Program wieloletni pod nazwą "Uniwersytet Warszawski 2016-2027"
Okres realizacji Programu Wsparcia dla Uniwersytetu Warszawskiego: w latach 2016-2027.
Wnioskodawca: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Główny Wykonawca i Koordynator: Uniwersytet Warszawski
Warszawa, listopad 2015 r.
Spis treści:
WPROWADZENIE.
I. CELE REALIZACJI PROGRAMU.
I.1. CEL GŁÓWNY.
I.2. CELE SZCZEGÓŁOWE.
I.3. ODDZIAŁYWANIE PROGRAMU - REZULTATY.
II. PODSTAWY PRAWNE.
III. INFORMACJE O STOPNIU ZAAWANSOWANIA REALIZACJI PROGRAMU.
IV. PODSTAWY PROGRAMOWE.
IV.1. ZGODNOŚĆ PROGRAMU WSPARCIA DLA UW Z UNIJNYMI DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI.
IV.2. DOKUMENTY KRAJOWE.
IV.3. ZGODNOŚĆ PROGRAMU WSPARCIA DLA UW Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI DLA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO.
IV.4. ZGODNOŚĆ PROGRAMU Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO.
V. SYTUACJA, POZYCJA I ROLA UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO - DIAGNOZA SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ W OKRESIE OBJĘTYM PROGRAMOWANIEM.
V.1. DIAGNOZA SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ ORAZ POZYCJA I ROLA UNI-WERSYTETU WARSZAWSKIEGO.
V.2. PROBLEMY I POTRZEBY, NA KTÓRE ODPOWIADA PROGRAM WSPARCIA DLA UNI-WERSYTETU WARSZAWSKIEGO.
VI. STRUKTURA PROGRAMU.
VII. CHARAKTERYSTYKA ZAKRESU TEMATYCZNEGO PROGRAMU.
VIII. ZAŁOŻENIA SYSTEMU REALIZACJI I MONITOROWANIA PROGRAMU.
VIII.1. ZAŁOŻENIA SYSTEMU REALIZACJI PROGRAMU.
VIII.2. ZAŁOŻENIA SYSTEMU MONITOROWANIA PROGRAMU.
IX. WSKAŹNIKI REALIZACJI PROGRAMU.
X. ZESTAWIENIE PLANOWANYCH NAKŁADÓW NA REALIZACJĘ PROGRAMU.
XI. SZACUNKOWE KOSZTY UTRZYMANIA POWIERZCHNI WYBUDOWANEJ ORAZ PRZEBUDOWANEJ W RAMACH PROGRAMU.
Załącznik. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA I HARMONOGRAM PROGRAMU WIELOLETNIEGO POD NAZWĄ "UNIWERSYTET WARSZAWSKI 2016-2027
W roku 2016 Uniwersytet Warszawski obchodzić będzie dwusetną rocznicę swojego powstania. To ważny jubileusz, okazja do świętowania osiągnięć i ożywienia najlepszych uniwersyteckich wartości. Rocznica utworzenia Uniwersytetu stanowi impuls do pytania o cele uczelni na przyszłość i o działania potrzebne do ich osiągnięcia.
A właśnie unikalna zdolność łączenia różnorodnych nauk sprawia, że Uniwersytet stał się pionierem w tworzeniu najcenniejszych przedsięwzięć - transdyscyplinarnych projektów kształcenia i badań przez inne uczelnie traktowanych jako inspiracja czy wręcz model działania 9 . Docenili ją również partnerzy. Firma Google przekazała Uniwersytetowi, jako czwartej uczelni na świecie 10 , kilkumilionowy grant na stworzenie centrum badań gospodarki cyfrowej. Osiemnaście uczelni i instytutów naukowych powierzyło Uniwersytetowi rolę lidera polskiego konsorcjum humanistyki cyfrowej i wprowadzenia Polski do europejskiej infrastruktury badawczej DARIAH ERIC.
Urzeczywistnienie ambitnych planów Uniwersytetu warte jest śmiałej inwestycji ze strony władz publicznych. Uczelnia liczy na ustanowienie wieloletniego programu wspierającego finansowo strategiczny plan Uniwersytetu, wzorowanego na programach dla Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu im. A. Mickiewicza 11 .
Wsparcie Uniwersytetu to będzie dobra inwestycja, która przełoży się na pozycję Polski za granicą. Współgra także z aspiracjami władz publicznych, jakimi są pełne wykorzystanie potencjału intelektualnego oraz zajęcie przez Polskę właściwego miejsca wśród najbardziej rozwiniętych społeczeństw Unii Europejskiej.
CELE REALIZACJI PROGRAMU
Zaplanowany do realizacji wieloletni program wsparcia dla Uniwersytetu Warszawskiego obejmuje swoim zakresem lata 2016-2027. Czas realizacji Programu wynika z dokumentów strategicznych i programowych opracowanych na szczeblu UE, kraju, regionu oraz własnych planów UW.
Jedną z podstaw planowania stanowią najbardziej aktualne dokumenty resortowe wyznaczające cele i obszary rozwoju szkolnictwa wyższego i nauki, które swym zakresem wykraczają poza okres objęty Strategią Rozwoju Kraju 2020. Polityka szkół wyższych w zakresie planowania inwestycji i rozwoju powinna uwzględniać w szczególności Program Rozwoju Szkolnictwa Wyższego i Nauki na lata 2015-2030, a także uwarunkowania programów polityki spójności finansowanych w perspektywie 2014-2020 (fundusze strukturalne UE), które z założenia (reguła n+3) umożliwiają finansowanie przedsięwzięć rozwojowych w naszym kraju po 2020 r. Uniwersytet Warszawski dostosowuje swoją politykę rozwoju również do celów i założeń dokumentów strategicznych szczebla regionalnego - w szczególności Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego do 2030 roku. Innowacyjne Mazowsze.
Zaplanowany szeroki zakres przedsięwzięć rozwojowych i inwestycyjnych UW wymaga sekwencyjności działań, z uwagi na ograniczenia funkcjonalne, powierzchniowe (konieczność prowadzenia bieżących badań i dydaktyki), jak również wymaga pewnej sekwencyjności kolejnych prac ze względu na zintegrowany charakter Programu.
Należy również brać pod uwagę znaczną wartość finansową Programu UW i źródło jego wsparcia - budżet państwa, które również uzasadniają rozłożenie realizacji Programu w okresie do 2025 r.
Wyznaczone poniżej cele Programu mają ścisły związek z diagnozą głównych problemów, które dotyczą kraju, regionu oraz sektora nauki.
Cel główny
| Celem głównym Programu Wsparcia dla Uniwersytetu Warszawskiego jest ożywienie potencjału nauk humanistycznych i społecznych oraz włączenie ich do innowacyjnych, eksperymentalnych programów, a także wzmocnienie międzynarodowej pozycji Uniwersytetu Warszawskiego oraz zwiększenie roli uczelni w animowaniu przemian społecznych i gospodarczych, co przyczyni się do poprawy zdolności uczelni wyższych do wdrażania zmian i zarządzania zmianą tak, aby uczelnie stały się bardziej innowacyjne oraz aby mogły kreować innowacje. Cel główny zostanie osiągnięty poprzez: |
| - stworzenie odpowiednich warunków do prowadzenia badań humanistycznych i społecznych, w szczególności poprzez przemodelowanie i modernizację infrastruktury wykorzystywanej przez nauki humanistyczno-społeczne, która wciąż odzwierciedla tradycyjne podziały na dziedziny, |
| - oraz dostosowanie infrastruktury do wymogów transdyscyplinarności i współpracy |
| (dzisiaj również i humaniści posługują się językami programowania, zaś nauki humanistyczno-społeczne korzystają z najnowszych technologii nie mniej intensywnie niż przyrodnicy). |
|
Realizacja celu głównego Programu Wsparcia dla Uniwersytetu Warszawskiego przyczyni się do osiągnięcia celu strategicznego Polski: "Wzmocnienie i wykorzystanie gospodarczych, społecznych i instytucjonalnych potencjałów zapewniających szybszy i zrównoważony rozwój kraju oraz poprawę jakości życia ludności" (Strategia Rozwoju Kraju 2020). Program Wsparcia dla Uniwersytetu Warszawskiego z punktu widzenia klasyfikacji zadaniowej budżetu państwa realizuje cel "Rozbudowa infrastruktury Uniwersytetu Warszawskiego". |
Cele szczegółowe
Oddziaływanie Programu - rezultaty
Oddziaływanie Programu w zakresie celu szczegółowego 2:
Oddziaływanie Programu w zakresie celu szczegółowego 3:
Oddziaływanie Programu w zakresie celu szczegółowego 4:
Oddziaływanie programu w zakresie celu szczegółowego 5:
Oddziaływanie Programu w zakresie celu szczegółowego 6:
PODSTAWY PRAWNE
INFORMACJE O STOPNIU ZAAWANSOWANIA REALIZACJI PROGRAMU
O potencjale naukowym UW świadczą:
O potencjale dydaktycznym UW świadczą:
O potencjale organizacyjnym UW świadczą:
O potencjale społecznym UW świadczy:
Uniwersytet Warszawski jest dobrze przygotowany do podjęcia zadań i wyzwań o kluczowym znaczeniu dla rozwoju kraju oraz włączenia się do działań prorozwojowych, szczególnie w następujących dziedzinach:
PODSTAWY PROGRAMOWE
| WIELOLETNI PROGRAM WSPARCIA DLA UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO JEST ZGODNY Z GŁÓWNYMI DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI NA POZIOMIE EUROPY, KRAJU I WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO. |
| IV.1. Zgodność Programu Wsparcia dla UW z unijnymi dokumentami strategicznymi |
Strategia Europa 2020 obejmuje trzy wzajemnie ze sobą powiązane priorytety:
Program wieloletni UW wpisuje się przede wszystkim w pierwszy z nich, tj. rozwój inteligentny: rozwój gospodarki opartej na wiedzy. Zgodnie ze Strategią liczbę osób przedwcześnie kończących naukę szkolną należy ograniczyć do 10%, a co najmniej 40% osób z młodego pokolenia powinno zdobywać wyższe wykształcenie. Aby umożliwić osiągniecie tych wskaźników oraz zagwarantować wysoki standard procesów dydaktycznych, należy podnosić jakość bazy dydaktycznej, co jest przedmiotem proponowanych inwestycji UW.
Zgodnie z zaleceniami Strategii analizowany Program przyczyni się do promowania "inteligentnego rozwoju" oznaczającego zwiększenie roli wiedzy i innowacji jako sił napędowych rozwoju gospodarczego. Dydaktyczno-badawczy charakter inwestycji UW wpłynie pozytywnie na podniesienie jakości edukacji, poprawę wyników działalności badawczej, wspierania transferu innowacji i wiedzy w Unii, pełnego wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych, a także wykorzystania innowacyjnych pomysłów do tworzenia nowych produktów i usług, które przyczyniałyby się do zwiększenia wzrostu, tworzenia nowych miejsc pracy i rozwiązywania problemów społecznych w Polsce i w Europie.
