Akty Prawne
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej - Seria C
Dz.U.UE.C.2023.418

P9_TA(2023)0068 Charakterystyka energetyczna budynków (wersja przekształcona) Poprawki przyjęte przez Parlament Europejski w dniu 14 marca 2023 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (wersja przekształcona) (COM(2021)0802 - C9-0469/2021 - 2021/0426(COD)) (Zwykła procedura ustawodawcza - przekształcenie)

P9_TA(2023)0068

Charakterystyka energetyczna budynków (wersja przekształcona)

Poprawki przyjęte przez Parlament Europejski w dniu 14 marca 2023 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (wersja przekształcona) (COM(2021)0802 - C9-0469/2021 - 2021/0426(COD)) 1

(Zwykła procedura ustawodawcza - przekształcenie)

[Poprawka 1, o ile nie wskazano inaczej]

(C/2023/418)

(Dz.U.UE C z dnia 23 listopada 2023 r.)

POPRAWKI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO *

do wniosku Komisji

---------------------

2021/0426(COD)

Wniosek

DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (wersja przekształcona)

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 194 ust. 2,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 2 ,

uwzględniając opinię Komitetu Regionów 3 ,

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 4 ,

a także mając na uwadze, co następuje:

(2)

Na podstawie porozumienia paryskiego, przyjętego w grudniu 2015 r. na podstawie Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC), jego strony zgodziły się utrzymać wzrost średniej temperatury na świecie znacznie poniżej 2 ^oC w stosunku do poziomu sprzed epoki przemysłowej oraz kontynuować starania na rzecz ograniczenia wzrostu temperatury do 1,5 ^oC w stosunku do poziomu sprzed epoki przemysłowej. W listopadzie 2021 r. strony paktu klimatycznego z Glasgow potwierdziły, że utrzymanie wzrostu średniej temperatury na świecie do 1,5 ^oC powyżej poziomów sprzed epoki przemysłowej znacznie zmniejszyłoby zagrożenia i skutki związane ze zmianą klimatu, oraz podjęły się wzmocnienia swoich celów na rok 2030 do końca 2022 r. Osiągnięcie celów porozumienia paryskiego leży u podstaw komunikatu Komisji pt. "Europejski Zielony Ład" z dnia 11 grudnia 2019 r. 6 UE zobowiązała się w nim do zmniejszenia emisji netto gazów cieplarnianych w całej gospodarce Unii o co najmniej 55 % do roku 2030 w stosunku do poziomów z 1990 r. w ramach zaktualizowanego, ustalonego na poziomie krajowym wkładu, przedłożonego Sekretariatowi UNFCCC w dniu 17 grudnia 2020 r.

(3)

Jak zapowiedziano w Zielonym Ładzie, w dniu 14 października 2020 r. Komisja przedstawiła swoją inicjatywę "Fala renowacji" 7 . Zawiera ona plan działania obejmujący konkretne środki regulacyjne, finansowe i wspomagające, mające na celu co najmniej podwojenie rocznego wskaźnika renowacji energetycznej budynków do 2030 r. i wspieranie gruntownych renowacji w ponad 35 mln budynków i utworzenie do 160 000 miejsc pracy w sektorze budowlanym. Przegląd dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków jest konieczny jako jedno z narzędzi realizacji celów inicjatywy "Fala renowacji". Przyczyni się również do realizacji celów nowego europejskiego Bauhausu i europejskiej misji w zakresie neutralnych dla klimatu i inteligentnych miast oraz powinien podążać ścieżką wyznaczoną przez inicjatywę nowego europejskiego Bauhausu jako wcześniejszego etapu inicjatywy "Fala renowacji". Inicjatywa nowego europejskiego Bauhausu ma z założenia sprzyjać bardziej integracyjnemu społeczeństwu, promując dobrostan wszystkich zgodnie z przesłankami historycznego Bauhausu, co przyczyniło się do włączenia społecznego i dobrobytu obywateli, w szczególności społeczności robotniczych. Poprzez ułatwianie szkoleń, tworzenie sieci i wydawanie wytycznych architektom, artystom, studentom, inżynierom i projektantom zgodnie z zasadami zrównoważoności, estetyki i inkluzywności, inicjatywa nowego europejskiego Bauhausu może umożliwić władzom lokalnym opracowanie innowacyjnych i kulturowych rozwiązań w celu stworzenia bardziej zrównoważonego środowiska zbudowanego. Państwa członkowskie powinny wspierać projekty inicjatyw nowego europejskiego Bauhausu, które wzbogacają kulturowy i zbudowany krajobraz regionów w całej Europie oraz pomagają lokalnym obszarom i społecznościom w osiągnięciu celów klimatycznych Unii.

(5)

Pakiet legislacyjny "Gotowi na 55" zapowiedziany w programie prac Komisji ▌ na 2021 r. ma na celu realizację tych dążeń. Obejmuje on szereg obszarów polityki, w tym: efektywność energetyczną, energię ze źródeł odnawialnych, użytkowanie gruntów, zmianę użytkowania gruntów i leśnictwo, opodatkowanie energii, wspólny wysiłek redukcyjny, handel uprawnieniami do emisji i infrastrukturę paliw alternatywnych. Przegląd dyrektywy 2010/31/UE stanowi integralną część tego pakietu. W komunikacie Komisji z 18 maja 2022 r. zatytułowanym "Plan REPowerEU" dokonano przeglądu kluczowych przepisów pakietu legislacyjnego "Gotowi na 55" w świetle aktualnego kontekstu geopolitycznego, wymagającego zmiany ram politycznych oraz nowych wniosków ustawodawczych i ukierunkowanych zaleceń w celu aktualizacji celów, w szczególności poprzez zwiększenie ambicji w odniesieniu do efektywności energetycznej i oszczędności energii oraz większej suwerenności energetycznej, przy jednoczesnym odejściu od paliw kopalnych. W komunikacie tym zachęcono również państwa członkowskie do rozważenia środków podatkowych, w tym ulg podatkowych związanych z oszczędnościami energii, aby dostarczyć zachęt do oszczędzania energii i ograniczyć wykorzystanie paliw kopalnych.

(6)

Budynki odpowiadają za 40 % zużycia energii końcowej w Unii i za 36 % jej emisji gazów cieplarnianych związanych z energią, a jednocześnie 75 % budynków w Unii jest nadal nieefektywnych energetycznie. Gaz ziemny odgrywa największą rolę w ogrzewaniu budynków, odpowiadając za około 42 % energii wykorzystywanej do ogrzewania pomieszczeń w sektorze mieszkaniowym. Ropa naftowa jest drugim co do ważności paliwem kopalnym do celów grzewczych (14 %), natomiast węgiel odpowiada za około 3 %. Dlatego ograniczenie zużycia energii, zgodnie z zasadą "efektywność energetyczna przede wszystkim" ▌ , wdrażaną zgodnie z zaleceniem Komisji (UE) 2021/1749 13 oraz wykorzystywanie energii ze źródeł odnawialnych w sektorze budynków stanowią istotne działania konieczne do ograniczenia ▌ emisji gazów cieplarnianych i ubóstwa energetycznego w Unii. Mniejsze zużycie energii oraz zwiększone wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych, zwłaszcza energii słonecznej, mają również do odegrania kluczową rolę jeżeli chodzi o ograniczenie uzależnienia energetycznego Unii od paliw kopalnych w ogóle, a w szczególności od ich importu, zwiększenie bezpieczeństwa dostaw energii zgodnie z celami określonymi w planie REPowerEU, integrację systemu energetycznego, przyczynianie się do wydajności systemu, wspieranie rozwoju technicznego, a także tworzenie możliwości zatrudnienia i rozwoju regionalnego, zwłaszcza na wyspach, obszarach wiejskich i w społecznościach niepodłączonych do sieci elektrycznej.

(6a)

Poprawa efektywności energetycznej i charakterystyki energetycznej budynków poprzez gruntowną renowację przynosi ogromne korzyści społeczne, gospodarcze i środowiskowe. Ponadto efektywność energetyczna jest najbezpieczniejszą i najbardziej racjonalną pod względem kosztów metodą pozwalającą zmniejszyć zależność Unii od importu energii i złagodzić negatywne skutki wysokich cen energii. Inwestycje w efektywność energetyczną powinny mieć wysoki priorytet zarówno na poziomie prywatnym, jak i publicznym.

(6b)

W celu zadbania o to, by wszyscy obywatele odnosili korzyści z poprawy charakterystyki energetycznej budynków i związanych z tym korzyści w zakresie jakości życia, środowiska, gospodarki i zdrowia, należy wprowadzić odpowiednie ramy regulacyjne, finansowe i doradcze wspierające renowacje budynków. Szczególną uwagę należy zwrócić na gospodarstwa domowe znajdujące się w trudnej sytuacji i o średnich dochodach, ponieważ często mieszkają one w budynkach o najgorszej charakterystyce energetycznej, zarówno na obszarach miejskich, jak i wiejskich.

(7)

Budynki oraz elementy i materiały budowlane odpowiadają za emisje gazów cieplarnianych przed okresem eksploatacji, w jego trakcie i po jego zakończeniu. ▌ Należy zatem stopniowo uwzględniać emisje w całym cyklu życia budynków, zgodnie z unijną metodologią, która ma zostać ustanowiona przez Komisję, począwszy od nowych budynków, a następnie budynków poddawanych renowacji, w odniesieniu do których państwa członkowskie powinny ustanowić cele w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych w całym cyklu życia zgodnie z tą metodologią unijną. Budynki są ważnym bankiem materiałów, ponieważ przez wiele dziesięcioleci deponuje się w nich zasoby, a sposób ich projektowania ma duży wpływ na emisje w całym cyklu życia zarówno w przypadku nowych budynków, jak i renowacji. Charakterystyka całego cyklu życia budynków powinna być brana pod uwagę nie tylko w przypadku nowych budynków, ale również w renowacjach dzięki włączeniu strategii i celów redukcji emisji gazów cieplarnianych w całym cyklu życia budynków do planów renowacji budynków, sporządzanych przez państwa członkowskie.

(7c)

Kluczowe znaczenie ma promowanie i włączenie wykorzystania bardziej zrównoważonych materiałów budowlanych, w szczególności materiałów pochodzenia biologicznego i geologicznego, a także prostych, niezaawansowanych technik pasywnych i lokalnie przetestowanych technik budowlanych, aby wspierać i promować wykorzystanie i badanie technologii materiałowych, które zapewniają wkład w najlepszą możliwą izolację i wsparcie strukturalne budynków. W świetle kryzysu klimatycznego i zwiększonego prawdopodobieństwa letnich fal upałów szczególną uwagę należy zwrócić na ochronę budynków przed upałami.

(8a)

Fakt, że budynki są odpowiedzialne za emisję gazów cieplarnianych jeszcze przed rozpoczęciem ich eksploatacji, jest konsekwencją zawarcia węgla we wszystkich materiałach budowlanych. Większe wykorzystanie zrównoważonych i pozyskiwanych lokalnie, naturalnych materiałów budowlanych, zgodnie z zasadami inicjatywy nowego europejskiego Bauhausu oraz rynku wewnętrznego, oferuje potencjał zastąpienia bardziej emisyjnych materiałów i składowania dwutlenku węgla w środowisku zbudowanym dzięki wykorzystaniu materiałów drewnopochodnych.

(8b)

Polityka wystarczalności oznacza działania i codzienne praktyki, które unikają zapotrzebowania na energię, materiały, grunty, wodę i inne zasoby naturalne w całym cyklu życia budynków i towarów, przy jednoczesnym przyczynianiu się do zapewniania dobrostanu dla wszystkich w obrębie naszej planety. Zasady obiegu zamkniętego pozwalają uniknąć liniowego wykorzystania materiałów i towarów poprzez zastosowanie niektórych z zasad wystarczalności na poziomie produktów i materiałów budowlanych. Środki mające na celu wykorzystanie i wydłużenie cyklu życia materiałów wtórnych mają zasadnicze znaczenie dla zadbania o to, by unijny sektor budowlany wnosił sprawiedliwy wkład w osiągnięcie celu neutralności klimatycznej.

(8c)

Wykorzystanie w zakresie planowania urbanistycznego i projektowania infrastruktury zielonej infrastruktury, takiej jak żywe dachy i ściany, może być bardzo skutecznym narzędziem przystosowania się do zmiany klimatu i ograniczania szkodliwych skutków zmiany klimatu na obszarach miejskich. Państwa członkowskie powinny zachęcać do instalowania powierzchni porośniętych roślinnością, które mogą pomóc w zatrzymaniu wód opadowych, ograniczając w ten sposób spływ wody w miastach i poprawiając gospodarkę wodami opadowymi. Zielona infrastruktura zmniejsza również efekt miejskiej wyspy ciepła, chłodząc budynki i ich otoczenie latem i podczas fal upałów.

(9)

Współczynnik ocieplenia globalnego (GWP) w całym cyklu życia wskazuje na ogólny wkład budynku w emisje, które prowadzą do zmiany klimatu. Wyraża on zarówno emisje dwutlenku węgla wbudowane w materiały budowlane, jak i bezpośrednie i pośrednie emisje dwutlenku węgla na etapie użytkowania. Wymóg obliczania GWP w cyklu życia nowych budynków stanowi zatem pierwszy krok w kierunku lepszego uwzględnienia charakterystyki całego cyklu życia budynków i gospodarki o obiegu zamkniętym. Obliczenia powinny opierać się na zharmonizowanych ramach na poziomie Unii. Komisja Europejska powinna przedstawić jasną definicję podejścia uwzględniającego cykl życia. Państwa członkowskie powinny przyjąć plan działania na rzecz zmniejszenia GWP w cyklu życia budynków.

(9a)

Zgodnie z zasadą "efektywność energetyczna przede wszystkim" oraz w celu osiągnięcia wyższego poziomu wystarczalności i zasobooszczędności państwa członkowskie powinny zminimalizować liczbę nieużytkowanych budynków. Powinny one zachęcać do gruntownej renowacji i eksploatacji takich budynków za pomocą specjalnych środków administracyjnych i finansowych, jeżeli jest to racjonalne pod względem kosztów, oraz do budowy, przebudowy i modyfikacji budynków, co prowadzi do obniżenia GWP w cyklu życia budynku. Ponadto znaczna część każdej nowej zabudowy powinna być realizowana na ponownie wykorzystywanych terenach zdegradowanych.

(11)

Środki służące dalszej poprawie charakterystyki energetycznej budynków powinny uwzględniać warunki klimatyczne, w tym przystosowanie się do zmiany klimatu za pomocą zielonej infrastruktury, uwarunkowania lokalne oraz jakość środowiska w pomieszczeniach, wystarczalność i obieg zamknięty oraz oszczędności energii, promując w ten sposób bardziej zrównoważone, integracyjne i innowacyjne sposoby życia w celu dostosowania się do nowych potrzeb. Środki takie należy wdrożyć w sposób maksymalizujący dodatkowe korzyści płynące z innych wymagań i celów dotyczących budynków, takie jak dostępność, bezpieczeństwo przeciwpożarowe i sejsmiczne, bezpieczeństwo instalacji grzewczych i elektrycznych i zamierzone przeznaczenie budynku. Te dodatkowe korzyści powinny być wyrażone w wartościach pieniężnych, aby realistycznie określić optymalność kosztową dalszych środków poprawiających charakterystykę energetyczną. Ponadto powinny one zapewnić poprawę sytuacji gospodarstw domowych znajdujących się w trudnej sytuacji oraz osób mieszkających w mieszkaniach socjalnych.

(12)

Charakterystyka energetyczna budynków powinna być obliczana na podstawie metodologii, która może być uzupełniona na poziomie krajowym i regionalnym oraz lokalnym. Oprócz charakterystyki cieplnej metodologia ta obejmuje inne czynniki odgrywające coraz ważniejszą rolę, takie jak rodzaj stosowanych instalacji grzewczych i klimatyzacyjnych, stosowanie energii ze źródeł odnawialnych, systemy automatyki i sterowania budynków, odzysk ciepła ze ścieków, wentylacji i chłodzenia, rekuperacja energii, systemy równowagi hydraulicznej, inteligentne rozwiązania, elementy pasywnego ogrzewania i chłodzenia, zacienienie, jakość środowiska w pomieszczeniach, odpowiednie światło naturalne oraz projekt budynku. Podstawą metodologii stosowanej do obliczenia charakterystyki energetycznej powinien być nie tylko sezon grzewczy lub klimatyzacyjny, lecz powinna ona obejmować całoroczną charakterystykę energetyczną budynku. Metodologia ta powinna uwzględniać aktualne normy europejskie. Powinna również odzwierciedlać rzeczywiste warunki eksploatacji i umożliwiać wykorzystanie energii pomiarowej do weryfikacji poprawności i do celów porównywalności, a także powinna opierać się na godzinowych lub krótszych krokach czasowych. Metodologia ta powinna również umożliwiać lokalną, zdalną i biurową weryfikację założeń leżących u podstaw obliczeń, w tym efektywności cieplnej, istotności, efektywności systemu i konfiguracji urządzeń sterujących w dostarczonym budynku. Aby zachęcić do korzystania z energii ze źródeł odnawialnych na miejscu, w tym dachowych paneli fotowoltaicznych zgodnie z europejską inicjatywą na rzecz instalacji paneli fotowoltaicznych na dachach, oraz w uzupełnieniu wspólnych ram ogólnych, państwa członkowskie powinny wprowadzić niezbędne środki, aby korzyści płynące z maksymalizacji wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych na miejscu, w tym do innych zastosowań (takich jak punkty ładowania pojazdów elektrycznych), były uznawane i uwzględniane w metodologii obliczeniowej, uwzględniając obecną i przyszłą przepustowość sieci.

(13)

Państwa członkowskie powinny określać minimalne wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej budynków i elementów budynków w sposób zapewniający osiągnięcie optymalnej pod względem kosztów równowagi między wymaganymi nakładami i kosztami energii zaoszczędzonymi podczas cyklu życia budynku, bez uszczerbku dla prawa państw członkowskich do określenia minimalnych wymagań, które byłyby efektywniejsze energetycznie niż optymalne pod względem kosztów poziomy efektywności energetycznej. Powinna być zapewniona możliwość dokonywania przez państwa członkowskie regularnego przeglądu minimalnych wymagań dotyczących charakterystyki energetycznej budynków w świetle postępu technicznego.

(14)

Dwie trzecie energii zużywanej do ogrzewania i chłodzenia budynków nadal pochodzi z paliw kopalnych. Aby osiągnąć bezemisyjność, szczególnie ważne i pilne jest stopniowe wycofywanie paliw kopalnych w ogrzewaniu i chłodzeniu Państwa członkowskie powinny zatem określić w planach renowacji budynków swoje krajowe polityki i środki mające na celu stopniowe wycofywanie paliw kopalnych z ogrzewania i chłodzenia i nie należy przyznawać zachęt finansowych w przypadku instalacji kotłów na paliwa kopalne od chwili wejścia w życie niniejszej dyrektywy. Państwa członkowskie powinny wprowadzić środki zapewniające, że stosowanie systemów grzewczych opartych na paliwach kopalnych w nowych budynkach i budynkach poddawanych ważniejszym renowacjom, gruntownym renowacjom lub renowacji systemu ogrzewania nie będzie dozwolone od daty transpozycji niniejszej dyrektywy, oraz powinny stopniowo wycofać się z systemów grzewczych opartych na paliwach kopalnych ze wszystkich budynków do 2035 r., a jeżeli nie jest to wykonalne, jak poinformowano Komisję, powinno to nastąpić najpóźniej do 2040 r. Odegra to również kluczową rolę w zmniejszeniu zależności Unii od importu z państw trzecich, obniżeniu rachunków obywateli za energię i podatności na wahania cen, a także zatrzyma przekraczanie dopuszczalnych wartości zanieczyszczenia powietrza.

(14a)

Renowacja systemów grzewczych obejmuje wymianę lub modernizację źródła ciepła i może również obejmować inne elementy systemu ogrzewania, takie jak urządzenia pompujące, izolacja rurociągów, urządzeń sterujących lub urządzeń końcowych, takich jak grzejniki lub klimakonwektory wentylatorowe. Pomimo ich wpływu na ogólną efektywność systemu, wymiana lub modernizacja poszczególnych elementów bez udziału źródła ciepła nie powinna być uznawana za renowację systemu ogrzewania, ponieważ elementy te są niezależne od wykorzystywanego źródła energii. Renowacja systemu grzewczego stanowi okazję do wsparcia dekarbonizacji ogrzewania w całej Unii.

(14b)

Wydajne wykorzystanie ciepła odpadowego z systemów ciepłej wody użytkowej stanowi istotną możliwość zapewnienia oszczędności energii. Przygotowywanie ciepłej wody stanowi główny cel zużycia energii w nowych budynkach, a zwykle ciepło to ulega utracie i nie jest ponownie wykorzystywane. Mając na uwadze, że większość ciepłej wody zużywa się w prysznicach, pozyskiwanie ciepła z odpływów pryszniców w budynkach mogłoby być prostym i opłacalnym sposobem zmniejszania zużycia energii końcowej oraz powiązanych emisji CO₂ i metanu z produkcji ciepłej wody użytkowej.

(15)

Wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej systemów technicznych budynku powinny mieć zastosowanie do całych systemów zainstalowanych w budynkach, a nie do charakterystyki pojedynczych komponentów, które wchodzą w zakres rozporządzeń dotyczących poszczególnych produktów na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE 17 . Określając wymagania charakterystyki energetycznej dla systemów technicznych budynku, państwa członkowskie powinny stosować w miarę możliwości i potrzeby zharmonizowane instrumenty, zwłaszcza metody testowania i obliczeniowe oraz klasy efektywności energetycznej opracowane w ramach środków wdrażających dyrektywę 2009/125/WE ▌ oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1369 18 z myślą o zapewnieniu spójności z pokrewnymi inicjatywami i o jak najdalej idącym zminimalizowaniu potencjalnej fragmentaryzacji rynku.

(17)

Komisja powinna ustalić ramy metodologii porównawczej do celów obliczania optymalnego pod względem kosztów poziomu minimalnych wymagań dotyczących charakterystyki energetycznej. Przegląd tych ram powinien umożliwiać obliczanie zarówno charakterystyki energetycznej, jak i emisyjnej, oraz uwzględniać dające się wycenić środowiskowe, społeczne i zdrowotne efekty zewnętrzne. Państwa członkowskie powinny stosować te ramy do porównywania wyników z minimalnymi wymaganiami dotyczącymi charakterystyki energetycznej, które przyjęły. Jeżeli miałyby zachodzić istotne rozbieżności, tj. przekroczenie o 15 %, między wyliczonymi optymalnymi pod względem kosztów poziomami minimalnych wymagań dotyczących charakterystyki energetycznej oraz minimalnymi obowiązującymi wymaganiami dotyczącymi charakterystyki energetycznej, państwa członkowskie powinny uzasadnić tę różnicę lub zaplanować odpowiednie działania służące ograniczeniu tych rozbieżności. Państwa członkowskie powinny określić szacunkowy ekonomiczny cykl życia budynku lub elementu budynku, uwzględniając aktualne praktyki oraz doświadczenie w określaniu typowych ekonomicznych cykli życia. Wyniki tego porównania i dane użyte do osiągnięcia tych wyników należy regularnie przekazywać Komisji. Sprawozdania te powinny umożliwić Komisji dokonanie oceny i sporządzenie sprawozdania na temat postępów państw członkowskich na drodze do ustalenia minimalnych wymagań dotyczących charakterystyki energetycznej na poziomie optymalnym pod względem kosztów. Stosując metodologię porównawczą, państwa członkowskie powinny wziąć pod uwagę, że środki efektywności energetycznej na poziomie budynku nie obejmują środków, które zakładają stosowanie paliw kopalnych w nowych budynkach, rozważając jednocześnie szereg opcji, takich jak podaż energii ze źródeł odnawialnych wytwarzanej na miejscu, w tym w szczególności pompy ciepła i technologie słoneczne, poprzez konsumpcję własną energii odnawialnej, wspólną konsumpcję własną, współdzielenie energii lub podaż energii odnawialnej dostarczanej przez społeczność energetyczną, energię odnawialną i odpadową z wydajnego systemu ciepłowniczego i chłodniczego. Stopa dyskontowa stosowana do obliczania optymalnych pod względem kosztów poziomów charakterystyki energetycznej, zarówno z perspektywy makroekonomicznej, jak i finansowej, nie powinna przekraczać rocznej stopy wynoszącej 3 %. Metoda optymalizacji i kalkulacja makroekonomiczna całkowitych kosztów powinny uwzględniać zewnętrzne środowiskowe i zdrowotne skutki zużycia energii oraz ogólnogospodarcze korzyści makroekonomiczne w postaci np. tworzenia miejsc pracy i PKB.

(18)

Ważniejsze renowacje budynków istniejących, niezależnie od ich wielkości, są okazją do podejmowania opłacalnych ekonomicznie działań dla poprawy charakterystyki energetycznej. Ze względu na opłacalność ekonomiczną powinno być możliwe ograniczenie minimalnych wymagań dotyczących charakterystyki energetycznej do odnowionych części, które są najistotniejsze dla charakterystyki energetycznej budynku, przy czym należy uwzględnić systemy ogrzewania i chłodzenia. Państwa członkowskie powinny mieć możliwość zdefiniowania pojęcia "ważniejszej renowacji" albo jako odsetka powierzchni przegród zewnętrznych budynku, albo pod względem wartości budynku. Jeżeli państwo członkowskie zdecyduje się na zdefiniowanie ważniejszej renowacji pod względem wartości budynku, można zastosować takie wartości, jak wartość aktuarialna lub aktualna wartość opierająca się na kosztach odtworzenia - z wyłączeniem wartości działki, na której znajduje się budynek.

(18a)

Aby zapewnić wszystkim godziwe warunki mieszkaniowe konieczne jest zdefiniowanie zagrożonych obszarów lub dzielnic powiązanych z ubóstwem energetycznym w sposób umożliwiający dokładniejsze wykrywanie słabiej rozwiniętych mikroobszarów, zarówno wiejskich, jak i miejskich, wchodzących w skład obszarów bardziej rozwiniętych. Przyczyniłoby się to do identyfikacji i lokalizacji najbardziej wrażliwych sektorów społecznych i tych, które cierpią z powodu ubóstwa energetycznego, oraz gospodarstw domowych, które są narażone na wysokie koszty energii i nie mają środków na renowację zajmowanych przez siebie budynków, pomagając w ten sposób w zwalczaniu nierówności społecznych, które mogą powstać w wyniku zastosowania różnych środków w zakresie działań na rzecz klimatu. Ponadto nieefektywne mieszkalnictwo jest systemową przyczyną ubóstwa energetycznego, a 50 mln osób w Unii żyje w ubóstwie energetycznym, nie będąc w stanie odpowiednio oświetlić, ogrzać lub schłodzić swoich domów, a ponad 20 % ubogich gospodarstw domowych w Unii funkcjonuje w zagrzybiałych, zawilgoconych lub gnijących budynkach.

(19)

Ambitniejsze cele Unii w zakresie klimatu i energii wymagają nowej wizji: budynków bezemisyjnych, których bardzo niskie zapotrzebowanie na energię jest w pełni pokrywane przez energię ze źródeł odnawialnych, w przypadkach gdy jest to technicznie wykonalne. Wszystkie nowe budynki powinny być budynkami bezemisyjnymi, a wszystkie istniejące budynki powinny zostać przekształcone w budynki bezemisyjne do 2050 r. Przy ustalaniu jakichkolwiek terminów docelowych państwa członkowskie powinny uwzględnić harmonogram transformacji energetycznej i koszty społeczne.

(20)

Istnieją różne opcje pokrycia potrzeb energetycznych w energooszczędnym budynku z wykorzystaniem energii ze źródeł odnawialnych: odnawialne źródła energii na miejscu, takie jak energia słoneczna termiczna, geotermiczna, fotowoltaika, pompy ciepła, energia hydroelektryczna i biomasa, energia odnawialna dostarczana przez społeczności energetyczne działające w zakresie energii odnawialnej lub obywatelskie społeczności energetyczne oraz systemy ciepłownicze i chłodnicze oparte na odnawialnych źródłach energii lub cieple odpadowym odzyskiwanym ze ścieków, ciepłej wody użytkowej lub powietrza oraz energii odnawialnej dostarczanej z sieci energetycznych.

(20a)

Ze względu na zwiększoną elektryfikację ogrzewania i wytwarzanie większych ilości energii ze źródeł odnawialnych wymaga się, aby efektywność energetyczna budynków nie powodowała nadmiernej presji pod względem przepustowości sieci oraz nadmiernego zwiększania mocy wytwórczych, co pozwoli na zarządzanie szczytowym zapotrzebowaniem na energię elektryczną. Efektywność energetyczna budynków będzie wspierać działanie sieci i ograniczać potrzeby w zakresie mocy wytwórczych. Obejmuje to uporanie się z problemem sezonowości zapotrzebowania na ogrzewanie, które w wielu państwach członkowskich jest głównym elementem zapotrzebowania szczytowego w systemie energetycznym.

(21)

Niezbędna dekarbonizacja unijnych zasobów budowlanych wymaga renowacji energetycznej na dużą skalę: zgodnie z obowiązującymi normami budowlanymi prawie 75 % tych zasobów jest nieefektywnych energetycznie, a 85-95 % istniejących obecnie budynków będzie nadal stało w 2050 r. Ważony roczny wskaźnik renowacji energetycznej jest jednak stale niski i wynosi około 1 %. Przy obecnym tempie dekarbonizacja sektora budowlanego musiałaby trwać kilkaset lat. Inicjowanie i wspieranie renowacji budynków w celu co najmniej potrojenia obecnego tempa remontów, w tym przechodzenie na bezemisyjne systemy grzewcze, jest zatem kluczowym celem niniejszej dyrektywy. Wspieranie renowacji na szczeblu lokalnym, w tym poprzez renowacje typu przemysłowego lub seryjnego, przynosi korzyści poprzez zachęcanie do większej liczby i bardziej gruntownych renowacji budynków i doprowadzi do szybszej i tańszej dekarbonizacji zasobów budowlanych.

