Preambuła
Mając na uwadze, co następuje:
(1) Unia Europejska jest unią wartości, jak zapisano w art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej, opartą na poszanowaniu godności ludzkiej, wolności, demokracji, równości, praworządności i przestrzeganiu praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości. Ponadto na mocy Karty praw podstawowych Unii Europejskiej Unia jest zbudowana na niepodzielnych, powszechnych wartościach: godności ludzkiej, wolności, równości i solidarności. Karta potwierdza również prawa wynikające w szczególności ze wspólnych międzynarodowych zobowiązań państw członkowskich.
(2) Transformacja cyfrowa ma wpływ na każdy aspekt życia. Oferuje znaczne możliwości poprawy jakości życia, wzrostu gospodarczego i zrównoważonego rozwoju.
(3) Transformacja cyfrowa stanowi również wyzwanie dla naszych demokratycznych społeczeństw, gospodarek i obywateli. Wraz z przyspieszeniem transformacji cyfrowej nadszedł czas, aby UE określiła, w jaki sposób jej wartości i prawa podstawowe, stosowane w normalnym życiu, powinny być wdrażane w świecie internetowym. Transformacja cyfrowa nie powinna pociągać za sobą ograniczania praw. To, co jest nielegalne poza internetem, jest nielegalne w internecie. Niniejsza deklaracja pozostaje bez uszczerbku dla "polityk niecyfrowych", takich jak dostęp do kluczowych usług publicznych poza internetem.
(4) Parlament kilkakroć wzywał do ustanowienia zasad etycznych, które ległyby u podstaw podejścia UE do transformacji cyfrowej, a także do zapewnienia pełnej zgodności z prawami podstawowymi, takimi jak ochrona danych, prawo do prywatności, niedyskryminacja i równouprawnienie płci, a także z zasadami takimi jak ochrona konsumentów, neutralność technologiczna i neutralność sieci, wiarygodność i inkluzywność. Wzywano również do wzmocnienia ochrony praw użytkowników w środowisku cyfrowym, a także ochrony praw pracowniczych i prawa do bycia offline 1 .
(5) Opierając się na wcześniejszych inicjatywach, takich jak "Deklaracja z Tallina w sprawie administracji elektronicznej" i "Deklaracja berlińska w sprawie społeczeństwa cyfrowego i administracji cyfrowej opartej na wartościach", państwa członkowskie zaapelowały w "Deklaracji lizbońskiej - celowa demokracja cyfrowa" o model transformacji cyfrowej, który wzmacnia ludzki wymiar ekosystemu cyfrowego, a podstawą tego modelu jest jednolity rynek cyfrowy. Państwa członkowskie zaapelowały również o model transformacji cyfrowej, który zapewni wykorzystanie technologii w obliczu potrzeby podjęcia działań w dziedzinie klimatu i ochrony środowiska.
(6) Unijna wizja transformacji cyfrowej jest ukierunkowana na człowieka, wzmacnia pozycję jednostek i wspiera innowacyjne przedsiębiorstwa. W decyzji w sprawie programu polityki "Droga ku cyfrowej dekadzie" do 2030 r. określono konkretne cele cyfrowe oparte na czterech głównych punktach (umiejętności cyfrowe, infrastruktury cyfrowe, cyfry- zacja przedsiębiorstw i usług publicznych). Unijna droga do transformacji cyfrowej naszych społeczeństw i gospodarki obejmuje w szczególności otwartą suwerenność cyfrową, poszanowanie praw podstawowych, praworządności i demokracji, włączenie społeczne, dostępność, równość, zrównoważony rozwój, odporność, bezpieczeństwo, poprawę jakości życia, dostępność usług oraz poszanowanie praw i aspiracji wszystkich osób. Transformacja powinna przyczyniać się do rozwoju dynamicznej, zasobooszczędnej i sprawiedliwej gospodarki i społeczeństwa w UE.
