PRZYWOŁUJĄC odpowiednie postanowienia Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza z dnia 10 grudnia 1982 r., w tym obowiązek ochrony i zachowania środowiska morskiego,
PODKREŚLAJĄC potrzebę poszanowania równowagi praw, obowiązków i interesów określonych w konwencji,
UZNAJĄC potrzebę zajęcia się, w sposób spójny i oparty na współpracy, utratą różnorodności biologicznej i degradacją ekosystemów oceanicznych - spowodowanymi w szczególności oddziaływaniami zmiany klimatu na ekosystemy morskie, np. ociepleniem i odtlenieniem oceanów, a także ich zakwaszaniem, zanieczyszczeniem, w tym zanieczyszczeniem tworzywami sztucznymi - oraz niezrównoważonym wykorzystywaniem zasobów,
ŚWIADOMI potrzeby kompleksowego systemu światowego w ramach konwencji, aby lepiej zająć się ochroną i zrównoważonym wykorzystywaniem morskiej różnorodności biologicznej na obszarach znajdujących się poza jurysdykcją krajową,
UZNAJĄC znaczenie wkładu w słuszny i sprawiedliwy międzynarodowy ład gospodarczy, uwzględniający interesy i potrzeby całej ludzkości, a zwłaszcza szczególne interesy i potrzeby krajów rozwijających się, zarówno nadbrzeżnych, jak i śródlądowych,
UZNAJĄC TAKŻE, że wspieranie Państw-Stron będących krajami rozwijającymi się w zakresie budowania potencjału oraz rozwoju i transferu technologii morskich stanowią podstawowe czynniki umożliwiające osiągnięcie celów ochrony i zrównoważonego wykorzystywania morskiej różnorodności biologicznej na obszarach znajdujących się poza jurysdykcją krajową,
PRZYWOŁUJĄC Deklarację Organizacji Narodów Zjednoczonych o prawach ludności rdzennej,
POTWIERDZAJĄC, że żadne z postanowień niniejszego porozumienia nie może być interpretowane jako umniejszające lub znoszące istniejące prawa ludności rdzennej, w tym prawa określone w Deklaracji Organizacji Narodów Zjednoczonych o prawach ludności rdzennej, lub, w stosownych przypadkach, prawa społeczności lokalnych,
UZNAJĄC określony w konwencji obowiązek dokonania oceny, na tyle, na ile to możliwe, potencjalnych następstw dla środowiska morskiego wynikających z działalności pod jurysdykcją lub kontrolą państwa, jeżeli państwo ma uzasadnione podstawy, aby sądzić, że działalność ta może spowodować znaczne zanieczyszczenie lub znaczące i szkodliwe zmiany w środowisku morskim,
MAJĄC NA UWADZE określony w konwencji obowiązek stosowania wszelkich środków koniecznych do zapewnienia, aby zanieczyszczenie będące następstwem wypadków lub działalności nie wykraczało poza obszary, na których wykonuje się suwerenne prawa zgodnie z konwencją,
PRAGNĄC działać jako strażnicy oceanu na obszarach znajdujących się poza jurysdykcją krajową w imieniu obecnych i przyszłych pokoleń w drodze ochrony środowiska morskiego, dbałości o to środowisko, oraz zapewnienia jego odpowiedzialnego wykorzystywania, utrzymania integralności ekosystemów oceanicznych i zachowania wartości leżącej w różnorodności biologicznej na obszarach znajdujących się poza jurysdykcją krajową,
UZNAJĄC, że generowanie i wykorzystanie informacji cyfrowej o sekwencjach DNA morskich zasobów genetycznych z obszarów znajdujących się poza jurysdykcją krajową oraz dostęp do tej informacji wraz z uczciwym i sprawiedliwym podziałem korzyści wynikających z jej wykorzystania, stanowi wkład w badania naukowe i innowacje oraz przyczynia się do osiągnięcia celu ogólnego niniejszego porozumienia,
SZANUJĄC suwerenność, integralność terytorialną i niezależność polityczną wszystkich państw,
PRZYPOMINAJĄC, że status prawny państw niebędących stronami konwencji ani jakichkolwiek innych powiązanych porozumień regulują normy prawa traktatów,