(22)

Minimalne normy charakterystyki energetycznej są podstawowym narzędziem regulacyjnym dającym bodziec do renowacji istniejących budynków na dużą skalę, ponieważ eliminują one główne bariery dla renowacji - takie jak rozdział zachęt oraz struktury współwłasności - których nie można przezwyciężyć za pomocą zachęt gospodarczych. Wprowadzenie minimalnych norm charakterystyki energetycznej powinno doprowadzić do stopniowego wycofywania budynków o najgorszej charakterystyce energetycznej oraz do ciągłej poprawy krajowych zasobów budowlanych, a jednocześnie przyczynić się do osiągnięcia długoterminowego celu, jakim jest dekarbonizacja zasobów budowlanych do 2050 r.

(25)

Wprowadzeniu minimalnych norm charakterystyki energetycznej powinny towarzyszyć ramy wspomagające obejmujące pomoc techniczną i środki finansowe, a także polityki mające na celu doskonalenie umiejętności pracowników w sektorze budowlanym i sektorze renowacji. Minimalne normy charakterystyki energetycznej określone na szczeblu krajowym nie stanowią "norm unijnych" w rozumieniu zasad pomocy państwa, natomiast ogólnounijne minimalne normy charakterystyki energetycznej można uznać za takie "normy unijne". Zgodnie ze zmienionymi zasadami pomocy państwa członkowskie mogą przyznawać pomoc państwa na renowację budynków w celu zapewnienia zgodności z ogólnounijnymi normami charakterystyki energetycznej, czyli w celu osiągnięcia określonej klasy charakterystyki energetycznej, dopóki te ogólnounijne normy nie staną się obowiązkowe. Po wprowadzeniu obowiązkowych norm państwa członkowskie mogą nadal przyznawać pomoc państwa na renowację budynków i modułów budynków objętych ogólnounijnymi normami charakterystyki energetycznej, o ile ta renowacja budynków ma na celu osiągnięcie normy wyższej niż określona minimalna klasa charakterystyki energetycznej.

(26)

W unijnej systematyce zrównoważonego rozwoju klasyfikuje się zrównoważoną środowiskowo działalność gospodarczą w całej gospodarce, w tym w sektorze budowlanym. Zgodnie z aktem delegowanym w sprawie unijnej systematyki dotyczącej zmiany klimatu renowacja budynków jest uznawana za zrównoważoną działalność, jeżeli osiąga co najmniej 30 % oszczędności energii, spełnia minimalne wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej w odniesieniu do ważniejszej renowacji istniejących budynków lub obejmuje indywidualne środki związane z charakterystyką energetyczną budynków, takie jak instalacja, konserwacja lub naprawa urządzeń zwiększających efektywność energetyczną lub przyrządów i urządzeń do pomiaru, regulacji i kontroli charakterystyki energetycznej budynków, jeżeli takie indywidualne środki spełniają określone kryteria. Renowacja budynków w celu zapewnienia zgodności z ogólnounijnymi minimalnymi normami charakterystyki energetycznej jest zazwyczaj zgodna z kryteriami unijnej systematyki dotyczącej zrównoważonego rozwoju związanymi z działaniami w zakresie renowacji budynków.

(27)

Ogólnounijne minimalne normy charakterystyki energetycznej powinny opierać się na zharmonizowanych klasach charakterystyki energetycznej. Dzięki zdefiniowaniu najniższej klasy charakterystyki energetycznej G jako 15 % krajowych zasobów budowlanych każdego państwa członkowskiego, mających najgorszą charakterystykę energetyczną, harmonizacja klas charakterystyki energetycznej prowadzi do podejmowania podobnych starań przez wszystkie państwa członkowskie, natomiast definicja najlepszej klasy charakterystyki energetycznej A zapewnia zbieżność zharmonizowanej skali klas charakterystyki energetycznej ze wspólną wizją budynków bezemisyjnych.

(28)

Minimalne wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej istniejących budynków i elementów budynków były już zawarte w aktach poprzedzających niniejszą dyrektywę i powinny być nadal stosowane. Chociaż nowo wprowadzone minimalne normy charakterystyki energetycznej stanowią podstawę dla minimalnej charakterystyki energetycznej istniejących budynków i zapewniają renowację nieefektywnych budynków, minimalne wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej istniejących budynków i elementów budynków sprawiają, że przeprowadzona renowacja będzie gruntowna.

(28a)

Istnieje pilna potrzeba zmniejszenia zależności od paliw kopalnych w budynkach oraz przyspieszenia wysiłków na rzecz obniżenia emisyjności i elektryfikacji zużycia przez nie energii. Aby umożliwić opłacalną instalację technologii słonecznych na późniejszym etapie, wszystkie nowe budynki powinny być "gotowe do wykorzystania energii słonecznej", tj. zaprojektowane w taki sposób, aby zoptymalizować ich potencjał w zakresie wytwarzania energii słonecznej na podstawie natężenia promieniowania słonecznego w danym miejscu, co umożliwi instalację technologii słonecznych bez kosztownych interwencji strukturalnych. Ponadto państwa członkowskie powinny zapewnić montowanie odpowiednich instalacji słonecznych na nowych budynkach, zarówno mieszkalnych, jak i niemieszkalnych, oraz na istniejących budynkach niemieszkalnych. Wykorzystanie energii słonecznej na dużą skalę w budynkach znacząco przyczyniłoby się do skuteczniejszej ochrony konsumentów przed rosnącymi i niestabilnymi cenami paliw kopalnych, ograniczyłoby narażenie szczególnie wrażliwych gospodarstw na wysokie koszty energii i przyniosłoby szerzej zakrojone korzyści środowiskowe, gospodarcze i społeczne. W celu skutecznego wykorzystania potencjału instalacji słonecznych na budynkach państwa członkowskie powinny określić kryteria montowania instalacji słonecznych na budynkach oraz ewentualne zwolnienia z tego obowiązku, zgodnie z ocenionym potencjałem technicznym i ekonomicznym instalacji energii słonecznej oraz charakterystyką budynków objętych tym obowiązkiem.

(28b)

Niniejsza dyrektywa powinna w pełni uwzględniać komunikat Komisji z 18 maja 2022 r. zatytułowany "Strategia UE na rzecz energii słonecznej", a w szczególności jej europejską inicjatywę na rzecz dachowych paneli słonecznych. Należy szybko upowszechnić fotowoltaikę i termiczne technologie słoneczne, co przyniesie korzyści zarówno dla klimatu, jak i finansów obywateli i przedsiębiorstw. Państwa członkowskie powinny ustanowić solidne ramy wsparcia dla systemów dachowych, w tym w połączeniu z magazynowaniem energii i pompami ciepła, w oparciu o przewidywalne okresy zwrotu inwestycji, które powinny być krótsze niż 10 lat. Państwa członkowskie powinny wdrożyć te środki w pierwszej kolejności z wykorzystaniem dostępnego unijnego finansowania, w szczególności nowych rozdziałów planu REPowerEU w ich planach odbudowy i zwiększania odporności. Komisja powinna co roku monitorować postępy we wdrażaniu europejskiej inicjatywy na rzecz dachowych paneli słonecznych wraz z Parlamentem Europejskim, państwami członkowskimi i zainteresowanymi stronami branżowymi.

(29)

Aby osiągnąć wysoką efektywność energetyczną i dekarbonizację zasobów budowlanych oraz przekształcić istniejące budynki w budynki bezemisyjne do 2050 r., państwa członkowskie powinny ustanowić krajowe plany renowacji budynków, które zastąpią długoterminowe strategie renowacji i staną się jeszcze skuteczniejszym i w pełni operacyjnym narzędziem planowania dla państw członkowskich, kładąc większy nacisk na finansowanie i zapewnienie dostępności pracowników odpowiednio wykwalifikowanych do przeprowadzania renowacji budynków, a także na wyeliminowanie ubóstwa energetycznego, zapewnienie bezpieczeństwa elektrycznego i pożarowego i poprawę efektywności energetycznej budynków o najgorszej charakterystyce energetycznej. W swoich planach renowacji budynków państwa członkowskie powinny określić własne krajowe cele w zakresie renowacji budynków. Zgodnie z art. 21 lit. b) pkt 7 rozporządzenia (UE) 2018/1999 oraz warunkami podstawowymi określonymi w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 19 państwa członkowskie powinny przedstawić opis środków finansowania, a także opis potrzeb inwestycyjnych i zasobów administracyjnych na potrzeby realizacji swoich planów renowacji budynków. Państwa członkowskie powinny rozważyć wykorzystanie unijnych funduszy i mechanizmów finansowania, w szczególności Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/241 20 , funduszy strukturalnych i spójności oraz Społecznego Funduszu Klimatycznego ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) .../... [rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające Społeczny Fundusz Klimatyczny zgodnie z wnioskiem COM(2021)0568] 21 , na sfinansowanie realizacji planów remontowych ich budynków.

(31)

Krajowe plany renowacji budynków powinny być ściśle powiązane z zintegrowanymi krajowymi planami w dziedzinie energii i klimatu na podstawie rozporządzenia (UE) 2018/1999, a postępy w osiąganiu krajowych celów i wkład planów renowacji budynków w realizację celów krajowych i unijnych należy zgłaszać w dwuletnich sprawozdaniach na podstawie rozporządzenia (UE) 2018/1999. Z uwagi na pilną potrzebę zwiększenia skali renowacji w oparciu o solidne plany krajowe, termin przedłożenia pierwszego krajowego planu renowacji budynków powinien zostać ustalony jak najwcześniej.

(32)

Gruntowna renowacja etapowa może być rozwiązaniem ▌ wysokich kosztów początkowych i niedogodności dla mieszkańców, które mogą się pojawić podczas renowacji "za jednym zamachem", a także może umożliwić podjęcie mniej inwazyjnych i bardziej opłacalnych działań renowacyjnych. Taka etapowa gruntowna renowacja musi być jednak starannie zaplanowana, aby uniknąć sytuacji, w której jeden etap uniemożliwia przeprowadzenie niezbędnych kolejnych etapów renowacji. Jednoetapowa gruntowna renowacja może być bardziej opłacalna i skutkować wariantami o niższym budżecie węglowym w celu osiągnięcia pełnej dekarbonizacji i zerowej emisji unijnych budynków. Zarówno jednoetapowa, jak i etapowa gruntowna renowacja są ważnymi wariantami gruntownej renowacji, ponieważ przy określaniu najodpowiedniejszych rozwiązań w zakresie dekarbonizacji należy wziąć pod uwagę różne czynniki, takie jak opłacalność, wynikający z niej budżet węglowy, użytkowanie budynku, czas renowacji, bieżący stan budynku, zakres renowacji i podstawowe źródło energii dla budynku. Jasny plan działania na potrzeby etapowej gruntownej renowacji określają paszporty renowacji, które pomagają właścicielom i inwestorom w zaplanowaniu najlepszego harmonogramu i zakresu interwencji. Dlatego też paszporty renowacji powinny być promowane oraz udostępniane właścicielom budynków we wszystkich państwach członkowskich jako dobrowolne narzędzie. Państwa członkowskie powinny zadbać o to, by paszporty renowacji nie stwarzały nieproporcjonalnych obciążeń dla zaangażowanych stron i aby towarzyszyło im odpowiednie wsparcie finansowe dla gospodarstw domowych znajdujących się w trudnej sytuacji, w szczególności gdy mieszkanie jest ich jedyną nieruchomością mieszkalną.

(33)

Pojęcie "gruntownej renowacji" nie zostało jeszcze zdefiniowane w prawie Unii. Aby zrealizować długoterminową wizję dotyczącą budynków, gruntowną renowację należy zdefiniować jako renowację, która przekształca je w budynki bezemisyjne; pierwszym jej krokiem jest renowacja, która przekształca budynki w budynki o niemal zerowym zużyciu energii. Definicja ta ma na celu poprawę charakterystyki energetycznej budynków. Głęboka renowacja do celów efektywności energetycznej stanowi doskonałą okazję do podjęcia innych kwestii, takich jak jakość środowiska w pomieszczeniach, warunki życia gospodarstw domowych znajdujących się w trudnej sytuacji, wystarczalność i obieg zamknięty, zwiększenie odporności na zmianę klimatu, poprawa standardów środowiskowych i zdrowotnych, odporność na ryzyko związane z klęskami żywiołowymi, w tym trzęsieniami ziemi, bezpieczeństwo przeciwpożarowe i elektryczne, usuwanie niebezpiecznych substancji, w tym azbestu, oraz dostępność dla osób z niepełnosprawnościami, a także rozpropagowanie pochłaniaczy dwutlenku węgla, takich jak powierzchnie pokryte roślinnością.

(33a)

Norma w zakresie gruntownych renowacji, jeśli będzie jej towarzyszyć odpowiednie wsparcie i informacje, w tym pomoc techniczna i szkolenia, może być sposobem osiągnięcia większej redukcji emisji. Lokalni decydenci odgrywają rolę wspomagającą kształtowanie rynku renowacji energetycznych za pomocą przepisów lokalnych, stymulując wycofywanie nieefektywnych systemów ciepłowniczych i chłodniczych, zarządzając procesami zamówień publicznych i rozwijając partnerstwa publiczno-prywatne. Renowacje muszą zostać przeprowadzone w wysokim standardzie, aby skutecznie ograniczać emisje i unikać niedoborów pod względem charakterystyki energetycznej, które mogą utrudniać osiągnięcie celów w średnim terminie.

(35)

Państwa członkowskie powinny wspierać te modernizacje poprawiające charakterystykę energetyczną istniejących budynków, które przyczyniają się do tworzenia zdrowej jakości środowiska w pomieszczeniach, w tym zdrowej i przystępnej cenowo przestrzeni życiowej, usuwania azbestu i innych szkodliwych substancji, zapobiegania usuwaniu w sposób nielegalny substancji szkodliwych oraz ułatwiania przestrzegania obowiązujących aktów ustawodawczych, np. dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/148/UE 22 i (UE) 2016/2284 23 .

(35a)

Oparte na zintegrowanych sieciach lokalnych lub sąsiedzkich podejścia umożliwiają ogólne koncepcje renowacji budynków, które są ze sobą przestrzennie powiązane, takich jak bloki mieszkalne. Takie podejścia do renowacji umożliwiają zastosowanie wielu rozwiązań na większą skalę. W zintegrowanych planach renowacji można przyjąć bardziej całościowe podejście, które uwzględnia szerszy ekosystem społecznościowy, np. potrzeby transportowe i odpowiednie zrównoważone źródła energii, w tym odnawialne źródła energii na miejscu i w pobliżu lub lokalne systemy ciepłownicze i chłodnicze. Takie plany umożliwiają zwiększenie opłacalności wymaganych prac, poprawę połączeń między rodzajami transportu oraz uwzględnienie istniejącej infrastruktury w celu optymalizacji systemu, a także zachowania dziedzictwa kulturowego. W związku z tym niniejsza dyrektywa powinna promować szersze wykorzystanie zintegrowanych, partycypacyjnych i związanych z siecią lokalną podejść, umożliwiających powstanie synergii i potencjalnych oszczędności energii, których nie można byłoby osiągnąć, skupiając się wyłącznie na poszczególnych budynkach. Zintegrowane plany renowacji mogą również przynieść takie korzyści jak poprawa jakości powietrza, redukcja emisji na szczeblu lokalnym oraz zmniejszenie ubóstwa energetycznego na dużą skalę. Szczeble lokalne powinny być tworzone przez władze lokalne, zgodnie z lokalnymi potrzebami.

(35b)

Aby wspierać multiplikację i replikowalność udanych projektów renowacji budynków, zgodnie z inicjatywą nowego europejskiego Bauhausu, w szczególności z jej celem w zakresie zrównoważonego rozwoju, państwa członkowskie powinny wprowadzić krajowe strategie przemysłowe w zakresie produkcji na dużą skalę prefabrykowanych elementów budynków, które można dostosowywać lokalnie do celów renowacji budynków i które pełnią różne funkcje, w tym estetyczną, izolacyjną i energotwórczą, a także izolacji i zielonej infrastruktury. Powinny one również promować różnorodność biologiczną, gospodarkę wodną, dostępność i mobilność.

(36)

Oczekuje się, że pojazdy elektryczne odegrają kluczową rolę w obniżeniu emisyjności i zwiększaniu efektywności systemu elektroenergetycznego, w szczególności dzięki usługom w zakresie elastyczności, bilansowania i magazynowania, zwłaszcza poprzez rozwój inteligentnego ładowania i agregację. Należy w pełni wykorzystać potencjał pojazdów elektrycznych pod względem integracji z systemem elektroenergetycznym oraz przyczynienia się do efektywności systemu i większego wykorzystania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych, w tym przez instalację publicznej infrastruktury ładowania na parkingach. Szczególnie ważne jest ładowanie w kontekście budynków, ponieważ to tam regularnie i przez długi czas parkuje się pojazdy elektryczne. Powolne, inteligentne i dwukierunkowe ładowanie jest opłacalne, a instalacja punktów ładowania w przestrzeniach prywatnych może pozwolić na magazynowanie energii w powiązanym budynku. W połączeniu z danymi dostarczanymi przez inteligentne liczniki i danymi generowanymi przez pojazd infrastruktura ładowania dla pojazdów elektrycznych może także zapewniać elastyczne rozwiązania oraz integrację inteligentnych i dwukierunkowych usług ładowania i ogólnie usług integracji systemu. Pojazdy elektryczne zdolne do dwukierunkowego ładowania zwiększają wydajność budynków i systemu elektroenergetycznego w celu zrównoważenia podaży energii i popytu na nią, szczególnie w godzinach szczytu i po niższych kosztach, oraz umożliwiają użytkownikom aktywne świadczenie takich usług za odpowiednim wynagrodzeniem.

(37)

Pojazdy elektryczne w połączeniu ze zwiększonym udziałem produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych powodują mniejszą emisję gazów cieplarnianych. Pojazdy elektryczne stanowią istotny element przejścia na czystą energię w oparciu o środki w zakresie efektywności energetycznej, paliw alternatywnych, energii ze źródeł odnawialnych i innowacyjnych rozwiązań w zakresie zarządzania elastycznością energetyczną. Można skutecznie wykorzystywać kodeksy budowlane, aby wprowadzać konkretne wymagania, które będą sprzyjać instalowaniu infrastruktury do ładowania na parkingach należących do budynków mieszkalnych i niemieszkalnych. Państwa członkowskie powinny usuwać bariery, takie jak wąskie gardła w zakresie przepustowości sieci i przyłączeń do sieci, rozdział zachęt i komplikacje administracyjne, jakie indywidualni właściciele napotykają podczas prób instalowania punktu ładowania na swoim miejscu parkingowym.

(38)

Dzięki wbudowanemu okablowaniu można w razie konieczności szybko instalować punkty ładowania tam, gdzie są potrzebne. Łatwo dostępna infrastruktura zmniejszy koszty instalacji punktów ładowania ponoszone przez indywidualnych właścicieli, a także zapewni użytkownikom pojazdów elektrycznych dostęp do punktów ładowania. Ustanowienie wymagań dotyczących elektromobilności na poziomie Unii w zakresie wstępnego wyposażania miejsc parkingowych oraz instalowania punktów ładowania jest skutecznym sposobem promowania pojazdów elektrycznych w niedalekiej przyszłości, przy jednoczesnym uwzględnieniu późniejszego rozwoju sytuacji wynikającego z obniżenia kosztów w perspektywie średnio- i długoterminowej. ▌ Państwa członkowskie powinny zapewnić dostępność punktów ładowania dla osób z niepełnosprawnościami.

(39)

Inteligentne ładowanie i ładowanie dwukierunkowe umożliwiają integrację systemów energetycznych budynków. Punkty ładowania, przy których pojazdy elektryczne parkują zazwyczaj przez dłuższe okresy, takie jak miejsca, w których postój związany jest z miejscem zamieszkania lub zatrudnienia, są bardzo istotne dla integracji systemu energetycznego, należy zatem zapewnić tam funkcje inteligentnego ładowania. Ponieważ ładowanie dwukierunkowe pomaga w dalszym rozpowszechnianiu energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych przez floty pojazdów elektrycznych w transporcie i ogólnie w systemie elektroenergetycznym oraz ma zasadnicze znaczenie dla wyrównywania szczytowych obciążeń sieci, a tym samym dla obniżenia zapotrzebowania na dostawy energii w godzinach szczytu i - co za tym idzie - ogólnych kosztów systemu, należy również udostępnić taką funkcję, zwłaszcza że umożliwia ona właścicielom pojazdów elektrycznych udostępnianie takich funkcji i odgrywanie aktywnej roli w systemie energetycznym za odpowiednim wynagrodzeniem, zgodnie z ich prawem do wytwarzania, udostępniania, magazynowania lub sprzedaży energii wytworzonej we własnym zakresie.

(40)

Promowanie ekologicznej mobilności jest kluczowym elementem Europejskiego Zielonego Ładu, a budynki mogą odgrywać ważną rolę w zapewnianiu niezbędnej infrastruktury nie tylko do ładowania pojazdów elektrycznych, ale również dla rowerów. Przejście na aktywną mobilność, taką jak jazda na rowerze, może znacznie zmniejszyć emisje gazów cieplarnianych z transportu. W związku ze wzrostem sprzedaży rowerów z napędem elektrycznym i innych typów pojazdów kategorii L oraz w celu ułatwienia instalacji punktów ładowania na późniejszym etapie w nowych budynkach mieszkalnych należy wymagać wbudowanego okablowania dla tych pojazdów, a w przypadku, gdy jest to wykonalne z technicznego i ekonomicznego punktu widzenia, należy wymagać wbudowanego okablowania lub infrastruktury kanałowej w budynkach mieszkalnych poddawanych znaczącej renowacji. Jak określono w Planie w zakresie celów klimatycznych na 2030 r., zwiększenie udziału czystego i wydajnego transportu prywatnego i publicznego, takiego jak transport rowerowy, radykalnie zmniejszy zanieczyszczenie powodowane przez transport i przyniesie znaczne korzyści obywatelom i społecznościom. Brak miejsc parkingowych dla rowerów, zarówno w budynkach mieszkalnych, jak i niemieszkalnych, jest poważną barierą dla upowszechnienia ruchu rowerowego. Wymogi unijne i krajowe kodeksy budowlane mogą skutecznie pomagać w przejściu na czystszą mobilność, dzięki zawartym w nich wymogom dotyczącym minimalnej liczby miejsc parkingowych dla rowerów, a budowa miejsc parkingowych dla rowerów i związanej z nimi infrastruktury na obszarach, gdzie rowery są rzadziej wykorzystywane, może prowadzić do zwiększenia ich wykorzystania. Wymóg zapewnienia miejsc parkingowych dla rowerów nie powinien być uzależniony od dostępności miejsc parkingowych dla samochodów ani być z nią powiązany, mając na względzie, że w pewnych okolicznościach miejsca te mogą być niedostępne. Minimalne wymogi dotyczące parkowania samochodów w kodeksach budowlanych powinny zostać zastąpione maksymalnymi wymogami dotyczącymi parkowania samochodów, w szczególności na obszarach, które są już dobrze obsługiwane przez transport publiczny i opcje aktywnej mobilności. Państwa członkowskie powinny wspierać władze lokalne w opracowywaniu i wdrażaniu planów zrównoważonej mobilności miejskiej ze szczególnym naciskiem na integrację polityki mieszkaniowej ze zrównoważoną mobilnością i planowaniem miejskim, zapewniając w ten sposób i nadając priorytet dostępności wszystkich nowych dużych inwestycji miejskich za pomocą aktywnej mobilności i transportu publicznego.

(41)

Programy dotyczące jednolitego rynku cyfrowego i unii energetycznej powinny zostać do siebie dopasowane i powinny służyć wspólnym celom. Cyfryzacja systemu energetycznego zmienia w szybkim tempie uwarunkowania energetyczne, począwszy od integracji energii ze źródeł odnawialnych poprzez inteligentne sieci, aż po budynki przygotowane do obsługi inteligentnych sieci. W kontekście przeprowadzenia cyfryzacji sektora budynków duże znaczenie dla inteligentnych domów i wspólnot korzystających z dobrej łączności mają unijne cele w dziedzinie łączności i ambicje dotyczące tworzenia sieci łączności o wysokiej przepustowości. Należy zapewnić ukierunkowane zachęty, aby wspierać systemy przygotowane do obsługi inteligentnych sieci i rozwiązania cyfrowe w środowisku zbudowanym. Przyniosłoby to nowe możliwości oszczędzania energii, dając konsumentom dokładniejsze informacje o ich modelu konsumpcji i umożliwiając operatorom systemów wydajniejsze zarządzanie siecią.

(42)

Aby ułatwić rozwój konkurencyjnego i innowacyjnego rynku inteligentnych usług budowlanych, który przyczynia się do efektywnego wykorzystania energii i integracji energii ze źródeł odnawialnych w budynkach, a także wspierać inwestycje w renowację, państwa członkowskie powinny zapewnić zainteresowanym stronom bezpośredni dostęp do danych dotyczących systemów budowlanych. Aby uniknąć nadmiernych kosztów administracyjnych dla osób trzecich, państwa członkowskie ułatwiają pełną interoperacyjność usług i wymianę danych w Unii.

(43)

Wskaźnika gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci należy używać w celu zmierzenia zdolności budynków do wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych i systemów elektronicznych w celu dostosowania funkcjonowania budynków do potrzeb użytkowników i sieci oraz w celu poprawy efektywności energetycznej i ogólnej charakterystyki budynków. Wskaźnik gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci powinien zwiększyć wiedzę właścicieli budynków i ich użytkowników na temat wartości związanej z automatyką budynku i elektronicznym monitorowaniem systemów technicznych budynku, a także powinien dać użytkownikom pewność co do faktycznych oszczędności z tytułu tych nowych ulepszonych funkcjonalności. Wskaźnik gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci jest szczególnie korzystny dla dużych budynków o wysokim zapotrzebowaniu na energię. W przypadku innych budynków program oceny gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci powinien być dla państw członkowskich opcjonalny.

(44)

Dostęp do wystarczających dotacji i finansowania ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia celów w zakresie efektywności energetycznej na lata 2030 i 2050, a także dla zmniejszenia liczby osób żyjących w ubóstwie energetycznym. Instrumenty finansowe Unii i inne środki zostały wykorzystane lub dostosowane w celu wspierania efektywności energetycznej budynków i wyeliminowania ubóstwa energetycznego. Najnowsze inicjatywy mające na celu zwiększenie dostępności finansowania na poziomie Unii obejmują między innymi element przewodni "Renowacja" Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności ▌ oraz Społeczny Fundusz Klimatyczny i plan REPowerEU. W wieloletnich ramach finansowych na lata 2021-2027 renowację energetyczną może wspierać kilka innych kluczowych programów UE, w tym fundusze polityki spójności i Fundusz InvestEU ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/523 24 . Za pośrednictwem programów ramowych w zakresie badań naukowych i innowacji Unia inwestuje w dotacje lub pożyczki w celu upowszechniania najlepszych technologii i poprawy charakterystyki energetycznej budynków, m.in. w drodze partnerstw z przemysłem i państwami członkowskimi, takich jak europejskie partnerstwa na rzecz przejścia na czystą energię i "Built4People". Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/1119 Komisja powinna ustanowić partnerstwa w poszczególnych sektorach na rzecz transformacji energetycznej w sektorze budynków poprzez zgromadzenie kluczowych zainteresowanych stron.

(45)

Instrumenty finansowe Unii należy stosować, aby cele niniejszej dyrektywy przyniosły praktyczne efekty, nie powinny one jednak zastępować środków krajowych. Ze względu na skalę koniecznych renowacji i starań, powinny one być zwłaszcza stosowane do zapewnienia odpowiednich oraz innowacyjnych środków finansowania, aby pobudzać inwestycje w efektywność energetyczną budynków. Mogłyby one odgrywać ważną rolę w tworzeniu krajowych, regionalnych i lokalnych funduszów, instrumentów lub mechanizmów efektywności energetycznej, które z kolei oferowałyby takie możliwości finansowania prywatnym właścicielom, małym i średnim przedsiębiorstwom oraz spółkom oferującym usługi w zakresie efektywności energetycznej.

(46)

Mechanizmy ▌ finansowe, unijne dotacje i subsydia, zachęty oraz mobilizowanie instytucji finansowych na rzecz renowacji energetycznych budynków, dostosowane do potrzeb różnych właścicieli i najemców budynków, powinny odgrywać centralną rolę w krajowych długoterminowych planach renowacji, a państwa członkowskie powinny je aktywnie promować. Środki takie powinny promować energooszczędne kredyty hipoteczne z zabezpieczeniami społecznymi na potrzeby certyfikowanych energooszczędnych renowacji budynków, a także wspierać inwestycje organów publicznych w energooszczędne zasoby budowlane, na przykład poprzez partnerstwa publiczno-prywatne lub umowy o poprawę efektywności energetycznej, lub zmniejszanie postrzeganego ryzyka inwestycji. Programy finansowe powinny zapewniać istotną premię za gruntowne renowacje, zwłaszcza w budynkach o najgorszej charakterystyce energetycznej, tak aby były one atrakcyjne finansowo i zaprojektowane w sposób umożliwiający dostęp grupom, które mają trudności z uzyskaniem regularnego finansowania.

