uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 292,
(1) W zaleceniu Komisji 2003/670/WE z dnia 19 września 2003 r. dotyczącym europejskiego wykazu chorób zawodowych 1 Komisja zaleciła państwom członkowskim wdrożenie szeregu środków mających na celu aktualizację i udoskonalenie różnych aspektów ich polityk w dziedzinie chorób zawodowych. Środki te dotyczą uznawania chorób zawodowych, przyznawania odszkodowań i profilaktyki chorób, ustalania krajowych celów w zakresie ograniczania ich występowania, zgłaszania i rejestrowania tego typu chorób, gromadzenia danych dotyczących ich epidemiologii, propagowania badań w dziedzinie dolegliwości związanych z działalnością zawodową, poprawy diagnostyki chorób zawodowych, rozpowszechniania danych statystycznych i epidemiologicznych oraz propagowania aktywnej roli krajowych systemów zdrowia publicznego i opieki zdrowotnej w profilaktyce chorób zawodowych.
(2) Pandemia COVID-19 spowodowała od początku 2020 r. poważne zakłócenia we wszystkich branżach przemysłowych i usługowych we wszystkich państwach członkowskich oraz wpłynęła na zdrowie i bezpieczeństwo pracowników w całej Unii Europejskiej (UE). Sytuacja epidemiologiczna w UE związana z COVID-19 jest obecnie lepsza, głównie dzięki dużej dostępności szczepionek, ale nadal stanowi wyzwanie, zwłaszcza w związku z ewentualnymi nowymi falami COVID-19 i pojawieniem się wariantów wirusa SARS-CoV-2, a także przypadkami przewlekłego COVID-19.
(3) W tym kontekście, oprócz innych działań, w komunikacie "Strategiczne ramy UE dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy na lata 2021-2027 - Bezpieczeństwo i higiena pracy w zmieniającym się świecie pracy" 2 ("unijne ramy strategiczne") Komisja zapowiedziała aktualizację zalecenia Komisji 2003/670/WE w celu uwzględnienia COVID-19, aby zachęcić do uznania COVID-19 za chorobę zawodową przez państwa członkowskie i do zbliżania ich polityk.
(4) Po przyjęciu unijnych ram strategicznych Komitet Doradczy ds. Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Miejscu Pracy (ACSH) powołał specjalną grupę roboczą mającą za zadanie przygotowanie projektu opinii do przyjęcia przez ACSH w sprawie aktualizacji zalecenia 2003/670/WE w celu uwzględnienia COVID-19. 18 maja 2022 r. ACSH przyjął tę opinię i zalecił w niej włączenie COVID-19 do załącznika I do zalecenia 2003/670/WE przez dodanie nowej pozycji - nr 408 - odnoszącej się do COVID-19 spowodowanego pracą w dziedzinie zapobiegania chorobom, w sektorze opieki zdrowotnej i społecznej oraz pomocy domowej lub, w kontekście pandemii, w sektorach, w których występuje ognisko epidemiczne w ramach działalności wiążącej się z udokumentowanym ryzykiem zakażenia.
(5) W niniejszym zaleceniu uwzględniono opinię Komitetu Doradczego ds. Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Miejscu Pracy i włączono COVID-19 do załącznika I do zalecenia. Termin "opieka zdrowotna i społeczna" należy rozumieć jako odnoszący się do działalności gospodarczej ujętej w sekcji Q klasyfikacji statystycznej NACE Rev. 2 3 . W odniesieniu do działalności gospodarczej innej niż działalność ujęta w sekcji Q klasyfikacji statystycznej NACE Rev. 2 wymienione warunki, tj. istnienie "kontekstu pandemii" oraz istnienie "ogniska epidemicznego w ramach działalności wiążącej się z udokumentowanym ryzykiem zakażenia", należy rozumieć jako warunki wymienione łącznie. W tym względzie "kontekst pandemii" należy rozumieć jako sytuację, w której właściwe organy międzynarodowe, takie jak Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), uznają wystąpienie danej choroby za pandemię. "Ognisko epidemiczne" w rozumieniu nowego przepisu zalecenia powinno zostać zdefiniowane przez państwa członkowskie zgodnie z ich prawem krajowym lub praktyką krajową. "Udokumentowane" ryzyko zakażenia występuje w ramach działalności, w przypadku której, zgodnie z prawem krajowym lub praktyką krajową, ustalono związek przyczynowy między pracą w tym sektorze działalności a zwiększonym narażeniem na SARS-CoV-2.
(6) Zgodnie z zasadą pomocniczości oraz w świetle odpowiednich kompetencji UE i państw członkowskich w dziedzinie zdrowia publicznego i polityki społecznej na mocy Traktatów określenie środków ochrony zdrowia publicznego, które należy przedsięwziąć w kontekście pandemii, w tym środków mających zastosowanie do miejsc pracy i przedsiębiorstw, a także stwierdzenie wystąpienia ogniska epidemicznego w ramach działalności, w przypadku której występuje udokumentowane ryzyko zakażenia, powinno należeć do państw członkowskich działających w pełnej zgodności z prawem UE, w tym z przepisami UE dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy. W tym kontekście należy w szczególności uwzględnić rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie poważnych trans- granicznych zagrożeń zdrowia i uchylające decyzję nr 1082/2013/UE (2020/0322(COD)) 4 .
