uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 212 ust. 2,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 1 ,
(1) Relacje między Unią a Republiką Macedonii Północnej (zwaną dalej "Macedonią Północną") są stale rozwijane w ramach Układu o Stabilizacji i Stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich Państwami Członkowskimi, z jednej strony, a Byłą Jugosłowiańską Republiką Macedonii, z drugiej strony 2 (zwanego dalej "układem o stabilizacji i stowarzyszeniu).Negocjacje między Unią a Macedonia Północną w sprawie przystąpienia zostały rozpoczęte w dniu 19 lipca 2022 r.
(2) Recesja w 2020 r.spowodowana pandemią COVID-19 oraz niedawny kryzys energetyczny wywarły znaczny wpływ na gospodarkę Macedonii Północnej. Okoliczności te przyczyniły się do znacznej luki w finansowaniu, pogarszającej się pozycji zewnętrznej i rosnących potrzeb fiskalnych tego kraju.
(3) Rząd Macedonii Północnej wykazał silne zaangażowanie w realizację dalszych reform, które koncentrują się na kluczowych obszarach polityki określonych we wspólnych wnioskach z dialogu gospodarczo-finansowego Bałkanów Zachodnich, Turcji i UE z dnia 24 maja 2022 r. i obejmują obszary o zasadniczym znaczeniu, takie jak sądownictwo, walka z korupcją i przestępczością zorganizowaną, dobre rządy i praworządność.
(4) Macedonia Północna pomyślnie zakończyła operację pomocy makrofinansowej w kontekście pandemii COVID-19 zgodnie z decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/701 3 , ponieważ przeprowadzono wszystkie działania w zakresie reform uzgodnione z Unią w protokole ustaleń, o którym mowa w tej decyzji.
(5) W kwietniu 2022 r. rząd Macedonii Północnej i Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) osiągnęły porozumienie na szczeblu roboczym w sprawie 24-miesięcznej ostrożnościowej linii płynnościowej na kwotę do 530 000 000 EUR, która została oficjalnie zatwierdzona przez Radę Wykonawczą MFW w dniu 22 listopada 2022 r. Celem programu MFW jest złagodzenie pogarszającej się sytuacji zewnętrznej, wsparcie konsolidacji fiskalnej i przyspieszenie reform strukturalnych w wielu obszarach, w tym w zakresie polityki podatkowej i inwestycji publicznych.
(6) W związku z pogarszającą się sytuacją gospodarczą i prognozami ekonomicznymi Macedonia Północna wystąpiła po raz pierwszy w kwietniu 2022 r. o pomoc makrofinansową z Unii w celu uzupełnienia programu MFW. Komisja wstrzymała jednak rozpatrywanie tego wniosku, ponieważ gospodarka Macedonii Północnej w tym czasie była jeszcze dość odporna i dostępne były inne możliwości finansowania, które pozwalały na zaspokojenie potrzeb w zakresie finansowania zewnętrznego w 2022 r. W październiku 2022 r. rząd Macedonii Północnej ponowił swój wniosek o pomoc makrofinansową.
(7) Biorąc pod uwagę, że Macedonia Północna jest krajem kandydującym i rozpoczęła ona negocjacje w sprawie przystąpienia, uznaje się, że kraj ten kwalifikuje się do otrzymania pomocy makrofinansowej z Unii.
(8) Unijna pomoc makrofinansowa dla Macedonii Północnej powinna stanowić instrument finansowy stosowany w sytuacjach wyjątkowych, mający formę niewiązanego i nieukierunkowanego wsparcia bilansu płatniczego, służący zaspokojeniu pilnych potrzeb Macedonii Północnej w zakresie finansowania zewnętrznego; pomoc ta powinna także stanowić podstawę realizacji programu dotyczącego polityki obejmującego solidne pilne środki dostosowawcze i środki w zakresie reform strukturalnych, które mają poprawić pozycję bilansu płatniczego Macedonii Północnej w perspektywie krótkoterminowej.