(46a)

Państwa członkowskie powinny udzielić gwarancji instytucjom finansowym w celu promowania ukierunkowanych produktów finansowych, dotacji i subsydiów, aby poprawić charakterystykę energetyczną budynków, w których mieszkają gospodarstwa domowe znajdujące się w trudnej sytuacji, a także pomóc właścicielom budynków wielomieszkaniowych o najgorszych parametrach i budynków na obszarach wiejskich oraz innym grupom mającym trudności z dostępem do środków finansowych lub uzyskaniem tradycyjnych kredytów hipotecznych. Państwa członkowskie powinny zadbać o to, by grupy te korzystały z programów renowacji neutralnych pod względem kosztów, na przykład poprzez w pełni dotowane programy renowacji lub połączenie dotacji i umów o poprawę efektywności energetycznej oraz systemów finansowania rachunkowego. Należy przewidzieć specjalny instrument renowacji, "unijną pożyczkę na renowację", na poziomie Unii, aby zapewnić właścicielom domów dostęp do unijnych kosztów pożyczek długoterminowych na gruntowną renowację.

(46b)

Finansowanie odgrywa kluczową rolę w osiągnięciu unijnych celów w zakresie energii i klimatu na 2030 r. Aby zmniejszyć lukę inwestycyjną, a także poprawić finansowanie i zwiększyć efektywność energetyczną oraz rozpowszechnić odnawialne źródła energii w budynkach, konieczne jest bardziej racjonalne pod względem kosztów wykorzystanie istniejących możliwości finansowania, a także opracowanie i wprowadzenie innowacyjnych mechanizmów finansowania wspierających inwestycje w renowacje budynków i pomagających właścicielom domów w ramach inicjatyw krajowych. Mechanizmy i zachęty finansowe oraz mobilizowanie prywatnych inwestycji z instytucji finansowych na rzecz renowacji wydajności energetycznej budynków powinny odgrywać centralną rolę w krajowych długoterminowych planach renowacji. Instytucje finansowe powinny zwiększyć rozpowszechnianie informacji na temat swoich produktów finansowych, aby informować właścicieli, najemców i użytkowników budynków o usługach finansowych w celu poprawy charakterystyki energetycznej. Instytucje finansowe, w tym instytucje kredytowe i inni uczestnicy rynku finansowego, którzy inwestują w produkty zabezpieczone nieruchomościami, a także organy regulacyjne powinny mieć dostęp do informacji dotyczących charakterystyki energetycznej budynków. Takie instytucje powinny podlegać normom portfela hipotecznego.

(46d)

Państwa członkowskie powinny traktować priorytetowo przeznaczanie części środków z Europejskiego Funduszu Społecznego na szkolenie techniczne pracowników w zakresie efektywności energetycznej w sektorze budowlanym i sektorze renowacji. Państwa członkowskie powinny tworzyć rejestry swoich specjalistów łańcucha wartości w budownictwie, zawierające dane na temat dostępności umiejętności i wykwalifikowanych specjalistów na rynku. Rejestry te powinny być publicznie dostępne i regularnie aktualizowane.

(47)

Samo finansowanie nie zaspokoi potrzeb w zakresie renowacji. Aby zapewnić odpowiednie ramy wspomagające i przełamać bariery utrudniające renowację, ▌ niezbędne jest stworzenie dostępnych i przejrzystych narzędzi doradczych i instrumentów pomocy, takich jak niezależne punkty kompleksowej obsługi świadczące darmowe zintegrowane usługi w zakresie renowacji energetycznej lub punkty pośrednictwa i doradztwa, a także wdrożenie innych środków i inicjatyw, takich jak te, o których mowa w inicjatywie Komisji na rzecz inteligentnego finansowania inteligentnych budynków. Należy uznać kluczowe znaczenie podmiotów lokalnych, takich jak władze gminne, agencje energetyczne oraz społeczności energetyczne działające w zakresie energii odnawialnej i obywatelskie społeczności energetyczne, dla zaspokojenia krajowych potrzeb w zakresie renowacji. Inne środki współpracy, takie jak partnerstwa publiczno-prywatne, odgrywają ważną rolę i powinny być aktywnie promowane i wspierane przez państwa członkowskie. Oprócz finansowania i wsparcia technicznego państwa członkowskie powinny uwzględnić w swoich krajowych planach renowacji budynków lokalne podejście do renowacji budynków oraz ogrzewania i chłodzenia ze źródeł odnawialnych i aktywnie je promować. Lokalnym inicjatywom, takim jak obywatelskie programy renowacji na szczeblu lokalnym, należy również zapewnić wsparcie finansowe i techniczne, ponieważ takie inicjatywy zwiększają zaangażowanie obywateli w transformację energetyczną, chronią lokalne wzorce społeczne, wywołują efekt skali i zapewniają rozwiązania dostosowane do lokalnego kontekstu i potrzeb.

(47a)

Dostęp do wiarygodnych rad i informacji zwiększa pewność oraz ułatwia proces poprawy efektywności energetycznej w istniejących budynkach, zwłaszcza w przypadku osób prywatnych. W tym kontekście punkty kompleksowej obsługi mogłyby odegrać ważną rolę, łącząc potencjalne projekty z uczestnikami rynku, w tym obywatelami, organami publicznymi i wykonawcami projektów, w szczególności projektów realizowanych na mniejszą skalę, a także zapewniając wytyczne dotyczące procedur udzielania pozwoleń, promując dostęp do finansowania na renowację budynków oraz pomagając w rozpowszechnianiu informacji o nowych warunkach. Lokalnie prowadzone punkty kompleksowej obsługi mogłyby również pomóc w zapewnieniu koordynacji podaży i popytu. Mogą pomagać właścicielom i zarządcom budynków przy projektach renowacji oraz ułatwiać wpisanie poszczególnych projektów w szerszą strategię miast. Mogą także pomagać w priorytetowym traktowaniu budynków o najgorszej charakterystyce energetycznej przez ustanawianie harmonogramów i zapewnianie ukierunkowanego wsparcia dla poszczególnych części zasobów budowlanych, odpowiednio do roku budowy. Punkty kompleksowej obsługi są również ważne, aby zachęcić obywateli do rozpoczęcia projektów remontowych poprzez zapewnienie doradztwa i możliwości badawczych, ułatwienie poszukiwania wykonawców, udzielenie pomocy w analizowaniu przetargów i ofert oraz zapewnienie wsparcia podczas renowacji. Zwiększona pomoc techniczna jest niezbędna dla ustanowienia punktów kompleksowej obsługi i pozyskania odpowiedniej wiedzy specjalistycznej.

(48)

Nieefektywne budynki często wiążą się z ubóstwem energetycznym i problemami społecznymi. Gospodarstwa domowe znajdujące się w trudnej sytuacji są szczególnie narażone na rosnące ceny energii, ponieważ wydają większą niż inne część swojego budżetu na produkty energetyczne. Dzięki obniżeniu nadmiernych rachunków za energię renowacja budynków może wydźwignąć ludzi z ubóstwa energetycznego, a także zapobiec temu ubóstwu. Jednocześnie renowacja budynków nie jest nieodpłatna i należy zadbać o to, by społeczne skutki kosztów renowacji budynków, zwłaszcza dla gospodarstw domowych znajdujących się w trudnej sytuacji, były ograniczone. Fala renowacji nie powinna pozostawiać nikogo w tyle i należy ją wykorzystać jako szansę na poprawę sytuacji gospodarstw domowych znajdujących się w trudnej sytuacji oraz osób mieszkających w mieszkaniach socjalnych, a także zapewnić sprawiedliwą transformację w kierunku neutralności klimatycznej. Zachęty finansowe i inne środki z zakresu polityki powinny być zatem w pierwszej kolejności skierowane do gospodarstw domowych znajdujących się w trudnejsytuacji ▌ i osób mieszkających w mieszkaniach socjalnych, a państwa członkowskie powinny przedstawić w swoich krajowych planach renowacji budynków środki, jakie zostaną podjęte w celu zapobiegania eksmisjom z powodu renowacji, takie jak hamulce czynszowe lub limity cen najmu. Wniosek Komisji dotyczący zalecenia Rady w sprawie zapewnienia sprawiedliwej transformacji w kierunku neutralności klimatycznej przedstawia wspólne ramy i wspólne rozumienie kompleksowych polityk i inwestycji niezbędnych do zapewnienia sprawiedliwej transformacji.

(49)

W celu zapewnienia, aby potencjalni nabywcy lub najemcy mogli uwzględnić charakterystykę energetyczną budynków na wczesnym etapie procesu, budynki lub moduły budynków, które są oferowane na sprzedaż lub na wynajem, powinny posiadać świadectwo charakterystyki energetycznej, a klasę charakterystyki energetycznej i wskaźnik należy podawać we wszystkich ogłoszeniach. Potencjalni nabywcy lub najemcy budynku lub modułu budynku powinni otrzymywać - na świadectwie charakterystyki energetycznej - właściwe informacje dotyczące charakterystyki energetycznej budynku i praktyczne rady na temat poprawy tej charakterystyki. Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku powinno również dostarczać informacji na temat ▌ jego zużycia energii pierwotnej i końcowej, zapotrzebowania na energię, wytwarzania energii odnawialnej, emisji gazów cieplarnianych, jakości środowiska w pomieszczeniach, a także zalecenia dotyczące poprawy charakterystyki energetycznej i GWP w cyklu życia.

(49a)

Rozważając politykę wsparcia na rzecz minimalnych norm charakterystyki energetycznej, szczególną uwagę należy zwrócić na gospodarstwa domowe znajdujące się w trudnej sytuacji, w szczególności te, dla których ochrona własności może być zagrożona, lub te, które są narażone na wysokie koszty energii i nie dysponują środkami na renowację zajmowanego budynku. Państwa członkowskie powinny zapewnić zabezpieczenia na szczeblu krajowym, takie jak mechanizmy wsparcia społecznego.

(49b)

Transformacja energetyczna umożliwia poprawę dostępu do mieszkań lepszej jakości, pod warunkiem że koszty renowacji zostaną zrównoważone w maksymalnym możliwym stopniu oszczędnościami energii oraz zapewniona zostanie ochrona własności. Możne ona także pomóc w wydźwignięciu gospodarstw domowych z ubóstwa energetycznego i transportowego, jeśli osobom o ograniczonym dostępie do kredytów udzielanych po cenach rynkowych udostępnione zostaną dotacje i finansowanie publiczne. Ponadto w przypadku mieszkalnictwa publicznego i wynajmowanych budynków niezbędne są modele partycypacyjne, aby najemcy współpracowali z przedsiębiorstwami mieszkaniowymi, właścicielami nieruchomości i ich stowarzyszeniami w odniesieniu do zakresu i kosztu renowacji. Może to pomóc w zrównoważeniu kosztów i wzmocnieniu ochrony własności. Lokalnym podmiotom działającym w dziedzinie mieszkalnictwa należy umożliwiać budowanie zdolności z myślą o szerszym upowszechnieniu modeli partycypacyjnych i bardziej skoordynowanym podejściu we wszystkich sektorach na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym.

(51)

Budynki zajmowane przez władze publiczne i budynki często odwiedzane przez ludność powinny dawać dobry przykład poprzez uwzględnianie kwestii środowiskowych i energetycznych i z tego powodu budynki te powinny być regularnie poddawane certyfikacji energetycznej. Publiczne rozpowszechnienie informacji dotyczącej charakterystyki energetycznej powinno być wzmocnione umieszczeniem świadectw charakterystyki energetycznej w widocznym miejscu, zwłaszcza w budynkach określonej wielkości zajmowanych przez władze publiczne lub często odwiedzanych przez ludność, takich jak urzędy miejskie, szkoły, sklepy, centra handlowe, supermarkety, restauracje, teatry, banki i hotele.

(51b)

Zwolnienia dotyczące budynków stanowiących elementy dziedzictwa i budynków tymczasowych należy utrzymać w przypadku budynków objętych ochroną i stanowiących elementy dziedzictwa, podczas gdy rozwijane i testowane są nowe innowacyjne rozwiązania. Należy również przewidzieć odstępstwo dla budynków zabytkowych, które są w trakcie uzyskiwania oficjalnej ochrony, jak również innych budynków wymagających należytej ochrony jako część wyznaczonego środowiska lub ze względu na ich szczególne walory architektoniczne i historyczne, jeżeli proces ten rozpoczął się przed wejściem w życie niniejszej dyrektywy. Dla wzmocnienia renowacji budynków publicznych zasadnicze znaczenie ma pomoc techniczna, w tym wsparcie finansowe na replikację i zwiększanie skali projektów pilotażowych i demonstracyjnych, bazujące na doświadczeniach zgromadzonych w związku z finansowaniem inteligentnych miast w programie "Horyzont 2020". Państwa członkowskie powinny dokonać przeglądu swoich aktualnych krajowych procesów klasyfikowania budynków jako dziedzictwa i budynków historycznych, aby umożliwić przyznanie takiego statusu w odpowiednim czasie do dnia transpozycji niniejszej dyrektywy.

(52)

W ostatnich latach wzrosła liczba systemów klimatyzacji w krajach europejskich. Stwarza to istotne problemy w okresach szczytowego obciążenia energetycznego, zwiększając koszty elektryczności i naruszając bilans energetyczny. Należy udzielać pierwszeństwa strategiom służącym poprawie charakterystyki cieplnej budynków w okresie letnim. W tym celu należy skoncentrować się na środkach pozwalających uniknąć przegrzania, takich jak zacienianie oraz dostateczna pojemność cieplna konstrukcji budynku, a także na dalszym opracowywaniu i stosowaniu technologii pasywnego chłodzenia, szczególnie takich, które poprawiają warunki środowiskowe wnętrz oraz mikroklimat wokół budynków.

(53)

Regularne utrzymanie i przeglądy systemów ogrzewania, instalacji elektrycznych i przeciwpożarowych, wentylacji i klimatyzacji przez wykwalifikowany personel przyczyniają się do utrzymania ich poprawnej regulacji, zgodnie ze specyfikacją wyrobu, i w ten sposób zapewniają ich optymalne funkcjonowanie z punktu widzenia środowiska, bezpieczeństwa i energii. Niezależna ocena całego systemu ogrzewania, instalacji elektrycznych i przeciwpożarowych, wentylacji i klimatyzacji powinna być przeprowadzana w regularnych odstępach czasu podczas jego cyklu życia, zwłaszcza przed jego wymianą lub modernizacją. Aby zminimalizować obciążenia administracyjne wobec właścicieli i najemców budynków, państwa członkowskie powinny dążyć, na ile to możliwe, do łączenia przeglądów z certyfikacjami.

(54)

Wspólne podejście do certyfikacji energetycznej budynków, paszportów renowacji, wskaźników gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci oraz przeglądów systemów ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji oraz instalacji elektrycznych, przeprowadzanych przez wykwalifikowanych lub certyfikowanych ekspertów o niezależności gwarantowanej na podstawie obiektywnych kryteriów, przyczynia się do wyrównania reguł w zakresie wysiłków czynionych przez państwa członkowskie w celu oszczędności energii w sektorze budowlanym i wprowadzi przejrzystość dla przyszłych właścicieli lub użytkowników w zakresie charakterystyki energetycznej na wspólnotowym rynku nieruchomości. Celem zapewnienia wysokiej jakości świadectw charakterystyki energetycznej, paszportów renowacji, wskaźników gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci oraz przeglądów charakterystyki cieplnej systemów ogrzewania i klimatyzacji i kontroli budynków w Unii w każdym państwie członkowskim powinien zostać ustanowiony niezależny mechanizm kontroli.

(55)

Ponieważ skuteczne wdrożenie tej dyrektywy uzależnione jest od władz lokalnych i regionalnych, należy konsultować się z nimi i angażować je w działania - jeśli zajdzie taka potrzeba i w zgodzie z mającym zastosowanie ustawodawstwem krajowym - w sprawach dotyczących planowania, opracowywania programów służących udostępnianiu informacji, szkolenia i podnoszenia świadomości oraz w sprawie wdrażania niniejszej dyrektywy na szczeblu krajowym lub regionalnym. Takie konsultacje mogą także służyć promowaniu udzielania odpowiednich wskazówek lokalnym planistom i inspektorom budowlanym, by mogli wykonywać konieczne zadania. Państwa członkowskie powinny ponadto umożliwiać architektom i planistom rzetelne rozważenie zastosowania optymalnej kombinacji i ulepszeń w zakresie efektywności energetycznej, wykorzystywania energii ze źródeł odnawialnych oraz systemów ciepłowniczych i chłodniczych na etapie planowania, projektowania, wznoszenia i renowacji stref przemysłowych lub osiedli mieszkaniowych, w tym przy wykorzystaniu modelowania 3D i technologii symulacji, a także zachęcać ich do takich działań. Ponadto w konsultacje społeczne dotyczące krajowych planów renowacji budynków należy zaangażować innych partnerów społeczno-gospodarczych, w tym związki zawodowe i spółdzielnie mieszkaniowe, właścicieli budynków, właścicieli gruntów i branżę budowlaną, podmioty zajmujące się gospodarstwami domowymi znajdującymi się w trudnej sytuacji i osobami w kryzysie bezdomności oraz innych partnerów społeczeństwa obywatelskiego, takich jak organizacje lokatorów i organizacje konsumenckie, a także nawiązać wielopoziomowy dialog.

(57)

Aby poczynić postępy w realizacji celu poprawy charakterystyki energetycznej budynków, uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE należy przekazać Komisji w odniesieniu do dostosowywania do postępu technicznego niektórych części wspólnych ram ogólnych określonych w załączniku I do 31 grudnia 2026 r., w odniesieniu do szczegółów dotyczących określania ram metodologii porównawczej dla obliczania optymalnego pod względem kosztów poziomu minimalnych wymagań dotyczących charakterystyki energetycznej, w odniesieniu do dostosowywania progów dla budynków bezemisyjnych i metodologii obliczania współczynnika globalnego ocieplenia w cyklu życia, w odniesieniu do minimalnych norm jakości środowiska w pomieszczeniach, w odniesieniu do ustanowienia wspólnych europejskich ram dla paszportów renowacji oraz w odniesieniu do unijnego systemu oceny gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 25 . W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.

(58)

Aby zapewnić skuteczne wdrożenie przepisów określonych w niniejszej dyrektywie, Komisja wspiera państwa członkowskie za pomocą różnych narzędzi, takich jak Instrument Wsparcia Technicznego 26 , zapewniający dostosowaną do potrzeb wiedzę techniczną w celu opracowania i wdrożenia reform, w tym reform mających na celu zwiększenie do 2030 r. rocznego wskaźnika renowacji energetycznej budynków mieszkalnych i niemieszkalnych oraz wspieranie gruntownych renowacji energetycznych. Wsparcie techniczne odnosi się na przykład do podniesienia zdolności administracyjnych, wsparcia w opracowywaniu i wdrażaniu polityki oraz wymiany odpowiednich najlepszych praktyk.

(59)

Ponieważ cele niniejszej dyrektywy, czyli poprawienie charakterystyki energetycznej budynków i zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych z budynków, nie mogą zostać w stopniu wystarczającym osiągnięte przez państwa członkowskie ze względu na złożoność sektora budynków oraz niemożność sprostania wyzwaniom związanym z efektywnością energetyczną w ramach krajowych rynków mieszkaniowych, natomiast mogą ze względu na skalę i skutki działań zostać lepiej osiągnięte na szczeblu Unii, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.

(61)

Zgodnie z pkt 44 Porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa państwa członkowskie powinny sporządzać - do własnych celów i w interesie Unii - i publikować własne tabele jak najdokładniej ilustrujące korelacje między niniejszą dyrektywą a środkami transpozycji. Zgodnie ze wspólną deklaracją polityczną państw członkowskich i Komisji z dnia 28 września 2011 r. dotyczącą dokumentów wyjaśniających państwa członkowskie zobowiązały się do złożenia, w uzasadnionych przypadkach, wraz z powiadomieniem o transpozycji, co najmniej jednego dokumentu wyjaśniającego związki między elementami dyrektywy a odpowiadającymi im częściami krajowych instrumentów transpozycyjnych. W odniesieniu do niniejszej dyrektywy ustawodawca uznaje, że przekazanie takich dokumentów jest uzasadnione, w szczególności w następstwie wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Komisja/Belgia (sprawa C-543/17).

Artykuł 1

Przedmiot

Niniejsza dyrektywa ustanawia wymagania w zakresie:

zastosowania minimalnych wymagań dotyczących charakterystyki energetycznej:

Artykuł 2

Definicje

Do celów niniejszej dyrektywy stosuje się następujące definicje:

"budynek bezemisyjny" oznacza budynek o bardzo wysokiej charakterystyce energetycznej określonej zgodnie z załącznikami I i III, który przyczynia się do optymalizacji systemu energetycznego poprzez elastyczność po stronie popytu, w którym to budynku każda bardzo niska pozostała ilość nadal wymaganej energii pochodzi w pełni z energii:

"budynek o niemal zerowym zużyciu energii" oznacza budynek o bardzo wysokiej charakterystyce energetycznej określonej zgodnie z załącznikiem I, która nie może być niższa niż poziom optymalny pod względem kosztów na 2023 r. zgłoszony przez państwa członkowskie zgodnie z art. 6 ust. 2, i w którym niemal zerowa lub bardzo niska ilość wymaganej energii pochodzi w bardzo wysokim stopniu z energii ze źródeł odnawialnych, w tym energii ze źródeł odnawialnych wytwarzanej na miejscu lub w pobliżu;

"minimalne normy charakterystyki energetycznej" oznaczają zasady, zgodnie z którymi istniejące budynki muszą spełniać wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej w ramach szeroko zakrojonego planu renowacji zasobów budowlanych lub w "punkcie aktywacji" na rynku (w momencie sprzedaży lub wynajmu), w określonym okresie lub przed upływem określonego terminu, zgodnie z zasadą "efektywność energetyczna przede wszystkim"; dają one impuls do renowacji istniejących budynków;

"system techniczny budynku" oznacza urządzenia techniczne do ogrzewania pomieszczeń, chłodzenia, wentylacji, ciepłej wody użytkowej, wbudowanego oświetlenia, systemów automatyki i sterowania w budynku, elektrycznie sterowanego zacienienia, instalacji elektrycznych, stacji ładowania pojazdów elektrycznych, wytwarzania i magazynowania energii ze źródeł odnawialnych na miejscu lub kombinację takich systemów, w tym systemy wykorzystujące energię ze źródeł odnawialnych, w budynku lub module budynku;

6a.

"elastyczność po stronie popytu" oznacza zdolność aktywnych odbiorców do reagowania na sygnały zewnętrzne i dostosowywania swojej produkcji i zużycia energii, indywidualnie lub poprzez agregację, w sposób dynamiczny i zależny od czasu, którą mogą zapewnić inteligentne, zdecentralizowane zasoby energetyczne, w tym zarządzanie popytem, magazynowanie energii i rozproszone wytwarzanie energii odnawialnej, w celu wspierania bardziej niezawodnego, zrównoważonego i wydajnego systemu energetycznego;

19.

"gruntowna renowacja" oznacza renowację zgodną z zasadą "efektywność energetyczna przede wszystkim" i wysiłkami zmierzającymi do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w całym cyklu życia, powstających podczas renowacji, która koncentruje się na istotnych elementach budynku, takich jak izolacja ścian, izolacja dachu, izolacja niskiej podłogi, wymiana stolarki zewnętrznej, wentylacji i ogrzewania lub systemów grzewczych oraz obróbka mostków termicznych, w celu zapewnienia niezbędnego komfortu mieszkańcom latem i zimą, lub renowację powodującą zmniejszenie o co najmniej 60 % zapotrzebowania na energię pierwotną w przypadku budynków o najgorszej charakterystyce energetycznej, dla których osiągnięcie standardu budynku bezemisyjnego jest technicznie i ekonomicznie niewykonalne, oraz w wyniku której budynek lub moduł budynku staje się:

23.

"emisje gazów cieplarnianych w całym cyklu życia" oznaczają łączne emisje gazów cieplarnianych związane z budynkiem na wszystkich etapach jego cyklu życia, z uwzględnieniem korzyści wynikających z ponownego użycia i recyklingu po zakończeniu eksploatacji, od "kołyski" (wydobycie surowców wykorzystywanych do budowy budynku) poprzez etap produkcji i przetwarzania materiałów oraz etap eksploatacji budynku, aż po "zakończenie eksploatacji" (rozbiórka budynku oraz ponowne użycie, recykling, inne rodzaje odzysku i unieszkodliwianie materiałów);

31.

"poziom optymalny pod względem kosztów" oznacza poziom charakterystyki energetycznej skutkujący najniższym kosztem w trakcie szacunkowego ekonomicznego cyklu życia, ustalony poprzez zastosowanie metodyki obliczania optymalnych kosztów, przy czym:

najniższy koszt jest określany z uwzględnieniem:

(b)

szacunkowy ekonomiczny cykl życia określany jest przez każde państwo członkowskie i odnosi się do pozostałego szacunkowego ekonomicznego cyklu życia budynku, jeżeli wymagania charakterystyki energetycznej określono dla budynku jako całości, lub do szacunkowego ekonomicznego cyklu życia elementu budynku, jeżeli wymagania charakterystyki energetycznej określono dla elementów budynku.

Poziom optymalny pod względem kosztów leży w granicach poziomów charakterystyki energetycznej, jeżeli analiza kosztów i korzyści przeprowadzona dla szacunkowego ekonomicznego cyklu życia daje pozytywny wynik;

36.

"normy portfela hipotecznego" oznaczają mechanizmy wymagające od wierzycieli hipotecznych, w tym banków, inwestorów i innych odpowiednich instytucji finansowych, takich jak ostateczni posiadacze kredytów hipotecznych ulokowanych w spółkach celowych, spółkach sekurytyzacyjnych i innych instytucjach pośredniczących, ustanowienia ścieżki mającej na celu zwiększenie mediany charakterystyki energetycznej portfela budynków objętych hipotekami do 2030 i 2050 r., w celu zapewnienia swoim klientom wiarygodnych, opartych na dowodach i przystępnych cenowo rozwiązań, zgodnie z ambicjami Unii w zakresie dekarbonizacji i krajowymi planami renowacji budynków oraz odpowiednimi celami energetycznymi w obszarze zużycia energii w budynkach, w oparciu o definicję zrównoważonej działalności gospodarczej w unijnej systematyce zrównoważonego rozwoju oraz zgodnie ze świadectwami charakterystyki energetycznej i współczynnikiem globalnego ocieplenia w cyklu życia, zgodnie z niniejszą dyrektywą;

37.

"cyfrowy dziennik budynku" oznacza wspólne repozytorium wszystkich istotnych danych dotyczących budynków, w tym danych dotyczących charakterystyki energetycznej, takich jak świadectwa charakterystyki energetycznej, paszporty renowacji i wskaźniki gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci, a także współczynnika globalnego ocieplenia w cyklu życia i jakości środowiska w pomieszczeniach, które ułatwia podejmowanie świadomych decyzji i wymianę informacji w sektorze budowlanym między właścicielami i użytkownikami budynków, instytucjami finansowymi i organami publicznymi;

40.

"źródło ciepła" oznacza część systemu ogrzewania, która wytwarza ciepło użytkowe do zastosowań określonych w załączniku I, wykorzystując w tym celu jeden z następujących procesów:

44a.

"dzielnica zintegrowana" oznacza dzielnicę wybraną na podstawie analizy zasobów budowlanych, uwzględniającą potencjał zastosowania na danym obszarze środków w zakresie efektywności energetycznej za pomocą jasnych i wymiernych celów, oraz która opracowuje wzory planów renowacji dla podobnych typów budynków, po przeprowadzeniu odpowiedniej analizy warunków lokalnych, w celu szybkiego, zasobooszczędnego i wzajemnie skoordynowanego przekształcenia budynków, a także innych aspektów, takich jak struktura społeczna, warunki ekonomiczne i środowiskowe oraz infrastruktura zaopatrzenia budynków w energię;

49.

"energia ze źródeł odnawialnych wytwarzana w pobliżu" oznacza energię ze źródeł odnawialnych wytwarzaną miejscowo lub lokalnie w stosunku do ocenianego budynku, spełniającą wszystkie następujące warunki:

Artykuł 3

Krajowy plan renowacji budynków

Każde państwo członkowskie ustanawia krajowy plan renowacji budynków służący zapewnieniu renowacji krajowych zasobów budynków mieszkalnych i niemieszkalnych, zarówno publicznych, jak i prywatnych, aby zapewnić do 2050 r. wysoką efektywność energetyczną i niskoemisyjność zasobów budowlanych, celem przekształcenia istniejących budynków w budynki bezemisyjne.