PRZYWOŁUJĄC TAKŻE FAKT, że, zgodnie z konwencją, na państwach spoczywa obowiązek wykonywania ciążących na nich zobowiązań międzynarodowych dotyczących ochrony i zachowania środowiska morskiego i mogą one ponosić z tego tytułu odpowiedzialność zgodnie z prawem międzynarodowym,
ZAANGAŻOWANE w osiągnięcie zrównoważonego rozwoju,
DĄŻĄC do osiągnięcia powszechnego uczestnictwa,
UZGADNIAJĄ, CO NASTĘPUJE:
POSTANOWIENIA OGÓLNE
Stosowanie terminów
Do celów niniejszego porozumienia:
Cel ogólny
Celem niniejszego porozumienia jest zapewnienie ochrony i zrównoważonego wykorzystywania morskiej różnorodności biologicznej na obszarach znajdujących się poza jurysdykcją krajową, obecnie i w perspektywie długoterminowej dzięki skutecznemu wdrażaniu odpowiednich postanowień konwencji oraz dalszej współpracy i koordynacji międzynarodowej.
Zakres stosowania
Niniejsze porozumienie ma zastosowanie do obszarów znajdujących się poza jurysdykcją krajową.
Wyłączenia
Niniejsze porozumienie nie ma zastosowania do okrętów wojennych, samolotów wojskowych ani okrętów wojennych floty pomocniczej. Niniejsze porozumienie - z wyjątkiem części II - nie ma zastosowania do innych statków lub statków powietrznych będących własnością Strony lub eksploatowanych przez Stronę i używanych w danym czasie wyłącznie w rządowej służbie niehandlowej.- Stosując jednak odpowiednie środki niezakłócające eksploatacji lub zdolności eksploatacyjnych takich statków lub statków powietrznych będących jej własnością lub przez nią eksploatowanych, każda Strona zapewnia, aby działania takich statków lub statków powietrznych były możliwie jak najbardziej zgodne - na ile jest to racjonalne i praktyczne - z niniejszym porozumieniem.
Związek między niniejszym porozumieniem a konwencją oraz odpowiednimi instrumentami i ramami prawnymi oraz właściwymi organami światowymi, regionalnymi, subregionalnymi i sektorowymi
Brak uszczerbku
Niniejsze porozumienie, w tym wszelkie decyzje lub zalecenia Konferencji Stron lub któregokolwiek z jej organów pomocniczych, oraz wszelkie czynności, środki lub działania podjęte na jego podstawie, pozostają bez uszczerbku dla roszczeń do suwerenności, suwerennych praw lub jurysdykcji, w tym w odniesieniu do wszelkich sporów z nimi związanych, i nie mogą stanowić podstawy do dochodzenia tych roszczeń ani do oddalania ich.
Ogólne zasady i podejścia
Aby osiągnąć cele niniejszego porozumienia, Strony kierują się następującymi zasadami i podejściami:
Współpraca międzynarodowa
MORSKIE ZASOBY GENETYCZNE, W TYM UCZCIWY I SPRAWIEDLIWY PODZIAŁ KORZYŚCI
Cele
Cele niniejszej części są następujące:
Stosowanie
Działalność dotycząca morskich zasobów genetycznych z obszarów znajdujących się poza jurysdykcją krajową
Powiadamianie o działalności związanej z morskimi zasobami genetycznymi i informacją cyfrową o sekwencjach DNA morskich zasobów genetycznych z obszarów znajdujących się poza jurysdykcją krajową
Wiedza tradycyjna ludów tubylczych i społeczności lokalnych związana z morskimi zasobami genetycznymi na obszarach znajdujących się poza jurysdykcją krajową
Strony wprowadzają środki ustawodawcze, administracyjne lub z zakresu polityki, jeżeli jest to właściwe i stosowne, w celu zapewnienia, aby posiadana przez ludy tubylcze i społeczności lokalne wiedza tradycyjna związana z morskimi zasobami genetycznymi na obszarach znajdujących się poza jurysdykcją krajową była dostępna wyłącznie za dobrowolną, uprzednią i świadomą zgodą tych ludów tubylczych i społeczności lokalnych lub z ich aprobatą i udziałem. System wymiany informacji może ułatwiać dostęp do takiej wiedzy tradycyjnej. Dostęp do wiedzy tradycyjnej i jej wykorzystywanie mają miejsce na wzajemnie uzgodnionych warunkach.
