Przepisy ogólne.
W sprawach cywilnych, wymienionych w ustawie niniejszej, pobiera się opłaty sądowe na rzecz Skarbu Państwa oraz zwrot wydatków. Opłaty sądowe i wydatki stanowią koszty sądowe.
(uchylony).
W razie cofnięcia zwolnienia od kosztów sądowych lub uchylenia kurateli należne od strony koszty sądowe będą ściągnięte z urzędu z zastosowaniem odpowiednio przepisów kodeksu postępowania cywilnego.
Jeżeli o obowiązku uiszczenia kosztów sądowych sąd nie orzekł w toku postępowania w danej sprawie, postanowienie w tej mierze wyda sąd, w którym sprawa toczyła się w pierwszej instancji.
Należności Skarbu Państwa z tytułu powstałych w toku procesu lub innego postępowania kosztów sądowych, a włożonych na przeciwnika strony zwolnionej od kosztów sądowych lub opłat sądowych, będą w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym zaspokojone w tym samym stopniu i w tych samych granicach, jak koszty procesu lub innego postępowania, przyznane stronie zwolnionej.
Postępowanie o przyznanie zwolnienia od kosztów sądowych i postępowanie przed sądem polubownym wolne jest od opłat sądowych.
Opłatę sądową należy uiścić przy wniesieniu do sądu pisma lub przy złożeniu wniosku podlegającego opłacie.
Przepisów art. 13 i 14 nie stosuje się w przypadkach, gdy sąd obowiązany jest do działania z urzędu. W tym przypadku opłatę pobiera się na podstawie wymiaru z urzędu.
Opłatę wymierzoną z urzędu oraz wydatki poniesione przez Skarb Państwa za stronę nie korzystającą ze zwolnienia od kosztów sądowych należy pod rygorem egzekucji uiścić w terminie dwutygodniowym od dnia doręczenia stronie wezwania do zapłaty.
Opłatę, uchyloną w całości lub w części prawomocnym orzeczeniem, zwraca się stronie z urzędu.
Groszowe końcówki opłat, niepodzielne przez dziesięć, zaokrągla się wzwyż do kwoty w ten sposób podzielnej.
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości określi sposób uiszczania opłat sądowych.
Opłaty sądowe.
W sprawach cywilnych pobiera się następujące opłaty sądowe:
Podania i wnioski do protokołu, nie podlegające opłacie wpisu, oraz załączniki wolne są od opłat sądowych.
Wpis.
Wpis jest stosunkowy i stały.
Wpis do wniosku o uznanie orzeczenia sądu zagranicznego (art. 4741-4744 kodeksu postępowania cywilnego) określa się w wysokości od 50 zł do 500 zł.
Podstawą obliczenia wpisu stosunkowego od środków odwoławczych i skargi o wznowienie jest wartość przedmiotu zaskarżenia, objętego pismem.
Wpis uiszczony od powództwa cywilnego, pozostawionego przez sąd karny bez rozpoznania, zalicza się przy wniesieniu tegoż powództwa przed sąd cywilny, jeżeli to nastąpi w terminie miesięcznym od dnia ogłoszenia orzeczenia sądu karnego o pozostawieniu powództwa cywilnego bez rozpoznania.
Na żądanie strony zwraca się wpis:
Na żądanie strony zwraca się połowę wpisu w razie cofnięcia pisma przed rozpoczęciem rozprawy lub posiedzenia, na które sprawa została skierowana. Również w razie zawarcia ugody zwraca się połowę wpisu za instancję, w której ugoda nastąpiła.
Opłata kancelaryjna.
Opłata kancelaryjna za wypis orzeczenia z uzasadnieniem doręczonego na skutek żądania doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem, zgłoszonego w terminie siedmiodniowym od ogłoszenia sentencji, wynosi:
Opłatę tę pobiera się przy złożeniu podania lub wniosku do protokołu o doręczenie wypisu orzeczenia. Opłata, nie uiszczona przy złożeniu podania o doręczenie wypisu orzeczenia z uzasadnieniem, podlega ściągnięciu od strony.
Wydatki.
Koszty przeprowadzenia dowodu na żądanie sądu polubownego ponoszą obie strony. Przeprowadzenie dowodu zależne jest od złożenia oznaczonej przez sąd zaliczki.
Przepisy szczególne.
Opłaty w postępowaniu spornym.
Cały wpis stosunkowy pobiera się od:
Piątą część wpisu stosunkowego pobiera się od wartości przedmiotu ugody, zawartej przed sądem bez uprzedniego wytoczenia powództwa lub tej części wartości przedmiotu ugody, zawartej w toku sporu, która przewyższa wartość przedmiotu sporu. Opłatę tę pobiera się na podstawie urzędowego wymiaru.
