(C/2024/5988)
(Dz.U.UE C z dnia 3 października 2024 r.)
W połączonych sprawach E-13/22 i E-1/23, Birgir Pór Gylfason i Jórunn S. Gröndal przeciwko Landsbankinn hf. oraz Elva Dögg Sverrisdóttir i Ólafur Viggó Sigurõsson przeciwko Íslandsbanki hf. - WNIOSKI skierowane do Trybunału przez Sąd Rejonowy w Reykjaviku (He'radsdómur Reykjavíkur) i Sąd Rejonowy w Reykjanes (Héradsdómur Reykjaness) na podstawie art. 34 Porozumienia między państwami EFTA w sprawie ustanowienia Urzędu Nadzoru i Trybunału Sprawiedliwości, dotyczące między innymi wykładni i stosowania art. 24 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/17/UE z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie konsumenckich umów o kredyt związanych z nieruchomościami mieszkalnymi oraz art. 10 ust. 2 lit. f) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki, Trybunał w składzie: Páll Hreinsson, prezes, Bernd Hammermann i Ola Mestad (ad hoc) (sędzia sprawozdawca), sędziowie, wydał w dniu 23 maja 2024 r. wyrok zawierający sentencję następującej treści:
1. Art. 24 lit. a) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/17/UE z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie konsumenckich umów o kredyt związanych z nieruchomościami mieszkalnymi byłby pozbawiony skuteczności, jeżeli z oceny przejrzystości od samego początku wyłączone byłyby inne elementy, wykorzystywane obok wskaźników lub stóp referencyjnych do obliczania stopy oprocentowania kredytu były od samego początku wyłączone z oceny przejrzystości. W związku z tym wymogi art. 24 dotyczące jasności, dostępności, obiektywności i możliwości zweryfikowania mają zastosowanie w każdym przypadku, gdy do obliczenia stopy oprocentowania kredytu stosuje się wskaźnik lub stopę referencyjną.
2. Niezgodna z art. 24 dyrektywy 2014/17 jest sytuacja, w której warunki umowy i informacje przedstawione konsumentowi w ramach umowy o kredyt hipoteczny nie są zrozumiałe pod względem formalnym i gramatycznym lub nie pozwalają przeciętnemu konsumentowi, który jest właściwie poinformowany oraz dostatecznie uważny i rozsądny, na zrozumienie konkretnego funkcjonowania metody stosowanej do obliczania stopy oprocentowania kredytu oraz, w stosownych przypadkach, związku między tym mechanizmem a mechanizmem przewidzianym w innych postanowieniach umownych, tak aby konsument ten był w stanie ocenić konsekwencje ekonomiczne, jakie wynikają dla niego z umowy.
3. Art. 5 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że w celu spełnienia wymogu przejrzystości warunku umownego ustalającego zmienną stopę procentową w ramach umowy kredytu hipotecznego warunek ten musi być nie tylko zrozumiały pod względem formalnym i gramatycznym, ale również umożliwiać przeciętnemu konsumentowi, który jest właściwie poinformowany oraz dostatecznie uważny i rozsądny, zrozumienie konkretnego funkcjonowania metody obliczania tej stopy, a tym samym ocenę, na podstawie jasnych i zrozumiałych kryteriów, potencjalnie znaczących konsekwencji ekonomicznych takiego warunku dla jego zobowiązań finansowych. Do sądu krajowego należy ustalenie, czy instytucja finansowa udostępniła konsumentowi wystarczające informacje umożliwiające mu zapoznanie się z konkretnym funkcjonowaniem metody obliczania stopy oraz, w stosownych przypadkach, zrozumienie związku między tym mechanizmem a mechanizmem przewidzianym w innych postanowieniach umownych.
4. Do sądu krajowego należy ustalenie, przy uwzględnieniu kryteriów określonych w art. 3 ust. 1 i art. 5 dyrektywy 93/13, czy w świetle szczególnych okoliczności danego przypadku warunek umowy kredytu hipotecznego o zmiennym oprocentowaniu spełnia wymogi dobrej wiary, równowagi i przejrzystości określone w tej dyrektywie. Oceny nieuczciwości należy dokonywać z uwzględnieniem charakteru towarów lub usług, których dotyczy umowa; obejmuje to wysoki poziom ochrony konsumentów zagwarantowany w obszarze kredytów konsumenckich właściwy dla umów kredytu hipotecznego, jak określono zarówno w orzecznictwie opartym na dyrektywie 93/13, jak i w wymogach dotyczących przejrzystości wynikających z dyrektywy 2014/17.
5. Warunki takie jak te, które są przedmiotem postępowania głównego, należy uznać za nieuczciwe zgodnie z art. 3 ust. 1 dyrektywy 93/13, jeżeli powodują one znaczącą nierównowagę wynikających z umowy praw i obowiązków stron na niekorzyść konsumenta; ustalenie tej kwestii należy do sądu odsyłającego.
6. Do sądów odsyłających należy ustalenie, czy w sprawach, w których toczy się postępowanie główne, nieważność warunków uznanych za nieuczciwe w rozpatrywanych umowach kredytu hipotecznego mogłaby uniemożliwić dalsze obowiązywanie tych umów. Jeżeli stwierdzenie nieważności takich warunków uniemożliwiałoby dalsze obowiązywanie umów, do sądów odsyłających, których art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 nie pozbawia takiego prawa, należy zastąpienie nieuczciwych warunków przepisami prawa krajowego o charakterze uzupełniającym. Jeżeli jednak przedmiotowe umowy mogą nadal obowiązywać bez kwestionowanych warunków, art. 6 ust. 1 dyrektywy nie zezwala sądom odsyłającym na zastąpienie nieuczciwego warunku w umowie kredytu przepisem prawa krajowego o charakterze uzupełniającym.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025
Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025
Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025
Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025
Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025
Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2024.5988 |
| Rodzaj: | Informacja |
| Tytuł: | WYROK TRYBUNAŁU z dnia 23 maja 2024 r. w połączonych sprawach E-13/22 i E-1/23 - Birgir Þór Gylfason i Jórunn S. Gröndal przeciwko Landsbankinn hf. oraz Elva Dögg Sverrisdóttir i Ólafur Viggó Sigurðsson przeciwko Íslandsbanki hf. (Ochrona konsumentów - Dyrektywa 2014/17/UE - Zmienne stopy procentowe - Kredyty hipoteczne - Wymogi dotyczące przejrzystości - Dyrektywa 93/13/EWG - Dyrektywa 2008/48/WE - Nieuczciwe postanowienia umowne) |
| Data aktu: | 23/05/2024 |
| Data ogłoszenia: | 03/10/2024 |