(Dz.U.UE C z dnia 16 października 2014 r.)
Decyzją nr 299/14/COL z dnia 16 lipca 2014 r., zamieszczoną w autentycznej wersji językowej na stronach następujących po niniejszym streszczeniu, Urząd Nadzoru EFTA (zwany dalej "Urzędem") wszczął postępowanie zgodnie z art. 1 ust. 2 części I Protokołu 3 do Porozumienia między państwami EFTA w sprawie ustanowienia Urzędu Nadzoru i Trybunału Sprawiedliwości. Władze Islandii otrzymały stosowną informację wraz z kopią wyżej wymienionej decyzji.
Urząd Nadzoru EFTA wzywa niniejszym państwa EFTA, państwa członkowskie UE oraz inne zainteresowane strony do zgłaszania uwag w sprawie omawianego środka w terminie jednego miesiąca od daty publikacji niniejszego zaproszenia na poniższy adres Urzędu Nadzoru EFTA:
EFTA Surveillance Authority
Registry
Rue Belliard/Belliardstraat 35
1040 Bruxelles/Brussel
BELGIQUE/BELGIË
Uwagi zostaną przekazane władzom islandzkim. Zainteresowane strony zgłaszające uwagi mogą wystąpić z odpowiednio uzasadnionym pisemnym wnioskiem o objęcie ich tożsamości klauzulą poufności.
STRESZCZENIE
1. Procedura
W dniu 29 lipca 2010 r. Urząd otrzymał skargę w imieniu przedsiębiorstwa Míla 1 dotyczącą domniemanej niezgodnej z prawem pomocy państwa przyznanej przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych w Islandii w formie dzierżawy na potrzeby użytkowania i eksploatacji dwóch światłowodów, które były uprzednio eksploatowane przez Organizację Traktatu Północnoatlantyckiego ("NATO"). W następstwie skargi, w okresie od sierpnia 2010 r. do listopada 2012 r. Urząd prowadził korespondencję ze skarżącym i z władzami islandzkimi.
W dniu 21 listopada 2012 r. Urząd przyjął decyzję nr 410/12/COL, stwierdzając, że dzierżawa światłowodu przez Agencję Obrony Ministerstwa Spraw Zagranicznych przedsiębiorstwu OG fjarskipti (Vodafone Iceland) na potrzeby użytkowania i eksploatacji światłowodu nie stanowi pomocy państwa w rozumieniu art. 61 Porozumienia EOG.
W dniu 19 lutego 2013 r. przedsiębiorstwo Míla złożyło wniosek do Trybunału EFTA o stwierdzenie nieważności tej decyzji. Wyrokiem z dnia 27 stycznia 2014 r. w sprawie E-1/13 Trybunał EFTA postanowił unieważnić decyzję Urzędu 2 .
2. Opis środka
W sierpniu 2007 r. Ministerstwo Spraw Zagranicznych ustanowiło grupę roboczą z myślą o usprawnieniu eksploatacji i użytkowania światłowodu NATO 3 . Głównymi celami grupy były: (i) zmniejszenie kosztów związanych z eksploatacją i konserwacją światłowodów; (ii) poprawa powszechnego dostępu do szybkiego połączenia, zwłaszcza na wiejskich obszarach Islandii; oraz (iii) wspieranie konkurencji na krajowym rynku transmisji danych. Za najbardziej wykonalny sposób osiągnięcia tych celów i otrzymania korzystnych ofert uznano publikację zaproszenia do składania ofert dotyczących dzierżawy dwóch z trzech istniejących światłowodów.
W kwietniu 2008 r. Państwowe Centrum Handlu (i. Ríkiskaup) ogłosiło przetarg na użytkowanie i eksploatację dwóch spośród trzech światłowodów w formie dzierżawy dwóm niepowiązanym stronom, z zamiarem wynegocjowania dzierżawy na okres dziesięciu lat. Termin składania ofert ustalono na dzień 19 czerwca 2008 r.
