Zalecenie 2024/1101 w sprawie skoordynowanego planu wdrożenia dotyczącego przejścia na kryptografię postkwantową

ZALECENIE KOMISJI (UE) 2024/1101
z dnia 11 kwietnia 2024 r.
w sprawie skoordynowanego planu wdrożenia dotyczącego przejścia na kryptografię postkwantową

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 292,

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2555 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu cyberbezpieczeństwa na terytorium Unii, zmieniającą rozporządzenie (UE) nr 910/2014 i dyrektywę (UE) 2018/1972 oraz uchylającą dyrektywę (UE) 2016/1148 1  (dyrektywa NIS 2),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Ochrona danych i zabezpieczanie komunikacji szczególnie chronionej mają zasadnicze znaczenie dla społeczeństwa, gospodarki, bezpieczeństwa i dobrobytu Unii. Cyberbezpieczeństwo ma strategiczne znaczenie dla budowania "Europy na miarę ery cyfrowej" 2  i jest kluczowym celem programu polityki "Droga ku cyfrowej dekadzie" 3 .

(2) Zarówno w strategii UE w zakresie unii bezpieczeństwa 4 , jak i w strategii UE w zakresie cyberbezpieczeństwa na cyfrową dekadę 5  podkreślono, że szyfrowanie jest kluczową technologią służącą osiągnięciu odporności i suwerenności technologicznej oraz budowaniu zdolności operacyjnych w celu zapobiegania cyberatakom. W istocie szyfrowanie ma zasadnicze znaczenie dla świata cyfrowego celem zabezpieczenia systemów i transakcji cyfrowych, ochrony szeregu praw podstawowych, a także w celu zabezpieczenia zdolności obronnych. Wyścig, w którym różne kraje i podmioty prywatne konkurują w celu rozwijania zdolności w zakresie obliczeń kwantowych i stworzenia nowych, potencjalnie satysfakcjonujących możliwości, stanowi zagrożenie dla obecnych standardów kryptograficznych. Standardy te odgrywają decydującą rolę w zapewnianiu poufności i integralności danych, zabezpieczeniu komunikacji szczególnie chronionej oraz wspieraniu podstawowych elementów bezpieczeństwa sieci.

(3) Potencjalny rozwój w przyszłości komputerów kwantowych zdolnych do złamania stosowanych obecnie szyfrów sprawia, że Europa musi poszukiwać silniejszych zabezpieczeń, zapewniających zabezpieczenie komunikacji szczególnie chronionej i długoterminową integralność informacji poufnych, w szczególności poprzez jak najszybsze przejście na kryptografię postkwantową. Ten nowy rodzaj kryptografii usunie znane słabe punkty obecnej kryptografii asymetrycznej i zwiększy odporność na zagrożenia wynikające ze złośliwego wykorzystania komputerów kwantowych.

(4) Od ponad dziesięciu lat Komisja finansuje badania i rozwój kryptografii postkwantowej, uznając potencjalne zagrożenia, jakie obliczenia kwantowe stwarzają dla obecnej kryptografii asymetrycznej.

(5) Państwa członkowskie powinny rozważyć jak najszybszą migrację swojej obecnej infrastruktury cyfrowej i usług cyfrowych dla administracji publicznej oraz innych infrastruktur krytycznych w kierunku kryptografii postkwanto- wej, co doprowadzi do zasadniczej zmiany w algorytmach, protokołach i systemach kryptograficznych. Jak podkreślono w niedawno wydanej białej księdze Komisji pt. "Jak sprostać potrzebom Europy w zakresie infrastruktury cyfrowej" (ang. "How to master Europe's digital infrastructure needs"), wymaga to skoordynowanych wysiłków z udziałem agencji rządowych, jednostek normalizacyjnych, zainteresowanych stron z branży, naukowców i specjalistów w dziedzinie cyberbezpieczeństwa.

(6) W niniejszym zaleceniu Komisji zachęca się państwa członkowskie do opracowania kompleksowej strategii przyjęcia kryptografii postkwantowej w celu zapewnienia przejścia, które byłoby skoordynowane i zsynchronizowane między poszczególnymi państwami członkowskimi i ich sektorami publicznymi. W strategii tej należy określić jasne cele, kamienie milowe i harmonogramy prowadzące do określenia wspólnego planu wdrożenia kryptografii

postkwantowej. Powinno to doprowadzić do wdrożenia w całej Unii technologii kryptografii postkwantowej w istniejących systemach administracji publicznej i infrastrukturach krytycznych za pośrednictwem systemów hybrydowych, które mogą łączyć kryptografię postkwantową z istniejącymi podejściami kryptograficznymi lub z kwantową dystrybucją klucza.

(7) W celu skutecznego przejścia na kryptografię postkwantową skoordynowany plan wdrożenia kryptografii postkwantowej powinien zawierać wykaz działań, które mają zostać podjęte przez państwa członkowskie, w tym uwzględnienie algorytmów kryptografii postkwantowej, wraz z jasnym harmonogramem poszczególnych etapów i kamieni milowych, z uwzględnieniem ich współzależności, a także zainteresowanych stron, które należy włączyć w ten proces.

