(2021/C 337/02)
(Dz.U.UE C z dnia 23 sierpnia 2021 r.)
Strefa Schengen jest jednym z najważniejszych i najbardziej widocznych osiągnięć Unii Europejskiej. Jej ramy prawne, czyli dorobek Schengen, obejmują różne środki, w tym mechanizm oceny i monitorowania.
W dniu 2 czerwca 2021 r. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie ustanowienia i funkcjonowania mechanizmu oceny i monitorowania w celu weryfikacji stosowania dorobku Schengen oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 1053/2013. Celem tego wniosku jest:
1) zwiększenie strategicznego ukierunkowania mechanizmu i zapewnienie bardziej proporcjonalnego wykorzystania poszczególnych narzędzi oceny;
2) skrócenie i uproszczenie procedur, aby uczynić proces bardziej skutecznym i efektywnym, oraz zwiększenie presji grupy;
3) zoptymalizowanie udziału ekspertów z państw członkowskich oraz współpracy z organami i jednostkami organizacyjnymi Unii oraz
4) usprawnienie oceny przestrzegania praw podstawowych w ramach dorobku Schengen.
W swojej opinii EIOD z zadowoleniem przyjmuje fakt, że szczególną uwagę poświęcono we wniosku kwestii poszanowania praw podstawowych - przy przeprowadzaniu ocen Schengen - w tym prawidłowego wdrażania wymogów dotyczących ochrony danych zawartych w dorobku Schengen. Jednocześnie przedstawia dwa konkretne zalecenia mające na celu zagwarantowanie pewności prawa i poszanowanie niezależności organów nadzorczych ds. ochrony danych.
EIOD uważa, że planowane rozporządzenie powinno określić zakres ocen Schengen przez ustanowienie niewyczerpującego wykazu odpowiednich obszarów polityki, które podlegałyby ocenie. Nowy mechanizm Schengen powinien w szczególności nadal przewidywać oceny poświęcone wyłącznie ochronie danych, przeprowadzane przez ekspertów w dziedzinie ochrony danych.
Ponadto EIOD podkreśla potrzebę wyraźnego rozróżnienia kompetencji poszczególnych agencji, urzędów i organów Unii uczestniczących w ocenach Schengen. W tym kontekście należy zapewnić pełne poszanowanie niezależności Europejskiego Inspektora Ochrony Danych, zgodnie z art. 55 rozporządzenia (UE) 2018/1725.
1. Wprowadzenie i kontekst
1. Strefa Schengen 1 jest jednym z najważniejszych i najbardziej widocznych osiągnięć Unii Europejskiej. Zwiększyła swobodę przemieszczania się, umożliwiając ponad 420 mln osób przemieszczanie się bez poddawania się kontrolom na granicach wewnętrznych.
2. Dorobek Schengen obejmuje przepisy prawne włączone w ramy Unii zgodnie z Protokołem nr 19 załączonym do TUE i TFUE, wraz z aktami opartymi na nich lub w inny sposób z nimi związanymi. Dorobek obejmuje zatem:
1) środki na granicach zewnętrznych (zarządzanie granicami zewnętrznymi),
2) środki wyrównawcze (wspólna polityka wizowa, współpraca policyjna, polityka powrotowa i System Informacyjny Schengen) oraz
3) mechanizm oceny i monitorowania. Dorobek Schengen obejmuje również wymogi dotyczące ochrony danych i poszanowania innych praw podstawowych.
3. Celem mechanizmu oceny Schengen jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania strefy Schengen poprzez zagwarantowanie skutecznego stosowania przez państwa członkowskie przepisów Schengen, między innymi poprzez utrzymanie wysokiego poziomu wzajemnego zaufania między uczestniczącymi państwami członkowskimi. Obecny mechanizm oceny i monitorowania dorobku Schengen został ustanowiony rozporządzeniem Rady (UE) nr 1053/2013 2 , które weszło w życie w 2015 r.
