uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 328 ust. 1 oraz art. 331 ust. 1,
uwzględniając rozporządzenie Rady (UE) 2017/1939 z dnia 12 października 2017 r. wdrażające wzmocnioną współpracę w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej ("EPPO") 1 ,
uwzględniając powiadomienie przez Polskę o zamiarze uczestnictwa we wzmocnionej współpracy w zakresie ustanowienia EPPO, zawarte w piśmie z dnia 5 stycznia 2024 r., uzupełnionym pismem z dnia 6 lutego 2024 r.,
(1) W dniu 3 kwietnia 2017 r. Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Republika Czeska, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Litwa, Luksemburg, Niemcy, Portugalia, Rumunia, Słowacja i Słowenia powiadomiły Parlament Europejski, Radę i Komisję, że pragną ustanowić wzmocnioną współpracę w zakresie ustanowienia EPPO. Ponadto w pismach z dnia 19 kwietnia 2017 r., 1 czerwca 2017 r., 9 czerwca 2017 r. oraz 22 czerwca 2017 r. odpowiednio Łotwa, Estonia, Austria i Włochy poinformowały, że pragną uczestniczyć w ustanowieniu tej wzmocnionej współpracy.
(2) W dniu 3 kwietnia 2017 r. upoważnienie do podjęcia wzmocnionej współpracy, o którym mowa w art. 20 ust. 2 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) i w art. 329 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), zostało udzielone zgodnie z art. 86 ust. 1 akapit trzeci TFUE.
(3) W dniu 12 października 2017 r. Rada przyjęła rozporządzenie (UE) 2017/1939 wdrażające wzmocnioną współpracę w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej.
(4) W dniu 20 listopada 2017 r. rozporządzenie (UE) 2017/1939 weszło w życie.
(5) Decyzją Komisji (UE) 2018/1094 2 z dnia 1 sierpnia 2018 r. potwierdzono uczestnictwo Niderlandów we wzmoc
nionej współpracy w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej.
(6) Decyzją Komisji (UE) 2018/1103 3 z dnia 7 sierpnia 2018 r. potwierdzono uczestnictwo Malty we wzmocnionej współpracy w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej.
(7) Zgodnie z art. 1 decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2021/856 4 z dnia 26 maja 2021 r. EPPO podjęła zadania związane z prowadzeniem postępowań przygotowawczych oraz z wnoszeniem i popieraniem oskarżeń w dniu 1 czerwca 2021 r.
(8) W dniu 5 stycznia 2024 r. Polska powiadomiła Komisję o zamiarze uczestnictwa we wzmocnionej współpracy w zakresie ustanowienia EPPO.
(9) Rozporządzenie (UE) 2017/1939 nie określa żadnych szczególnych warunków udziału we wzmocnionej współpracy w zakresie ustanowienia EPPO.
(10) Zgodnie z art. 120 ust. 2 akapit pierwszy rozporządzenia (UE) 2017/1939 Prokuratura Europejska wykonuje swoją właściwość w odniesieniu do wszystkich przestępstw objętych zakresem jej właściwości, które popełniono po dniu wejścia w życie rozporządzenia (UE) 2017/1939. Zgodnie z art. 120 ust. 2 akapit czwarty rozporządzenia (UE) 2017/1939 w odniesieniu do państw członkowskich, które uczestniczą we wzmocnionej współpracy na mocy decyzji przyjętej zgodnie z art. 331 ust. 1 akapit drugi lub trzeci TFUE, rozporządzenie (UE) 2017/1939 stosuje się od dnia wskazanego w danej decyzji.
(11) Zgodnie z art. 331 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej Komisja, potwierdzając uczestnictwo danego państwa członkowskiego we wzmocnionej współpracy, powinna przyjąć wszelkie niezbędne środki przejściowe dotyczące stosowania aktów już przyjętych w ramach wzmocnionej współpracy.
(12) W dniu 6 lutego 2024 r. Polska uzupełniła swoje pismo z dnia 5 stycznia 2024 r., wnioskując, aby rozporządzenie (UE) 2017/1939 miało zastosowanie w Polsce od dnia 20 listopada 2017 r., tj. od dnia wejścia w życie rozporządzenia (UE) 2017/1939. Zdaniem Polski takie stosowanie pozwoliłoby lepiej osiągnąć cele w zakresie skutecznego i bezstronnego ścigania przestępstw naruszających interesy finansowe Unii. Polska wyjaśniła również, że większość przestępstw, które wchodziłyby w zakres właściwości Prokuratury Europejskiej, nie uległa jeszcze przedawnieniu.
(13) Jak podkreślono w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości, o ile z reguły zasada pewności prawa sprzeciwia się temu, by początek obowiązywania aktu prawnego Unii przypadał przed datą jego publikacji, o tyle w drodze wyjątku dopuszczalne jest odstępstwo od tej reguły, jeżeli wymaga tego zamierzony cel i jeżeli uzasadnione oczekiwania zainteresowanych osób są należycie respektowane.
(14) Skuteczną ochronę interesów finansowych Unii zgodnie z art. 325 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz zintensyfikowanie walki z przestępstwami naruszającymi interesy finansowe Unii, tj. główne cele rozporządzenia (UE) 2017/1939, można najlepiej osiągnąć, jeżeli rozporządzenie (UE) 2017/1939 będzie miało zastosowanie w Polsce od 1 czerwca 2021 r., tj. od dnia, w którym Prokuratura Europejska podjęła zadania związane z prowadzeniem postępowań przygotowawczych oraz wnoszeniem i popieraniem oskarżeń.
