(2018/C 55/05)
(Dz.U.UE C z dnia 14 lutego 2018 r.)
Obecny system ECRIS, ustanowiony decyzją ramową Rady 2009/315/WSiSW 1 , wspiera wymianę informacji o wyrokach skazujących, głównie w kontekście współpracy wymiarów sprawiedliwości. System ECRIS może być również wykorzystywany do celów innych niż postępowania karne, zgodnie z prawem krajowym państwa członkowskiego będącego wnioskodawcą oraz państwa członkowskiego, do którego skierowany jest wniosek. Choć system ECRIS w obecnej postaci może być stosowany w przypadku obywateli państw trzecich, nie spełnia on tej funkcji skutecznie. Z tego względu uzasadnione jest wprowadzenie usprawnień systemu.
Kwestię skuteczności systemu ECRIS w przypadku obywateli państw trzecich podkreślono w Europejskiej agendzie bezpieczeństwa i uznano za priorytet ustawodawczy na rok 2017. Już w 2016 r. Komisja przyjęła wniosek dotyczący dyrektywy zmieniającej obowiązujące prawo i wprowadzającej usprawnienia w przypadku obywateli państw trzecich w drodze zdecentralizowanego systemu poprzez zastosowanie filtru indeksu przechowującego odciski palców w postaci zaszyfrowanych szablonów. W przypadku tego rozwiązania wystąpiły problemy techniczne. We wniosku dotyczącym rozporządzenia w sprawie systemu ECRIS-TCN przyjętym w dniu 29 czerwca 2017 r. ustanowiono centralną unijną bazę danych, w której są przechowywane dane dotyczące tożsamości obywateli państw trzecich, w tym odciski palców i wizerunki twarzy, umożliwiające wyszukiwanie na zasadzie "trafienie/brak trafienia" w celu zidentyfikowania państwa członkowskiego posiadającego informacje o wyrokach skazujących wydanych wobec obywatela państwa trzeciego. Ponadto wniosek dotyczący centralnego systemu ECRIS-TCN częściowo znajduje uzasadnienie jako wsparcie przyszłej interoperacyjności wielkoskalowych unijnych systemów w przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości.
EIOD śledzi tę sprawę od czasu rozpoczęcia negocjacji dotyczących ustanowienia systemu ECRIS. Wydał już dwie opinie i zwrócił uwagę na znaczenie skutecznej wymiany informacji zarówno w przypadku obywateli Unii, jak i obywateli państw trzecich. To stanowisko pozostaje niezmienne.
W niniejszej opinii EIOD odnosi się do konkretnych problemów podniesionych w przedmiotowym wniosku dotyczącym rozporządzenia. W stosownych przypadkach EIOD odnosi się w opinii do wniosku dotyczącego dyrektywy, ponieważ dokumenty te mają się wzajemnie uzupełniać. EIOD podnosi cztery główne kwestie oraz przedstawia inne dodatkowe zalecenia, które bardziej szczegółowo opisano w niniejszej opinii. Podsumowując, EIOD zaleca, by - w świetle tego, że system ECRIS został przyjęty przez UE przed wejściem w życie Traktatu z Lizbony - w drodze tych nowych wniosków dotyczących dyrektywy i rozporządzenia system został dostosowany tak, aby spełniał standardy wymagane na mocy art. 16 TFUE oraz Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, w tym wymogi dotyczące wszelkiego uprawnionego ograniczenia praw podstawowych.
Konieczność wdrożenia centralnego unijnego systemu należy poddać ocenie skutków, która powinna również uwzględniać wpływ koncentracji zarządzania wszystkimi wielkoskalowymi unijnymi bazami danych w przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości w ramach jednej agencji. Oczekiwanie interoperacyjności byłoby w tym kontekście przedwczesne, ponieważ należy przede wszystkim zapewnić podstawę prawną oraz zadbać o zgodność tej koncepcji z zasadami ochrony danych.
Wykraczające poza sferę postępowań karnych cele przetwarzania danych osobowych, do których systemy ECRIS i ECRIS-TCN mają służyć, należy ściśle zdefiniować zgodnie z zasadą celowości ochrony danych. Zasada ta ma zastosowanie również do uzyskiwania dostępu przez organy unijne, który to dostęp należy ponadto ocenić w świetle prawa do równego traktowania obywateli Unii i obywateli państw trzecich. W przypadku organów UE należy każdorazowo wykazać konieczność i proporcjonalność dostępu oraz jego zgodność z celem systemu ECRIS, jak również ścisłe ograniczenie dostępu do stosownych zadań leżących w zakresie kompetencji takich organów.
Przetwarzanie przedmiotowych danych osobowych, które są bardzo wrażliwe, powinno być ściśle zgodne z zasadą konieczności: wywołanie "trafienia" powinno następować wyłącznie w sytuacji, gdy państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, jest na mocy prawa krajowego uprawnione do przekazania informacji o wyrokach skazujących do celów innych niż postępowanie karne. Przetwarzanie odcisków palców powinno odbywać się w ograniczonym zakresie i tylko w przypadkach, gdy ustalenie tożsamości danego obywatela państwa trzeciego w inny sposób nie jest możliwe. Co się tyczy wizerunków twarzy, EIOD zaleca przeprowadzenie - bądź (jeśli została już przeprowadzona) udostępnienie - opartej na dowodach oceny konieczności gromadzenia takich danych i wykorzystania ich do celów weryfikacji lub także identyfikacji.
We wniosku dotyczącym rozporządzenia błędnie zakwalifikowano agencję eu-LISA jako podmiot przetwarzający. EIOD zaleca, by wyznaczyć agencję eu-LISA i centralne organy państw członkowskich jako współ-administratorów danych. Ponadto EIOD zaleca, by jasno określić w przepisie materialnym, że eu-LISA ponosi odpowiedzialność za wszelkie naruszenia przedmiotowego wniosku dotyczącego rozporządzenia oraz rozporządzenia (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady 2 .
Giovanni BUTTARELLI | |
Europejski Inspektor Ochrony Danych |
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2018.55.4 |
Rodzaj: | Informacja |
Tytuł: | Streszczenie opinii Europejskiego Inspektora Ochrony Danych na temat wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie systemu ECRIS-TCN. |
Data aktu: | 12/12/2017 |
Data ogłoszenia: | 14/02/2018 |