Każdy plan renowacji budynków jest zgodny z zasadą "efektywność energetyczna przede wszystkim" i obejmuje:

przegląd krajowych zasobów budowlanych w podziale na różne rodzaje budynków, w tym ich udziału w zasobach budowlanych, w szczególności budynków skategoryzowanych jako oficjalnie chronione jako część wyznaczonego środowiska lub ze względu na ich szczególne walory architektoniczne lub historyczne, okresy budowy i strefy klimatyczne każdego państwa członkowskiego, oparty, w stosownych przypadkach, na próbkach statystycznych, analizie porównawczej pod kątem energii i współczynników globalnego ocieplenia w cyklu życia oraz krajowej bazie danych świadectw charakterystyki energetycznej na podstawie art. 19, przegląd barier rynkowych i niedoskonałości rynku, udział gospodarstw domowych znajdujących się w trudnej sytuacji oraz przegląd zdolności w sektorach budownictwa, efektywności energetycznej i energii ze źródeł odnawialnych, a także dostępności punktów kompleksowej obsługi ustanowionych zgodnie z art. 15a niniejszej dyrektywy i art. 21 ust. 2a dyrektywy (UE) .../... [wersja przekształcona dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej];;

aa)

przegląd wdrożonych i planowanych strategii politycznych, w tym zgodnych z paktem na rzecz umiejętności określonym w komunikacie Komisji z 1 lipca 2020 r. zatytułowanym "Europejski program na rzecz umiejętności służący zrównoważonej konkurencyjności, sprawiedliwości społecznej i odporności", w celu zwiększenia dostępności wykwalifikowanych specjalistów w sektorze budownictwa, efektywności i energii odnawialnej, inwestycji w rozwój wymaganych umiejętności, w tym podnoszenia lub zmiany kwalifikacji oraz ukierunkowanych programów szkoleniowych i edukacyjnych, zarówno dla publicznych, jak i prywatnych zainteresowanych stron, na podstawie oceny ilościowej i jakościowej z wykorzystaniem kluczowych wskaźników efektywności określonych w załączniku II, aby osiągnąć cele, zgodnie z niniejszą dyrektywą i wynikającym z niej zapotrzebowaniem rynku na wykwalifikowanych specjalistów w sektorze budownictwa i renowacji;

1a.

Plan działania, o którym mowa w ust. 1 akapit drugi lit. b), obejmuje:

krajowe cele i emisje w całym cyklu życia dla różnych typologii budynków, które zostaną ustalone po przeprowadzeniu globalnej inwentaryzacji, na lata 2025, 2030, 2035, 2040, zgodnie z mechanizmem zapadkowym określonym w porozumieniu paryskim oraz planem działania obejmującym charakterystykę całego cyklu życia i odpowiadającym scenariuszowi ocieplenia o 1,5 ^oC do 2050 r., a także orientacyjne cele krajowe mające na celu przeprowadzenie do 2030 r. gruntownej renowacji co najmniej 35 mln modułów budynków, aby wesprzeć osiągnięcie rocznego wskaźnika renowacji energetycznej na poziomie co najmniej 3 % w okresie do 2050 r.;

szacunkową dostępność materiałów budowlanych, materiałów do renowacji, w tym prefabrykowanych elementów budowlanych, takich jak elementy izolacyjne, zintegrowane z budynkiem ogniwa fotowoltaiczne, materiały z zawartością surowców wtórnych, wtórne materiały budowlane i ewentualnie lokalne materiały zrównoważone, jak również krajowe cele dotyczące obiegowego wykorzystania materiałów, zawartości surowców wtórnych i materiałów wtórnych zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 305/2011 27 , oraz wystarczalność na każdy okres pięcioletni;

szacunkowy wkład planu renowacji budynków w osiąganie: wiążącego krajowego celu danego państwa członkowskiego w zakresie emisji gazów cieplarnianych na podstawie rozporządzenia (UE) .../... [zmienione rozporządzenie w sprawie wspólnego wysiłku redukcyjnego], unijnych celów w zakresie efektywności energetycznej zgodnie z dyrektywą (UE) .../... [wersja przekształcona dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej], unijnych celów w zakresie energii odnawialnej, w tym ▌ celu w zakresie udziału energii ze źródeł odnawialnych w sektorze budowlanym zgodnie z dyrektywą (UE) 2018/2001 [zmieniona dyrektywa w sprawie odnawialnych źródeł energii] oraz unijnego celu klimatycznego na 2030 r. i celu osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/1119.

Co pięć lat każde państwo członkowskie przygotowuje i przedkłada Komisji projekt swojego planu renowacji budynków, korzystając ze wzoru przedstawionego w załączniku II. Każde państwo członkowskie przedkłada swój projekt planu renowacji budynków wraz z projektem zintegrowanego krajowego planu w dziedzinie energii i klimatu, o którym mowa w art. 9 rozporządzenia (UE) 2018/1999, oraz swoją kompleksową ocenę dotyczącą ogrzewania i chłodzenia zgodnie z art. 23 dyrektywy (UE) .../... [wersja przekształcona dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej], oraz - w przypadkach gdy państwa członkowskie przedstawią projekty aktualizacji - swój projekt aktualizacji, o którym mowa w art. 14 ▌ rozporządzenia (UE) 2018/1999. Na zasadzie odstępstwa od art. 9 ust. 1 i art. 14 ust. 1 tego rozporządzenia państwa członkowskie przedkładają Komisji pierwszy projekt planu renowacji budynków do dnia 30 czerwca 2024 r. i z zastrzeżeniem odrębnych konsultacji przewidzianych w ust. 3 niniejszego artykułu.

Aby wspierać rozwijanie swoich planów renowacji budynków, każde państwo członkowskie angażuje władze regionalne i lokalne w sporządzanie planu renowacji budynków, aby ułatwić włączenie lokalnych planów działania lub inwestycji, a także przeprowadza konsultacje społeczne w sprawie projektu planu renowacji budynków, zanim przedstawi je Komisji. W konsultacjach społecznych udział biorą w szczególności władze lokalne i regionalne oraz inni partnerzy społeczno-gospodarczy, w tym społeczeństwo obywatelskie i podmioty zajmujące się gospodarstwami domowymi znajdującymi się w trudnej sytuacji. Konsultacje społeczne obejmują oceny ex ante i ex post planu renowacji budynków i zawierają opcje dotyczące projektowania polityk publicznych, programów, zachęt, a także zabezpieczeń społecznych, które mogą obejmować te, o których mowa w artykule 15, aby zapewnić dostępność, wygodę i przystępność rozwiązań renowacyjnych. Każde państwo członkowskie załącza streszczenie wyników konsultacji społecznych do swojego projektu planu renowacji budynków. Każde państwo członkowskie należycie uwzględnia opinie zainteresowanych stron wyrażone w ocenach ex ante i ex post i wyjaśnia, jak zostały one odzwierciedlone w ostatecznym planie renowacji budynków.

Komisja ocenia krajowe projekty planów renowacji budynków, w szczególności sprawdzając, czy:

Po konsultacji z komitetem ustanowionym na mocy art. 30 Komisja może wydawać zalecenia dla poszczególnych państw członkowskich zgodnie z art. 9 ust. 2 i art. 34 rozporządzenia (UE) 2018/1999.

W odniesieniu do pierwszego projektu planu renowacji budynków Komisja może wydać zalecenia dla poszczególnych państw członkowskich nie później niż sześć miesięcy po przedłożeniu tego planu przez dane państwo członkowskie.

Co pięć lat każde państwo członkowskie przedkłada Komisji swój plan renowacji budynków, korzystając ze wzoru przedstawionego w załączniku II. Każde państwo członkowskie przedkłada plan renowacji budynków wraz ze swoim zintegrowanym krajowym planem w dziedzinie energii i klimatu, o którym mowa w art. 3 rozporządzenia (UE) 2018/1999, oraz - w przypadkach gdy państwo członkowskie przedstawia aktualizację - jego aktualizację, o której mowa w art. 14 tego rozporządzenia. Na zasadzie odstępstwa od art. 3 ust. 1 i art. 14 ust. 1 tego rozporządzenia państwa członkowskie przedkładają Komisji pierwszy projekt planu renowacji budynków do dnia 30 czerwca 2024 r., a ostateczne plany renowacji budynków - do 30 czerwca 2025 r.

Każde państwo członkowskie zamieszcza w swoich zintegrowanych sprawozdaniach w dziedzinie energii i klimatu dotyczących postępów, zgodnie z art. 17 i 21 rozporządzenia (UE) 2018/1999, informacje na temat realizacji celów krajowych, o których mowa w ust. 1 lit. b) niniejszego artykułu, oraz wkładu planu renowacji budynków w osiągnięcie wiążącego krajowego celu państwa członkowskiego w zakresie emisji gazów cieplarnianych na podstawie rozporządzenia (UE).../... [zmienione rozporządzenie w sprawie wspólnego wysiłku redukcyjnego], unijnych celów w zakresie efektywności energetycznej zgodnie z dyrektywą (UE) .../... [wersja przekształcona dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej], unijnych celów w zakresie energii odnawialnej, w tym orientacyjnego celu w zakresie udziału energii ze źródeł odnawialnych w sektorze budowlanym zgodnie z dyrektywą (UE) 2018/2001 [zmieniona dyrektywa w sprawie odnawialnych źródeł energii] oraz unijnego celu klimatycznego na 2030 r. i celu osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/1119.

Artykuł 3a

Zintegrowane lokalne podejście do renowacji budynków

Zintegrowane programy renowacji uwzględniają kompleksowe oceny ogrzewania i chłodzenia, o których mowa w art. 14 ust. 1 dyrektywy 2012/27/UE, renowację lub budowę efektywnych systemów ogrzewania i chłodzenia, o których mowa w art. 24 dyrektywy (UE) .../... [wersja przekształcona dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej], oraz wymaganą infrastrukturę, a także instalacje i infrastrukturę społeczności energetycznych działających w zakresie energii odnawialnej. Państwa członkowskie rozważają na poziomie dzielnicy optymalizację systemu energetycznego zgodnie z zasadą "efektywność energetyczna przede wszystkim", wspierając jednocześnie elastyczność po stronie popytu.

Artykuł 5

Ustalanie minimalnych wymagań dotyczących charakterystyki energetycznej

Państwa członkowskie stosują niezbędne środki celem zapewnienia, aby ustalone zostały minimalne wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej budynków lub modułów budynków w celu osiągnięcia co najmniej poziomów optymalnych pod względem kosztów, a także wyższych wartości odniesienia takich jak wymagania dotyczące budynków o niemal zerowym zużyciu energii oraz wymagania dotyczące budynków bezemisyjnych. Charakterystykę energetyczną oblicza się zgodnie z metodologią, o której mowa w art. 4. Obliczanie poziomów optymalnych pod względem kosztów następuje zgodnie z ramami metodologii porównawczej, o której mowa w art. 6.

Państwa członkowskie podejmują konieczne działania, aby zapewnić określenie minimalnych wymagań dotyczących charakterystyki energetycznej i obowiązków w zakresie renowacji dla wszystkich elementów budynków ▌ mających istotny wpływ na charakterystykę energetyczną budynku w razie ich wymiany lub modernizacji w celu osiągnięcia co najmniej poziomów optymalnych pod względem kosztów i wyższych wartości referencyjnych, takich jak wymagania dotyczące budynków o niemal zerowym zużyciu energii i wymagania dotyczące budynków bezemisyjnych. Charakterystykę energetyczną elementów budynku oblicza się zgodnie z metodyką, o której mowa w art. 4.

Ustalając wymagania, państwa członkowskie mogą dokonać zróżnicowania pomiędzy budynkami nowymi i istniejącymi oraz pomiędzy różnymi kategoriami budynków.

Wymagania te uwzględniają zdrowe wewnętrzne warunki klimatyczne oparte na optymalnej jakości środowiska w pomieszczeniach, a także warunki lokalne i projektowaną funkcję oraz wiek budynku.

Państwa członkowskie dokonują przeglądu swoich minimalnych wymagań dotyczących charakterystyki energetycznej w regularnych odstępach czasu, nie dłuższych niż pięć lat, oraz, w razie potrzeby, aktualizują je w celu uwzględnienia postępu technicznego w sektorze budowlanym, wyników obliczenia kosztów optymalnych, podanych w art. 6 oraz zaktualizowanych krajowych celów i polityk energetycznych i klimatycznych.

Państwa członkowskie mogą podjąć decyzję o nieustanawianiu lub niestosowaniu wymogów, o których mowa w ust. 1, do budynków urzędowo chronionych jako część wyznaczonego środowiska lub z powodu ich szczególnych wartości architektonicznych lub historycznych, o ile zgodność z pewnymi minimalnymi wymaganiami dotyczącymi charakterystyki energetycznej zmieniłaby w sposób niedopuszczalny ich charakter lub wygląd. Państwa członkowskie zapewniają, że renowacja zabytków odbywa się zgodnie z krajowymi przepisami konserwatorskimi, międzynarodowymi normami konserwatorskimi i oryginalną architekturą danych zabytków.[Popr. 6]

Państwa członkowskie mogą podjąć decyzję o nieokreślaniu lub niestosowaniu wymagań, o których mowa w ust. 1, do następujących kategorii budynków:

Artykuł 6

Obliczanie optymalnego pod względem kosztów poziomu minimalnych wymagań dotyczących charakterystyki energetycznej

Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych, zgodnie z art. 29, uzupełniających niniejszą dyrektywą poprzez ustanowienie ram metodologii porównawczej obliczania optymalnego pod względem kosztów poziomu minimalnych wymagań dotyczących charakterystyki energetycznej budynków i elementów budynków. Do dnia 30 czerwca 2024 r. Komisja dokona przeglądu ram metodologii porównawczej do celów obliczania optymalnego pod względem kosztów poziomu minimalnych wymagań dotyczących charakterystyki energetycznej w istniejących budynkach poddawanych ważniejszej renowacji oraz w odniesieniu do poszczególnych elementów budynków, które są zgodne z krajowymi ścieżkami określonymi w krajowych planach w dziedzinie energii i klimatu przedłożonych Komisji zgodnie z art. 14 rozporządzenia (UE) 2018/1999.

Ramy metodologii porównawczej określa się zgodnie z załącznikiem VII i wprowadzają one rozróżnienie pomiędzy budynkami nowymi i istniejącymi oraz różnymi kategoriami budynków.

Państwa członkowskie obliczają optymalny pod względem kosztów poziom wymagań minimalnych dotyczących charakterystyki energetycznej przy użyciu ram metodologii porównawczej określonych zgodnie z ust. 1, z uwzględnieniem współczynnika globalnego ocieplenia w całym cyklu życia, i odpowiednich parametrów, takich jak warunki klimatyczne i praktyczna dostępność infrastruktury energetycznej, oraz porównują wyniki tego obliczenia z obowiązującymi minimalnymi wymaganiami dotyczącymi charakterystyki energetycznej.

▌

2a.

W każdym sprawozdaniu państwa członkowskie należycie uwzględniają w szczególności wpływ zmian cen energii, materiałów budowlanych i kosztów pracy w porównaniu z poprzednim sprawozdaniem, w celu dostosowania w stosownych przypadkach poziomów optymalnych pod względem kosztów. Państwa członkowskie korygują swoje obliczenia o wszelkie różnice między rzeczywistymi cenami rynkowymi a tymczasowymi regulacjami cenowymi i środkami bezpośredniego wsparcia dochodów oraz zapewniają stosowanie w swoich obliczeniach trzyletnich średnich zarówno cen energii z lat poprzednich, jak i oczekiwanych przyszłych cen.

Jeżeli wynik przeprowadzonego zgodnie z ust. 2 porównania wskazuje, że minimalne obowiązujące wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej są o ponad 15 % mniej efektywne energetycznie niż optymalny pod względem kosztów poziom wymagań minimalnych dotyczących charakterystyki energetycznej, zainteresowane państwo członkowskie dostosowuje obowiązujące minimalne wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej w ciągu 12 miesięcy od udostępnienia wyników tego porównania.

Artykuł 7

Nowe budynki

Państwa członkowskie zapewniają, aby nowe budynki były budynkami bezemisyjnymi zgodnie z załącznikiem III według następującego harmonogramu:

Do momentu zastosowania wymogów na podstawie akapitu pierwszego państwa członkowskie zapewniają, aby wszystkie nowe budynki były co najmniej budynkami o niemal zerowym zużyciu energii i spełniały minimalne wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej określone zgodnie z art. 5.

2b.

Do 1 stycznia 2027 r., w celu zapewnienia ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, państwa członkowskie publikują plan działania zawierający szczegóły dotyczące wprowadzenia wartości granicznych całkowitego skumulowanego współczynnika globalnego ocieplenia w cyklu życia wszystkich nowych budynków oraz określają cele dla nowych budynków od 2030 r., uwzględniając stopniową tendencję spadkową, a także maksymalne wymagania, szczegółowo określone dla różnych stref klimatycznych i typologii budynków.

Podczas ustalania maksymalnych wartości granicznych łącznego współczynnika globalnego ocieplenia w cyklu życia państwa członkowskie określają odpowiednie poziomy referencyjne na podstawie zgłoszonych danych dla odpowiednich rodzajów budynków, zgodnie z wymogami ustanowionymi w ust. 2.

Komisja wydaje wytyczne, dzieli się informacjami na temat istniejących polityk krajowych i oferuje wsparcie techniczne państwom członkowskim na ich wniosek do celów określenia odpowiednich krajowych wartości referencyjnych.

Te maksymalne wartości graniczne są zgodne z celami Unii dotyczącymi osiągnięcia neutralności klimatycznej.

Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 29 jako uzupełnienia niniejszej dyrektywy w celu dostosowania załącznika III do postępu technologicznego i innowacji z myślą o osiągnięciu neutralności klimatycznej, do ustanawiania w załączniku III dostosowanych maksymalnych progów charakterystyki energetycznej budynków poddawanych renowacji, a następnie obniżenia, z uwzględnieniem optymalności kosztów, maksymalnych progów charakterystyki energetycznej budynków bezemisyjnych.

Do dnia ... [24 miesięcy od daty wejścia w życie niniejszej dyrektywy] państwa członkowskie zapewniają, aby nowe budynki miały optymalne poziomy jakości środowiska w pomieszczeniach, w tym jakość powietrza, komfort cieplny, wysoką zdolność do łagodzenia i przystosowania się do zmiany klimatu poprzez m.in. zieloną infrastrukturę, przestrzegały norm bezpieczeństwa przeciwpożarowego i bezpieczeństwa oświetlenia, łagodziły zagrożenia związane z intensywną aktywnością sejsmiczną i traktowały priorytetowo dostępność dla osób z niepełnosprawnościami. Państwa członkowskie zajmują się również problemem usuwania dwutlenku węgla w związku ze składowaniem dwutlenku węgla w budynkach lub na ich powierzchni.

4a.

Państwa członkowskie wprowadzają środki w celu zapewnienia, że stosowanie systemów grzewczych na paliwa kopalne w nowych budynkach nie jest dozwolone od dnia ... [data transpozycji niniejszej dyrektywy]. Hybrydowe systemy grzewcze, kotły certyfikowane do pracy na paliwach odnawialnych i inne systemy techniczne budynku niewykorzystujące wyłącznie paliw kopalnych, które spełniają wymagania określone w art. 11 ust. 1, nie są uznawane za systemy grzewcze wykorzystujące paliwa kopalne do celów niniejszego ustępu.

4b.

Do 1 stycznia 2025 r. Komisja przyjmuje akt delegowany w celu uzupełnienia niniejszej dyrektywy poprzez określenie progów dla nowo wybudowanych budynków bezemisyjnych dla celów załącznika III do niniejszej dyrektywy, w tym opis metodologii obliczeń dla każdego rodzaju budynku i zastosowanego klimatu na podstawie załącznika A kluczowych norm europejskich dotyczących charakterystyki energetycznej budynków zgodnie z załącznikiem I do niniejszej dyrektywy. Państwa członkowskie powiadamiają Komisję o swoich odpowiednich wartościach krajowych, w tym o opisie metodologii obliczeń według typu budynku i zastosowanego klimatu, na podstawie załącznika A kluczowych norm europejskich dotyczących charakterystyki energetycznej budynków zgodnie z załącznikiem I do niniejszej dyrektywy.

Artykuł 7a

Nowy europejski Bauhaus

Państwa członkowskie upoważniają władze lokalne do opracowania specjalnych środków wsparcia dla budynków referencyjnych, o których mowa w załączniku VII, które są wzbogacające kulturowo, zrównoważone i sprzyjają włączeniu społecznemu, zgodnie z inicjatywą nowego europejskiego Bauhausu. Takie środki mogą obejmować programy finansowania wzorcowych renowacji pokazujących, jak poszczególne budynki lub całe dzielnice można przekształcić w budynki i dzielnice bezemisyjne w przystępny cenowo, zrównoważony i sprzyjający włączeniu społecznemu sposób, a jednocześnie zmaksymalizować szersze korzyści dzięki partycypacyjnemu podejściu oddolnemu.

Artykuł 8

Budynki istniejące

Państwa członkowskie stosują niezbędne środki celem zapewnienia, aby przy wykonywaniu ważniejszej renowacji budynków charakterystyka energetyczna tego budynku lub jego części poddawanej renowacji została poprawiona tak, aby spełniała minimalne wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej określone zgodnie z art. 5, na ile jest to możliwe pod względem technicznym, funkcjonalnym i ekonomicznym.

Wymagania te stosuje się zarówno wobec budynku, jak i modułu budynku poddawanego renowacji jako całość. Dodatkowo lub alternatywnie wymagania można stosować do elementów budynków poddawanych renowacji.

W odniesieniu do budynków poddawanych ważniejszym renowacjom państwa członkowskie zapewniają zachęty do stosowania wysokoefektywnych systemów alternatywnych, o ile jest to możliwe z technicznego, funkcjonalnego i ekonomicznego punktu widzenia. Państwa członkowskie zapewniają w odniesieniu do budynków poddawanych ważniejszym remontom wdrożenie elementów pasywnego ogrzewania i chłodzenia, zdrowych standardów jakości środowiska w pomieszczeniach, wysoką zdolność do łagodzenia i adaptacji do zmian klimatu poprzez m.in. zieloną infrastrukturę, usuwanie i składowanie dwutlenku węgla, zgodność z normami bezpieczeństwa pożarowego, łagodzenie ryzyka związanego z intensywną aktywnością sejsmiczną oraz usuwanie substancji niebezpiecznych, w tym azbestu. W odniesieniu do budynków poddawanym ważniejszym renowacjom oraz budynków poddawanych renowacji obejmującej wspólnie użytkowane przestrzenie, np. wejścia, klatki schodowe, windy i parkingi, a także pomieszczenia sanitarne, państwa członkowskie zapewniają dostępność dla osób z niepełnosprawnościami.

3b.

Państwa członkowskie wprowadzają środki w celu zapewnienia, że stosowanie systemów grzewczych na paliwa kopalne w budynkach poddawanych ważniejszej renowacji, gruntownej renowacji lub renowacji systemu grzewczego nie jest dozwolone od dnia ... [data transpozycji niniejszej dyrektywy]. Hybrydowe systemy grzewcze, kotły certyfikowane do pracy na paliwach odnawialnych i inne systemy techniczne budynku niewykorzystujące wyłącznie paliw kopalnych, które spełniają wymagania określone w art. 11 ust. 1, nie są uznawane za systemy grzewcze wykorzystujące paliwa kopalne do celów niniejszego ustępu.

Państwa członkowskie zapewniają w renowacjach obejmujących zastąpienie systemów technicznych budynku bazujących na paliwach kopalnych priorytetowe potraktowanie gospodarstw domowych będących w trudnej sytuacji i osób mieszkających w mieszkaniach socjalnych.

Artykuł 9

Minimalne normy charakterystyki energetycznej

1a.

Państwa członkowskie zapewniają, aby:

W planie działania, o którym mowa w art. 3 ust. 1 lit. b), państwa członkowskie określają liniową trajektorię stopniowego osiągania wyższych klas charakterystyki energetycznej dla budynków, o których mowa w niniejszym ustępie ▌ , do 2040 r. i 2050 r., zgodnie ze ścieżką transformacji krajowych zasobów budowlanych w budynki bezemisyjne i osiągnięcia celu neutralności klimatycznej.

1c.

Komisja może zdecydować, na uzasadniony wniosek państwa członkowskiego zawarty w krajowym planie renowacji budynków lub jego późniejszej zmianie, o zezwoleniu państwu członkowskiemu na dostosowanie minimalnych standardów charakterystyki energetycznej dla budynków mieszkalnych i modułów budynków, o których mowa w ust. 1a lit. c), dla konkretnych części lub konkretnych podsegmentów ich zasobów budowlanych, ze względu na wykonalność ekonomiczną i techniczną oraz dostępność wykwalifikowanej siły roboczej. Państwa członkowskie, które zamierzają dostosować swoje minimalne normy dotyczące charakterystyki energetycznej, powiadamiają Komisję o planowanych środkach i liniowej poprawie charakterystyki energetycznej oraz składają sprawozdanie z postępów w osiąganiu równoważnej poprawy charakterystyki w budynkach mieszkalnych w ramach sprawozdań dotyczących zintegrowanych krajowych sprawozdań z postępów w dziedzinie energii i klimatu, o których mowa w art. 3 ust. 8. Państwa członkowskie nie zwalniają nieproporcjonalnie mieszkań czynszowych w porównaniu z innymi segmentami budynków przy stosowaniu jakichkolwiek dostosowań minimalnych norm charakterystyki energetycznej. [Popr. 36]

Oprócz minimalnych norm charakterystyki energetycznej ustanowionych na podstawie ust. 1 każde państwo członkowskie ustanawia minimalne normy charakterystyki energetycznej na potrzeby renowacji wszystkich innych istniejących budynków.

Minimalne normy charakterystyki energetycznej ▌ opracowuje się z myślą o krajowym planie działania i celach na lata ▌ 2040 i 2050 zawartych w planie renowacji budynków państwa członkowskiego oraz o transformacji krajowych zasobów budowlanych w budynki bezemisyjne do 2050 r.

Zgodnie z art. 15 państwa członkowskie działają na rzecz przestrzegania minimalnych norm charakterystyki energetycznej z zastosowaniem wszystkich następujących środków:

Państwa członkowskie mogą podjąć decyzję o niestosowaniu minimalnych norm charakterystyki energetycznej, o których mowa w ust. 1 i 2, do następujących kategorii budynków:

tymczasowych o okresie użytkowania dwóch lat lub krótszym, obiektów przemysłowych, warsztatów, magazynów i niemieszkalnych infrastrukturalnych stacji dostawczych, takich jak stacje transformatorowe, podstacje, stacje regulacji ciśnienia, budynki kolejowe oraz budynki usługowe o bardzo niskim zapotrzebowaniu na energię oraz na ogrzewanie i chłodzenie, a także rolniczych budynków niemieszkalnych używanych przez sektor objęty krajowym porozumieniem sektorowym w sprawie charakterystyki energetycznej; [Popr. 44]

Państwa członkowskie stosują środki niezbędne do wprowadzenia minimalnych norm charakterystyki energetycznej, o których mowa w ust. 1 i 2, w tym odpowiednie mechanizmy monitorowania. Państwa członkowskie zapewniają odpowiednie ramy wsparcia finansowego i zabezpieczenia społeczne zgodnie z art. 15 w celu spełnienia minimalnych norm charakterystyki energetycznej.

Środki przewidziane w ramach wsparcia finansowego muszą być wystarczające, skuteczne, przejrzyste i niedyskryminujące, wspierać realizację znaczącej poprawy charakterystyki energetycznej budynków, w przypadku gdy poprawa nie jest z innych względów ekonomicznie wykonalna, oraz obejmować ukierunkowane środki wsparcia gospodarstw domowych znajdujących się w trudnej sytuacji. Środki te mogą obejmować ustanowienie funduszu renowacji charakterystyki energetycznej, który będzie stanowił dźwignię dla zwiększenia prywatnych i publicznych inwestycji w projekty poprawiające charakterystykę energetyczną budynków, w tym efektywność energetyczną i energię ze źródeł odnawialnych w budynkach lub elementach budynków.

W stosownych przypadkach Komisja, w ramach wieloletnich ram finansowych na lata 2028-2034, przedstawia wnioski ustawodawcze mające na celu wzmocnienie istniejących i zaproponowanie dodatkowych unijnych instrumentów finansowych w celu wsparcia wdrażania niniejszej dyrektywy. [Popr. 22 odpowiednia część 2]

6a.

Do 31 grudnia 2027 r., a następnie co dwa lata, Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie z postępów w zakresie poprawy efektywności energetycznej i charakterystyki energetycznej budynków. W sprawozdaniu tym w szczególności monitoruje ona i ocenia skuteczność istniejących środków finansowych oraz przedstawia dodatkowe narzędzia ułatwiające sprawiedliwą transformację, w tym odpowiednie środki finansowe, na szczeblu Unii, państwa członkowskiego lub lokalnym, aby zapewnić sprawiedliwą transformację i złagodzić wszelkie negatywne skutki społeczno-gospodarcze, w szczególności w najbardziej dotkniętych regionach i społecznościach. [Popr. 54]

Artykuł 9a

Energia słoneczna w budynkach

Państwa członkowskie zachęcają, za pomocą środków informacyjnych i usprawnionych systemów wydawania pozwoleń, do instalowania odpowiednich instalacji wykorzystujących energię słoneczną we wszystkich budynkach poddawanych ważniejszej renowacji lub gruntownej renowacji w połączeniu z renowacją przegród zewnętrznych budynku, wymianą systemów technicznych budynku oraz instalacją urządzeń do magazynowania energii elektrycznej, infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych, technologii pomp ciepła oraz systemów automatyki i sterowania budynków.

Państwa członkowskie zapewniają instalowanie odpowiednich instalacji wykorzystujących energię słoneczną, jeżeli jest to odpowiednie pod względem technicznym oraz wykonalne z funkcjonalnego i ekonomicznego punktu widzenia, w następujący sposób:

Instalowanie odpowiednich instalacji wykorzystujących energię słoneczną na wszystkich nowych budynkach mieszkalnych i zadaszonych parkingach oraz na wszystkich budynkach poddawanych ważniejszym renowacjom, jak określono w ust. 3 lit. c) i d), łączy się w stosownych przypadkach z izolacją poddaszy i dachów, z uwzględnieniem funkcjonowania budynku. Instalowanie odpowiednich instalacji wykorzystujących energię słoneczną, jak określono w ust. 3, łączy się z procesem wydawania pozwoleń na instalację urządzeń do produkcji energii słonecznej w sztucznych konstrukcjach, określonym w art. 16c dyrektywy (UE) 2018/2001 (zmieniona dyrektywa w sprawie odnawialnych źródeł energii zgodnie z wnioskiem COM(2022)0222). W przypadku instalacji słonecznych o mocy poniżej 50 kW państwa członkowskie dopuszczają procedurę zwykłego powiadomienia przewidzianą w art. 17 dyrektywy (UE) 2018/2001.

