Streszczenie opinii Europejskiego Inspektora Ochrony Danych w sprawie opinii EIOD w sprawie europejskiej strategii w zakresie danych (Pełny tekst tej opinii jest dostępny w wersji angielskiej, francuskiej i niemieckiej na stronie internetowej EIOD www.edps.europa.eu).

Streszczenie opinii Europejskiego Inspektora Ochrony Danych w sprawie opinii EIOD w sprawie europejskiej strategii w zakresie danych

(Pełny tekst tej opinii jest dostępny w wersji angielskiej, francuskiej i niemieckiej na stronie internetowej EIOD www.edps.europa.eu)

(2020/C 322/04)

(Dz.U.UE C z dnia 30 września 2020 r.)

Streszczenie

W dniu 19 lutego 2020 r. Komisja Europejska opublikowała komunikat pt. "Europejska strategia w zakresie danych". Stanowi on część szerszego pakietu strategicznych dokumentów, włączając także komunikat "Kształtowanie cyfrowej przyszłości Europ/" oraz "Białą księgę w sprawie sztucznej inteligencji - Europejskie podejście do doskonałości i zaufania".

Celem europejskiej strategii w zakresie danych jest stworzenie jednolitej europejskiej przestrzeni danych i tym samym ułatwienie przedsiębiorcom i organom publicznym dostępu do wysokiej jakości danych, aby pobudzić wzrost i stworzyć wartość. Ponadto ma ona za zadanie "uczynić UE najbardziej atrakcyjną, najbardziej bezpieczną i najbardziej dynamiczną gospodarką na świecie". Kluczowym elementem europejskiej strategii w zakresie danych jest rozwój wspólnych europejskich przestrzeni danych w strategicznych sektorach gospodarki i dziedzinach interesu publicznego, takich jak europejska przestrzeń danych dotyczących zdrowia.

W opinii zaprezentowano pogląd EIOD dotyczący całej europejskiej strategii w zakresie danych, jak i kilku określonych aspektów, takich jak pojęcie "dobra publicznego", otwarte dane, wykorzystywanie danych do badań naukowych, pośrednicy w zakresie danych, bezinteresowność danych, międzynarodowa wymiana danych i inne.

Europejski Inspektor Ochrony Danych rozumie rosnące znaczenie danych dla gospodarki i społeczeństwa, oraz wspiera szersze strategiczne cele UE, takie jak rozwój jednolitego rynku cyfrowego i cyfrowa niezależność UE. Przypomina jednocześnie, iż "duże zbiory danych pociągają za sobą dużą odpowiedzialność" i dlatego należy wprowadzić odpowiednie zabezpieczenia ochrony danych.

W związku z tym EIOD popiera zaangażowanie Komisji w zapewnienie, aby europejskie podstawowe prawa i wartości, w tym prawo do ochrony danych osobowych, stanowiły podstawę wszystkich aspektów europejskiej strategii w zakresie danych i jej wdrożenia. Docenia w szczególności zapewnienie, że strategia będzie rozwijana w pełnej zgodności z ogólnym rozporządzeniem o ochronie danych, które dostarcza solidnych podstaw, również na podstawie swojej neutralności technologicznej.

Europejski Inspektor Ochrony Danych podkreśla, że jednym z głównych celów europejskiej strategii w zakresie danych powinno być udowodnienie stabilności i zrównoważonego rozwoju alternatywnego modelu gospodarki opartej na danych - otwartej, uczciwej i demokratycznej. W przeciwieństwie do obecnie dominującego modelu biznesowego charakteryzującego się bezprecedensową koncentracją danych w rękach kilku dużych podmiotów, jak i wszechobecnego śledzenia, europejska przestrzeń danych powinna posłużyć za przykład przejrzystości, skutecznej rozliczalności oraz odpowiedniej równowagi pomiędzy interesami poszczególnych osób, których dane dotyczą, i wspólnych interesów całego społeczeństwa.

