Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 września 2023 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę GA21 x T25, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (D090110/03 - 2023/2760(RSP))
(C/2024/1759)
(Dz.U.UE C z dnia 22 marca 2024 r.)
Parlament Europejski,
- uwzględniając projekt decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę GA21 x T25, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (D090110/03),
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 z dnia 22 września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy 1 , w szczególności jego art. 7 ust. 3 i art. 19 ust. 3,
- uwzględniając głosowanie Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz, o którym mowa w art. 35 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, z 1 czerwca 2023 r., w wyniku którego nie wydano opinii, oraz głosowanie komitetu odwoławczego z 6 lipca 2023 r., w wyniku którego również nie wydano opinii,
- uwzględniając art. 11 i 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiającego przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję 2 ,
- uwzględniając opinię Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) z 30 listopada 2022 r., opublikowaną 27 stycznia 2023 r. 3 ,
- uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje zawierające sprzeciw wobec zatwierdzania organizmów zmodyfikowanych genetycznie (GMO) 4 ,
- uwzględniając art. 112 ust. 2 i 3 Regulaminu,
- uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,
A. mając na uwadze, że 31 października 2016 r. przedsiębiorstwo Syngenta Crop Protection S.A./N.V z siedzibą w Belgii zwróciło się w imieniu przedsiębiorstwa Syngenta Crop Protection AG z siedzibą w Szwajcarii do krajowego właściwego organu Niemiec z wnioskiem dotyczącym wprowadzenia do obrotu żywności, składników żywności i paszy zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę GA21 x T25 ("kukurydza zmodyfikowana genetycznie"), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych, zgodnie z art. 5 i 17 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 ("wniosek"); mając na uwadze, że wniosek ten odnosił się również do wprowadzenia do obrotu produktów zawierających lub mających w swoim składzie kukurydzę zmodyfikowaną genetycznie do zastosowań innych niż żywność i pasza, z wyjątkiem uprawy;
B. mając na uwadze, że EFSA wydał 30 listopada 2022 r. pozytywną opinię w sprawie zezwolenia na genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę i opublikował ją 27 stycznia 2023 r.;
C. mając na uwadze, że genetycznie zmodyfikowana kukurydza została opracowana w celu nadania jej tolerancji na herbicydy na bazie glifosatu i herbicydy na bazie glufosynatu amonowego;
Brak oceny herbicydów uzupełniających
D. mając na uwadze, że zdecydowana większość roślin uprawnych zmodyfikowanych genetycznie została zmodyfikowana genetycznie, aby uzyskać tolerancję na co najmniej jeden herbicyd uzupełniający spośród herbicydów, które mogą być stosowane w trakcie całego cyklu uprawy roślin zmodyfikowanych genetycznie bez powodowania zamierania upraw, jak miałoby to miejsce w przypadku upraw nietolerujących herbicydów; mając na uwadze, że według licznych badań uprawa genetycznie zmodyfikowanych roślin tolerujących herbicydy prowadzi do częstszego stosowania herbicydów uzupełniających, co w dużej mierze spowodowane jest pojawianiem się chwastów tolerujących herbicydy 5 ;
E. mając na uwadze, że genetycznie zmodyfikowane uprawy tolerujące herbicydy wiążą rolników z systemem zarządzania chwastami, który jest w dużej mierze lub całkowicie uzależniony od herbicydów - wyższa cena nasion zmodyfikowanych genetycznie ma bowiem uzasadnienie tylko wtedy, gdy rolnicy kupujący takie nasiona rozpylają również herbicyd uzupełniający; mając na uwadze, że większe uzależnienie od herbicydów w gospodarstwach prowadzących uprawy tolerujące herbicydy przyspiesza pojawianie się i rozprzestrzenianie chwastów tolerujących herbicydy, co powoduje konieczność jeszcze intensywniejszego stosowania herbicydów; mając na uwadze, że w rezultacie negatywne skutki nadmiernego uzależnienia od herbicydów spowodują pogorszenie zdrowia gleby, jakości wody oraz różnorodności biologicznej na powierzchni ziemi i pod ziemią, a także doprowadzą do większej ekspozycji ludzi i zwierząt na herbicydy, potencjalnie również z powodu większych pozostałości herbicydów w żywności i paszy;
