(Dz.U.UE L z dnia 29 marca 1985 r.)
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,
uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą,
uwzględniając dyrektywę Rady 70/156/EWG z dnia 6 lutego 1970 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do homologacji typu pojazdów silnikowych i ich przyczep(1), ostatnio zmienioną dyrektywą 80/1267/EWG(2), w szczególności jej art. 11,
uwzględniając dyrektywę Rady 71/127/EWG z dnia 1 marca 1971 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do lusterek wstecznych w pojazdach silnikowych(3), zmienioną dyrektywą Komisji 79/795/EWG(4),
a także mając na uwadze, co następuje:
uzyskane doświadczenie, jak i obecny poziom techniki umożliwiają nie tylko wzmocnienie niektórych wymagań dyrektywy 71/127/EWG i ich lepsze dostosowanie do rzeczywistych warunków badań, lecz także ustalenie ich w sposób, bardziej rygorystyczny w celu polepszenia bezpieczeństwa drogowego;
pomimo że montowanie zewnętrznych lusterek wstecznych po stronie pasażera w pojazdach kategorii M1 (samochody osobowe) i N1 (samochody dostawcze - furgonetki) w dalszym ciągu nie jest obowiązkowe, spowodowało jednak konieczność modyfikacji projektu zarówno lusterka, jak i jego oprawki dla zapewnienia, że oprócz zagwarantowania optymalnej widoczności rozmiary urządzenia minimalizują wibracje i opór;
w przypadku ciągników przegubowych kategorii N3 (samochody ciężarowe) istniejące przepisy okazały się niewystarczające, jeśli chodzi o zewnętrzną boczną widoczność. W celu poprawy tej sytuacji okazało się konieczne wymaganie mocowania dodatkowego wstecznego lusterka "szerokokątnego";
obecne wymogi odnośnie do wszystkich pojazdów kategorii N3 (samochody ciężarowe z przyczepą lub bez i ciągniki przegubowe) okazały się niewystarczające, jeśli chodzi o widoczność w strefie przyległej do boku kabiny po przeciwnej stronie kierowcy; dla zaradzenia tym niedociągnięciom okazało się konieczne wymaganie mocowania lusterka wstecznego typu "krawężnikowego";
środki przewidziane w niniejszej dyrektywie są zgodne z opinią Komitetu ds. Dostosowania do Postępu Technicznego Dyrektyw Dotyczących Usunięcia Barier Technicznych w Handlu w Sektorze Pojazdów Silnikowych,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
Sporządzono w Brukseli, dnia 18 lutego 1985 r.
| W imieniu Komisji | |
| COCKFIELD | |
| Wiceprzewodniczący |
______
(1) Dz.U. L 42 z 23.2.1970, str. 1.
(2) Dz.U. L 375 z 31.12.1980, str. 34.
(3) Dz.U. L 68 z 22.3.1971, str. 1.
(4) Dz.U. L 239 z 22.9.1979, str. 1.
ZAŁĄCZNIKI
DEFINICJE
2. "Wewnętrzne lusterko wsteczne" w pkt 1 oznacza według definicji urządzenie, które może być zamocowane w przedziale pasażerskim pojazdu.
3. "Zewnętrzne lusterko wsteczne" w pkt 1 oznacza według definicji urządzenie, które może być zamocowane na zewnętrznej powierzchni pojazdu.
4. "Wsteczne lusterko kontrolne" oznacza lusterko wsteczne inne niż urządzenie zdefiniowane w pkt 1, które może być umocowane wewnątrz lub na zewnątrz pojazdu dla zapewnienia pól widzenia innych niż wymienione w załączniku III pkt 5.
5. "Typ lusterka wstecznego" oznacza urządzenia niewykazujące zasadniczych różnic pod względem następujących podstawowych cech:
5.1. wymiarów i promienia krzywizny powierzchni odbicia lusterka wstecznego;
5.2. konstrukcji, kształtu lub materiałów stosowanych w lusterkach wstecznych wraz z ich połączeniem z nadwoziem.
6. "Klasa lusterek wstecznych" oznacza wszystkie urządzenia mające jedną lub więcej wspólnych cech lub funkcji. Są one sklasyfikowane, jak następuje:
Klasa I Wewnętrzne lusterka wsteczne, dające pole widzenia według definicji ppkt 5.2 załącznika III.
Klasy II i III "Główne" zewnętrzne lusterka wsteczne dające pole widzenia według definicji ppkt 5.3 załącznika III.
Klasa IV "Szerokokątne" zewnętrzne lusterka wsteczne dające pole widzenia według definicji ppkt 5.4 załącznika III.
Klasa V Zewnętrzne lusterka wsteczne "krawężnikowe", dające pole widzenia według definicji ppkt 5.5 załącznika III.
