INFORMACJA DOTYCZĄCA ZATWIERDZENIA ZMIANY STANDARDOWEJ
Crişana
PDO-RO-A0105-AM01
Data przekazania informacji: 12.10.2023 r.
OPIS I UZASADNIENIE ZATWIERDZONEJ ZMIANY
1. Wprowadzenie nowych odmian winorośli wykorzystywanych do produkcji wina opatrzonego kontrolowaną nazwą pochodzenia Crięana
Do specyfikacji dodano nowe winne odmiany winorośli wykorzystywane do produkcji wina niemusującego opatrzonego kontrolowaną nazwą pochodzenia Crięana, tj. odmiany Cadarca, Cabernet Franc i Furmint.
Wymienione odmiany są przeznaczone do uprawy na szczeblu krajowym na mocy rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi nr 273/2020, natomiast obszary ich uprawy położone w okręgach Bihor i Salaj zostały wpisane do rejestru winnic. Ich uwzględnienie w specyfikacji ma na celu zróżnicowanie gamy win gatunkowych produkowanych na obszarze uprawy winorośli obejmującym regiony Kriszana i Marmarosz przy wykorzystaniu odmian rodzimych, a zwiększenie udziału win gatunkowych ugruntowuje renomę wina opatrzonego kontrolowaną nazwą pochodzenia Crięana dzięki cechom jakościowym win uzyskiwanych z tych odmian.
Zmieniono rozdział IV specyfikacji oraz pkt 7 jednolitego dokumentu.
2. Określenie wydajności wina i winorośli dla nowych odmian, które mają być wykorzystywane w procesie produkcji
Specyfikacja została zmieniona, aby uwzględnić wydajności wina i winorośli dla nowych odmian winorośli, których dotyczy wniosek, tj. odmian Cadarca, Cabernet Franc i Furmint. Warunek ten określono w celu zapewnienia zgodności z obowiązującymi przepisami w zakresie nazw pochodzenia.
Zmieniono rozdziały V i VI specyfikacji produktu i pkt 5.2 jednolitego dokumentu.
3. Prezentacja szczegółowych informacji na temat produktu - wina białe i czerwone
W rozdziale specyfikacji poświęconym związkowi między obszarem a produktem dodano szczegółowe informacje dotyczące właściwości win białych i czerwonych opatrzonych kontrolowaną nazwą pochodzenia Crięana.
Specyfikację należy uzupełnić o szczegółowe informacje dotyczące produktu, aby zapewnić zgodność z obowiązującymi przepisami w zakresie kontrolowanych nazw pochodzenia nakładającymi wymóg przedstawienia szczegółowych informacji na temat związku między obszarem geograficznym a produktem.
Zmieniono rozdziały II i XI specyfikacji produktu oraz pkt 4 jednolitego dokumentu.
4. Przeredagowanie warunków etykietowania
Niektóre warunki określone pierwotnie w rozdziale dotyczącym granic obszaru należy przenieść do części poświęconej prezentacji/warunkom w zakresie wprowadzania do obrotu, ponieważ odnoszą się one do określonych oznaczeń na etykietach win wykorzystujących nazwy obszarów mniejszych niż wyznaczony obszar ChNP.
W zależności od interesów producentów chronioną nazwę pochodzenia CRISANA można uzupełnić na etykietach win jedną z następujących nazw pojedynczych winnic: BiHarIA, DIOSIG, SACUENI, sAlARD, sAnIOB, DEALUL §IMLEULUI, ZALAU, SAMSUD, SARMASAG.
Zmieniono rozdział III specyfikacji oraz pkt 9 jednolitego dokumentu.
5. Zmiany dotyczące oznaczenia obszaru geograficznego
Należy zmienić i uzupełnić informacje na temat wyznaczonego obszaru produkcji obejmującego region Kriszana ze względów związanych w szczególności z krajową reformą administracyjną, aby oznaczenie obszaru produkcji win opatrzonych kontrolowaną nazwą pochodzenia Crisana było zgodne z obowiązującymi przepisami prawa administracyjnego i ustawodawstwem krajowym regulującym kwestie dotyczące krajowych obszarów uprawy winorośli, na podstawie którego wyznacza się konkretne obszary produkcji win opatrzonych ChNP/ChOG.
