Zasady gospodarki finansowej organizacji spółdzielczych.

UCHWAŁA NR 224
RADY MINISTRÓW
z dnia 20 czerwca 1958 r.
w sprawie zasad gospodarki finansowej organizacji spółdzielczych.

Rada Ministrów, na wniosek Centralnego Związku Spółdzielczego, uchwala, co następuje:

I.

Zakres mocy obowiązującej uchwały.

§  1.
1.
Uchwała niniejsza ustala zasady gospodarki finansowej spółdzielni, związków spółdzielni i central spółdzielni, zwanych w dalszych przepisach "organizacjami spółdzielczymi".
2.
Przepisy uchwały nie dotyczą rolniczych spółdzielni produkcyjnych i ich związków.

II.

Organizacja finansowa.

§  2.
Spółdzielnie działają na zasadach pełnego rozrachunku gospodarczego. Prowadzone przez spółdzielnie różne rodzaje działalności (handel detaliczny, skup, przemysł gastronomiczny, produkcja, usługi itp.) powinny być zorganizowane na zasadach pełnego wewnętrznego lub ograniczonego wewnętrznego rozrachunku gospodarczego.
§  3.
1.
W związkach spółdzielni i centralach spółdzielni działalność związana z wykonywaniem funkcji koordynacji, instruowania oraz kontroli i nadzoru w stosunku do zrzeszonych spółdzielni oraz własnych jednostek gospodarczych (ust. 2) powinna być odgraniczona pod względem organizacyjnym, rachunkowym, planowania i sprawozdawczości od działalności gospodarczej.
2.
Działalność gospodarcza związków spółdzielni i central spółdzielni powinna być zorganizowana na zasadach pełnego wewnętrznego lub ograniczonego wewnętrznego rozrachunku gospodarczego.
3.
Wydatki związków spółdzielni i central spółdzielni, związane z wykonywaniem funkcji koordynacji, instruowania, kontroli i nadzoru w stosunku do zrzeszonych spółdzielni oraz własnych jednostek gospodarczych, pokrywane są w ramach budżetów zatwierdzonych przez właściwe organy statutowe poszczególnych central spółdzielni.
4.
Stronę dochodową tych budżetów stanowią opłaty zrzeszonych spółdzielni oraz opłaty i wpłaty jednostek gospodarczych związków spółdzielni i central spółdzielni.
5.
Opłaty i wpłaty, o których mowa w ust. 4, uiszczają spółdzielnie, związki spółdzielni i jednostki gospodarcze central spółdzielni na zasadach, w wysokości i w trybie ustalonych przez właściwe organy statutowe poszczególnych central spółdzielni. Organy te decydują również o przeznaczeniu ewentualnych pozostałości nie wydatkowanych z zatwierdzonych budżetów.

III.

Fundusze.

§  4.
1.
Fundusze własne organizacji spółdzielczych składają się z:
1)
funduszu udziałowego, powstającego z wpłat udziałów członkowskich,
2)
funduszu zasobowego (społecznego), powstającego z wpłat wpisowego członków, z wpłat części czystej nadwyżki oraz z innych wpływów określonych uchwałami właściwych organów statutowych poszczególnych organizacji spółdzielczych.
2.
W organizacjach spółdzielczych mogą być tworzone inne fundusze. Cel i sposób tworzenia oraz korzystania z tych funduszów określają właściwe organy statutowe tych organizacji.

IV.

Finansowanie działalności gospodarczej.

§  5.
1.
Organizacje spółdzielcze prowadzące działalność gospodarczą sporządzają plany finansowe, stanowiące podstawę koordynacji dyspozycji środkami pieniężnymi w realizacji zadań wynikających z planów rzeczowych.
2.
Plany finansowe organizacji spółdzielczych stanowią część państwowego planu finansowego.
3.
Plany finansowe organizacji spółdzielczych sporządzane są na podstawie wytycznych ustalanych:
1)
dla spółdzielni zrzeszonych w centralach spółdzielni oraz dla jednostek gospodarczych związków spółdzielni i central spółdzielni - przez właściwe centrale spółdzielni,
2)
dla spółdzielni nie zrzeszonych w centralach spółdzielni - przez jednostki sprawujące nadzór nad ich działalnością gospodarczą.

