Przepisy żeglugowe na śródlądowych drogach wodnych.

ZARZĄDZENIE

MINISTRA TRANSPORTU I GOSPODARKI MORSKIEJ

z dnia 19 grudnia 1991 r.

w sprawie przepisów żeglugowych na śródlądowych drogach wodnych.

Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 3-7 i ust.5 ustawy z dnia 7 marca 1950 r. o żegludze i spławie na śródlądowych drogach wodnych (Dz. U. z 1952 r. Nr 26, poz. 182, z 1960 r. Nr 29, poz. 163, z 1988 r. Nr 41, poz. 324 i z 1989 r. Nr 35, poz. 192) zarządza się, co następuje:

§ 1. Wprowadza się przepisy żeglugowe na śródlądowych drogach wodnych, stanowiące załącznik do zarządzenia.

§ 2. Tracą moc:

1) zarządzenie Ministra Komunikacji z dnia 11 marca 1975 r. w sprawie uprawiania żeglugi i spławu na śródlądowych drogach wodnych (Monitor Polski Nr 10, poz. 59),

2) zarządzenie Ministra Komunikacji nr 44 z dnia 11 marca 1975 r. w sprawie przepisów żeglugowych na śródlądowych drogach wodnych (Dz. Urz. Ministerstwa Komunikacji Nr 9, poz. 68, z 1977 r. Nr 17, poz. 148, z 1984 r. Nr 9, poz. 77 i z 1985 r. Nr 6, poz. 49).

§ 3. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 15 marca 1992 r.

(Tekst przepisów żeglugowych na śródlądowych drogach wodnych zawiera załącznik do niniejszego numeru)

ZAŁĄCZNIK

PRZEPISY ŻEGLUGOWE NA ŚRÓDLĄDOWYCH DROGACH WODNYCH

Rozdział  1

Przepisy ogólne

Zasięg obowiązywania

§ 1. Niniejsze przepisy obowiązują na śródlądowych drogach wodnych, uznanych za żeglugowe na mocy odrębnych przepisów.

Znaczenie określeń

§ 2. Użyte w niniejszych przepisach określenie:

1) statek - oznacza statek żeglugi śródlądowej, w tym mały statek lub prom, a także urządzenie pływające i statek morski,

2) statek o napędzie mechanicznym - oznacza każdy statek wprowadzany w ruch przez maszynę, z wyjątkiem statków, których maszyna jest używana tylko do małych przemieszczeń (w portach lub miejscach załadunku i wyładunku) albo do zwiększenia sterowności statków,

3) statek żaglowy - oznacza każdy statek poruszający się za pomocą żagli; statek poruszający się równocześnie za pomocą żagli i maszyny uważany jest za statek o napędzie mechanicznym,

4) mały statek - oznacza statek, którego długość kadłuba jest mniejsza niż 15 m; do małych statków nie zalicza się, niezależnie od ich wymiarów, statków dopuszczonych do przewozu więcej niż 12 pasażerów bądź takich, które są promami albo prowadzą zestaw złożony ze statków nie będących małymi statkami lub są przystosowane do prowadzenia zestawu.

5) urządzenie pływające - oznacza statek posiadający urządzenia mechaniczne i przeznaczony do robót na drogach wodnych i w portach, a w szczególności: pogłębiarkę, kafar, dźwig pływający itp.

6) inny obiekt pływający - oznacza konstrukcję pływającą, normalnie nie przeznaczoną do przemieszczania się, a w szczególności: przystań, zakład kąpielowy, dok, hangar do małych statków itp.,

7) scalone materiały pływające - oznacza tratwy, sprzężone łodzie flisackie, beczki itp. przystosowane do pływania i nie będące statkami lub innymi obiektami pływającymi,

8) prom - oznacza statek zakwalifikowany przez inspektorat jako prom i służący do przewozu osób i ładunków przez drogę wodną,

9) barka pchana - oznacza statek zbudowany lub przystosowany do przemieszczania w zestawie pchanym,

10) barka statku morskiego - oznacza barkę pchaną, skonstruowaną do przewożenia jej przez statek morski i do pływania po drogach wodnych,

11) zestaw - oznacza łącznie zestaw holowany, pchany i sprzężony,

12) zestaw holowany - oznacza formację składającą się z jednego lub więcej statków, innych obiektów pływających lub scalonych materiałów pływających, holowanych przez jeden (lub więcej) statek o napędzie mechanicznym, zwany holownikiem,

13) zestaw pchany - oznacza sztywno lub elastycznie połączoną formację, składającą się ze statków, z których przynajmniej jeden znajduje się przed statkiem o napędzie mechanicznym, zapewniającym poruszanie się zestawu, zwany pchaczem,

14) zestaw sprzężony - oznacza formację składającą się ze statków połączonych burtami, z których żaden nie znajduje się przed statkiem o napędzie mechanicznym, napędzającym formację,

15) na postoju - oznacza statek, inny obiekt pływający lub scalone materiały pływające stojące pośrednio lub bezpośrednio na kotwicy lub przycumowane do brzegu,

16) w ruchu - oznacza statek, inny obiekt pływający lub scalone materiały pływające nie stojące pośrednio albo bezpośrednio na kotwicy, nie przycumowane do brzegu i nie osiadłe na mieliźnie; dla statków, innych obiektów pływających i scalonych materiałów pływających w ruchu określenie "zatrzymać się" oznacza zatrzymanie w stosunku do lądu,

17) statek zajęty połowem - oznacza statek łowiący sieciami, sznurami haczykowymi, włokami lub innymi narzędziami połowu, które ograniczają jego zdolność manewrową; określenie to nie obejmuje statku łowiącego włóczonymi sznurami haczykowymi lub innymi narzędziami połowu, które nie ograniczają zdolności manewrowej,

18) białe światło, czerwone światło, zielone światło, żółte światło, niebieskie światło - oznacza światła, których barwy odpowiadają ustaleniom załącznika nr 4,

19) jaskrawe światło, jasne światło, zwykłe światło - oznacza światła, których natężenia odpowiadają ustaleniom załącznika nr 4,

20) migające światło - oznacza rytmiczne światło z powtarzającymi się nieprzerwanie błyskami, w liczbie od 50 do 60 na minutę,

21) krótki dźwięk - oznacza dźwięk trwający około 1 sekundy; długi dźwięk - oznacza dźwięk trwający około 4 sekund; przerwy między kolejnymi następującymi po sobie dźwiękami powinny trwać około 1 sekundy.

22) seria bardzo krótkich dźwięków - oznacza serię co najmniej sześciu dźwięków, trwających około 0,25 sekundy każdy, przedzielonych przerwami trwającymi około 0,25 sekundy,

23) trzytonowy sygnał dźwiękowy - oznacza trzykrotnie powtarzający się sygnał składający się z trzech dźwięków różnej tonacji, następujących bezpośrednio jeden po drugim, trwających łącznie około 2 sekund; częstotliwość dźwięków powinna znajdować się w przedziale od 165 do 297 herców, a między najwyższymi i najniższymi dźwiękami różnica powinna wynosić dwa pełne tony; każda składająca się z trzech dźwięków seria powinna rozpoczynać się od niskiego tonu i kończyć się wysokim tonem,

24) noc - oznacza okres między zachodem i wschodem słońca,

25) dzień - oznacza okres między wschodem i zachodem słońca,

26) pomoc holownicza - oznacza pomoc udzielaną przez statek lub statki o napędzie mechanicznym w przemieszczaniu statku lub zestawu, znajdującą się czasowo na czele statku lub zestawu,

27) wypadek żeglugowy - oznacza zdarzenie związane z ruchem lub postojem statków, w związku z którym nastąpiła śmierć lub trwała utrata zdrowia człowieka albo nastąpiło uszkodzenie mienia lub też nastąpiło nie dające się natychmiast usunąć zakłócenie ruchu żeglugowego,

28) rejon śluzy - oznacza akweny, które - jeżeli nie są specjalnie oznakowane znakiem żeglugowym C.4. (załącznik nr 7) - znajdują się bezpośrednio powyżej i poniżej, aż do końca urządzeń cumowniczych,

29) statek pasażerski - oznacza statek, który jest zbudowany lub przystosowany do przewozu więcej niż 12 pasażerów,

30) głębokość tranzytowa - oznacza najmniejszą głębokość szlaku żeglugowego określonego odcinka drogi wodnej,

31) inspektorat - oznacza właściwy terytorialnie inspektorat żeglugi śródlądowej,

32) administracja drogi wodnej - oznacza właściwą terytorialnie okręgową dyrekcję gospodarki wodnej.

Kierownik statku

§  3.

1. Statek lub scalone materiały pływające z wyjątkiem tych, które w myśl § 9 nie wymagają załogi, powinny być kierowane przez osobę, zwaną dalej "kierownikiem", posiadającą odpowiednie kwalifikacje stwierdzone dokumentem wydanym zgodnie z obowiązującymi przepisami.

2. Zestaw powinien być kierowany przez osobę, zwaną dalej "kierownikiem zestawu", posiadającą odpowiednie kwalifikacje stwierdzone dokumentem wydanym zgodnie z obowiązującymi przepisami.