Uczciwy i sprawiedliwy podział korzyści
Komitet ds. dostępu i podziału korzyści
Monitorowanie i przejrzystość
ŚRODKI, TAKIE JAK NARZĘDZIA ZARZĄDZANIA OBSZAROWEGO, W TYM MORSKIE OBSZARY CHRONIONE
Cele
Cele niniejszej części są następujące:
Obszar stosowania
Ustanowienie narzędzi zarządzania obszarowego, w tym morskich obszarów chronionych, nie obejmuje żadnych obszarów podlegających jurysdykcji krajowej i nie może stanowić podstawy do dochodzenia roszczeń do suwerenności, suwerennych praw lub jurysdykcji, w tym w odniesieniu do wszelkich sporów z nimi związanych, ani do oddalania takich roszczeń. Konferencja Stron nie rozpatruje wniosków o podjęcie decyzji w sprawie ustanowienia takich narzędzi zarządzania obszarowego, w tym morskich obszarów chronionych, i wnioski takie nie mogą w żadnym przypadku być interpretowane jako uznanie lub nieuznanie jakichkolwiek roszczeń do suwerenności, suwerennych praw lub jurysdykcji.
Wnioski
Jawność i wstępny przegląd wniosków
Po otrzymaniu pisemnego wniosku sekretariat podaje wniosek do wiadomości publicznej i przekazuje go organowi naukowo-technicznemu w celu dokonania wstępnego przeglądu. Celem przeglądu jest upewnienie się, czy wniosek zawiera informacje wymagane na podstawie artykułu 19, w tym kryteria orientacyjne opisane w niniejszej części i w załączniku I. Sekretariat podaje do wiadomości publicznej wyniki takiego przeglądu i przekazuje je wnioskodawcy. Po uwzględnieniu wstępnego przeglądu dokonanego przez organ naukowo-techniczny wnioskodawca ponownie przekazuje wniosek sekretariatowi. Sekretariat powiadamia Strony i podaje ten ponownie przekazany wniosek do wiadomości publicznej i umożliwia przeprowadzenie konsultacji zgodnie z artykułem 21.
Konsultacje i ocena wniosków
Ustanowienie narzędzi zarządzania obszarowego, w tym morskich obszarów chronionych
Podejmowanie decyzji
Środki nadzwyczajne
Wdrażanie
Monitorowanie i przegląd
OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
Cele
Cele niniejszej części są następujące:
Obowiązek przeprowadzania ocen oddziaływania na środowisko
Związek między niniejszym porozumieniem a procesami oceny oddziaływania na środowisko w świetle odpowiednich instrumentów i ram prawnych oraz odpowiednich organów światowych, regionalnych, subregionalnych i sektorowych
Progi i czynniki przeprowadzania ocen oddziaływania na środowisko
Proces oceny oddziaływania na środowisko
Podanie do wiadomości publicznej i konsultacje
Sprawozdania z oceny oddziaływania na środowisko
Podejmowanie decyzji
Monitorowanie wpływu działalności, na którą wydano zezwolenie
Korzystając z najlepszych dostępnych badań i informacji naukowych oraz, w miarę dostępności, stosownej wiedzy tradycyjnej ludów tubylczych i społeczności lokalnych, Strony sprawują nadzór nad wpływem wszelkiej działalności na obszarach znajdujących się poza jurysdykcją krajową, na którą zezwoliły lub w której uczestniczą, w celu ustalenia, czy działalność ta może spowodować zanieczyszczenie środowiska morskiego lub niekorzystnie na nie oddziaływać. W szczególności każda ze Stron monitoruje wpływ na środowisko i wszelkie oddziaływania powiązane - takie jak skutki ekonomiczne, społeczne i kulturalne oraz wpływ na zdrowie ludzi - działalności, na którą wydano zezwolenie i która podlega jurysdykcji lub kontroli Strony, zgodnie z warunkami określonymi w zezwoleniu.