(8) W celu zharmonizowanego wdrożenia kryptografii postkwantowej w całej Unii niezbędne jest opracowanie wspólnych norm europejskich oraz opracowanie ram celem określenia i wyboru algorytmów kryptografii postkwantowej, które mają być stosowane w sieciach i usługach cyfrowych w całej Unii. Dzięki aktywnemu uczestnictwu naukowców finansowanych przez UE Unia już teraz wspiera opracowywanie i testowanie algorytmów kryptografii postkwantowej, które mogłyby zostać przyjęte jako normy w ramach międzynarodowych procesów selekcji kryptografii postkwantowej. W niniejszym zaleceniu Komisji zachęca się państwa członkowskie do ścisłej współpracy na szczeblu UE z unijnymi ekspertami w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, grupą współpracy ds. bezpieczeństwa sieci i informacji oraz Agencją Unii Europejskiej ds. Cyberbezpieczeństwa (ENISA) w zakresie oceny i wyboru odpowiednich algorytmów kryptografii postkwantowej oraz ich przyjmowania jako norm UE na potrzeby zharmonizowanego wdrażania w całej Unii.

(9) Państwa członkowskie i Unia powinny nadal aktywnie współpracować ze swoimi międzynarodowymi partnerami strategicznymi przy opracowywaniu międzynarodowych norm w zakresie kryptografii postkwantowej w celu zapewnienia przyszłej interoperacyjności komunikacji.

(10) Po jego uzgodnieniu przez państwa członkowskie skoordynowany plan wdrożenia kryptografii postkwantowej powinien służyć jako model dla określenia krajowych planów przejścia na kryptografię postkwantową lub, w przypadku gdy istnieją już plany krajowe, ich dostosowania do wspólnego skoordynowanego planu wdrożenia kryptografii postkwantowej.

(11) Aby zapewnić postępy w realizacji celów niniejszego zalecenia, Komisja zamierza ściśle monitorować działania podejmowane w odpowiedzi na to zalecenie. Zachęca się zatem państwa członkowskie do przedkładania Komisji, na jej wniosek, wszystkich istotnych informacji, których dostarczenia można zasadnie oczekiwać, w celu zapewnienia takiego monitorowania. Na podstawie uzyskanych w ten sposób informacji i wszystkich innych dostępnych informacji Komisja oceni skutki niniejszego zalecenia i ustali, czy konieczne są dodatkowe kroki, w tym zaproponowanie wiążących aktów prawa Unii.

(12) Niniejsze zalecenie w sprawie kryptografii postkwantowej opiera się na celach polityki określonych w strategii UE w zakresie cyberbezpieczeństwa na cyfrową dekadę w celu poprawy pełnego bezpieczeństwa i odporności unijnej infrastruktury cyfrowej i usług cyfrowych dla administracji publicznej oraz innych infrastruktur krytycznych; służy realizacji celów jednolitego rynku cyfrowego oraz wspólnego komunikatu w sprawie europejskiej strategii bezpieczeństwa gospodarczego 10919/23 6 ; a także uwzględnia zagrożenia dla bezpieczeństwa fizycznego i cyberbezpie- czeństwa infrastruktur krytycznych oraz zagrożenia zidentyfikowane w ramach niedawno przeprowadzonej oceny ryzyka dla technologii kwantowych 7 . Niniejsze zalecenie nie narusza praw podstawowych i jest zgodne z zasadami uznanymi w szczególności w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej (art. 7, 8 i 11) oraz w europejskiej konwencji praw człowieka (art. 8 i 10), które nakładają na rządy obowiązki działania celem zminimalizowania ryzyka bezprawnego dostępu do informacji i ich kontroli, co wymaga ochrony i promowania technologii kryptograficznych,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:

1. ZAKRES I CELE

Celem niniejszego zalecenia jest wspieranie przejścia na kryptografię postkwantową, aby chronić infrastrukturę cyfrową i usługi cyfrowe dla administracji publicznej i innych infrastruktur krytycznych w Unii poprzez umożliwienie państwom członkowskim:

1) określenia skoordynowanego planu wdrożenia kryptografii postkwantowej mającego na celu zsynchronizowanie wysiłków państw członkowskich na rzecz opracowania i wdrożenia krajowych planów przejścia na kryptografię postkwantową przy jednoczesnym zapewnieniu interoperacyjności transgranicznej;

2) wspierania oceny i wyboru odpowiednich unijnych algorytmów kryptografii postkwantowej z pomocą ekspertów w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, a następnie przyjmowania takich algorytmów jako norm unijnych, które należy wdrożyć w całej Unii w ramach skoordynowanego planu wdrożenia kryptografii postkwantowej;

3) wprowadzenia odpowiednich i proporcjonalnych środków w celu przygotowania się do tego przejścia.