Ocena ofert opierała się na następujących kryteriach przyznania zamówienia, uwzględniających cele projektu: (i) "wspieranie konkurencji" - 40 na 100 pkt; (ii) "wysokość opłaty za dzierżawę" - 15 pkt; (iii) "data rozpoczęcia świadczenia usług" - 10 pkt; (iv) "świadczenie usług" - 10 pkt; (v) "liczba punktów końcowych sieci" - 15 pkt; oraz (vi) "jedna taryfa dla całego kraju" - 10 pkt.
W wyniku procedury przetargowej wpłynęło pięć ofert od czterech niezależnych przedsiębiorstw. Wszystkie cztery przedsiębiorstwa, które złożyły oferty, uznano za posiadające zdolność techniczną niezbędną do realizacji projektu oraz za spełniające wymogi ogólne i finansowe. Dwoma przedsiębiorstwami, które otrzymały najwyższą liczbę punktów w oparciu o wspomniane kryteria przyznania zamówienia, były Fjarski ehf. (92,18 pkt) i Vodafone (89,67 pkt). Z tymi dwoma przedsiębiorstwami rozpoczęto negocjacje. Z uwagi na kryzys finansowy w Islandii, który rozpoczął się jesienią 2008 r., negocjacje zaczęły się faktycznie dopiero pod koniec 2009 r. i zakończyły na początku 2010 r. Przedsiębiorstwo Fjarski ehf. zdecydowało się jednak wycofać z projektu. Wynegocjowano zatem umowę dzierżawy z przedsiębiorstwem Vodafone, obejmującą tylko jeden z dwóch światłowodów.
Umowa, zawarta w dniu 1 lutego 2010 r. między firmą Vodafone a Islandzką Agencją Obrony, przewiduje użytkowanie światłowodu należącego do ośmiożyłowego kabla światłowodowego o długości 1 800 km, okrążającego Islandię, zgodnie z opisem projektu nr 14477 sporządzonym przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Koszt rocznej dzierżawy ustalono na 19 150 000 ISK indeksowanych zgodnie ze wskaźnikiem kosztów budowy. Umowa obowiązuje przez dziesięć lat. Opłata pobierana za dzierżawę światłowodów była w zamyśle przeznaczona na pokrycie co najmniej kosztów operacyjnych rządu.
W lipcu 2010 r. Urząd otrzymał skargę od przedsiębiorstwa Míla dotyczącą wyżej opisanej umowy. Skarżący utrzymuje, że przedmiotowa umowa obejmuje pomoc państwa w formie opłaty za użytkowanie światłowodu znacznie poniżej poziomu, jaki inwestor rynkowy uznałby za dopuszczalny. Ponadto stwierdzono, że przez nałożenie opłaty pokrywającej wyłącznie koszt eksploatacji światłowodów dzierżawcę zwolniono z obciążeń finansowych ponoszonych zazwyczaj przez przedsiębiorstwa w tej samej branży, w tym przez skarżącego. W szczególności uznano, że opłata nie uwzględnia odpowiedniego wkładu w koszty stałe ani odpowiedniej wysokości zwrotu z kapitału własnego. Skarżący twierdzi również, że ze względu na metodę wyboru określoną w ofercie przetargowej przedsiębiorstwo Míla zostało faktycznie wykluczone z procedury przetargowej, ponieważ było ono jedynym przedsiębiorstwem działającym na danym rynku i w związku z tym z definicji nie było w stanie uzyskać 40 % punktów przyznawanych w ramach oceny ofert w związku z kryterium wspierania konkurencji. Przedsiębiorstwo Míla nie wzięło udziału w przetargu, gdyż posiadało już wystarczającą zdolność dzięki swoim pięciu światłowodom w tym samym kablu światłowodowym. Aby jednak potencjalna oferta przedsiębiorstwa Míla mogła zostać wybrana, opłata za dzierżawę musiałaby być o wiele wyższa niż opłaty zaproponowane przez pozostałe przedsiębiorstwa.