Podstawą obliczenia wpisu stosunkowego od zarzutów w postępowaniu nakazowym, sprzeciwu od wyroku zaocznego i skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego jest wartość przedmiotu zaskarżenia, objętego pismem procesowym.
W sprawach o unieważnienie małżeństwa lub rozwód wpis tymczasowy podlega określeniu w kwocie od 300 zł do 3.000 zł. Przy ostatecznym określeniu wpisu w tych sprawach sąd powinien mieć na względzie stosunki majątkowe stron.
Od powództwa o zniesienie wspólności ustawowej pobiera się wpis w kwocie od 50 - 500 zł. Przy ostatecznym określeniu wpisu sąd powinien mieć na względzie stan majątkowy stron.
Wpis stały wynosi:
Od wniosku o zabezpieczenie dowodów pobiera się wpis w kwocie od 50 - 500 zł. Przy ostatecznym określeniu wpisu sąd powinien mieć na względzie ilość dowodów objętych wnioskiem o zabezpieczenie i czas trwania czynności.
Poza przypadkami, przewidzianymi w art. 33 i 34, na żądanie strony zwraca się wpis od powództwa o rozwód w razie pojednania się stron przed ukończeniem postępowania w pierwszej instancji. W razie pojednania się stron w toku postępowania rewizyjnego zwraca się połowę wpisu.
Przepisy, dotyczące powództwa, stosuje się odpowiednio do powództwa wzajemnego.
Sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym jest wolny od wpisu.
Opłaty w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym.
Jeżeli przepisy poniższe nie stanowią inaczej, od zażaleń pobiera się piątą część wpisu.
Połowę wpisu stosunkowego pobiera się od:
Wpis stały wynosi:
egzekucyjnym oraz od zażalenia na postanowienie w sprawie z takiego wniosku 50 zł,
utraconego i od zażalenia w sprawie z takiego wniosku 50 zł,
nie przewyższa 10.000 zł 50 zł,
Opłaty w postępowaniu niespornym.
Przepisy wspólne.
Od każdego wniosku, rozpoczynającego postępowanie sądowe lub samodzielną część postępowania, który nie podlega innemu wpisowi, a nie jest zwolniony od opłat sądowych, pobiera się wpis stały w wysokości 50 zł.
W sprawach, przewidzianych w rozdziale niniejszym, stosuje się odpowiednio przepis art. 43.
Opłaty w sprawach z zakresu przepisów ogólnych prawa cywilnego i prawa rodzinnego.
Wolne od opłat sądowych jest postępowanie o uchylenie postanowienia o uznaniu za zmarłego lub stwierdzeniu zgonu.
Opłaty w postępowaniu przed władzą opiekuńczą.
Wolne od wpisu są wnioski i pisma w sprawach dotyczących opieki nad małoletnimi i ubezwłasnowolnionymi i zarządu ich majątkiem oraz wszelkie wnioski i pisma, będące podstawą do wszczęcia przez władzę opiekuńczą postępowania z urzędu, jak również wnioski i pisma, składane w wykonaniu obowiązku, wynikającego z ustawy lub nałożonego przez władzę opiekuńczą.
Od wniosku o udzielenie zezwolenia na dokonanie czynności prawnych, dotyczących osób pozostających pod kuratelą, albo na wytoczenie powództwa pobiera się:
Wolne od opłat sądowych są:
Opłaty w sprawach z zakresu prawa rzeczowego.
Połowę wpisu stosunkowego pobiera się od:
Od wniosku o zniesienie współwłasności pobiera się połowę wpisu od wartości rzeczy, mających ulec podziałowi. Jednakże od takiego wniosku pobiera się piątą część wpisu w przypadku, gdy wniosek zgłoszony przez wszystkich współwłaścicieli zawiera zgodne wskazanie sposobu podziału w naturze lub zgodne żądanie sprzedaży rzeczy z licytacji.
W sprawach o rozgraniczenie pobiera się wpis w wysokości od 100 do 500 zł. Wpis ten określa sąd pierwszej instancji w postanowieniu kończącym postępowanie.
Opłaty w sprawach z zakresu prawa o księgach wieczystych.
Dziesiątą część wpisu stosunkowego pobiera się od:
Od wniosków o wpis wykreślenia praw oznaczonych w art. 72 pkt 2 i 3 i art. 73 pkt 2 i 3 pobiera się połowę wpisu określonego w tych artykułach.