7. "r" oznacza średnią promieni krzywizny mierzoną w stosunku do powierzchni odbicia według metody opisanej w dodatku 1 pkt 2 do niniejszego załącznika.
8. "Główne promienie krzywizny w jednym punkcie na powierzchni odbicia (ri)" oznaczają wartości uzyskane przy pomocy aparatury zdefiniowanej w dodatku 1, mierzone na łuku powierzchni odbicia przechodzącym przez środek tej powierzchni, równolegle do odcinka b, tak jak to określono w załączniku II ppkt 2.2.1 i na łuku prostopadłym do tego odcinka.
9. "Promień krzywizny na jednym punkcie powierzchni odbicia (rp)" oznacza średnią arytmetyczną głównych promieni krzywizny ri i r'i, tj.:
10. "Środek powierzchni odbicia" oznacza środek strefy widocznego obszaru powierzchni odbicia.
11. "Promień krzywizny części składowych lusterka wstecznego" oznacza promień "c" łuku koła najbardziej zbliżonego do zakrzywionego kształtu danej części.
12. "Punkty oczne kierowcy" oznaczają dwa punkty w odległości 65 mm od siebie i 635 mm pionowo powyżej punktu R miejsca kierowcy według definicji dodatku 2 do niniejszego załącznika. Linia prosta łącząca te punkty przebiega prostopadle do pionowej wzdłużnej środkowej płaszczyzny pojazdu. Środek odcinka łączącego dwa punkty oczne znajduje się w pionowej płaszczyźnie wzdłużnej, która musi przechodzić przez środek miejsca kierowcy zgodnie z ustaleniem przez producenta pojazdu.
13. "Widzenie obuoczne" oznacza całkowite pole widzenia uzyskane przez nałożenie na siebie pojedynczych pól widzenia oka prawego i lewego (patrz rysunek poniżej).
Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX
Grafiki zostały zamieszczone wyłącznie w Internecie. Obejrzenie grafik podczas pracy z programem Lex wymaga dostępu do Internetu.
..................................................
| E | = wewnętrzne lusterko wsteczne | |
| OD | } | = oczy kierowcy |
| OE | ) | |
| ID | } | = pozorne obrazy jednooczne |
| IE | ) | |
| I | = pozorny obraz obuoczny | |
| A | = kąt widzenia lewego oka | |
| B | = kąt widzenia prawego oka | |
| C | = kąt widzenia dwuocznego | |
| D | = obuoczny kąt widzenia |
14. "Typ pojazdu w odniesieniu do lusterek wstecznych" oznacza pojazdy silnikowe identyczne pod względem następujących cech podstawowych:
14.1. cechy nadwozia zmniejszające pole widzenia;
14.2. współrzędne punktu R;
14.3. umiejscowienie i typy obowiązkowego i (w przypadku zainstalowania) opcjonalnego lusterka wstecznego.
15. "Pojazdy kategorii M1, M2, M3, N1, N2, N3 "oznaczają pojazdy zdefiniowane w załączniku I do dyrektywy 70/156/EWG.
PROCEDURA USTALANIA PROMIENIA KRZYWIZNY "R" POWIERZCHNI ODBICIA LUSTERKA WSTECZNEGO
1.1. Sprzęt
Używa się "sferometru" przedstawionego na rysunku 1.
1.2. Punkty pomiaru
1.2.1. Główne promienie krzywizny są mierzone w trzech punktach położonych jak najbliżej pozycji w jednej trzeciej, połowie i dwóch trzecich odległości wzdłuż łuku powierzchni odbicia przechodzącego przez środek tej powierzchni i równoległego do odcinka b, lub łuku przechodzącego przez środek powierzchni odbicia i prostopadłego do niego, o ile ten łuk jest dłuższy.
1.2.2. Tam, gdzie ze względu na wielkość powierzchni odbicia, nie jest możliwe uzyskanie pomiarów zgodnie z kierunkami ustalonymi w pkt 8 niniejszego załącznika, służby techniczne odpowiedzialne za przeprowadzenie badań, mogą dokonać pomiarów w wymienionym punkcie w dwóch prostopadłych kierunkach jak najbliżej tych ustalonych powyżej.
2. OBLICZENIE PROMIENIA KRZYWIZNY "r"
"r" wyrażony w mm oblicza się według wzoru:
gdzie:
rp1 = promień krzywizny w pierwszym punkcie pomiaru,
rp2 = promień krzywizny w drugim punkcie pomiaru,
rp3 = promień krzywizny w trzecim punkcie pomiaru.