Zgodność Programu Wsparcia dla UW z prawem UE
Wieloletni program UW jest zgodny z następującymi dokumentami legislacyjnymi i paralegislacyjnymi UE:
| IV.2. Dokumenty krajowe |
25 września 2012 r. rząd przyjął średniookresową strategię rozwoju kraju, która określa cele rozwojowe Polski do roku 2020. Duże znaczenie w ujęciu założeń strategicznych nadano rozwojowi konkurencyjnej gospodarki i wzrostowi jej innowacyjności, stąd też Program wpisuje się w następujące cele dokumentu:
Zgodnie z zasadami prowadzenia polityki rozwoju, Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki "Dynamiczna Polska 2020" (SIEG) jest jedną z dziewięciu strategii zintegrowanych, które realizują zapisy średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju 2020. Koordynatorem Strategii przyjętej przez Radę Ministrów 15 stycznia 2013 r. jest Minister Gospodarki. W dokumencie tym stwierdza się, że stworzenie wysoce konkurencyjnej gospodarki (innowacyjnej i efektywnej) opartej na wiedzy i współpracy to cel główny SIEG. Będzie on realizowany m.in. w oparciu o cel szczegółowy:
Program UW jest spójny z tym celem, a w jego obrębie z celami szczegółowymi zdefiniowanymi jako:
Program Wsparcia dla UW jest zgodny z celami głównymi sformułowanymi następująco:
| IV.3. Zgodność Programu Wsparcia dla UW z dokumentami strategicznymi dla rozwoju Województwa Mazowieckiego |
Program Wsparcia dla UW jest zgodny ze Strategią Rozwoju Województwa Mazowieckiego do 2030 r. oraz jej głównymi celami rozwojowymi zdefiniowanymi jako:
W obszarze działań "Gospodarka" Program jest spójny z celem rozwojowym "Wzrost konkurencyjności regionu poprzez rozwój działalności gospodarczej oraz transfer i wykorzystanie nowych technologii", a zwłaszcza z następującymi kierunkami działań:
W obszarze działań "Społeczeństwo" Program jest spójny z celem rozwojowym "Poprawa jakości życia oraz wykorzystanie kapitału ludzkiego i społecznego do tworzenia nowoczesnej gospodarki", a przede wszystkim z kierunkami rozwoju określonymi jako "Rozwój kapitału ludzkiego i społecznego".
Zawarta w Planie Zagospodarowania analiza SWOT Mazowsza wskazuje jako słabe strony województwa - niski poziom innowacyjności gospodarki regionu w obszarach poza Warszawą oraz niewystarczający poziom powiązań pomiędzy sferą B+R a praktyką gospodarczą. Realizacja Programu przyczyni się do wzmocnienia tych powiązań. Ustalenia Planu w stosunku do Warszawy dotyczą przede wszystkim rozwoju wyspecjalizowanych funkcji metropolitalnych (naukowo-badawczych, innowacyjnej gospodarki oraz usług wyższego rzędu).
Funkcje te mają być realizowane m.in. poprzez:
Na bardziej szczegółowym poziomie analizowany Program bezpośrednio jest spójny z celem 3 Planu brzmiącym "Zwiększenie konkurencyjności regionu i poprawa warunków życia", a w szczególności z celem "Wykorzystanie dużego potencjału badawczo-rozwojowego Warszawy dla innowacyjności gospodarki". W odniesieniu do tych celów, autorzy Planu podkreślają znaczenie istniejącej w Warszawie bazy badawczej, naukowej i dydaktycznej (a zwłaszcza ośrodków o wysokim potencjale badawczym, do których zalicza się UW) dla wsparcia subregionów województwa mazowieckiego, które cechują się niską konkurencyjnością i słabym poziomem rozwoju gospodarki.
Program UW przyczyni się także do utrzymania tzw. spójności ekonomicznej, społecznej i przestrzennej Mazowsza. Przedsięwzięcie będzie realizowane na Obszarze Metropolitalnym Warszawy (OMW) stanowiącym obszar problemowy wyznaczony w Planie Zagospodarowania. Dla OMW Plan ustala m.in.:
Program dobrze wpisuje się w obie zasady. Miejsca planowanych inwestycji na terenie warszawskich kampusów UW określane są bowiem jako obszary przeznaczone na zagospodarowanie m.in. w zakresie infrastruktury usług naukowych. Jest to również zgodne ze Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego m.st. Warszawy.
Dokument przyjęty decyzją Rady miasta stołecznego Warszawy dnia 24 listopada 2005 r. definiuje misję miasta jako dążenie do "osiągnięcia najwyższego poziomu zaspokojenia potrzeb mieszkańców oraz zajęcie przez Warszawę znaczącego miejsca wśród najważniejszych metropolii europejskich. Program Wsparcia dla UW jest zgodny z:
Warszawa ze swoim ogromnym potencjałem ludzkim, intelektualnym i gospodarczym aspiruje do roli znaczącego ośrodka wymiany handlowej, naukowej i gospodarczej. Zgodnie z zapisami Strategii, w celu stworzenia wizerunku Warszawy jako atrakcyjnego miejsca dla siedzib zarządów korporacji i firm, władze miasta deklarują wsparcie dla kształcenia rodzimej kadry na potrzeby napływających instytucji gospodarczo-finansowych. Realizacja Programu UW przyczyni się do wypełniania powyższych celów poprzez tworzenie warunków do rozwoju potencjału naukowo-badawczego i dydaktycznego. Program będzie realizowany w obrębie kampusów UW na Powiślu, Ochocie i Służewcu, w ramach których powstały już wielkie inwestycje dydaktyczne, naukowe i badawczo-rozwojowe Uniwersytetu.
Ponadto Program jest zgodny z:
| IV.4. Zgodność programu z dokumentami strategicznymi Uniwersytetu Warszawskiego |
Strategia średnioterminowa Uniwersytetu Warszawskiego na lata 2014-2018
Inwestycje UW ujęte w Programie to przedsięwzięcia o znaczeniu kluczowym dla wzrostu poziomu nauczania i kształcenia kadr oraz rozwoju współpracy na poziomie ponadregionalnym, krajowym i międzynarodowym. Idea programu związanego z obchodami 200-lecia UW w sposób bezpośredni i naturalny wypływa ze "Strategii średnioterminowej Uniwersytetu Warszawskiego na lata 2014-2018" przyjętej przez Senat UW w dniu 25 czerwca 2014 r. Program jest wyrazem konsekwentnej polityki rozwojowej i inwestycyjnej uczelni wynikającej z długofalowego planu rozwijania nowoczesnej infrastruktury dydaktyczno-naukowej w celu budowania kompetencji własnych oraz relacji z otoczeniem. Jako główne cele Strategii spójne z założeniami realizowanego Programu należy wskazać:
SYTUACJA, POZYCJA I ROLA UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO - DIAGNOZA SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ W OKRESIE OBJĘTYM PROGRAMOWANIEM
Diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej oraz pozycja i rola Uniwersytetu Warszawskiego
Choć zmiany w sferze funkcjonowania szkół wyższych są zauważalne, wciąż wskazać można obszary wymagające ciągłego doskonalenia.
Do takich obszarów należy dalsze podnoszenie jakości kształcenia, w tym również w kontekście dopasowania do potrzeb kraju. Dane pokazują utrzymującą się w Polsce dominację kształcenia specjalistycznego w trybie studiów jednolitych, narastającą separację i zawężanie kierunków studiów, niski odsetek osób kształcących się w trybie ustawicznym (LLL), niewystarczający nacisk kładziony w procesie kształcenia na kompetencje miękkie - najbardziej cenione przez pracodawców.
Drugim ważnym obszarem jest jakość badań naukowych szczególnie w aspekcie ich zdolności do generowania innowacji lub/i potencjału aplikacyjnego, a także włączenie ich w proces dydaktyczny. Polskie uczelnie zwiększają co prawda udział badań w swojej działalności, ale - poza trzema o największej liczbie pozyskiwanych grantów, odległe są od "uczelni badawczych", a stopień komercjalizacji badań, liczba patentów czy udział funduszy prywatnych w finansowaniu badań jest niski. Niewielki jest też udział badań o charakterze inter- czy transdyscyplinarnym, szczególnie we współpracy międzynarodowej.
Obszarem trzecim jest umiędzynarodowienie znacząco odbiegające od przeciętnej dla krajów UE, zarówno w sferze przyciągania studentów i wykładowców z innych krajów, jak i w sferze wyjazdów i wspólnych publikacji uczonych polskich z zagranicznymi.
Bez znaczących zmian w tych obszarach uczelnie w niewielkim tylko stopniu odegrają rolę współkreatorów rozwoju kraju. Dlatego konieczne jest pełne uruchomienie potencjału szkół wyższych. Wzmocnienia wymagają przede wszystkim dopasowanie kształcenia do potrzeb społecznych i gospodarczych, jakość i innowacyjność prowadzonych badań, zdolność dostarczania prorozwojowych impulsów w sferze społecznej i gospodarczej oraz zwiększenie międzynarodowej pozycji polskiego szkolnictwa i nauki. Potrzebne są uczelnie i programy, które zainicjują skokową zmianę w sferze szkolnictwa wyższego i nauki.
Sytuacja społeczno-gospodarcza i szkolnictwo wyższe
W latach 2005-2012 publiczne nakłady na szkolnictwo wyższe zmalały, czemu towarzyszył okresowy spadek realnej ich wysokości w latach 2008-2012 13 . Obniżenie publicznych nakładów na kształcenie pogarszało i tak niską pozycję polskiego szkolnictwa w stosunku do innych państw OECD. Koszt jednostkowy kształcenia studenta finansowany ze źródeł publicznych sięgał zaledwie 49,7% średniej OECD. Wzrost nakładów na badania nie skompensował ubytku nakładów na kształcenie.
W przypadku współpracy międzynarodowej uczelni akademickich przede wszystkim dotyczy ona badań naukowych, natomiast w obszarze kształcenia związana jest z mobilnością kadry i studentów. W 2014 roku na polskich uczelniach studiowało 36 tys. obcokrajowców na studiach licencjackich bądź magisterskich. Najwięcej z nich - blisko 1,7 tys. - wybrało Uniwersytet Warszawski. Zgodnie z raportem Studenci zagraniczni w Polsce 2014 to właśnie UW od lat cieszy się największą popularnością wśród zagranicznych kandydatów 14 . Pożądany dalszy wzrost liczby studentów z zagranicy zdążać będzie nie tylko do oferowania im możliwości studiowania w językach obcych, ale także do stworzenia przyjaznego otoczenia dydaktycznego i socjalnego.
Innowacyjność polskiej gospodarki, pomimo poprawy notowanej w ostatnim czasie, oceniana jest stosunkowo nisko. Zgodnie z Innovation Union Scoreboard w 2014 roku nasz kraj po raz pierwszy otrzymał ocenę "umiarkowanego innowatora" (kraje nieco poniżej średniej UE), awansując z grupy skromnych innowatorów. Innovation Union Scoreboard lokuje Polskę pod względem ogólnego wskaźnika innowacyjności na czwartym od końca miejscu wśród krajów członkowskich Unii Europejskiej i wskazuje na niskie tempo wzrostu innowacyjności! 15
W ciągu ostatnich 25 lat Polska stała się świadkiem bezprecedensowej rewolucji zarówno ilościowej, jak i jakościowej w edukacji wyższej. W przeciągu 20 lat wskaźnik skolaryzacji wzrósł ponad czterokrotnie, jednak powszechność kształcenia wyższego w ostatnich latach zmniejsza się - zauważalnie spada liczba studentów. Warto odnotować też, że choć 4/10 młodych mieszka na wsi, odsetek tych osób na uczelniach wynosi jedynie 27,4%. Odnotowano, że poprawił się średni wskaźnik liczby studentów przypadających na jednego nauczyciela akademickiego. Wynika to głównie ze zjawisk demograficznych, ale należy wykorzystać to do poprawy jakości dydaktyki uczelni.