4. Aby stawić czoła wyzwaniom stojącym przed strefą Schengen, przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen zapowiedziała w swoim orędziu o stanie Unii w 2020 r. strategię dotyczącą strefy Schengen. Jedną z inicjatyw w tym kontekście jest przegląd mechanizmu oceny i monitorowania dorobku Schengen. W związku z tym w dniu 2 czerwca 2021 r. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie ustanowienia i funkcjonowania mechanizmu oceny i monitorowania w celu weryfikacji stosowania dorobku Schengen oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 1053/2013 3 . Celem tego wniosku jest:
1) zwiększenie strategicznego ukierunkowania mechanizmu i zapewnienie bardziej proporcjonalnego wykorzystania poszczególnych narzędzi oceny;
2) skrócenie i uproszczenie procedur, aby uczynić proces bardziej skutecznym i efektywnym, oraz zwiększenie presji grupy;
3) zoptymalizowanie udziału ekspertów z państw członkowskich oraz współpracy z organami i jednostkami organizacyjnymi Unii oraz
4) usprawnienie oceny przestrzegania praw podstawowych w ramach dorobku Schengen.
5. Zgodnie z art. 42 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2018/1725 Komisja musi konsultować się z EIOD po przyjęciu wniosku w sprawie aktu ustawodawczego, jeżeli ma on wpływ na ochronę praw i wolności osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych. Komisja przeprowadziła formalne konsultacje z EIOD 3 czerwca 2021 r. Konsultowano się również nieformalnie z EIOD w trakcie przygotowywania wniosku, a w maju 2021 r. przedstawił on nieformalne uwagi. EIOD z zadowoleniem przyjmuje fakt, że zasięgnięto jego opinii na wczesnym etapie procedury, i zachęca Komisję do kontynuowania tej dobrej praktyki.
6. Niniejsza opinia pozostaje bez uszczerbku dla wszelkich przyszłych dodatkowych uwag lub zaleceń EIOD, w szczególności w przypadku stwierdzenia dalszych kwestii lub udostępnienia nowych informacji. Ponadto niniejsza opinia pozostaje bez uszczerbku dla wszelkich przyszłych działań, które EIOD może podjąć w ramach wykonywania swoich uprawnień zgodnie z art. 58 rozporządzenia (UE) 2018/1725.
5. Wnioski
19. EIOD z zadowoleniem przyjmuje fakt, że szczególną uwagę poświęcono we wniosku kwestii poszanowania praw podstawowych - przy przeprowadzaniu ocen Schengen - w tym prawidłowego wdrażania i stosowania wymogów dotyczących ochrony danych zawartych w dorobku Schengen.
20. W odniesieniu do zakresu ocen Schengen, EIOD uważa, że przyszłe rozporządzenie powinno go zdefiniować poprzez ustanowienie niewyczerpującego wykazu odpowiednich obszarów polityki, które podlegałyby ocenie. Nowy mechanizm Schengen powinien w szczególności nadal przewidywać oceny poświęcone wyłącznie ochronie danych, przeprowadzane przez ekspertów w dziedzinie ochrony danych.
21. Ponadto EIOD podkreśla, że należy wyraźnie rozróżnić kompetencje różnych agencji, biur i organów Unii uczestniczących w ocenach Schengen. Wniosek powinien w szczególności zapewniać pełne poszanowanie niezależności Europejskiego Inspektora Ochrony Danych, zgodnie z art. 55 rozporządzenia (UE) 2018/1725.
| Wojciech Rafał WIEWIÓROWSKI |
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025
Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025
Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025
Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025
Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025
Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2021.337.2 |
| Rodzaj: | Informacja |
| Tytuł: | Streszczenie opinii Europejskiego Inspektora Ochrony Danych w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady w sprawie ustanowienia i funkcjonowania mechanizmu oceny i monitorowania w celu weryfikacji stosowania dorobku Schengen (Pełny tekst niniejszej opinii jest dostępny w wersji angielskiej, francuskiej i niemieckiej na stronie internetowej EIOD www.edps.europa.eu). |
| Data aktu: | 23/08/2021 |
| Data ogłoszenia: | 23/08/2021 |