Państwa członkowskie zapewniają w swoich ramach regulacyjnych niezbędne zdolności administracyjne, techniczne i finansowe oraz zachęty do wdrażania energii słonecznej w budynkach, w tym w połączeniu z systemami technicznymi budynku takimi jak baterie do użytku domowego, pompy ciepła na potrzeby konsumpcji własnej lub wielkoskalowych pomp ciepła rozprowadzających ciepło w systemach ciepłowniczych. Państwa członkowskie zapewniają równe warunki regulacyjne dla wszystkich technologii energii słonecznej i grzewczych.

Państwa członkowskie zapewniają, by przedstawiciele krajowych organów regulacyjnych, operatorów systemów dystrybucyjnych, społeczności energetycznych działających w zakresie energii ze źródeł odnawialnych, organizacji konsumenckich, dostawców usług magazynowania i innych zainteresowanych stron ocenili potrzebę wprowadzenia dodatkowych środków dotyczących systemu dystrybucyjnego, by osiągnąć cele niniejszego artykułu. Ocena ta obejmuje wymagane przyłączenie i zamówienia na elastyczne rozproszone wytwarzanie energii zgodnie z przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/943 30 i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 31 , zwłaszcza z uwzględnieniem zapewnienia równych warunków działania i uczciwego wynagrodzenia aktywnych odbiorców i społeczności energetycznych.

Artykuł 10

Paszport renowacji

2a.

Państwa członkowskie zapewniają, aby paszporty renowacji były wspierane finansowo w ramach krajowych planów renowacji budynków, a tak aby nie tworzyć barier, w szczególności dla właścicieli domów, którzy posiadają jedynie lokal mieszkalny, w którym mieszkają. Państwa członkowskie zapewniają, aby paszporty renowacji budynków były udostępniane z należytym wsparciem finansowym dla gospodarstw domowych znajdujących się w trudnej sytuacji, które chcą dokonać renowacji swoich budynków w całości lub w części.

Paszport renowacji spełnia wszystkie następujące wymagania:

zawiera całościowy plan renowacji wskazujący maksymalną liczbę etapów renowacji opartych na sobie nawzajem zgodnie z zasadą "efektywność energetyczna przede wszystkim", aby osiągnąć gruntowną renowację zgodnie z celem, jakim jest transformacja budynku w budynek bezemisyjny najpóźniej do 2050 r., określający sposób osiągnięcia minimalnych norm charakterystyki energetycznej oraz środki mające na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w całym cyklu życia w procesie renowacji;

Paszport renowacji może zawierać dodatkowe informacje, uwzględniające skład gospodarstwa domowego i wszelkie planowane renowacje, w tym renowacje niezwiązane z energią, zgodnie z prawem krajowym i praktyką krajową.

Artykuł 11

Systemy techniczne budynku

Do celów optymalizacji zużycia energii w systemach technicznych budynku państwa członkowskie określają wymagania z wykorzystaniem technologii oszczędności energii dotyczące ogólnej charakterystyki energetycznej systemów, odpowiedniej instalacji i właściwego zwymiarowania, regulacji i kontroli systemów technicznych oraz, w stosownych przypadkach, systemów równowagi hydraulicznej zainstalowanych w nowych lub istniejących budynkach. Ustanawiając wymagania, państwa członkowskie uwzględniają warunki projektowe oraz typowe lub przeciętne warunki eksploatacji oraz zapewniają wykorzystanie urządzeń spełniających kryteria najwyższych dostępnych klas efektywności energetycznej zgodnie z odpowiednimi aktami prawnymi Unii dotyczącymi etykietowania energetycznego, z uwzględnieniem efektywności systemu i zasady "efektywność energetyczna przede wszystkim".

Ustala się wymagania systemowe dla nowych, wymienianych i modernizowanych systemów technicznych budynku; wymagania te stosuje się, jeśli jest to możliwe z technicznego, funkcjonalnego i ekonomicznego punktu widzenia.

Państwa członkowskie ustanawiają wymagania dotyczące emisji gazów cieplarnianych lub rodzaju paliwa wykorzystywanego przez źródła ciepła, pod warunkiem że takie wymagania są neutralne technologicznie i zgodne z celem, jakim jest stopniowe wycofywanie paliw kopalnych z ogrzewania i chłodzenia. Państwa członkowskie zapewniają, aby wymagania, które ustanawiają dla systemów technicznych budynku, osiągnęły co najmniej aktualny poziom optymalny pod względem kosztów i uwzględniają odpowiednie normy optymalizacji ekonomicznej i środowiskowej dotyczące zwymiarowania.

Państwa członkowskie zapewniają, by wymiana przestarzałych i niewydajnych systemów technicznych budynku, w przypadku, gdy jest to wykonalne z technicznego i ekonomicznego punktu widzenia, stanowiła część etapów opisanych w paszporcie renowacji, zgodnie z zasadą "efektywność energetyczna przede wszystkim".

Państwa członkowskie wymagają, aby nowe budynki ▌ były wyposażone w samoregulujące się urządzenia, które regulują temperaturę oddzielnie w poszczególnych pomieszczeniach, lub, w uzasadnionych przypadkach, w wyznaczonej strefie ogrzewanej lub chłodzonej modułu budynku oraz, w stosownych przypadkach, w systemy równowagi hydraulicznej. W istniejących budynkach instalacja takich urządzeń samoregulujących oraz, w stosownych przypadkach, systemów równowagi hydraulicznej, wymagana jest w przypadku wymiany źródeł ciepła lub chłodu, jeżeli jest to możliwe z technicznego i ekonomicznego punktu widzenia.

Państwa członkowskie wymagają instalacji urządzeń pomiarowych i kontrolnych do monitorowania i regulacji jakości środowiska na poziomie odpowiedniego modułu oraz, jeżeli jest to wykonalne z technicznego i ekonomicznego punktu widzenia, w następujących budynkach:

Rozważając wykonalność ekonomiczną instalacji, o której mowa w akapicie pierwszym, państwa członkowskie uwzględniają również jej wymierne korzyści dla zdrowia.

Państwa członkowskie zapewniają interoperacyjność danych dotyczących jakości środowiska w pomieszczeniach oraz innych istotnych danych gromadzonych za pomocą urządzeń pomiarowych i kontrolnych z cyfrowymi dziennikami budynków na podstawie art. 19 ust. 6 oraz zgodnie z unijnymi i krajowymi przepisami o ochronie danych.

Państwa członkowskie zapewniają, aby w przypadku gdy system techniczny budynku jest instalowany lub zmieniany, ▌ ogólna charakterystyka energetyczna i, w stosownych przypadkach, współczynnik globalnego ocieplenia w cyklu życia całego ▌ systemu były doskonalone i - w stosownych przypadkach - potwierdzane danymi na temat charakterystyki użytkowej. Wyniki oceny są dokumentowane w cyfrowym dzienniku budynku i przekazywane właścicielowi i najemcy budynku, tak aby ocena była dostępna i mogła zostać wykorzystana na potrzeby weryfikacji zgodności z minimalnymi wymaganiami określonymi na podstawie ust. 1 oraz na potrzeby wydawania świadectw charakterystyki energetycznej.

Państwa członkowskie mogą przyjąć nowe zachęty i finansowanie, aby zachęcić do przejścia z systemów ogrzewania i chłodzenia zasilanych paliwami kopalnymi na systemy oparte na paliwach niekopalnych, czemu towarzyszyć będą inwestycje w mieszkalnictwo poprawiające efektywność energetyczną.

4a.

Państwa członkowskie ustanawiają wymagania, które mają zapewnić, jeżeli jest to możliwe z technicznego i ekonomicznego punktu widzenia, by budynki niemieszkalne zostały wyposażone w systemy automatyki i sterowania budynków, w następujący sposób:

Państwa członkowskie określają jasne parametry służące ustaleniu wykonalności ekonomicznej wyposażenia budynków niemieszkalnych w systemy automatyki i sterowania budynków.

4b.

Systemy automatyki i sterowania budynków, o których mowa w ust. 4a, umożliwiają:

4c.

Państwa członkowskie ustanawiają wymagania w celu zapewnienia, o ile jest to wykonalne pod względem technicznym i ekonomicznym, aby od dnia 1 stycznia 2025 r. nowe budynki mieszkalne i budynki mieszkalne poddawane ważniejszym renowacjom z systemami ogrzewania, systemami chłodzenia lub połączonymi systemami ogrzewania pomieszczeń, chłodzenia i wentylacji o znamionowej mocy użytecznej powyżej 70 kW były wyposażone w:

4d.

Oprócz wymogów określonych w ust. 4c budynki mieszkalne o powierzchni użytkowej większej niż 1 000 m² są również wyposażone w funkcje umożliwiające obie następujące czynności:

4e.

Państwa członkowskie wymagają, aby tam, gdzie jest to technicznie i ekonomicznie wykonalne, budynki niemieszkalne były wyposażone w automatyczne urządzenia sterujące oświetleniem. Automatyczne urządzenia sterujące oświetleniem umożliwiają wszystkie poniższe czynności:

Artykuł 11a

Jakość środowiska w pomieszczeniach

Do dnia... [24 miesiące od daty wejścia w życie niniejszej dyrektywy] państwa członkowskie określają wymogi zgodnie z mierzalnymi wskaźnikami opartymi na tych określonych w ramach LEVELs.

Wskaźniki jakości środowiska w pomieszczeniach mierzy się wewnątrz budynku i obejmują one co najmniej:

Pył zawieszony pochodzący z emisji ze źródeł wewnętrznych i docelowe dopuszczalne wartości zanieczyszczeń ze źródeł wewnętrznych w odniesieniu do lotnych związków organicznych sklasyfikowanych jako rakotwórcze, mutagenne lub toksyczne zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1272/20081 32 , w tym formaldehydu, zgłasza się na podstawie dostępnych danych na poziomie produktu lub bezpośredniego pomiaru odpowiednich źródeł w odniesieniu do środowiska w pomieszczeniach budynku, jeżeli są one dostępne.

Artykuł 12

Infrastruktura na potrzeby mobilności zgodnej z zasadami zrównoważonego rozwoju

W odniesieniu do nowych budynków niemieszkalnych i budynków niemieszkalnych poddawanych ważniejszym renowacjom, jeżeli renowacja ta obejmuje parking lub instalacje elektryczne budynku, mających więcej niż pięć miejsc parkingowych, gdzie parking znajduje się wewnątrz budynku, fizycznie przylega do budynku lub jest z nim wyraźne połączony, państwa członkowskie zapewniają instalację:

Państwa członkowskie zapewniają, aby wbudowane okablowanie było zwymiarowane w taki sposób, aby umożliwić jednoczesne i efektywne korzystanie z przewidywanej liczby punktów ładowania, i wspierać, w stosownych przypadkach, instalację systemu zarządzania obciążeniem lub ładowaniem, w zakresie, w jakim jest to wykonalne pod względem technicznym i ekonomicznym.

Na zasadzie odstępstwa od akapitu pierwszego lit. a) w przypadku nowych budynków biurowych i budynków biurowych poddawanych ważniejszym renowacjom, mających więcej niż pięć miejsc parkingowych, państwa członkowskie zapewniają instalację co najmniej jednego punktu ładowania na każde dwa miejsca parkingowe.

Jeśli chodzi o wszystkie budynki niemieszkalne, w których jest więcej niż 20 miejsc parkingowych oraz, jeżeli jest to wykonalne pod względem technicznym i ekonomicznym, więcej niż 10 miejsc parkingowych, państwa członkowskie zapewniają instalację, najpóźniej do dnia 1 stycznia 2027 r., co najmniej jednego punktu ładowania na każde dziesięć miejsc parkingowych, oraz jedno miejsce parkingowe dla rowerów odpowiadające co najmniej 15 % całkowitej pojemności użytkowej budynku i posiadające miejsce potrzebne również na rowery o większych wymiarach niż rowery standardowe. W przypadku budynków będących własnością organów publicznych lub przez nie zajmowanych, do dnia 1 stycznia 2033 r. państwa członkowskie zapewniają wbudowane okablowanie dla co najmniej jednego na dwa miejsca parkingowe.

W odniesieniu do nowych budynków niemieszkalnych i budynków niemieszkalnych poddawanych ważniejszym renowacjom, jeżeli renowacja ta obejmuje parking lub instalacje elektryczne budynku, mających więcej niż pięć miejsc parkingowych, gdzie parking znajduje się wewnątrz budynku lub parking fizycznie przylega do budynku, lub jest wyraźne połączony z budynkiem, państwa członkowskie zapewniają instalację:

w nowych budynkach mieszkalnych - wbudowanego okablowania na wszystkich miejscach parkingowych oraz, w budynkach mieszkalnych poddawanych ważniejszym renowacjom, wbudowanego okablowania lub, gdy nie jest to wykonalne z technicznego i ekonomicznego punktu widzenia, infrastruktury kanałowej na wszystkich miejscach parkingowych, aby umożliwić zainstalowanie na późniejszym etapie punktów ładowania przeznaczonych dla pojazdów elektrycznych i rowerów wspomaganych elektrycznie oraz innych typów pojazdów kategorii L; Państwa członkowskie zapewniają, aby wbudowane okablowanie było zwymiarowane w taki sposób, aby umożliwić jednoczesne korzystanie z punktów ładowania na wszystkich miejscach parkingowych;

Na zasadzie odstępstwa od akapitu pierwszego państwa członkowskie mogą, z zastrzeżeniem oceny dokonanej przez władze lokalne i z uwzględnieniem specyfiki lokalnej, w tym warunków demograficznych, geograficznych i klimatycznych, dostosować wymagania dotyczące liczby miejsc parkingowych dla rowerów.

5a.

Na uzasadniony wniosek państwa członkowskiego Komisja może podjąć decyzję o zezwoleniu temu państwu członkowskiemu na dostosowanie wymagań określonych w ust. 1 i 2 w odniesieniu do określonych kategorii budynków, w przypadku gdy:

Państwa członkowskie zapewniają, aby punkty ładowania, o których mowa w ust. 1, 2 i 4 niniejszego artykułu, umożliwiały inteligentne ładowanie i, w stosownych przypadkach, ładowanie dwukierunkowe oraz aby były eksploatowane w oparciu o niezastrzeżone i niedyskryminujące protokoły i normy komunikacyjne, w sposób interoperacyjny i zgodny z wszelkimi normami i protokołami prawnymi zawartymi w aktach delegowanych przyjętych na podstawie art. 19 ust. 6 i art. 19 ust. 7 rozporządzenia (UE).../... [AFIR].

Państwa członkowskie zapewniają środki wspierające, upraszczające, harmonizujące i przyspieszające procedurę instalacji punktów ładowania w nowych i istniejących budynkach mieszkalnych i niemieszkalnych, zwłaszcza należących do stowarzyszeń współwłaścicieli, oraz usuwają bariery regulacyjne, w tym dotyczące procedur udzielania pozwoleń i zatwierdzania przez organy publiczne lub operatorów sieci, bez uszczerbku dla przepisów regulujących własność i najem w państwach członkowskich, oraz gwarantują "prawo do podłączenia" dla każdego w Unii. Państwa członkowskie usuwają bariery utrudniające instalację punktów ładowania w budynkach mieszkalnych z miejscami parkingowymi, w szczególności konieczność uzyskania zgody właściciela lub współwłaścicieli na prywatny punkt ładowania na własny użytek. Wniosek najemców lub współwłaścicieli o zainstalowanie urządzeń ładujących na parkingu może zostać odrzucony, jeżeli istnieją poważne i uzasadnione powody takiej odmowy.

Państwa członkowskie zapewniają, aby czas między złożeniem przez najemcę lub właściciela wniosku o instalację punktu ładowania w budynku a samą instalacją był rozsądny i w żadnym wypadku nie przekraczał sześciu miesięcy.

Do dnia 1 stycznia 2025 r. Komisja opublikuje wytyczne określające normy i protokół, które należy zalecić krajowym i lokalnym organom publicznym w zakresie bezpieczeństwa przeciwpożarowego na parkingach zadaszonych.

Państwa członkowskie zapewniają dostępność pomocy technicznej właścicielom i najemcom budynków pragnącym zainstalować punkty ładowania i utworzyć miejsca parkingowe dla rowerów.

Jeśli chodzi o istniejące budynki mieszkalne z więcej niż trzema miejscami parkingowymi, państwa członkowskie wprowadzają środki w celu zapewnienia instalacji wbudowanego okablowania na miejscach parkingowych, proporcjonalnie do liczby lekkich pojazdów elektrycznych o napędzie akumulatorowym zarejestrowanych na ich terytorium.

8a.

Dla właścicieli i najemców budynków, którzy nie mają możliwości zainstalowania punktu ładowania w miejscu zamieszkania, państwa członkowskie wprowadzają środki umożliwiające im wystąpienie o zainstalowanie publicznie dostępnego punktu ładowania w pobliżu ich miejsca zamieszkania, zgodnie z celami rozporządzenia (UE) .../... [AFIR]. Państwa członkowskie wprowadzają środki w celu zapewnienia, aby liczba zainstalowanych publicznie dostępnych punktów ładowania odpowiadała liczbie wniosków otrzymanych na tych samych obszarach.

Państwa członkowskie zapewniają spójność polityki w zakresie budynków, aktywnej i ekologicznej mobilności, klimatu, energii, bioróżnorodności i planowania przestrzeni miejskiej.

Aby zapewnić skuteczne połączenie prywatnej elektromobilności, aktywnej mobilności i transportu publicznego, państwa członkowskie wspierają organy lokalne w opracowywaniu i wdrażaniu planów zrównoważonej mobilności miejskiej ze zwróceniem szczególnej uwagi na zintegrowanie polityki mieszkaniowej ze zrównoważoną mobilnością i miejskim planowaniem przestrzennym.

Artykuł 13

Gotowość budynków do obsługi inteligentnych sieci

Komisja przyjmie zgodnie z art. 29 akty delegowane, dotyczące opcjonalnego wspólnego programu Unii w zakresie oceny gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci. Ocena ta jest oparta na określeniu zdolności budynku lub modułu budynku do dostosowania jego funkcjonowania do potrzeb użytkownika, w szczególności dotyczących jakości środowiska w pomieszczeniach, i sieci oraz do poprawy jego efektywności energetycznej i ogólnej charakterystyki.

Zgodnie z załącznikiem IV opcjonalny wspólny program Unii w zakresie oceny gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci zawiera:

Do dnia 31 grudnia 2024 r. Komisja przyjmie ▌ akt delegowany zgodnie z art. 29, zmieniający niniejszą dyrektywę przez wprowadzenie wymogu obowiązkowego stosowania, w tym samym terminie, wspólnego unijnego systemu oceny gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci, zgodnie z załącznikiem IV, w odniesieniu do budynków niemieszkalnych, w których systemy ogrzewania, systemy klimatyzacji i połączone systemy ogrzewania, klimatyzacji i wentylacji pomieszczeń mają znamionową moc użyteczną powyżej 290 kW. Od dnia 1 stycznia 2030 r. wspólny unijny system ma zastosowanie do budynków niemieszkalnych o znamionowej mocy użytecznej 70 kW.

Komisja przyjmie - po przeprowadzeniu konsultacji z właściwymi zainteresowanymi stronami - akt wykonawczy określający warunki techniczne skutecznego wdrożenia programu, o którym mowa w ust. 1, w tym harmonogram niezobowiązującej fazy testowej na szczeblu krajowym, oraz wyjaśniający uzupełniający charakter programu wobec świadectw charakterystyki energetycznej, o których mowa w art. 16.

Ten akt wykonawczy przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 30 ust. 3.

Do dnia 31 grudnia 2024 r., po przeprowadzeniu konsultacji z odpowiednimi zainteresowanymi stronami, Komisja przyjmie akt wykonawczy określający warunki techniczne skutecznego wdrożenia programu, o którym mowa w ust. 2, w odniesieniu do budynków niemieszkalnych, w których systemy ogrzewania, systemy klimatyzacji lub połączone systemy ogrzewania, klimatyzacji i wentylacji pomieszczeń mają znamionową moc użyteczną powyżej 290 kW.

Ten akt wykonawczy przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 30 ust. 3.

Artykuł 14

Wymiana danych

Państwa członkowskie zapewniają właścicielom, najemcom lub zarządcom budynków możliwość bezpośredniego dostępu do danych dotyczących systemów ich budynków, w tym dotyczących technicznych systemów ich budynków. Za ich zgodą dostęp lub dane są udostępniane stronie trzeciej z zastrzeżeniem istniejących ustaleń umownych. Państwa członkowskie upoważniają do stosowania norm międzynarodowych i formatów zarządczych w odniesieniu do wymiany danych oraz ułatwiają pełną interoperacyjność usług i wymianę danych w Unii zgodnie z ust. 5. Zagregowane i zanonimizowane dane dotyczące systemów budynków podaje się do wiadomości publicznej.

Do celów niniejszej dyrektywy dane dotyczące systemów budynków obejmują odpowiednie surowe dane związane z charakterystyką energetyczną elementów budynku, usługami związanymi z charakterystyką energetyczną budynków, prognozowanym okresem eksploatacji systemów ogrzewania, czujnikami, systemami automatyki i sterowania budynków, licznikami i punktami ładowania na potrzeby elektromobilności, oraz są powiązane z cyfrowym dziennikiem budynku. Zarówno dane przetworzone, jak i nieprzetworzone uznaje się za dopuszczalne do celów niniejszego artykułu, pod warunkiem że spełniają one wymogi określone w akapicie pierwszym.

1a.

Państwa członkowskie zapewniają, by organy lokalne miały dostęp do danych na temat charakterystyki energetycznej budynków na swoim terytorium, wymaganych w celu ułatwienia opracowania planów ogrzewania i chłodzenia, w tym do operacyjnych systemów informacji geograficznej i powiązanych baz danych, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 34 . Państwa członkowskie zapewniają, by organy lokalne posiadały konieczne zasoby do zarządzania danymi i informacjami.

Ustanawiając przepisy w zakresie zarządzania danymi i ich wymiany, państwa członkowskie lub - w przypadku gdy państwo członkowskie tak postanowiło - wyznaczone właściwe organy stosują się do zharmonizowanych unijnych zasad określonych w aktach wykonawczych, o których mowa w ust. 5, i mających zastosowanie unijnych ram prawnych. Zasady dostępu i ewentualne opłaty nie mogą stanowić bariery ani powodować dyskryminacji osób trzecich w dostępie do danych dotyczących systemów budynków.

Właściciel, najemca lub zarządca budynku nie ponoszą żadnych dodatkowych kosztów związanych z dostępem do ich danych lub z wnioskiem o udostępnienie ich osobom trzecim z zastrzeżeniem istniejących ustaleń umownych. Państwa członkowskie są odpowiedzialne za ustalanie odpowiednich opłat za dostęp do danych dla innych uprawnionych stron, takich jak instytucje finansowe, koncentratorzy, dostawcy energii, dostawcy usług energetycznych i krajowe urzędy statystyczne lub inne organy krajowe odpowiedzialne za opracowywanie, tworzenie i rozpowszechnianie europejskich statystyk. Państwa członkowskie lub, w stosownych przypadkach, wyznaczone właściwe organy zapewniają, by wszelkie opłaty nałożone przez podmioty regulowane świadczące usługi w zakresie danych były racjonalne i należycie uzasadnione. Państwa członkowskie zachęcają do wymiany danych dotyczących systemów budynków.

Do dnia 31 grudnia 2023 r. Komisja przyjmuje akty wykonawcze określające wymagania w zakresie interoperacyjności oraz niedyskryminacyjne i przejrzyste procedury dostępu do danych, o których mowa w niniejszym artykule.

Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą doradczą, o której mowa w art. 30 ust. 2.

Komisja publikuje strategię konsultacji określającą cele konsultacji, docelowe zainteresowane strony oraz działania konsultacyjne przewidziane w związku z przygotowaniem aktów wykonawczych.

Artykuł 15

Zachęty finansowe, umiejętności i bariery rynkowe

Państwa członkowskie zapewniają odpowiednie finansowanie i środki wsparcia w połączeniu z innymi instrumentami unijnymi, takimi jak Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, Społeczny Fundusz Klimatyczny i fundusze polityki spójności. Wyodrębniają one odpowiednie kwoty w ramach realizacji programów unijnych i krajowych programów finansowania renowacji, a także przeznaczają odpowiednie finansowanie, aby wyeliminować bariery rynkowe i stymulować niezbędne inwestycje w renowacje energetyczne zgodnie ze swoimi krajowymi planami renowacji budynków oraz z myślą o transformacji zasobów budowlanych w budynki bezemisyjne do 2050 r., w tym przez promowanie i ułatwianie wykorzystywania partnerstw publiczno-prywatnych.

Państwa członkowskie zapewniają, aby wnioski i procedury dotyczące finansowania były proste i usprawnione w celu ułatwienia gospodarstwom domowym dostępu do finansowania.

1a.

Finansowanie publiczne obejmuje koszty wstępne związane z renowacjami ponoszone przez gospodarstwa domowe. Państwa członkowskie ułatwiają dostęp do przystępnych kredytów bankowych, specjalnych linii kredytowych lub renowacji w pełni finansowanych ze środków publicznych.

Zachęty finansowe w formie dotacji lub gwarancji uwzględniają parametry oparte na dochodach przy przyznawaniu wsparcia finansowego w celu zapewnienia, że są one ukierunkowane w pierwszej kolejności na gospodarstwa domowe znajdujące się w trudnej sytuacji i osoby zajmujące mieszkania socjalne, zgodnie z art. 22 dyrektywy (UE).../... [wersja przekształcona dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej]. Państwa członkowskie opracowują specjalne systemy dotyczące renowacji zwiększających efektywność energetyczną, w szczególności środki finansowe, oraz zapewniają, aby każdy krajowy program wsparcia finansowego zawierał specjalne kwoty przeznaczone dla gospodarstw domowych znajdujących się w trudnej sytuacji, odpowiadające ich potrzebom. Państwa członkowskie mogą wykorzystywać krajowe fundusze na rzecz efektywności energetycznej do finansowania specjalnych systemów i programów zgodnie z art. 28 dyrektywy (UE)./. [wersja przekształcona dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej];

Państwa członkowskie stosują odpowiednie środki regulacyjne w celu usunięcia barier pozagospodarczych utrudniających renowację budynków. W odniesieniu do budynków mających więcej niż jeden moduł budynku takie środki mogą obejmować zniesienie wymogów jednomyślności w strukturach współwłasności, dostosowanie mandatu i odpowiedzialności zarządców budynków w zakresie obsługi projektów renowacji energetycznej lub umożliwienie strukturom współwłasności bezpośredniego otrzymywania wsparcia finansowego, takiego jak kredyty i dotacje.

Państwa członkowskie w sposób gospodarny wykorzystują dostępne finansowanie krajowe i finansowanie ustanowione na poziomie unijnym, w szczególności Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, Społeczny Fundusz Klimatyczny, fundusze polityki spójności, InvestEU, dochody z aukcji w handlu uprawnieniami do emisji na podstawie dyrektywy 2003/87/WE [zmieniony system handlu uprawnieniami do emisji] oraz inne publiczne źródła finansowania. Te źródła finansowania wykorzystuje się zgodnie ze ścieżką prowadzącą do osiągnięcia bezemisyjnych zasobów budowlanych do 2050 r.

Aby wspierać mobilizację inwestycji, państwa członkowskie zapewniają skuteczne wprowadzanie sprzyjających im funduszy i instrumentów finansowych, a mianowicie kredytów na poprawę efektywności energetycznej i kredytów hipotecznych na renowację budynków, umów o poprawę efektywności energetycznej, programów finansowych typu "płacisz, kiedy oszczędzasz", zachęt podatkowych, w tym obniżonych stawek podatkowych na prace i materiały renowacyjne, systemów finansowania podatkowego i rachunkowego, funduszy gwarancyjnych, norm portfela hipotecznego, instrumentów ekonomicznych zapewniających zachęty do stosowania środków w zakresie wystarczalności i obiegu zamkniętego, funduszy ukierunkowanych na gruntowne renowacje oraz funduszy ukierunkowanych na renowacje o znacznym minimalnym progu ukierunkowanych oszczędności energii i ukierunkowanych redukcji emisji gazów cieplarnianych w całym cyklu życia.

Państwa członkowskie zapewniają, aby informacje o dostępnych funduszach i instrumentach finansowych były przedstawiane opinii publicznej przystępnie i przejrzyście, w tym za pomocą środków cyfrowych.

Państwa członkowskie i właściwe organy finansowe dokonują przeglądu mających zastosowanie przepisów i opracowują środki wsparcia w celu ułatwienia wykorzystania kredytów na renowację i kredytów hipotecznych na poprawę efektywności energetycznej oraz rozwoju innowacyjnych produktów pożyczkowych przeznaczonych na finansowanie gruntownych renowacji i stopniowych gruntownych renowacji zgodnie z etapami określonymi w paszportach renowacji. Komisja i Europejski Bank Inwestycyjny zapewniają dostęp do finansowania na korzystnych warunkach, ułatwiając wdrażanie instrumentów finansowych i innowacyjnych programów, takich jak unijna pożyczka na renowację lub europejski fundusz gwarancyjny na renowacje budynków. Umożliwiające działanie finansowanie i narzędzia finansowe mają również ukierunkowywać inwestycje w energooszczędne zasoby budynków publicznych zgodnie z wytycznymi Eurostatu dotyczącymi rejestrowania umów o poprawę efektywności energetycznej w rachunkach sektora instytucji rządowych i samorządowych.