Ponadto w niniejszej opinii wzięto pod uwagę bezprecedensowy globalny kryzys wywołany przez pandemię COVID-19, który dotknął wszystkich aspektów naszego życia. W tym kontekście EIOD podtrzymuje swoje stanowisko, zgodnie z którym ochrona danych nie jest problemem, lecz stanowi część rozwiązania. Dane i technologia w połączeniu z innymi czynnikami mogą odgrywać istotną rolę w zwalczaniu kryzysu, ponieważ nie istnieje szybkie rozwiązanie czegoś tak złożonego.

Europejski Inspektor Ochrony Danych pozostaje do dyspozycji Komisji, Rady i Parlamentu Europejskiego w celu zapewnienia dalszego doradztwa na późniejszych etapach wdrażania europejskiej strategii w zakresie danych, zarówno w zakresie ram prawnych, jak i aspektów praktycznych. Uwagi zawarte w niniejszej opinii nie powodują uszczerbku dla ewentualnych dodatkowych uwag, które EIOD może formułować w miarę powstawania kolejnych problemów, do których ustosunkuje się, gdy dostępne będą dalsze informacje.

1.
WPROWADZENIE
1.
W dniu 19 lutego 2020 r. Komisja Europejska zaprezentowała Komunikat pt. "Europejska strategia w zakresie danych" 1 . Stanowi on część szerszego pakietu strategicznych dokumentów, włączając także komunikat "Kształtowanie cyfrowej przyszłości Europ/" 2  oraz "Białą księgę w sprawie sztucznej inteligencji - Europejskie podejście do doskonałości i zaufania" 3 .
2.
Celem europejskiej strategii w zakresie danych jest stworzenie jednolitej europejskiej przestrzeni danych i tym samym ułatwienie przedsiębiorcom i organom publicznym dostępu do wysokiej jakości danych, aby pobudzić wzrost i stworzyć wartości, jednocześnie zmniejszając emisję dwutlenku węgla w gospodarce UE. Ponadto odgrywałaby ona kluczową rolę w realizacji ambitnego celu Komisji, aby "uczynić UE najbardziej atrakcyjną, najbardziej bezpieczną i najbardziej dynamiczną gospodarką na świecie".
3.
Europejska strategia w zakresie danych została poddana konsultacjom publicznym. Głównym celem konsultacji jest zebranie poglądów w przedmiocie całej europejskiej strategii w zakresie danych, jak i kilku określonych aspektów. Podobne konsultacje publiczne zorganizowano w przedmiocie "Białej księgi w sprawie sztucznej inteligencji".
4.
W dniu 29 stycznia 2020 r. Komisja nieformalnie zwróciła się do EIOD o wydanie opinii w sprawie projektu europejskiej strategii w zakresie danych i przesłanie do niej wstępnych uwag. Europejski Inspektor Ochrony Danych z zadowoleniem przyjmuje fakt, iż wystąpiono do niego o wydanie opinii we wczesnym etapie procedury i zachęca Komisję do utrzymania tej najlepszej praktyki.
5.
W niniejszej opinii omówiono kilka nieformalnych uwag i dostarczono bardziej ukierunkowany wkład w świetle publicznych konsultacji. Co do zasady opinię należy odczytywać w powiązaniu z pozostałymi odpowiednimi opiniami EIOD, o których wspomniano w dokumencie, takimi jak wstępna opinia w sprawie badań naukowych 4 , opinia w sprawie otwartych danych 5 , opinia w sprawie systemów zarządzania danymi osobowymi 6  i inne. Niniejsza opinia nie powoduje uszczerbku dla wszelkich dodatkowych uwag, jakie EIOD może formułować na podstawie kolejnych dostępnych informacji na późniejszym etapie, w tym w kontekście przyszłych konsultacji ustawodawczych w przedmiocie aktów prawnych przewidzianych w europejskiej strategii w sprawie danych i programie prac Komisji.
6.