Sprawozdawczość dotycząca wpływu działalności, na którą wydano zezwolenie
Przegląd działalności, na którą wydano zezwolenie, i jej wpływu
Standardy lub wytyczne, które mają zostać opracowane przez organ naukowo-techniczny w związku z ocenami oddziaływania na środowisko
Strategiczne oceny oddziaływania na środowisko
BUDOWANIE POTENCJAŁU I TRANSFER TECHNOLOGII MORSKICH
Cele
Cele niniejszej części są następujące:
Współpraca przy budowie potencjału i transferze technologii morskich
Warunki budowania potencjału i transferu technologii morskich
Dodatkowe warunki transferu technologii morskich
Rodzaje budowania potencjału i transferu technologii morskich
Monitorowanie i przegląd
Komitet ds. budowani potencjału i transferu technologii morskich
USTALENIA INSTYTUCJONALNE
Konferencja Stron
Przejrzystość
Organ naukowo-techniczny
Sekretariat
System wymiany informacji
ZASOBY FINANSOWE I MECHANIZM FINANSOWY
Finansowanie
WDRAŻANIE I ZGODNOŚĆ
Wdrażanie
Aby zapewnić wdrożenie niniejszego porozumienia, Strony wprowadzają w stosownych przypadkach niezbędne środki ustawodawcze, administracyjne lub z zakresu polityki.
Monitorowanie wdrażania
Każda ze Stron monitoruje wdrażanie swoich zobowiązań wynikających z niniejszego porozumienia i składa Konferencji sprawozdania dotyczące środków zastosowanych w celu wdrożenia niniejszego porozumienia w formacie i w odstępach czasu określonych przez Konferencję Stron.
Komitet ds. wdrażania i zgodności
ROZSTRZYGANIE SPORÓW
Zapobieganie sporom
Strony współpracują w celu zapobiegania sporom.
Obowiązek rozstrzygania sporów środkami pokojowymi
Strony mają obowiązek rozstrzygania sporów dotyczących interpretacji lub stosowania niniejszego porozumienia w drodze negocjacji, dochodzenia, mediacji, postępowania pojednawczego, arbitrażu, ugody sądowej, odwołania się do agencji lub porozumień regionalnych lub innymi wybranymi przez siebie środkami pokojowymi.
Rozstrzyganie sporów środkami pokojowymi wybranymi przez Strony
Żadne z postanowień niniejszej części nie narusza prawa żadnej ze Stron niniejszego porozumienia do wyrażenia zgody w dowolnym czasie na rozstrzygnięcie sporu między nimi dotyczącego wykładni lub stosowania niniejszego porozumienia wybranymi przez nie dowolnymi środkami pokojowymi.
Spory o charakterze technicznym
W przypadku gdy spór dotyczy kwestii o charakterze technicznym, zainteresowane Strony mogą skierować spór do powołanego przez siebie panelu ekspertów ad hoc. Panel ten konsultuje się z zainteresowanymi Stronami i dąży do niezwłocznego rozstrzygnięcia sporu bez odwoływania się do wiążących procedur rozstrzygania sporów, o których mowa w artykule. 60 niniejszego porozumienia.
Procedury rozstrzygania sporów
Porozumienia tymczasowe
Do czasu rozstrzygnięcia sporu zgodnie z niniejszą częścią, strony sporu podejmują wszelkie starania w celu zawarcia porozumień tymczasowych o charakterze praktycznym.