Plany te są zatwierdzane zgodnie z przepisami wydanymi przez właściwe organy administracji państwowej.

§  6.
1.
Działalność gospodarcza organizacji spółdzielczych finansowana jest z ich środków własnych (łącznie z kredytami bankowymi).
2.
Kapitalne remonty w organizacjach spółdzielczych finansowane są z ich środków własnych. Finansowanie kapitalnych remontów w spółdzielniach mieszkaniowych regulują oddzielne przepisy.
3.
Rodzaje środków własnych przeznaczonych na działalność eksploatacyjną, inwestycyjną i na kapitalne remonty oraz na spłatę kredytów bankowych określają statuty organizacji spółdzielczych oraz przepisy zawarte w szczegółowych systemach finansowych, ustalanych zgodnie z § 12.
4.
Zasady i warunki kredytowania organizacji spółdzielczych ustalane są przez banki w porozumieniu z właściwymi centralami spółdzielni. Dla spółdzielni nie zrzeszonych w centralach spółdzielni zasady i warunki kredytowania ustalają banki w porozumieniu ze spółdzielniami.

V.

Rozliczanie z budżetem Państwa, podział nadwyżki, pokrywanie strat, ceny, marże.

§  7.
Organizacje spółdzielcze uiszczają od działalności gospodarczej podatki i opłaty w wysokości i w trybie wynikającym z obowiązujących przepisów.
§  8.
Zasady podziału czystej nadwyżki ustalają:
1)
dla spółdzielni zrzeszonych w centralach spółdzielni oraz dla jednostek gospodarczych związków spółdzielni i central spółdzielni - właściwe organy statutowe poszczególnych central spółdzielni,
2)
dla spółdzielni nie zrzeszonych w centralach spółdzielni - Centralny Związek Spółdzielczy.
§  9.
Pokrywanie strat organizacji spółdzielczych odbywa się zgodnie z przepisami ustawy o spółdzielniach oraz statutów tych organizacji.
§  10.
Działalność gospodarcza zlecana organizacjom spółdzielczym przez właściwe organy administracji państwowej powinna się opierać na zasadzie rentowności. Zmniejszenie rentowności organizacji spółdzielczych wynikłe z czynności zleconych powinno być rekompensowane przez zlecającego.
§  11.
Zasady i tryb ustalania cen za wyroby i usługi oraz marż przysługujących organizacjom spółdzielczym określają oddzielne przepisy.

VI.

Przepisy końcowe.

§  12.
1.
Szczegółowe przepisy dotyczące organizacji i gospodarki finansowej w zakresie objętym niniejszą uchwałą ustalają w porozumieniu z Ministerstwem Finansów:
1)
dla spółdzielni zrzeszonych w centralach spółdzielni oraz dla związków spółdzielni i central spółdzielni - właściwe organy statutowe poszczególnych central spółdzielni,
2)
dla spółdzielni nie zrzeszonych w centralach spółdzielni - jednostki sprawujące nadzór nad ich działalnością gospodarczą.
2.
W sprawach nie uzgodnionych rozstrzyga ostatecznie Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów.
3.
Szczegółowe przepisy dotyczące organizacji i gospodarki finansowej (ust. 1) mogą niektóre uprawnienia, przysługujące centralom spółdzielni z mocy niniejszej uchwały, przekazać zrzeszonym związkom spółdzielni.
§  13.
Traci moc uchwała nr 44 Rady Ministrów z dnia 24 stycznia 1954 r. w sprawie zatwierdzenia wytycznych gospodarki finansowej jednostek organizacyjnych spółdzielczości (Monitor Polski Nr A-9, poz. 139)
§  14.
Uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1958.52.306

Rodzaj: Uchwała
Tytuł: Zasady gospodarki finansowej organizacji spółdzielczych.
Data aktu: 20/06/1958
Data ogłoszenia: 11/07/1958
Data wejścia w życie: 11/07/1958