W dniu 25 listopada 2021 r. Komisja Europejska opublikowała pakiet ustawodawczy 1 (zwany dalej "projektem"), w którym zaproponowała utworzenie europejskiego pojedynczego punktu dostępu (ESAP) zapewniającego scentralizowany dostęp do publicznie dostępnych informacji mających znaczenie dla usług finansowych, rynków kapitałowych i zrównoważonego rozwoju, zgodnie z założeniami planu działania na rzecz tworzenia unii rynków kapitałowych przyjętego przez Komisję we wrześniu 2020 r. Europejski Bank Centralny (EBC) uważa, że projekt należy do zakresu jego kompetencji, w związku z czym zdecydował się skorzystać z prawa do wydania opinii przewidzianego w art. 127 ust. 4 zdanie drugie oraz art. 282 ust. 5 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Kompetencje EBC do wydania opinii wynikają z art. 127 ust. 4 i art. 282 ust. 5 Traktatu, jako że projekt zawiera przepisy mające wpływ na zadania EBC związane ze zbieraniem informacji statystycznych zgodnie z art. 5 Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego (zwanego dalej "Statutem ESBC") oraz z przyczynianiem się Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC) do należytego wykonywania polityk przez właściwe organy w odniesieniu do stabilności systemu finansowego zgodnie z art. 127 ust. 5 Traktatu oraz art. 3 ust. 3 Statutu ESBC.
Rada Prezesów wydała niniejszą opinię zgodnie z art. 17 ust. 5 zdanie pierwsze Regulaminu Europejskiego Banku Centralnego.
1. Uwagi ogólne
1.1. EBC postrzega ustanowienie ESAP jako ważny krok na drodze do ukończenia tworzenia unii rynków kapitałowych i z zadowoleniem przyjmuje cel projektu, jakim jest zapewnienie scentralizowanego ogólnounijnego dostępu do publicznych informacji finansowych i niefinansowych na temat unijnych podmiotów i papierów wartościowych, w tym dotyczących zrównoważonego rozwoju, w sposób niedyskryminacyjny i skuteczny. Informacje dostępne za pośrednictwem ESAP ułatwią inwestorom identyfikację odpowiednich firm i projektów w wymiarze transgranicz- nym i mogą potencjalnie zwiększyć widoczność podmiotów poszukujących finansowania, w tym małych i średnich przedsiębiorstw oraz spółek będących częścią mniejszych krajowych rynków kapitałowych. ESAP, jeżeli zostanie dobrze zaprojektowany i wdrożony, umożliwi zatem skuteczniejszą alokację kapitału w całej Unii, przyczyniając się do dalszego rozwoju i integracji rynków kapitałowych. Głębsza integracja rynków kapitałowych jest konieczna z kilku powodów. Po pierwsze, mobilizują one zasoby niezbędne do ułatwienia uczestnikom rynku dostępu do zie-
lonego finansowania i do finansowania przejścia na gospodarkę cyfrową. Po drugie, można oczekiwać, że integracja europejskich rynków kapitałowych poprawi transmisję jednolitej polityki pieniężnej do wszystkich części strefy euro. Po trzecie, głębsze i dobrze zintegrowane rynki kapitałowe sprawią, że system finansowy stanie się bardziej odporny. Transgraniczne finansowanie i inwestycje ulepszają podział ryzyka w całej Unii, a tym samym zwiększają odporność gospodarek państw członkowskich na wstrząsy. W związku z tym EBC ponownie podkreśla 2 znaczenie szybkiego przyjęcia i wdrożenia inicjatyw w ramach planu działania Komisji na rzecz tworzenia unii rynków kapitałowych z 2020 r.