3. Kierownikiem zestawu jest:

1) kierownik statku o napędzie mechanicznym, jeżeli w skład zestawu wchodzi jeden statek o napędzie mechanicznym,

2) kierownik pierwszego holownika, jeżeli w zestawie holowanym na czele idą dwa holowniki lub więcej, jeden za drugim; jeżeli na czele zestawu holowanego idzie statek o napędzie mechanicznym, udzielający czasowo pomocy holowniczej, kierownikiem zestawu holowanego jest kierownik drugiego statku,

3) Kierownik statku lub holownika, który stanowi główną siłę napędową, jeżeli w zestawie holowanym na czele idą dwa (lub więcej) holowniki obok siebie albo jeżeli w zestawie sprzężonym znajdują się dwa (lub więcej) statki o napędzie mechanicznym i jeden ze statków lub holowników stanowi główną siłę napędową,

4) w innych przypadkach niż określone w pkt 1-3 - osoba wyznaczona spośród kierowników statków wchodzących w skład zestawu holowanego lub sprzężonego.

4. W czasie ruchu statku lub pracy urządzenia pływającego kierownik powinien przebywać na statku lub urządzeniu pływającym.

5. Kierownik jest odpowiedzialny za przestrzeganie niniejszych przepisów na swoim statku, zestawie lub scalonych materiałach pływających. Kierownicy statków wchodzących w skład zestawu holowanego lub sprzężonego powinni wykonywać polecenia kierownika zestawu. W uzasadnionych sytuacjach kierownicy statków zestawu holowanego lub sprzężonego powinni podejmować samodzielnie działania w celu prawidłowego prowadzenia swojego statku i uniknięcia wypadku żeglugowego. Jeżeli okoliczności powodują konieczność wspólnej żeglugi dwóch lub więcej statków bądź zestawów (np. za pomocą lodołamacza), to wzajemne stosunki pomiędzy kierownikami tych statków i zestawów określa inspektorat.

6. Inne obiekty pływające powinny znajdować się pod nadzorem osób, które są odpowiedzialne za przestrzeganie niniejszych przepisów na tych obiektach.

7. Przepis ust. 4 dotyczy również kierownika statku, któremu udziela pomocy lodołamacz. Kierownik lodołamacza jest kierownikiem takiego zespołu.

8. Przed rozpoczęciem rejsu kierownik statku powinien dokonać wszelkich przygotowań zapewniających bezpieczeństwo ruchu żeglugowego. W szczególności powinien zebrać wiarygodne informacje o warunkach na drodze wodnej, którą ma przebyć statek, oraz poczynić starania, aby statek w chwili rozpoczęcia podróży był sprawny i bezpieczny.

Obowiązki załogi oraz innych osób przebywających na pokładzie

§  4.

1. Członkowie załogi powinni wykonywać polecenia kierownika w ramach nałożonych na niego obowiązków. W szczególności powinni współdziałać w przestrzeganiu niniejszych przepisów i innych przepisów obowiązujących na statku.

2. Wszystkie inne osoby znajdujące się na statku powinny wykonywać polecenia wydawane przez kierowników w zakresie bezpieczeństwa żeglugi i porządku na statku.

3. Bezpieczeństwo żeglugi nie może być zagrożone przemęczeniem załogi.

Ogólny obowiązek zachowania ostrożności

§  5.

1. W razie braku odpowiednich postanowień w niniejszych przepisach lub innych obowiązujących przepisach, kierownik powinien przedsięwziąć wszelkie środki ostrożności wynikające z zasad dobrej praktyki żeglarskiej w celu zapobieżenia w szczególności:

1) zagrożeniu bezpieczeństwa życia ludzkiego,

2) uszkodzeniu statków, scalonych materiałów pływających, brzegów oraz wszelkiego rodzaju budowli i urządzeń znajdujących się na drodze wodnej lub w jej bezpośredniej bliskości,

3) tworzeniu przeszkód dla ruchu żeglugowego.

2. Przepis ust. 1 dotyczy także osób, które pełnią nadzór nad innymi obiektami pływającymi.

Postępowanie w szczególnych sytuacjach

§ 6. W celu uniknięcia bezpośrednio grożącego niebezpieczeństwa kierownik statku powinien przedsięwziąć wszelkie środki ostrożności podyktowane sytuacją, łącznie z odstąpieniem od przestrzegania niniejszych przepisów.

Korzystanie z drogi wodnej

§  7.

1. Długość, szerokość, nadwodna wysokość, zanurzenie i prędkość statków, zestawów scalonych materiałów pływających i innych obiektów pływających powinny odpowiadać danym technicznym drogi wodnej i budowli wodnych.

2. Dopuszczalne wymiary statków i zestawów oraz największą liczbę statków w zestawie holowanym, jak również dopuszczalne zanurzenie w stosunku do głębokości tranzytowej oraz dopuszczalną prędkość ruchu i dopuszczalną moc głównych maszyn napędowych dla poszczególnych dróg wodnych lub ich odcinków ustalają inspektoraty w przepisach miejscowych, w uzgodnieniu z administracją drogi wodnej.

Największe załadowanie statków i największa liczba pasażerów

§  8.

1. Linia wodna statku po jego załadowaniu nie może znajdować się powyżej dolnej krawędzi znaku wolnej burty.

2. Rozmieszczenie ładunków nie może zagrażać stateczności statku i wytrzymałości jego kadłuba oraz ograniczać widzialności ze sterowni statku.

3. Statki przeznaczone do przewozu pasażerów nie mogą przyjmować na pokład więcej pasażerów, niż jest to określone w ich świadectwie zdolności żeglugowej, wydanym przez inspektorat.

Załogi statków i scalonych materiałów pływających

§  9.

1. Statki i scalone materiały pływające z wyjątkiem statków zestawu pchanego, poza pchaczem, powinny posiadać załogę w składzie i o kwalifikacjach zapewniających bezpieczeństwo żeglugi i osób znajdujących się na pokładzie. Statki bez napędu mechanicznego połączone burtami, idące w zestawie sprzężonym lub holowanym i niektóre statki zestawu holowanego, holowane jeden za drugim, sztywno połączone, oraz niektóre scalone materiały pływające mogą nie posiadać załogi, jeżeli inne z nimi połączone burtami lub sztywno połączone holowane statki posiadają załogę w składzie i o kwalifikacjach zapewniających bezpieczeństwo załogi i znajdujących się na pokładzie osób.

2. Skład załóg statków i ich kwalifikacje powinny być następujące:

1) na statkach o długości do 80 m, na zestawach pchanych o długości do 80 m i szerokości do 20 m oraz na zestawach pchanych jednokolumnowych o długości do 120 m, pozostających w ruchu przez czas nie dłuższy niż 12 godzin w ciągu doby, załoga powinna składać się co najmniej z kierownika, bosmana i marynarza; jeden z członków załogi powinien posiadać dokument uprawniający do obsługi maszyn napędowych,

2) na statkach o długości mniejszej niż 60 m inspektorat może ustalić, uwzględniając bezpieczeństwo żeglugi, inny wymagany skład załogi, zarówno co do liczby osób, jak i ich kwalifikacji,

3) na statkach i zestawach pchanych o wymiarach większych niż określone w pkt 1, na statkach pasażerskich i szkolnych oraz na wszystkich innych statkach i na scalonych materiałach pływających, a także na wszystkich statkach pozostających w ruchu przez czas dłuższy niż 12 godzin w ciągu doby, minimalny wymagany skład załogi określa inspektorat, uwzględniając bezpieczeństwo żeglugi,

4) skład i kwalifikacje załóg statków sportowych i turystycznych określają odrębne przepisy.

Obsługa steru

§  10.

1. Urządzenie sterowe w czasie ruchu powinno być obsługiwane przez osobę posiadającą odpowiednie kwalifikacje oraz wiek co najmniej 18 lat. Przepis ten nie dotyczy małych statków sportowych i turystycznych.

2. Dla bezpiecznego sterowania sternik powinien mieć zapewnioną możliwość odbierania i wydawania komend, a także prowadzenia obserwacji we wszystkich kierunkach oraz odbierania sygnałów dźwiękowych.

3. Jeżeli sytuacja tego wymaga, na statku powinien znajdować się obserwator odbierający i przekazujący sterownikowi sygnalizacje wzrokowe, dźwiękowe oraz informacyjne o warunkach miejscowych.

Dokumenty statku

§  11.

1. Z zastrzeżeniem ust. 2, na statku powinny się znajdować następujące dokumenty:

1) świadectwo zdolności żeglugowej,

2) świadectwo pomiarowe, jeżeli statek przeznaczony jest do przewozu ładunków,

3) karta rejestracyjna statku,

4) dziennik pokładowy - tylko na statkach o napędzie mechanicznym

oraz inne dokumenty wymagane odrębnymi przepisami, umowami i porozumieniami międzynarodowymi.

2. Jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, na małym statku powinny się znajdować dokumenty określone w ust. 1 pkt 1 i 3.

3. Na scalonych materiałach pływających powinno znajdować się zaświadczenie o zdolności żeglugowej, wydane zgodnie z § 22.

4. Wymagane dokumenty powinny być przechowywane na statku i udostępniane osobom uprawnionym do kontroli.

5. Dokumenty barek pchanych wchodzących w skład zestawu pchanego mogą znajdować się u armatora. Barki te powinny mieć na prawej burcie, w części rufowej w dostępnym miejscu, na trwałe przymocowaną, metalową tabliczkę zawierającą dane dotyczące: numeru rejestracyjnego, numeru i terminu ważności świadectwa zdolności żeglugowej oraz nazwę organu, który je wystawił. Tabliczka powinna mieć wymiary nie mniejsze niż: długość - 120 mm, szerokość - 60 mm, a wysokość gwarantowanych liter - 6 mm. Na tabliczce powinien znajdować się znak organu, który wystawił dokumenty wyszczególnione na niej, stwierdzający wiarygodność tych danych.