Korekta obszaru wyznaczonego na potrzeby produkcji win opatrzonych kontrolowaną nazwą pochodzenia dotyczy wsi Vaida, którą należy przyporządkować administracyjnie do gminy Rosiori (okręg Bihor), ponieważ gminę tę ustanowiono na mocy ustawy nr 140/2003 ustanawiającej gminę Rosiori poprzez dokonanie reorganizacji gminy Diosig, w ramach której wsie Rosiori, Mihai Bravu i Vaida zostały odłączone od gminy Diosig w okręgu Bihor.
Wyznaczony obszar obejmujący region Kriszana uzupełniono również o gminę Rosiori wraz z wsiami Rosiori i Vaida, uznając ją za obszar produkcji wina objętego ChNP. Kwestie związane z podziałem administracyjnym rozstrzygnięto w oparciu o przejrzyste przepisy, a gmina Rosiori została uznana za część krajowego obszaru uprawy winorośli na mocy rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi nr 1205/2018, z późniejszymi zmianami.
Ponieważ gmina Ianca jest obecnie pod względem administracyjnym częścią gminy Diosig, należy wyłączyć ją z obszaru wyznaczonego do produkcji określonego w specyfikacji i włączyć ją prawidłowo do gminy Diosig, w której skład wchodzi jedynie wieś Diosig.
Zmieniono rozdział III specyfikacji produktu oraz pkt 6 jednolitego dokumentu.
JEDNOLITY DOKUMENT
1. Nazwa lub nazwy
Crisana
2. Rodzaj oznaczenia geograficznego
ChNP - chroniona nazwa pochodzenia
3. Kategorie produktów sektora wina
1. Wino
4. Opis wina lub win
1. Analityczne i organoleptyczne cechy charakterystyczne
KRÓTKI OPIS
Wina białe
Barwa - jasnożółtozielona, zielonożółta, zielonobiała, złocistozielona, zielonożółta koloru niedojrzałej cytryny, słom- kowobiała z zielonkawymi refleksami.
Bukiet - kwiatowy, delikatny, o zapachu płatków róży i aromacie typowym dla winogron muskat, z ukrytą nutą świeżo skoszonego siana i delikatnym aromacie kwiatów dzikiego bzu oraz kwiatów limonki.
Smak - kwiatowy, przypominający skórkę chleba żytniego, o nieco gorzkim posmaku, dobrze skomponowany, przywodzący na myśl kwaśne zielone letnie jabłka, aromat dzikich kwiatów i świeże owoce, o przyjemnej lub delikatnej kwasowości oraz aromacie kwiatów akacji, skoszonego siana, kwiatów winorośli i soczystych egzotycznych owoców. Świeży dzięki wysokiej kwasowości, niekiedy o przyjemnym pierwotnym aromacie egzotycznych owoców.
Ogólne cechy analityczne | |
Maksymalna całkowita zawartość alkoholu (w % objętości) | 15,00 |
Minimalna rzeczywista zawartość alkoholu (w % objętości) | 11,00 |
Minimalna kwasowość ogólna | 4,50 grama na litr, wyrażona jako kwas winowy |
Maksymalna kwasowość lotna (w miliekwiwalentach na litr) | 18 |
Maksymalna całkowita zawartość dwutlenku siarki (w miligramach na litr) | 200 |
2. Analityczne i organoleptyczne cechy charakterystyczne
KRÓTKI OPIS
Wina czerwone
Barwa - intensywnie rubinowoczerwona przechodząca w ceglastoczerwoną, jasnorubinowoczerwona, ciemnowiśniowa lub przejrzyściegranatowoczerwona dzięki procesowi leżakowania bądź jasno-/ciemnoczerwona przechodząca w purpurową.
Bukiet - wyraźny aromat trawy, kiści winogron, czereśni i truskawek, autentyczne nuty kwiatowe, drewna dębowego i waniliowe, aromat świeżych malin. Po leżakowaniu w beczkach przez okres od roku do dwóch lat wino nabywa złożoności aromatycznej przywodzącej na myśl drewno dębowe i delikatny aromat wanilii.