(7) Ze sprawozdania Eurostatu z 2021 r. pt. "Możliwość uznania COVID-19 za chorobę o pochodzeniu zawodowym na szczeblu krajowym w państwach UE i EFTA" 5 wynika, że większość państw członkowskich uznaje COVID-19 za chorobę zawodową lub za wypadek przy pracy, zgodnie z warunkami określonymi na szczeblu krajowym.
(8) Mimo że uznawanie konkretnych chorób za choroby zawodowe jest ściśle związane z koncepcją systemów zabezpieczenia społecznego, która należy do kompetencji państw członkowskich, Komisja zachęca państwa członkowskie do uznawania chorób zawodowych wymienionych w europejskim wykazie chorób zawodowych. Jak stwierdzono w unijnych ramach strategicznych, nadal istnieje potrzeba zwiększenia nacisku na choroby zawodowe. Zgodnie z ogólnymi zasadami profilaktyki, które stanowią podstawę dyrektywy ramowej z 1989 r. w sprawie bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy 6 oraz powiązanych dyrektyw dotyczących tej kwestii, niniejsze zalecenie powinno być głównym instrumentem profilaktyki chorób zawodowych na szczeblu UE. Ponadto ważne jest również wspieranie pracowników zakażonych, zwłaszcza COVID-19, oraz rodzin, które straciły członków rodziny z powodu narażenia zawodowego.
(9) Zgodnie z unijnymi ramami strategicznymi należy wezwać państwa członkowskie do aktywnego angażowania wszystkich podmiotów, w szczególności partnerów społecznych, w opracowywanie środków na rzecz skutecznej profilaktyki chorób zawodowych.
(10) Unijne ramy strategiczne odnoszą się do potrzeby wzmocnienia bazy dowodowej stanowiącej podstawę przepisów i polityki, a także potrzeby badań i gromadzenia danych, zarówno na szczeblu unijnym, jak i krajowym, jako warunku wstępnego zapobiegania chorobom i wypadkom związanym z pracą. Współpraca i wymiana informacji, doświadczeń i najlepszych praktyk ma kluczowe znaczenie dla poprawy analizy i profilaktyki w całej UE.
(11) Zalecenie dla państw członkowskich dotyczące przekazywania Komisji i udostępniania zainteresowanym stronom danych statystycznych i epidemiologicznych dotyczących chorób zawodowych uznanych na szczeblu krajowym pozostaje aktualne ze względu na rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1338/2008 7 , a także w świetle osiągnięć w ramach prac pilotażowych nad europejskimi statystykami chorób zawodowych.
(12) Rola Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy, ustanowionej rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/126 8 , polega m.in. na dostarczaniu instytucjom i organom Unii oraz państwom członkowskim obiektywnych dostępnych informacji technicznych, naukowych i gospodarczych oraz wiedzy fachowej, których potrzebują do opracowywania i wdrażania rozsądnej i skutecznej polityki mającej zapewniać bezpieczeństwo pracownikom i chronić ich zdrowie, a także na gromadzeniu, analizowaniu i rozpowszechnianiu informacji technicznych, naukowych i gospodarczych w państwach członkowskich. W związku z tym Agencja powinna również odgrywać ważną rolę w wymianie informacji, doświadczeń i najlepszych praktyk w zakresie profilaktyki chorób zawodowych.
(13) Krajowe systemy zdrowia publicznego i opieki zdrowotnej mogą odegrać ważną rolę w poprawie profilaktyki chorób zawodowych, na przykład przez podnoszenie świadomości wśród personelu medycznego w celu zwiększenia jego wiedzy i poprawy diagnostyki tych chorób.
(14) W świetle powyższych rozważań oraz biorąc pod uwagę, z jednej strony, fakt, że włączenie COVID-19 do załącznika I do niniejszego zalecenia jest pilne, zwłaszcza w świetle ewentualnych nowych fal COVID-19 i pojawienia się wariantów wirusa SARS-CoV-2, a z drugiej strony - fakt, że zalecenie 2003/670/WE pozostaje w dużej mierze istotne i adekwatne do zakładanych celów, w niniejszym zaleceniu należy włączyć COVID-19 do załącznika I powtórzyć treść zalecenia 2003/670/WE, bez uszczerbku dla dalszych aktualizacji tego zalecenia na późniejszym etapie,
ZALECA:
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025
Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025
Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025
Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025
Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025
Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2022.309.12 |
| Rodzaj: | Zalecenie |
| Tytuł: | Zalecenie 2022/2337 dotyczące europejskiego wykazu chorób zawodowych |
| Data aktu: | 28/11/2022 |
| Data ogłoszenia: | 30/11/2022 |
| Data wejścia w życie: | 28/11/2022 |