6. Jeżeli barki pchane powinny mieć dokumenty, to mogą one być zastąpione fotokopią uwierzytelnioną przez organ, który je wystawił, i powinny znajdować się na pchaczu.

Obowiązek posiadania przepisów żeglugowych

§ 12. Na statku i scalonych materiałach pływających powinien znajdować się egzemplarz niniejszych przepisów oraz egzemplarz przepisów miejscowych dla drogi wodnej, na której odbywa się rejs. Przepis ten nie dotyczy statków bez załogi oraz statków i scalonych materiałów pływających, które zostały zwolnione przez inspektorat od obowiązku posiadania przepisów.

Niebezpieczne przedmioty na statku, zagubienie przedmiotów, przeszkody

§  13.

1. Zabrania się wystawiania za burty statków, scalonych materiałów pływających i innych obiektów pływających przedmiotów mogących stanowić niebezpieczeństwo dla statków, scalonych materiałów pływających i innych obiektów pływających, jak również dla budowli na drodze wodnej i na jej brzegach.

2. Podniesione kotwice nie mogą znajdować się poniżej poziomu dna statku lub dolnej płaszczyzny scalonych materiałów pływających.

3. Jeżeli statek, scalone materiały pływające lub inny obiekt pływający zgubi jakikolwiek przedmiot mogący stanowić przeszkodę lub niebezpieczeństwo dla żeglugi, kierownik lub osoba odpowiedzialna za inny obiekt pływający powinien niezwłocznie powiadomić o tym inspektorat i wskazać miejsce zagubienia przedmiotu. Ponadto powinien oznakować to miejsce zgodnie z przepisami.

4. Jeżeli kierownik statku lub scalonych materiałów pływających zauważy przeszkodę na drodze wodnej, której nie może usunąć we własnym zakresie, powinien powiadomić o tym inspektorat lub administrację drogi wodnej i wskazać miejsce, w którym ta przeszkoda została wykryta, oraz informować inne statki lub scalone materiały pływające o powstałym zagrożeniu.

Ochrona znaków żeglugowych

§  14.

1. Zabrania się wykorzystywania znaków żeglugowych, pływających i brzegowych, do cumowania lub przeciągania statków, jak również ich uszkadzania, przemieszczania, niszczenia bądź czynienia niezdolnymi do użytku zgodnie z ich przeznaczeniem.

2. Jeżeli nastąpi uszkodzenie lub przesunięcie znaku żeglugowego przez statek lub scalone materiały pływające, kierownik powinien niezwłocznie powiadomić o tym inspektorat.

3. Jeżeli kierownik zauważy uszkodzenie znaku żeglugowego lub jego przesunięcie, powinien niezwłocznie zawiadomić o tym inspektorat lub administrację drogi wodnej oraz informować zbliżające się statki.

Ochrona budowli wodnych

§  15.

1. Jeżeli statek lub scalone materiały pływające uszkodzą budowlę wodną, kierownik powinien niezwłocznie powiadomić o tym inspektorat i administrację drogi wodnej.

2. Zabrania się uszkodzenia budowli i urządzeń wodnych oraz powodowania szkód w umocnieniach brzegowych, w szczególności przez przenoszenie elementów tych umocnień, robienie wykopów, wbijanie pali lub łomów albo rzucanie kotwic. Zetknięcia statku z budowlami wodnymi powinny być łagodzone przez użycie miękkich odbijaczy.

3. W czasie prób pędników w ruchu i w czasie manewrów dochodzenia lub podchodzenia statki z napędem mechanicznym powinny zachować odpowiednią odległość rufy od brzegu, aby nie powodować uszkodzeń budowli, dna lub umocnień brzegowych prądem zaśrubowym.

4. Próby maszyn na postoju mogą być wykonywane tylko na akwenach wyznaczonych przez inspektorat.

Zakaz zanieczyszczania dróg wodnych płynami i przedmiotami stałymi

§  16.

1. Zabrania się wrzucania, wlewania lub wprowadzania do drogi wodnej przedmiotów i substancji, mogących stanowić przeszkodę lub niebezpieczeństwo dla żeglugi bądź innych użytkowników drogi wodnej albo zanieczyszczać drogę wodną.

2. W szczególności zabrania się wlewać lub dopuszczać do wycieku drogi wodnej ropy naftowej lub materiałów ropopochodnych i innych odpadów. W razie zanieczyszczenia drogi wodnej wymienionymi wyżej materiałami, kierownik powinien niezwłocznie zawiadomić o tym inspektorat i administrację drogi wodnej oraz wskazać miejsca i charakter zanieczyszczenia.

3. W razie zauważenia wprowadzenia lub obecności na drodze wodnej przedmiotów lub substancji, o których mowa w ust. 1, należy zawiadomić organy określone w ust. 2.

4. Ustalenia zawarte w ust. 1-3 nie naruszają odrębnych przepisów dotyczących ochrony wód.

Ratownictwo i udzielanie pomocy

§  17.

1. W każdym wypadku żeglugowym powodującym zagrożenie życia lub zdrowia osób znajdujących się na statku lub scalonych materiałach pływających kierownik powinien niezwłocznie podjąć wszelkie możliwe działania dla ratowania zagrożonych osób.

2. Kierownik statku lub scalonych materiałów pływających, na którym wydarzył się wypadek żeglugowy, oraz każdy kierownik innego statku lub scalonych materiałów pływających znajdującego się w pobliżu statku, na którym wydarzył się wypadek zagrażający zdrowiu lub życiu ludzkiemu, grożący zatonięciem, zniszczeniem ładunku lub zatarasowaniem drogi wodnej, powinien przy zachowaniu ostrożności i bezpieczeństwa ludzi podjąć wszelkie możliwe działania dla ratowania ludzi i mienia oraz uniknięcia szkód.

Wypadki żeglugowe. Statki osiadłe na mieliźnie lub zatopione

§  18.

1. Kierownik statku zatopionego lub osiadłego na mieliźnie albo kierownik zatopionych, osiadłych na mieliźnie lub rozerwanych scalonych materiałów pływających powinien o tym zdarzeniu powiadomić inspektorat. Kierownik lub członek załogi powinien pozostać na statku lub w pobliżu miejsca powstałego wypadku żeglugowego do czasu otrzymania odpowiednich dyspozycji.

2. Jeżeli wypadek żeglugowy zdarzył się na szlaku żeglowym lub w jego pobliżu, to kierownik powinien wystawić posterunek uprzedzający zbliżające się statki o powstałym zagrożeniu oraz wystawić sygnalizację określoną w § 52 lub w § 64.

3. Jeżeli wypadek żeglugowy wydarzył się przy przejściu przez śluzę lub w rejonie śluzy, kierownik powinien niezwłocznie zawiadomić o tym obsługę śluzy.

4. Kierownik statku lub scalonych materiałów pływających albo osoba odpowiedzialna za inny obiekt pływający powinni zawiadamiać niezwłocznie inspektorat o każdym innym, nie wyszczególnionym powyżej wypadku żeglugowym, w którym uczestniczył ich statek, scalone materiały pływające lub inny obiekt pływający.

Obowiązek uwolnienia szlaku żeglownego

§  19.

1. Jeżeli w wyniku wypadku żeglugowego lub zagubienia przedmiotu może wystąpić zagrożenie częściowego lub całkowitego zatarasowania szlaku żeglownego, kierownik statku lub scalonych materiałów pływających powinien podjąć działania zmierzające do uwolnienia szlaku żeglownego.

2. Obowiązek określony w ust. 1 spoczywa również na kierowniku statku, któremu zagraża niebezpieczeństwo zatonięcia lub utraty zdolności manewrowej.

Zalecenia doraźne

§ 20. Kierownicy, jak również osoby odpowiedzialne za inne obiekty pływające powinni stosować się do zaleceń i dyspozycji doraźnych w zakresie porządku i bezpieczeństwa żeglugi, wydanych przez przedstawiciela inspektoratu.

Kontrola i inspekcje

§ 21. Kierownicy, jak również osoby odpowiedzialne za inne obiekty pływające powinni umożliwić przedstawicielom inspektoratów lub innych kompetentnych organów przeprowadzenie kontroli lub inspekcji, związanych z przestrzeganiem przepisów obowiązujących na drogach wodnych.

Przewozy specjalne

§  22.

1. W rozumieniu niniejszych przepisów za przewóz specjalny uważa się ruch po drogach wodnych:

1) statków lub zestawów, które nie odpowiadają przepisom określonym w § 7 i 9,

2) scalonych materiałów pływających i innych obiektów pływających.

2. Przewozy specjalne mogą odbywać się wyłącznie na podstawie odrębnego zezwolenia, wydanego przez inspektorat.

3. Przewozy specjalne powinny odbywać się zgodnie z warunkami określonymi w zezwoleniu.

4. Dla każdego przewozu specjalnego musi być wyznaczony kierownik odpowiadający wymogom § 3 oraz skład załogi zgodnie z wymogami § 9.

Miejscowe przepisy żeglugowe dla poszczególnych dróg wodnych

§ 23. Kierownicy statków, scalonych materiałów pływających i osoby odpowiedzialne za inne obiekty pływające powinni przestrzegać, niezależnie od niniejszych przepisów, również miejscowych przepisów żeglugowych dla poszczególnych dróg wodnych, wydanych przez właściwe terytorialnie inspektoraty w porozumieniu z administracją drogi wodnej.