Rysunek 1
SPECYFIKACJA PROJEKTOWA I BADANIA WYMAGANE DLA HOMOLOGACJI EWG CZĘŚCI LUSTEREK WSTECZNYCH
1.1. Wszystkie lusterka wsteczne muszą być regulowane.
1.2. Krawędź powierzchni odbicia musi być zamknięta w ochronnej obudowie (uchwycie itd.) mającej na obwodzie wartość "c" większą lub równą 2,5 mm we wszystkich punktach i we wszystkich kierunkach. Jeśli powierzchnia odbicia wystaje poza ochronną obudowę, promień krzywizny "c" na krawędzi części wystającej nie może być mniejszy niż 2,5 mm, a powierzchnia odbicia musi powrócić do obudowy ochronnej przy zastosowaniu siły 50 N w punkcie najbardziej wystającym w stosunku do obudowy ochronnej, w kierunku poziomym mniej więcej równolegle do wzdłużnej środkowej płaszczyzny pojazdu.
1.3. Gdy lusterko wsteczne jest zamontowane na płaskiej powierzchni, wszystkie części niezależnie od nastawnej pozycji urządzenia, wraz z tymi częściami, które pozostają przyłączone do podpory po teście określonym w ppkt 4.2, znajdujące się w potencjalnym statycznym kontakcie ze sferą o średnicy 165 mm w przypadku wewnętrznego lusterka wstecznego lub 100 mm w przypadku zewnętrznego lusterka wstecznego, muszą mieć promień krzywizny "c" nie mniejszy niż 2,5 mm.
1.3.1. Krawędzie otworów mocujących lub wgłębień, których średnica lub najdłuższa przekątna ma mniej niż 12 mm, nie podlegają wymaganiom ppkt 1.3, pod warunkiem że są stępione.
1.4. Urządzenie mocujące lusterka wsteczne na pojeździe musi być tak skonstruowane, aby cylinder o promieniu 50 mm, mający jako swoją oś, oś lub jedną z osi przegubu lub obrotu zapewniającą odchylenie lusterka wstecznego w kierunku otrzymanego uderzenia przechodził przynajmniej przez część powierzchni, do której umocowane jest urządzenie mocujące.
1.5. Części zewnętrznych lusterek wstecznych, wymienione w ppkt 1.2 i 1.3 wykonane z materiału o twardości w skali Shore'a nieprzekraczającej 60 są wyłączone z odpowiednich przepisów.
1.6. W przypadku tych części wewnętrznych lusterek wstecznych wykonanych z materiałów o twardości w skali Shore'a mniejszej niż 50 i zamocowanych na sztywnej podporze wymagania ppkt 1.2 i 1.3 odnoszą się jedynie do podpory.
2. WYMIARY
2.1. Wewnętrzne lusterka wsteczne (klasa I)
Wymiary powierzchni odbicia muszą być takie, aby można było w nią wpisać prostokąt o jednym boku o długości 4 cm, a drugim "a" cm, gdzie:
2.2. Główne zewnętrzne lusterka wsteczne (klasa II i III)
2.2.1. Wymiary powierzchni odbicia muszą być takie, aby można było w nią wpisać:
- prostokąt o wysokości 4 cm, którego długość podstawowa mierzona w centymetrach ma wartość "a",
- odcinek równoległy do wysokości prostokąta, którego długość wyrażona w centymetrach ma wartość "b".
2.2.2. Minimalne wartości "a" i "b" są podane w poniższej tabeli:
| Klasa lusterek wstecznych | Kategorie pojazdów, dla których zaprojektowano lusterka wsteczne | a | b |
| II | M2, M3, N2 i N3 |
 
|
20 |
| III |
M1 i N1 N3 (jeśli mają zastosowanie wymagania ppkt 2.1.3 załącznika III) |
7 |
2.3. "Szerokokątne" zewnętrzne lusterka wsteczne (klasa IV)
Kontury powierzchni odbicia muszą mieć prostą formę geometryczną, a jej wymiary muszą być takie, aby zapewnić w razie potrzeby łącznie z zewnętrznym lusterkiem wstecznym klasy II pole widzenia określone w ppkt 5.4 załącznika III.
2.4. Zewnętrzne lusterka wsteczne "krawężnikowe" (klasa V)
Kontury powierzchni odbicia muszą mieć prostą formę geometryczną, a jej wymiary muszą być takie, aby lusterko zapewniało pole widzenia określone w ppkt 5.5 załącznika III.
3. POWIERZCHNIA ODBICIA I WSPÓŁCZYNNIKI ODBICIA
3.1. Powierzchnia odbicia lusterka wstecznego musi być albo płaska, albo sferycznie wypukła.
3.2. Różnice między promieniami krzywizny
3.2.1. Różnica między ri lub r'i i rp nie może w żadnym punkcie odniesienia przekraczać 0,15r.
3.2.2. Różnica między jakimikolwiek promieniami krzywizny (rp1, rp2 i rp3) i r nie może przekraczać 0,15r.
3.2.3. Tam, gdzie wartość r jest nie mniejsza niż 3000 mm, wartość 0,15r podana w ppkt 3.2.1 i 3.2.2 zostaje zastąpiona przez 0,25r.