Na kierunkach społecznych i humanistycznych uczelni wyższych nastąpiła bardzo silna koncentracja na dydaktyce. Ze względu na masową skalę tych kierunków dydaktykę zdominowały metody podawcze połączone z upowszechnianiem egzaminów skoncentrowanych na sprawdzaniu wiedzy z pominięciem umiejętności, zwłaszcza kompetencji miękkich i społecznych 16 . Ze zmianami demograficznymi (mniejsza liczba kandydatów na studia) pojawia się szansa na bardziej zindywidualizowane, więc jakościowo lepsze, kształcenie. Większe znaczenie zyskają też prace badawczo-rozwojowe szczególnie te łączące różne dziedziny nauki i wymagające podjęcia współpracy przez badaczy z wydziałów i jednostek dotychczas ze sobą niewspółpracujących. Tę szansę należy wykorzystać.
Tymczasem Polska ma bardzo niski udział pracowników badań i rozwoju w stosunku do całkowitego zatrudnienia zarówno na poziomie ogólnym, jak i na samych uczelniach. Przedsiębiorcy chcą współpracować z uczelniami w tym zakresie - jednak ciągle ta współpraca jest na stosunkowo niewysokim poziomie. Na ogół współpraca z pracodawcami ogranicza się do biura karier, a należy sięgnąć do konsultowania programów, zaangażowania pracodawców w proces dydaktyczny (prowadzenie zajęć) 17 .
Wykres - forma współpracy uczelni z pracodawcami
Źródło: Agrotec (2014); n=100
w: Program Rozwoju Szkolnictwa Wyższego do 2020 r. Część III. Diagnoza Szkolnictwa Wyższego, Fundacja Rektorów Polskich, red. Jarosław Górniak, Warszawa, 2015 r., s. 134.
Program Rozwoju Szkolnictwa Wyższego do 2020 r. Część III. Diagnoza Szkolnictwa Wyższego wskazuje, że do najważniejszych barier współpracy uczelni z otoczeniem gospodarczym należy zaliczyć: brak bodźców systemowych dla uczelni i ich pracowników do realizacji trzeciej misji, brak odpowiedniej komunikacji i sieci kontaktów pomiędzy uczelniami a przedsiębiorcami oraz bariery prawne. Jednocześnie szkoły wyższe należą do tych instytucji, z którymi współpracę innowacyjni przedsiębiorcy oceniają jako najkorzystniejszą dla ich działalności innowacyjnej (GUS 2013).
Nowoczesne, skuteczne metody kształcenia są oparte w znacznym stopniu na rozwiązywaniu problemów lub realizacji projektów (problem/project based learning) - pierwsze to zdobywanie wiedzy, drugie stosowanie jej, co ma ścisły związek z koncepcją kształcenia opartego na badaniach (research based education). Wdrożenie idei kształcenia w oparciu o takie moduły wymaga:
Brakuje odpowiednich instrumentów finansowych wspierających zaangażowanie uczelni wyższych w realizację strategii uczenia się przez całe życie 18 . Kształcenie osób dorosłych (studia niestacjonarne, podyplomowe, kursy związane z profesjonalnym rozwojem kariery zawodowej) finansowane jest przede wszystkim ze środków prywatnych bądź dofinansowywane z Europejskiego Funduszu Społecznego.
UW poprzez realizację wieloletniego programu wsparcia chce być aktywnym uczestnikiem działań na rzecz redukowania niekorzystnych, zarysowanych wyżej trendów oraz na rzecz doskonalenia warunków studiowania, badań i współpracy z otoczeniem, które przyczynią się do wzmocnienia potencjału UW, regionu oraz kraju.
Podstawy społeczno-demograficzne wykorzystania przez UW infrastruktury sfinansowanej w ramach wieloletniego programu wsparcia UW
Obecnie realizacja zamierzeń programowych i celów, które stawia sobie UW do 2025 r., w zakładanym zakresie jest niemożliwa przede wszystkim z powodu ograniczeń infrastrukturalnych - brak nowoczesnych powierzchni dydaktycznych, laboratoryjnych oraz zaplecza socjalnego, co w istotny sposób wpływa na obniżenie konkurencyjności Uniwersytetu Warszawskiego jako wiodącego ośrodka w dziedzinie kształcenia i badań. Tego rodzaju program nie może być obecnie realizowany z uwagi na deficyt dotychczasowej bazy lokalowej w zakresie powierzchni dydaktycznej i laboratoryjnej.
Pomimo spadkowych trendów demograficznych dotyczących populacji studentów problem ten nie dotyczy w istotnym stopniu UW jako najlepszej uczelni w kraju. Problem ten nie dotyka studiów prowadzonych przez UW w trybie stacjonarnym. Dostrzegalny jest wśród studentów studiujących w trybie niestacjonarnym. UW wprowadza od wielu lat rozwiązania, które skutecznie uelastyczniają system edukacji i mają pozytywny wpływ na liczbę osób studiujących i korzystających z innych form kształcenia oferowanych przez UW.
Zgodnie z dokumentem Perspektywa uczenia się przez całe życie, przyjętym przez Radę Ministrów w 2013 r., Uniwersytet wzmacnia misję rozwoju edukacji dla osób dorosłych. Odbywa się to poprzez bardzo dynamiczny rozwój edukacji pozaformalnej i nieformalnej oraz poprzez zaawansowane wdrażanie założeń Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego, które kładą nacisk na efekty kształcenia. UW był m.in. liderem projektu o charakterze systemowym "Szkoły wyższe w roli integratora uczenia się przez całe życie", co potwierdza eksperckie przygotowanie UW i doświadczenie do modelowego rozwoju edukacji typu LLL i RPL. Tym samym Uniwersytet rozwija warunki i zwiększa nabór studentów "nowego typu" - np. rekrutując ich spośród grup osób dorosłych - studenci programów LLL i RPL. Tym samym aspiruje do grupy uczelni w państwach wysokorozwiniętych o najwyższych wskaźnikach uczestnictwa w edukacji pozaformalnej i nieformalnej osób dorosłych (np. w Szwecji ok. 30% studentów dorosłych powyżej 40. roku życia).
UW od wielu lat przykłada dużą wagę do przyciągania studentów, a także młodych doktorów z zagranicy, czego przejawem są dynamicznie rosnące wskaźniki w tym obszarze. Uniwersytet Warszawski jest najczęściej wybieraną przez cudzoziemców uczelnią w Polsce - w 2014 r. było to blisko 1,7 tys. osób; z dużą dynamiką wzrostu. Tendencja ta będzie podtrzymana w związku z realizacją przez UW projektów mobilnościowych, a także podejmowaniem szeregu działań zmierzających do przyciągania studentów z Europy Wschodniej, co stanowi jeden z ważnych celów strategii średniookresowej UW.
Ponadto realizacja Programu przyczyni się do nawiązania nowych form współpracy z sektorem przedsiębiorstw w regionie dla celów transferu wiedzy i wyników badań, spowoduje wzrost liczby przedsiębiorstw współpracujących z UW. Dwa czynniki: potencjał naukowo-dydaktyczny stolicy, która jest jednym z głównych centrów badawczych i naukowych nie tylko województwa mazowieckiego, oraz ogromny naukowy i aplikacyjny potencjał, jaki tkwi w programach dydaktycznych i badawczych, które będą wdrażane w wyniku realizacji wieloletniego programu rozwoju UW, pozwalają stwierdzić, że oddziaływanie projektu w tym zakresie będzie długofalowe i wpłynie zarówno na sferę naukową, jak i ekonomiczno-społeczną.
Dążenie do dalszego rozwoju dydaktyki i badań na UW zorientowanych interdyscyplinarnie i preferujących dydaktykę powiązaną z badaniami daje gwarancję optymalnego wykorzystania infrastruktury będącej przedmiotem realizacji Programu UW. Nastąpi zwiększenie włączenia studentów w realizację projektów badawczych, które mają związek z rozwojem gospodarki opartej na wiedzy oraz nowymi technologiami, co przyczyni się do podniesienia atrakcyjności studiów z punktu widzenia kandydatów i powinno znaleźć odzwierciedlenie w zwiększeniu ich liczby w procesie rekrutacji. UW dążyć będzie do tego, aby kształcenie oraz badania przez niego prowadzone odpowiadały najnowszym trendom w zakresie współczesnej dydaktyki i w pełni odpowiadały obecnym wyzwaniom społecznym, gospodarczym oraz kulturowym. Tworząc niniejszy Program, brano zatem pod uwagę obecne tendencje w obszarze kształcenia, a więc m.in. dążenie do zwiększenia liczby studentów zagranicznych oraz wzmocnienia mobilności kadry akademickiej. Istotną rolę ma pełnić również mobilność międzysektorowa, tj. między sektorem edukacyjnym a sektorem przedsiębiorstw, także w drugą stronę, tj. mierzona jako obecność sektora przedsiębiorstw/sektora prywatnego na uczelniach w ramach współpracy, gościnnych zajęć i warsztatów.
Sektor B+R w województwie mazowieckim
Wśród jednostek prowadzących działalność w zakresie badań i rozwoju oraz instytucji wspierających działalność badawczą i innowacyjną na Mazowszu wyróżnić można: jednostki naukowe, do których zalicza się instytuty badawcze, instytuty Polskiej Akademii Nauk oraz jednostki organizacyjne uczelni (zarówno publicznych, jak i niepublicznych); centra doskonałości; akredytowane laboratoria badawcze; inkubatory przedsiębiorczości; centra transferu technologii; parki technologiczne; akademickie inkubatory przedsiębiorczości. W sumie na Mazowszu działa 212 jednostek naukowych 19 sprawozdających się z działalności naukowej i badawczej oraz podlegających kategoryzacji i ubiegających się o dofinansowanie z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Wśród tych jednostek najliczniejszą grupę stanowią jednostki uczelni publicznych (89 podmiotów). Nieznacznie mniej (78 podmiotów) jest instytutów badawczych. W regionie zlokalizowane są również 32 instytuty PAN oraz 13 jednostek organizacyjnych uczelni niepublicznych. Co więcej, ponad połowa (78 z 136) instytutów badawczych w Polsce oraz niemal połowa instytutów PAN zlokalizowanych jest na Mazowszu. Województwo mazowieckie jest wiodącym regionem w Polsce pod względem liczby jednostek naukowych.
Według klasyfikacji Regional Innovation Scoreboard województwo mazowieckie jest zaliczane do umiarkowanych innowatorów i pozostaje poza grupą regionów, które należą do tzw. naśladowców i liderów innowacji, odgrywających znaczące role na arenie międzynarodowej 20 . Analiza danych dostępnych w regionie wskazuje, że średnie nakłady inwestycyjne mazowieckich jednostek naukowych na aparaturę naukowo-badawczą wynoszą ponad 1,1 mln zł, podczas gdy średnie krajowe nakłady inwestycyjne na aparaturę badawczą oscylują wokół 970 tys. zł. Najwyższe średnie nakłady na aparaturę badawczą ponoszą instytuty badawcze - ponad 1,5 mln zł, równie wysokie nakłady inwestycyjne charakteryzują jednostki PAN, najniższe zaś - jednostki uczelni wyższych (około 767 tys. zł). Z uwagi na silną koncentrację instytucji naukowo-badawczych Mazowsze stanowi region o silnym potencjale współpracy między sferą nauki a biznesu. Wyniki przeprowadzonych wśród przedsiębiorców badań świadczą jednak o niewykorzystaniu tego potencjału dla rozwoju innowacyjności gospodarki - jedynie 4% przedsiębiorstw w województwie mazowieckim podejmuje współpracę z jednostkami sfery B+R 21 .