Organizacja imprez na wodzie

§ 24. Organizowanie zawodów sportowych oraz wszelkich innych imprez na wodzie, które mogą zakłócić porządek i bezpieczeństwo na drodze wodnej lub stworzyć utrudnienie dla ruchu żeglugowego, wymaga pisemnego zezwolenia inspektoratu, wydanego w uzgodnieniu z administracją drogi wodnej, oraz powiadomienia właściwych organów.

Rozdział  2

Znaki rozpoznawcze, podziałki zanurzenia i pomiary statków

Znaki rozpoznawcze statków nie zaliczonych do małych statków

§  25.

1. Statek, z wyjątkiem małego statku, powinien być oznaczony na kadłubie lub na tablicach trwale przymocowanych następującymi znakami rozpoznawczymi:

1) nazwą statku lub znakiem armatora: nazwę statku umieszcza się na obydwu burtach statku: na statkach o napędzie mechanicznym nazwa statku powinna być umieszczona tak, aby była widoczna również z tyłu: jeżeli nazwa statku prowadzącego zestaw sprzężony lub nazwa pchacza prowadzącego zestaw pchany są zasłonięte przez statki zestawu, to nazwy te należy umieścić dodatkowo na tablicach w taki sposób, aby były widoczne w wymaganych kierunkach; jeżeli statek nie ma nazwy, a jego armator nie ma znaku to nazwę statku zastępuje się nazwą lub skrótem nazwy armatora (właściciela) statku, za którym w razie potrzeby umieszcza się numer ewidencyjny albo rejestracyjny oraz literę lub grupę liter rozpoznawczych kraju, w którym znajduje się port macierzysty statku lub miejsce rejestracji statku (załącznik nr 1),

2) nazwę portu macierzystego lub miejsca rejestracji, które umieszcza się na obydwu burtach lub na rufie statku; obok nazwy portu powinna znajdować się litera lub grupa liter rozpoznawczych kraju, w którym znajduje się port macierzysty statku lub miejsce rejestracji statku (załącznik nr 1).

2. Obok znaków rozpoznawczych określonych w ust. 1:

1) na każdym statku przeznaczonym do przewozu towarów powinna być uwidoczniona jego ładowność w tonach; napis ten umieszcza się na obydwu burtach statku lub na trwałych tablicach,

2) na każdym statku przeznaczonym do przewozu pasażerów powinna być uwidoczniona maksymalna dopuszczalna liczba pasażerów; napis ten umieszcza się na pokładzie statku, w dobrze widocznym miejscu.

3. Określone w ust. 1 i 2 znaki powinny być czytelne i estetyczne. Napisy wykonane nieścieralną farbą olejną uważa się za wystarczające. Napisy powinny być wykonane w kolorze jasnym na ciemnym tle lub w kolorze ciemnym na jasnym tle. Wysokość liter powinna wynosić co najmniej 20 cm dla znaków nazwy statku i co najmniej 15 cm dla pozostałych znaków. Szerokość liter i grubość napisów powinna być proporcjonalna do ich wysokości.

4. Statki morskie czasowo przebywające na śródlądowych drogach wodnych nie muszą spełniać przepisów niniejszego rozdziału, powinny jedynie uwidocznić przewidziane dla nich znaki rozpoznawcze.

5. Poza znakami rozpoznawczymi określonymi w ust. 1-4 statki przechodzące przez śluzy lub pochylnie powinny mieć uwidocznione z obydwu stron napisy podające ich największą długość i szerokość.

Znaki rozpoznawcze małych statków

§  26.

1. Na małym statku powinien być uwidoczniony numer rejestracyjny. Jeżeli numer rejestracyjny nie jest wymagany przepisami, mały statek powinien być oznakowany:

2) nazwą statku lub innym znakiem rozpoznawczym, nazwiskiem i miejscem zamieszkania właściciela statku.

2. Znaki określone w ust. 1 powinny być widoczne na zewnątrz statku. Napisy powinny być czytelne i trwałe, o wysokości co najmniej 10 cm. Napisy wykonane farbą olejną lub naklejone z innych niezmywalnych materiałów uważa się za wystarczające. Jeżeli statek nie ma nazwy lub innego znaku rozpoznawczego, to powinien mieć uwidocznioną nazwę przedsiębiorstwa klubu lub nazwisko właściciela, do którego należy statek.

3. Nazwisko i miejsce zamieszkania właściciela statku umieszcza się na widocznym miejscu wewnątrz lub na zewnątrz statku.

4. Na łodziach należących do statku należy umieścić, na zewnątrz lub wewnątrz łodzi, nazwę statku uzupełnioną w razie potrzeby innymi znakami, umożliwiającymi ustalenie właściciela.

Pomierzanie statków

§  27.

1. Statek przeznaczony do przywozu towarów, z wyjątkiem małych statków, powinien być pomierzony dla określenia jego wyporności przy różnych zanurzeniach.

2. Zasady i tryb pomierzania statków regulują odrębne przepisy.

Znaki dopuszczalnego zanurzenia i podziałki zanurzenia statków

§  28.

1. Statek, z wyjątkiem małego statku, powinien być oznaczony znakami wolnej burty, określającymi dopuszczalne zanurzenie. Sposób określania dopuszczalnego zanurzenia i umieszczenia znaków wolnej burty określają odrębne przepisy. Dla statków morskich największe zanurzenie dopuszczalne w wodzie słodkiej latem jest dopuszczalnym zanurzeniem na śródlądowych drogach wodnych.

2. Statek o zanurzeniu większym niż 1 m powinien być oznakowany podziałkami zanurzenia, w sposób określony w załączniku nr 2.

Znaki rozpoznawcze kotwic

§  29.

1. Kotwice statków, scalonych materiałów pływających i innych obiektów pływających powinny być ocechowane znakami identyfikacyjnymi (nazwą lub numerem rejestracyjnym statku). Jeżeli kotwica jest wykorzystywana na innym statku tego samego właściciela, to ocechowanie pierwotne może być zachowane.

2. Przepis ust. 1 nie ma zastosowania do małych statków i do statków morskich przebywających czasowo na śródlądowych drogach wodnych.

Rozdział  3

Wzrokowa sygnalizacja statków

I.

 Przepisy ogólne

Zastosowanie i definicja

§  30.

1. Przepisy niniejszego rozdziału zawarte w § 37-46 określają sygnalizację nocną w ruchu, a przepisy § 47-53- sygnalizację nocną na postoju. Przepisy niniejszego rozdziału zawarte w § 54-60 określają sygnalizację dzienną w ruchu, a przepisy § 61-65- sygnalizację dzienną na postoju. Przepisy § 48, 50, 53, 62 i 65 mają zastosowanie także do statków, scalonych materiałów pływających i innych obiektów pływających, jeżeli osiadły na mieliźnie.

2. Gdy warunki ograniczonej widzialności tego wymagają, sygnalizacja nocna powinna być stosowana również w dzień.

3. W rozumieniu niniejszego rozdziału zestawy pchane, których długość jest mniejsza niż 110 m lub szerokość mniejsza niż 12 m, przyjmuje się jako pojedyncze statki o napędzie mechanicznym.

4. Przewidziane w niniejszym rozdziale sygnały wzrokowe stanowią załącznik nr 3.

5. Użyte w niniejszym rozdziale określenie:

1) światło masztowe - oznacza jaskrawe białe światło, oświetlające nieprzerwanie łuk widnokręgu o kącie 225^o i tak ustawione, aby świeciło od kierunku prosto w przód do 22,5^o poza trawers każdej burty statku; na statkach, na których brak zasilania elektrycznego, zamiast światła jaskrawego może być stosowane światło jasne: w przypadku przepisów dotyczących obniżenia światła masztowego powinno ono być zastąpione światłem jasnym,

2) światło burtowe - oznacza jasne zielone światło z prawej burty i jasne czerwone światło z lewej burty, każde oświetlające nieprzerwanie łuk widnokręgu o kącie 112,5^o i tak ustawione, aby świeciło od kierunku prosto w przód do 22,5^o poza trawers odpowiedniej burty, i umieszczone nie więcej niż 1 m od burty.

3) światło rufowe - oznacza jasne lub zwykłe białe światło, oświetlające nieprzerwanie łuk widnokręgu o kącie 135^o i tak ustawione, aby świeciło od kierunku prosto w tył do 67,5^o z każdej burty,

4) światło widoczne ze wszystkich stron - oznacza światło oświetlające nieprzerwanie łuk widnokręgu o kącie 360^o,

5) wysokość - oznacza wysokość nad znakiem wolnej burty, a dla statków nie posiadających znaków wolnej burty - wysokość nad poziom dopuszczalnego zanurzenia.

Światła

§ 31. Światła powinny mieć natężenie stałe i równomierne, jeżeli niniejsze przepisy nie stanowią inaczej.

Tablice i flagi

§  32.

1. Tablice i flagi powinny mieć kształt prostokąta, jeżeli niniejsze przepisy nie stanowią inaczej.

2. Tablice i flagi nie powinny być zabrudzone lub wyblakłe.

3. Wymiary tablic i flag powinny zapewniać ich dobrą widoczność; warunek ten uważa się za spełniony, jeżeli mają długość i szerokość co najmniej 1 m, a dla małych statków - co najmniej 0,6 m.

Walce, kule i stożki

§  33.

1. Walce, kule, stożki i podwójne stożki określone w niniejszych przepisach mogą być zastąpione innymi znakami, które z dalszej odległości mają taki sam wygląd.