(15) Stosowanie rozporządzenia (UE) 2017/1939 w Polsce od 20 listopada 2017 r. wiązałoby się z koniecznością wykonywania przez Prokuraturę Europejską jej właściwości w odniesieniu do przestępstw popełnionych szereg lat przed rozpoczęciem jej działalności w Polsce. Wiązałoby się to z ograniczoną wartością dodaną pod względem skuteczności, ponieważ można oczekiwać, iż odpowiednie postępowania przygotowawcze i postępowania sądowe będą zamknięte lub na dość zaawansowanym etapie.
(16) Stosowanie rozporządzenia (UE) 2017/1939 w Polsce od 1 czerwca 2021 r. będzie dotyczyło spraw nowszych, których przejęcie Prokuratura Europejska może rozważyć w przypadku, gdy spełnione będą stosowne przesłanki. Co więcej, zagwarantuje to skuteczniejsze rozpoczęcie działalności Prokuratury Europejskiej w Polsce, jako że Prokuratura Europejska będzie miała możliwość prowadzenia postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania oskarżeń w odniesieniu do przestępstw naruszających interesy finansowe Unii i popełnionych w Polsce po 1 czerwca 2021 r., a tym samym będzie ona pełniła swoje funkcje od samego początku.
(17) W przypadku przestępstw, o których mowa w art. 22 i 23 rozporządzenia (UE) 2017/1939 i które nie należą jeszcze do obszaru właściwości EPPO od pierwotnego wejścia w życie tego rozporządzenia, EPPO powinna zatem wykonywać swoją właściwość w odniesieniu do terytorium lub obywateli Polski, pod warunkiem że przestępstwa te popełniono po 1 czerwca 2021 r. Data ta stanowi jasny i odpowiedni punkt rozpoczęcia wykonywania właściwości Prokuratury Europejskiej w Polsce i gwarantuje pewność prawa.
(18) Wykonywanie właściwości Prokuratury Europejskiej w Polsce w odniesieniu do przestępstw naruszających interesy finansowe Unii popełnionych po 1 czerwca 2021 r. podlega odpowiednim przepisom rozporządzenia (UE) 2017/1939, w tym przepisom art. 26 dotyczącym wszczynania postępowań przygotowawczych i przepisom art. 27 dotyczącym prawa do przejęcia sprawy.
(19) Co do zasady właściwość ta nie powinna mieć wpływu na orzeczenia sądowe, które nabyły powagę rzeczy osądzonej, w tym na orzeczenia przyjęte ze względu na upływ terminów przedawnienia, chyba że mające zastosowanie prawo krajowe zezwala, w szczególnych okolicznościach, na wznowienie zamkniętych spraw i postępowań przygotowawczych.
(20) Niniejsza decyzja nie narusza praw podstawowych i jest zgodna z zasadami uznanymi na mocy art. 6 Traktatu o Unii Europejskiej i ustanowionymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności w jej art. 49. Jak podkreślono w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości, w myśl zasady ustawowej określoności przestępstw i kar, przepisy prawa karnego powinny spełniać wymogi dostępności i przewidywalności w odniesieniu do zarówno definicji przestępstwa, jak i określenia kary. Co więcej, przepisy powinny jasno określać przestępstwa oraz wymierzane za nie kary. Jednak przepisy, zgodnie z którymi prokuratura prowadzi postępowania przygotowawcze, wnosi i popiera oskarżenia oraz wytacza powództwa w sprawach, są przepisami o charakterze proceduralnym, które dotyczą organizacji tych organów oraz odpowiednich postępowań, nie odnoszą się natomiast do definicji przestępstw i określania kar. W związku z tym nie są one objęte zakresem stosowania art. 49 karty. Odpowiednie przepisy materialne prawa karnego zawarte w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 5 z dnia 5 lipca 2017 r. w sprawie zwalczania za pośrednictwem prawa karnego nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii, transponowanej do prawa polskiego, pozostają niezmienione, a niniejsza decyzja nie ma na nie wpływu.
(21) Władze polskie, Rada i Prokuratura Europejska powinny otrzymać dostatecznie dużo czasu na zakończenie prac przygotowawczych, które są absolutnie niezbędne do umożliwienia Prokuraturze Europejskiej skutecznego działania w Polsce. W szczególności Prokuratura Europejska powinna mieć możliwość szybkiego rozpoczęcia działalności operacyjnej w Polsce, w tym w kontekście dochodzeń transgranicznych, przede wszystkim przez wszczynanie postępowań przygotowawczych, w razie potrzeby na podstawie zgłoszeń od instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii oraz właściwych organów państw członkowskich zgodnie z art. 24 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2017/1939, lub przez skorzystanie z przysługującego jej prawa do przejęcia sprawy. Wymaga to co najmniej powołania prokuratora europejskiego z Polski, który w wyjątkowych przypadkach mógłby podjąć uzasadnioną decyzję o przeprowadzeniu postępowania przygotowawczego osobiście, zgodnie z art. 28 ust. 4 rozporządzenia (UE) 2017/1939. Aby uniknąć sytuacji, w których Prokuraturze Europejskiej przekazywane są zgłoszenia, podczas gdy ona nie ma możliwości się nimi zająć, lub aby uniknąć upływu terminów, art. 24-27 i 31 rozporządzenia (UE) 2017/1939 powinny mieć zastosowanie w Polsce od dwudziestego dnia po powołaniu prokuratora europejskiego z Polski zgodnie z art. 16 tego rozporządzenia,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2024.807 |
Rodzaj: | Decyzja |
Tytuł: | Decyzja 2024/807 potwierdzająca uczestnictwo Polski we wzmocnionej współpracy w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej |
Data aktu: | 29/02/2024 |
Data ogłoszenia: | 29/02/2024 |
Data wejścia w życie: | 20/03/2024 |