3.3. Wartość "r" nie może być mniejsza niż:
3.3.1. 1200 mm dla lusterek wstecznych (klasa I) i głównych zewnętrznych lusterek wstecznych klasy III;
3.3.2. 1800 mm dla lusterek wstecznych klasy II;
3.3.3. 400 mm dla "szerokokątnych" zewnętrznych lusterek wstecznych (klasa IV) i zewnętrznych lusterek wstecznych "krawężnikowych" (klasa V).
3.4. Wartość normalnego współczynnika odbicia ustalonego zgodnie z metodą przedstawioną w dodatku 1 do niniejszego załącznika nie może być mniejsza niż 40 %.
Jeśli powierzchnia odbicia ma dwie pozycje nastawne ("dzień" i "noc"), pozycja "dzień" musi pozwalać na rozpoznanie kolorów sygnałów używanych w ruchu drogowym. Wartość normalnego współczynnika odbicia w pozycji "noc" nie może być mniejsza niż 4 %.
3.5. Powierzchnia odbicia musi przy normalnym użytkowaniu zachować charakterystykę techniczną ustanowioną w ppkt 3.4, nawet podczas przedłużonego działania niekorzystnych warunków atmosferycznych.
4. PRÓBY
4.1. Lusterka wsteczne są poddawane próbom opisanym w ppkt 4.2 i 4.3.
4.1.1. Próba określona w ppkt 4.2 nie jest wymagana w przypadku wszelkich lusterek wstecznych, których żadna część nie znajduje się poniżej 2 m od podłoża, niezależnie od pozycji nastawienia lusterka, gdy pojazd znajduje się pod obciążeniem odpowiadającym jego maksymalnej technicznie dopuszczalnej wadze.
To odstępstwo ma również zastosowanie do mocowań lusterek wstecznych (płytki przyłączeniowe, ramiona, połączenia obrotowe itd.) znajdujących się poniżej 2 m od ziemi i niewystających poza całkowitą szerokość pojazdu, mierzoną w płaszczyźnie poprzecznej przechodzącej przez najniższy element mocowania lusterka wstecznego lub jakikolwiek punkt współbieżny tej płaszczyzny, jeśli taka konfiguracja daje większą szerokość całkowitą.
W takich przypadkach musi być dostarczony opis wyszczególniający konieczność zamontowania lusterka wstecznego zgodnie z wymienionymi powyżej warunkami umieszczania mocowań na pojeździe.
4.2. Test udarowy
4.2.1. Opis urządzenia do prób
4.2.1.1. Urządzenie do prób składa się z wahadła, którego ruch wahadłowy może odbywać się wokół dwóch poziomych osi ustawionych wzajemnie pod kątami prostymi, z których jedna jest prostopadła do płaszczyzny, na której znajduje się tor "zwolnienia" wahadła.
Końcówkę wahadła stanowi młot w formie sztywnej kuli o średnicy 165 mm ± 1 mm, pokrytej gumą o grubości 5 mm i twardości w skali Shore'a 50.
Zapewnione jest urządzenie pozwalające na określenie maksymalnego kąta, jaki przyjmuje ramię w płaszczyźnie zwolnienia.
Podpora zamocowana trwale do konstrukcji wahadła służy do utrzymania próbek zgodnie z wymaganiami uderzenia określonymi w ppkt 4.2.2.6.
Wymiary urządzenia do prób i specjalne specyfikacje projektowe są podane na rys. 1:
Rysunek 1
4.2.1.2. Środek uderzenia wahadła pokrywa się ze środkiem kuli tworzącej młot. Znajduje się on w odległości "1" od osi wahania w płaszczyźnie zwolnienia równej 1 m ± 5 mm. Zmniejszona masa wahadła wynosi m = 6,8 ± 0,05 kg (relację "m" do masy całkowitej "m" wahadła i do odległości "d" między środkiem ciężkości wahadła a jego osią obrotu wyraża równanie:
4.2.2. Opis próby
4.2.2.1. Do zamocowania wstecznego lusterka na podstawie należy stosować procedurę zalecaną przez producenta urządzenia lub, w razie potrzeby, przez producenta pojazdu.
4.2.2.2. Ustawienie ws tecznego lus terka do próby
4.2.2.2.1. Lusterka wsteczne są ustawiane na wahadłowym urządzeniu do prób udarowych tak, aby osie, które są poziome i pionowe, gdy lusterko wsteczne jest zamocowane na pojeździe zgodnie z instrukcjami wnioskodawcy dotyczącymi zamontowania, były w podobnej pozycji.
