uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 192 ust. 1,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 1 ,
po konsultacji z Komitetem Regionów,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 2 ,
(1) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/19/UE 3 weszła w życie w dniu 13 sierpnia 2012 r. i zastąpiła dyrektywę 2002/96/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 4 .
(2) Panele fotowoltaiczne, które nie wchodziły w zakres stosowania dyrektywy 2002/96/WE, zostały objęte zakresem stosowania dyrektywy 2012/19/UE od dnia 13 sierpnia 2012 r. w rezultacie dodania ich do kategorii 4 załączników I i II, o czym mowa w art. 2 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2012/19/UE.
(3) Art. 13 ust. 1 dyrektywy 2012/19/UE stanowi, że państwa członkowskie zapewniają, aby producenci sprzętu elektrycznego i elektronicznego (EEE) zapewniali finansowanie kosztów zbierania, przetwarzania, odzysku i przyjaznego dla środowiska unieszkodliwiania zużytego EEE (WEEE) pochodzącego od użytkowników innych niż gospodarstwa domowe, powstałego z produktów wprowadzonych do obrotu po dniu 13 sierpnia 2005 r.
(4) Dnia 25 stycznia 2022 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (zwany dalej "Trybunałem") w wyroku w sprawie C-181/20 5 stwierdził nieważność art. 13 ust. 1 dyrektywy 2012/19/UE w zakresie, w jakim dotyczy on paneli fotowoltaicznych wprowadzonych do obrotu w okresie od dnia 13 sierpnia 2005 r. do dnia 13 sierpnia 2012 r., z powodu nieuzasadnionego skutku wstecznego. Trybunał orzekł, że przed przyjęciem dyrektywy 2012/19/UE prawodawca Unii pozostawił państwom członkowskim wybór, czy koszty gospodarowania odpadami pochodzącymi z paneli fotowoltaicznych powinien ponosić - na podstawie art. 14 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE 6 - obecny lub poprzedni posiadacz odpadów, czy też producent lub dystrybutor paneli foto- woltaicznych. Następnie prawodawca Unii ustanowił - w art. 13 ust. 1 dyrektywy 2012/19/UE - przepis, zgodnie z którym koszty te we wszystkich państwach członkowskich mają ponosić producenci, w tym koszty produktów, które wprowadzili do obrotu jeszcze w okresie obowiązywania dyrektywy 2008/98/WE. Trybunał orzekł, że przepis ten należy uznać za działający z mocą wsteczną i że w związku z tym może on naruszać zasadę pewności prawa, oraz że takie działanie wstecz czyni ten przepis nieważnym w odniesieniu do paneli fotowoltaicznych wprowadzonych do obrotu przed wejściem w życie dyrektywy 2012/19/UE.
(5) Trybunał również orzekł, że prawo Unii należy interpretować w ten sposób, iż okoliczność, że państwo członkowskie przyjęło przepisy sprzeczne z dyrektywą Unii przed przyjęciem tej dyrektywy, nie stanowi sama w sobie naruszenia prawa Unii, ponieważ dopóki dyrektywa ta nie stanie się częścią porządku prawnego Unii, dopóty nie można uznać, że osiągnięcie przewidzianego w niej rezultatu jest poważnie zagrożone.
(6) Z wyroku Trybunału wynika bezpośrednio, że art. 13 ust. 1 dyrektywy 2012/19/UE należy zmienić tak, aby nie miał zastosowania do odpadów pochodzących z paneli fotowoltaicznych, które pochodzą od użytkowników innych niż gospodarstwa domowe i zostały wprowadzone do obrotu w okresie między dniem 13 sierpnia 2005 r. a dniem 13 sierpnia 2012 r. Ponadto, w świetle rozważań zawartych w wyroku Trybunału, niezbędna jest zmiana dyrektywy 2012/19/UE również w odniesieniu do finansowania gospodarowania odpadami pochodzącymi z paneli foto- woltaicznych pochodzącymi z gospodarstw domowych, do którego zastosowanie ma art. 12 dyrektywy 2012/19/UE, oraz w odniesieniu do innego EEE - zarówno jeśli chodzi o odpady pochodzące z gospodarstw domowych, jak i od użytkowników innych niż gospodarstwa domowe - które jest w sytuacji podobnej do sytuacji paneli fotowoltaicznych.