3. Uwagi władz islandzkich
Władze islandzkie uważają, że dzierżawa światłowodów NATO nie stanowi pomocy państwa, ponieważ umowa nie przynosi dzierżawcy korzyści gospodarczej wykraczającej poza warunki rynkowe; ponadto władze te utrzymują, że przedmiotowy środek nie wiąże się z wykorzystaniem zasobów państwowych i nie zakłóca konkurencji ani nie grozi jej zakłóceniem. Procedura dzierżawy i procedura przetargowa umożliwiły natomiast konkurencję w dziedzinie infrastruktury na rynku łączy dzierżawionych, na którym w omawianym okresie działało tylko jedno przedsiębiorstwo. W związku z tym przedmiotowy środek nie spełnia warunków stanowienia pomocy państwa w rozumieniu art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG.
4. Ocena
4.1. Występowanie pomocy państwa
Prawa własności przedmiotowych światłowodów należą do NATO, natomiast rząd Islandii ma szeroko zakrojone prawo użytkowania i inne prawa do eksploatacji zgodnie z ustaleniami między NATO a rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki. Ponieważ istotne jest nie pochodzenie zasobów, ale stopień kontroli organu publicznego, występowanie zasobów państwowych nie może zostać wykluczone. W związku z tym Urząd jest zdania, że dzierżawa światłowodów może zostać uznana za przekazanie zasobów państwowych w rozumieniu art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG.
Korzyść uzyskana przez przedsiębiorstwo jest w rozumieniu art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG korzyścią gospodarczą, której przedsiębiorstwo to nie uzyskałoby w normalnych warunkach rynkowych, przez co znajduje się ono w sytuacji korzystniejszej niż przedsiębiorstwa konkurencyjne. Aby ocenić, czy organ publiczny działał jak prywatny podmiot gospodarczy, sądy europejskie stosują test prywatnego inwestora 4 , zgodnie z którym pomoc państwa jest przyznawana w momencie, gdy państwo udostępnia przedsiębiorstwu środki, które w normalnym toku zdarzeń nie zostałyby udostępnione przez inwestora prywatnego stosującego zwykłe kryteria komercyjne. Ściśle powiązanym pojęciem jest test prywatnego sprzedawcy, którego celem jest ocena, czy sprzedaż lub dzierżawa aktywów przez podmiot publiczny wiąże się z pomocą państwa, i polega na stwierdzeniu, czy prywatny sprzedawca mógłby uzyskać takie same lub korzystniejsze ceny w normalnych warunkach rynkowych. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem organy krajowe mogą wykorzystywać procedury przetargowe w celu ustalenia ceny rynkowej oraz zapewnienia, aby sprzedaż odbyła się zgodnie z warunkami rynkowymi 5 . Zgodność z warunkami rynkowymi i zgodność opłaty za dzierżawę z ceną rynkową mogą zostać stwierdzone za pomocą pewnych kryteriów zastępczych. Najważniejszym kryterium wyboru powinna być wysokość opłaty, przy jednoczesnym uwzględnieniu wymaganych ustaleń umownych oraz innych elementów dotyczących wartości światłowodów 6 .
Skarżący i władze islandzkie przedstawiły stanowiska, które wydają się sprzeczne. Władze islandzkie utrzymują, że zastosowano zwyczajowe przepisy dotyczące zamówień publicznych, że zaproszenie do składania ofert zostało odpowiednio upublicznione oraz że przetarg był otwarty dla wszystkich stron, które spełniały wymogi ogólne, finansowe i techniczne. Ponadto władze islandzkie twierdzą, że kryterium wyboru ofert zostało zastosowane w ten sam sposób do wszystkich potencjalnych oferentów. Zapewniono zatem równe traktowanie i uczciwą konkurencję. Skarżący twierdzi natomiast, że metoda wyboru określona w ofercie była nieprawidłowa i że kryterium ceny lub opłaty za dzierżawę przyznano niewystarczającą wagę wynoszącą tylko 15 %.