4a.

Do dnia... [12 miesięcy od daty wejścia w życie niniejszej dyrektywy] Komisja przyjmuje akt delegowany zgodnie z art. 29 w celu uzupełnienia niniejszej dyrektywy, aby zagwarantować, że normy portfela kredytów hipotecznych skutecznie zachęcają instytucje finansowe do zwiększania kwot przeznaczonych na renowacje, oraz w celu zapewnienia środków wsparcia dla instytucji finansowych i niezbędnych zabezpieczeń przed potencjalną działalnością pożyczkową przynoszącą efekty odwrotne do zamierzonych, taką jak ograniczanie lub odmawianie dostępu do kredytów gospodarstwom domowym zajmującym lokale mieszkalne o niskiej klasie charakterystyki energetycznej lub ograniczanie udzielania kredytów hipotecznych do konsumentów nabywających lokale mieszkalne o wysokiej klasie charakterystyki energetycznej.

Państwa członkowskie ułatwiają agregację projektów, aby dać inwestorom dostęp do rozwiązań pakietowych dla potencjalnych klientów. Państwa członkowskie przyjmują środki zapewniające, aby instytucje finansowe powszechnie i w sposób niedyskryminacyjny oferowały produkty kredytowe na rzecz efektywności energetycznej i dostępności na potrzeby renowacji budynków oraz aby produkty te były widoczne i dostępne dla wszystkich konsumentów. Państwa członkowskie dopilnowują, aby banki i inne instytucje finansowe oraz inwestorzy otrzymywali informacje na temat możliwości udziału w finansowaniu poprawy charakterystyki energetycznej budynków.▌

Państwa członkowskie monitorują dostępność umiejętności i wykwalifikowanych specjalistów zgodnie z art. 3 i opracowują środki i finansowanie w celu wspierania programów kształcenia i szkoleń, w tym w zakresie technologii cyfrowych, aby ułatwić przekwalifikowanie zawodowe pracowników i tworzenie możliwości zatrudnienia w celu zapewnienia wystarczającej liczby pracowników o odpowiednim poziomie umiejętności odpowiadającym potrzebom sektora budowlanego. Państwa członkowskie wprowadzają środki zachęcające do uczestnictwa w takich programach, skierowane w szczególności do mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), a także z należytym uwzględnieniem aspektu płci. Punkty kompleksowej obsługi ustanowione na podstawie art. 15a mogą ułatwiać dostęp do takich programów i przekwalifikowanie zawodowe pracowników.

Komisja pomaga ▌ państwom członkowskim w sporządzaniu krajowych lub regionalnych programów wsparcia finansowego służących poprawie charakterystyki energetycznej i redukcji emisji gazów cieplarnianych w - zwłaszcza istniejących - budynkach, w tym wspierając wymianę najlepszych praktyk pomiędzy odpowiedzialnymi krajowymi lub regionalnymi władzami lub organami. W celu zapewnienia równych szans i maksymalnego wykorzystania dostępnego potencjału inwestycyjnego państwa członkowskie zapewniają, że takie programy są opracowywane w sposób dostępny dla organizacji o mniejszych zdolnościach administracyjnych, finansowych i organizacyjnych, takich jak mikroprzedsię- biorstwa i MŚP, wspólnoty energetyczne, inicjatywy obywatelskie, władze lokalne i agencje energetyczne. Państwa członkowskie zapewniają wsparcie dla inicjatyw lokalnych, takich jak programy renowacji prowadzone przez obywateli oraz programy odnawialnego ogrzewania i chłodzenia na poziomie sąsiedztwa lub gminy.

Państwa członkowskie uzależniają środki finansowe dotyczące poprawy charakterystyki energetycznej i redukcji emisji gazów cieplarnianych przy renowacji budynków od planowanej i osiągniętej oszczędności energii oraz ulepszeń, zgodnie z jednym lub większą liczbą następujących kryteriów:

Wymogi określone w niniejszym ustępie nie mają zastosowania do finansowania przeznaczonego dla gospodarstw domowych znajdujących się w trudnej sytuacji.

11.

Państwa członkowskie stosują zachęty do przeprowadzania gruntownych renowacji i realizacji dużych programów dotyczących znacznej liczby budynków, w szczególności budynków o najgorszej charakterystyce energetycznej, w tym za pośrednictwem zintegrowanych programów renowacji dzielnic, i skutkujących ogólnym zmniejszeniem zapotrzebowania na energię pierwotną o co najmniej 60 % przy rosnącym wsparciu finansowym, fiskalnym, administracyjnym i technicznym w zależności od uzyskanej poprawy efektywności energetycznej, przy czym większy wkład finansowy jest zarezerwowany na gruntowne renowacje lub na grupy, o których mowa w ust. 1a.

13.

Dając zachęty finansowe właścicielom budynków lub modułów budynków do celów renowacji wynajmowanych budynków lub modułów budynków, państwa członkowskie zapewniają, aby te zachęty finansowe przynosiły korzyści zarówno właścicielom, jak i najemcom. Państwa członkowskie wprowadzają skuteczne zabezpieczenia społeczne w celu ochrony w szczególności gospodarstw domowych znajdujących się w trudnej sytuacji, w tym poprzez udzielanie wsparcia na płatności czynszowe lub wprowadzenie pułapów podwyżek czynszu, lub poprzez wprowadzenie programu finansowego typu "płacisz, kiedy oszczędzasz" w odniesieniu do podwyżek czynszu, zapewniając, aby podwyżki czynszu nie przekraczały oszczędności na rachunkach za energię wynikających z oszczędności energii uzyskanych w wyniku renowacji.

13a.

Państwa członkowskie podejmują odpowiednie środki w celu usunięcia barier regulacyjnych, ustawowych i administracyjnych dla zwiększenia skali spółdzielni mieszkaniowych, w tym spółdzielni nienastawionych na zysk. Państwa członkowskie zapewniają, że takie spółdzielnie mieszkaniowe i zintegrowane dzielnice będą kwalifikować się do zachęt finansowych. Komisja ułatwia wymianę najlepszych praktyk między państwami członkowskimi w zakresie tworzenia statusu operacyjnego dla spółdzielni mieszkaniowych nienastawionych na zysk i udziela wskazówek dotyczących środków usprawniających ich wprowadzenie.

Artykuł 15a

Punkty kompleksowej obsługi na rzecz efektywności energetycznej budynków

Państwa członkowskie zapewniają ustanowienie infrastruktury pomocy technicznej, w tym za pośrednictwem inkluzywnych punktów kompleksowej obsługi na rzecz efektywności energetycznej budynków, skierowanej do wszystkich podmiotów zaangażowanych w renowacje budynków, w tym właścicieli nieruchomości mieszkalnych oraz podmiotów administracyjnych, finansowych i gospodarczych, jak również mikroprzedsiębiorstw oraz MŚP. Państwa członkowskie zapewniają, aby infrastruktura pomocy technicznej była w równym stopniu dostępna na ich terytorium, w zależności od rozmieszczenia ludności, przez ustanowienie co najmniej jednego punktu kompleksowej obsługi na region, a w każdym razie na 45 000 mieszkańców.

Komisja współpracuje z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym, państwami członkowskimi i regionami w celu ułatwienia funkcjonowania i ciągłości finansowania punktów kompleksowej obsługi na rzecz efektywności energetycznej budynków co najmniej do dnia 31 grudnia 2029 r.

Państwa członkowskie współpracują na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym z właściwymi władzami regionalnymi i lokalnymi oraz zainteresowanymi stronami z sektora prywatnego w celu ustanowienia punktów kompleksowej obsługi na rzecz efektywności energetycznej budynków. Państwa członkowskie mogą wyznaczyć punkty kompleksowej obsługi ustanowione zgodnie z art. 21 ust. 2a dyrektywy (UE).../... [wersja przekształcona dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej] jako punkty kompleksowej obsługi do celów niniejszego artykułu.

Punkty kompleksowej obsługi na rzecz efektywności energetycznej budynków są niezależnymi podmiotami publicznymi, międzysektorowymi i interdyscyplinarnymi oraz świadczą swoje usługi bezpłatnie na rzecz użytkowników. Zapewniają one dostosowane do potrzeb doradztwo dla różnych grup docelowych w zakresie efektywności energetycznej budynków i mogą uczestniczyć w zintegrowanych lokalnych programach renowacji. Punkty kompleksowej obsługi mogą współpracować z podmiotami prywatnymi, które świadczą i promują usługi istotne dla renowacji energetycznej, takie jak rozwiązania finansowe i przeprowadzanie renowacji energetycznych, oraz, w stosownych przypadkach, które łączą potencjalne projekty, w szczególności projekty na mniejszą skalę, z podmiotami rynkowymi.

Aby ułatwić ustanowienie i działanie punktów kompleksowej obsługi na rzecz efektywności energetycznej budynków, państwa członkowskie dokonują przeglądu swoich przepisów dotyczących zamówień publicznych na potrzeby przetargów dotyczących renowacji zwiększających efektywność energetyczną.

Punkty kompleksowej obsługi wspierają projekty opracowywane lokalnie, zapewniając doradztwo oraz pomoc techniczną, administracyjną i finansową, w tym:

zapewniają i opracowują całościowe wsparcie dla wszystkich gospodarstw domowych, ze zwróceniem szczególnej uwagi na gospodarstwa domowe znajdujące się w trudnej sytuacji, osoby zajmujące mieszkania socjalne, a także osoby z problemami zdrowotnymi związanymi z budynkami o najgorszej charakterystyce energetycznej, a także dla akredytowanych przedsiębiorstw i instalatorów świadczących usługi w zakresie renowacji, dostosowane do różnych typologii domów i zakresu geograficznego, jak również zapewniają wsparcie obejmujące różne etapy projektów renowacji, w szczególności aby ułatwić wdrażanie minimalnych norm charakterystyki energetycznej określonych w art. 9;

Państwa członkowskie współpracują z organami lokalnymi i regionalnymi w celu zachęcania do współpracy między organami publicznymi, agencjami energetycznymi i inicjatywami kierowanymi przez społeczność oraz w celu promowania, rozwoju i zwiększania skali punktów kompleksowej obsługi w ramach zintegrowanego procesu. Komisja przekazuje państwom członkowskim wytyczne dotyczące tworzenia tych punktów kompleksowej obsługi w celu zapewnienia zharmonizowanego podejścia w całej Unii.

Artykuł 16

Świadectwa charakterystyki energetycznej

▌ Świadectwo charakterystyki energetycznej zawiera charakterystykę energetyczną budynku, wyrażoną jako liczbowy wskaźnik zużycia energii pierwotnej i końcowej w kWh/(m² na rok), a także współczynnik globalnego ocieplenia w cyklu życia wyrażony liczbowym wskaźnikiem emisji gazów cieplarnianych w całym cyklu życia w kgCO₂eq/(m²) oraz wartości referencyjne, takie jak minimalne wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej, minimalne normy charakterystyki energetycznej, wymagania dotyczące budynków o niemal zerowym zużyciu energii oraz wymagania dotyczące budynków bezemisyjnych, aby umożliwić właścicielom lub najemcom budynku lub modułu budynku dokonanie porównania i oceny jego charakterystyki energetycznej. Świadectwo charakterystyki energetycznej zawiera dodatkowe wskaźniki liczbowe, w szczególności całkowite roczne zużycie energii (kWh/rok), roczne zapotrzebowanie na energię do celów ogrzewania, chłodzenia, wentylacji i przygotowania ciepłej wody, zużycie energii na metr kwadratowy rocznie (kWh/(m²na rok), roczne zużycie energii pierwotnej ze źródeł nieodnawialnych w kWh/(m² na rok) oraz energii końcowej do zapewnienia ogrzewania pomieszczeń, chłodzenia, przygotowania ciepłej wody użytkowej, wentylacji, wbudowanego oświetlenia i innych systemów budynku, oraz może zawierać dodatkowe wymogi dotyczące efektywności i bezpieczeństwa urządzeń.

▌ Do dnia 31 grudnia 2025 r. świadectwo charakterystyki energetycznej musi być zgodne ze wzorem przedstawionym w załączniku V.

Na zasadzie odstępstwa od akapitu pierwszego państwa członkowskie, które dokonały przeglądu swojego systemu certyfikacji charakterystyki energetycznej budynków w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia. [data wejścia w życie niniejszej dyrektywy], mogą nadal stosować ten system w celu zapewnienia zgodności z art. 9 ust. 1 i mogą określić swoje budynki o najgorszej charakterystyce energetycznej, wykorzystując dane ze swoich zasobów budowlanych w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia... [data wejścia w życie niniejszej dyrektywy] jako scenariusz odniesienia, podczas renowacji co najmniej równoważnej liczby budynków o najgorszej charakterystyce energetycznej lub równoważnej powierzchni użytkowej budynków o najgorszej charakterystyce energetycznej określonych w art. 9 ust. 1a, lub równoważnego poziomu poprawy charakterystyki energetycznej. W przypadku gdy państwo członkowskie korzysta z odstępstwa przewidzianego w akapicie drugim, do dnia 1 stycznia 2030 r. aktualizuje swoje klasy charakterystyki energetycznej zgodnie z akapitem pierwszym na podstawie charakterystyki swoich krajowych zasobów budowlanych w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia. [data wejścia w życie niniejszego rozporządzenia].

Zgodnie z akapitem pierwszym niniejszego ustępu państwa członkowskie określają klasę charakterystyki energetycznej budynku w skali zamkniętej, używając wyłącznie liter ▌ A do G. Litera A odpowiada domom bezemisyjnym zgodnie z definicją w art. 2 pkt 2. Państwa członkowskie mogą określić klasę charakterystyki energetycznej A+ dla budynków, które spełniają wszystkie następujące warunki:

Litera G odpowiada 15 % budynków w krajowych zasobach budowlanych, które mają najgorszą charakterystykę energetyczną w momencie wprowadzenia skali. Państwa członkowskie dopilnowują, aby pozostałe klasy A-F miały równomierny rozkład zakresów wskaźników charakterystyki energetycznej w poszczególnych klasach charakterystyki energetycznej. Państwa członkowskie zapewniają wspólną identyfikację wizualną świadectw charakterystyki energetycznej na swoim terytorium.

Państwa członkowskie zapewniają jakość, wiarygodność i przystępność cenową świadectw charakterystyki energetycznej. Dopilnowują one, aby świadectwa charakterystyki energetycznej były przystępne cenowo i bezpłatne dla gospodarstw domowych znajdujących się w trudnej sytuacji oraz aby były wydawane przez niezależnych ekspertów po wizycie na miejscu. Świadectwa charakterystyki energetycznej są przejrzyste i łatwe do odczytania oraz dostępne w formacie nadającym się do odczytu maszynowego i zgodnie z załącznikiem V.

Świadectwo charakterystyki energetycznej zawiera zalecenia dotyczące opłacalnej ekonomicznie poprawy charakterystyki energetycznej do poziomu optymalnego pod względem kosztów i redukcji emisji gazów cieplarnianych w całym cyklu życia, poprawy jakości środowiska w pomieszczeniach budynku lub modułu budynku, oraz zalecenia dotyczące poprawy poziomu gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci zgodnie z art. 13, chyba że budynek lub moduł budynku już spełnia odpowiednią normę dotyczącą budynku bezemisyjnego.

Zalecenia zawarte w świadectwie charakterystyki energetycznej obejmują:

Zalecenia zawarte w świadectwie charakterystyki energetycznej są technicznie wykonalne dla konkretnego budynku i zawierają oszacowanie oszczędności energii i redukcji operacyjnych emisji gazów cieplarnianych w przewidywanym okresie eksploatacji budynku oraz poprawy wskaźników charakterystyki jakości środowiska w pomieszczeniach. Mogą zawierać szacunkowy zakres okresów spłaty lub kosztów i korzyści w trakcie ekonomicznego cyklu życia budynku oraz informacje na temat dostępnych zachęt finansowych, pomocy technicznej i administracyjnej wraz z korzyściami finansowymi, które w szerokim ujęciu wynikają z osiągnięcia wartości referencyjnych.Po wejściu w życie odpowiednich mechanizmów sprawozdawczych i celów określonych w art. 7, 8 i 11a świadectwo charakterystyki energetycznej zawiera odpowiednie zalecenia.

W świadectwie charakterystyki energetycznej jest wskazane, gdzie właściciel lub najemca może uzyskać bardziej szczegółowe informacje, w tym w kwestii optymalności zawartych w nim zaleceń względem kosztów, oraz informacje kontaktowe i adres najbliższego punktu kompleksowej obsługi ustanowionego zgodnie z art. 15a. Ocena optymalności względem kosztów opiera się na zestawie standardowych warunków zgodnie z art. 6, takich jak ocena oszczędności energii oraz leżące u podstaw ceny energii, a także wstępna prognoza kosztów. Ponadto świadectwo zawiera informacje dotyczące kroków, jakie należy podjąć w celu wypełnienia zaleceń, oraz dotyczące wszelkiego dostępnego wsparcia finansowego. Właścicielowi lub najemcy można także podać inne informacje na pokrewne tematy, takie jak audyty energetyczne lub zachęty o charakterze finansowym lub innym oraz możliwości finansowania, lub udzielić mu porad na temat zwiększania odporności budynku na zmianę klimatu oraz bezpieczeństwa zainstalowanych urządzeń.

11.

Państwa członkowskie udostępniają uproszczone procedury aktualizacji świadectwa charakterystyki energetycznej w przypadku modernizacji tylko pojedynczych elementów (środki pojedyncze lub niezależne), aby obniżyć koszt wydania zaktualizowanego świadectwa.

Państwa członkowskie udostępniają uproszczone procedury aktualizacji świadectwa charakterystyki energetycznej w przypadku wprowadzenia środków określonych w paszporcie renowacji, aby obniżyć koszt wydania zaktualizowanego świadectwa, lub w przypadku korzystania z cyfrowego bliźniaka budynku i możliwości aktualizacji danych o wydajności energetycznej budynku.

Artykuł 17

Wydawanie świadectw charakterystyki energetycznej

Państwa członkowskie zapewniają wydawanie cyfrowych świadectw charakterystyki energetycznej dla:

Wymogu wydania świadectwa charakterystyki energetycznej nie stosuje się, jeżeli świadectwo wydane zgodnie z dyrektywą 2010/31/UE albo zgodnie z niniejszą dyrektywą dla tego budynku lub modułu budynku jest dostępne i aktualne. Państwa członkowskie zapewniają, aby gospodarstwa domowe znajdujące się w trudnej sytuacji otrzymywały wsparcie finansowe na wydanie świadectw charakterystyki energetycznej.

Państwa członkowskie wymagają, aby budynki lub moduły budynków wystawiane na sprzedaż lub pod wynajem miały ważne świadectwo charakterystyki energetycznej, oraz aby w reklamach internetowych i konwencjonalnych, w tym w portalach internetowych zawierających wyszukiwarki nieruchomości podawano wskaźnik i klasę charakterystyki energetycznej zawarte w świadectwie charakterystyki energetycznej budynku lub modułu budynku.

Państwa członkowskie przeprowadzają wyrywkowe kontrole lub inne kontrole w celu zapewnienia zgodności z tymi wymogami.

Artykuł 18

Umieszczanie świadectw charakterystyki energetycznej w widocznym miejscu

Artykuł 19

Bazy danych dotyczące charakterystyki energetycznej budynków

Każde państwo członkowskie tworzy krajową bazę danych dotyczącą charakterystyki energetycznej budynków, która umożliwia gromadzenie danych na temat charakterystyki energetycznej poszczególnych budynków oraz ogólnej charakterystyki energetycznej krajowych zasobów budowlanych.

Baza danych jest interoperacyjna z innymi odpowiednimi platformami internetowymi i usługami publicznymi oraz umożliwia gromadzenie danych ze wszystkich odpowiednich źródeł dotyczących świadectw charakterystyki energetycznej, przeglądów, paszportów renowacji budynku, wskaźnika gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci, energetycznych wskaźników referencyjnych budynków oraz obliczonego lub opomiarowanego zużycia energii w budynkach objętych świadectwami. W celu uzupełnienia tej bazy danych można również gromadzić typologie budynków i analizy porównawcze budynków pod kątem energii. Można również gromadzić i przechowywać dane dotyczące zarówno operacyjnych, jak i wbudowanych emisji oraz ogólnego współczynnika globalnego ocieplenia w cyklu życia, stosując wskaźniki oparte na ramach LEVELs.

Zagregowane i zanonimizowane dane dotyczące zasobów budowlanych są publicznie dostępne zgodnie z unijnymi i krajowymi przepisami o ochronie danych. Przechowywane dane nadają się do odczytu maszynowego i są dostępne za pośrednictwem odpowiedniego interfejsu cyfrowego. Państwa członkowskie zapewniają właścicielom, najemcom, zarządcom budynków, certyfikowanym ekspertom oraz instytucjom finansowym łatwy i bezpłatny dostęp do pełnego świadectwa charakterystyki energetycznej w odniesieniu do ekspozycji budynków na nieruchomości mieszkalne lub komercyjne przypisane do ich portfela bankowego. W przypadku budynków oferowanych pod wynajem lub na sprzedaż państwa członkowskie zapewniają potencjalnym najemcom lub nabywcom, którzy zostali upoważnieni przez właściciela budynku, dostęp do pełnego świadectwa charakterystyki energetycznej.

Państwa członkowskie podają do wiadomości publicznej informacje na temat odsetka budynków w krajowych zasobach budowlanych objętych świadectwami charakterystyki energetycznej oraz zagregowane lub zanonimizowane dane dotyczące charakterystyki energetycznej, zużycia energii oraz współczynnika globalnego ocieplenia w cyklu życia budynków objętych świadectwami. Informacje publiczne są aktualizowane co najmniej dwa razy w roku. Państwa członkowskie udostępniają zanonimizowane lub zagregowane informacje ogółowi społeczeństwa i instytucjom badawczym, takim jak krajowe urzędy statystyczne, na ich wniosek.

6a.

Do 31 grudnia 2024 r. Komisja przyjmuje akty wykonawcze w celu wsparcia skutecznego funkcjonowania cyfrowych dzienników budynków poprzez ustanowienie wspólnego wzoru:

Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą doradczą, o której mowa w art. 30 ust. 2.

6b [24 miesiące od daty wejścia w życie niniejszej dyrektywy], a następnie co dwa lata Komisja publikuje sprawozdanie podsumowujące sytuację i postępy w zakresie unijnych zasobów budowlanych na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym. Państwa członkowskie wykorzystują sprawozdanie podsumowujące do ukierunkowania remontów klastrów nieefektywnych budynków, aby ograniczyć ubóstwo energetyczne.

Artykuł 20

Przeglądy

Państwa członkowskie mogą ustanawiać różne częstotliwości przeglądów w zależności od rodzaju i znamionowej mocy użytecznej systemu, biorąc pod uwagę koszt przeglądu systemu oraz szacowane oszczędności kosztów energii, które mogą być wynikiem przeglądu. Przeglądy systemów odbywają się co najmniej raz na pięć lat. Systemy z generatorami o znamionowej mocy użytecznej ponad 290 kW i systemy emitujące tlenek węgla są poddawane przeglądowi co najmniej co dwa lata ze względów bezpieczeństwa.

Przegląd obejmuje ocenę generatora lub generatorów ciepła i klimatyzacji, pomp cyrkulacyjnych, elementów systemów wentylacji, wszystkich systemów dystrybucji powietrza i wody, systemów równowagi hydraulicznej, w stosownym przypadku, i systemu sterowania. Państwa członkowskie mogą podjąć decyzję o włączeniu do programów przeglądów wszelkich dodatkowych systemów budynków, określonych w załączniku I.

Przegląd obejmuje ocenę sprawności i dobrania wielkości generatora lub generatorów ciepła i klimatyzacji i ich głównych elementów do wymogów budynku oraz opis zdolności systemu do optymalizacji działania w typowych lub przeciętnych warunkach eksploatacji, z wykorzystaniem dostępnych technologii energooszczędnych oraz w zmieniających się warunkach wynikających ze zmiany użytkowania. W stosownych przypadkach w ramach przeglądu ocenia się zdolność systemu do działania przy różnych i bardziej wydajnych ustawieniach temperatury, takich jak niska temperatura w przypadku wodnych systemów ogrzewania, w tym z uwzględnieniem projektowej wyjściowej mocy cieplnej i wymogów dotyczących temperatury i przepływu, przy jednoczesnym zapewnieniu bezpiecznej eksploatacji systemu. W ramach przeglądu ocenia się również gotowość systemów technicznych budynku do zasilania energią ze źródeł odnawialnych i, w stosownych przypadkach, do działania w niskich temperaturach.

Program przeglądów obejmuje ocenę dobrania wielkości systemu wentylacji do wymogów budynku oraz opis zdolności systemu wentylacji do optymalizacji działania w typowych lub przeciętnych warunkach eksploatacji.

Jeżeli od czasu przeprowadzenia przeglądu na mocy niniejszego artykułu nie dokonano zmian w systemie lub zmian w zakresie wymogów budynku, państwa członkowskie mogą zdecydować, że nie wymagają powtórzenia oceny dobrania wielkości głównego elementu lub oceny eksploatacji przy różnych temperaturach.

Państwa członkowskie dopilnowują, aby ocena efektywności energetycznej instalacji elektrycznych w budynkach niemieszkalnych była częścią istniejących programów kontroli bezpieczeństwa elektrycznego, z należytym uwzględnieniem dostępnych norm dotyczących ich optymalnego projektowania, zwymiarowania, zarządzania nimi oraz monitorowania.

Systemy techniczne budynku, które są jednoznacznie objęte uzgodnionym kryterium charakterystyki energetycznej lub ustaleniem umownym dotyczącym uzgodnionego poziomu poprawy efektywności energetycznej, takim jak umowa o poprawę efektywności energetycznej lub które są obsługiwane przez operatora urządzeń lub sieci, a zatem podlegają środkom monitorowania wyników po stronie systemu, są zwolnione z wymagań ustanowionych w ust. 1, pod warunkiem że ogólny wpływ takiego podejścia jest równoważny temu, które wynika z ust. 1.

10.

Państwa członkowskie wprowadzają programy przeglądów ▌ , w tym narzędzia cyfrowe dla instalacji o wymiarach przemysłowych, i listy kontrolne, aby sprawdzić zgodność z wymogami określonymi w art. 11 ust. 4b i 4c, oraz aby poświadczyć, że wykonane prace budowlane i renowacyjne odpowiadają projektowanej charakterystyce energetycznej i są zgodne z minimalnymi wymaganiami dotyczącymi charakterystyki energetycznej, operacyjnej emisji gazów cieplarnianych, jakości powietrza w pomieszczeniach i bezpieczeństwa pożarowego określonymi w kodeksach budowlanych lub w równoważnych im przepisach.

Artykuł 21

Sprawozdania z przeglądu systemów ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji

Sprawozdanie z przeglądu jest wydawane po każdym przeglądzie systemów ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji lub systemu automatyki i sterowania w budynku. Sprawozdanie z przeglądu zawiera wynik przeglądu przeprowadzonego zgodnie z art. 20 oraz zalecenia w sprawie optymalnej pod względem kosztów poprawy charakterystyki energetycznej i bezpieczeństwa systemu poddanego przeglądowi.

Zalecenia te mogą opierać się na porównaniu charakterystyki energetycznej systemu poddanego przeglądowi z najlepszym dostępnym, możliwym do zastosowania systemem z wykorzystaniem technologii energooszczędnych, oraz systemem podobnego rodzaju, którego wszystkie istotne elementy osiągają poziom charakterystyki energetycznej wymagany zgodnie z obowiązującym prawodawstwem.

Artykuł 22

Niezależni eksperci

Państwa członkowskie zapewniają, aby wydawanie świadectw charakterystyki energetycznej budynków, tworzenie paszportów renowacji, ocena gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci oraz przeglądy systemów ogrzewania i klimatyzacji były przeprowadzane w sposób niezależny przez wykwalifikowanych lub certyfikowanych przedsiębiorstw i ekspertów, przy użyciu aparatury badawczej z certyfikatem EN, niezależnie od tego, czy prowadzą oni działalność na własny rachunek, czy też są zatrudnieni w instytucjach publicznych lub przedsiębiorstwach prywatnych.

Przy certyfikacji ekspertów zgodnie z art. 26 dyrektywy (UE) .../... [wersja przekształcona dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej] uwzględnia się ich fachowość.

Artykuł 23

Certyfikacja specjalistów budowlanych

Do dnia... [data określona w art. 26 ust. 4 [wersja przekształcona dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej]] państwa członkowskie ustanawiają krajowy plan działania w celu zapewnienia wystarczającej i odpowiednio wykwalifikowanej siły roboczej oraz zapewniają odpowiedni poziom kompetencji specjalistów budowlanych i przedsiębiorstw budowlanych wykonujących zintegrowane prace renowacyjne zgodnie z ustalonymi celami i wymiernymi wskaźnikami postępu zgodnie z art. 3 ust. 1 niniejszej dyrektywy i art. 26 [wersja przekształcona dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej].

Artykuł 24

Niezależny system kontroli

Państwa członkowskie zapewniają ustanowienie niezależnych systemów kontroli świadectw charakterystyki energetycznej zgodnie z załącznikiem VI oraz wprowadzenie niezależnych systemów kontroli paszportów renowacji, wskaźników gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci ogrzewania i klimatyzacji i sprawozdań z przeglądów systemów ogrzewania i klimatyzacji. Państwa członkowskie mogą ustanowić odrębne systemy służące kontroli świadectw charakterystyki energetycznej, paszportów renowacji, wskaźników gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci i sprawozdań z przeglądów systemów ogrzewania i klimatyzacji.

