z dnia 16 października 2009 r.
w sprawie projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmieniającej dyrektywy 2004/39/WE i 2009/.../WE
(CON/2009/81)
(2009/C 272/01)
(Dz.U.UE C z dnia 13 listopada 2009 r.)
Wstęp i podstawa prawna
1. W dniu 3 czerwca 2009 r. Europejski Bank Centralny (EBC) otrzymał wniosek Rady Unii Europejskiej o wydanie opinii w sprawie projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmieniającej dyrektywy 2004/39/WE i 2009/.../WE(1) (zwanego dalej "projektem dyrektywy").
2. Właściwość EBC do wydania opinii wynika z tiret pierwszego art. 105 ust. 4 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Rada Prezesów wydała niniejszą opinię zgodnie ze zdaniem pierwszym art. 17 ust. 5 Regulaminu Europejskiego Banku Centralnego.
Uwagi ogólne
3. EBC popiera zamiar ustanowienia zharmonizowanych ram regulacyjnych i nadzorczych dla działalności zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (ZAFI) w Unii Europejskiej. Co do zasady projektowane przepisy dotyczące sprawozdawczości wobec właściwych organów powinny znacząco usprawnić monitorowanie stabilności finansowej, a tym samym zapewnić szerszy dostęp do informacji wykorzystywanych do oceny ryzyka dla stabilności finansowej związanego z działalnością ZAFI oraz alternatywnych funduszy inwestycyjnych (AFI), którymi ZAFI zarządzają. Harmonizacja zasad i wprowadzony przez projekt dyrektywy jednolity paszport powinny zwiększyć integrację finansową poprzez wsparcie równych warunków konkurencji w UE.
4. EBC zachęca Komisję Wspólnot Europejskich do kontynuowania dialogu z międzynarodowymi partnerami - w szczególności Stanami Zjednoczonymi - w celu zapewnienia globalnych wspólnych ram regulacyjnych i nadzorczych. Jak wskazano we wkładzie Eurosystemu w konsultacje Komisji w sprawie funduszy hedgingowych, umiędzynarodowienie sektora oraz wynikające z niego ryzyko arbitrażu regulacyjnego oraz obchodzenia prawa powodują konieczność koordynacji działań na szczeblu międzynarodowym(2). Taka koordynacja mogłaby zapewnić, aby wymogi obowiązujące wobec ZAFI w państwach trzecich były równoważne z wymogami wprowadzanymi w UE oraz aby ZAFI z siedzibą poza UE miały dostęp do rynków UE na zasadzie wzajemności.
5. W motywie 3 projektu dyrektywy wskazano jako jeden z jego podstawowych celów stworzenie ram, które będą w stanie zapobiegać zagrożeniom dotyczącym "inwestorów, innych uczestników rynku i samych rynków", związanym z działalnością AFI, oraz "uwzględniać szeroki asortyment strategii inwestycyjnych i technik stosowanych przez ZAFI." W związku z tym zauważono, że projekt dyrektywy dotyczy wszelkich typów funduszy, które nie są objęte dyrektywą 2009/.../WE w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (wersja przekształcona)(3), takich jak fundusze hedgingowe, fundusze inwestujące na rynku surowców, otwarte fundusze inwestujące na rynku nieruchomości, notowane fundusze zamknięte, fundusze private equity oraz fundusze venture capital. Fundusze takie stanowią heterogeniczny zbiór grup inwestycyjnych, zorganizowanych w oparciu o różnorodne formy prawne w różnych państwach, zarówno w UE, jak i poza nią. Z tego względu przepisy projektu dyrektywy powinny zostać tak sformułowane, aby lepiej odzwierciedlać podstawowe różnice pomiędzy AFI.
6. Z zakresu projektu dyrektywy należy w sposób wyraźny wyłączyć banki centralne.
7. Ujmując rzecz bardziej ogólnie - EBC dostrzega potencjalne ryzyko arbitrażu regulacyjnego pomiędzy ZAFI, zakładami ubezpieczeń oraz instytucjami kredytowymi, pomiędzy którymi projekt dyrektywy nie zapewnia równych warunków konkurencji. Z wyjątkiem przepisów dotyczących zarządzania przez ZAFI ich aktywami własnymi, wymogi nałożone projektem dyrektywy powinny w spójny sposób znajdować zastosowanie wobec ZAFI, instytucji kredytowych oraz zakładów ubezpieczeń. Projekt dyrektywy nie określa także kryteriów oceny kompetencji i przydatności oraz minimalnych wymogów w zakresie doświadczenia w odniesieniu do zarządzających wyższego szczebla oraz kadry kierowniczej ZAFI. Dlatego też, ze względu na konieczność zapewnienia równych warunków konkurencji, EBC sugeruje uregulowanie tych kwestii w projekcie dyrektywy w sposób zgodny z podobnymi postanowieniami zawartymi w innych obszarach wspólnotowego prawa finansowego.