1.2. ESAP ma również znaczenie dla EBC, ponieważ jego ustanowienie nie tylko zwiększyłoby dostęp ESBC do publicznych informacji finansowych i niefinansowych - dostęp bezpłatny, natychmiastowy i bezpośredni na potrzeby wykonywania jego zadań - ale również pomogłoby przezwyciężyć niektóre z głównych przeszkód związanych z potrzebą głębszej analizy statystycznej i ekonomicznej informacji i zbiorów danych wynikających z różnych dyrektyw i rozporządzeń Unii. Należą do nich: (i) fakt, że informacje rzadko są ujawniane na poziomie centralnym oraz nie są uzupełniane odpowiednimi metadanymi; (ii) brak wspólnych standardów, interoperacyjnych formatów i funkcji technicznych umożliwiających ujawnianie i pobieranie informacji w ustrukturyzowanym układzie nadającym się do odczytu maszynowego; (iii) stosowanie różnych identyfikatorów dla tego samego podmiotu w różnych dyrektywach i rozporządzeniach Unii; oraz (iv) brak interfejsu użytkownika umożliwiającego szybkie wyszukiwanie i przetwarzanie danych lub ograniczenia takiego interfejsu. Rozwiązanie tych kwestii poprzez ustanowienie ESAP, a także poprzez wykonawcze standardy techniczne, ułatwi gromadzenie danych i zwiększy ich dostępność do celów statystycznych, a ostatecznie ich wykorzystanie i wymianę (zwłaszcza z innymi instytucjami Unii) zgodnie z mającymi zastosowanie ramami prawnymi. Usprawni również pracę operacyjną i analityczną EBC, a tym samym będzie wspierać jego proces decyzyjny.
1.3. Ponadto EBC z zadowoleniem przyjmuje włączenie informacji na temat zrównoważonego rozwoju do danych finansowych i niefinansowych 3 . Takie włączenie i ustanowienie takiego kompleksowego źródła danych zawierającego wszystkie kluczowe informacje na temat podmiotu, w tym dotyczące jego profilu zrównoważonego rozwoju, przyniosłoby korzyści nie tylko inwestorom - jednocześnie promując wzrost rynków zielonego kapitału i tworzenie zielonej unii rynków kapitałowych - ale także wszystkim prywatnym i publicznym podmiotom zainteresowanym sprawozdawczością finansową i sprawozdawczością w zakresie zrównoważonego rozwoju. Z punktu widzenia EBC większa dostępność porównywalnych informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem, wynikająca w szczególności z projektu dyrektywy w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju 4 , wspierałaby i ułatwiała podejmowanie świadomych decyzji i ich wdrażanie w stosunku do ram polityki pieniężnej, nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi oraz wkładu w sprawne prowadzenie polityki przez właściwe organy w odniesieniu do stabilności systemu finansowego. W szczególności uwzględnienie w ESAP informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju stanowiłoby wsparcie dla realizacji planu działania EBC mającego na celu włączenie kwestii związanych ze zmianami klimatu do ram polityki pieniężnej 5 .
2. Uwagi szczegółowe
2.1. Identyfikator podmiotu prawnego
2.1.1. EBC z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w celu zapewnienia, aby informacje dostarczane do ESAP nie były przedmiotem nieuzasadnionych zmian, w proponowanym pakiecie przewidziano, że informacje przekazywane przez podmioty powinny być opatrzone kwalifikowaną pieczęć elektroniczną, która może zawierać identyfikator podmiotu prawnego (LEI), o ile jest dostępny, jako obowiązkowy atrybut wspomnianego certyfikatu, który powinien być udostępniany użytkownikom 6 .
2.1.2. EBC z zadowoleniem przyjąłby obowiązek stosowania kodu LEI jako atrybutu obowiązkowego w całej Unii, o statusie wyższym niż jakikolwiek inny identyfikator ogólny dla podmiotów podlegających różnym unijnym dyrektywom i rozporządzeniom, ponieważ ułatwiłoby to nie tylko identyfikację tych podmiotów, ale także dokładność, wyszukiwanie, odzyskiwanie, wykorzystywanie i interoperacyjność informacji dostarczanych do ESAP.
2.1.3. W przypadku braku kodu LEI EBC zaleca zwrócenie uwagi organów gromadzących dane, których dotyczą odpowiednie dyrektywy i rozporządzenia 7 , na alternatywne sposoby skutecznego zapewnienia jednoznacznej identyfikacji odpowiednich podmiotów. W szczególności obejmują one odniesienie do zbioru identyfikatorów krajowych i branżowych powszechnie stosowanych, a tym samym powszechnie dostępnych w państwach członkowskich, publikowanego i utrzymywanego przez EBC 8 . Jednocześnie takie odniesienie mogłoby również zachęcić organy gromadzące dane do uwzględniania identyfikatorów dostępnych w ramach innych unijnych inicjatyw dotyczących rejestrów przedsiębiorstw 9 .