Artykuł 25

Przegląd

Do końca 2027 r. Komisja przy pomocy komitetu, o którym mowa w art. 30 dokonuje przeglądu niniejszej dyrektywy w świetle zdobytego doświadczenia i postępów poczynionych podczas jej stosowania i, jeśli jest to konieczne, przedstawia wnioski ustawodawcze.

W ramach tego przeglądu Komisja:

ocenia, czy stosowanie niniejszej dyrektywy w połączeniu z innymi instrumentami ustawodawczymi dotyczącymi efektywności energetycznej i emisji gazów cieplarnianych z budynków, w szczególności poprzez ustalanie opłat za emisję gazów cieplarnianych, zapewnia wystarczające postępy na drodze do osiągnięcia w pełni zdekarbonizowanych, bezemisyjnych zasobów budowlanych do 2050 r., czy też należy wprowadzić kolejne wiążące środki na poziomie Unii, w szczególności obowiązkowe minimalne normy charakterystyki energetycznej dla całości zasobów budowlanych;

Komisja analizuje ▌ , w jaki sposób państwa członkowskie stosują zintegrowane podejście w zakresie unijnej polityki w dziedzinie nieruchomości opartej na lokalnej sieci lub sąsiedztwie, zapewniając, by każdy budynek spełniał minimalne wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej, w tym w jaki sposób takie podejścia można wykorzystać, aby spełnić normy unijne, na przykład poprzez zastosowanie zintegrowanych programów renowacji do wielu budynków w kontekście przestrzennym zamiast do jednego budynku.

Artykuł 26

Informacja

Państwa członkowskie na bieżąco przygotowują i przeprowadzają kampanie informacyjne i uświadamiające w celu promowania interesu publicznego i wspierania poprawy efektywności energetycznej budynków oraz osiągnięcia celów niniejszej dyrektywy. Przyjmują one niezbędne środki celem informowania właścicieli i najemców budynków lub modułów budynków oraz wszelkich odpowiednich uczestników rynku, w tym władz lokalnych i regionalnych oraz wspólnot energetycznych, o różnych metodach i praktykach służących poprawie charakterystyki energetycznej, takich jak usługi zarządzania energią, umowy o poprawę efektywności energetycznej oraz punkty kompleksowej obsługi ustanowione zgodnie z art. 15a. W szczególności państwa członkowskie stosują niezbędne środki w celu udzielania dostosowanych do potrzeb informacji gospodarstwom domowym znajdującym się w trudnej sytuacji. Informacje te są również przekazywane za pośrednictwem władz lokalnych i organizacji społeczeństwa obywatelskiego.

Państwa członkowskie informują właścicieli, najemców i zarządców budynków o różnych metodach i praktykach służących poprawie charakterystyki energetycznej i emisyjnej oraz bezpieczeństwa przeciwpożarowego, elektrycznego i sejsmicznego budynku.

Państwa członkowskie dostarczają właścicielom lub najemcom budynków w szczególności informacje o świadectwach charakterystyki energetycznej, o tym, czemu one służą i jaki jest ich cel, o optymalnych pod względem kosztów środkach i, w stosownych przypadkach, instrumentach finansowych służących poprawie charakterystyki energetycznej budynku i o zastąpieniu kotłów na paliwa kopalne bardziej zrównoważonymi alternatywnymi rozwiązaniami. Państwa członkowskie dostarczają te informacje za pomocą dostępnych i przejrzystych narzędzi doradczych, takich jak doradztwo dotyczące renowacji i punkty kompleksowej obsługi ustanowione zgodnie z art. 15a, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarstw domowych znajdujących się w trudnej sytuacji.

Na wniosek państw członkowskich Komisja udziela pomocy państwom członkowskim w realizacji kampanii informacyjnych do celów, o których mowa w ust. 1 oraz akapicie pierwszym niniejszego ustępu, które mogą być włączane do programów unijnych.

Państwa członkowskie zapewniają dostępność wskazówek i szkolenia, z uwzględnieniem perspektywy płci, dla podmiotów odpowiedzialnych za wdrożenie niniejszej dyrektywy. Wskazówki i szkolenie dotyczą znaczenia poprawy charakterystyki energetycznej i umożliwiają rozważenie optymalnego połączenia poprawy efektywności energetycznej, redukcji emisji gazów cieplarnianych, wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych oraz korzystania z systemów ciepłowniczych lub chłodniczych w trakcie planowania, projektowania, wznoszenia i renowacji stref przemysłowych lub osiedli mieszkaniowych. Takie wytyczne i szkolenia dotyczą także ulepszeń strukturalnych, przystosowania się do zmiany klimatu, bezpieczeństwa przeciwpożarowego, zagrożeń związanych z intensywną aktywnością sejsmiczną, usuwania substancji niebezpiecznych, w tym azbestu, emisji zanieczyszczeń (w tym pyłu drobnego), jakości powietrza w pomieszczeniach oraz dostępności dla osób z niepełnosprawnościami. Państwa członkowskie dążą do przydzielenia finansowania na szkolenie władz lokalnych i regionalnych, wspólnot energii odnawialnej i obywatelskich wspólnot energetycznych, które promują poprawę charakterystyki energetycznej, efektywność energetyczną, energię odnawialną i redukcję emisji gazów cieplarnianych na poziomie sąsiedztwa, a w szczególności w odniesieniu do gospodarstw domowych znajdujących się w trudnej sytuacji.

Komisja stale doskonali swoje usługi informacyjne, w szczególności stworzoną stronę internetową - europejski portal na rzecz efektywności energetycznej w budynkach - skierowaną do obywateli, fachowców i władz, co pomoże państwom członkowskim w ich działaniach informacyjnych i uświadamiających. Wśród informacji podawanych na tej stronie mogłyby znaleźć się linki do odnośnego prawa Unii ▌ , a także prawa krajowego, regionalnego i lokalnego, linki do stron internetowych portalu EUROPA, na których opublikowano krajowe plany działań na rzecz racjonalizacji zużycia energii, linki do dostępnych instrumentów finansowych, a także do przykładów najlepszych praktyk na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym, w tym dotyczących punktów kompleksowej obsługi ustanowionych zgodnie z art. 15a. Jeśli chodzi o Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Fundusz Spójności i Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, Społeczny Fundusz Klimatyczny oraz Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, Komisja kontynuuje i intensyfikuje swoje usługi informacyjne, aby ułatwiać wykorzystywanie dostępnych środków finansowych, zapewniając - w tym za pośrednictwem instrumentu europejskiego wsparcia energetyki na poziomie lokalnym (ELENA) we współpracy z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym - zainteresowanym stronom, w tym władzom krajowym, regionalnym i lokalnym, pomoc i informacje na temat możliwości finansowania, uwzględniając aktualne zmiany w przepisach.

Artykuł 29

Wykonanie przekazanych uprawnień

Przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 6, 7, 10, 11a, 13, 14 ust. 4a, 15 i 28, może zostać w dowolnym momencie odwołane przez Parlament Europejski lub przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna od następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w późniejszym terminie określonym w tej decyzji. Nie wpływa ona na ważność już obowiązujących aktów delegowanych.

Artykuł 32

Transpozycja

Państwa członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania art. 1-3, 5-26, 29 i 32 oraz załączników I-III i V-IX do dnia. [24 miesięcy od daty wejścia w życie niniejszej dyrektywy]. Niezwłocznie przekazują one Komisji tekst tych przepisów i tabelę korelacji.

Przepisy przyjęte przez państwa członkowskie zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Przepisy te zawierają także wskazanie, że w istniejących przepisach ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odniesienia do dyrektywy uchylonej niniejszą dyrektywą odczytuje się jako odniesienia do niniejszej dyrektywy. Sposób dokonywania takiego odniesienia i formułowania takiego wskazania określany jest przez państwa członkowskie.

ZAŁĄCZNIK I

WSPÓLNE RAMY OGÓLNE DO OBLICZANIA CHARAKTERYSTYKI ENERGETYCZNEJ BUDYNKÓW

(o którym mowa w art. 4)

Charakterystykę energetyczną budynku określa się na podstawie obliczonej lub opomiarowanej zużytej ilości energii i odzwierciedla ona typowe zużycie energii do zapewnienia ogrzewania pomieszczeń, chłodzenia pomieszczeń, ciepłej wody użytkowej, wentylacji, wbudowanego oświetlenia oraz innych systemów technicznych budynku. Państwa członkowskie dopilnowują, aby typowe zużycie energii było reprezentatywne dla rzeczywistych warunków eksploatacji dla każdej odpowiedniej typologii i odzwierciedlało typowe zachowanie użytkowników. ▌ Typowe zużycie energii i typowe zachowania użytkowników opierają się na dostępnych statystykach krajowych, kodeksach budowlanych i danych pomiarowych.

W przypadku gdy opomiarowana energia stanowi podstawę obliczania charakterystyki energetycznej budynków, metoda obliczeniowa musi pozwalać na określenie wpływu zachowania użytkowników i lokalnego klimatu, czego nie odzwierciedla wynik obliczeń. Opomiarowana energia stosowana do celów obliczania charakterystyki energetycznej budynków wymaga odczytów w co najmniej godzinnych odstępach i musi być uwzględniana z rozróżnieniem na poszczególne nośniki energii.

Państwa członkowskie mogą wykorzystywać opomiarowane zużycie energii w typowych warunkach eksploatacji w celu sprawdzenia prawidłowości obliczonego zużycia energii i umożliwienia porównania obliczonej i rzeczywistej efektywności. Opomiarowane zużycie energii do celów weryfikacji i porównania może opierać się na odczytach miesięcznych.

Charakterystykę energetyczną budynku wyraża się za pomocą liczbowego wskaźnika zużycia energii pierwotnej na jednostkę powierzchni referencyjnej rocznie, wyrażanego w kWh/(m²/rok) na potrzeby zarówno świadectw charakterystyki energetycznej, jak i zgodności z minimalnymi wymaganiami dotyczącymi charakterystyki energetycznej. Stosuje się liczbowe wskaźniki końcowego zużycia energii na jednostkę powierzchni referencyjnej rocznie, w kWh/(m²/rok) oraz zapotrzebowania na energię zgodnie z normą ISO 52000 w kWh/(m²/rok). Metodologia stosowana w celu ustalenia charakterystyki energetycznej budynku jest przejrzysta i otwarta na innowacje oraz odzwierciedla najlepsze praktyki, w szczególności związane z dodatkowymi wskaźnikami.

Państwa członkowskie opisują swoje krajowe metodologie obliczania na podstawie załącznika A do kluczowych europejskich norm dotyczących charakterystyki energetycznej budynków, mianowicie EN ISO 52000-1, EN ISO 52003-1, EN ISO 52010-1, EN ISO 52016-1, EN ISO 52018-1, EN 16798-1, EN 52120-1 i EN 17423 lub zastępujących je dokumentów. Niniejszy przepis nie stanowi prawnej kodyfikacji tych norm.

Państwa członkowskie stosują niezbędne środki w celu zapewnienia, aby w przypadku gdy budynki są zasilane przez systemy ciepłownicze lub chłodnicze, korzyści wynikające z takiego zaopatrzenia były uznawane i uwzględniane w metodyce obliczeniowej, w szczególności udział energii odnawialnej, za pomocą indywidualnie certyfikowanych lub uznanych współczynników energii pierwotnej.

Potrzeby energetyczne na energię i zużycie energii do celów ogrzewania i chłodzenia pomieszczeń, przygotowania ciepłej wody użytkowej, wentylacji, oświetlenia i innych systemów technicznych budynku oblicza się z zastosowaniem godzinowych lub krótszych przedziałów obliczeniowych w celu uwzględnienia zmiennych warunków, które w dużym stopniu wpływają na eksploatację i efektywność systemu oraz warunki w pomieszczeniach, oraz w celu zoptymalizowania kosztów, korzyści zdrowotnych, jakości środowiska w pomieszczeniach oraz komfortu w odniesieniu do poziomów określonych przez państwa członkowskie na szczeblu krajowym lub regionalnym. W obliczeniach uwzględnia się szacunkową reaktywność termiczną budynku i jego zdolność do zaoferowania sieci energetycznej elastyczności.

W przypadku gdy przepisy dotyczące poszczególnych produktów związanych z energią przyjęte na podstawie rozporządzenia 2009/125/WE zawierają szczegółowe wymogi dotyczące informacji o produkcie do celów obliczania charakterystyki energetycznej i współczynnika globalnego ocieplenia w cyklu życia na podstawie niniejszej dyrektywy, w krajowych metodach obliczeniowych nie wymaga się dodatkowych informacji.

Podstawę obliczenia energii pierwotnej stanowią dynamiczne i przyszłościowe współczynniki energii pierwotnej (z rozróżnieniem na energię nieodnawialną, odnawialną i całkowitą) dla poszczególnych nośników energii, które to współczynniki muszą być uznane przez organy krajowe, z uwzględnieniem oczekiwanego koszyka energetycznego opartego na krajowym planie w dziedzinie energii i klimatu. Te współczynniki energii pierwotnej mogą opierać się na krajowych, regionalnych lub lokalnych informacjach. Współczynniki energii pierwotnej mogą być ustalane na podstawie rocznych, sezonowych, miesięcznych, dziennych lub godzinowych danych, lub bardziej szczegółowych informacji udostępnianych przez poszczególne systemy lokalne.

▌ Dokonane wybory i źródła danych należy zgłaszać zgodnie z normą EN 17423 lub wszelkimi dokumentami ją zastępującymi. Państwa członkowskie stosują współczynnik energii pierwotnej ▌ odzwierciedlający koszyk energii elektrycznej w danym kraju. Określając te współczynniki, państwa członkowskie zapewniają osiągnięcie optymalnego poziomu charakterystyki energetycznej przegród zewnętrznych budynku.

Metodologia jest ustalana przy uwzględnieniu co najmniej następujących aspektów:

ZAŁĄCZNIK II

WZÓR KRAJOWEGO PLANU RENOWACJI BUDYNKÓW

(o którym mowa w art. 3)

Art. 3 dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków	Wskaźniki obowiązkowe	Wskaźniki opcjonalne/uwagi
a) Przegląd krajowych zasobów budowlanych	Liczba budynków i całkowita powierzchnia użytkowa (m2): - według rodzaju budynku (łącznie z budynkami publicznymi i lokalami socjalnymi) - według klasy efektywności energetycznej - budynki o niemal zerowym zużyciu energii - budynki o najgorszej charakterystyce (podać definicję klas E, F, G) *Przegląd rodzajów źródeł energii na potrzeby ogrzewania pomieszczeń i wody, chłodzenia i szacowanych dat końca cyklu życia systemów grzewczych i chłodniczych* - roczne stopy wymiany urządzeń grzewczych i chłodniczych do ogrzewania i chłodzenia pomieszczeń i wody - liczba i rodzaj urządzeń wymienianych co roku (w ciągu poprzednich 5 lat objętych planem); - rodzaj nowo zainstalowanych urządzeń. Przegląd łącznego udziału, liczby i lokalizacji niezajmowanych budynków oraz pustostanów w budynkach stanowiących własność wspólną Liczba budynków skategoryzowanych jako urzędowo chronione jako część wyznaczonego środowiska albo z powodu ich szczególnych wartości architektonicznych lub historycznych w porównaniu z rokiem 2020	Liczba budynków i całkowita powierzchnia użytkowa (m2): - według wieku budynków - według wielkości budynków - w podziale na strefy klimatyczne - rozbiórka (liczba i całkowita powierzchnia użytkowa)
	Liczba świadectw charakterystyki energetycznej: - według rodzaju budynku (w tym budynków publicznych) - według klasy efektywności energetycznej	Liczba świadectw charakterystyki energetycznej: - według okresu budowy
	Roczne wskaźniki renowacji energetycznej: liczba i całkowita powierzchnia użytkowa (m2): - według rodzaju budynku - do poziomu budynku o niemal zerowym *i zerowym* zużyciu energii - według stopnia gruntowności renowacji (średnia ważona renowacji) - gruntowne renowacje - budynki publiczne
	Przewidywane roczne zużycie energii pierwotneji końcowej *(zapotrzebowanie roczne w ktoe i szczytowe zapotrzebowanie sezonowe w GWh/dzień):* - według rodzaju budynku - według zastosowania końcowego Oszczędność energii (ktoe): - według rodzaju budynku - budynki publiczne Udział energii odnawialnej w sektorze budowlanym (ilość wytworzonych MW): - do różnych zastosowań - na miejscu - poza terenem obiektu	Zmniejszenie kosztów energii (EUR) na gospodarstwo domowe (średnio) Zapotrzebowanie budynku na energię pierwotną wobec najlepszych 15 % (próg istotnego wkładu) i najlepszych 30 % (próg "nie czyń poważnych szkód") krajowych zasobów budowlanych zgodnie z aktem delegowanym w sprawie unijnej systematyki dotyczącej zmiany klimatu Udział systemu ogrzewania w sektorze budowlanym według rodzajów kotłów/systemów ogrzewania
	Roczne *operacyjne* emisje gazów cieplarnianych (kg ekwiwalentu CO₂/m² na rok): - według rodzaju budynku (w tym budynków publicznych) Roczna *operacyjna* redukcja emisji gazów cieplarnianych (kg ekwiwalentu CO₂/m² na rok): - według rodzaju budynku (w tym budynków publicznych) *Współczynnik globalnego ocieplenia w cyklu życia (kg ekwiwalentu CO₂/m² na rok):* -- według rodzaju budynku Współczynnik redukcji globalnego ocieplenia w cyklu życia (kg ekwiwalentu CO₂/m² na rok): -- według rodzaju budynku
	Bariery i niedoskonałości rynku (opis): - Rozdział zachęt - Zdolności sektora budowlanego i energetycznego Przegląd potencjału w sektorach budownictwa, efektywności energetycznej i energii odnawialnej *Liczba:* - przedsiębiorstw usług energetycznych - przedsiębiorstw budowlanych - architektów i inżynierów - wykwalifikowanych pracowników - mikroprzedsiębiorstw i MŚP w sektorze budownictwa/renowacji - programów szkoleniowych i zapleczy ukierunkowanych na renowację energetyczną	Bariery i niedoskonałości rynku (opis): - administracyjne - finansowe - techniczne - brak wiedzy - inne Prognozy dotyczące siły roboczej w sektorze budowlanym: - architekci/inżynierowie/wykwali- fikowani pracownicy odchodzący na emeryturę - architekci/inżynierowie/wykwali- fikowani pracownicy wchodzący na rynek pracy
	*- punktów kompleksowej obsługi na 45 000 mieszkańców* - społeczności energetycznych działających w zakresie energii odnawialnej i obywatelskich społeczności energetycznych	- instalatorzy lub przedsiębiorstwa zajmujące się instalacją systemów ogrzewania - pracownicy zajmujący się konserwacją systemów ogrzewania - osoby młode w sektorze - kobiety w sektorze Przegląd i prognoza zmian cen materiałów budowlanych oraz rozwoju sytuacji na rynku krajowym
	Ubóstwo energetyczne *(zdezagregowane według różnic ze względu na płeć):* - odsetek osób dotkniętych ubóstwem energetycznym, - część dochodu do dyspozycji gospodarstwa domowego wydawana na energię - liczba ludności żyjącej w nieodpowiednich warunkach mieszkaniowych (np. przeciekający dach) lub w nieodpowiednim komforcie cieplnym
	Współczynniki energii pierwotnej: - według nośnika energii - współczynnik nieodnawialnej energii pierwotnej - współczynnik odnawialnej energii pierwotnej - całkowity współczynnik energii pierwotnej
	Definicja budynku o niemal zerowym zużyciu energii w przypadku nowych i istniejących budynków *Opis regionów należących do poszczególnych stref klimatycznych zgodnie z załącznikiem III oraz liczba budynków bezemisyjnych w podziale na strefy klimatyczne*	przegląd ram prawnych i administracyjnych
	Optymalne pod względem kosztów minimalne wymagania dla nowych i istniejących budynków
b) Plan działania na lata 2030, 2040, 2050	Cele dotyczące rocznych wskaźników renowacji energetycznej: liczba i całkowita powierzchnia użytkowa (m2): - według rodzaju budynku - najgorsza charakterystyka *- gruntowne renowacje*
	Cele dotyczące przewidywanego udziału (w %) budynków poddanych renowacji: - według rodzaju budynku - według stopnia gruntowności renowacji - według środków odnoszących się do elementów budynków stanowiących część przegród zewnętrznych oraz do systemów technicznych budynków mających istotny wpływ na charakterystykę energetyczną budynku.
	Cel dotyczący przewidywanego rocznego zużycia energii pierwotnej i końcowej(ktoe) *oraz zapotrzebowanie roczne w ktoe i szczytowe zapotrzebowanie sezonowe w GWh/dzień): - według rodzaju budynku - według zastosowania końcowego Przewidywane oszczędności energii: - według rodzaju budynku - udział energii ze źródeł odnawialnych w sektorze budowlanym (ilość wytworzonych MW):* - cele liczbowe dotyczące wykorzystania energii słonecznej i pomp ciepła w budynkach Cele dotyczące wymiany starych i nieefektywnych grzejników Cele dotyczące stopniowego wycofywania paliw kopalnych z systemów ogrzewania i chłodzenia według rodzaju budynku jako część całkowitej renowacji w celu uzyskania świadectwa charakterystyki energetycznej o klasie wyższej niż D Cele pośrednie i trajektorie dla budynków służące osiągnięciu klas charakterystyki energetycznej zgodnie z art. 9 ust. 1 i wyższych klas charakterystyki energetycznej zgodnie z celem neutralności klimatycznej Cele zwiększenia udziału energii ze źródeł odnawialnych zgodnie z celem dotyczącym udziału energii ze źródeł odnawialnych w sektorze budowlanym określonym w dyrektywie (UE) .../... [zmienionej dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii] Cele w zakresie dekarbonizacji ogrzewania i chłodzenia, w tym poprzez sieci ciepłownicze i chłodnicze wykorzystujące energię ze źródeł odnawialnych i ciepło odpadowe, zgodnie z wymogami określonymi w art. 23 i 24 dyrektywy (UE) .../... [zmieniona dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej] oraz z wymogami określonymi w art. 15, 15a, 20, 23 i 24 tej dyrektywy.
	Docelowe poziomy przewidywanych *operacyjnych* emisji gazów cieplarnianych (kg ekwiwalentu CO₂/(m² na rok): - według rodzaju budynku *Docelowe poziomy przewidywanych emisji gazów cieplarnianych w całym cyklu życia (kg ekwiwalentu CO₂/(m² na rok) z pięcioletnimi celami pośrednimi:* - według rodzaju budynku Cele końcowe dotyczące oczekiwanej redukcji emisji gazów cieplarnianych w całym cyklu życia (%) z pięcioletnimi celami pośrednimi: - według rodzaju budynku Cele dostosowane do rozporządzenia (UE) nr 305/2011 w odniesieniu do wykorzystania materiałów w obiegu zamkniętym, zawartości materiałów pochodzących z recyklingu i materiałów wtórnych., oraz wystarczalność ewentualnych pięcioletnich celów pośrednich Cele dotyczące usuwania dwutlenku węgla w związku z tymczasowym składowaniem dwutlenku węgla w budynkach lub na ich powierzchni	Podział na emisje objęte rozdziałem III [instalacje stacjonarne], rozdziałem IVa [nowy system handlu uprawnieniami do emisji w odniesieniu do budynków i transportu drogowego] dyrektywy 2003/87/WE oraz inne zasoby
	Oczekiwane szersze korzyści - tworzenie nowych miejsc pracy - zmniejszenie odsetka osób dotkniętych ubóstwem energetycznym (w %) - zmniejszenie odsetka osób żyjących w nieodpowiednim środowisku wewnątrz pomieszczeń i obniżenie kosztów systemów opieki zdrowotnej w związku z poprawą stanu zdrowia poprzez poprawę jakości środowiska w pomieszczeniach po renowacji - efektywne gospodarowanie zasobami, w tym efektywne wykorzystanie wody	- Wzrost PKB (procentowo i w mld EUR)
	Wkład w osiąganie wiążącego krajowego celu państwa członkowskiego w zakresie emisji gazów cieplarnianych na podstawie [zmienionego rozporządzenia w sprawie wspólnego wysiłku redukcyjnego]
	Wkład w osiągnięcie unijnych celów w zakresie efektywności energetycznej zgodnie z dyrektywą (UE).../... [wersja przekształcona dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej] (udział i dane liczbowe w ktoe, zużycie pierwotne i końcowe): - w stosunku do ogólnego celu w zakresie efektywności energetycznej
	Wkład w osiąganie unijnych celów w zakresie energii odnawialnej zgodnie z dyrektywą (UE) 2018/2001 [zmieniona dyrektywa w sprawie odnawialnych źródeł energii] (udział, wytworzone MW):
	- względem ogólnego celu dotyczącego energii ze źródeł odnawialnych
	- względem ▌ celu dotyczącego udziału energii ze źródeł odnawialnych w sektorze budowlanym
	Wkład w osiąganie unijnego celu klimatycznego na 2030 r. i celu osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/1119 (udział i liczba w (kg ekwiwalentu cO₂/m² na rok)):
	- względem ogólnego celu dekarbonizacji
c) Przegląd wdrożonych i planowanych polityk i środków	Polityki i środki dotyczące następujących elementów: a) określenie *optymalnych pod względem kosztów* podejść do renowacji w przypadku różnych rodzajów budynków i stref klimatycznych, z uwzględnieniem ewentualnych właściwych "punktów aktywacji" w cyklu życia budynku; b) krajowe minimalne normy charakterystyki energetycznej na podstawie art. 9 oraz inne polityki i działania ukierunkowane na te segmenty krajowych zasobów budowlanych, które mają najgorszą charakterystykę energetyczną; c) wspieranie gruntownych renowacji budynków, w tym stopniowych gruntownych renowacji; *ca) wysoka jakość środowiska w pomieszczeniach w nowych budynkach i w budynkach po renowacji;* d) wzmocnienie pozycji i ochrona odbiorców będących w trudnej sytuacji oraz zmniejszenie ubóstwa energetycznego, w tym polityki i środki na podstawie art. 22 dyrektywy (UE).../... [wersja przekształcona dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej], oraz przystępność cenowa mieszkań; e) utworzenie punktów kompleksowej obsługi lub podobnych mechanizmów świadczenia doradztwa i pomocy technicznej, administracyjnej i finansowej;	Polityki i środki dotyczące następujących elementów: a) podnoszenie odporności budynków na zmianę klimatu; b) wspieranie rynku usług energetycznych; c) zwiększanie bezpieczeństwa przeciwpożarowego; d) zwiększanie odporności na ryzyko związane z klęskami żywiołowymi, w tym z intensywną aktywnością sejsmiczną; e) usuwanie substancji niebezpiecznych, w tym azbestu; oraz f) dostępność dla osób z niepełnos- prawnościami W odniesieniu do wszystkich polityk i środków: - zasoby i zdolności administracyjne - uwzględnione obszary: - najgorsza charakterystyka
	f) obniżenie emisyjności ogrzewania i chłodzenia, w tym poprzez *efektywne* sieci ciepłownicze i chłodnicze *zgodnie z [zmienioną dyrektywą w sprawie efektywności energetycznej], oraz stopniowe wycofywanie paliw kopalnych wykorzystywanych do ogrzewania i chłodzenia w budynkach* z myślą o *planowanym* wycofaniu do 2035 r., a jeżeli nie jest to wykonalne, jak wykazano Komisji, najpóźniej do 2040 r.; (fa) plan działania na rzecz wycofania paliw kopalnych w budynkach do 2035 r., a jeżeli nie jest to wykonalne, jak wykazano Komisji, najpóźniej do 2040 r.;	- minimalne normy charakterystyki energetycznej - ubóstwo energetyczne, mieszkalnictwo socjalne - budynki publiczne - budynki mieszkanie (jednorodzinne, wielorodzinne)
	g) promowanie odnawialnych źródeł energii w budynkach zgodnie z orientacyjnym celem dotyczącym udziału energii ze źródeł odnawialnych w sektorze budowlanym, określonym w art. 15a ust. 1 dyrektywy (UE) 2018/2001 [zmieniona dyrektywa w sprawie odnawialnych źródeł energii]; *ga) montaż na budynkach instalacji wykorzystujących energię słoneczną;* h) redukcja emisji gazów cieplarnianych w całym cyklu życia budynków w związku z budową, renowacją, eksploatacją i wycofaniem z eksploatacji budynków oraz powszechniejsze usuwanie dwutlenku węgla; ha) zmniejszenie ogólnego śladu środowiskowego wszystkich części i komponentów budynków, w tym poprzez stosowanie zrównoważonych, wtórnych, pozyskiwanych lokalnie materiałów budowlanych i renowacyjnych; i) zapobieganie powstawaniu odpadów z budowy i rozbiórki oraz ich wysokiej jakości przetwarzanie zgodnie z dyrektywą 2008/98/WE, w szczególności z uwzględnieniem hierarchii postępowania z odpadami oraz celów gospodarki o obiegu zamkniętym; *ia) zwiększenie liczby przyjmowanych świadectw charakterystyki energetycznej, w tym w odniesieniu do gospodarstw domowych o niskich dochodach;* j) podejścia oparte na lokalnejsieci lub sąsiedztwie, w tym rola społeczności energetycznych działających w zakresie energii odnawialnej i obywatelskich społeczności energetycznych; k) poprawa stanu budynków będących własnością organów publicznych, w tym polityki i środki na podstawie art. 5, 6 i 7 [przekształconej dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej]; l) promowanie wprowadzania w budynkach inteligentnych technologii i infrastruktury na potrzeby zrównoważonej mobilności; m) usuwanie barier rynkowych i niedoskonałości rynku; n) rozwiązywanie problemu braku kwalifikacji i niedopasowania umiejętności oraz wspieranie kształcenia, szkolenia, podnoszenia i zmiany kwalifikacji w sektorach budownictwa, efektywności energetycznej i energii ze źródeł odnawialnych, *z uwzględnieniem perspektywy płci; oraz na) Kluczowe wskaźniki efektywności działań w zakresie podnoszenia lub zmiany kwalifikacji* o) kampanie uświadamiające i inne narzędzia doradcze.	- budynki niemieszkalne - przemysł - odnawialne źródła energii - stopniowe wycofywanie paliw kopalnych w ogrzewaniu i chłodzeniu - emisje gazów cieplarnianych w całym cyklu życia - gospodarka o obiegu zamkniętym i odpady - punkt kompleksowej obsługi - paszporty renowacji - inteligentne technologie - rozwiązania w zakresie zrównoważonej mobilności w budynkach - podejścia oparte na lokalnej sieci lub sąsiedztwie - umiejętności, szkolenia - kampanie uświadamiające i narzędzia doradcze *- wskazanie liczby osób przeszkolonych w branży budowlanej w ich państwach członkowskich;* - zasięg geograficzny kształcenia i szkolenia zawodowego (VET) - liczba przedsiębiorstw prowadzących szkolenia i praktyki - udział kobiet i młodzieży w programach VET i programach praktyk - rozpoczęte i zakończone programy praktyk i VET - liczba zakończonych kampanii uświadamiających dotyczących możliwości w zakresie VET
	oa) nowy promowanie inteligentnych technologii monitorowania, analizy i symulacji charakterystyki energetycznej budynków w całym cyklu życia, w tym technologii modelowania 3D; ob) nowe programy przeglądów, w tym narzędzia cyfrowe i listy kontrolne, w celu weryfikacji zgodności ze zdolnościami w zakresie automatyki i sterowania budynków; oc) promowanie rozwiązań w zakresie zarządzania energią, takich jak umowy o poprawę efektywności energetycznej; od) środki mające na celu zwiększenie liczby przyjmowanych świadectw charakterystyki energetycznej zasobów budynków lub alternatywnych systemów pomiaru w czasie rzeczywistym; oe) nowy rozwój i wsparcie kierowanych przez obywateli inicjatyw w zakresie efektywności energetycznej i renowacji, w szczególności roli społeczności energetycznych działających w zakresie energii odnawialnej i obywatelskich społeczności energetycznych; W odniesieniu do wszystkich polityk i środków: - nazwa polityki lub środka - krótki opis (dokładny zakres, cel i zasady stosowania) - cel ilościowy - rodzaj polityki lub środka (np. ustawodawczy; o charakterze gospodarczym; fiskalny; szkolenie, podnoszenie świadomości) - planowany budżet i źródła finansowania - podmioty odpowiedzialne za realizację polityki - oczekiwany wpływ - stan wdrożenia - data wejścia w życie - okres realizacji
d) *Szczegółowy plan działania dotyczący* potrzeb inwestycyjnych, źródeł budżetowych i zasobów administracyjnych	- łączne potrzeby inwestycyjne na lata 2030, 2040, 2050 (mln EUR) - inwestycje publiczne (mln EUR) - inwestycje prywatne (mln EUR)*, w tym kredyty na poprawę efektywności energetycznej, kredyty hipoteczne na renowację budynku, emisje obligacji lub inne mechanizmy finansowania* - zasoby budżetowe - Zabezpieczone środki budżetowe
*da) plan działania dotyczący ubóstwa energetycznego*	- cele zmniejszenia wskaźników ubóstwa energetycznego - liczba gospodarstw domowych dotkniętych ubóstwem energetycznym - wykaz wdrożonych i planowanych strategii mających na celu ograniczenie ubóstwa energetycznego - wykaz wdrożonych i planowanych środków finansowania mających na celu ograniczenie ubóstwa energetycznego

ZAŁĄCZNIK III

WYMOGI DOTYCZĄCE NOWYCH I PODDAWANYCH RENOWACJI BUDYNKÓW BEZEMISYJNYCH ORAZ OBLICZANIE WSPÓŁCZYNNIKA GLOBALNEGO OCIEPLENIA W CYKLU ŻYCIA

(o których mowa w art. 2 ust. 2 i art. 7)

I. Wymogi dotyczące budynków bezemisyjnych

Całkowite roczne zużycie energii pierwotnej w nowym budynku bezemisyjnym musi być zgodne z maksymalnymi progami podanymi w poniższej tabeli.