PAŃSTWA NIEBĘDĄCE STRONAMI NINIEJSZEGO POROZUMIENIA
Państwa niebędące Stronami niniejszego porozumienia
Strony zachęcają państwa niebędące Stronami niniejszego porozumienia do zostania jej Stronami oraz do przyjęcia przepisów ustawowych i wykonawczych zgodnych z jej postanowieniami.
DOBRA WIARA I NADUŻYWANIE PRAW
Dobra wiara i nadużywanie praw
Strony wypełniają w dobrej wierze zobowiązania przyjęte na podstawie niniejszego porozumienia i korzystają z uznanych w nim praw w sposób, który nie stanowi nadużywania prawa.
POSTANOWIENIA KOŃCOWE
Prawo głosu
Podpis
Niniejsze porozumienie jest otwarte do podpisu dla wszystkich państw i regionalnych organizacji integracji gospodarczej od dnia 20 września 2023 r. i pozostaje otwarte do podpisu w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku do dnia 20 września 2025 r.
Ratyfikacja, zatwierdzenie, przyjęcie i przystąpienie
Niniejsze porozumienie podlega ratyfikacji, zatwierdzeniu lub przyjęciu przez państwa oraz regionalne organizacje integracji gospodarczej. Jest ono otwarte do przystąpienia dla państw i regionalnych organizacji integracji gospodarczej od dnia następującego po dniu zamknięcia porozumienia do podpisu. Dokumenty ratyfikacji, zatwierdzenia, przyjęcia i przystąpienia składa się Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Podział kompetencji regionalnych organizacji integracji gospodarczej i ich państw członkowskich w odniesieniu do spraw regulowanych niniejszym porozumieniem
Wejście w życie
Tymczasowe stosowanie
Zastrzeżenia i wyjątki
Do niniejszego porozumienia nie można złożyć żadnych zastrzeżeń ani wyjątków, chyba że wyraźnie zezwolono na to w innych artykułach niniejszego porozumienia.
Deklaracje i oświadczenia
nie stanowi przeszkody dla państwa lub regionalnej organizacji integracji gospodarczej, przy podpisywaniu, ratyfikowaniu, zatwierdzaniu lub przyjęciu niniejszego porozumienia lub przystąpieniu do niego, w składaniu deklaracji lub oświadczeń, niezależnie od ich wyrażenia lub nazwy, w celu m.in. harmonizacji jego przepisów ustawowych i wykonawczych z postanowieniami niniejszego porozumienia, pod warunkiem że takie deklaracje lub oświadczenia nie oznaczają wyłączenia lub zmiany skutku prawnego postanowień niniejszego porozumienia w ich stosowaniu w odniesieniu do tego państwa lub regionalnej organizacji integracji gospodarczej.
Zmiana
Wypowiedzenie
Załączniki
Depozytariusz
Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych jest depozytariuszem niniejszego porozumienia oraz wszelkich jego zmian lub rewizji.
Teksty autentyczne
Teksty niniejszego porozumienia w języku arabskim, chińskim, angielskim, francuskim, rosyjskim i hiszpańskim są na równi autentyczne.
Orientacyjne kryteria do celów identyfikacji obszarów
Rodzaje budowania potencjału i transferu technologii morskich
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
Grażyna J. Leśniak 24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
Grażyna J. Leśniak 23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
Krzysztof Koślicki 22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
Krzysztof Koślicki 22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
Robert Horbaczewski 17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Grażyna J. Leśniak 11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2024.1831 |
Rodzaj: | Umowa międzynarodowa |
Tytuł: | Porozumienie w ramach Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza, dotyczące ochrony I zrównoważonego wykorzystania morskiej różnorodności biologicznej na obszarach znajdujących się poza jurysdykcją krajową |
Data aktu: | 19/07/2024 |
Data ogłoszenia: | 19/07/2024 |
Data wejścia w życie: | 01/01/1970 |