uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 24 ust. 1,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 1 ,
uwzględniając opinię Komitetu Regionów 2 ,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 3 ,
(1) Traktat o Unii Europejskiej (TUE) wzmacnia obywatelstwo Unii i dalej usprawnia demokratyczne funkcjonowanie Unii, stanowiąc między innymi, że każdy obywatel ma mieć prawo do uczestnictwa w życiu demokratycznym Unii za pośrednictwem europejskiej inicjatywy obywatelskiej. Procedura ta daje obywatelom możliwość bezpośredniego zwrócenia się do Komisji o przedłożenie wniosku dotyczącego unijnego aktu prawnego w celu wprowadzenia w życie Traktatów, podobną do prawa przyznanego Parlamentowi Europejskiemu na mocy art. 255 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) oraz Radzie na mocy art. 241 TFUE.
(2) Procedury i warunki wymagane dla inicjatywy obywatelskiej powinny być jasne, proste, przyjazne użytkownikowi i proporcjonalne do charakteru inicjatywy obywatelskiej, tak aby zachęcić obywateli do udziału
i zwiększyć dostępność Unii. Powinny one także wprowadzać rozsądną równowagę między prawami i obowiązkami.
(3) Powinny również zapewniać, aby obywatele Unii podlegali podobnym warunkom wspierania inicjatywy obywatelskiej, bez względu na to, z którego państwa członkowskiego pochodzą.
(4) Komisja powinna na żądanie udzielać obywatelom informacji i nieformalnej porady na temat inicjatyw obywatelskich, w szczególności w odniesieniu do kryteriów rejestracji.
(5) Konieczne jest ustanowienie minimalnej liczby państw członkowskich, z których muszą pochodzić obywatele. W celu zapewnienia, aby inicjatywa obywatelska była w wystarczającym stopniu reprezentatywna dla interesu Unii, przy jednoczesnym zapewnieniu, aby instrument ten pozostał łatwy w użytku, liczbę tę należy ustalić na poziomie jednej czwartej państw członkowskich.
(6) W tym celu należy również określić minimalną liczbę sygnatariuszy pochodzących z każdego z tych państw członkowskich. Aby zapewnić obywatelom podobne warunki wspierania inicjatywy obywatelskiej, takie liczby minimalne powinny być degresywnie proporcjonalne. Mając na uwadze zapewnienie jasności, należy określić takie liczby minimalne dla każdego państwa członkowskiego w załączniku do niniejszego rozporządzenia. Minimalna liczba podpisów wymagana w każdym z państw członkowskich powinna odpowiadać liczbie posłów do Parlamentu Europejskiego wybranych w każdym z państw członkowskich, pomnożonej przez 750. Komisja powinna zostać upoważniona do zmiany tego załącznika, aby odzwierciedlić wszelkie zmiany w składzie Parlamentu Europejskiego.
(7) Należy określić minimalny wiek, który należy osiągnąć, aby móc poprzeć inicjatywę obywatelską. Powinien to być wiek, który upoważnia obywateli do głosowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego.
(8) Aby pomyślnie przeprowadzić inicjatywę obywatelską, potrzebna jest minimalna struktura organizacyjna. Powinna ona przybrać formę komitetu obywatelskiego złożonego z osób fizycznych (organizatorów) pochodzących z co najmniej siedmiu różnych państw członkowskich, aby zachęcać do podnoszenia kwestii o ogólnoeuropejskim znaczeniu oraz wspierać refleksję nad tymi zagadnieniami. Z myślą o przejrzystości oraz o sprawnej i skutecznej komunikacji komitet obywatelski powinien wyznaczyć przedstawicieli w celu pośredniczenia między komitetem obywatelskim a instytucjami unijnymi w czasie trwania procedury.
(9) Podmioty, w szczególności organizacje, które na podstawie Traktatów uczestniczą w kształtowaniu europejskiej świadomości politycznej i wyrażaniu woli obywateli Unii, powinny mieć możliwość wspierania inicjatywy obywatelskiej, pod warunkiem że będą to czyniły przy pełnej przejrzystości.
(10) W celu zapewnienia spójności i przejrzystości w odniesieniu do proponowanych inicjatyw obywatelskich oraz w celu uniknięcia sytuacji, w której zbierane są podpisy pod proponowaną inicjatywą obywatelską, która nie spełnia warunków ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu, należy wprowadzić obowiązek rejestrowania inicjatyw na stronie internetowej udostępnionej przez Komisję przed zebraniem niezbędnych deklaracji poparcia od obywateli. Wszystkie proponowane inicjatywy obywatelskie spełniające warunki ustanowione w niniejszym rozporządzeniu powinny być rejestrowane przez Komisję. Komisja powinna prowadzić rejestrację zgodnie z zasadami ogólnymi dobrej administracji.
(11) Po zarejestrowaniu proponowanej inicjatywy obywatelskiej organizatorzy mogą zbierać deklaracje poparcia od obywateli.
(12) W załączniku do niniejszego rozporządzenia należy zamieścić formularz deklaracji poparcia określający dane wymagane do celów weryfikacji przez państwa członkowskie. Komisja powinna zostać upoważniona do zmiany tego załącznika zgodnie z art. 290 TFUE, uwzględniając informacje przekazanej jej przez państwa członkowskie.