(9) Zważywszy, że w bilansie płatniczym Macedonii Północnej wciąż pozostają do zaspokojenia znaczne potrzeby w zakresie finansowania zewnętrznego, przewyższające potrzeby zaspokajane ze środków udostępnianych przez MFW, unijna pomoc makrofinansowa dla Macedonii Północnej jest w obecnych wyjątkowych okolicznościach uznawana za właściwą odpowiedź na wniosek tego kraju o udzielenie wsparcia w działaniach na rzecz stabilizacji jego gospodarki, w połączeniu z programem MFW. Unijna pomoc makrofinansowa stanowiłaby wsparcie na rzecz stabilizacji gospodarczej i programu reform strukturalnych Macedonii Północnej, uzupełniając środki udostępnione w ramach porozumienia finansowego z MFW.
(10) Celem unijnej pomocy makrofinansowej powinno być wspieranie przywrócenia w Macedonii Północnej trwałego finansowania zewnętrznego, a tym samym wsparcie jej rozwoju gospodarczego i społecznego.
(11) Oczekuje się, że unijna pomoc makrofinansowa będzie funkcjonować równolegle do realizacji operacji wsparcia budżetowego z Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1529 4 .
(12) Kwota unijnej pomocy makrofinansowej dla Macedonii Północnej powinna być ustalana w oparciu o ocenę ilościową pozostających do zaspokojenia potrzeb Macedonii Północnej w zakresie finansowania zewnętrznego oraz uwzględniać zdolność tego kraju do finansowania się z własnych zasobów, w szczególności z rezerw międzynarodowych, którymi dysponuje. Unijna pomoc makrofinansowa dla Macedonii Północnej powinna uzupełniać programy i środki udostępniane przez MFW i Bank Światowy. Przy ustalaniu kwoty udzielanej pomocy powinno uwzględnić się również spodziewane wkłady finansowe ze strony wielostronnych darczyńców oraz potrzebę zapewnienia sprawiedliwego podziału obciążenia między Unią a innymi darczyńcami, a także wcześniej uruchomione środki w ramach innych unijnych instrumentów finansowania zewnętrznego w Macedonii Północnej oraz wartość dodaną ogólnego zaangażowania Unii w Macedonii Północnej.
(13) Komisja powinna zapewnić zgodność prawną i merytoryczną unijnej pomocy makrofinansowej dla Macedonii Północnej z głównymi zasadami i celami w różnych obszarach działań zewnętrznych, ze środkami podejmowanymi w tych obszarach oraz z innymi stosownymi politykami Unii.
(14) Unijna pomoc makrofinansowa powinna wspierać politykę zewnętrzną Unii dotyczącą Macedonii Północnej. Komisja i Europejska Służba Działań Zewnętrznych powinny ściśle współpracować przez cały okres operacji pomocy makrofinansowej w celu koordynowania i zapewnienia spójności polityki zewnętrznej Unii.
(15) Unijna pomoc makrofinansowa powinna wspierać zaangażowanie Macedonii Północnej w przestrzeganie wartości podzielanych przez to państwo i Unię, w tym demokracji, praworządności, dobrych rządów, poszanowania praw człowieka, zrównoważonego rozwoju i ograniczania ubóstwa, a także zaangażowanie Macedonii Północnej w przestrzeganie zasad otwartego, opartego na zasadach i uczciwego handlu.
(16) Warunkiem wstępnym przyznania unijnej pomocy makrofinansowej powinno być respektowanie przez Macedonię Północną skutecznych mechanizmów demokratycznych, w tym wielopartyjnego systemu parlamentarnego, i praworządności oraz gwarantowanie poszanowania praw człowieka. Ponadto cele szczególne unijnej pomocy makrofi- nansowej powinny polegać na zwiększeniu skuteczności, przejrzystości i rozliczalności systemów zarządzania finansami publicznymi, a także zarządzania sektorem finansowym w Macedonii Pólnocnej i nadzoru nad tym sektorem, oraz powinny wspierać reformy strukturalne mające na celu wsparcie trwałego i sprzyjającego włączeniu społecznemu wzrostu gospodarczego, tworzenie godnych miejsc pracy i konsolidację fiskalną. Komisja powinna regularnie monitorować spełnienie tego warunku wstępnego przez Macedonię Północną oraz realizację tych celów.