(7) W niniejszej deklaracji przedstawiono wspólne zamiary i zobowiązania polityczne oraz przypomniano najważniejsze prawa w kontekście transformacji cyfrowej. Deklaracja powinna również pomóc decydentom w refleksji nad ich wizją transformacji cyfrowej, w której najważniejszym elementem byliby ludzie; wspierać solidarność i włączenie społeczne poprzez łączność, edukację cyfrową, szkolenia i umiejętności, uczciwe i sprawiedliwe warunki pracy, a także dostęp do cyfrowych usług publicznych online; podkreślać, jak ważna jest wolność wyboru w interakcji z algorytmami i systemami sztucznej inteligencji oraz w sprawiedliwym otoczeniu cyfrowym; wspierać udział w cyfrowej przestrzeni publicznej; zwiększać bezpieczeństwo, ochronę i upodmiotowienie w środowisku cyfrowym, w szczególności w odniesieniu do dzieci i młodzieży, przy jednoczesnym zapewnieniu prywatności i indywidualnej kontroli nad danymi; promować zrównoważony rozwój. Poszczególne rozdziały niniejszej deklaracji powinny stanowić całościowe ramy odniesienia i nie powinny być czytane oddzielnie.
(8) Deklaracja powinna również służyć jako punkt odniesienia dla przedsiębiorstw i innych odpowiednich podmiotów przy opracowywaniu i wdrażaniu nowych technologii. W tym względzie ważne jest propagowanie badań naukowych i innowacji. Szczególną uwagę należy również zwrócić na MŚP i przedsiębiorstwa typu startup.
(9) Należy dalej wzmacniać demokratyczne działanie społeczeństwa cyfrowego i gospodarki cyfrowej, przy pełnym poszanowaniu zasad praworządności, skutecznego wymiaru sprawiedliwości i egzekwowania prawa. Deklaracja nie wpływa na zgodne z prawem ograniczenia wykonywania praw w celu pogodzenia ich z wykonywaniem innych praw ani na niezbędne i proporcjonalne ograniczenia w interesie publicznym.
(10) U podstaw deklaracji leży zwłaszcza pierwotne prawo UE, w szczególności Traktat o Unii Europejskiej, Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Karta praw podstawowych Unii Europejskiej oraz prawo wtórne i orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Deklaracja opiera się również na Europejskim filarze praw socjalnych i uzupełnia ten filar. Ma ona charakter deklaratoryjny i jako taka nie wpływa na treść przepisów prawnych ani na ich stosowanie.
(11) UE powinna propagować deklarację w stosunkach z innymi organizacjami międzynarodowymi i państwami trzecimi, także poprzez uwzględnianie tych praw i zasad w swoich stosunkach handlowych, tak aby zasady takie posłużyły za inspirację dla partnerów międzynarodowych w przeprowadzeniu transformacji cyfrowej, w której najważniejszy będzie człowiek i powszechne prawa człowieka na całym świecie. Deklaracja powinna w szczególności służyć jako punkt odniesienia dla działań na forach organizacji międzynarodowych, takich jak realizacja Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, a także w ramach wielostronnego podejścia do zarządzania internetem.
(12) Propagowanie i wdrażanie deklaracji w ramach odpowiednich kompetencji państw członkowskich i z pełnym poszanowaniem prawa UE jest wspólnym politycznym zobowiązaniem i odpowiedzialnością UE i jej państw członkowskich. Komisja będzie regularnie składać Parlamentowi i Radzie sprawozdania z poczynionych postępów. Państwa członkowskie i Komisja, współpracując z myślą o osiągnięciu celów cyfrowych ustanowionych w programie polityki "Droga ku cyfrowej dekadzie" do 2030 r., powinny uwzględniać zasady i prawa cyfrowe określone w niniejszej deklaracji.
Deklaracja praw i zasad cyfrowych w cyfrowej dekadzie
Dążymy do propagowania europejskiej drogi ku transformacji cyfrowej, w której najważniejsi są ludzie, w oparciu o europejskie wartości i prawa podstawowe UE, potwierdzającej powszechne prawa człowieka i przynoszącej korzyści wszystkim osobom fizycznym, przedsiębiorstwom i całemu społeczeństwu.
W związku z powyższym oświadczamy, co następuje:
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2023.23.1 |
Rodzaj: | Informacja |
Tytuł: | Europejska deklaracja praw i zasad cyfrowych w cyfrowej dekadzie |
Data aktu: | 23/01/2023 |
Data ogłoszenia: | 23/01/2023 |