4.2.2.2.2. Gdy lusterko wsteczne jest nastawne w stosunku do podstawy, pozycja przeprowadzania próby musi być taka, aby stwarzała jak najmniejszą możliwość dla działania jakiegokolwiek urządzenia obrotowego w granicach nastawności określonej przez wnioskodawcę.
4.2.2.2.3. Jeśli lusterko wsteczne posiada urządzenie do regulacji jego odległości od podstawy, takie urządzenie musi być ustawione w pozycji, w której odległość między obudową a podstawą jest najkrótsza.
4.2.2.2.4. Gdy powierzchnia odbicia jest ruchoma w obudowie, musi być tak ustawiona, aby jej górny róg znajdujący się w najdalszej odległości od pojazdu był w pozycji największej projekcji w stosunku do obudowy.
4.2.2.3. Z wyjątkiem przypadku dotyczącego próby 2 dla wewnętrznych lusterek wstecznych (patrz ppkt 4.2.2.6.1) gdy wahadło znajduje się w pozycji pionowej, to płaszczyzny poziome i wzdłużne przechodzące przez środek młota przechodzą przez środek lusterka, tak jak jest to określone w pkt 10 załącznika I. Wzdłużny kierunek oscylacji wahadła musi być równoległy do wzdłużnej środkowej płaszczyzny pojazdu.
4.2.2.4. Gdy w warunkach dotyczących ustawień ustanowionych w ppkt 4.2.2.1. i 4.2.2.2 części lusterka wstecznego ograniczają powrót młota, punkt uderzenia musi być przemieszczony w kierunku prostopadłym do osi danego obrotu lub ruchu obrotowego.
Takie przemieszczenie nie może być większe niż przemieszczenie ściśle niezbędne dla wykonania próby i musi być ograniczone tak, aby:
- kula stanowiąca ogranicznik młota pozostawała przynajmniej styczna do cylindra, tak jak jest to określone w ppkt 1.4,
- lub też punkt styczności z młotem znajdował się przynajmniej 10 mm od obrzeża powierzchni odbicia.
4.2.2.5. Próba polega na swobodnym spadku młota z wysokości odpowiadającej kątowi wahadła 60º od pionu w taki sposób, aby młot uderzył lusterko wsteczne w momencie osiągnięcia pozycji pionu przez wahadło.
4.2.2.6. Lusterka wsteczne poddawane są uderzeniu w poniższych zróżnicowanych warunkach:
4.2.2.6.1. Wewnętrzne lusterka wsteczne
Test 1: Punkt uderzenia musi odpowiadać definicji w ppkt 4.2.2.3. Uderzenie musi być takie, że młot uderza lusterko wsteczne po stronie powierzchni odbicia.
Test 2: Punkt uderzenia na krawędzi obudowy ochronnej, taki, że uderzenie tworzy kąt 45° z płaszczyzną odbicia i jest umiejscowione na płaszczyźnie poziomej przechodzącej przez środek tej powierzchni. Uderzenie musi nastąpić po stronie powierzchni odbicia.
4.2.2.6.2. Zewnętrzne lusterka wsteczne
Test 1: Punkt uderzenia odpowiada definicji w ppkt 4.2.2.3 lub 4.2.2.4. Uderzenie musi być takie, że młot uderza lusterko wsteczne po stronie powierzchni odbicia.
Test 2: Punkt uderzenia odpowiada definicji w ppkt 4.2.2.3 lub 4.2.2.4. Uderzenie musi być takie, że młot uderza lusterko wsteczne po stronie przeciwnej do powierzchni odbicia.
W przypadkach gdy lusterka wsteczne klasy II lub III są przytwierdzone do tego samego mocowania co lusterka klasy IV, powyższe testy są przeprowadzane na dolnym lusterku. Jednakże służby techniczne odpowiedzialne za przeprowadzanie testów mogą powtórzyć jeden lub oba testy na lusterku górnym, o ile jest ono umieszczone niżej niż 2 m od podłoża.
4.3. Próba zginania obudowy przymocowanej do uchwytu
4.3.1. Próbę wykonuje się na wszystkich lusterkach wstecznych, z wyłączeniem tych z klasy V.
4.3.2. Opis próby
Oprawka zostaje umieszczona poziomo w urządzeniu do prób w taki sposób, że części nastawne mocowania mogą być odpowiednio bezpiecznie zamocowane. Koniec znajdujący się najbliżej punktu umocowania na części nastawnej jest unieruchomiony, w kierunku największego wymiaru obudowy, za pomocą zamocowanego na stałe ogranicznika o szerokości 15 mm pokrywającego całkowitą szerokość obudowy.