(17) W celu zapewnienia skutecznej ochrony interesów finansowych Unii związanych z unijną pomocą makrofinansową Macedonia Północna powinna wprowadzić stosowne środki w zakresie zapobiegania nadużyciom finansowym, korupcji i wszelkim innym nieprawidłowościom związanym z tą pomocą oraz w zakresie ich zwalczania. Należy również zapewnić kontrole przeprowadzane przez Komisję i kontrole przeprowadzane przez Trybunał Obrachunkowy oraz możliwość wykonywania przez Prokuraturę Europejską jej uprawnień w odniesieniu do udzielenia unijnej pomocy makrofinansowej dla Macedonii Północnej.
(18) Przekazanie unijnej pomocy makrofinansowej dla Macedonii Północnej pozostaje bez uszczerbku dla uprawnień Parlamentu Europejskiego i Rady jako władzy budżetowej.
(19) Kwoty unijnej pomocy makrofinansowej dla Macedonii Pólnocnej udzieanej w formie pożyczek powinny odpowiadać środkom budżetowym przewidzianym w wieloletnich ramach finansowych.
(20) Unijną pomocą makrofinansową dla Macedonii Północnej powinna zarządzać Komisja. Aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie możliwość śledzenia wykonania niniejszej decyzji, Komisja powinna regularnie informować te instytucje o rozwoju sytuacji w związku z tą pomocą i udostępniać im odpowiednie dokumenty.
(21) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszej decyzji należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 5 .
(22) Unijna pomoc makrofinansowa dla Macedonii Północnej powinna podlegać warunkom dotyczącym polityki gospodarczej, które mają zostać określone w protokole ustaleń. W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania i ze względu na skuteczność Komisja powinna być uprawniona do negocjowania tych warunków z władzami Macedonii Północnej pod nadzorem komitetu przedstawicieli państw członkowskich zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 182/2011. Na mocy przedmiotowego rozporządzenia we wszystkich przypadkach innych niż te określone w tym rozporządzeniu powinna mieć zasadniczo zastosowanie procedura doradcza. Mając na uwadze potencjalnie duży wpływ pomocy w kwocie większej niż 90 000 000 EUR, w odniesieniu do operacji powyżej tego progu należy stosować procedurę sprawdzającą określoną w rozporządzeniu (UE) nr 182/2011. Mając na uwadze kwotę unijnej pomocy makrofinansowej dla Macedonii Północnej, w odniesieniu do przyjęcia protokołu ustaleń oraz do każdego obniżenia, zawieszenia lub anulowania pomocy powinna mieć zastosowanie procedura sprawdzająca.
(23) Biorąc pod uwagę ograniczoną kwotę pomocy finansowej, a mianowicie 100 000 000 EUR, jej jednorazowy charakter oraz przewidywany termin wypłaty, finansowanie na zasadzie pożyczek wzajemnych zapewniłoby większą elastyczność i skuteczność operacji zaciągania pożyczek w porównaniu ze zróżnicowaną strategią finansowania. W związku z tym w drodze wyjątku Komisja powinna sfinansować raty pożyczki na rynku kapitałowym na zasadzie pożyczek wzajemnych, a nie poprzez zastosowanie zróżnicowanej strategii finansowania przewidzianej w art. 220a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 6 . W związku z tym uzasadnione jest finansowanie pomocy makrofinansowej dla Macedonii Północnej w drodze indywidualnych transakcji finansowych,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2023.180.1 |
Rodzaj: | Decyzja |
Tytuł: | Decyzja 2023/1461 w sprawie udzielenia pomocy makrofinansowej Republice Macedonii Północnej |
Data aktu: | 12/07/2023 |
Data ogłoszenia: | 17/07/2023 |
Data wejścia w życie: | 20/07/2023 |