2. Wymienione w ust. 1 znaki nie powinny być zabrudzone lub wyblakłe.

3. Wymiary znaków powinny zapewniać ich dobrą widoczność; warunek ten uważa się za spełniony, jeżeli:

1) wysokość walca jest większa niż 0,8 m, a średnica podstawy jest większa niż 0,5 m,

2) średnica kuli jest większa niż 0,6 m,

3) wysokość stożka jest większa niż 0,6 m, a średnica podstawy jest większa niż 0,6 m,

4) wysokość podwójnego stożka jest większa niż 0,8 m, a średnica podstaw jest większa niż 0,5 m.

Zabronione światła i sygnały

§  34.

1. Nie powinno się stosować znaków i sygnałów innych niż określone w niniejszych przepisach oraz świateł i znaków, określonych w niniejszych przepisach, w okolicznościach innych niż dla nich postanowione.

2. Dopuszcza się stosowanie innych świateł i znaków, pod warunkiem że nie zostaną zrozumiane jako światła i znaki określone niniejszymi przepisami.

Światła zastępcze

§  35.

1. W razie awarii świateł określonych w niniejszych przepisach, należy je niezwłocznie zastąpić światłami zastępczymi; światła mogą mieć mniejsze natężenie, z tym że:

1) światło jaskrawe może być zastąpione światłem jasnym,

2) światło jasne może być zastąpione światłem zwykłym.

2. Naprawa świateł o wymaganym natężeniu powinna być niezwłocznie wykonana.

3. Inspektorat w szczególnych przypadkach może zwolnić statki od posiadania świateł zastępczych.

Zabronione używanie świateł, flag, tablic i reflektorów

§  36.

1. Zabrania się używania na statku urządzeń oświetlających i reflektorów oraz tablic, flag i innych podobnych przedmiotów, jeżeli mogą one być omyłkowo przyjęte za światła lub znaki przewidziane niniejszymi przepisami lub mogą utrudniać rozpoznanie i widoczność tych świateł lub znaków.

2. Zabrania się używania urządzeń oświetlających i reflektorów w taki sposób, aby mogły one powodować oślepianie stwarzające zagrożenie dla ruchu żeglugowego lub ruchu pojazdów w transporcie lądowym.

II.

 Sygnalizacja nocna

IIA.

 Sygnalizacja w ruchu

Sygnalizacja nocna pojedynczych statków o napędzie mechanicznym w ruchu

§  37.

1. Pojedynczy statek o napędzie mechanicznym w ruchu powinien pokazywać:

1) światło masztowe w przedniej części statku, w jego osi i na wysokości co najmniej 6 m; wysokość ta może być obniżona, jednak nie poniżej płaszczyzny świateł burtowych, przy zastosowaniu światła jasnego,

2) światła burtowe umieszczone na jednakowej wysokości, w jednej linii prostopadłej do osi statku oraz co najmniej o 1 m poniżej światła masztowego i nie przed tym światłem; światła burtowe powinny być zasłonięte od strony wewnętrznej statku, tak aby zielone światło nie było widoczne z lewej burty, a światło czerwone - z prawej burty,

3) światło rufowe w rufowej części statku, w jego osi i na takiej wysokości, aby było dobrze widoczne dla statku znajdującego się za jego rufą.

2. Oprócz świateł wymienionych w ust. 1 pojedynczy statek o napędzie mechanicznym może pokazywać drugie światło masztowe w osi statku co najmniej 3 m nad pierwszym światłem i za tym światłem, w taki sposób, aby pozioma odległość między tymi światłami wynosiła więcej, niż wynosi trzykrotna wysokość położenia drugiego światła. Pojedyncze statki o napędzie mechanicznym, których długość przekracza 110 m, powinny pokazywać to drugie światło masztowe.

3. Statek o napędzie mechanicznym, który czasowo korzysta z pomocy holowniczej, powinien w dalszym ciągu pokazywać światła określone w ust. 1 i 2.

4. Podczas przejścia pod mostami stałymi lub zamkniętymi mostami zwodzonymi oraz podczas przejścia przez jazy lub śluzy i w innych miejscach o ograniczonym przejściu, statki mogą pokazywać światła masztowe określone w ust. 1 i 2 na wysokości mniejszej, pod warunkiem że nie spowoduje to niebezpieczeństwa.

5. Przepisy ust. 1-4 nie mają zastosowania do małych statków i promów.

Sygnalizacja nocna zestawów holowanych w ruchu

§  38.

1. Holownik, a przy większej liczbie holowników idący jako pierwszy, prowadzący zestaw holowany lub statek o napędzie mechanicznym, udzielający czasowo pomocy holowniczej statkom o napędzie mechanicznym lub zestawom, powinien pokazywać:

1) dwa światła masztowe, jedno nad drugim w odstępie 1 m, w przedniej części statku, w jego osi, i górne z tych świateł na wysokości co najmniej 6 m, a dolne w miarę możliwości nie niżej niż 1 m nad światłami burtowymi; wysokość ta może być obniżona, jednak nie poniżej płaszczyzny świateł burtowych, przy zastosowaniu światła jasnego,

2) światła burtowe spełniające warunki określone w § 37 ust. 1 pkt 2,

3) żółte, zwykłe światło rufowe w miejsce światła białego, w rufowej części statku, w jego osi i na takiej wysokości, aby było dobrze widoczne ze statków holowanego zestawu, które idą za nim, lub ze statków o napędzie mechanicznym albo zestawów, którym czasowo udziela pomocy holowniczej.

2. Jeżeli na czele zestawu holowanego idą dwa (lub więcej) połączone lub nie połączone burtami holowniki albo jeżeli przed statkiem o napędzie mechanicznym lub zestawem idą dwa (lub więcej) połączone albo nie połączone burtami statki o napędzie mechanicznym, udzielające czasowo pomocy holowniczej, to każdy z nich powinien pokazywać: zamiast świateł masztowych określonych w ust. 1 pkt 1, trzy światła masztowe pionowo jedno nad drugim, w odstępach 1 m, w przedniej części statku, w jego osi i na takiej wysokości, aby najwyższe i najniższe z tych świateł spełniły warunki określone w ust. 1 pkt 1. Jeżeli statek, scalone materiały pływające i inne obiekty pływające są holowane przez dwa (lub więcej) połączone albo nie połączone burtami i idące na czele statki o napędzie mechanicznym, to każdy z tych statków powinien pokazywać światła określone w niniejszym ustępie.

3. Statki zestawu holowanego, idące za jednym (lub więcej) holownikiem, w sytuacjach określonych w ust. 1 i 2 powinny pokazywać: białe jasne światło, widoczne ze wszystkich stron, w przedniej części statku, w jego osi i na wysokości co najmniej 6 m; wysokość ta może być obniżona do 2 m przy zastosowaniu świateł zwykłych, z tym że:

1) jeżeli w zestawie jeden lub więcej z tych statków ma długość większą niż 110 m, to powinny one pokazywać drugie takie światło w tylnej części statku,

2) jeżeli w zestawie więcej niż dwa z tych statków są sprzężone burtami, to światła powinny pokazywać zewnętrzne statki ze sprzężonych burtami.

Określone wyżej światła pokazywane przez statki holowane w jednym zestawie holowanym, w miarę możliwości, powinny znajdować się na jednakowej wysokości ponad zwierciadłem wody.

4. Statek lub statki idące na końcu zestawu holowanego, poza światłami określonymi w ust. 3, powinny pokazywać światło rufowe określone w § 37 ust. 1 pkt 3. Jeżeli na końcu zestawu holowanego przemieszcza się więcej niż dwa połączone burtami statki, to tylko zewnętrzne z tych statków powinny pokazywać te światła. Nie dotyczy to małych statków przemieszczających się na końcu zestawu holowanego.

5. Podczas przejścia pod mostami stałymi lub zamkniętymi mostami zwodzonymi oraz podczas przejścia przez jazy lub śluzy i w innych miejscach o ograniczonym przejściu, statki zestawu holowanego mogą pokazywać światła określone w ust. 1 pkt 1, 2 i 3 na wysokości mniejszej, pod warunkiem że nie spowoduje to niebezpieczeństwa.

6. Jeżeli wymienione w ust. 3 statki są statkami zestawu holowanego bezpośrednio przybywającego z wód morskich lub bezpośrednio wchodzącego ze śródlądowych wód na wody morskie, to mogą one zamiast białego światła pokazywać światła burtowe i rufowe określone w § 37 ust. 1 pkt 2 i 3. Przepis ten dotyczy sytuacji, gdy zestaw holowany wychodzi lub przychodzi z wód morskich i przebywa niewielką odległość od miejsca postoju.

7. Przepisy ust. 1-6 nie mają zastosowania do małych statków holujących zestaw holowany złożony tylko z małych statków, jak również do małych statków holowanych.

Sygnalizacja nocna zestawów pchanych w ruchu

§  39.

1. Zestaw pchany o długości większej niż 110 m lub szerokości większej niż 12 m powinien pokazywać:

1) trzy światła masztowe w przedniej części statku znajdującego się na przodzie zestawu lub w przedniej części lewego statku; gdy na przodzie zestawu znajduje się więcej statków, światła te powinny być rozmieszczone tak, aby tworzyły trójkąt równoboczny o podstawie poziomej i prostopadłej do osi zestawu: górne światło powinno znajdować się na osi statku i na wysokości co najmniej 6 m; dolne światła powinny znajdować się o 1,1 m poniżej górnego światła, a odległość między nimi powinna wynosić 1,25 m; wysokości te mogą być obniżone, jednak nie poniżej świateł burtowych, przy zastosowaniu światła jasnego,

2) światło masztowe w przedniej części każdego z pozostałych statków, którego cała szerokość jest widoczna z przodu, w jego osi i w miarę możliwości 3 m niżej niż górne światło masztowe określone w pkt 1, jednak nie niżej niż 2 m i nie poniżej świateł burtowych,

3) światła burtowe, spełniające warunki określone w § 37 ust. 1 pkt 2, położone w najszerszej części zestawu, w miarę możliwości blisko pchacza, na wysokości co najmniej 2 m, pod warunkiem że nie spowoduje to niebezpieczeństwa,

4) trzy światła rufowe na pchaczu, spełniające warunki określone w § 37 ust. 1 pkt 3, umieszczone w linii poziomej prostopadłej do osi pchacza, w odległości po 1,25 m jedno od drugiego i na takiej wysokości, aby nie były zasłonięte przez statki zestawu.

