uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, w szczególności jego art. 203,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego 1 ,
(1) Unia powinna umacniać i propagować swoje wartości i interesy na całym świecie, tak aby dążyć do realizacji celów i zasad działań zewnętrznych Unii określonych w art. 3 ust. 5 oraz art. 8 i 21 Traktatu o Unii Europejskiej.
(2) W celu wdrożenia nowych ram międzynarodowych ustanowionych na mocy oenzetowskiej Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, globalnej strategii na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej i europejskiego konsensusu w sprawie rozwoju, celem rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/ 947 2 jest zwiększenie spójności i zapewnienie skuteczności działań zewnętrznych Unii przez skoncentrowanie jej wysiłków z wykorzystaniem usprawnionego instrumentu, by realizować różne obszary polityki w zakresie działań zewnętrznych.
(3) Celem Europejskiego Instrumentu Współpracy Międzynarodowej w dziedzinie Bezpieczeństwa Jądrowego (zwanego dalej "Instrumentem"), który uzupełnia Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej - Globalny Wymiar Europy ustanowiony rozporządzeniem (UE) 2021/947, powinno być propagowanie wysokiego poziomu bezpieczeństwa jądrowego, ochrony radiologicznej i stosowania sprawnych i skutecznych zabezpieczeń materiałów jądrowych w państwach trzecich w oparciu o działania w ramach Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (zwanej dalej "Wspólnotą"). W ramach tego celu niniejsze rozporządzenie służy wsparciu propagowania przejrzystości procesów podejmowania decyzji dotyczących energii jądrowej przez organy państw trzecich.
(4) Instrument należy ustanowić na okres siedmiu lat w celu dostosowania jego czasu trwania do okresu obowiązywania wieloletnich ram finansowych określonych w rozporządzeniu Rady (UE, Euratom) 2020/2093 3 .
(5) Niniejsze rozporządzenie stanowi część ram, których celem jest planowanie współpracy, i powinno uzupełniać te środki współpracy w zakresie energii jądrowej, które są finansowane na podstawie rozporządzenia (UE) 2021/947.
(6) Państwa członkowskie Unii są stronami Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej podpisanego w dniu 1 lipca 1968 r. i stosują protokół dodatkowy do swoich odpowiednich umów Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) o zabezpieczeniach.
(7) W celu utrzymania i promowania ciągłej poprawy bezpieczeństwa jądrowego oraz jego uregulowania Rada przyjęła dyrektywy 2009/71/Euratom 4 , 2011/70/Euratom 5 i 2013/59/Euratom 6 . Dyrektywy te, wraz z wdrożonym we Wspólnocie wysokim standardem bezpieczeństwa jądrowego oraz gospodarowania odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym, to przykłady, które należy wykorzystać jako zachętę dla państw trzecich do przyjęcia podobnych wysokich standardów.
(8) Wspólnota i jej państwa członkowskie są umawiającymi się stronami Konwencji bezpieczeństwa jądrowego przyjętej w dniu 17 czerwca 1994 r. i Wspólnej konwencji bezpieczeństwa w postępowaniu z wypalonym paliwem jądrowym i bezpieczeństwa w postępowaniu z odpadami promieniotwórczymi przyjętej w dniu 5 września 1997 r.
(9) Wspólnota powinna kontynuować ścisłą współpracę z MAEA zgodnie z rozdziałem 10 Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (zwanego dalej "Traktatem Euratom") w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i zabezpieczeń materiałów jądrowych w odniesieniu do realizacji celów zawartych w tytule II rozdziały 3 i 7 Traktatu Euratom. Wspólnota współpracuje z innymi międzynarodowymi organizacjami i programami realizującymi podobne cele.
(10) Instrument powinien przewidywać działania wspierające realizację założonych celów i zgodne z działaniami uprzednio wspieranymi na podstawie rozporządzenia (Euratom) nr 237/2014 7 . Cele te dotyczą promowania kultury efektywnego bezpieczeństwa jądrowego i wdrażania najwyższych standardów bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej oraz stałej poprawy bezpieczeństwa jądrowego, odpowiedzialnego i bezpiecznego gospodarowania wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi, likwidacji i rekultywacji byłych terenów obiektów jądrowych i samych obiektów jądrowych, a także sprawnych i skutecznych zabezpieczeń materiałów jądrowych w państwach trzecich, w szczególności w państwach przystępujących, państwach kandydujących, potencjalnych kandydatach i państwach objętych europejską polityką sąsiedztwa.