Na drugim końcu jest umieszczony na oprawce ogranicznik identyczny z opisanym powyżej, tak aby można było zastosować określone obciążenie próbne (rysunek 2).
Koniec oprawki, przeciwny do końca przyłożenia siły czynnej, może być zaciśnięty, zamiast prostego zablokowania, tak jak jest to wskazane na rysunku 2.
Przykład urządzenia dla testu zginania oprawek lusterek wstecznych
Rysunek 2
4.3.3. Obciążenie próbne wynosi 25 kg. Jest ono stosowane przez 1 minutę.
5. WYNIKI PRÓBY
5.1. W próbach opisanych w ppkt 4.2 wahadło musi po uderzeniu kontynuować wahanie w taki sposób, aby rzut pozycji przyjętej przez ramię na płaszczyźnie zwolnienia tworzył z pionem kąt co najmniej 20°.
Dokładność pomiaru kąta wynosi ± 1°.
5.1.1. Powyższe wymaganie nie stosuje się do lusterek wstecznych przyklejonych do przedniej szyby, w stosunku do których po przeprowadzeniu próby ma zastosowanie wymaganie określone w ppkt 5.2.
5.1.2. Kąt między powracającym wahadłem i pionem jest zmniejszony z 20° do 10° dla wszystkich lusterek wstecznych klasy II i dla wszystkich lusterek klasy III, które są przytwierdzone do mocowania używanego zazwyczaj do lusterek wstecznych klasy IV.
5.2. W przypadku złamania mocowania lusterka wstecznego w czasie testu opisanego w ppkt 4.2 dla lusterek wstecznych przyklejanych do przedniej szyby pozostała część nie może wystawać poza podstawę o więcej niż 1 cm, a konfiguracja pozostała po teście musi spełniać warunki ustanowione w ppkt 1.3.
5.3. Powierzchnia odbicia nie może ulec stłuczeniu w czasie prób opisanych w ppkt 4.2 i 4.3, jednakże stłuczenie jest dopuszczalne przy spełnieniu jednego z poniższych warunków:
5.3.1. odłamki szkła w dalszym ciągu przylegają do tylnej części obudowy lub też do powierzchni mocno przymocowanej do obudowy. Dopuszczalne jest częściowe oddzielenie szkła od jego podłoża, pod warunkiem że nie przekracza 2,5 mm po każdej stronie pęknięć. Dopuszczalne jest odłączenie się drobnych odprysków od powierzchni szkła w punkcie uderzenia;
5.3.2. powierzchnia odbicia jest wykonana z bezpiecznego szkła.
METODA PRÓBY DLA OKREŚLENIA WSPÓŁCZYNNIKA ODBICIA
1.1. CIE standardowy oświetlacz A(1): kolorymetryczny oświetlacz uwzględniający promiennik zupełny przy T68 = 2855,6 K.
1.2. CIE standardowe źródło A(1): wolframowa żarówka gazowana działająca przy skorelowanej temperaturze barwowej T68 = 2855,6 K.
1.3. CIE 1931 standardowy obserwator kalorymetryczny(1): receptor promieniowania, którego właściwości kalorymetryczne odpowiadają spektralnym wartościom trójbodźca x (λ), y (λ), z (λ) (patrz tabela).
1.4. CIE współrzędne trójbodźcowe(1): współrzędne trójbodźcowe składników widmowych spektrum jednakowej energii w systemie CIE (XYZ).
1.5. Widzenie fotopowe(1): widzenie normalnym okiem przy jego dostosowaniu do poziomów oświetlenia wynoszących przynajmniej kilka kandeli na metr kwadratowy.
2. APARATURA
2.1. Ogólnie
Aparatura składa się ze źródła światła, oprawki dla próbki poddawanej próbie, zestawu odbiornika z fotodetektorem i wskaźnikiem pomiarowym (patrz rysunek 1), oraz środkami eliminującymi efekty światła z zewnątrz.
W skład odbiornika może wchodzić całkująca światło kula integratora ułatwiająca pomiar współczynnika odbicia niepłaskich (wypukłych) lusterek (patrz rysunek 2).
2.2. Charakterystyka spektralna źródła światła oraz odbiornika
Źródło światła składa się z CIE standardowego źródła A wraz z towarzyszącą optyką dla zapewnienia prawie równoległej wiązki światła. Dla utrzymania stałego napięcia lampy w czasie pracy urządzenia zaleca się stosowanie stabilizatora napięcia.
Odbiornik musi posiadać fotodetektor o wrażliwości widmowej proporcjonalnej do funkcji fotopowej światłości standardowego kolorymetrycznego obserwatora CIE (1931) (patrz tabela). Dopuszcza się stosowanie wszelkich innych kombinacji oświetlacza, filtra, receptora dających ogólny równoważnik standardowego oświetlacza CIE A i widzenia fotopowego. Przy zastosowaniu w odbiorniku kuli integratora światła jej powierzchnia wewnętrzna musi być pokryta matową (dyfuzyjną) widmowo nieselektywną, białą powłoką.