5) światło rufowe na każdym statku zestawu, poza pchaczem, którego cała szerokość jest widoczna z tyłu.

Jeżeli liczba statków jest większa niż dwa, to tylko statki zewnętrzne powinny pokazywać światło rufowe.

2. Przepisy ust. 1 mają zastosowanie również do zestawu pchanego przemieszczającego się za jednym (lub więcej) statkiem o napędzie mechanicznym, udzielającym czasowo pomocy holowniczej, z tym że światła rufowe zastępuje się światłami żółtymi.

3. Podczas przejścia pod mostami stałymi lub zamkniętymi mostami zwodzonymi oraz podczas przejścia przez jazy lub śluzy, zestaw pchany może pokazywać światła masztowe określone w ust. 1 pkt 1; wysokość może być zmniejszona, pod warunkiem że nie spowoduje to niebezpieczeństwa.

Sygnalizacja nocna zestawów sprzężonych w ruchu

§  40.

1. Zestawy sprzężone powinny pokazywać

1) światło masztowe na każdym statku, spełniające warunki określone w § 37 ust. 1 pkt 1; jednakże na statkach bez napędu mechanicznego światło to może być zastąpione światłem białym widocznym ze wszystkich stron, określonym w § 38 ust. 3, lecz na takiej wysokości, aby nie znajdowało się wyżej niż światło statku lub statków o napędzie mechanicznym,

2) światła burtowe określone w § 37 ust. 1 pkt 2, umieszczone na zewnętrznych stronach zestawu, w miarę możliwości na jednej wysokości i co najmniej 1 m niżej niż najniższe światło ze świateł określonych w pkt 1 niniejszego ustępu,

3) światło rufowe na każdym statku zestawu, określone w § 37 ust. 1 pkt 3.

2. Przepisy ust. 1 mają zastosowanie również do zestawu sprzężonego przemieszczającego się za jednym (lub więcej) statkiem o napędzie mechanicznym, udzielającym czasowo pomocy holowniczej.

3. Podczas przejścia pod mostami stałymi lub zamkniętymi mostami zwodzonymi oraz podczas przejścia przez jazy lub śluzy i w innych miejscach o ograniczonym przejściu, zestaw sprzężony może pokazywać światła masztowe określone w ust. 1 pkt 1 na wysokości mniejszej, pod warunkiem że nie spowoduje to niebezpieczeństwa.

4. Przepisy ust. 1-3 nie mają zastosowania do małych statków napędzających zestaw sprzężony składający się z małych statków oraz do małych statków prowadzonych w zestawie sprzężonym.

Sygnalizacja nocna statków żaglowych w ruchu

§  41.

1. Statki żaglowe powinny pokazywać:

1) światła burtowe określone w § 37 ust. 1 pkt 2; światła te mogą być również światłami zwykłymi,

2) światło rufowe określone w § 37 ust. 1 pkt 3.

2. Niezależnie od świateł określonych w ust. 1 statek żaglowy może pokazywać dwa zwykłe światła lub jasne światła, widoczne ze wszystkich stron, położone pionowo jedno nad drugim w odległości 1 m i w odpowiednim miejscu w górnej części lub na szczycie masztu; górne z tych świateł powinno być czerwone, a dolne - zielone.

3. Przepisy ust. 1 i 2 nie mają zastosowania do małych statków żaglowych, a przepis ust. 2 nie ma zastosowania do statków określonych w § 74.

Sygnalizacja nocna małych statków w ruchu

§  42.

1. Pojedynczy mały statek o napędzie mechanicznym powinien pokazywać:

1) światło masztowe, zamiast jaskrawego jasne, w osi statku, co najmniej 1 m nad światłami burtowymi albo na poziomie świateł burtowych i wówczas co najmniej 1 m przed nimi,

2) światła burtowe; mogą one być zwykłe i położone zgodnie z warunkami określonymi w § 37 ust. 1 pkt 2, mogą być złączone razem lub mogą świecić z jednej latarni w osi statku na dziobie lub w pobliżu dziobu statku,

3) światło rufowe określone w § 37 ust. 1 pkt 3; statek mały może nie pokazywać tego światła, wówczas jednak powinien pokazywać, zamiast światła masztowego określonego w pkt 1, białe, jasne światło widoczne ze wszystkich stron.

2. Pojedynczy mały statek o napędzie mechanicznym, o długości mniejszej niż 7 m i prędkości maksymalnej do 10 km/h, może zamiast świateł określonych w ust. 1 pokazywać zwykłe białe światło, widoczne ze wszystkich stron, umieszczone na takiej wysokości, aby było dobrze widoczne.

3. Jeżeli mały statek holuje lub prowadzi w zestawie sprzężonym tylko małe statki, powinien pokazywać światła określone w ust. 1.

4. Holowane lub prowadzone w zestawie sprzężonym małe statki powinny pokazywać zwykłe białe światła, widoczne ze wszystkich stron. Przepis ten nie ma zastosowania do łodzi towarzyszących statków.

5. Mały statek żaglowy powinien pokazywać:

1) światła burtowe i światło rufowe, przy czym światła burtowe powinny być złączone razem lub świecić z jednej latarni i być położone w osi statku, na dziobie lub w pobliżu dziobu, a światło rufowe - w tylnej części statku; wymienione światła mogą być światłami zwykłymi,

2) albo światła burtowe i światło rufowe świecące z tej samej latarni umieszczonej na szczycie masztu; światła te mogą być światłami zwykłymi,

3) albo zwykłe białe, widoczne ze wszystkich stron światło, gdy długość statku jest mniejsza niż 7 m.

Przy zbliżaniu się do innych statków, statek powinien pokazywać drugie zwykłe białe światło.

6. Pojedynczy mały statek bez napędu mechanicznego lub żaglowego powinien pokazywać zwykłe białe, widoczne ze wszystkich stron światło. Łódź należąca do statku, wykonująca czynności w jego pobliżu, powinna pokazywać to światło przy zbliżaniu się innych statków.

Dodatkowa sygnalizacja nocna statków w ruchu przewożących materiały niebezpieczne

§  43.

1. Statek przewożący materiały niebezpieczne, określone w załączniku nr 9, lub nie odgazowany po przewozie tych materiałów, jest obowiązany pokazywać, poza innymi światłami określonymi w niniejszych przepisach, niebieskie światło w takim miejscu i na takiej wysokości, aby było dobrze widoczne ze wszystkich stron.

2. Statek przewożący materiały niebezpieczne, określone w załączniku nr 10, lub nie odgazowany po przewozie tych materiałów, powinien pokazywać, poza innymi światłami określonymi w niniejszych przepisach, dwa niebieskie światła w takim miejscu i na takiej wysokości, aby były dobrze widoczne ze wszystkich stron; światła te powinny być położone w linii pionowej w odstępie 1 m.

3. Statek przewożący materiały niebezpieczne, określone w załączniku nr 11, powinien pokazywać, poza innymi światłami określonymi w niniejszych przepisach, trzy niebieskie światła w takim miejscu i na takiej wysokości, aby były dobrze widoczne ze wszystkich stron; światła te powinny być położone w linii pionowej w odstępie 1 m.

4. Jeżeli w zestawie pchanym lub w zestawie sprzężonym znajduje się jeden lub więcej statków określonych w ust. 1-3, to pchacz lub zestaw sprzężony powinien pokazywać odpowiednio światło lub światła określone w ust. 1, 2 lub 3.

5. Jeżeli statek, statki w zestawie pchanym lub statki w zestawie sprzężonym przewożą jednocześnie różne materiały niebezpieczne, określone w załącznikach nr 9-11, to statek ten, pchacz prowadzący zestaw pchany lub zestaw sprzężony powinien pokazywać sygnalizację odpowiadającą materiałom niebezpiecznym, które z określonych w ust. 1-3 wymagają największej liczby niebieskich świateł.

6. Światła niebieskie, o których mowa w ust. 1-5, powinny być co najmniej światłami niebieskimi zwykłymi.

7. Jeżeli statki załadowane materiałami niebezpiecznymi są statkami bezpośrednio przybywającymi z wód morskich lub bezpośrednio wychodzącymi z wód śródlądowych na wody morskie, to mogą one zamiast dodatkowych świateł określonych w ust. 1-5 pokazywać światła określone w przepisach obowiązujących na wodach morskich.

Sygnalizacja nocna promów w ruchu

§  44.

1. Prom przemieszczający się na uwięzi powinien pokazywać:

1) jasne białe światło, widoczne ze wszystkich stron, umieszczone na wysokości co najmniej 4 m; jednak wysokość ta może być zmniejszona do 3 m na promach, których długość nie przekracza 15 m i gdy nie spowoduje to niebezpieczeństwa,

2) jasne zielone światło, widoczne ze wszystkich stron, umieszczone pionowo w odległości 1 m nad światłem określonym w pkt 1.