(11) Wykonywanie niniejszego rozporządzenia powinno opierać się, w stosownych przypadkach, na konsultacjach z państwami członkowskimi i ich odpowiednimi organami, w szczególności z właściwymi organami regulacyjnymi w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego, z Europejską Grupą Organów Regulacyjnych ds. Bezpieczeństwa Jądrowego oraz za pośrednictwem Komitetu ds. Europejskiego Instrumentu Współpracy Międzynarodowej w dziedzinie Bezpieczeństwa Jądrowego, a także na dialogu z krajami partnerskimi. Przy wykonywaniu niniejszego rozporządzenia należy uwzględnić konkluzje Rady w sprawie pomocy państwom trzecim w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego oraz ochrony materiałów i instalacji jądrowych, przyjęte w dniu 9 grudnia 2008 r.
(12) Rezultaty działań zewnętrznych Wspólnoty należy monitorować i oceniać na podstawie uprzednio zdefiniowanych, przejrzystych, właściwych dla danego państwa i mierzalnych wskaźników, dostosowanych do specyfiki i celów Instrumentu oraz powinny najlepiej opierać się na stosowanych w kraju partnerskim ramach dotyczących rezultatów. Wskaźniki te powinny być wysokiej jakości, efektywne i ukierunkowane na osiąganie rezultatów, aby wymóc na państwach beneficjentach większą odpowiedzialność i rozliczalność wobec Unii i jej państw członkowskich w odniesieniu do rezultatów osiągniętych przy wdrażaniu środków poprawy bezpieczeństwa.
(13) Unia i Wspólnota powinny dążyć do jak najskuteczniejszego wykorzystania dostępnych zasobów w celu optymalizacji wpływu prowadzonych przez nie działań zewnętrznych. Cel ten należy osiągnąć poprzez zapewnienie spójności i komplementarności unijnych instrumentów finansowania zewnętrznego, a także poprzez stworzenie syner- gii z innymi politykami i programami Unii. Aby zmaksymalizować wpływ połączonych interwencji na osiągnięcie wspólnego celu, w niniejszym rozporządzeniu należy umożliwić połączenie puli środków finansowych z innymi programami Unii, pod warunkiem że wkłady nie pokrywają tych samych kosztów.
(14) W niniejszym rozporządzeniu określono pulę środków finansowych na cały czas trwania Instrumentu, która podczas corocznej procedury budżetowej ma stanowić dla Parlamentu Europejskiego i Rady główną kwotę odniesienia w rozumieniu pkt 18 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 16 grudnia 2020 r. między Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej i Komisją Europejską w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami oraz w sprawie nowych zasobów własnych, w tym również harmonogramu wprowadzania nowych zasobów własnych 8 .
(15) Do Instrumentu stosuje się rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 9 (zwane dalej "rozporządzeniem finansowym"). Rozporządzenie finansowe określa zasady wykonania budżetu Unii, w tym zasady dotyczące dotacji, nagród, zamówień, zarządzania pośredniego, instrumentów finansowych, gwarancji budżetowych, pomocy finansowej oraz zwrotu kosztów poniesionych przez ekspertów zewnętrznych.
(16) Do wykonywania niniejszego rozporządzenia należy stosować, w stosownych przypadkach, zasady i procedury określone w rozporządzeniu (UE) 2021/947, a przepisy wykonawcze w ramach niniejszego rozporządzenia powinny odzwierciedlać przepisy zawarte w tym rozporządzeniu.
(17) Do niniejszego rozporządzenia stosuje się horyzontalne zasady finansowe przyjęte przez Parlament Europejski i Radę na podstawie art. 106a Traktatu Euratom i art. 322 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Zasady te zostały ustanowione w rozporządzeniu finansowym i określają w szczególności procedurę uchwalania i wykonywania budżetu w drodze dotacji, zamówień, nagród i wykonania pośredniego oraz przewidują kontrolę wykonywania obowiązków przez podmioty upoważnione do działań finansowych. Zasady przyjęte na podstawie art. 106a Traktatu Euratom i art. 322 TFUE obejmują również ogólny system warunkowości służący ochronie budżetu Unii.
(18) Formy finansowania unijnego i metody jego wykonywania określone w niniejszym rozporządzeniu powinny być wybierane w zależności od ich potencjału w zakresie osiągnięcia celów szczegółowych działań i możliwości uzyskania rezultatów, z uwzględnieniem w szczególności kosztów kontroli, obciążenia administracyjnego oraz spodziewanego ryzyka niezgodności z przepisami. Pod uwagę należy wziąć korzystanie z płatności ryczałtowych, stawek zryczałtowanych i kosztów jednostkowych, a także formę finansowania niepowiązanego z kosztami, zgodnie z art. 125 ust. 1 lit. a) rozporządzenia finansowego.