2.3. Warunki geometryczne
Kąt wiązki padającej (Θ) powinien wynosić optymalnie 0,44 ± 0,09 rad (25 ± 5°) od linii prostopadłej do powierzchni poddawanej próbie i nie przekraczać górnej granicy tolerancji (tj. 0,53 rad lub 30°). Oś receptora musi tworzyć kąt (Θ) z linią prostopadłą równy kątowi wiązki padającej (patrz rysunek 1).Wiązka padająca po wejściu na powierzchnię poddawaną próbie musi mieć średnicę nie mniejszą niż 19 mm (0,75 cala). Wiązka odbita nie może być szersza niż wrażliwa powierzchnia fotodetektora, nie może obejmować więcej niż 50 % tej powierzchni oraz musi pokrywać ten sam wycinek powierzchni, jaki był wykorzystany w czasie kalibracji instrumentu, tak dokładnie, jak to jest możliwe.
Jeśli w części urządzenia przeznaczonej dla odbiornika wykorzystywana jest kula integratora, to musi ona mieć minimalną średnicę 127 mm (5 cali). Otwory w ścianie kuli dla próbki i dla wiązki padającej muszą być takiej wielkości, aby pomieścić wszystkie padające i odbite wiązki światła. Fotodetektor musi być tak umieszczony, aby nie dochodziło do niego bezpośrednie światło z padającej lub odbiciowej wiązki.
2.4. Charakterystyka elektryczna zespołu fotodetektor - wskaźnik
Odczyt pracy fotodetektora przedstawiony na mierniku wskaźnikowym jest liniową funkcją natężenia światła w obszarze światłoczułym. Zapewnia się środki (elektryczne lub optyczne) ułatwiające nastawienie zerowania i kalibracji. Takie środki nie mogą wpływać na liniowość charakterystyki widmowej instrumentu.
Dokładność zestawu receptor-miernik wskaźnikowy musi być wielkością rzędu ± 2 % pełnej skali lub też ± 10 % wielkości odczytu, którakolwiek jest mniejsza.
2.5. Oprawka dla próbki
Mechanizm musi umożliwić umieszczenie próbki poddawanej próbie tak, aby osie ramienia źródła i receptora przecinały się na powierzchni odbicia. Powierzchnia odbicia może znajdować się wewnątrz lub też na jednej z powierzchni czołowych poddawanego próbie lusterka, w zależności od tego, czy lusterko takie jest typu pierwszej powierzchni, drugiej powierzchni czy też pryzmatycznym lusterkiem typu przerzucanego.
3. PROCEDURA
3.1. Metoda bezpośredniej kalibracji
W metodzie bezpośredniej kalibracji powietrze jest używane jako standard odniesienia. Metodę tę stosuje się do tych instrumentów, których konstrukcja pozwala na kalibrację w punkcie 100 % przez wahadłowe przesunięcie odbiornika do położenia bezpośrednio na osi źródła światła (patrz rysunek 1).
W pewnych przypadkach (jak np. przy pomiarze powierzchni o niskim współczynniku odbicia) może być wskazane przy tej metodzie zastosowanie pośredniego punktu kalibracji (między 0 a 100 % na skali). W takich przypadkach do ścieżki optycznej zostaje wstawiony filtr obojętny o znanej przepuszczalności i wówczas regulator kalibracji jest ustawiany do momentu uzyskania na mierniku odczytu procentowej przepuszczalności filtra o obojętnej gęstości. Filtr ten zostaje usunięty przed dokonaniem pomiarów współczynnika odbicia.
3.2. Metoda kalibracji pośredniej
Metoda kalibracji pośredniej ma zastosowanie w przypadku instrumentów o stałej geometrii źródła i odbiornika. Wymagany jest odpowiednio skalibrowany i utrzymywany standard współczynnika odbicia.
Taki standard najlepiej zapewnia płaskie lusterko z wartościami współczynnika odbicia najbardziej zbliżonymi do tych, jakie posiadają próbki do badań.
3.3. Pomiar lusterka płaskiego
Współczynnik odbicia dla próbek lusterka płaskiego może być zmierzony przy zastosowaniu instrumentów stosujących metodę zarówno bezpośredniej, jak i pośredniej kalibracji. Wartość współczynnika odbicia jest bezpośrednio odczytywana z czytnika miernika.