(13) Przy należytym przestrzeganiu zasady, zgodnie z którą dane osobowe muszą być wystarczające, odpowiednie i proporcjonalne do celu, w którym są gromadzone, podawania przez sygnatariuszy proponowanej inicjatywy obywatelskiej danych osobowych, w tym w stosownych przypadkach osobistego numeru identyfikacyjnego lub numeru osobistego dokumentu tożsamości, wymaga się w zakresie, w jakim może to być konieczne w celu umożliwienia weryfikacji przez państwa członkowskie deklaracji poparcia, zgodnie z prawem i praktyką krajową.
(14) Z myślą o wykorzystaniu w słusznym celu nowoczesnej technologii, jako narzędzia demokracji uczestniczącej, należy zapewnić możliwość zbierania deklaracji zarówno w formie papierowej, jak i on-line. Systemy zbierania deklaracji on-line powinny być wyposażone w odpowiednie zabezpieczenia, aby zapewnić między innymi bezpieczne gromadzenie i przechowywanie danych. W tym celu Komisja powinna określić szczegółowe specyfikacje techniczne w odniesieniu do systemów zbierania deklaracji on-line.
(15) Państwa członkowskie powinny weryfikować zgodność systemów zbierania deklaracji on-line z wymogami niniejszego rozporządzenia zanim deklaracje poparcia zostaną zebrane.
(16) Komisja powinna udostępnić otwarte oprogramowanie, które będzie mieć odpowiednie elementy techniczne i zabezpieczenia niezbędne do zapewnienia zgodności z przepisami niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do systemów zbierania deklaracji on-line.
(17) Należy zapewnić, aby deklaracje poparcia inicjatywy obywatelskiej były zbierane w określonym terminie. W celu zapewnienia, aby proponowane inicjatywy obywatelskie pozostawały aktualne, przy jednoczesnym uwzględnieniu złożoności procedury zbierania deklaracji poparcia w całej Unii, termin ten nie powinien być dłuższy niż 12 miesięcy od daty rejestracji proponowanej inicjatywy obywatelskiej.
(18) Należy również przewidzieć, że w przypadku gdy inicjatywa obywatelska otrzymała niezbędne deklaracje poparcia od sygnatariuszy, każde z państw członkowskich powinno być odpowiedzialne za weryfikację i poświadczenie deklaracji poparcia zebranych od sygnatariuszy pochodzących z tego państwa członkowskiego. Uwzględniając potrzebę ograniczania obciążenia administracyjnego, państwa członkowskie powinny, w terminie trzech miesięcy od otrzymania wniosku o poświadczenie, przeprowadzić taką weryfikację deklaracji w oparciu o odpowiednie procedury kontrolne, które mogą być oparte na próbach losowych, oraz wydać dokument poświadczający liczbę otrzymanych ważnych deklaracji poparcia.
(19) Organizatorzy powinni zapewnić, aby wszystkie stosowne warunki ustanowione w niniejszym rozporządzeniu zostały spełnione przed przedłożeniem Komisji inicjatywy obywatelskiej.
(20) Komisja powinna zbadać inicjatywę obywatelską i przedstawić oddzielnie swoje wnioski prawne i polityczne. Powinna również określić w terminie trzech miesięcy działania, które zamierza podjąć w odpowiedzi na inicjatywę. Aby wykazać, że inicjatywa obywatelska poparta przez co najmniej milion obywateli Unii zostanie wnikliwie zbadana wraz z jej ewentualnymi następstwami, Komisja powinna wyjaśnić w prosty, zrozumiały i szczegółowy sposób powody działań, jakie zamierza podjąć, jak również podać powody, jeżeli nie zamierza podjąć żadnych działań. Gdy Komisja otrzyma inicjatywę obywatelską popartą przez wymaganą liczbę sygnatariuszy, która spełnia inne wymogi niniejszego rozporządzenia, organizatorzy powinni mieć prawo przedstawienia tej inicjatywy na publicznym wysłuchaniu na szczeblu Unii.
(21) Dyrektywa 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych 4 ma w pełni zastosowanie do przetwarzania danych osobowych prowadzonego na mocy niniejszego rozporządzenia. W związku z tym, mając na uwadze pewność prawa, należy wyjaśnić, że organizatorzy inicjatywy obywatelskiej i właściwe organy państw członkowskich są administratorami danych w rozumieniu dyrektywy 95/46/WE, oraz określić maksymalny termin przechowywania danych osobowych zgromadzonych na potrzeby inicjatywy obywatelskiej. Organizatorzy, działając w charakterze administratorów danych, powinni podejmować wszystkie odpowiednie środki w celu wypełnienia obowiązków nałożonych dyrektywą 95/46/WE, w szczególności związanych ze zgodnością z prawem przetwarzania, bezpieczeństwem działań dotyczących przetwarzania, udostępniania informacji oraz prawem osób, których dane dotyczą, do dostępu do swoich danych osobowych oraz do wnoszenia do nich poprawek i usunięcia ich.