8. EBC zauważa, że niektóre przepisy projektu dyrektywy (przykładowo te, które odnoszą się do krótkiej sprzedaży, sekurytyzacji czy przejęcia kontroli w spółkach) zmierzają do uregulowania kwestii horyzontalnych, dotyczących wszystkich uczestników rynku, a nie jedynie ZAFI. EBC rozumie powody wprowadzania tych przepisów, sugeruje jednak, aby zamiast ich wprowadzania do projektu dyrektywy rozważyć ich zamieszczenie w aktach prawnych dotyczących zapewnienia równych warunków konkurencji pomiędzy uczestnikami rynku - na przykład w istniejących już wspólnotowych aktach o międzysektorowym zakresie zastosowania.
9. Zasadniczo EBC przyjmuje z zadowoleniem przepisy odnoszące się do wymogów sprawozdawczych ZAFI (na które zostanie nałożony obowiązek udzielania właściwym organom informacji o wysokiej jakości) oraz mechanizmów wymiany informacji pomiędzy organami nadzoru. EBC sugeruje jednak przeprowadzenie dogłębnej analizy umożliwiającej objęcie obowiązkiem sprawozdawczym głównie tych danych, które powinny mieć znaczenie dla monitorowania stabilności finansowej, a tym samym zapewnienie spójności wymogów sprawozdawczych z przepisami ustanawiającymi Europejską Radę ds. Ryzyka Systemowego (ang. "European Systemic Risk Board", ESRB) oraz Europejski System Organów Nadzoru Finansowego (ang. "European System of Financial Supervisors", ESFS) oraz zapewnienie tym organom możliwości uzyskiwania danych dotyczących nadzoru, które są potrzebne i odpowiednie do wypełniania ich zadań(4). Obowiązki sprawozdawcze, które zostaną określone na podstawie wspomnianej analizy, powinny znaleźć odzwierciedlenie w projekcie dyrektywy. Dalsze uszczegółowienie byłoby jednak także możliwe w drodze procedury komitetowej. EBC jest gotowy do wsparcia przedmiotowych analiz.
10. Należy również zwrócić należytą uwagę na skoordynowanie wymogów sprawozdawczych wobec właściwych organów (wskazanych w art. 21 i 24 projektu dyrektywy) z wymogami uregulowanymi w rozporządzeniu EBC/2007/8 z dnia 27 lipca 2007 r. dotyczącym danych statystycznych w zakresie aktywów i zobowiązań funduszy inwestycyjnych(5). Rozporządzenie to, które w chwili obecnej stosuje się do funduszy inwestycyjnych z siedzibą w strefie euro, umożliwia zbieranie zharmonizowanych informacji statystycznych dotyczących bilansów. Skoordynowanie wymogów sprawozdawczych wobec właściwych organów z wymogami sprawozdawczymi określonymi w rozporządzeniu EBC/2007/8 oraz korzystanie z ujednoliconego wzoru sprawozdawczego przez wszystkie AFI, które podlegają zakresowi projektu dyrektywy, przyczyniłoby się do możliwości oceny ryzyka systemowego w całej UE. Rozwiązanie takie zminimalizowałoby także dodatkowe obciążenia sprawozdawcze tych AFI, które już przekazują takie informacje. Projekt dyrektywy powinien określać podstawowe zasady znajdujące zastosowanie do modeli działalności realizowanych przez ZAFI, EBC popiera jednak także zastosowanie procedury komitetowej do opracowania pewnych bardziej technicznych i szczegółowych przepisów mających na celu standaryzację w całej UE informacji wskazanych w art. 21 i 24 projektu dyrektywy. Obowiązek sprawozdawczy powinien zatem obejmować m.in. dane bilansowe AFI określone w rozporządzeniu EBC/2007/8, rachunek wyników, rachunek i prognozy przepływów pieniężnych (w tym główne źródła finansowania, listę podmiotów "prime broker" oraz scenariusze planów awaryjnych w zakresie dostarczania płynności), ograniczenia w zakresie praw inwestorów do umorzenia, aktywa, do których stosuje się metodę wyceny "według modelu" (mark-to-model), dźwignię finansową, pozycje na instrumentach pochodnych (w tym kwoty bazowe i złożone zabezpieczenie), aktywa niepłynne oraz aktywa o niskim ratingu kredytowym (non-investment grade assets) oraz stosowanie krótkiej sprzedaży. EBC oczekuje, że przepisy wykonawcze, które powinny zostać wdrożone w tym obszarze, zostaną skonsultowane z ESRB.