3.4. Pomiar lusterka niepłaskiego (wypukłego)
Pomiar współczynnika odbicia lusterek niepłaskich (wypukłych) wymaga użycia instrumentów z kulą integratora w zestawie odbiornika (patrz rysunek 2). Jeśli czytnik wskaźnikowy instrumentu wskazuje podziały ne dla standardowego lusterka o E % współczynniku odbicia, wówczas dla lusterka o nieznanym współczynniku podziały nx odpowiadają współczynnikowi odbicia X %, zgodnie ze wzorem:
Rysunek 1. Ukazanie geometrii dla dwóch metod kalibracji powszechnego reflektometru
Rysunek 2. Powszechny reflektometr włączający integrowane pole odbiorcy
Spektralne wartości trójbodźca dla CIE 1931 standardowego obserwatora kalorymetrycznego(1)
Niniejsza tabela pochodzi z publikacji CIE 50 (45) (1970)
| λ nm |  (λ) |
 (λ) |
 (λ) |
| 380 | 0,001 4 | 0,000 0 | 0,006 5 |
| 390 | 0,004 2 | 0,000 1 | 0,020 1 |
| 400 | 0,014 3 | 0,000 4 | 0,067 9 |
| 410 | 0,043 5 | 0,001 2 | 0,207 4 |
| 420 | 0,134 4 | 0,004 0 | 0,645 6 |
| 430 | 0,283 9 | 0,011 6 | 1,385 6 |
| 440 | 0,348 3 | 0,023 0 | 1,747 1 |
| 450 | 0,336 2 | 0,038 0 | 1,772 1 |
| 460 | 0,290 8 | 0,060 0 | 1,669 2 |
| 470 | 0,195 4 | 0,091 0 | 1,287 6 |
| 480 | 0,095 6 | 0,139 0 | 0,813 0 |
| 490 | 0,032 0 | 0,208 0 | 0,465 2 |
| 500 | 0,004 9 | 0,323 0 | 0,272 0 |
| 510 | 0,009 3 | 0,503 0 | 0,158 2 |
| 520 | 0,063 3 | 0,710 0 | 0,078 2 |
| 530 | 0,165 5 | 0,862 0 | 0,042 2 |
| 540 | 0,290 4 | 0,954 0 | 0,020 3 |
| 550 | 0,433 4 | 0,995 0 | 0,008 7 |
| 560 | 0,594 5 | 0,995 0 | 0,003 9 |
| 570 | 0,762 1 | 0,952 0 | 0,002 1 |
| 580 | 0,916 3 | 0,870 0 | 0,001 7 |
| 590 | 1,026 3 | 0,757 0 | 0,001 1 |
| 600 | 1,062 2 | 0,631 0 | 0,000 8 |
| 610 | 1,002 6 | 0,503 0 | 0,000 3 |
| 621 | 0,854 4 | 0,381 0 | 0,000 2 |
| 630 | 0,642 4 | 0,265 0 | 0,000 0 |
| 640 | 0,447 9 | 0,175 0 | 0,000 0 |
| 650 | 0,283 5 | 0,107 0 | 0,000 0 |
| 660 | 0,164 9 | 0,061 0 | 0,000 0 |
| 670 | 0,087 4 | 0,032 0 | 0,000 0 |
| 680 | 0,046 8 | 0,017 0 | 0,000 0 |
| 690 | 0,022 7 | 0,008 2 | 0,000 0 |
| 700 | 0,011 4 | 0,004 1 | 0,000 0 |
| 710 | 0,005 8 | 0,002 1 | 0,000 0 |
| 720 | 0,002 9 | 0,001 0 | 0,000 0 |
| 730 | 0,001 4 | 0,000 5 | 0,000 0 |
| 740 | 0,000 7 | 0,000 2(2) | 0,000 0 |
| 750 | 0,000 3 | 0,000 1 | 0,000 0 |
| 760 | 0,000 2 | 0,000 1 | 0,000 0 |
| 770 | 0,000 1 | 0,000 0 | 0,000 0 |
| 780 | 0,000 0 | 0,000 0 | 0,000 0 |
|
(1) Skrócona tabela. Wartości y (λ) = V (λ) zostały zaokrąglone do czwartego miejsca po przecinku. | |||
| (2) Zmieniono w 1966 r. z 3 na 2. | |||
______
(1) Definicja zaczerpnięta z publikacji CIE 50 (45). Międzynarodowy Słownik Elektroniczny. Grupa 45: Oświetlenie.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025
Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025
Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025
Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025
Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025
Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.L.1985.90.1 |
| Rodzaj: | Dyrektywa |
| Tytuł: | Dyrektywa 85/205/EWG dostosowująca do postępu technicznego dyrektywę Rady 71/127/EWG w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do lusterek wstecznych w pojazdach silnikowych |
| Data aktu: | 18/02/1985 |
| Data ogłoszenia: | 29/03/1985 |
| Data wejścia w życie: | 01/05/2004, 21/03/1985 |