Wreszcie EIOD odnotowuje toczącą się dyskusję dotyczącą zakresu, w jakim dane i technologia mogą pomóc w walce z COVID-19. Europejski Inspektor Ochrony Danych pragnie w tym kontekście przywołać swoje stanowisko, podzielone przez pozostałe organy nadzorcze wchodzące w skład Europejskiej Rady Ochrony Danych (EROD) 7 , zgodnie z którym zasady ochrony danych nie ograniczają środków podjętych w odpowiedzi na pandemię COVID-19. Ochrona danych nie jest problemem, lecz stanowi część rozwiązania. Europejski Inspektor Ochrony Danych uważa, że dane i technologia odgrywają istotną rolę w zwalczaniu bezprecedensowego kryzysu, który dotknął wszystkich aspektów naszego życia, lecz w żadnym wypadku nie stanowią one szybkiego rozwiązania. Dane i technologia mogą przyczynić się do walki z pandemią oraz innymi podobnymi zagrożeniami, tylko jeśli skutecznie wzmacniają osoby fizyczne i towarzyszą im odpowiednie gwarancje oraz inne kompleksowe środki.
6.
WNIOSKI
75.
Europejski Inspektor Ochrony Danych rozumie rosnące znaczenie danych dla gospodarki i społeczeństwa, oraz wspiera ambitny cel, aby uczynić Unię Europejską "najbardziej atrakcyjną, najbardziej bezpieczną i najbardziej dynamiczną gospodarką na świecie". Jednocześnie pragnie przypomnieć, że "duże zbiory danych pociągają za sobą dużą odpowiedzialność" i dlatego należy wprowadzić i skutecznie stosować odpowiednie zabezpieczenia ochrony danych.
76.
Europejski Inspektor Ochrony Danych z zadowoleniem przyjmuje zaangażowanie Komisji w zapewnienie, aby europejskie podstawowe prawa i wartości, w tym prawo do ochrony danych osobowych, stanowiły podstawę wszystkich aspektów europejskiej strategii w zakresie danych i jej wdrożenia. Docenia w szczególności zapewnienie, że strategia będzie rozwijana w pełnej zgodności z ogólnym rozporządzeniem o ochronie danych, które dostarcza solidnych podstaw, również na podstawie swojej neutralności technologicznej.
77.
Obecnie dominujący model biznesowy charakteryzuje się bezprecedensową koncentracją danych w rękach kilku dużych podmiotów zlokalizowanych poza UE, jak i szeroko zakrojonym wszechobecnym śledzeniem. Europejski Inspektor Ochrony Danych jest głęboko przekonany, iż jednym z najważniejszych celów europejskiej strategii w zakresie danych powinno być udowodnienie stabilności i zrównoważonego rozwoju alternatywnego modelu gospodarki opartej na danych - otwartej, uczciwej i demokratycznej. W związku z tym przewidywane wspólne europejskie przestrzenie danych powinny posłużyć za przykład przejrzystości, skutecznej rozliczalności oraz odpowiedniej równowagi pomiędzy interesami poszczególnych osób, których dane dotyczą, i wspólnych interesów całego społeczeństwa.
78.
Europejski Inspektor Ochrony Danych przewiduje, że każde działanie legislacyjne mające wpływ na ochronę danych zostanie z nim skonsultowane w stosownym czasie zgodnie z art. 42 rozporządzenia (UE) 2018/1725, oraz pozostaje do dyspozycji Komisji, Rady i Parlamentu Europejskiego w celu zapewnienia dalszego doradztwa na późniejszych etapach wdrażania europejskiej strategii w zakresie danych, zarówno w zakresie ram prawnych, jak i aspektów praktycznych. Uwagi zawarte w niniejszej opinii nie powodują uszczerbku dla ewentualnych dodatkowych uwag, które EIOD może formułować w miarę powstawania kolejnych problemów, do których ustosunkuje się, gdy dostępne będą dalsze informacje.

Bruksela, dnia 16 czerwca 2020 r.

 Wojciech Rafał WIEWIÓROWSKI

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2020.322.11

Rodzaj: Informacja
Tytuł: Streszczenie opinii Europejskiego Inspektora Ochrony Danych w sprawie opinii EIOD w sprawie europejskiej strategii w zakresie danych (Pełny tekst tej opinii jest dostępny w wersji angielskiej, francuskiej i niemieckiej na stronie internetowej EIOD www.edps.europa.eu).
Data aktu: 30/09/2020
Data ogłoszenia: 30/09/2020