Smak - aromaty dojrzałych leśnych owoców, czerwonych porzeczek, żurawiny, jeżyn i jagód, jednolity, intensywny, taninowy smak z nutami suszonych owoców Aromaty gorzkich czereśni, kakao i czekolady, które w procesie leżakowania stają się nieco mniej cieliste, ale nabywają jednocześnie atrakcyjny bukiet.
Ogólne cechy analityczne | |
Maksymalna całkowita zawartość alkoholu (w % objętości) | 15,00 |
Minimalna rzeczywista zawartość alkoholu (w % objętości) | 11,00 |
Minimalna kwasowość ogólna | 4,5 grama na litr, wyrażona jako kwas winowy |
Maksymalna kwasowość lotna (w miliekwiwalentach na litr) | 20 |
Maksymalna całkowita zawartość dwutlenku siarki (w miligramach na litr) | 150 |
5. Praktyki winiarskie
5.1. Szczególne praktyki winiarskie
1. Praktyki winiarskie
Odpowiednie ograniczenia dotyczące produkcji win
Wartości graniczne dotyczące stosowania określonych substancji:
- zawartość dwutlenku węgla wykorzystywanego w procesie produkcji nie może przekraczać 2 g/l wina przetwarzanego w ten sposób;
- zawartość kwasu cytrynowego wykorzystywanego w procesie produkcji nie może przekraczać 1 g/l wina przetwarzanego w ten sposób;
- zawartość kwasu metawinowego wykorzystywanego w procesie produkcji nie może przekraczać 100 mg/l.
5.2. Maksymalna wydajność
1. Odmiany Muscat Ottonel, Traminer roz, Sauvignon, Pinot gris, Chardonnay, Tàmaioasà romaneascà, Cabernet Sauvignon, Pinot noir i Feteascà neagrà
8 000 kg winogron z hektara
2. Odmiany Merlot, Riesling italian, Riesling de Rhin, Feteascà albà, Burgund mare, Syrah, Furmint, Cadarcà i Cabernet Franc
10 000 kg winogron z hektara
3. Odmiany Feteascà regalà i Mustoasà de Màderat
12 000 kg winogron z hektara
4. Odmiany Muscat Ottonel, Traminer roz, Sauvignon, Pinot gris, Chardonnay, Tàmaioasà romaneascà, Cabernet Sauvignon, Pinot noir i Feteascà neagrà
52 hektolitry z hektara
5. Odmiany Merlot, Riesling italian, Riesling de Rhin, Feteascà albà, Burgund mare, Syrah i Cadarcà
65 hektolitrów z hektara
6. Odmiany Furmint i Cabernet Franc
70 hektolitrów z hektara
7. Odmiany Feteascà regalà i Mustoasà de Màderat
78 hektolitrów z hektara
6. Wyznaczony obszar geograficzny
Obszar wyznaczony na potrzeby produkcji win opatrzonych kontrolowaną nazwą pochodzenia "CRISANA" może obejmować dwie podnazwy i znajduje się na następujących obszarach okręgów Bihor i Sàlaj:
1.1. Podnazwy "DIOSIG" i "BIHARIA":
Okręg Bihor:
- gmina Biharia: wieś Biharia
- gmina Cetariu: wsie Sisterea i Paleu
- gmina Diosig: wieś Diosig
- gmina Rosiori: wsie Rosiori i Vaida
- gmina Sàcuieni: wsie Sàcueni i Cadea
- gmina Sàlard: wsie Sàlard i Santimreu
- gmina Ciuhoi: wsie Saniob i Ciuhoi
1.2. Podnazwa "SIMLEUL SILVANIEI":
Okręg Sàlaj:
- miasto Simleul Silvaniei: miejscowości Simleul Silvaniei i Cehei
- gmina Nusfalàu: wsie Nusfalàu, Bilghez i Boghis
- gmina Ip: wsie Ip, Zàuan i Zàuan-Bài
- gmina Camàr: wieś Camàr
- gmina Pericei: wsie Pericei, Bàdàcin i Sici
- gmina Carastelec: wieś Carastelec
- gmina Crasna: wieś Crasna
- gmina Mäeriste: wsie Uileacu Simleului i Doh
