Sprawy połączone C-29/22 P i C-44/22 P: Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 10 września 2024 r. - KS, KD v. Rada Unii Europejskiej, Komisja Europejska i Europejska Służba Działań Zewnętrznych

Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 10 września 2024 r. - KS, KD/Rada Unii Europejskiej, Komisja Europejska i Europejska Służba Działań Zewnętrznych
(Sprawy połączone C-29/22 P i C-44/22 P) 1

(Odwołanie - Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa (WPZiB) - Wspólne działanie 2008/124/WPZiB - Misja Unii Europejskiej w zakresie praworządności w Kosowie (Eulex Kosowo) - Skarga o zadośćuczynienie - Krzywda, jaka miała zostać poniesiona z powodu różnych działań i zaniechań Rady Unii Europejskiej, Komisji Europejskiej i Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) w ramach realizacji tego wspólnego działania - Niewystarczające dochodzenia w sprawie torturowania, zaginięcia i zabójstwa osób - Właściwość Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej do orzekania w przedmiocie tej skargi - Artykuł 24 ust. 1 akapit drugi zdanie ostatnie TUE - Artykuł 275 TFUE)

(C/2024/6219)

Język postępowania: angielski

(Dz.U.UE C z dnia 28 października 2024 r.)

Strony

(Sprawa C-29/22 P)

Wnoszące odwołanie: KS, KD (przedstawiciele: P. Koutrakos, dikigoros, F. Randolph, KC i J. Stojsavljevic-Savic, solicitor)

Druga strona postępowania: Komisja Europejska (przedstawiciele: początkowo M. Carpus Carcea, L. Gussetti, Y. Marinova i J. Roberti di Sarsina, następnie M. Carpus Carcea, L. Gussetti i Y. Marinova, i wreszcie M. Carpus Carcea i Y. Marinova, pełnomocnicy), Rada Unii Europejskiej (przedstawiciele: początkowo P. Mahnič, R. Meyer i A. Vitro, następnie P. Mahnič i R. Meyer, pełnomocnicy), Europejska Służba Działań Zewnętrznych (przedstawiciele: L. Havas, S. Marquardt i E. Orgován, pełnomocnicy)

(Sprawa C-44/22 P)

Wnosząca odwołanie: Komisja Europejska (przedstawiciele: początkowo M. Carpus Carcea, L. Gussetti, Y. Marinova i J. Roberti di Sarsina, następnie M. Carpus Carcea, L. Gussetti i Y. Marinova, i wreszcie M. Carpus Carcea i Y. Marinova, pełnomocnicy)

Druga strona postępowania: KS, KD (przedstawiciele: P. Koutrakos, dikigoros, F. Randolph, KC i J. Stojsavljevic-Savic, solicitor), Rada Unii Europejskiej (przedstawiciele: początkowo P. Mahnič, R. Meyer i A. Vitro, następnie P. Mahnič i R. Meyer, pełnomocnicy), Europejska Służba Działań Zewnętrznych (przedstawiciele: L. Havas, S. Marquardt i E. Orgován, pełnomocnicy)

Interwenienci popierający Komisję Europejską (C-29/22 P i C-44/22/P): Królestwo Belgii (przedstawiciele: M. Jacobs, C. Pochet i L. Van den Broeck, pełnomocnicy), Wielkie Księstwo Luksemburga (przedstawiciele: A. Germeaux i T. Schell, pełnomocnicy), Królestwo Niderlandów (przedstawiciele: M.K. Bulterman i J. Langer, pełnomocnicy), Republika Austrii (przedstawiciele: A. Posch, J. Schmoll, M. Meisel i E. Samoilova, pełnomocnicy), Rumunia (przedstawiciele: R. Antonie, L.E. Batagoi, E. Gane i L. Ghitä, pełnomocnicy), Republika Finlandii (przedstawiciele: H. Leppo i M. Pere, pełnomocnicy), Królestwo Szwecji (przedstawiciele: H. Eklinder, F.L. Göransson, C. Meyer-Seitz, A. Runeskjöld, M. Salborn Hodgson, R. Shahsavan Eriksson, H. Shev i O. Simonsson, pełnomocnicy)

Interwenienci popierający Radę Unii Europejskiej (C-29/22 P i C 44/22 P): Republika Czeska (przedstawiciele: D. Czechová, K. Najmanová, M. Smolek, O. Šváb i J. Vláčil, pełnomocnicy), Republika Francuska (przedstawiciele: początkowo J.-L. Carré, A.L. Desjonquères, T. Stéhelin i W. Zemamta, następnie J.-L. Carré, T. Stéhelin i W. Zemamta, następnie J.-L. Carré, B. Fodda, E. Leclerc, T. Stéhelin i W. Zemamta, następnie J.-L. Carré, B. Fodda, E. Leclerc, S. Royon, T. Stéhelin i W. Zemamta, nastepnie J.-L. Carré, M. de Lisi, B. Fodda, E. Leclerc, S. Royon i T. Stéhelin, a wreszcie M. de Lisi, B. Fodda, S. Royon, T. Stéhelin i B. Travard, pełnomocnicy)