Od wniosków o wpis w księdze wieczystej, nie wymienionych wg. art. 72-74 i 76, pobiera się wpis stały w wysokości 100 zł.
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości, wydane w porozumieniu z Ministrem Finansów, określi koszty sądowe w postępowaniu przy zakładaniu ksiąg wieczystych.
Opłaty w sprawach spadkowych.
Uwolnienie od opłat sądowych w postępowaniu spadkowym służy kuratorowi spadku i likwidatorowi spadku.
Od skargi na czynności komornika, notariusza lub przewodniczącego prezydium miejskiej (gromadzkiej) rady narodowej w postępowaniu spadkowym pobiera się wpis taki, jak od skargi na czynności komornika w postępowaniu egzekucyjnym.
Opłaty w innych sprawach.
Od wniosku o zezwolenie na złożenie do depozytu sądowego lub na zachowanie oraz od wniosku wierzyciela o wydanie depozytu lub rzeczy, złożonej na zachowanie, pobiera się dziesiątą część wpisu stosunkowego.
Od zażalenia na odmowę dokonania czynności przez biuro notarialne pobiera się wpis stały w wysokości 50 zł.
Opłaty w postępowaniu upadłościowym i układowym.
Uwolnienie od opłat sądowych w postępowaniu upadłościowym i układowym służy:
Wpis stały pobiera się:
od wniosku wierzyciela o ogłoszenie upadłości,
od wszelkich zażaleń na postanowienia sądu i od rewizji w postępowaniu upadłościowym i układowym, od zarzutów przeciw układowi i przeciw planowi podziału, jak również od wniosku wierzyciela o uchylenie układu,
od wszelkich zażaleń na postanowienia lub zarządzenia sędziego-komisarza w postępowaniu upadłościowym i układowym.
Za przeprowadzenie postępowania upadłościowego pobiera się:
Wpisu stosunkowego nie pobiera się w przypadku umorzenia postępowania z powodu braku majątku masy na zaspokojenie kosztów postępowania.
Wpis stosunkowy uiszcza:
Zatwierdzenie układu, jak również wydanie postanowienia o umorzeniu postępowania może nastąpić dopiero po odpowiednim zabezpieczeniu należnych opłat sądowych.
Przepisy art. 91-97 stosuje się odpowiednio w przypadku wznowienia postępowania upadłościowego.
Od skarg na czynności komornika lub notariusza w toku postępowania upadłościowego pobiera się wpis stały w wysokości 50 zł.
Wnioski wierzyciela o wydanie zarządzenia tymczasowego oraz o zastosowanie do upadłego przymusu osobistego wolne są od wpisu.
Wnioski wierzyciela o nakazanie dłużnikowi złożenia zapewnienia wolne są od wpisu.
Przepisy przejściowe i końcowe.
Uchyla się dekret z dnia 6 grudnia 1946 r. - Przepisy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 70, poz. 382) oraz art. 27 ustawy z dnia 9 marca 1949 r. o zakładaniu rejestrów dla statków żeglugi śródlądowej, których rejestry zaginęły lub uległy zniszczeniu, oraz o opłatach w postępowaniu dotyczącym rejestru statków żeglugi śródlądowej (Dz. U. Nr 18, poz. 119).
Pozostają w mocy przepisy:
Dotychczasowe przepisy o kosztach sądowych stosuje się nadal w sprawach, wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy niniejszej, aż do ukończenia postępowania w instancji, a w sprawach z zakresu postępowania niespornego - aż do ukończenia samodzielnej części postępowania w instancji.
Od wniosków o złożenie wniosku i dokumentów do zbioru dokumentów, prowadzonego dla nieruchomości, które nie mają urządzonych ksiąg wieczystych albo których księgi zaginęły lub uległy zniszczeniu - pobiera się odpowiednio opłaty, przewidziane dla wniosków o wpis do księgi wieczystej.
Do opłat od podań i świadectw urzędowych w sprawach nie objętych ustawą niniejszą i innymi przepisami o kosztach sądowych stosuje się przepisy o opłacie skarbowej.
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości, wydane w porozumieniu z Ministrem Finansów, może zmieniać stawki opłat stałych, ustalonych w ustawie niniejszej.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
Grażyna J. Leśniak 24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
Grażyna J. Leśniak 23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
Krzysztof Koślicki 22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
Krzysztof Koślicki 22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
Robert Horbaczewski 17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Grażyna J. Leśniak 11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.1961.10.57 t.j. |
Rodzaj: | Ustawa |
Tytuł: | Przepisy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. |
Data aktu: | 30/12/1950 |
Data ogłoszenia: | 23/02/1961 |
Data wejścia w życie: | 01/01/1951 |