2. Łódź lub główny pływak, podtrzymujący linę promu wahadłowego (z podłużną liną), powinny pokazywać jasne białe światło, widoczne ze wszystkich stron, umieszczone na wysokości co najmniej 1,5 m nad poziomem wody.

3. Prom przemieszczający się swobodnie powinien pokazywać:

1) jasne białe światło, określone w ust. 1 pkt 1,

2) jasne zielone światło, określone w ust. 1 pkt 2,

3) światła burtowe i światło rufowe, określone w § 37 ust. 1 pkt 2 i 3.

4. Prom przemieszczający się swobodnie, który ma pierwszeństwo przejścia, powinien pokazywać:

1) jasne białe światło, określone w ust. 1 pkt 1,

2) dwa jasne zielone światła spełniające warunki określone w ust. 1 pkt 2; drugie światło zielone powinno być pokazywane pionowo, w odległości 1 m nad zielonym światłem określonym w ust. 1 pkt 2,

3) światła burtowe i światło rufowe, określone w § 37 ust. 1 pkt 2 i 3.

Dodatkowa sygnalizacja nocna statków w ruchu, które utraciły zdolność manewrową

§  45.

1. Statek, który utracił manewrowność, w razie konieczności, obok świateł wymaganych niniejszymi przepisami powinien pokazywać:

1) jasne czerwone światło poruszające się wahadłowo; na małych statkach w miejscu czerwonego może być pokazywane białe jasne światło; światło to powinno być pokazywane w stronę zbliżających się statków, albo

2) dwa jasne czerwone światła, widoczne ze wszystkich stron, jedno pionowo nad drugim w odległości 1 m, umieszczone w takim miejscu i na takiej wysokości, aby były widoczne ze wszystkich stron.

2. Zamiast pokazywania świateł określonych w ust. 1, w razie konieczności, statek powinien nadać sygnał dźwiękowy "cztery krótkie dźwięki" lub, jeżeli sytuacja tego wymaga, pokazać te światła i równocześnie nadać ten sygnał.

Sygnalizacja nocna scalonych materiałów pływających i innych obiektów pływających w ruchu

§ 46. Scalone materiały pływające lub inne obiekty pływające powinny pokazywać zwykłe białe światła, widoczne ze wszystkich stron, w liczbie dostatecznej, aby były widoczne ich zarysy.

IIB.

 Sygnalizacja nocna na postoju

Sygnalizacja nocna statków na postoju

§  47.

1. Statek pośrednio lub bezpośrednio przycumowany do brzegu powinien pokazywać zwykłe białe światło, widoczne ze wszystkich stron, od strony szlaku żeglownego i na wysokości co najmniej 3 m.

2. Statek stojący z dala od brzegu na kotwicy, bez bezpośredniego lub pośredniego dostępu do brzegu, powinien pokazywać dwa zwykłe białe światła, widoczne ze wszystkich stron, położone w odpowiednich miejscach: jedno - w dziobowej części statku na wysokości co najmniej 4 m, drugie - w rufie części statku na wysokości co najmniej 2 m i w miarę możliwości o 2 m poniżej pierwszego światła.

3. Zestaw pchany lub sprzężony, jak również każda inna grupa statków stojących z dala od brzegu, bez bezpośredniego lub pośredniego dostępu do brzegu, powinny pokazywać na każdym statku zestaw 1 białe zwykłe światło widoczne ze wszystkich stron. Światło to powinno być umieszczone w przedniej części każdego statku zestawu na wysokości co najmniej 4 m. Łączna liczba świateł zestawu nie powinna w zasadzie wynosić więcej niż 4, jednak zarys zestawu powinien być wyraźnie oznaczony.

4. Mały statek, z wyjątkiem łodzi towarzyszącej statku, stojący na kotwicy, zamiast świateł określonych w ust. 2, powinien pokazywać jedno zwykłe białe światło, widoczne ze wszystkich stron, które może być umieszczone na mniejszej wysokości.

5. Sygnalizacja określona w ust. 1-4 nie obowiązuje:

1) gdy statek znajduje się na postoju na drodze wodnej, na której czasowo ruch statków jest niemożliwy lub zabroniony,

2) gdy statek znajduje się na postoju, przycumowany do brzegu dostatecznie oświetlonego,

3) gdy statek znajduje się na postoju poza szlakiem żeglownym, w pewnie bezpiecznym miejscu.

6. Przepisy ust. 1-5 nie dotyczą statków określonych w § 49, 52, 73 ust. 2 i 3 oraz w § 74.

Dodatkowa sygnalizacja nocna statków na postoju przewożących materiały niebezpieczne

§ 48. Przepisów § 43 powinny przestrzegać statki określone w tym paragrafie, również gdy znajdują się na postoju.

Sygnalizacja nocna promów na postoju przy przystani

§  49.

1. Prom na uwięzi, znajdujący się na postoju przy przystani w trakcie wykonywania prac związanych z przeprawą, powinien pokazywać światła określone w § 44 ust. 1. Niezależnie od tego łódź lub główny pływak podtrzymujący linę promu wahadłowego (z podłużną liną) powinien pokazywać światło określone w § 44 ust. 2.

2. Prom przemieszczający się swobodnie, znajdujący się na postoju przy przystani w trakcie wykonywania prac związanych z przeprawą, powinien pokazywać światła określone w § 44 ust. 1. Podczas krótkiego postoju przy przystani może on w dalszym ciągu pokazywać światła określone w § 37 ust. 1 pkt 2 i 3. Promy określone w ust. 1 oraz w niniejszym ustępie powinny zgasić zielone światło określone w § 44, z chwilą gdy znajdą się na postoju kończąc prace związane z przeprawą.

Sygnalizacja nocna scalonych materiałów pływających i innych obiektów pływających na postoju

§  50.

1. Scalone materiały pływające lub inne obiekty pływające powinny pokazywać zwykłe białe światła, widoczne ze wszystkich stron, w liczbie dostatecznej, aby ich zarysy były widoczne od strony szlaku żeglownego.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do sytuacji określonych w § 47 ust. 5.

Sygnalizacja nocna sprzętu połowowego statków na postoju

§  51.

1. Jeżeli statek ma sprzęt połowowy wystawiony na szlaku żeglownym lub w pobliżu szlaku żeglownego, to statek powinien pokazywać z tego sprzętu zwykłe białe światła, widoczne ze wszystkich stron, w liczbie dostatecznej do określenia położenia tego sprzętu połowowego.

2. Sieci lub inny sprzęt połowowy oraz urządzenia służące do ich umocowania, gdy znajdują się w pobliżu szlaku żeglownego, powinny być oznakowane tykami, a na tyce znajdującej się najbliżej szlaku żeglownego powinno znajdować się białe zwykłe światło widoczne ze wszystkich stron.

3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do sytuacji określonych w § 47 ust. 5 pkt 1-3.

Sygnalizacja nocna pracujących urządzeń pływających i osiadłych na mieliźnie lub zatopionych statków

§  52.

1. Pracujące urządzenia pływające lub statek na postoju, wykonując prace lub operacje sondażowe albo inne pomiary, powinny pokazywać:

1) ze strony lub stron, z których szlak żeglowny jest wolny dla przejścia statków - dwa jasne lub zwykle zielone światła, widoczne ze wszystkich stron, umieszczone pionowo w odległości 1m od siebie,

2) ze strony, z której szlak żeglowny jest zamknięty dla przejścia statków - czerwone światło, widoczne ze wszystkich stron, na takiej wysokości, jak górne światło zielone ze świateł określonych w pkt 1 i o natężeniu świecenia równym natężeniu tych świateł: światła te pokazuje również urządzenie pływające lub statek wymagające ochrony przed falowaniem.

3) ze strony lub stron, z których szlak żeglowny jest wolny dla przejścia statków - jasne lub zwykłe czerwone i białe światła, widoczne ze wszystkich stron, umieszczone pionowo w odległości 1 m, czerwone nad białym,

4) ze strony, z której szlak żeglowny jest zamknięty dla przejścia statków - czerwone światło, widoczne ze wszystkich stron na wysokości światła czerwonego określonego w pkt 3 i o takim samym natężeniu świecenia.

Światła wymienione w pkt 1-4 powinny znajdować się na takiej wysokości, aby były dobrze widoczne ze wszystkich stron dla innych statków.

2. Statek osiadły na mieliźnie lub zatopiony powinien pokazywać światła określone w ust. 1 pkt 3 i 4. Jeżeli położenie zatopionego statku nie pozwala na pokazanie świateł, to światła te należy pokazywać z łodzi, pławy lub pływaka, umieszczonych nad zatopionym statkiem.

Sygnalizacja nocna kotwic, które mogą zagrażać ruchowi żeglugowemu

§  53.

1. Jeżeli w sytuacjach określonych w § 47 i 50 kotwice statków, scalonych materiałów pływających lub innych obiektów pływających rzucone są w takiej odległości i miejscu, że mogą stanowić zagrożenie dla ruchu żeglugowego, to światło znajdujące się najbliżej kotwicy powinno być zastąpione dwoma zwykłymi białymi światłami, widocznymi ze wszystkich stron, umieszczonymi pionowo w odległości 1 m od siebie.

2. Kotwica znajdująca się w położeniu określonym w ust. 1 powinna być oznakowana żółtą pławką z reflektorem radarowym.

3. Kotwica urządzenia pływającego, gdy może zagrażać ruchowi żeglugowemu, powinna być oznakowana w sposób określony w ust. 2 oraz dodatkowo zwykłym białym światłem, widocznym ze wszystkich stron.

III.

 Sygnalizacja dzienna

IIIA.