Sentencja

1) Postanowienie Sądu Unii Europejskiej z dnia 10 listopada 2021 r., KS i KD/Rada i in. (T-771/20, EU:T:2021:798), zostaje uchylone w zakresie, w jakim Sąd uznał się za oczywiście niewłaściwy do rozpoznania skargi wniesionej przez KS i KD ze względu na to, że odnosiła się ona do kwestii politycznych lub strategicznych, które dotyczą określania i realizacji wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB) w zakresie, w jakim skarga ta dotyczyła:

- popełnionego przez misję Eulex Kosowo naruszenia art. 2 i 3 europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, podpisanej w Rzymie w dniu 4 listopada 1950 r. oraz art. 2 i 4 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej z powodu braku odpowiednich dochodzeń dotyczących zaginięcia i zabójstwa członków rodzin KS i KD, ze względu na brak odpowiedniego personelu tej misji do wypełnienia jej mandatu wykonawczego, które to naruszenie zostało stwierdzone w dniu 11 listopada 2015 r. w odniesieniu do KS i w dniu 19 października 2016 r. w odniesieniu do KD przez panel weryfikujący przestrzeganie praw człowieka utworzony na podstawie wspólnego działania Rady 2008/124/WPZiB z dnia 4 lutego 2008 r. w sprawie misji Unii Europejskiej w zakresie praworządności w Kosowie, EULEX KOSOWO;

- naruszenia art. 6 ust. 1 i art. 13 tej konwencji oraz art. 47 Karty ze względu na brak przepisów przewidujących pomoc prawną na rzecz kwalifikujących się skarżących w postępowaniach prowadzonych przed tym panelem i utworzenie tego panelu bez nadania mu uprawnienia do egzekwowania jego decyzji lub brak środka odwoławczego w przypadku naruszeń praw człowieka popełnionych przez Eulex Kosowo;

- braku przyjęcia środków naprawczych pozwalających na całkowite lub częściowe usunięcie naruszeń, o których mowa w tiret pierwszym i drugim, mimo że szef Euleksu Kosowo miał podać do wiadomości Unii Europejskiej wnioski wspomnianego panelu w dniu 29 kwietnia 2016 r.;

- niewłaściwego użycia lub nadużycia władzy wykonawczej przez Radę Unii Europejskiej i Europejską Służbę Działań Zewnętrznych w dniu 12 października 2017 r. z uwagi na to, iż wskazały one, że Eulex Kosowo dołożył wszelkich starań, aby przeprowadzić dochodzenie w sprawie rozpatrywanych przestępstw, których ofiarami byli członkowie rodzin KS i KD, i że tenże panel nie został utworzony jako organ wymiaru sprawiedliwości;

- niewłaściwego użycia lub nadużycia władzy wykonawczej lub publicznej polegającego na niezapewnieniu, aby sprawa KD dotycząca zbrodni wojennej, została zbadana w sposób prawidłowy pod względem prawnym przez Eulex Kosowo lub prokuraturę specjalną w celu prowadzenia postępowania przygotowawczego oraz ścigania przed specjalną izbą Kosowa.

2) W pozostałym zakresie odwołania w sprawach C-29/22 P i C-44/22 P zostają oddalone.

3) Sprawa zostaje przekazana do ponownego rozpoznania przez Sąd Unii Europejskiej w celu wydania orzeczenia w przedmiocie dopuszczalności, a w stosownym wypadku, co do istoty skargi wniesionej przez KS i KD, a także w przedmiocie ich wniosku o przeprowadzenie środków dowodowych, mającego na celu przedstawienie pełnej wersji planu operacji (OPLAN) misji Eulex Kosowo od momentu ustanowienia tej misji.

4) Rozstrzygnięcie o kosztach nastąpi w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.

1 Dz.U. C 109 z 7.3.2022.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2024.6219

Rodzaj: Wyrok
Tytuł: Sprawy połączone C-29/22 P i C-44/22 P: Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 10 września 2024 r. - KS, KD v. Rada Unii Europejskiej, Komisja Europejska i Europejska Służba Działań Zewnętrznych
Data aktu: 10/09/2024
Data ogłoszenia: 28/10/2024