Współczesne role uniwersytetu w świetle badania opinii interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych Uniwersytetu Warszawskiego
Wyniki badania przeprowadzonego przez Uniwersytet Warszawski w 2015 r. na temat oczekiwań interesariuszy wobec społecznej odpowiedzialności UW 22 wskazują, że w opinii środowiska akademickiego oraz otoczenia wśród oczekiwanych dziś ról społecznie odpowiedzialnego uniwersytetu są:
Wg badania przeprowadzonego przez UW w 2015 r. nt. społecznie odpowiedzialnej uczelni, środowisko akademickie i otoczenie uczelni wskazuje, że bardzo ważna jest dziś edukacja oparta o zindywidualizowany tryb nauczania i elastyczny tryb kształcenia, zorientowana na rozwijanie tzw. umiejętności tranzytywnych pozwalających sensownie działać, dobrze pracować (i współpracować), adaptować się do zmian w otoczeniu w ciągu całego życia zawodowego, wywierająca formujący wpływ na jednostkę i oparta o metody aktywizujące studenta (edukacja odpowiedzialna społecznie). Społecznie odpowiedzialna edukacja to tworzenie przez uniwersytet warunków do szerokiego rozwoju intelektualnego jednostek, wyposażanie w zróżnicowane kompetencje poprzez edukację wysokiej jakości i promocję uczciwych nawyków studiowania, ale i nacisk na kreatywne uczenie się, abyśmy zdobytą wiedzę samodzielnie potrafili wykorzystać do zrozumienia otaczającego świata, relacji, mechanizmów.
Podnoszenie jakości życia publicznego to również uprawianie nauki odpowiedzialnej społecznie - prowadzenie badań odwołujących się do ważnych problemów społecznych, z myślą o ich praktycznym wykorzystaniu, z przyzwoleniem na ich komercjalizowanie i z zachowaniem dbałości o wysokie standardy etyczne. Do odpowiedzialnego prowadzenia nauki, badań i analiz kluczowy jest etos. Nauka uprawiana z misją społeczną to również popularyzacja nauki, ochrona jej rangi, ale także kontakt z ludźmi, od których uczelnia również mogłaby się uczyć. Uczelnia jako instytucja ucząca się zyskuje szacunek i wiarygodność. Szczególnie mocno uczelni potrzebuje otoczenie zagubione w masowości informacji, spragnione inspiracji, osobowości intelektualnych, korzystania z dorobku uniwersytetu.
Uniwersytet, wypełniając rolę społeczną wobec otoczenia, przyjmuje na siebie rolę jednostki zaufania publicznego, stojącej na straży wiedzy i wartości, aktywnie uczestniczącej w życiu społecznym i gospodarczym kraju, inicjującej debatę publiczną i wywierającej formujący wpływ na otoczenie, edukujący je do ról, służący swoim dorobkiem strategicznemu rozwojowi państwa, bo uniwersytet to miejsce szczególne, ze względu na swój autorytet.
Oczekuje się, że misja społeczna Uniwersytetu w obszarze edukacji będzie dotyczyć również kształtowania postaw, w tym obywatelskich i współpracy, aby jednostki były gotowe do tworzenia wspólnot, aby z kształcenia korzystała nie tylko sama jednostka poprzez rozwój swojego potencjału, ale i społeczeństwo poprzez przygotowanie jednostek do życia w nim. Kształcenie elastyczne i partycypacyjne jest ważnym elementem społecznie odpowiedzialnego uniwersytetu.
Dokumenty strategiczne i diagnozy krajowe potwierdzają, że szkolnictwo wyższe musi wyjść naprzeciw, a nawet krok przed oczekiwania gospodarki 23 . Absolwenci nie tylko powinni zasilać oczekujące na nich stanowiska pracy, lecz muszą też tworzyć nowe, oparte na swojej inicjatywie i kreatywności.
ANEKS STATYSTYCZNY
Wykres - Liczba absolwentów studiów I i II stopnia w roku akademickim 2011/2012
Źródło: GUS (2014a), Szkoły wyższe i ich finanse w 2013 r.
Wykres - Odsetek cudzoziemców studiujących na polskich uczelniach
Źródło: GUS (2013)
Wykres - Liczba studentów z danego kraju studiujących za granicą, wyrażona jako procent całkowitej liczby studentów w tym kraju (rok 2012)
Źródło: UNESCO (2014)
Wykres - Uczenie się dorosłych w krajach UE, 2011 r., wskaźniki uwzględniające uczestnictwo w edukacji formalnej i pozaformalnej w ostatnich 12 miesiącach
Źródło: EUROSTAT. Badanie Aktywności Edukacyjnej Dorosłych (Adult Education Survey: AES)
ANALIZA SWOT
- OCENA MOŻLIWOŚCI REALIZACJI CELÓW PROGRAMU WIELOLETNIEGO
| Szanse | Zagrożenia |
|
- ustanowienie strategicznych ram UE w zakresie celu 5 SRKL: Podniesienie poziomu kompetencji i kwalifikacji obywateli, - stały wzrost liczby zajęć oferowanych w języku angielskim na UW umożliwiających wysoki poziom umiędzynarodowienia studiów, - współpraca z władzami miasta w diagnozowaniu i rozwiązywaniu problemów społecznych i zarządczych, - zainteresowanie władz miasta w propagowaniu wiedzy (np. Festiwal Nauki) oraz szkół ponadgimnazjalnych (np. warsztaty dla licealistów) w doborze właściwych kierunków studiów, - pozytywne oddziaływanie społeczne w rejonach miasta z ośrodkami uczelnianymi, - zainteresowanie mieszkańców i władz miasta tworzeniem pozytywnego wizerunku i klimatu miasta akademickiego w Warszawie (z "dzielnicą łacińską" na Powiślu) przyciągającego młodzież akademicką z Polski i turystów, - presja ekonomiczna na przedsiębiorców skłaniająca ich do poszukiwań nowych rozwiązań technologicznych, zarządczych oraz do zainteresowania budowaniem nowoczesnych kompetencji zatrudnionych i nowo zatrudnianych pracowników, - zmniejszenie dysparytetu warunków życia między Warszawą a innymi miastami europejskimi, rozwój połączeń transportowych itp. skutkujące wzrostem zainteresowania studiami i pracą w Polsce, - rozwój programów i środków wspomagających mobilność kadr naukowych w obrębie UE i wewnątrz kraju, - społeczeństwo wiedzy/masowość kształcenia i szczególna potrzeba rozwoju kompetencji studentów, w tym społecznych/miękkich; poza tym grupą, do której kierowana jest oferta dydaktyczna uczelni nie są już bowiem wyłącznie maturzyści i uczący się na niej studenci, ale także absolwenci oraz (szeroko rozumiana) społeczność lokalna ® stąd potrzeba rozwoju programów LLL, - presja na innowacyjność uczelni (UW jako lider zmiany), - potrzeba roli formującej ze strony uniwersytetu (objaśnianie świata w związku z zanikaniem samodzielnego myślenia, "sformatowaniem"; nauczanie poszukiwania, zadawania pytań, kwestionowania rzeczywistości, dociekliwości, jest społeczne zapotrzebowanie na "azymut" (uniwersytet od zawsze pełnił rolę drogowskazu, zdaniem respondentów badania "Społecznej Odpowiedzialności UW" społeczeństwo nadal tego oczekuje), - potrzeba aplikacyjności prac naukowych, - konkurencja zewnętrznych podmiotów i UW w obszarze transferu wiedzy |
- realne możliwości budżetu państwa w danym okresie rozliczeniowym, - wzrost dysparytetu wynagrodzeń naukowców w Polsce w porównaniu do zagranicy, zachęcający do podejmowania pracy za granicą i zniechęcający do podejmowania pracy w Polsce, - słabo rozwinięty polski system pomocy materialnej obniżający atrakcyjność podejmowania studiów w Polsce przez studentów zagranicznych, zwłaszcza w sytuacji rozbudowy systemów zagranicznych, - wyrównywanie kosztów utrzymania w przekroju Polska - kraje rozwinięte, obniżający atrakcyjność studiów w Polsce, - nastawienie na skuteczność w życiu osobistym i zawodowym, co wpływa np. na utrwalanie się niskich standardów etycznych zachowań studentów - np. ściąganie na egzaminach; przyczyną jest także presja zewnętrzna np. resortu pracy na "produkowanie" przez uczelnie pracowników, - zmienne oczekiwania badawcze otoczenia wobec prac aplikacyjnych uczonych, - zniechęcająca kultura wskaźników pracy akademickiej promowana przez system szkolnictwa wyższego (według pracowników naukowych "wyobraźnia ginie w punktach", główna przyczyna - nowa ustawa o szkolnictwie wyższym nastawiona na wydajność, efektywność) - może i tu odstraszać, - kryzys wartości, w tym autorytetu naukowca, kryzys relacji mistrz - uczeń (przyczyną "wysyp habilitacji" po nowelizacji ustawy o szkolnictwie wyższym), etosu ("każdy gra do swojej bramki" - indywidualizacja), - zróżnicowanie kultur organizacyjnych pomiędzy uczelniami a podmiotami współpracującymi z uczelniami, |
| Mocne strony | Słabe strony |
|
- bardzo wysokie kwalifikacje kadry naukowej potwierdzone mierzalnymi wynikami: naukowcy UW otrzymali największą w Polsce liczbę prestiżowych grantów European Research Council, największą liczbę grantów NCN-u, a siedem wydziałów Uniwersytetu - spośród 37 w całym kraju - uzyskało najwyższą możliwą kategorię naukową A+, - ogromne doświadczenie kadry dydaktycznej poświadczone wyróżnieniem wielu kierunków przez Polską Komisję Akredytacyjną, - wysoka atrakcyjność studiów na Uniwersytecie Warszawskim, o czym świadczy ogromna liczba kandydatów na niektóre kierunki (ponad 20 osób na miejsce), duża liczba olimpijczyków podejmujących studia na UW oraz stabilizacja liczby studentów pomimo niżu demograficznego w Polsce, - wysoka motywacja studentów do pogłębiania wiedzy, potwierdzona wysokimi efektami nauczania, wyróżnieniami, nagrodami, - współpraca z wiodącymi krajowymi i zagranicznymi ośrodkami naukowo-badawczymi, potwierdzona licznymi umowami międzynarodowymi i aktywnym udziałem w zakończonych programach ramowych UE, a teraz w Horyzoncie 2020 - wzrost liczby studentów zagranicznych na UW (źródło przychodów), - bardzo duża dynamika przyrostu liczby i wartości projektów badawczych finansowanych z zewnątrz (źródło przychodów), - doświadczenia i eksperckość w dziedzinie LLL i RPL (przewaga konkurencyjna), - silny rozwój współpracy z otoczeniem (sektor przedsiębiorstw i NGO), - aktywizacja przedsiębiorczości akademickiej (wzrost liczby przedsięwzięć typu spin-off, wdrożeń, etc. jako źródło przychodów), - funkcjonowanie Uniwersytetu Otwartego UW, oferującego bardzo zróżnicowane i interesujące wykłady otwarte, - własna działalność wydawnicza Wydawnictwa UW i wydawnictw wydziałowych w roli propagatora efektów naukowych; doświadczenie prowadzenia wydawnictw "open source", doświadczenie w kształceniu na odległość, - ogromny potencjał dydaktyczny i naukowy Biblioteki UW, jednej z największych i najnowocześniejszych w Polsce - precyzyjne sformułowanie celów i zadań Programu oraz wskaźników do monitorowania ich realizacji, - duże doświadczenie w realizacji inwestycji infrastrukturalnych oraz w realizacji strategicznych systemowych projektów rozwojowych, - dobrze zdiagnozowane potrzeby rozwojowe UW - kilka strategicznych wewnętrznych badań przeprowadzonych przez UW (opinia pracowników i studentów) np. badanie "Społeczna odpowiedzialność Uniwersytetu Warszawskiego - stan, oczekiwania interesariuszy, perspektywy", Uniwersytet Warszawski, 15.09.2015 r., badanie "Drop out na UW - rezygnacja studentów ze studiów na UW" 2015 r., badanie "Wizerunek UW", monitoring mediów, badanie pt. "Realizacja Postanowień Europejskiej Karty Naukowca Na Uniwersytecie Warszawskim", luty 2015 r., - udostępnianie obiektów uniwersyteckich dla mieszkańców Warszawy, - przyrost nowoczesnej, w wymaganym standardzie, powierzchni dydaktyczno-naukowej o 191 tys. m2 (139,7 tys. m2 - powierzchnia nowa + 51,3 tys. m2 - powierzchnia gruntownie zmodernizowana) |
- możliwość wystąpienia opóźnień w procesach przetargowych (protesty, odwołania), - możliwość wystąpienia opóźnień w realizacji inwestycji (zagrożenia atmosferyczne, problemy z podwykonawcami), - wymagające stałego doskonalenia narzędzia do efektywnej komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej UW, - trudności w koordynacji programów na tak dużą skalę przy tak złożonej strukturze organizacji - konieczność sprawnego zarządzania i koordynacji, - wciąż niepełne wykorzystywanie potencjału UW, wynikającego ze współpracy z otoczeniem, - wzrost kosztów utrzymania na poziomie 3 mln zł/m-c finansowany z budżetu uczelni i przychodów zewnętrznych, |
Problemy i potrzeby, na które odpowiada Program Wsparcia dla Uniwersytetu Warszawskiego
Odpowiadając na zapotrzebowanie społeczne, w połowie lat 90. XX wieku, trzykrotnie zwiększył liczbę studentów do ponad 60 tys. na wszystkich rodzajach studiów. W tym samym okresie zmobilizowano kadrę dydaktyczno-naukową, ale niestety nie było w tym czasie warunków materialnych ani możliwości logistycznych, aby dostosować infrastrukturę na odpowiednim poziomie.