(19) Roczne plany działania i środki powinny stanowić programy prac na mocy rozporządzenia finansowego. Roczne plany działania składają się z zestawu środków zebranych w jednym dokumencie.
(20) Aby zapewnić ciągłość udzielania wsparcia w odpowiednim obszarze polityki oraz umożliwić rozpoczęcie wdrażania od początku obowiązywania wieloletnich ram finansowych na lata 2021-2027, niniejsze rozporządzenie powinno być stosowane od początku roku budżetowego 2021.
(21) Zgodnie z rozporządzeniem finansowym, rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 10 i rozporządzeniami Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 11 , (Euratom, WE) nr 2185/96 12 i (UE) 2017/1939 13 interesy finansowe Unii należy chronić za pomocą proporcjonalnych środków, w tym środków w zakresie zapobiegania nieprawidłowościom - w tym nadużyciom finansowym - ich wykrywania, korygowania i prowadzenia w ich sprawie postępowań, odzyskiwania środków utraconych, nienależnie wypłaconych lub nieodpowiednio wykorzystanych oraz, w stosownych przypadkach, nakładania kar administracyjnych. W szczególności, zgodnie z rozporządzeniami (Euratom, WE) nr 2185/96 i (UE, Euratom) nr 883/2013, Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) jest uprawniony do prowadzenia dochodzeń administracyjnych, w tym kontroli na miejscu i inspekcji, w celu ustalenia, czy miały miejsce nadużycia finansowe, korupcja lub jakakolwiek inna nielegalna działalność na szkodę interesów finansowych Unii.
Zgodnie z rozporządzeniem Rady (UE) 2017/1939 Prokuratura Europejska (EPPO) jest uprawniona do prowadzenia postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania oskarżeń w sprawie przestępstw naruszających interesy finansowe Unii, jak przewidziano w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 14 . Zgodnie z rozporządzeniem finansowym każda osoba lub podmiot, które otrzymują środki finansowe Unii, mają w pełni współpracować w celu ochrony interesów finansowych Unii, przyznać Komisji, OLAF, Trybunałowi Obrachunkowemu oraz, w przypadku państw członkowskich, które uczestniczą we wzmocnionej współpracy na podstawie rozporządzenia (UE) 2017/1939, EPPO niezbędne prawa i niezbędny dostęp, a także zapewniać, aby wszelkie osoby trzecie uczestniczące w wykonywaniu środków finansowych Unii przyznały tym organom równoważne prawa. Z tego powodu porozumienia z państwami i terytoriami trzecimi oraz z organizacjami międzynarodowymi, a także wszelkie umowy lub porozumienia wynikające z wykonania niniejszego rozporządzenia powinny zawierać postanowienia, na mocy których wyraźnie upoważnia się Komisję, OLAF, Trybunał Obrachunkowy i EPPO do prowadzenia audytów oraz kontroli na miejscu i inspekcji zgodnie z ich odpowiednimi kompetencjami, zapewniając przyznanie równoważnych praw wszelkim osobom trzecim uczestniczącym we wdrażaniu środków finansowych Unii.
(22) Należy zatem uchylić rozporządzenie (Euratom) nr 237/2014.
(23) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 15 .
(24) Odesłania do instrumentów pomocy zewnętrznej w decyzji Rady 2010/427/UE 16 powinny być rozumiane jako odesłania do niniejszego rozporządzenia i do rozporządzeń, do których odsyła niniejsze rozporządzenie. Komisja powinna zapewnić, aby niniejsze rozporządzenie było wykonane zgodnie z decyzją 2010/427/UE.
(25) Działania przewidziane w niniejszym rozporządzeniu powinny być ściśle zgodne z warunkami i procedurami określonymi w unijnych środkach ograniczających,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
W imieniu Rady | |
P. SIZA VIEIRA | |
Przewodniczący |
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2021.209.79 |
Rodzaj: | Rozporządzenie |
Tytuł: | Rozporządzenie 2021/948 w sprawie ustanowienia, na podstawie Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, Europejskiego Instrumentu Współpracy Międzynarodowej w dziedzinie Bezpieczeństwa Jądrowego uzupełniającego Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej - Globalny Wymiar Europy oraz uchylenia rozporządzenia (Euratom) nr 237/2014 |
Data aktu: | 27/05/2021 |
Data ogłoszenia: | 14/06/2021 |
Data wejścia w życie: | 15/06/2021, 01/01/2021 |