600. rocznica nadania praw miejskich Łodzi.

UCHWAŁA
SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 27 lipca 2023 r.
w 600. rocznicę nadania praw miejskich Łodzi

600 lat temu, w 1423 r., nadane zostały Łodzi prawa miejskie przez króla Władysława Jagiełłę. Początkowo rozwijała się ona jako miasteczko rolnicze, którego właścicielem było biskupstwo włocławskie. Z czasem stała się lokalnym ośrodkiem handlowym i rzemieślniczym. Król Jan I Olbracht w 1496 r. potwierdził przywileje królewskie dla miasta. Rozwój Łodzi został przerwany w okresie najazdów szwedzkich w XVII wieku, które doprowadziły do jej upadku i znacznego wyludnienia. Po sekularyzacji dóbr kościelnych w 1798 r. stała się ona miastem rządowym, a w okresie zaborów należała do Imperium Rosyjskiego.

Dynamiczny, wręcz bezprecedensowy rozwój Łodzi jest związany z włączeniem jej w 1820 r. do grupy osad przemysłowych jako ośrodka tkackiego i sukienniczego. Decyzja ta została podjęta z inicjatywy Rajmunda Rembielińskiego, prezesa ówczesnej Komisji Województwa Mazowieckiego, a podpisana przez namiestnika Królestwa Polskiego Józefa Zajączka.

Rozpoczął się najbardziej dynamiczny okres rozwoju, mającego wówczas kilkuset mieszkańców, miasta, tzw. Łodzi przemysłowej. Przybywali do niego ci, którzy widzieli tu swoją szansę na lepsze życie. I do wybuchu I wojny światowej w 1914 r. ludność Łodzi przekroczyła pół miliona. W tym czasie była ona jednym z kilku najszybciej rozwijających się miast na świecie, zmieniając się w silny ośrodek wielkoprzemysłowy.

Jednym z symboli Łodzi stały się rody przemysłowców: Scheiblerów, Grohmanów, Poznańskich, a miasto miało charakter wielonarodowy i wielokulturowy, z dominującymi grupami ludności polskiej, żydowskiej i niemieckiej.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Łódź stanowiła drugie co do wielkości miasto II Rzeczypospolitej, utrzymując swój charakter miasta wieloetnicznego. W tamtym czasie była m.in. miastem, które jako pierwsze, w 1919 r., wprowadziło powszechny obowiązek szkolny, finansowało budowę sieci szpitali czy nowoczesnych szkół. W 1939 r. magistrat wsparł utworzenie jednego z pierwszych w Europie muzeów sztuki nowoczesnej.

Łódź w czasie II wojny światowej bardzo dotkliwie doświadczyła niemieckiej okupacji. Ludność miasta zmniejszyła się z 680 tysięcy do ok. 300 tysięcy w wyniku prawie całkowitej eksterminacji Żydów, wysiedlenia dużej części Polaków oraz powojennych wyjazdów Niemców.

Okres po II wojnie światowej to okres ponownego dynamicznego rozwoju miasta, w którym powstały pierwsze wyższe uczelnie, w tym znana na całym świecie Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera, tzw. łódzka filmówka, czy Wytwórnia Filmów Fabularnych (WFF), która w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL) była największym ośrodkiem produkcji filmowej w Polsce. W latach 1945-1989 o Łodzi mówi się jako o "polskiej stolicy przemysłu lekkiego".

Przemiany zapoczątkowane w 1989 r. oznaczały dla miasta upadek wielu zakładów przemysłowych, szczególnie odzieżowo-włókienniczych, ale także poszukiwanie nowych szans jego rozwoju, miasto m.in. zostało gospodarzem tzw. Zielonego Expo w 2024 r. Dzisiaj Łódź to czwarte co do wielkości miasto w Polsce, duży ośrodek akademicki, miasto przyciągające zróżnicowane inwestycje i zmieniające swoją tożsamość zgodnie z oczekiwaniami mieszkańców. Kapitalistyczny rodowód, robotniczy charakter i wielokulturowość miasta, jego wyróżniki z przeszłości, są uzupełniane o centrum przemysłów kreatywnych czy tzw. Łódź filmową.

Senat Rzeczypospolitej Polskiej w 600. rocznicę nadania praw miejskich Łodzi zauważa niezwykłe jej znaczenie i docenia wkład jej mieszkańców w rozwój Polski. W różnych okresach historycznych, czy w okresie Łodzi przemysłowej opisanej przez Władysława Reymonta w powieści "Ziemia obiecana", czy w okresie bezpośrednio po II wojnie światowej, kiedy Łódź pełniła rolę nieformalnej stolicy Polski, miasto odciskało istotne piętno na całym kraju.

Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.2023.835

Rodzaj: Uchwała
Tytuł: 600. rocznica nadania praw miejskich Łodzi.
Data aktu: 27/07/2023
Data ogłoszenia: 10/08/2023