Mimo to UW przeprowadził budowę nowej biblioteki na Powiślu, m.in. zaciągając kredyt w wysokości 22 mln USD, zrewitalizował kilkanaście budynków na historycznym kampusie, korzystając ze środków Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, zmodernizował budynek dawnej biblioteki za pomocą finansowania z kredytu Europejskiego Banku Rozwoju, przeznaczając go na cele dydaktyczne, a ostatnio dzięki inicjatywie Jessica rewitalizacji został poddany Pałac Tyszkiewiczów-Potockich przy ul. Krakowskie Przedmieście oraz gmach d. Łaźni Teodozji Majewskiej dla Instytutu Dziennikarstwa. Przez cały wspomniany okres z własnych środków prowadzono niezbędne remonty, przeznaczając na te cele ok. 10 mln zł rocznie. Wyżej wspomniane działania miały charakter doraźny, a nie strukturalny, i nie mogły w sposób zasadniczy przynieść poprawy warunków dydaktyczno-naukowych.
W ostatnich paru latach ta sytuacja zaczęła się zmieniać kiedy na skutek wygranych konkursów UW zrealizował ze środków europejskich I etap budynku dla wydziałów lingwistycznych UW na Powiślu, budynek Centrum Nowych Technologii, budynek Wydziału Fizyki oraz Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych na Ochocie, a także Europejskie Centrum Edukacji Geologicznej w Chęcinach.
Poprawa sytuacji dotyczyła części wydziałów przyrodniczych, niestety niedostateczne warunki do prowadzenia zajęć nadal występują w przypadku dziedzin humanistycznych (m.in. nadal niewystarczająca infrastruktura wydziałów lingwistycznych) oraz nauk społecznych - np. ekonomii, socjologii czy też psychologii. Podobne braki UW odczuwa dotkliwie w zakresie bazy sportowej oraz socjalnej dla studentów (rozbudowa i modernizacja domów studenckich).
Jak stwierdzają autorzy Średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju do roku 2020, dotychczas podejmowane działania mające na celu zbudowanie potencjału innowacyjnego polskiej gospodarki nie przyniosły satysfakcjonujących rezultatów. Mimo pewnego postępu, nadal - w porównaniu z innymi krajami - Polska ma do nadrobienia znaczny dystans. Największymi problemami są wielkość i struktura finansowania działalności badawczo-rozwojowej, zwłaszcza w zakresie prywatnych nakładów na działalność badawczo-rozwojową, a także słaba współpraca między sferą nauki a przedsiębiorcami. Na badania i rozwój w Polsce wydaje się rocznie około 0,7% PKB, co stanowi ok. 1/3 średniej wszystkich krajów UE. Jedynie niewielki odsetek przedsiębiorstw prowadzi działalność innowacyjną oraz korzysta z ochrony własności intelektualnej (mała liczba patentów). Ten podstawowy zdiagnozowany problem potwierdza analiza powyższych danych, zestawień statystycznych, diagnozy sytuacji regionu Mazowsza zawartej m.in. w dokumentach strategicznych.
W tym kontekście w wyniku przeprowadzonych analiz za najważniejsze problemy, do których odnoszą się cele Programu UW, należy uznać:
Odpowiednie wyposażenie techniczne sprawi, że oferta dydaktyczna UW wzbogaci się o nowe metody i treści powiązane z nowoczesnymi technologiami informatycznymi, mediami cyfrowymi, a także zagadnienia z zakresu przedsiębiorczości w kontekście rewolucji internetowej i technologii ICT;
Podsumowując, opisywany Program w swoich założeniach może przyczynić się do rozwiązania powyższych problemów i do zapobiegania negatywnym efektom, jakimi są ograniczone możliwości, na skutek braku odpowiedniej infrastruktury i aparatury badawczej, prowadzenia zaawansowanych prac naukowo-badawczych o wysokim potencjale aplikacyjnym i innowacyjnym. Sytuacja taka jest poważną barierą utrudniającą wzrost konkurencyjności polskiej gospodarki oraz przekształcenie przemysłu opartego na zasobach w przemysł oparty na wiedzy. Realizacja Programu przyczyni się do zminimalizowania powyżej wymienionych problemów. Pozwoli także zrealizować przyjęte w dokumentach strategicznych prognozy rozwoju przedsiębiorczości i innowacyjności oraz wynikającej stąd konkurencyjności regionu.
STRUKTURA PROGRAMU
Program zakłada podjęcie zadań w zakresie rozbudowy infrastruktury oraz intensyfikację innowacyjnych metod kształcenia. Priorytetowe w obszarze infrastrukturalnym jest jej dostosowanie do wymogów transdyscyplinarności oraz współpracy. Pomoże to ożywić potencjał nauk humanistycznych i społecznych, przyczyniając się jednocześnie do wzmocnienia umiędzynarodowienia Uniwersytetu Warszawskiego. Zadania realizowane w zakresie kształcenia innowacyjnego przyczynią się do wzmocnienia roli Uniwersytetu Warszawskiego w obszarze kształtowania przemian społecznych i gospodarczych. Stanowią one ponadto sposób na wzmocnienie dotychczasowych działań uczelni w zakresie dążenia do osiągnięcia celu strategicznego Polski: "Wzmocnienie i wykorzystanie gospodarczych, społecznych i instytucjonalnych potencjałów zapewniających szybszy i zrównoważony rozwój kraju oraz poprawę jakości życia ludności".
Tematyka zaplanowana do realizacji w ramach Programu została określona na podstawie wielomiesięcznych prac władz Uniwersytetu, w tym przedstawicieli jednostek organizacyjnych uczelni. W procesie wypracowywania Programu uwzględniono szereg opinii i głosów społeczności akademickiej, które były przekazywane władzom Uniwersytetu Warszawskiego podczas spotkań z jej przedstawicielami. Stawiając cele do realizacji w ramach Programu, priorytetowo traktowano również założenia, które przedłożono w Strategii Rozwoju Kraju 2020.
Zadania będą realizowane w podziale na 6 grup zadań, wyznaczonych celami szczegółowymi, tj.:
Problematyka w zakresie wyżej wskazanych grup zadań będzie realizowana przez Głównego Wykonawcę Programu. Przewiduje się współdziałanie, odpowiednio do zakresu danej grupy zadaniowej, z organami administracji samorządowej, organizacjami pozarządowymi, przedstawicielami biznesu.
CHARAKTERYSTYKA ZAKRESU TEMATYCZNEGO PROGRAMU
II etap
Inwestycja: budowa budynku naukowo-dydaktycznego
Lokalizacja: Warszawa, ul. Dobra 55
Zakres tematyczny: lingwistyka stosowana, lingwistyka komputerowa, humanistyka cyfrowa, translacja i przekład audiowizualny, socjolingwistyka, komunikacja, nowe media, językoznawstwo, kulturoznawstwo i nowoczesne technologie
Umiejętność posługiwania się językami obcymi i rozumienie różnic kulturowych jest warunkiem udanego uczestnictwa w gospodarce globalnej i procesach integracyjnych.
Zaplanowana w ramach inwestycji infrastruktura i wyposażenie pozwolą na kształcenie studentów Uniwersytetu Warszawskiego i prowadzenie badań przez pracowników uczelni w oparciu o najnowocześniejsze metody językoznawstwa korpusowego, dydaktyki translacji i przekładu audiowizualnego, socjolingwistyki, lingwistyki komputerowej, także w zakresie komunikacji i nowych mediów. Realizacja inwestycji umożliwi również powołanie w tej lokalizacji centrum nauk o komunikacji, którego zadaniem będzie w szczególności wypracowanie nowych koncepcji oraz narzędzi badawczych i edukacyjnych, pozwalających na wykorzystywanie wielkich ilości informacji i danych (np. analiza Big Data, dokumentacja 3D, lingwistyka korpusowa i translatoryka komputerowa, metody wizualizacyjne itp.). Są to techniki i technologie przyszłości rozwijane przez najbardziej zaawansowane ośrodki naukowe i firmy na świecie (np. rozwój tłumaczenia automatycznego i powiązane z tym badania nad rozpoznawaniem mowy), które w nadchodzących dekadach przyczynią się do znacznego ułatwienia komunikacji. Po zrealizowaniu inwestycji opuszczony zostanie budynek przy ul. Szturmowej 4. Organizacja centrum nauk o komunikacji stanowić będzie wyraz zmiany postrzegania sposobu uprawiania nauk humanistycznych i społecznych. Centrum będzie nie tylko siedzibą określonych jednostek Uniwersytetu Warszawskiego, ale przede wszystkim miejscem, w którym stworzone zostanie środowisko do intensywnego współdziałania i łączenia kompetencji obszarów i dziedzin nauk humanistycznych i społecznych.