(7) Artykułem 2 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2012/19/UE rozszerzono zakres stosowania tej dyrektywy na wszelkie EEE ze skutkiem od dnia 15 sierpnia 2018 r. Analogicznie do paneli fotowoltaicznych EEE, które nie było objęte zakresem stosowania dyrektywy 2012/19/UE na podstawie jej art. 2 ust. 1 lit. a), ale weszło w zakres jej stosowania od dnia 15 sierpnia 2018 r. na podstawie jej art. 2 ust. 1 lit. b) (zwane dalej "EEE objętym otwartym zakresem stosowania"), również nie podlegało wcześniej zakresowi stosowania dyrektywy 2002/96/WE. W związku z tym, przed przyjęciem dyrektywy 2012/19/UE państwa członkowskie miały zgodnie z art. 14 dyrektywy 2008/98/WE wybór, czy koszty gospodarowania odpadami powstałymi z tego EEE powinien ponosić obecny lub poprzedni posiadacz odpadów, czy też producent lub dystrybutor tego sprzętu. W związku z tym stosowanie art. 13 ust. 1 dyrektywy 2012/19/UE do EEE objętego otwartym zakresem stosowania byłoby, z przyczyn wskazanych w wyroku Trybunału, sprzeczne z zasadą pewności prawa. Co więcej, ponieważ dyrektywa 2012/19/UE dotyczy EEE objętego otwartym zakresem stosowania dopiero od dnia 15 sierpnia 2018 r., art. 13 ust. 1 należy zmienić tak, aby nie miał zastosowania do EEE objętego otwartym zakresem stosowania wprowadzonego do obrotu między dniem 13 sierpnia 2005 r. a dniem 15 sierpnia 2018 r.
(8) Przepisem analogicznym do art. 13 ust. 1 dyrektywy 2012/19/UE, który ma zastosowanie do użytkowników innych niż gospodarstwa domowe, czyli artykułem 12 ust. 1 tej dyrektywy w związku z jej art. 12 ust. 3 nałożono na producentów obowiązek finansowania kosztów zbierania, przetwarzania, odzysku i przyjaznego dla środowiska unieszkodliwiania WEEE pochodzącego z gospodarstw domowych w odniesieniu do produktów wprowadzonych do obrotu po dniu 13 sierpnia 2005 r. Z przyczyn wskazanych w wyroku Trybunału w zakresie, w jakim przepisy te mają zastosowanie do finansowania tych kosztów gospodarowania odpadami w przypadku paneli fotowoltaicznych wprowadzonych do obrotu w okresie między dniem 13 sierpnia 2005 r. a dniem 13 sierpnia 2012 r. oraz do EEE objętego otwartym zakresem stosowania wprowadzonego do obrotu między dniem 13 sierpnia 2005 r. a dniem 15 sierpnia 2018 r., tak samo miałyby one zastosowanie z mocą wsteczną w sposób sprzeczny z zasadą pewności prawa. W związku z tym art. 12 dyrektywy 2012/19/UE należy zmienić tak, aby nie miał zastosowania do paneli fotowoltaicznych wprowadzonych do obrotu między dniem 13 sierpnia 2005 r. a dniem 13 sierpnia 2012 r. ani do EEE objętego otwartym zakresem stosowania wprowadzonego do obrotu między dniem 13 sierpnia 2005 r. a dniem 15 sierpnia 2018 r.
(9) Dyrektywa 2012/19/UE uzupełnia dyrektywę 2008/98/WE, która jest jednym z ogólnych aktów ustawodawczych dotyczących gospodarowania odpadami w Unii. Art. 8 i 14 dyrektywy 2008/98/WE mają zatem zastosowanie do gospodarowania odpadami pochodzącymi z paneli fotowoltaicznych i odpadami pochodzącymi z EEE objętego otwartym zakresem stosowania, w okresie, gdy panele fotowoltaiczne i EEE objęte otwartym zakresem stosowania nie wchodzą w zakres stosowania dyrektywy 2012/19/UE ze względu na zmiany w art. 12 i 13 dyrektywy 2012/19/UE dokonane na mocy niniejszej dyrektywy.
(10) Art. 14 ust. 4 i art. 15 ust. 2 dyrektywy 2012/19/UE przewidują, że EEE wprowadzane do obrotu musi być oznaczane, najlepiej zgodnie z normą europejską EN 50419, przyjętą przez Cenelec w marcu 2006 r. Norma ta została zmieniona, aby zaktualizować zamieszczone w niej odniesienia do dyrektywy 2012/19/UE. Należy zatem zaktualizować odniesienie do tej normy w tych artykułach, tak by przepisy te odnosiły się do zmienionej wersji normy europejskiej EN 50419, która została przyjęta przez Cenelec w lipcu 2022 r.