Państwa członkowskie mogą zdecydować się na zaklasyfikowanie regionów wewnętrznych do różnych stref klimatycznych, o ile jest to zgodne z poniższą tabelą.

	wymogi dotyczące *istniejących* budynków
Strefa klimatyczna UE\|	Budynek mieszkalny	Budynek biurowy	Inny budynek niemieszkalny (*)
Śródziemnomorska	<60 kWh/(m² na rok)	<70 kWh/(m² na rok)	< całkowite zużycie energii pierwotnej budynku o niemal zerowym zużyciu energii określone na poziomie krajowym
Oceaniczna	<60 kWh/(m² na rok)	<85 kWh/(m² na rok)	< całkowite zużycie energii pierwotnej budynku o niemal zerowym zużyciu energii określone na poziomie krajowym
Kontynentalna	<65 kWh/(m² na rok)	<85 kWh/(m² na rok)	< całkowite zużycie energii pierwotnej budynku o niemal zerowym zużyciu energii określone na poziomie krajowym
Nordycka	<75 kWh/(m² na rok)	<90 kWh/(m² na rok)	< całkowite zużycie energii pierwotnej budynku o niemal zerowym zużyciu energii określone na poziomie krajowym
(*) Uwaga: próg powinien być niższy niż próg całkowitego zużycia energii pierwotnej ustalony na poziomie państwa członkowskiego dla budynków niemieszkalnych o niemal zerowym zużyciu energii innych niż biura.

Całkowite roczne zużycie energii pierwotnej w nowym lub poddanym renowacji budynku bezemisyjnym pochodzi, w ujęciu rocznym lub sezonowym netto, z:

- energii ze źródeł odnawialnych wytwarzanej lub magazynowanej na miejscu i spełniającej kryteria określone w art. 7 dyrektywy (UE) 2018/2001 [zmieniona dyrektywa w sprawie odnawialnych źródeł energii],

- energii na potrzeby konsumpcji własnej i wspólnej konsumpcji własnej w rozumieniu dyrektywy (UE) 2018/2001 [zmieniona dyrektywa w sprawie odnawialnych źródeł energii] lub lokalnego współdzielenia produkcji energii odnawialnej, w tym za pośrednictwem podmiotu rynku będącego osobą trzecią lub dostarczanej przez społeczność energetyczną działającą w zakresie energii odnawialnej w rozumieniu art. 22 dyrektywy (UE) 2018/2001 [zmieniona dyrektywa w sprawie odnawialnych źródeł energii], lub

- energii ze źródeł odnawialnych z systemu ciepłowniczego i chłodniczego lub ciepła odpadowego.

Budynek bezemisyjny nie może generować na miejscu żadnych emisji dwutlenku węgla z paliw kopalnych.

W przypadku gdy, ze względu na charakter budynku lub brak dostępu do społeczności energetycznych działających w zakresie energii odnawialnej lub energii ze źródeł odnawialnych z systemów ciepłowniczych i chłodniczych lub ciepła odpadowego, pełne spełnienie wymogów określonych w akapicie pierwszym nie jest technicznie lub ekonomicznie wykonalne, pozostała część lub całość całkowitego rocznego zużycia energii pierwotnej może również pochodzić z energii ze źródeł odnawialnych z sieci posiadającej gwarancję pochodzenia, udokumentowaną umowami zakupu energii i umowami zakupu energii ze źródeł odnawialnych pochodzącej z efektywnego systemu ciepłowniczego i chłodniczego, o których mowa w dyrektywie (UE) 2018/2001 [zmienionej dyrektywie w sprawie odnawialnych źródeł energii] lub z energii pochodzącej z wydajnego systemu ciepłowniczego i chłodniczego, zgodnie z art. 24 ust. 1 dyrektywy (UE) .../... [przekształconej dyrektywie w sprawie efektywności energetycznej]. Komisja wydaje wytyczne dotyczące sposobu wdrażania i weryfikacji wyżej określonych kryteriów ze szczególnym uwzględnieniem wykonalności technicznej i ekonomicznej. [Popr. 67]

II. Obliczanie współczynnika globalnego ocieplenia w cyklu życia nowych budynków na podstawie art. 7 ust. 2

Do celów obliczania współczynnika globalnego ocieplenia w cyklu życia nowych budynków na podstawie art. 7 ust. 2 podaje się współczynnik globalnego ocieplenia jako wskaźnik liczbowy dla każdego etapu cyklu życia, wyrażony w kg ekwiwalentu CO₂e/m² (powierzchni użytkowej) uśredniony dla jednego roku referencyjnego okresu badania wynoszącego 50 lat. Wybór danych, określenie scenariusza i obliczenia przeprowadza się zgodnie z normą EN 15978 (EN 15978:2011. Zrównoważone obiekty budowlane. Ocena środowiskowych właściwości użytkowych budynków. Metoda obliczania). Zakres elementów budynków i wyposażenia technicznego odpowiada zakresowi zdefiniowanemu we wspólnych unijnych ramach Level(s) dla wskaźnika 1.2. W przypadku gdy istnieje krajowe narzędzie obliczeniowe lub jest ono wymagane do ujawniania informacji lub do uzyskiwania pozwoleń na budowę, narzędzie to może być stosowane do celów wymaganego ujawnienia informacji. Można zastosować inne narzędzia obliczeniowe, jeżeli spełniają one minimalne kryteria określone we wspólnych unijnych ramach systemu Level(s) dotyczących określonych wyrobów budowlanych i systemów technicznych budynku, a także ich deklaracji środowiskowych dotyczących wyrobów, obliczanych zgodnie z [zmienionym rozporządzeniem w sprawie wyrobów budowlanych], jeżeli są one dostępne.

ZAŁĄCZNIK IV

WSPÓLNE OGÓLNE RAMY OCENY GOTOWOŚCI BUDYNKÓW DO OBSŁUGI INTELIGENTNYCH SIECI

Wskaźnik gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci obejmuje cechy wzrostu oszczędności energii, analizy porównawczej i elastyczności, a także wzmocnione funkcje i możliwości związane z większą liczbą wzajemnie połączonych i inteligentnych urządzeń.

W metodyce uwzględnia się istnienie cyfrowego bliźniaka budynku, umożliwiającego lepszą bieżącą sprawozdawczość i funkcjonowanie w zakresie zużycia energii w budynku.

Metodologia uwzględnia takie cechy jak inteligentne liczniki, systemy automatyki i sterowania budynków, urządzenia samoregulujące do regulowania temperatury pomieszczeń, wbudowane urządzenia gospodarstwa domowego, punkty ładowania pojazdów elektrycznych, magazynowanie energii i szczegółowe funkcje oraz interoperacyjność tych elementów, a także korzyści w zakresie klimatu w budynku, efektywności energetycznej, poziomów efektywności oraz uzyskanej elastyczności.

Metodologia opiera się na następujących kluczowych funkcjach związanych z budynkiem i jego systemami technicznymi:

Metodologia może także uwzględniać:

ZAŁĄCZNIK V

WZÓR ŚWIADECTW CHARAKTERYSTYKI ENERGETYCZNEJ

(o którym mowa w art. 16)

Na pierwszej stronie świadectwa charakterystyki energetycznej znajdują się co najmniej następujące elementy:

Ponadto świadectwo charakterystyki energetycznej zawiera następujące wskaźniki:

ZAŁĄCZNIK VI

NIEZALEŻNE SYSTEMY KONTROLI ŚWIADECTW CHARAKTERYSTYKI ENERGETYCZNEJ

Państwa członkowskie przedstawiają jasną definicję tego, co uznaje się za ważne świadectwo charakterystyki energetycznej.

Definicja ważnego świadectwa charakterystyki energetycznej służy zapewnieniu:

Państwa członkowskie mogą włączyć do definicji ważnego świadectwa charakterystyki energetycznej dodatkowe elementy, takie jak maksymalne odchylenie dla określonych wartości danych wejściowych.

Państwa członkowskie podają jasną definicję celów w zakresie jakości oraz poziomu pewności statystycznej, jaką powinien osiągnąć system świadectw charakterystyki energetycznej. Niezależny system kontroli zapewnia, aby statystyczny poziom ufności co najmniej 90 % ważnych wydanych świadectw charakterystyki energetycznej wynosił 95 % dla ocenianego okresu, który nie przekracza jednego roku.

Poziom jakości i poziom ufności mierzy się przy użyciu próby losowej i uwzględnia się wszystkie elementy zawarte w definicji ważnego świadectwa charakterystyki energetycznej. W przypadku gdy niezależne systemy kontroli zostały przekazane organom pozarządowym państwa członkowskie wymagają weryfikacji przez stronę trzecią do celów oceny co najmniej 25 % próby losowej.

Ważność danych wejściowych weryfikuje się na podstawie informacji przekazanych przez niezależnego eksperta. Informacje takie mogą obejmować świadectwa produktu, specyfikacje lub plany budynku, które zawierają szczegółowe informacje na temat efektywności poszczególnych elementów uwzględnionych w świadectwie charakterystyki energetycznej.

Prawidłowość danych wejściowych weryfikuje się w drodze kontroli na miejscu w odniesieniu do co najmniej 10 % świadectw charakterystyki energetycznej stanowiących część losowej próby wykorzystywanej do oceny ogólnej jakości systemu.

Oprócz wyboru minimalnej próby losowej w celu określenia ogólnego poziomu jakości państwa członkowskie mogą stosować różne strategie, aby specjalnie ukierunkować kontrolę na świadectwa charakterystyki energetycznej niskiej jakości i wykrywać je w celu poprawy ogólnej jakości systemu. Takiej ukierunkowanej analizy nie można wykorzystać jako podstawy do pomiaru ogólnej jakości systemu.

Państwa członkowskie wprowadzają środki zapobiegawcze i zaradcze w celu zapewnienia jakości ogólnego systemu świadectw charakterystyki energetycznej. Środki te mogą obejmować dodatkowe szkolenia dla niezależnych ekspertów, ukierunkowany dobór próby, obowiązek ponownego przedkładania świadectw charakterystyki energetycznej, proporcjonalne grzywny oraz tymczasowe lub stałe zakazy dla ekspertów.

W przypadku dodawania informacji do bazy danych organy krajowe mają możliwość ustalenia inicjatora dodanych informacji na potrzeby monitorowania i weryfikacji.

Niezależny system kontroli weryfikuje dostępność świadectw charakterystyki energetycznej dla potencjalnych nabywców i najemców, aby dać im możliwość uwzględnienia charakterystyki energetycznej budynku przy podejmowaniu decyzji o zakupie lub wynajmie.

Niezależny system kontroli sprawdza, czy wskaźnik i klasa charakterystyki energetycznej i klasy są eksponowane w mediach reklamowych.

Niezależny system kontroli uwzględnia różne typologie budynków, w szczególności typologie budynków, które są najbardziej rozpowszechnione na rynku nieruchomości, takie jak domy jednorodzinne, wielorodzinne, lokale biurowe lub mieszczące usługi handlu detalicznego.

Państwa członkowskie regularnie publikują w krajowej bazie danych dotyczących świadectw charakterystyki energetycznej co najmniej następujące informacje na temat systemu jakości:

ZAŁĄCZNIK VII

RAMY METODOLOGII PORÓWNAWCZEJ SŁUŻĄCE OKREŚLENIU OPTYMALNYCH POD WZGLĘDEM KOSZTÓW POZIOMÓW CHARAKTERYSTYKI ENERGETYCZNEJ DLA BUDYNKÓW I ELEMENTÓW BUDYNKÓW

Ramy metodologii porównawczej umożliwiają państwom członkowskim określenie charakterystyki energetycznej i emisyjnej budynków i elementów budynków oraz ekonomicznych aspektów środków związanych z charakterystyką energetyczną i emisyjną, a także ich połączenie w celu określenia poziomu optymalnego pod względem kosztów, aby osiągnąć cele redukcji emisji i cele neutralności klimatycznej najpóźniej do 2030 r. oraz bezemisyjne zasoby budowlane najpóźniej do 2050 r.

Ramom metodologii porównawczej towarzyszą wytyczne dotyczące ich stosowania przy obliczaniu optymalnych pod względem kosztów poziomów charakterystyki energetycznej.

Ramy metodologii porównawczej pozwalają uwzględnić profile użytkowania, zewnętrzne warunki klimatyczne i ich przyszłe zmiany zgodnie z najlepszą dostępną wiedzą naukową, koszty inwestycyjne, kategorię budynku, koszty utrzymania i eksploatacji (w tym koszty energii i oszczędności), zyski z wyeksportowanej energii, w stosownych przypadkach, środowiskowe, ekonomiczne i zdrowotne skutki zużycia energii, społeczne skutki zewnętrzne renowacji, konstrukcji i rozbiórki budynków lub modyfikacji obszarów mieszkalnych i koszty gospodarowania odpadami, w stosownych przypadkach, oraz rozwoju technicznego. Powinny one opierać się na odpowiednich normach europejskich odnoszących się do niniejszej dyrektywy.

W odniesieniu do szerszych skutków środowiskowych, ekonomicznych i zdrowotnych wynikających z poprawy charakterystyki energetycznej budynku obejmują one co najmniej:

Zewnętrzne skutki środowiskowe, energetyczne, ekonomiczne i zdrowotne oblicza się począwszy od sprawozdania, które ma zostać przedłożone w 2025 r.

Oprócz powyższego Komisja:

Charakterystykę energetyczną i emisyjną ocenia się przy użyciu metodologii obliczania opartej na niniejszej dyrektywie. W celu zastosowania ram metodologii porównawczej przez państwa członkowskie warunki ogólne wyrażone parametrami ustala się na szczeblu państwa członkowskiego. Komisja wydaje zalecenia dla państw członkowskich dotyczące ich poziomów optymalnych pod względem kosztów i spójności z trajektoriami stanu klimatu.

Ramy metodologii porównawczej wymagają, by państwa członkowskie:

Dokonując obliczenia kosztów środków poprawy efektywności energetycznej w trakcie spodziewanego ekonomicznego cyklu życia, państwa członkowskie oceniają opłacalność ekonomiczną różnych poziomów minimalnych wymagań dotyczących charakterystyki energetycznej. Pozwoli to na określenie optymalnych ekonomicznie poziomów wymagań dotyczących charakterystyki energetycznej.

ZAŁĄCZNIK VIII

CZĘŚĆ A

Uchylona dyrektywa wraz z wykazem jej kolejnych zmian

(o których mowa w art. 33)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE (Dz.U. L 153 z 18.6.2010, s. 13)
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/844 (Dz.U. L 156 z 19.6.2018, s. 75)	tylko art. 1
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999 (Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 1)	tylko art. 53

CZĘŚĆ B

Terminy transpozycji do prawa krajowego i daty rozpoczęcia stosowania

(o którym mowa w art. 33)

Dyrektywa

Data transpozycji

Daty rozpoczęcia stosowania

2010/31/UE

9 lipca 2012 r.

w przypadku art. 2, 3, 9, 11, 12, 13, 17, 18, 20 i 27 - 9 stycznia 2013 r.;

w przypadku art. 4, 5, 6, 7, 8, 14, 15 i 16 - 9 stycznia 2013 r. w odniesieniu do budynków zajmowanych przez organy publiczne i 9 lipca 2013 r.

w odniesieniu do innych budynków

(UE) 2018/844

10 marca 2020 r.

ZAŁĄCZNIK IX

Tabela korelacji
Dyrektywa 2010/31/UE	Niniejsza dyrektywa
art. 1	art. 1
art. 2 pkt 1	art. 2 pkt 1
-	art. 2 pkt 2
art. 2 pkt 2	art. 2 pkt 3
-	art. 2 pkt 4 i 5
art. 2 pkt 3, 3a, 4 i 5	art. 2 pkt 6, 7, 8 i 9
-	art. 2 pkt 10, 11 i 12
art. 2 pkt 6, 7, 8 i 9	art. 2 pkt 13, 14, 15 i 16
-	art. 2 pkt 17, 18, 19 i 20
art. 2 pkt 10	art. 2 pkt 21
-	art. 2 pkt 22, 23, 24, 25, 26 i 27
art. 2 pkt 11, 12, 13 i 14	art. 2 pkt 28, 29, 30 i 31
-	art. 2 pkt 32, 33, 34, 35, 36 i 37
art. 2 pkt 15	art. 2 pkt 37
art. 2 pkt 15, 15a, 15b, 15c, 16 i 17	art. 2 pkt 38, 39, 40, 41, 42 i 43
art. 2 pkt 18	-
art. 2 pkt 19	art. 2 pkt 44
-	art. 2 pkt 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56 i 57
art. 2 pkt 20	-
art. 2a	art. 3
art. 3	art. 4
art. 4	art. 5
art. 5	art. 6
art. 6 i 9	art. 7
art. 7	art. 8
-	art. 9
Tabela korelacji
Dyrektywa 2010/31/UE	Niniejsza dyrektywa
-	art. 10
art. 8 ust. 1, 9	art. 11
art. 8 ust. 2-8	art. 12
art. 8 ust. 10, 11	art. 13
-	art. 14
art. 10	art. 15
art. 11	art. 16
art. 12	art. 17
art. 13	art. 18
-	art. 19
art. 14 i 15	art. 20
art. 16	art. 21
art. 17	art. 22
-	art. 23
art. 18	art. 24
art. 19	art. 25
art. 19a	-
art. 20	art. 26
art. 21	art. 27
art. 22	art. 28
art. 23	art. 29
art. 26	art. 30
art. 27	art. 31
art. 28	art. 32
art. 29	art. 33
art. 30	art. 34
art. 31	art. 35
Załącznik I	Załącznik I
Tabela korelacji
Dyrektywa 2010/31/UE	Niniejsza dyrektywa
-	Załącznik II
-	Załącznik III
Załącznik IA	Załącznik IV
-	Załącznik V
Załącznik II	Załącznik VI
Załącznik III	Załącznik VII
Załącznik IV	Załącznik VIII
Załącznik V	Załącznik IX

1 Sprawa została odesłana do komisji właściwej w celu przeprowadzenia negocjacji międzyinstytucjonalnych na podstawie art. 59 ust. 4 akapit czwarty Regulaminu (A9-0033/2023).

* Poprawki: tekst nowy lub zmieniony został zaznaczony kursywą i wytłuszczonym drukiem; symbol ▌ sygnalizuje skreślenia.

2 Dz.U. C [...] z [...], s. [...].

3 Dz.U. C [...] z [...], s. [...].

4 Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia ... (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym) oraz decyzja Rady z dnia ...

5 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (Dz.U. L 153 z 18.6.2010, s. 13).

6 Europejski Zielony Ład, COM(2019) 640 final.

7 Fala renowacji na potrzeby Europy - ekologizacja budynków, tworzenie miejsc pracy, poprawa jakości życia, COM(2020) 662 final.

8 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 z dnia 30 czerwca 2021 r. w sprawie ustanowienia ram na potrzeby osiągnięcia neutralności klimatycznej i zmiany rozporządzeń (WE) nr 401/2009 i (UE) 2018/1999 (Europejskie prawo o klimacie) (Dz.U. L 243 z 9.7.2021, s. 1).

9 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/87/WE z dnia 13 października 2003 r. ustanawiająca system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych w Unii oraz zmieniająca dyrektywę Rady 96/61/WE (Dz.U. L 275 z 25.10.2003, s. 32).

10 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z dnia 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej, zmiany dyrektyw 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylenia dyrektyw 2004/8/WE i 2006/32/WE (Dz.U. L 315 z 14.11.2012, s. 1).

11 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/94/UE z dnia 22 października 2014 r. w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych (Dz.U. L 307 z 28.10.2014, s. 1).

12 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 82).

13 Zalecenie Komisji (UE) 2021/1749 z 28 września 2021 r. w sprawie zasady "efektywność energetyczna przede wszystkim": od zasad do praktyki - wytyczne i przykłady dotyczące jej wdrażania w procesie podejmowania decyzji w sektorze energetycznym i w innych sektorach (Dz.U. L 350 z 4.10.2021, s. 9).

14 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiające zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylające dyrektywę Rady 89/106/EWG (Dz.U. L 88 z 4.4.2011, s. 5).

15 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy (Dz.U. L 312 z 22.11.2008, s. 3).

16 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2284 z dnia 14 grudnia 2016 r. w sprawie redukcji krajowych emisji niektórych rodzajów zanieczyszczeń atmosferycznych, zmiany dyrektywy 2003/35/WE oraz uchylenia dyrektywy 2001/81/WE (Dz.U. L 344 z 17.12.2016, s. 1).

17 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiająca ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią (Dz.U. L 285 z 31.10.2009, s. 10).

18 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1369 z dnia 4 lipca 2017 r. ustanawiające ramy etykietowania energetycznego i uchylające dyrektywę 2010/30/UE (Dz.U. L 198 z 28.7.2017, s. 1).

19 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 z dnia 24 czerwca 2021 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, Funduszu Spójności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury, a także przepisy finansowe na potrzeby tych funduszy oraz na potrzeby Funduszu Azylu, Migracji i Integracji, Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Instrumentu Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej (Dz.U. L 231 z 30.6.2021, s. 159).

20 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/241 z dnia 12 lutego 2021 r. ustanawiające Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (Dz.U. L 57 z 18.2.2021, s. 17).

21 Rozporządzenie (UE) .../... [Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające Społeczny Fundusz Klimatyczny zgodnie z wnioskiem COM(2021)0568].

22 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/148/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie azbestu w miejscu pracy (Dz.U. L 330 z 16.12.2009, s. 28).

23 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2284 z dnia 14 grudnia 2016 r. w sprawie redukcji krajowych emisji niektórych rodzajów zanieczyszczeń atmosferycznych, zmiany dyrektywy 2003/35/WE oraz uchylenia dyrektywy 2001/81/WE (Dz.U. L 344 z 17.12.2016, s. 1).

24 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/523 z dnia 24 marca 2021 r. ustanawiające Program InvestEU i zmieniające rozporządzenie (UE) 2015/1017 (Dz.U. L 107 z 26.3.2021, s. 30).

25 Dz.U. L 123 z 12.5.2016, s. 1.

26 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/240 z dnia 10 lutego 2021 r. ustanawiające Instrument Wsparcia Technicznego (Dz.U. L 57 z 18.2.2021, s. 1).

27 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiające zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylające dyrektywę Rady 89/106/EWG (Dz.U. L 88 z 4.4.2011, s. 5).

28 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (Dz.U. L 152 z 11.6.2008, s. 1).

29 Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 244/2012 z dnia 16 stycznia 2012 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków i ustanawiające ramy metodologii porównawczej do celów obliczania optymalnego pod względem kosztów poziomu wymagań minimalnych dotyczących charakterystyki energetycznej budynków i elementów budynków (Dz.U. L 81 z 21.3.2012, s. 18).

30 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/943 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie rynku wewnętrznego energii elektrycznej (Dz.U. L 158 z 14.6.2019, s. 54).

31 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz zmieniająca dyrektywę 2012/27/UE (Dz.U. L 158 z 14.6.2019, s. 125).

32 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (Dz.U. L 353 z 31.12.2008, s. 1).

33 Zalecenie Komisji 2003/361/WE z dnia 6 maja 2003 r. w sprawie definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (Dz.U. L 124 z 20.5.2003, s. 36).

34 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz.U. L 119 z 4.5.2016, s. 1).

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025

Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025

Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025

Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025

Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025

Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025

Identyfikator:	Dz.U.UE.C.2023.418
Rodzaj:	Informacja
Tytuł:	P9_TA(2023)0068 Charakterystyka energetyczna budynków (wersja przekształcona) Poprawki przyjęte przez Parlament Europejski w dniu 14 marca 2023 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (wersja przekształcona) (COM(2021)0802 - C9-0469/2021 - 2021/0426(COD)) (Zwykła procedura ustawodawcza - przekształcenie)
Data aktu:	23/11/2023
Data ogłoszenia:	23/11/2023

P9_TA(2023)0068 Charakterystyka energetyczna budynków (wersja przekształcona)

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK I WSPÓLNE RAMY OGÓLNE DO OBLICZANIA CHARAKTERYSTYKI ENERGETYCZNEJ BUDYNKÓW

ZAŁĄCZNIK II WZÓR KRAJOWEGO PLANU RENOWACJI BUDYNKÓW

ZAŁĄCZNIK III WYMOGI DOTYCZĄCE NOWYCH I PODDAWANYCH RENOWACJI BUDYNKÓW BEZEMISYJNYCH ORAZ OBLICZANIE WSPÓŁCZYNNIKA GLOBALNEGO OCIEPLENIA W CYKLU ŻYCIA

ZAŁĄCZNIK IV WSPÓLNE OGÓLNE RAMY OCENY GOTOWOŚCI BUDYNKÓW DO OBSŁUGI INTELIGENTNYCH SIECI

ZAŁĄCZNIK V WZÓR ŚWIADECTW CHARAKTERYSTYKI ENERGETYCZNEJ

ZAŁĄCZNIK VI NIEZALEŻNE SYSTEMY KONTROLI ŚWIADECTW CHARAKTERYSTYKI ENERGETYCZNEJ

ZAŁĄCZNIK VII RAMY METODOLOGII PORÓWNAWCZEJ SŁUŻĄCE OKREŚLENIU OPTYMALNYCH POD WZGLĘDEM KOSZTÓW POZIOMÓW CHARAKTERYSTYKI ENERGETYCZNEJ DLA BUDYNKÓW I ELEMENTÓW BUDYNKÓW