"Nota informacyjna na temat zmian kompetencji Unii Europejskiej dotyczących kwestii uregulowanych w Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji po przyjęciu traktatu lizbońskiego
Niniejsza nota informacyjna jest poświęcona zmianom kompetencji Unii Europejskiej dotyczącym kwestii uregulowanych w Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji od wejścia w życie traktatu lizbońskiego. Wejście w życie traktatu lizbońskiego wiązało się z rozszerzeniem uprawnień Unii Europejskiej będącej spadkobierczynią Wspólnoty Europejskiej 1 . Poniższe informacje uzupełniają informacje zawarte w zgłoszeniu z 8 marca 2010 r.
UE nabyła nowe kompetencje w zakresie prawa karnego przyznane jej na mocy tytułu V Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (art. 82 i 83 TFUE). UE wykonywała przysługujące jej kompetencje poprzez stanowienie prawa w wielu obszarach polityki o istotnym znaczeniu dla konwencji (np. przeciwdziałanie praniu pieniędzy, integralności rynków finansowych, zwalczanie wykorzystywania informacji wewnętrznych, manipulacji i innych form nadużyć na rynkach finansowych, zamrażanie aktywów związanych z korupcją, zarządzanie nimi oraz ich konfiskata, walka z korupcją w sektorze prywatnym przy pomocy prawa karnego, zwalczanie przestępstw przeciwko interesom finansowym Unii oraz zapobieganie korupcji urzędników Unii Europejskiej lub urzędników państw członkowskich Unii Europejskiej; ochrona osób dokonujących zgłoszenia (»sygnalistów«)).
Unia zwraca uwagę na fakt, że posiada również kompetencje do zwalczania nadużyć finansowych i wszelkich innych nielegalnych działań naruszających interesy finansowe Unii (art. 325 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej), w tym również w kwestiach dotyczących przeciwdziałania korupcji, oraz że wykonywała swoje kompetencje w tym obszarze w szczególności poprzez ustanowienie Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych oraz przyjęcie szczegółowych przepisów dotyczących administracyjnych aspektów walki z nielegalną działalnością naruszającą interesy finansowe Unii. Unia nabyła również kompetencje do ustanowienia Prokuratury Europejskiej (EPPO) (art. 86 TFUE). Ustanowiona rozporządzeniem Rady (UE) 2017/1939 2 Prokuratura Europejska jest właściwa do spraw dochodzenia, ścigania i stawiania przed sądem sprawców i współsprawców przestępstw naruszających interesy finansowe Unii. Zgodnie z tym rozporządzeniem obejmuje to: pranie pieniędzy uzyskanych z tytułu popełnienia tego rodzaju przestępstw, korupcję przynoszącą szkody lub mogącą przynieść szkody interesom finansowym Unii oraz przypadki sprzeniewierzania środków publicznych szkodzące tym interesom 3 . We wspomnianych obszarach, w zakresie w jakim przyjęła ona środki, Unia dysponuje pełną swobodą uznania w kwestii podejmowania zobowiązań zewnętrznych z innymi państwami lub właściwymi organizacjami międzynarodowymi, jeżeli wspomniane zobowiązania mogłyby mieć wpływ na te przyjęte środki lub zmienić ich zakres.
Unia posiada kompetencje do prowadzenia działań i wspólnej polityki w dziedzinie współpracy na rzecz rozwoju. Działania te obejmują udzielanie krajom partnerskim wsparcia w ratyfikacji i wdrażaniu Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji oraz stosowaniu postanowień dotyczących zwalczania nadużyć finansowych i korupcji w umowach zawieranych z krajami partnerskimi. Wykonywanie tych kompetencji nie może prowadzić do uniemożliwienia państwom członkowskim wykonywania ich kompetencji. Polityka Unii i polityka państw członkowskich w dziedzinie współpracy na rzecz rozwoju wzajemnie się uzupełniają i wzmacniają.".
Niniejsza publikacja ma charakter czysto informacyjny.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025
Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025
Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025
Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025
Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025
Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2023.1478 |
| Rodzaj: | Informacja |
| Tytuł: | Nota informacyjna na temat zmian kompetencji Unii Europejskiej dotyczących kwestii uregulowanych w Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji po przyjęciu traktatu lizbońskiego |
| Data aktu: | 08/12/2023 |
| Data ogłoszenia: | 08/12/2023 |