Inwestycja: budowa budynku naukowo-dydaktycznego
Lokalizacja: Warszawa, Kampus Ochota
Zakres tematyczny: psychologia poznawcza, kognitywistyka, antropologia, etyka, medycyna, farmacja, chemia, biologia, matematyka i informatyka
Inwestycja zostanie zrealizowana w bezpośrednim sąsiedztwie już istniejących budynków Uniwersytetu Warszawskiego, z których korzystają wydziały matematyczno-przyrodnicze uczelni oraz w pobliżu głównego kampusu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Lokalizacja ta nie jest przypadkowa. Naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego prowadzić tu będą badania o charakterze interdyscyplinarnym, które wymagają zaangażowania przedstawicieli różnych dziedzin nauki. Prace badawcze będą koncentrowały się głównie wokół powiązania dynamicznych zmian technologicznych z osiągnięciami neurofizjologii oraz z naturalnymi predyspozycjami i potrzebami człowieka, z uwzględnieniem kontekstu społecznego.
Inwestycja: budowa budynku naukowo-dydaktycznego
Lokalizacja: Warszawa, Powiśle
Zakres tematyczny: ekonomia i nauki pokrewne, ekonomia Internetu, przedsiębiorczość, nowe technologie, matematyka i informatyka
Zaplanowana w ramach inwestycji infrastruktura ma służyć tworzeniu programów edukacyjnych i naukowych poświęconych przedsiębiorczości, innowacyjności oraz rozwijaniu zdolności adaptacyjnych, w kontekście nowych technologii, globalizacji, konkurencji i nowych modeli biznesowych. Będą to w szczególności programy z zakresu zastosowania metod i narzędzi informatycznych w organizacjach gospodarczych, ekonomii Internetu, a także badań przedsiębiorczości w kontekście information and communication technologies. Inwestycja służyć będzie również rozwojowi studiów ekonomiczno-matematycznych, prowadzonych we współpracy z uniwersyteckimi specjalistami z zakresu matematyki i informatyki. Ponadto rozbudowane zostaną także programy multidyscyplinarne i partnerskie w języku angielskim, m.in. prowadzone we współpracy z uniwersytetami zagranicznymi.
Inwestycja: budowa domu studenckiego
Lokalizacja: Warszawa, Kampus Służewiec
Inwestycja: przebudowa domu studenckiego
Lokalizacja: Warszawa, Kampus Służewiec
Inwestycja: budowa domu studenckiego
Lokalizacja: Warszawa, Kampus Ochota
Opis łączny dla inwestycji, o których mowa w pkt 2.1.-2.3.
Liczba obcokrajowców studiujących w Uniwersytecie Warszawskim stale wzrasta. Dotyczy to zarówno studiów licencjackich, magisterskich i doktoranckich, jak i stypendystów programów europejskich oraz innych programów rządowych (w tym CEEPUS i DAAD), a także stypendystów przyjeżdżających w ramach umów o bezpośredniej współpracy akademickiej. Odsetek obcokrajowców studiujących w Uniwersytecie Warszawskim na studiach w ramach pełnego cyklu kształcenia wzrósł w 2014 r. w porównaniu z rokiem 2013 z 3% do 3,6%. Uniwersytet Warszawski aktywnie angażuje się także w program wymiany Erasmus (obecnie Erasmus+). W roku 2013 dyrekcja generalna ds. edukacji i kultury Komisji Europejskiej wybrała - spośród ponad 3 tys. szkół wyższych z różnych krajów - sto uczelni, które sprawnie realizują wymianę studencką. W tym zestawieniu Uniwersytet Warszawski zajął 7 pozycję pod względem liczby studentów wyjeżdżających. Warto w tym zakresie zauważyć, że rośnie również liczba studentów przyjeżdżających w ramach programu Erasmus. W 2014 r. na Uniwersytet Warszawski przyjechało ponad 1600 stypendystów programu. Uczelnia oferuje około 2 tys. zajęć w językach obcych, a także 30 programów nauczania na studiach licencjackich i magisterskich. Przyciąganie kolejnych studentów z zagranicy nie będzie jednak możliwe bez ułatwienia im codziennego funkcjonowania w uczelni. Dlatego też jednym z najpilniejszych zadań w tym zakresie jest budowa nowoczesnych domów studenckich spełniających standardy XXI wieku. Wybudowana infrastruktura służyć będzie również osobom z Polski, pochodzącym spoza Warszawy. Celem tych trzech inwestycji jest zapewnienie studentom i doktorantom odpowiednich warunków zakwaterowania w okresie kształcenia. Należy jednocześnie zauważyć, że zakres rzeczowy inwestycji wymienionych w pkt 2.1. oraz 2.3. obejmuje również prace związane z zagospodarowaniem terenu wokół nowo budowanych oraz istniejących domów studenckich.
Inwestycja: budowa Centrum Sportu i Rekreacji oraz budowa centrum kultury studenckiej
Lokalizacja: Warszawa, Kampus Ochota
W 2007 r. Uniwersytet Warszawski oddał do użytku Centrum Sportu i Rekreacji, w którym znajduje się hala sportowa, ścianka wspinaczkowa oraz basen. Infrastruktura Centrum Sportu i Rekreacji UW jest wykorzystywana na potrzeby obowiązkowych zajęć z wychowania fizycznego przewidzianych w czasie studiów, a także na potrzeby organizacji zawodów sportowych rangi krajowej i międzynarodowej. W związku z powyższym Centrum Sportu i Rekreacji UW jest wykorzystywane 7 dni w tygodniu, od rana do późnych godzin wieczornych. W związku z dużym zapotrzebowaniem jest planowana budowa nowego obiektu, co pozwoli na rozszerzenie programu sportowego i uczestnictwo w zajęciach większej liczby studentów, uczących się w okolicach Kampusu Ochota. Nowo wybudowane Centrum Sportu i Rekreacji będzie mogło służyć także integracji międzyuczelnianej i promocji sportu.
Jednocześnie w Uniwersytecie Warszawskim funkcjonuje wiele organizacji kulturalnych i artystycznych. Największe z nich to Chór Akademicki, Teatr Hybrydy oraz Zespół Pieśni i Tańca "Warszawianka". Obecnie ich działalność jest prowadzona głównie w wynajętych pomieszczeniach, rozproszonych na terenie całej Warszawy, gdyż Uniwersytet Warszawski nie dysponuje odpowiednią infrastrukturą, w której mogłaby być prowadzona działalność kulturalna i artystyczna. W związku z powyższym zasadne jest utworzenie centrum kultury studenckiej, dedykowanego wszystkim studentom i doktorantom. Centrum kultury studenckiej powstanie na terenie Kampusu Ochota w bliskim sąsiedztwie największych domów studenckich Uniwersytetu Warszawskiego oraz zostanie połączone z Centrum Sportu i Rekreacji. Będzie miejscem spotkań studentów reprezentujących różne obszary kształcenia, co umożliwi integrację międzywydziałową i międzykulturową.
Inwestycja: przebudowa podziemia budynku
Lokalizacja: Warszawa, Powiśle
Istotą inwestycji jest adaptacja podziemi Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie dla celów sportowych. Gmach biblioteki nie tylko mieści jeden z największych księgozbiorów akademickich w kraju, ale jest również miejscem wystaw, spotkań i konferencji. Dziennie odwiedza ją około 3,5 tys. osób. Po modernizacji powierzchnia na poziome -1 będzie służyć również jako sala sportowa, z której korzystaliby studenci wydziałów położonych w okolicach kampusu głównego i Powiśla.
Inwestycja: budowa budynku administracyjno-dydaktycznego
Lokalizacja: Warszawa, kampus główny
W Uniwersytecie Warszawskim (a szczególnie na kampusie głównym) brakuje powierzchni przeznaczonej dla jednostek odpowiedzialnych za rozwój współpracy międzynarodowej w zakresie badań i dydaktyki. Lokalizacja budynku w tym miejscu sprzyja takim funkcjom, ze względu na łatwą dostępność dla osób nowo przybyłych do Uniwersytetu Warszawskiego, szczególnie tych z zagranicy. Planuje się utworzenie tutaj Welcome Center, czyli centrum informacyjnego, dedykowanego studentom i pracownikom z zagranicy oraz osobom odwiedzającym uczelnię, w tym kandydatom na studia.
Inwestycja: przebudowa budynku naukowo-dydaktycznego
Lokalizacja: Warszawa, kampus główny
Zakres tematyczny: językoznawstwo, kulturoznawstwo, nauki polityczne, historia, socjologia, prawo, ekonomia, przedsiębiorczość, nowoczesne technologie i media cyfrowe
Wzrost znaczenia gospodarczego państw Azji otwiera nowe perspektywy dla osób kształcących się w specjalnościach związanych z tym regionem. Jednak bez poprawy infrastruktury Uniwersytetu Warszawskiego niemożliwy będzie dalszy rozwój kształcenia oraz badań w tym zakresie.
Aktualnie nauczanie języków i kultury państw Azji odbywa się w wielu rozproszonych budynkach, co uniemożliwia organizację zajęć i pracę w liczniejszych grupach. Powyższe utrudnia również powiązanie nauczania na tych kierunkach z innymi dyscyplinami, takimi jak prawo, ekonomia, nauki o polityce i socjologia. Realizacja inwestycji pozwoli rozwinąć w Uniwersytecie Warszawskim nowoczesny program kształcenia interdyscyplinarnego w zakresie nauczania języków i kultury państw Azji. W ramach planowanej przebudowy uwzględnione zostanie m.in. nowe wyposażenie umożliwiające prowadzenie zajęć dydaktycznych z wykorzystaniem technik audiowizualnych i komputerowych.
Inwestycja: przebudowa poddasza budynku administracyjno-dydaktycznego
Lokalizacja: Warszawa, kampus główny
Pałac Kazimierzowski jest siedzibą władz rektorskich oraz wielu biur obsługujących studentów. Istnieje potrzeba zaadaptowania poddasza tego pałacu, dzięki czemu powstałoby więcej przestrzeni biurowej przeznaczonej do obsługi studentów i doktorantów oraz pracowników naukowych, w tym pochodzących z zagranicy (visiting professors, post docs). Uzyskana w ten sposób przestrzeń biurowa oraz zaplecze administracji zwiększy efektywność pracy jednostek Uniwersytetu Warszawskiego realizujących zadania w przedmiotowym zakresie, jak również podniesie komfort ich interesariuszy.
Inwestycja: przebudowa budynku naukowo-dydaktycznego
Lokalizacja: Warszawa, ul. Hoża 69
Dzięki modernizacji i zakupowi wyposażenia umożliwiającego prowadzenie warsztatów czy tutoriali obiekt stanie się pełnowartościowym centrum kształcenia przez całe życie (Lifelong Learning). Będą się w nim mieścić jednostki zajmujące się otwartą edukacją. Zadaniem tych jednostek będzie zapewnienie osobom dorosłym różnych form kształcenia na wysokim poziomie, zgodnie z ich potrzebami. Edukacja będzie prowadzona w różnych formach, np. kursy, szkolenia, studia podyplomowe. Jednostki Uniwersytetu Warszawskiego będą miały zapewnione warunki do rozwoju działalności badawczej w zakresie kształcenia ustawicznego.