- miasto Zaläu: miejscowość Zaläu
- gmina Samsud: wieś Samsud
- gmina Särmasag: wsie Särmasag, Ilisua i Lompirt
- gmina Dobrin: wsie Dobrin i Doba
- gmina Criseni: wsie Criseni i Garceiu
- gmina Horoatu Crasnei: wieś Horoatu Crasnei
- gmina Hereclean: wsie Hereclean, Diosod, Gurusläu i Badon
- gmina Bocsa: wsie Bocsa i Borla
- gmina Coseiu: wsie Coseiu i Archid
7. Odmiany winorośli
Burgund Mare N - Grosser burgunder, Blaufrankisch, Kekfrankos, Frankovka, Limberger
Cabernet Franc N
Cabernet Sauvignon N - Petit Vidure, Burdeos tinto
Cadarcä N - Schwarzer Kadarka, Rubinroter Kadarka, Lugojanä, Gamzä, Fekete budai
Chardonnay B - Gentil blanc, Pinot blanc Chardonnay
Feteascä albä B - Päsäreascä albä, Poama fetei, Mädchentraube, Leanyka, Leanka
Feteascä neagrä N - Schwarze Mädchentraube, Poama fetei neagrä, Päsäreascä neagrä, Coada randunicii
Feteascä regalä B - Königliche Mädchentraube, Königsast, Kiralyleanka, Dänäsanä, Galbenä de Ardeal
Furmint B - Furmin, Som szalai, Tokay, Szegszolo
Merlot N - Bigney rouge, Plant Medoc
Muscat Ottonel B - Muscat Ottonel blanc
Mustoasä de Mäderat B - Lampau, Lampor, Mustafer, Mustos Feher, Straftraube
Pinot Gris G - Affumé, Grauer Burgunder, Grauburgunder, Grauer Mönch, Pinot cendré, Pinot Grigio, Ruländer
Pinot noir N - Blauer Spätburgunder, Blauer Burgunder, Burgund mic, Burgunder roter, Klävner Morillon Noir
Pinot noir N - Spätburgunder, Pinot nero
Riesling de Rhin B - Weisser Riesling, White Riesling, Riesling Renano, Rheinriesling
Riesling italian B - Olasz Riesling, Olaszriesling, Welschriesling
Sauvignon B - Sauvignon blanc
Syrah N - Shiraz, Petit Syrah
Traminer Rose Rs - Rosetraminer, Savagnin Rose, Gewürztraminer
8. Opis związku lub związków
8.1. Szczegółowe informacje na temat obszaru geograficznego
Opis czynników naturalnych
Region Kriszana (węg. Korosvidek; niem. Kreischgebiet) jest położony między rzekami Marusza, Samosz i Cisa a pasmem Gór Zachodniorumuńskich. Najbardziej oddalone punkty tego regionu to: 20°45' E (miasto Nadlac na zachodzie) i 22°39' E (wieś Tarnavita na wschodzie) oraz 45°58' N (wieś Labasint na południu) i 46°38' N (wieś Berechiu na północy).
Specyficznymi naturalnymi elementami środowiska jest obszar rzeki Szybki Keresz ograniczony na północy pasmem Gór Ses, łagodne wzgórza w pobliżu równiny oraz wpływ klimatu środkowoeuropejskiego, który powoduje pewne obniżenie temperatur i większą zmienność opadów deszczu. Zimy w tym regionie są łagodniejsze, a obszary uprawy winorośli są silnie nasłonecznione, a zarazem osłonięte od wiatru i prądów zimnego powietrza.
Znaczne zmniejszenie ilości opadów deszczu w sierpniu, wrześniu i październiku sprawia, że gleba łatwiej się nagrzewa, co zapewnia lepsze warunki dla dojrzewania winogron i odbija się korzystnie na ich stanie fitosanitarnym. Zauważalny spadek poziomu średniej temperatury powietrza o 3-4 °C we wrześniu sprzyja zachowaniu tych składników winogron, które są wrażliwe na wyższe temperatury, np. substancji aromatycznych i kwasów.