2.1.4. Ponadto wymogi dotyczące ważnego kodu LEI są określone w normie 17442 Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej (ISO) dotyczącej LEI 10 . Zgodnie z tymi standardami ważny kod LEI składa się z 20 znaków rejestrujących zbiór określonych atrybutów, z których dwa ostatnie składają się z cyfr kontrolnych, obliczonych na podstawie konkretnego schematu. Nie istnieje zatem harmonizacja LEI na poziomie Unii, zapewniająca jednolity sposób identyfikacji wszystkich informacji, które mogą być ujawniane lub zgłaszane przez dany podmiot.
2.1.5. Projekt nie rozwiązuje problemów wynikających z braku LEI jako atrybutu obowiązkowego dla podmiotów w całej Unii i przekazuje kompetencje do opracowania projektu wykonawczych standardów technicznych określających LEI podmiotów, które przekazały informacje, odpowiedniemu organowi gromadzącemu dane. EBC dostrzega elastyczność, jaką takie przekazanie kompetencji może zapewnić. EBC uważa jednak, że do czasu dokładniejszego zdefiniowania kodu LEI użyteczność ESAP będzie ograniczona i w projekcie należy wyjaśnić, że podmioty dostarczające informacje powinny korzystać z określonego kodu LEI 11 lub, w przypadku jego braku, z innych środków zapewniających jednoznaczną identyfikację.
2.2. Jakość danych
2.2.1. Przewidziane w projekcie zasady dotyczące jakości danych 12 ograniczają się do automatycznej walidacji dokonywanej przez organy gromadzące dane i Europejski Urząd Nadzoru nad Giełdami i Papierami Wartościowymi (ESMA) w odniesieniu do informacji dostarczanych przez podmioty w celu weryfikacji (i) zgodności z wymaganym formatem; (ii) możliwości dostępu do wymaganych metadanych i ich kompletności; (iii) opatrzenia danych kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną; oraz (iv) tego, czy informacje nie są w sposób oczywisty niewłaściwe, nie stanowią nadużycia lub wyraźnie nie wykraczają poza odpowiedni zakres. Oprócz tych automatycznych walidacji dokładność informacji dostarczanych do ESAP nie jest poddawana żadnej kontroli jakości przez organy gromadzące dane ani przez ESMA, co potencjalnie umożliwia włączenie do ESAP danych niedokładnych i niewiarygodnych.
2.2.2. Ponadto z projektu nie wynika jasno, czy zasady dotyczące jakości danych, które mogą mieć zastosowanie do różnych ujawnień na podstawie aktów prawnych, o których mowa w projekcie, miałyby również zastosowanie do przekazywania takich ujawnionych danych organom gromadzącym dane w celu udostępnienia ich za pośrednictwem ESAP.
2.2.3. Brak jakichkolwiek regulacji minimalizujących ryzyko wystąpienia nieścisłości może obniżyć wiarygodność informacji dostępnych za pośrednictwem ESAP, podważając zaufanie opinii publicznej do tej platformy, a tym samym utrudniając realizację celu ESAP, jakim jest wspieranie dalszej integracji unijnych usług finansowych i rynków kapitałowych poprzez oferowanie w całej Unii dostępu do porównywalnych i wiarygodnych informacji.
2.2.4. EBC dostrzega dynamiczny charakter projektu oraz fakt, że z czasem przewiduje się jego dalszy rozwój, tak aby zachować równowagę pomiędzy możliwością realizacji projektu a jego użytecznością. Uwzględnienie możliwości przyszłego rozwinięcia zasad dotyczących jakości danych zapewniłoby ESAP poziom wiarygodności wystarczający do osiągnięcia celu, jakim jest stworzenie ogólnounijnego źródła porównywalnych i dokładnych informacji. W związku z tym, podobnie jak w przypadku strategii stosowanej w odniesieniu do stopniowego wprowadzania funkcji ESAP, powinno się przewidzieć opracowanie w projekcie zasad dotyczących jakości danych i jasnego zarządzania danymi, odnosząc się również do kwestii terminowości, ochrony i integralności danych, przy założeniu późniejszego wejścia takich zasad w życie. Podejście takie umożliwiłoby również zgromadzenie wystarczających informacji i wystarczającego doświadczenia w związku z ESAP w celu opracowania i wdrożenia w miarę upływu czasu kontroli jakości opartych na odpowiednich zasadach. Aspekt ten mógłby zostać uwzględniony już podczas opracowywania projektów wykonawczych standardów technicznych.