Inwestycja: budowa budynku naukowo-dydaktycznego
Lokalizacja: Warszawa, ul. Furmańska
Zakres tematyczny: statystyka, polityka społeczna, socjologia, psychologia, medioznawstwo i antropologia
Realizacja inwestycji umożliwi utworzenie w tej lokalizacji centrum innowacji społecznych, którego zadaniem będzie stymulowanie edukacji i badań w kierunku rozwoju społecznego oraz poprawy jakości życia społeczeństwa. W centrum pracować będą socjologowie, psychologowie, medioznawcy, statystycy, ekonomiści oraz osoby prowadzące działalność naukową w zakresie polityki społecznej, co umożliwi kompleksowe, interdyscyplinarne prowadzenie badań nad problemami społecznymi. Korzystając z zaplecza eksperckiego Uniwersytetu Warszawskiego, centrum stworzy ofertę skierowaną do organizacji pozarządowych, jak również do administracji i władz miejskich, samorządowych i państwowych. Adresatami usług centrum mogłyby być również inne organizacje działające w sektorze polityki społecznej, środowiska oraz osoby działające na płaszczyźnie rozwiązywania problemów społecznych. Centrum ma świadczyć przede wszystkim usługi w zakresie: badań społecznych, konsultacji programowych, konsultacji merytorycznych, szkoleń i warsztatów. Pozwoli to podmiotom, które nie mają stosownych środków finansowych, na uzyskanie kompleksowej wiedzy dotyczącej optymalnego sposobu działania, stawiania trafnych diagnoz, trafnego opisywania warunków wyjściowych swojej działalności.
Inwestycja: przebudowa budynku naukowo-dydaktycznego
Lokalizacja: Warszawa, ul. Szturmowa 4
Zakres tematyczny: przedsiębiorczość, prawo, gospodarka, ekonomia, statystyka, doradztwo technologiczne, informatyka, nowe technologie, doradztwo biznesowe i działalność gospodarcza
Realizacja inwestycji umożliwi utworzenie w tej lokalizacji centrum współpracy z biznesem, które będzie prowadzić specjalne programy dla studentów związane z przekazywaniem wiedzy i doświadczeń z zakresu zagadnień, które ma wspierać inwestycja, oraz promowaniem postaw przedsiębiorczych. Świadczone tu będą także usługi dla przedsiębiorców - przede wszystkim eksperckie i doradcze, m.in. w kwestiach prawnych, biznesowych, organizacyjnych, w zakresie doradztwa technologicznego, wymiany know-how itp. Ponadto w centrum zostanie utworzona przestrzeń dla działań projektowych, międzywydziałowych i innych tymczasowych inicjatyw z zakresu nauki i dydaktyki (w tym międzynarodowych projektów badawczych). W centrum będą również gromadzone i udostępniane informacje o potencjalnych partnerach biznesowych, konkurentach, klientach i rynkach, dzięki czemu przedsiębiorcy uzyskają dodatkowe, profesjonalne źródło dostępu do baz danych dotyczących międzynarodowego świata biznesu i podmiotów gospodarczych, a także do analiz przepisów prawa polskiego i zagranicznego, analiz wyników badań naukowych i udokumentowanych prac nad technologiami na świecie, które nie są dostępne za pośrednictwem ogólnodostępnych zasobów internetowych. W centrum znajdzie się także zaplecze materialne i eksperckie dla start-upów studenckich i pracowniczych.
Inwestycja: budowa budynku naukowo-dydaktycznego
Lokalizacja: Warszawa, ul. Bednarska 2/4
Zakres tematyczny: przedsiębiorczość, ekonomia, gospodarka cyfrowa, dziennikarstwo, medioznawstwo, komunikacja społeczna, media cyfrowe, nowe technologie, informatyka, informacja naukowa i bibliotekoznawstwo
Zajęcia dla studentów dziennikarstwa, medioznawstwa, informacji naukowej i bibliotekoznawstwa są aktualnie prowadzone w kilku różnych budynkach rozproszonych na terenie Warszawy. Co oczywiste, w tych lokalizacjach pracują też naukowcy. Rozproszenie infrastruktury poważnie utrudnia realizację ambitnych celów dydaktycznych i naukowych. Realizacja planowanej inwestycji umożliwi Uniwersytetowi Warszawskiemu utworzenie centrum współpracy i integracji nauk ekonomicznych i nauk o mediach, co z kolei pozwoli na szersze niż dotychczas włączenie się w krajowe i międzynarodowe inicjatywy naukowe i społeczne, w tym także rozwój współpracy z kilkudziesięcioma instytucjami naukowymi głównie z Europy, a także z Azji i Ameryki Północnej. Uzyskane w wyniku realizacji inwestycji wyposażenie techniczne sprawi, że oferta dydaktyczna Uniwersytetu Warszawskiego rozwinie się i wzbogaci o nowe metody i treści powiązane z nowoczesnymi technologiami informatycznymi, mediami cyfrowymi, także w zakresie rozwoju przedsiębiorczości. Powyższe ma szczególne znaczenie w kontekście rewolucji internetowej (gospodarka oparta na informacji), a także dla organizacji start-upów, szczególnie w branży nowych mediów. W powstałym obiekcie odbywać się będą ogólnodostępne seminaria, konferencje, a także prowadzone będą wykłady związane z planowaną tematyką dydaktyki i badań.
Inwestycja: przebudowa budynku naukowo-dydaktycznego
Lokalizacja: Warszawa, ul. Żwirki i Wigury 93
Zakres tematyczny: pedagogika, nauki społeczne, nauki eksperymentalne, zarządzanie (w tym zarządzanie wiedzą), rozwój kompetencji biznesowych, komunikacja interpersonalna, technologie informatyczne, studia międzywydziałowe i studia międzyobszarowe
Uniwersytet Warszawski podejmuje działania na rzecz innowacyjności w zakresie edukacji, co przede wszystkim dotyczy procesu kształcenia przyszłych nauczycieli, którzy będą pracować w szkołach różnych szczebli. W związku z powyższym planuje się inwestycję związaną z powołaniem eksperymentalnego centrum innowacji w kształceniu, łączącego zespoły Uniwersytetu Warszawskiego z partnerami zewnętrznymi, szkołami, organizacjami pozarządowymi, instytucjami edukacji pozaformalnej. W zmodernizowanym w wyniku inwestycji budynku prowadzone będą badania nad rozwojem takich form kształcenia, jak: blended learning, praca zespołowa, nowe sposoby pracy ze studentami i uczniami, a także w zakresie rozwoju kompetencji biznesowych i umiejętności miękkich. Oczekuje się, że zmodernizowany budynek będzie miejscem, w którym zarówno studenci Uniwersytetu Warszawskiego, jak i uczestniczący w zajęciach nauczyciele z różnych typów szkół będą mieli możliwość doskonalić swoje umiejętności w zakresie funkcjonowania w zespole, zarządzania zespołami, kreatywności, zarządzania wiedzą i komunikacji interpersonalnej, a także podnosić swoje kompetencje w zakresie znajomości technologii informacyjnych i komunikacyjnych, w tym mobilnych, oraz umiejętności ich wykorzystania do celów kształcenia.
Realizacji powyższych celów służyć będzie integracja w jednym budynku Wydziału Pedagogicznego oraz studiów międzywydziałowych i międzyobszarowych. Stworzy to lepsze możliwości dla poszukiwania innowacji w kształceniu. W oparciu o zmodernizowaną infrastrukturę realizowane będą innowacyjne na polskim gruncie programy zajęć, powstałe w Szkole Edukacji, przy merytorycznym wsparciu ekspertów z renomowanego Teachers College Columbia University. Nowatorska Szkoła Edukacji będzie również miejscem realizacji eksperymentalnych programów nauczania, odpowiadających na wyzwania współczesnego świata, koncentrujących się na tematyce zrównoważonego rozwoju, przyjaznych dla środowiska technologii i metod gospodarowania.
Inwestycja: przebudowa budynku naukowo-dydaktycznego
Lokalizacja: Warszawa, Aleje Ujazdowskie 4
Zakres tematyczny: językoznawstwo, socjologia, statystyka, ekonomia, nowe technologie i komunikacja
W celu wzmacniania istniejących i budowania nowych programów podnoszenia jakości życia publicznego w Polsce Uniwersytet Warszawski planuje stworzenie centrum współpracy i dialogu, w ramach którego będą udostępniane uniwersyteckie zasoby wiedzy, a także zasoby badawcze możliwie szerokiemu gronu odbiorców, w tym partnerom oraz instytucjom zewnętrznym. Inwestycja umożliwi zorganizowanie opiniotwórczego ośrodka łączącego badaczy z różnych krajów i dyscyplin, a także stworzy warunki do prowadzenia debat publicznych online. Przebudowany budynek stanie się również materialną bazą do organizacji i rozbudowy uniwersyteckich obserwatoriów: językowego, sondażowego i statystycznego. Przedsięwzięcie obejmie również zakup niezbędnego wyposażenia do prowadzenia zaplanowanej działalności naukowej i eksperckiej.
Inwestycja: przebudowa oraz rozbudowa domu studenckiego na potrzeby dydaktyczne i socjalne
Lokalizacja: Warszawa, Kampus Służewiec
Pracownicy Uniwersytetu Warszawskiego realizują rocznie około 3,5 tys. tematów badawczych. Uniwersytet Warszawski jest najaktywniejszą polską uczelnią pod względem zdobywania grantów na prowadzenie badań. Budowa nowej siedziby Wydawnictw Uniwersytetu Warszawskiego poprawi warunki dla popularyzacji publikacji naukowych, powstających w uczelni. Budynek usytuowany będzie w dobudowanym skrzydle do domu studenckiego przy ul. Smyczkowej 5/7 w Warszawie. Górne kondygnacje budynku zostaną przeznaczone na powierzchnię domu studenckiego, natomiast dolne na potrzeby wydawnictw uniwersyteckich. Dodatkowo przewiduje się, że uzyskane miejsca w domu studenckim umożliwią relokację studentów do nowego skrzydła w celu realizacji inwestycji 2.2.
ZAŁOŻENIA SYSTEMU REALIZACJI I MONITOROWANIA PROGRAMU
Program Wsparcia dla Uniwersytetu Warszawskiego będzie realizowany siłami własnymi uczelni, przy wsparciu zewnętrznych podmiotów wyłonionych w drodze postępowań prowadzonych zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych.
W realizacji Programu uczestniczą jednostki administracji ogólnouniwersyteckiej Uniwersytetu Warszawskiego.
Na każdym etapie przygotowania, realizacji i rozliczenia inwestycji przewiduje się ścisłą współpracę wszystkich zaangażowanych jednostek i zespołów uczelni, w tym ich reprezentacje w komisjach przetargowych, przy wsparciu Komisji Senackiej właściwej ds. rozwoju przestrzennego Uniwersytetu Warszawskiego.
W wewnątrzuczelniane konsultacje związane z przygotowaniem procesów inwestycyjnych będą zaangażowane m.in. następujące jednostki organizacyjne Uniwersytetu Warszawskiego, odpowiednio w przypadku:
Nadzór nad realizacją Programu sprawuje minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, który monitoruje przebieg realizacji Programu w oparciu o raporty i inne dokumenty przekazywane przez uczelnię. W ramach Uniwersytetu Warszawskiego bieżące monitorowanie poprawności realizacji Programu prowadzi Biuro Innowacji w Przestrzeni Akademickiej, pod nadzorem Rektora.
Rektor w okresach rocznych przekazuje Ministrowi Nauki i Szkolnictwa Wyższego raport o stanie zaawansowania Programu. Raport roczny zawiera:
Ponadto przewiduje się dodatkową kontrolną sprawozdawczość w połowie okresu trwania Programu - na koniec roku 2020, a także po zakończeniu jego realizacji - w roku 2025.