(22) Do przetwarzania danych prowadzonego na mocy niniejszego rozporządzenia zastosowanie mają w pełni przepisy rozdziału III dyrektywy 95/46/WE dotyczące środków sądowych, odpowiedzialności i sankcji. Organizatorzy inicjatywy obywatelskiej ponoszą odpowiedzialność za wszelkie szkody, które spowodują, zgodnie z mającym zastosowanie prawem krajowym. Ponadto państwa członkowskie powinny zapewnić, aby organizatorzy podlegali odpowiednim sankcjom za naruszenie przepisów niniejszego rozporządzenia.
(23) Do przetwarzania danych osobowych przez Komisję na mocy niniejszego rozporządzenia zastosowanie ma w pełni rozporządzenie (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2000 r. o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy wspólnotowe i o swobodnym przepływie takich danych 5 .
(24) Na potrzeby dostosowania w przyszłości Komisja powinna zostać upoważniona do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 290 TFUE dla celów zmiany załączników do niniejszego rozporządzenia. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym z ekspertami.
(25) Środki niezbędne do wykonania niniejszego rozporządzenia powinny zostać przyjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji 6 .
(26) Niniejsze rozporządzenie uwzględnia prawa podstawowe i jest zgodne z zasadami zapisanymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności jej art. 8, który stanowi, że każdy ma prawo do ochrony danych osobowych, które go dotyczą.
(27) Skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który przyjął opinię 7 ,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
W imieniu Parlamentu Europejskiego | W imieniu Rady |
J. BUZEK | MARTONYI J. |
Przewodniczący | Przewodniczący |
- zmieniony przez art. 1 rozporządzenia Komisji nr 268/2012 z dnia 25 stycznia 2012 r. (Dz.U.UE.L.12.89.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 marca 2012 r.
- zmieniony przez art. 1 ust. 1 lit. j) rozporządzenia Rady nr 517/2013 z dnia 13 maja 2013 r. (Dz.U.UE.L.13.158.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 2013 r.
- zmieniony przez art. 1 rozporządzenia nr 531/2014 z dnia 12 marca 2014 r. (Dz.U.UE.L.2014.148.52) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 2014 r.
- zmieniony przez pkt 4 sprostowania z dnia 30 marca 2012 r. (Dz.U.UE.L.12.94.49).
- zmieniony przez art. 1 lit. a) rozporządzenia nr 887/2013 z dnia 11 lipca 2013 r. (Dz.U.UE.L.2013.247.11) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 8 października 2013 r.
- zmieniony przez art. 1 pkt 2 rozporządzenia nr (UE) 2019/714 z dnia 7 marca 2019 r. (Dz.U.UE.L.2019.123.30) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 maja 2019 r.
- zmieniony przez pkt 5-11 sprostowania z dnia 30 marca 2012 r. (Dz.U.UE.L.12.94.49). Zmiany nie zostały naniesione na tekst.
- zmieniony przez art. 1 ust. 1 lit. j) rozporządzenia Rady nr 517/2013 z dnia 13 maja 2013 r. (Dz.U.UE.L.13.158.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 2013 r. Zmiany nie zostały naniesione na tekst.
- zmieniony przez art. 1 lit. b) rozporządzenia nr 887/2013 z dnia 11 lipca 2013 r. (Dz.U.UE.L.2013.247.11) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 8 października 2013 r.
- zmieniony przez art. 1 pkt 1 rozporządzenia nr (UE) 2015/1070 z dnia 31 marca 2015 r. (Dz.U.UE.L.2015.178.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 lipca 2015 r.
- zmieniony przez art. 1 rozporządzenia nr (UE) 2018/1239 z dnia 9 lipca 2018 r. (Dz.U.UE.L.2018.234.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 8 października 2018 r. Zmiany nie zostały naniesione na tekst.
- zmieniony przez pkt 12 sprostowania z dnia 30 marca 2012 r. (Dz.U.UE.L.12.94.49).
- zmieniony przez art. 1 pkt 2 rozporządzenia nr (UE) 2015/1070 z dnia 31 marca 2015 r. (Dz.U.UE.L.2015.178.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 lipca 2015 r.
- zmieniony przez art. 1 ust. 1 lit. j) rozporządzenia Rady nr 517/2013 z dnia 13 maja 2013 r. (Dz.U.UE.L.13.158.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 2013 r.
- zmieniony przez art. 1 pkt 3 rozporządzenia nr (UE) 2015/1070 z dnia 31 marca 2015 r. (Dz.U.UE.L.2015.178.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 lipca 2015 r.
- zmieniony przez art. 1 pkt 3 rozporządzenia nr (UE) 2019/714 z dnia 7 marca 2019 r. (Dz.U.UE.L.2019.123.30) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 30 maja 2019 r.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2011.65.1 |
Rodzaj: | Rozporządzenie |
Tytuł: | Rozporządzenie 211/2011 w sprawie inicjatywy obywatelskiej |
Data aktu: | 16/02/2011 |
Data ogłoszenia: | 11/03/2011 |
Data wejścia w życie: | 01/04/2012, 31/03/2011 |