2.3. Zasady zapewniania zgodności
2.3.1. EBC z zadowoleniem przyjmuje fakt, że podmioty mają obowiązek zapewnić dokładność informacji, które przekazują organom gromadzącym dane 13 . W projekcie nie przewidziano jednak żadnych skutków prawnych w przypadku nieprzekazania przez podmioty dokładnych informacji. W związku z tym, chociaż przepis ten właściwie wskazuje, że ani organy gromadzące dane, ani ESMA, jako organ zarządzający ESAP, nie ponoszą odpowiedzialności za dokładność informacji zawartych w ESAP, nie przewidziano wyraźnej ochrony użytkowników ESAP przed potencjalnymi stratami lub szkodami, które mogą wynikać z wykorzystania przez nich nieprawidłowych lub niekompletnych informacji pochodzących z ESAP.
2.3.2. Ponadto w projekcie nie sprecyzowano, czy zasady zapewniania zgodności, które mogą mieć zastosowanie do różnych ujawnień na podstawie aktów prawnych, o których mowa w projekcie 14 , miałyby również zastosowanie do przekazywania takich ujawnionych danych organom gromadzącym dane w celu udostępnienia ich za pośrednictwem ESAP.
2.3.3. Jasne i wyraźne zasady odpowiedzialności podmiotów przekazujących informacje organom gromadzącym dane zapewniłyby przestrzeganie przez te podmioty obowiązku przekazywania dokładnych informacji. Poprawiłoby to jakość danych dostępnych w ESAP, przyczyniając się do jego użyteczności i wiarygodności. W rezultacie wzrosłoby zaufanie użytkowników do informacji zawartych w ESAP, co przyczyniłoby się do skutecznej realizacji celu, jakim jest stworzenie pojedynczego ogólnounijnego źródła porównywalnych i dokładnych informacji.
2.4. Zakres danych
2.4.1. EBC z zadowoleniem przyjmuje fakt, że ESAP koncentruje się na informacjach, które podmioty są już zobowiązane ujawniać, oraz że nie wprowadza dodatkowych wymogów w zakresie ujawniania informacji lub sprawozdawczości. Ponadto, poprzez zwiększenie dostępu do istniejących informacji, ESAP będzie sprzyjał szerszemu wykorzystaniu danych oraz maksymalizacji korzyści wynikających z wysiłków sprawozdawczych spółek. Biorąc pod uwagę bardziej ograniczony zakres danych dostępnych za pośrednictwem ESAP w porównaniu z pełnymi wymogami ujawniania informacji wynikającymi z aktów prawnych, o których mowa w projekcie 15 , EBC zaleca stosowanie zautomatyzowanego systemu rozpowszechniania danych wymaganych na potrzeby ESAP. Z punktu widzenia sprawozdawczości można to osiągnąć w oparciu o uprzednio zdefiniowane zasady mapowania, podobne do tych zawartych w projekcie Komisji dotyczącym sposobów ujawniania informacji dotyczących małych i niezłożonych instytucji 16 , lecz mające zastosowanie do wszystkich podmiotów.
2.4.2. W ESAP informacje zaczęłyby być gromadzone po jego ustanowieniu, natomiast w projekcie nie przewiduje się gromadzenia danych historycznych opublikowanych przed jego ustanowieniem. Od początku istnienia ESAP możliwe byłoby stworzenie szeregu czasowego dla zbiorów danych finansowych i danych dotyczących zrównoważonego rozwoju, które były już gromadzone i publikowane przez wiele lat przed utworzeniem ESAP. EBC zachęca do uwzględnienia takich danych historycznych w odniesieniu do zbiorów danych, które są dostępne i dla których jest to wykonalne, ponieważ informacje takie byłyby przydatne dla inwestorów i organów zainteresowanych analizą tendencji i zmian w zakresie danych finansowych i danych dotyczących zrównoważonego rozwoju.
Sporządzono we Frankfurcie nad Menem dnia 7 czerwca 2022 r.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025
Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025
Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025
Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025
Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025
Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2022.307.3 |
| Rodzaj: | Opinia |
| Tytuł: | Opinia Europejskiego Banku Centralnego z dnia 7 czerwca 2022 r. w sprawie ustanowienia i funkcjonowania europejskiego pojedynczego punktu dostępu (CON/2022/20) |
| Data aktu: | 07/06/2022 |
| Data ogłoszenia: | 12/08/2022 |