Informacje kwartalne, raporty roczne oraz sprawozdania na koniec roku 2020 i 2025, przygotowuje Biuro Innowacji w Przestrzeni Akademickiej i Analiz Systemowych, we współpracy z innymi jednostkami Uniwersytetu Warszawskiego. Wspomniane dokumenty weryfikuje i akceptuje kierownik Programu, a następnie po zaopiniowaniu przez Komitet Sterujący są one przedstawiane Rektorowi do zatwierdzenia.
Inwestor - Uniwersytet Warszawski monitoruje na bieżąco przebieg realizacji Programu. Ewentualne wnioski o zmiany w Programie, spowodowane m.in. wydłużeniem procesów przetargowych, wydłużeniem prac budowlanych (czynniki pogodowe, problemy z podwykonawcami), Rektor kieruje do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego niezwłocznie po ich wystąpieniu.
Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki w okresach sprawozdawczych przesyła Rektorowi ewentualne uwagi do sposobu realizacji Programu.
Wspomniane wyżej raporty roczne oraz sprawozdania na koniec roku 2020 i 2025 Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki przedłoży Radzie Ministrów.
WSKAŹNIKI REALIZACJI PROGRAMU
Głównym miernikiem postępu prac będzie wskaźnik przyrostu powierzchni całkowitej budynków, zgodnie z poniższą tabelą (dane w m2).
| Rok realizacji | Przyrost powierzchni (w m2) | |
| rocznie | narastająco | |
| 2016 | 0 | 0 |
| 2017 | 0 | 0 |
| 2018 | 0 | 0 |
| 2019 | 8 394 | 8 394 |
| 2020 | 0 | 8 394 |
| 2021 | 5 272 | 13 666 |
| 2022 | 28 666 | 42 332 |
| 2023 | 4 777 | 47 109 |
| 2024 | 40 911 | 88 020 |
| 2025 | 0 | 88 020 |
| 2026 | 21 733 | 109 753 |
| 2027 | 39 000 | 148 753 |
Na poziomie rezultatu oczekuje się, że Program przyczyni się do osiągnięcia następujących wskaźników:
Wartość bazowa wskaźników rezultatu oszacowana zostanie dla roku 2016 (rok "0"). Wartości docelowe mierzone będą w pierwszym pełnym roku po zakończeniu inwestycji realizowanej w ramach Programu. Z uwagi na harmonogram realizacji poszczególnych inwestycji objętych Programem zakłada się coroczne monitorowanie i sprawozdawanie stopnia realizacji inwestycji i osiągnięcia wskaźników rezultatu na podstawie raportów cząstkowych kierowników jednostek objętych inwestycjami Programu.
Dla potrzeb Programu przyjmuje się ostrożne założenia, bazując między innymi na szacunkach dotyczących niżu demograficznego. Wzrost liczby użytkowników infrastruktury szacowany jest na podstawie korelacji między dotychczasową liczbą korzystających a prognozą wzrostu liczby studentów, naukowców (na podstawie sprawozdań kierowników jednostek i sprawozdania rocznego Rektora).
Analiza SWOT dotycząca realizacji Programu wskazuje na realną perspektywę osiągnięcia założonych celów.
ZESTAWIENIE PLANOWANYCH NAKŁADÓW NA REALIZACJĘ PROGRAMU
Nakłady w latach przedstawia poniższa tabela.
| Rok | Środki z budżetu państwa (w zł) | Środki własne UW (w zł) |
| 2016 | 1 211 064 | 128 372 |
| 2017 | 2 357 542 | 158 630 |
| 2018 | 12 107 262 | 830 597 |
| 2019 | 35 139 507 | 3 625 490 |
| 2020 | 68 407 510 | 3 816 294 |
| 2021 | 129 873 565 | 1 569 390 |
| 2022 | 175 441 808 | 2 786 208 |
| 2023 | 119 786 000 | 3 332 491 |
| 2024 | 125 999 000 | 4 703 772 |
| 2025 | 76 795 000 | 1 843 878 |
| 2026 | 94 225 550 | 3 512390 |
| 2027 | 103 766 692 | 2 022 428 |
| Ogółem | 945 110 500 | 28 329 940 |
Koszty całkowite Programu wyniosą 970 110 500 zł, z tego:
Wykaz inwestycji w podziale na cele szczegółowe został określony w harmonogramie, który stanowi załącznik do Programu.
XI. SZACUNKOWE KOSZTY UTRZYMANIA INFRASTRUKTURY
Szacunkowe koszty utrzymania powierzchni całkowitej wybudowanej i przebudowanej w ramach Programu.
| Lp. | Pozycja inwestycji w harmonogramie | Suma powierzchni (w tys. m2) | Koszt utrzymania m2/m-c (w zł) | Łączny koszt utrzymania (w tys. zł/m-c) |
| 1 | 1, 2, 5, 11 | 86,6 | 27 | 2 338,2 |
| 2 | 8, 12, 13 | 26,1 | 19 | 495,9 |
| 3 | 6, 10 | 12,5 | 15 | 187,5 |
| 4 | 3, 4, 14 | 21,2 | 2 | 42,4 |
| 5 | 7, 9 | 2,4 | 1 | 2,4 |
| Ogółem | 148,8 | - | 3 066,4 | |
Koszty utrzymania oszacowano przy założeniu, że najwyższe koszty będą generowały budynki wybudowane w ramach następujących inwestycji:
Wspomniany poziom kosztów utrzymania jest zbliżony do obserwowanych obecnie i będzie finansowany z budżetu Uniwersytetu Warszawskiego (skumulowany zysk za ostatnie trzy lata wynosi 27 mln zł), kosztów pośrednich grantów (w ostatnich latach następuje dynamiczny wzrost liczby projektów badawczych: 2010 r. - 961 grantów badawczych, w 2013 r. - 1367, w 2014 r. - 1473), przychodów z odpłatnych form kształcenia (kursy, szkolenia, programy specjalistyczne) oraz z ograniczonych wynajmów komercyjnych (bary studenckie, bankomaty, automaty itp.). Coraz większe źródło przychodów stanowić będą również studenci zagraniczni - Uniwersytet Warszawski jest najczęściej wybieraną przez cudzoziemców uczelnią w Polsce (w 2014 r. było to blisko 1,7 tys. osób, z dużą dynamiką wzrostu).
Korzyści z realizacji Programu polegają także na zniwelowaniu 20-letnich zaległości w dostosowaniu infrastruktury uczelni do potrzeb wynikających z liczby studentów.
Należy również wskazać, że część obiektów objętych Programem, wymagających daleko posuniętych prac modernizacyjnych, nie przyczyni się do zwiększenia kosztów operacyjnych ich funkcjonowania. Realizacja Programu w tym zakresie umożliwi natomiast istotne obniżenie kosztów zużycia energii elektrycznej i cieplnej w porównaniu z obecnym stanem (potwierdzają to ekspertyzy energetyczne wykonane dla Uniwersytetu Warszawskiego).
ŹRÓDŁA FINANSOWANIA I HARMONOGRAM PROGRAMU WIELOLETNIEGO POD NAZWĄ "UNIWERSYTET WARSZAWSKI 2016-2027"
| Lp. | Inwestycja | Lata realizacji | Środki z budżetu państwa (w zł) | Środki własne UW (w zł) | Łącznie (w zł) |
| 1 | Budowa budynku naukowo-dydaktycznego, ul. Dobra 55 (filologie i lingwistyka) II etap | 2016-2022 | 179 131 700 | 4 479 859 | 183 611 559 |
| 2 | Budowa budynku naukowo-dydaktycznego na Kampusie Ochota (psychologia, kognitywistyka, psychofizjologia) | 2017-2024 | 186 852 437 | 4 150 402 | 191 002 839 |
| 3 | Budowa domu studenckiego na Kampusie Służewiec | 2018-2024 | 85 508 167 | 1 536 833 | 87 045 000 |
| 4 | Przebudowa Domu Studenckiego nr 5 na Kampusie Służewiec | 2023-2026 | 14 575 240 | 517 200 | 15 092 440 |
| 5 | Budowa Centrum Sportu i Rekreacji na potrzeby zajęć dydaktycznych oraz budowa centrum kultury studenckiej na Kampusie Ochota | 2023-2027 | 138 790 011 | 3 555 000 | 142 345 011 |
| 6 | BUW (podziemie) - przebudowa na cele zajęć sportowych | 2016-2020 | 23 731 000 | 3 829 493 | 27 560 493 |
| 7 | Budowa budynku na kampusie głównym (górny dziedziniec) | 2018-2024 | 23 636 588 | 285 890 | 23 922 478 |
| 8 | Przebudowa budynku Porektorskiego | 2019-2023 | 24 646 599 | 1 445 401 | 26 092 000 |
| 9 | Przebudowa poddasza Pałacu Kazimierzowskiego na potrzeby biurowe | 2018-2023 | 9 108 953 | 303 047 | 9 412 000 |
| 10 | Przebudowa budynku naukowo-dydaktycznego przy ul. Hożej 69 | 2023-2027 | 35 100 000 | 883 000 | 35 983 000 |
| 11 | Budowa budynku naukowo-dydaktycznego przy ul. Bednarskiej 2/4 | 2018-2026 | 134 750 000 | 3 003 071 | 137 753 071 |
| 12 | Przebudowa budynku przy ul. Żwirki i Wigury 93 na potrzeby dydaktyczno-naukowe | 2022-2027 | 66 998 000 | 1 752 000 | 68 750 000 |
| 13 | Przebudowa budynku w Alejach Ujazdowskich 4 dla centrum współpracy i dialogu | 2018-2020 | 5 791 600 | 1 970 235 | 7 761 835 |
| 14 | Rozbudowa Domu Studenckiego nr 5 na Kampusie Służewiec (przez dobudowanie nowego skrzydła) na potrzeby domu studenckiego i Wydawnictw Uniwersytetu Warszawskiego | 2018-2021 | 16 490 205 | 618 509 | 17 108 714 |
| ŁĄCZNIE ŚRODKI Z BUDŻETU PAŃSTWA | 945 110 500 | ||||
| ŁĄCZNIE ŚRODKI WŁASNE UW | 28 329 940 | ||||
| OGÓŁEM | 973 440 440 | ||||
- zmieniony przez § 1 pkt 5 lit. a-n uchwały nr 136 z dnia 18 października 2021 r. (M.P.2021.994) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 3 listopada 2021 r.
- zmieniony przez § 1 pkt 2 uchwały nr 132 z dnia 14 lipca 2023 r. (M.P.2023.833) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 11 sierpnia 2023 r.
- zmieniony przez § 1 pkt 5 lit. o uchwały nr 136 z dnia 18 października 2021 r. (M.P.2021.994) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 3 listopada 2021 r.
- zmieniony przez § 1 pkt 3 uchwały nr 132 z dnia 14 lipca 2023 r. (M.P.2023.833) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 11 sierpnia 2023 r.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
Robert Horbaczewski 17.04.2025
Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Grażyna J. Leśniak 11.04.2025| Identyfikator: | M.P.2015.1124 |
| Rodzaj: | Uchwała |
| Tytuł: | Ustanowienie programu wieloletniego pod nazwą "Uniwersytet Warszawski 2016-2027". |
| Data aktu: | 03/11/2015 |
| Data ogłoszenia: | 25/11/2015 |
| Data wejścia w życie: | 26/11/2015 |