11. Pojęcie dźwigni finansowej ma podstawowe znaczenie dla modelu działalności realizowanego przez ZAFI. Zawarta w projekcie dyrektywy definicja pojęcia "dźwignia finansowa" nie uwzględnia jednakże konkretnych koncepcji współczynnika dźwigni finansowej. EBC obawia się, że bez dodatkowych wyjaśnień w tekście projektu dyrektywy implementacja zaproponowanej definicji może być utrudniona. Przepisy wykonawcze w tej dziedzinie powinny uwzględniać techniczny wkład banków centralnych i niebankowych organów nadzorczych. Z tego względu EBC oczekuje, że przepisy wykonawcze w tej dziedzinie - w tym wskazane w zmianie nr 7 w załączniku, dotyczące możliwych sposobów udoskonalenia definicji pojęcia "dźwignia finansowa" oraz określające, w jakich okolicznościach uznaje się, że dany AFI systematycznie stosuje dużą dźwignię finansową - zostaną konsultowane z ESRB oraz ESFS.
12. Artykuł 25 ust. 3 projektu dyrektywy stanowi, że Komisja przyjmuje środki wykonawcze określające pułapy ograniczające poziom dźwigni finansowej, które mogą stosować ZAFI, uwzględniają m.in. typ AFI, jego strategię oraz źródła dźwigni finansowej. EBC zaznacza, że stosowanie dźwigni finansowej może stwarzać istotne zagrożenia dla stabilności finansowej. W związku ze swoją elastycznością inwestycyjną ZAFI mogą odgrywać istotną rolę we wspieraniu płynności rynków finansowych, a tym samym przyczyniać się do efektywnego funkcjonowania rynku finansowego i kształtowania cen. Odgrywanie przez ZAFI takiej roli wymaga, aby pułapy dźwigni finansowej mające zastosowanie do AFI były zrównoważone i odpowiednio dostosowane do ryzyka oraz aby uwzględniały pełny profil ryzyka ZAFI a równocześnie nie naruszały w sposób nadmierny ich elastyczności inwestycyjnej.
13. W razie zaistnienia takiej potrzeby EBC jest gotowy do zajęcia stanowiska co do ewentualnego zmienionego projektu dyrektywy. Propozycje zmian brzmienia projektu dyrektywy wynikające z przyjęcia wskazanych powyżej uwag zostały zawarte w załączniku. Większość tych propozycji nie zawiera uwag natury bardziej ogólnej, które zostały przedstawione powyżej.
Frankfurt nad Menem dnia 16 października 2009 r.
Jean-Claude TRICHET | |
Prezes EBC |
______
(1) COM(2009) 207 wersja ostateczna.
(2) "Eurosystem contribution to the European Commission's consultation on hedge funds" (Wkład Eurosystemu w konsultacje Komisji w sprawie funduszy hedgingowych), 25 lutego 2009 r., s. 3, dokument dostępny na stronie internetowej EBC pod adresem http://www.ecb.europa.eu
(3) Dotychczas niepublikowana w Dzienniku Urzędowym.
(4) Komunikat Komisji "Europejski nadzór finansowy" z 27.5.2009, COM(2009) 252 wersja ostateczna, dokument dostępny na stronie internetowej Europa pod adresem http://www.eur-lex.europa.eu
(5) Dz.U. L 211 z 11.8.2007, s. 8.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2009.272.1 |
Rodzaj: | Opinia |
Tytuł: | Opinia w sprawie projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmieniającej dyrektywy 2004/39/WE i 2009/…/WE (CON/2009/81). |
Data aktu: | 16/10/2009 |
Data ogłoszenia: | 13/11/2009 |