F. mając na uwadze, że glufosynat zaliczono do substancji działających szkodliwie na rozrodczość (1B), w związku z czym spełnia on kryteria graniczne określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 6 ; mając na uwadze, że zezwolenie na stosowanie glufosynatu w Unii wygasło z dniem 31 lipca 2018 r. 7 ;
G. mając na uwadze, że EFSA stwierdził w listopadzie 2015 r., iż jest mało prawdopodobne, aby glifosat był rakotwórczy, a Europejska Agencja Chemikaliów uznała w marcu 2017 r., że nie ma podstaw, by zaliczyć go do substancji rakotwórczych; mając na uwadze, że z kolei Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem, tj. wyspecjalizowana agencja Światowej Organizacji Zdrowia ds. badań nad rakiem, w 2015 r. zaliczyła glifosat do substancji prawdopodobnie rakotwórczych dla ludzi; mając na uwadze, że szereg innych najnowszych zrecenzowanych badań naukowych potwierdza możliwą rakotwórczość glifosatu 8 ;
H. mając na uwadze, że ocenę pozostałości herbicydów i metabolitów znajdowanych na roślinach zmodyfikowanych genetycznie uznaje się za niewchodzącą w zakres kompetencji panelu EFSA ds. organizmów modyfikowanych genetycznie, w związku z czym w ramach procedury zatwierdzania GMO nie dokonuje się takiej oceny; mając na uwadze, że to podejście jest problematyczne, gdyż sama modyfikacja genetyczna może wpływać na sposób, w jaki dana roślina genetycznie zmodyfikowana rozkłada herbicydy uzupełniające, oraz na skład, a tym samym na toksyczność metabolitów 9 ;
Wypełnianie zobowiązań międzynarodowych Unii
I. mając na uwadze, że w grudniu 2022 r. podczas COP15 Konwencji Narodów Zjednoczonych o różnorodności biologicznej uzgodniono globalne ramy różnorodności biologicznej z Kunmingu/Montrealu, które obejmują globalny cel zmniejszenia ryzyka związanego z pestycydami o co najmniej 50 % do 2030 r. 10 ;
J. mając na uwadze, że w sprawozdaniu specjalnego sprawozdawcy Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) ds. prawa do żywności z 2017 r. stwierdzono, że szczególnie w krajach rozwijających się niebezpieczne pestycydy mają katastrofalne skutki dla zdrowia 11 ; mając na uwadze, że cel zrównoważonego rozwoju ONZ nr 3.9 zmierza do znacznego zmniejszenia do 2030 r. liczby zgonów i chorób spowodowanych niebezpiecznymi chemikaliami oraz zanieczyszczeniem i skażeniem powietrza, wody i gleby 12 ;
K. mając na uwadze, że zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003 genetycznie zmodyfikowana żywność lub pasza nie może wywierać szkodliwego wpływu na zdrowie ludzi i zwierząt ani na środowisko naturalne, a przy sporządzaniu decyzji Komisja musi brać pod uwagę wszelkie istotne przepisy prawa Unii oraz inne uzasadnione czynniki istotne dla sprawy; mając na uwadze, że takie uzasadnione czynniki powinny obejmować zobowiązania Unii wynikające z celów zrównoważonego rozwoju ONZ i z Konwencji ONZ o różnorodności biologicznej;
Niedemokratyczny proces podejmowania decyzji
L. mając na uwadze, że w wyniku głosowania Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz w dniu 1 czerwca 2023 r. nie wydano opinii, co oznacza, że zezwolenia nie poparła kwalifikowana większość państw członkowskich; mając na uwadze, że w wyniku głosowania w dniu 6 lipca 2023 r. komitet odwoławczy po raz kolejny nie wydał opinii;
M. mając na uwadze, że w trakcie ósmej kadencji Parlament przyjął łącznie 36 rezolucji, w których sprzeciwił się wprowadzeniu do obrotu GMO do zastosowania w żywności i paszy (33 rezolucje) oraz do uprawy w Unii (3 rezolucje); mając na uwadze, że w dziewiątej kadencji Parlament Europejski przyjął już 32 sprzeciwy wobec wprowadzenia do obrotu GMO; mając na uwadze, że dla zezwolenia na wprowadzenie żadnego z tych GMO nie uzyskano poparcia kwalifikowanej większości państw członkowskich; mając na uwadze, że powody, dla których państwa członkowskie nie popierają zezwoleń, obejmują brak poszanowania zasady ostrożności w procesie wydawania zezwoleń oraz obawy naukowe związane z oceną ryzyka;