(11) Art. 15 ust. 2 dyrektywy 2012/19/UE stanowi, że aby umożliwić ustalenie daty wprowadzenia EEE do obrotu w sposób niebudzący wątpliwości, państwa członkowskie mają zapewnić, aby znak widniejący na EEE precyzował, że EEE zostało wprowadzone do obrotu po dniu 13 sierpnia 2005 r. W następstwie zmian wprowadzonych do art. 12 i 13 należy zmienić art. 15 ust. 2 w odniesieniu do paneli fotowoltaicznych i EEE objętego otwartym zakresem stosowania, aby sprecyzować, że obowiązek znakowania ma zastosowanie do paneli fotowoltaicznych dopiero od 13 sierpnia 2012 r., a do EEE objętego otwartym zakresem stosowania - dopiero od 15 sierpnia 2018 r.
(12) Aby dochować zasady pewności prawa przy przyszłych zmianach dyrektywy 2012/19/UE, szczególnie ważne jest zwrócenie uwagi na to, by nie przyjmować przepisów, które mogłyby mieć nieuzasadnioną moc wsteczną. Ponadto konieczne jest zapewnienie producentom EEE jasności i przewidywalności warunków prowadzenia działalności, które obowiązywały w momencie wprowadzania przez nich produktów do obrotu. Dzięki takiemu podejściu można uniknąć sytuacji, w której ponosiliby oni trudne do przewidzenia koszty związane z przyszłym gospodarowaniem WEEE. Ponadto ważne jest, aby takie zmiany były zgodne z hierarchią postępowania z odpadami określoną w art. 4 dyrektywy 2008/98/WE.
(13) Zgodnie ze Wspólną deklaracją polityczną z dnia 28 września 2011 r. państw członkowskich i Komisji dotyczącą dokumentów wyjaśniających 7 , państwa członkowskie zobowiązały się do złożenia, w uzasadnionych przypadkach, wraz z powiadomieniem o transpozycji, jednego lub większej liczby dokumentów wyjaśniających związki między elementami dyrektywy a odpowiadającymi im częściami krajowych instrumentów transpozycyjnych. W odniesieniu do niniejszej dyrektywy, prawodawca uznaje, że przekazanie takich dokumentów jest uzasadnione.
(14) Niewłaściwe przetwarzanie odpadów pochodzących z paneli fotowoltaicznych i odpadów pochodzących z EEE objętego otwartym zakresem stosowania ma bardzo negatywny wpływ na zdrowie i środowisko. Ważne jest zatem zapewnienie właściwego przetwarzania odpadów pochodzących z paneli fotowoltaicznych i zmaksymalizowanie odzysku materiałów z takich odpadów. Bez uszczerbku dla zmian dotyczących obowiązków finansowych, które są niezbędne do objęcia tymi obowiązkami zbierania i przetwarzania odpadów pochodzących z paneli fotowoltaicz- nych wprowadzonych do obrotu przed dniem 13 sierpnia 2012 r. oraz odpadów pochodzących z wszelkiego EEE objętego otwartym zakresem stosowania wprowadzonego do obrotu przed dniem 15 sierpnia 2018 r., ważne jest aby państwa członkowskie zapewniły przyjazne dla środowiska gospodarowanie powiązanym WEEE. Do właściwego zbierania i przetwarzania powiązanych historycznych odpadów pochodzących z paneli fotowoltaicznych i z EEE objętego otwartym zakresem stosowania państwa członkowskie mogą zachęcać producentów za pomocą indywidualnych lub zbiorowych systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta.
(15) Przy przeglądzie dyrektywy 2012/19/UE i przy eliminowaniu jej braków bardzo istotne jest zapewnienie, by koszty gospodarowania WEEE nie zostały przeniesione w sposób nieproporcjonalny na konsumentów ani na obywateli. Obejmuje to zasadę "zanieczyszczający płaci", ujęcie ewentualnych przepisów dotyczących celów w zakresie zbierania WEEE i przestrzeganie hierarchii postępowania z odpadami określonej w art. 4 dyrektywy 2008/98/WE.
(16) Ponieważ cele niniejszej dyrektywy nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na skalę i skutki działań możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule, niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2024.884 |
Rodzaj: | Dyrektywa |
Tytuł: | Dyrektywa 2024/884 w sprawie zmiany dyrektywy 2012/19/UE w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (WEEE) |
Data aktu: | 13/03/2024 |
Data ogłoszenia: | 19/03/2024 |
Data wejścia w życie: | 08/04/2024 |