2. SKOORDYNOWANY PLAN WDROŻENIA DOTYCZĄCY PRZEJŚCIA NA KRYPTOGRAFIĘ POSTKWAN- TOWĄ

4) W niniejszym zaleceniu zachęca się państwa członkowskie do koordynowania działań na szczeblu Unii za pośrednictwem specjalnego forum państw członkowskich. W tym celu Komisja zaleca, aby państwa członkowskie korzystały z istniejących na szczeblu Unii struktur w dziedzinie cyberbezpieczeństwa i utworzyły podgrupę w ramach grupy współpracy ds. bezpieczeństwa sieci i informacji. W skład takiej podgrupy mogliby wchodzić przedstawiciele krajowych agencji ds. bezpieczeństwa i eksperci w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, w szczególności z krajowych organów ds. cyberbezpieczeństwa i ENISA. Podgrupa ta mogłaby zapraszać do udziału w swoich pracach przedstawicieli odpowiednich zainteresowanych stron, takich jak organy doradcze organizacji publicznych, podmioty z branży, usługodawcy i operatorzy, w celu gromadzenia i wymiany informacji na temat przejścia infrastruktury cyfrowej i usług cyfrowych dla administracji publicznej i innych infrastruktur krytycznych na kryptografię postkwantową w różnych sektorach, koordynowania ich wysiłków na szczeblu krajowym oraz opracowania skoordynowanego planu wdrożenia kryptografii postkwantowej, zgodnie z unijnymi regułami konkurencji i unijnymi przepisami o ochronie danych.

5) Ta podgrupa ds. kryptografii postkwantowej powinna rozważyć odpowiednie, skuteczne i proporcjonalne środki służące określeniu i skoordynowaniu opracowywania skoordynowanego planu wdrożenia kryptografii postkwanto- wej. Podgrupa ds. kryptografii postkwantowej powinna zaangażować się w dyskusje z innymi właściwymi organami, takimi jak Europol, NATO lub inne organy, aby uniknąć powielania wysiłków i zapewnić spójne podejście w obliczu pojawiających się wyzwań.

6) W tym celu zachęca się państwa członkowskie, by wkrótce po opublikowaniu niniejszego zalecenia ustanowiły taką podgrupę ds. kryptografii postkwantowej zgodnie z decyzją wykonawczą Komisji (UE) 2017/179 8  oraz wyznaczyły reprezentujących je ekspertów, którzy powinni ściśle współpracować z Komisją i którym należy powierzyć zadanie określenia i opracowania skoordynowanego planu wdrożenia kryptografii postkwantowej.

7) Skoordynowany plan wdrożenia kryptografii postkwantowej powinien być dostępny po upływie dwóch lat od opublikowania niniejszego zalecenia, po czym nastąpi opracowanie i dalsze dostosowanie planów przejścia na kryptografię postkwantową poszczególnych państw członkowskich, zgodnie z zasadami określonymi w skoordynowanym planie wdrożenia kryptografii postkwantowej.

3. DZIAŁANIA NA SZCZEBLU UNII

8) Komisja we współpracy z ekspertami z państw członkowskich będzie okresowo monitorowała i oceniała całość prac.

9) W tym celu Komisja może zwrócić się do przedstawicieli państw członkowskich o przedłożenie wszystkich istotnych informacji, których dostarczenia można zasadnie od nich oczekiwać, w celu zapewnienia monitorowania postępów osiągniętych w opracowywaniu takiego skoordynowanego planu wdrożenia kryptografii postkwantowej oraz skuteczności takich środków.

10) Na podstawie przekazanych w ten sposób oraz wszystkich innych dostępnych informacji Komisja oceni opracowane środki i funkcjonowanie sieci przedstawicieli państw członkowskich oraz ustali, czy konieczne są dodatkowe działania, w tym zaproponowanie wiążących aktów prawa Unii.

4. PRZEGLĄD

11) Państwa członkowskie powinny współpracować z Komisją w celu oceny skutków niniejszego zalecenia najpóźniej trzy lata po jego opublikowaniu w celu określenia odpowiednich dalszych działań. Ocena ta powinna uwzględniać wyniki prac złożonej z ekspertów krajowych podgrupy ds. kryptografii postkwantowej.

Sporządzono w Brukseli dnia 11 kwietnia 2024 r.

1 Dz.U. L 333 z 27.12.2022, s. 80.
2 COM(2020) 67 final.
3 Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2481 z dnia 14 grudnia 2022 r. ustanawiająca program polityki "Droga ku cyfrowej dekadzie" do 2030 r. (Dz.U. L 323 z 19.12.2022, s. 4).
4 COM(2020) 605 final.
5 JOIN(2020) 18 final.
7 JOIN(2023) 20 final.
8 Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2017/179 z dnia 1 lutego 2017 r. ustanawiająca procedury niezbędne do funkcjonowania grupy współpracy zgodnie z art. 11 ust. 5 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1148 w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych na terytorium Unii (Dz.U. L 28 z 2.2.2017, s. 73).

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.L.2024.1101

Rodzaj: Zalecenie
Tytuł: Zalecenie 2024/1101 w sprawie skoordynowanego planu wdrożenia dotyczącego przejścia na kryptografię postkwantową
Data aktu: 11/04/2024
Data ogłoszenia: 12/04/2024
Data wejścia w życie: 12/04/2024