N. mając na uwadze, że Komisja nadal wydaje zezwolenia na GMO, mimo że sama przyznała, że proces ten jest niedemokratyczny, a także mimo braku poparcia ze strony państw członkowskich i mimo sprzeciwu Parlamentu;
O. mając na uwadze, że żadna zmiana w prawie nie jest konieczna, by Komisja mogła nie zatwierdzić GMO, jeżeli w komitecie odwoławczym kwalifikowana większość państw członkowskich nie opowie się za zatwierdzeniem 13 ;
1. uważa, że projekt decyzji wykonawczej Komisji wykracza poza uprawnienia wykonawcze przewidziane w rozporządzeniu (WE) nr 1829/2003;
2. uważa, że projekt decyzji wykonawczej Komisji jest niespójny z prawem Unii, gdyż nie odpowiada celowi rozporządzenia (We) nr 1829/2003 zakładającemu - zgodnie z zasadami ogólnymi określonymi w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 14 - stworzenie podstawy do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony życia i zdrowia ludzkiego, zdrowia i dobrostanu zwierząt, środowiska naturalnego oraz interesów konsumentów w związku z genetycznie zmodyfikowaną żywnością i paszą, przy jednoczesnym zagwarantowaniu skutecznego funkcjonowania rynku wewnętrznego;
3. wzywa Komisję do wycofania projektu decyzji wykonawczej oraz do przedłożenia komitetowi nowego projektu;
4. wzywa Komisję, aby nie zezwalała na uprawę zmodyfikowanych genetycznie roślin tolerujących herbicydy ze względu na związane z tym intensywniejsze stosowanie herbicydów uzupełniających, a tym samym większe ryzyko dla różnorodności biologicznej, bezpieczeństwa żywności i zdrowia pracowników;
5. podkreśla w związku z tym, że zezwalanie na import jako żywności lub paszy jakichkolwiek roślin zmodyfikowanych genetycznie, którym nadano tolerancję na herbicydy zakazane w Unii, takie jak glufosynat, jest niezgodne z międzynarodowymi zobowiązaniami Unii wynikającymi m.in. z celów zrównoważonego rozwoju ONZ i Konwencji ONZ o różnorodności biologicznej, w tym z niedawno przyjętymi globalnymi ramami różnorodności biologicznej z Kunmingu/Montrealu 15 ;
6. oczekuje, że Komisja - w trybie pilnym i przed upływem obecnej kadencji parlamentarnej - wywiąże się ze swojego zobowiązania 16 do przedstawienia wniosku gwarantującego, że niebezpieczne chemikalia zakazane w Unii nie będą produkowane na eksport;
7. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w skierowanym do posłów piśmie z 11 września 2020 r. Komisja w końcu przyznała, iż przy podejmowaniu decyzji o zezwoleniu na wprowadzenie GMO należy uwzględniać zasady zrównoważonego rozwoju 17 ; jest jednak głęboko rozczarowany faktem, że od tego czasu Komisja wciąż zezwala na przywóz GMO do Unii mimo sprzeciwu Parlamentu i większości państw członkowskich;
8. ponownie apeluje do Komisji o uwzględnianie zobowiązań Unii wynikających z umów międzynarodowych, takich jak paryskie porozumienie klimatyczne, Konwencja ONZ o różnorodności biologicznej i cele zrównoważonego rozwoju ONZ; ponawia apel o to, by projektom aktów wykonawczych towarzyszyło uzasadnienie wyjaśniające, w jaki sposób gwarantują one przestrzeganie zasady "nie szkodzić" 18 ;
9. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji, a także rządom i parlamentom państw członkowskich.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025
Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025
Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025
Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025
Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025
Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2024.1759 |
| Rodzaj: | Rezolucja |
| Tytuł: | Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 września 2023 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę GA21 × T25, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (D090110/03 - 2023/2760(RSP)) |
| Data aktu: | 12/09/2023 |
| Data ogłoszenia: | 22/03/2024 |