Trybunał EFTA, opierając się na domniemaniu, że Urząd zastosował w swej decyzji test prywatnego inwestora, uznaje, że kryteria przyznania zamówienia w przedmiotowej procedurze przetargowej nie odzwierciedlają tego, co prywatny sprzedawca uznałby za istotne w procedurze dzierżawy. Kryteria przyznania zamówienia inne niż cena wydają się być odzwierciedleniem względów porządku publicznego lub kwestii regulacyjnych, których inwestor prywatny nie uznałby za istotne.
Mając na uwadze powyższe, Urząd ma wątpliwości co do kryteriów przyznania zamówienia w przedmiotowej procedurze przetargowej i nie jest przekonany, że procedura ta stanowiła wiarygodne kryterium zastępcze służące określeniu ceny rynkowej. W związku z tym Urząd nie może wykluczyć, że przedmiotowy środek wiąże się z pomocą państwa. W razie wątpliwości Urząd zobowiązany jest wszcząć formalne postępowanie wyjaśniające.
4.2. Zgodność pomocy
Zgodnie z art. 61 ust. 3 lit. c) Porozumienia EOG "pomoc przeznaczona na ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych regionów gospodarczych" może zostać uznana za zgodną z funkcjonowaniem Porozumienia EOG, o ile pomoc taka nie wpływa na warunki handlowe i konkurencję w EOG w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem. Władze islandzkie nie przedstawiły jednak wystarczających argumentów na uzasadnienie zgodności przedmiotowej pomocy państwa z art. 61 ust. 3 Porozumienia EOG. Władze te powołały się na cel środka, jakim jest zwiększenie powszechnego dostępu szerokopasmowego na obszarach objętych pomocą, lecz nie przedstawiły dokumentów potwierdzających tę argumentację.
Władze islandzkie stwierdziły również, że jeżeli Urząd miałby uznać dzierżawę światłowodów jako pomoc państwa, wówczas można by ją zakwalifikować jako rekompensatę za usługę świadczoną w ogólnym interesie gospodarczym zgodnie z art. 59 ust. 2 Porozumienia EOG. Zgodnie z dostępnymi informacjami Urząd nie może jednak na obecnym etapie stwierdzić zgodności środka na tej podstawie. W związku z tym Urząd zwraca się do władz islandzkich o przedstawienie dodatkowych informacji w tym zakresie.
Po wstępnej ocenie Urząd ma zatem wątpliwości co do możliwości uznania, na obecnym etapie, dzierżawy przedmiotowych światłowodów za zgodną z art. 61 ust. 3 lit. c) Porozumienia EOG. W związku z tym Urząd zwraca się do władz islandzkich o przedstawienie mu argumentów na uzasadnienie zgodności przedmiotowej dzierżawy z art. 61 Porozumienia EOG.
5. Podsumowanie i zaproszenie do zgłaszania uwag
W kontekście powyższych uwag Urząd podjął decyzję o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego zgodnie z art. 1 ust. 2 części I protokołu 3 do Porozumienia między państwami EFTA w sprawie ustanowienia Urzędu Nadzoru i Trybunału Sprawiedliwości w odniesieniu do ewentualnej pomocy państwa w formie dzierżawy światłowodu eksploatowanego uprzednio w imieniu NATO.
Zainteresowane strony zaprasza się do nadsyłania uwag w terminie jednego miesiąca od publikacji niniejszego zawiadomienia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Zgodnie z art. 14 Protokołu 3 do beneficjenta można wystąpić o zwrot wszelkiej bezprawnie przyznanej pomocy.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2014.366.4 |
Rodzaj: | Informacja |
Tytuł: | Zaproszenie do zgłaszania uwag zgodnie z art. 1 ust. 2 części I Protokołu 3 do Porozumienia między państwami EFTA w sprawie ustanowienia Urzędu Nadzoru i Trybunału Sprawiedliwości, dotyczących ewentualnej pomocy państwa w formie dzierżawy światłowodu eksploatowanego uprzednio w imieniu NATO. |
Data aktu: | 16/10/2014 |
Data ogłoszenia: | 16/10/2014 |