Opis czynników ludzkich
Plantatorzy z okolic wsi Beltiug, Ratesti i Ardud wybudowali setki piwnic wkomponowanych w pobliskie pagórki. Piwnice te są ułożone w dwóch lub trzech nachodzących na siebie poziomach, przez co całe zbocze wzgórza wydaje się pokryte komórkami zamkniętymi z zewnątrz drzwiami, które stanowią ich jedyny widoczny z zewnątrz element. Piwnice wykopane na zboczach wzgórz są położone w pobliżu targów, na których handluje się zwierzętami gospodarskimi, dlatego też po dokonaniu transakcji sprzedawca, który był również plantatorem, zapraszał klienta do swojej piwniczki i częstował go winem wyprodukowanym z uprawianych przez siebie winogron. Wielu kupców decydowało się również wystawiać swoje towary na targach z uwagi na wrażenie, jakie zrobił na nich smak wina pochodzącego z okolicznych piwnic. Wyprawa na targ w Kriszanie była prawdziwą gratką dla każdego amatora wina.
8.2. Szczegółowe informacje na temat produktu
Wysoki poziom kwasowości gleby sprawia, że od chwili ustanowienia kontrolowanej nazwy pochodzenia Crisana w regionie produkuje się głównie wina białe. Szeroka gama dostępnych odmian gwarantuje dużą różnorodność, jeżeli chodzi o kupażowanie rodzimych odmian białych takich jak Feteasca regala, Feteasca alba, Pinot gris i Mustoasa de Maderat, co pozwala uzyskać owocowe wina o dobrze skomponowanych pierwotnych aromatach typowych dla danej odmiany (odmiana Feteasca regala stanowi od 50 % do 75 % mieszaniny powstałej w wyniku kupażowania). Cieszące się uznaniem mieszanki można również uzyskiwać z odmian Burgund mare, Cabernet Sauvignon i Merlot. Wina są zrównoważone, wykazują wyraźny rys taninowy i charakteryzują się aromatem świeżych owoców, a także szczególną aksamitnością typową dla odmiany Cabernet Sauvignon, która nadaje się do leżakowania w beczkach.
8.3. Związek przyczynowy między obszarem a produktem
Nazwa CRISANA jest specyficzna dla regionu położonego w pobliżu trzech rzek: Białego Kereszu, Szybkiego Kereszu i Czarnego Kereszu. Wschodnią granicę tego regionu wyznacza rzeka Berettyó, natomiast południową - rzeka Marusza. W dorzeczu tych trzech rzek występują pagórkowate obszary biegnące od jego granic ku jego środkowej części oraz głębokie doliny. Jesienne poranki w tych dolinach są mgliste i wilgotne, co sprzyja gromadzeniu się aromatów owocowych w winogronach białych. Strome zbocza wzgórz i gleby - delikatnie szkieletowe gleby aluwialne, na których występują wapienie lub brunatne gleby bielicowe, spoczywające na warstwie szybko nagrzewającego się żwiru - zapewniają optymalne warunki dla dojrzewania winogron należących do odmian Feteasca alba, Furmint i Muscat Ottonel.
9. Dodatkowe wymogi zasadnicze (pakowanie, etykietowanie i inne wymogi)
Oznaczenia nieobowiązkowe
Ramy prawne:
przepisy krajowe
Rodzaj wymogów dodatkowych:
przepisy dodatkowe dotyczące etykietowania
Opis wymogu:
W zależności od interesów producentów chronioną nazwę pochodzenia CRISANA można uzupełnić na etykietach win jedną z następujących nazw pojedynczych winnic: BIHARIA, DIOSIG, SACUENI, SALARD, SANIOB, DEALUL §IMLEULUI, ZALAU, SAMSUD, sArMASAG.
Link do specyfikacji produktu
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2023.1572 |
Rodzaj: | Ogłoszenie |
Tytuł: | Publikacja informacji dotyczącej zatwierdzenia zmiany standardowej w specyfikacji produktu objętego nazwą pochodzenia w sektorze winorośli i wina, o której to zmianie mowa w art. 17 ust. 2 i 3 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2019/33 |
Data aktu: | 19/12/2023 |
Data ogłoszenia: | 19/12/2023 |