uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 292,
(1) Nikiel jest powszechnym składnikiem skorupy ziemskiej i jest wszechobecny w biosferze. Jego obecność w żywności może wynikać zarówno ze źródeł naturalnych, jak i antropogenicznych.
(2) W 2015 r. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności ("Urząd") przyjął opinię naukową w sprawie ryzyka dla zdrowia publicznego związanego z obecnością niklu w żywności i wodzie pitnej 1 . W opinii tej wskazano na działanie szkodliwe na rozrodczość i toksyczność rozwojową jako efekty krytyczne w charakterystyce ryzyka przewlekłego narażenia drogą pokarmową na nikiel. Nawrót zmian egzematycznych i nasilenie reakcji alergicznych zostały wskazane jako efekty krytyczne ostrej toksyczności pokarmowej niklu u osób uczulonych na nikiel.
(3) Dane dotyczące występowania niklu w żywności i wodzie pitnej były dostępne w 15 państwach członkowskich UE. 80 % wszystkich zebranych danych pochodzi jednak z jednego państwa członkowskiego, Urząd uznał zatem, że konieczne są dane bardziej zróżnicowane geograficznie, aby sprawdzić poziom występowania niklu w żywności w całej Unii.
(4) Aby zgromadzić więcej danych o występowaniu niklu w żywności, w zaleceniu Komisji (UE) 2016/1111 2 państwom członkowskim zalecono monitorowanie obecności niklu w żywności w latach 2016, 2017 i 2018.
(5) Biorąc pod uwagę te nowe dane o występowaniu oraz nowe informacje naukowe, w dniu 24 września 2020 r. Urząd przyjął aktualizację oceny ryzyka związanego z niklem w żywności i wodzie pitnej 3 .
(6) Urząd stwierdził, że nikiel może mieć zarówno wpływ przewlekły, jak i działanie ostre. Na podstawie krytycznego wpływu przewlekłego w postaci utraty ciąży ustalono tolerowane dzienne pobranie (TDI) na poziomie 13 μg/kg masy ciała, a Urząd stwierdził, że zostało ono przekroczone u małych dzieci, dzieci w wieku od 36 miesięcy do 10 lat, a także, w niektórych przypadkach, u niemowląt. Nawet jeśli utrata ciąży nie jest istotnym skutkiem dla młodych grup wiekowych, TDI chroni również przed innymi skutkami istotnymi dla młodszych grup wiekowych, takimi jak działanie neurotoksyczne. W związku z tym Urząd stwierdził, że to przekroczenie TDI może budzić obawy zdrowotne w tych młodych grupach wiekowych. Urząd potwierdził, że krytyczne działanie ostre polega na nawrotach zmian egzematycznych u osób uczulonych na nikiel, co dotyczy około 15 % populacji. Urząd stwierdził, że najniższy poziom, przy którym obserwuje się szkodliwe zmiany w odniesieniu do tego działania ostrego, wynosi 4,3 pg niklu/kg masy ciała, a w celu ochrony przed tymi skutkami konieczny jest margines narażenia (MOE) wynoszący co najmniej 30. Ten margines wynoszący 30 nie został osiągnięty w odniesieniu do średniego narażenia i narażenia dla 95. percentyla, co stwarza zagrożenie dla zdrowia osób uczulonych na nikiel.
(7) Biorąc pod uwagę dostępne dane o występowaniu, w rozporządzeniu Komisji (UE) 2023/915 4 ustanowiono najwyższe dopuszczalne poziomy niklu w różnych rodzajach żywności.
(8) W przypadku niektórych rodzajów żywności, które w istotny sposób przyczyniają się do narażenia na nikiel, dostępne dane o występowaniu nie były jednak wystarczające, aby umożliwić określenie odpowiednich najwyższych dopuszczalnych poziomów. W związku z tym w odniesieniu do tych rodzajów żywności należy gromadzić dalsze dane o występowaniu. W szczególności, aby ustalić wkład różnych gatunków ryb i innej żywności pochodzenia morskiego w zawartość niklu w żywności dla niemowląt, należy monitorować ryby i inną żywność pochodzenia morskiego wykorzystywaną do wytwarzania żywności dla niemowląt.
(9) W celu zapewnienia reprezentatywności próbek dla partii, z której pobiera się próbki, oraz wiarygodności i porównywalności wyników analiz, należy postępować zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 333/2007 5 ,
NINIEJSZYM ZALECA:
2. Monitorowanie powinno obejmować suplementy diety, czekoladę, wyroby czekoladowe do smarowania, produkty do smarowania z orzechów, ziarna kakaowe, produkty na bazie zbóż (w szczególności śniadaniowe przetwory zbożowe, płatki zbożowe i produkty z mielonego owsa), zupy gotowe do spożycia, kawę, herbatę, warzywa, wodorosty morskie, nasiona oleiste, produkty na bazie soi, takie jak tofu i napoje na bazie soi, nasiona roślin strączkowych, orzechy, ryby i inną żywność pochodzenia morskiego.
3. Państwa członkowskie powinny, w stosownych przypadkach, gromadzić wiedzę na temat środków ograniczających ryzyko służących obniżeniu poziomów niklu w żywności. Państwa członkowskie powinny również zapewnić, aby znane metody ograniczania ryzyka były skutecznie komunikowane rolnikom i podmiotom prowadzącym przedsiębiorstwa spożywcze i wśród nich promowane oraz aby te środki ograniczające ryzyko były stopniowo wdrażane przez rolników i podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze.
4. Procedury pobierania próbek oraz analizy powinny być prowadzone zgodnie z wymogami dotyczącymi pobierania próbek i analizy określonymi w rozporządzeniu (WE) nr 333/2007.
5. Państwa członkowskie i podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze powinny regularnie przekazywać Urzędowi dane z monitorowania razem z powiązanymi informacjami w elektronicznym formacie sprawozdawczym określonym przez Urząd w celu ich włączenia do jednej bazy danych. W przypadku próbek czekolady należy podawać zawartość masy kakaowej w próbce. W przypadku próbek herbaty należy podawać rodzaj lub gatunek herbaty, w tym jego łacińską nazwę. W przypadku wodorostów należy podawać gatunek, w tym jego łacińską nazwę, oraz informację, czy dane dotyczą świeżych czy suchych wodorostów morskich.
Sporządzono w Brukseli dnia 22 marca 2024 r.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025
Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025
Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025
Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025
Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025
Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2024.907 |
| Rodzaj: | Zalecenie |
| Tytuł: | Zalecenie 2024/907 w sprawie monitorowania obecności niklu w żywności |
| Data aktu: | 22/03/2024 |
| Data ogłoszenia: | 26/03/2024 |
| Data wejścia w życie: | 26/03/2024 |