 Sygnalizacja dzienna w ruchu

Sygnalizacja dzienna zestawów holowanych w ruchu

§  54.

1. Holownik, a przy większej liczbie holowników idący jako pierwszy, gdy prowadzi zestaw holowany lub statek o napędzie mechanicznym, udzielający czasowo pomocy holowniczej statkom o napędzie mechanicznym lub zestawom, powinien pokazywać żółty walec z dwoma pasami (czarnym i białym) w górnej i dolnej części, przy czym białe pasy powinny znajdować się na skraju walca. Walec ten powinien być umieszczony pionowo w dziobowej części statku na takiej wysokości, aby był widoczny ze wszystkich stron.

2. Jeżeli na czele zestawu holowanego idą dwa (lub więcej) połączone lub nie połączone burtami holowniki albo jeżeli przed statkiem o napędzie mechanicznym lub zestawem idą dwa (lub więcej) połączone albo nie połączone burtami statki o napędzie mechanicznym, udzielające czasowo pomocy holowniczej, to każdy z nich powinien pokazywać walec określony w ust. 1.

3. Statki zestawu holowanego, idące za jednym (lub więcej) holownikiem w sytuacjach określonych w ust. 1 i 2 powinny pokazywać żółtą kulę umieszczoną w takim miejscu i na takiej wysokości, aby była widoczna ze wszystkich stron. Jeżeli w zestawie więcej niż dwa z tych statków jest sprzężonych burtami, to kule te powinny pokazywać zewnętrzne statki spośród sprzężonych burtami. Określone wyżej kule pokazywane przez statki holowane w jednym zestawie holowanym, w miarę możliwości, powinny znajdować się na jednakowej wysokości ponad zwierciadłem wody.

4. Jeżeli statek o napędzie mechanicznym albo zestaw sprzężony lub pchany przemieszcza się za statkiem lub statkami o napędzie mechanicznym, udzielającymi czasowo pomocy holowniczej, to ten statek o napędzie mechanicznym, wszystkie statki zestawu sprzężonego i pchacz pchający zestaw pchany powinny pokazywać żółtą kulę określoną w ust. 3.

5. Podczas przejścia pod mostami stałymi lub zamkniętymi mostami zwodzonymi oraz podczas przejścia przez jazy lub śluzy i w innych miejscach o ograniczonym przejściu statki zestawu holowanego mogą pokazywać walce określone w ust. 1 i 2 lub kule określone w ust. 3 i 4, na wysokości mniejszej, pod warunkiem że nie spowoduje to niebezpieczeństwa.

6. Jeżeli wymienione w ust. 1-3 statki są statkami zestawu holowanego, bezpośrednio przychodzącymi z wód morskich lub bezpośrednio wychodzącymi ze śródlądowych wód na wody morskie, to mogą one nie pokazywać żółtej kuli w odniesieniu do statków holowanych lub żółtego walca z pasami w odniesieniu do holowników. Przepis ten dotyczy sytuacji, gdy zestaw holowany wchodzi lub przychodzi z wód morskich i przebywa niewielką odległość od miejsca postoju.

7. Przepisy ust. 1-6 nie mają zastosowania do małych statków holujących zestaw holowany, składający się tylko z małych statków, i do małych statków holowanych.

Sygnalizacja dzienna statków żaglowych w ruchu, korzystających równocześnie z napędu żaglowego i napędu mechanicznego

§ 55. Statek idący pod żaglami i jednocześnie używający mechanicznego urządzenia napędowego powinien pokazywać czarny stożek wierzchołkiem skierowanym w dół. Stożek powinien być umieszczony w takim miejscu i na takiej wysokości, aby był widoczny ze wszystkich stron.

Sygnalizacja dzienna statków w ruchu, które posiadają zezwolenie na przewóz więcej niż 12 pasażerów, o długości mniejszej niż 15 m

§ 56. Statki, które posiadają zezwolenie na przewóz więcej niż 12 pasażerów i których długość jest mniejsza niż 15 m, powinny pokazywać żółty podwójny stożek, umieszczony w takim miejscu i na takiej wysokości, aby był widoczny ze wszystkich stron.

Dodatkowa sygnalizacja dzienna statków w ruchu przewożących materiały niebezpieczne

§  57.

1. Statek przewożący materiały niebezpieczne, określone w załączniku nr 9, lub nie odgazowany po przewozie materiałów powinien pokazywać, poza innymi znakami określonymi w niniejszych przepisach, niebieski stożek skierowany wierzchołkiem w dół, w takim miejscu i na takiej wysokości, aby był widoczny ze wszystkich stron.

2. Statek przewożący materiały niebezpieczne, określone w załączniku nr 10, lub nie odgazowany po przewozie tych materiałów powinien pokazywać, poza innymi znakami określonymi w niniejszych przepisach, dwa niebieskie stożki w linii pionowej, wierzchołkami skierowane w dół, w odległości 1 m od siebie, w takim miejscu i na takiej wysokości, aby były widoczne ze wszystkich stron.

3. Statek przewożący materiały niebezpieczne, określone w załączniku nr 11, powinien pokazywać, poza znakami określonymi w niniejszych przepisach, trzy niebieskie stożki w linii pionowej, wierzchołkami skierowane w dół, w odległości 1 m od siebie, w takim miejscu i na takiej wysokości, aby były widoczne ze wszystkich stron.

4. Jeżeli w zestawie pchanym lub zestawie sprzężonym znajduje się jeden lub więcej statków, określonych w ust. 1-3, to pchacz lub zestaw sprzężony powinny pokazywać odpowiednio stożek lub stożki określone w ust. 1, 2 lub 3.

5. Jeżeli statek, statki w zestawie pchanym lub statki w zestawie sprzężonym przewożą jednocześnie różne materiały niebezpieczne, określone w załącznikach nr 9-11, to statek ten, pchacz prowadzący zestaw pchany lub ten zestaw sprzężony powinny pokazywać sygnalizację odpowiadającą materiałom niebezpiecznym, które z określonych w ust. 1-3 wymagają największej liczby niebieskich stożków.

6. Jeżeli statki załadowane materiałami niebezpiecznymi są statkami bezpośrednio przybywającymi z wód morskich lub bezpośrednio wychodzącymi z wód śródlądowych na wody morskie, to mogą one, zamiast dodatkowych znaków określonych w ust. 1-5, pokazywać znaki określone w przepisach obowiązujących na wodach morskich.

Sygnalizacja dzienna promów w ruchu

§  58.

1. Promy powinny pokazywać zieloną kulę na wysokości co najmniej 4 m.

2. Promy z prawem pierwszeństwa powinny pokazywać biały walec około 1 m poniżej zielonej kuli.

3. Promy, których długość jest mniejsza niż 15 m, mogą pokazywać określoną w ust. 1 zieloną kulę na wysokości co najmniej 3 m.

Dodatkowa sygnalizacja dzienna statków w ruchu, które utraciły zdolność manewrową

§  59.

1. Statek, który utracił zdolność manewrową, w razie konieczności, obok znaków przewidzianych w niniejszych przepisach, powinien pokazywać:

1) czerwoną flagę poruszającą się wahadłowo albo

2) dwie czarne kule, w linii pionowej jedna nad drugą w odległości 1m, umieszczone w odpowiednim miejscu i na takiej wysokości, aby były widoczne ze wszystkich stron.

2. Zamiast pokazywania znaków określonych w ust. 1, w razie konieczności, statek powinien nadać sygnał dźwiękowy "cztery krótkie dźwięki" lub, jeżeli sytuacja tego wymaga, pokazywać równocześnie znaki i nadawać sygnał.

Dodatkowa sygnalizacja dzienna statków mających pierwszeństwo przejścia

§ 60. Statek, który otrzymał prawo pierwszeństwa przejścia przez miejsca, w których obowiązuje kolejność przejścia określona przez inspektorat lub w niniejszych przepisach, powinien pokazywać, oprócz innych znaków określonych niniejszymi przepisami, czerwony trójkątny proporzec o długości co najmniej 1 m i szerokości 0,5 m, umieszczony w dziobowej części statku na takiej wysokości, aby był widoczny ze wszystkich stron.

IIIB.

 Sygnalizacja dzienna na postoju

Sygnalizacja dzienna statków na postoju

§  61.

1. Statek, z wyjątkiem małego statku, i inne grupy statków stojące z dala od brzegu na kotwicy (bez pośredniego lub bezpośredniego dostępu do brzegu) powinny pokazywać czarną kulę umieszczoną w dziobowej części statku w takim miejscu i na takiej wysokości, aby była widoczna ze wszystkich stron. Kula ta powinna być pokazywana również na statku udzielającym pomocy holowniczej.

2. Sygnalizacja, o której mowa w ust. 1, nie obowiązuje:

1) gdy statek znajduje się na postoju na drodze wodnej, na której czasowo ruch żeglugowy jest niemożliwy lub zabroniony,

2) gdy statek znajduje się na postoju poza szlakiem żeglownym w pewnie bezpiecznym miejscu.

3. Przepisy ust. 1 i 2 nie dotyczą statków określonych w § 64, § 73 ust. 2 i 3 i § 74 oraz małych statków, chyba że stoją one na kotwicy na szlaku żeglownym lub w jego pobliżu.

Dodatkowa sygnalizacja dzienna statków przewożących materiały niebezpieczne na postoju

§ 62. Przepisów § 57 obowiązane są przestrzegać określone w nim statki również wówczas, gdy znajdują się na postoju.

Sygnalizacja dzienna sprzętu połowowego statków na postoju

§ 63. Jeżeli statek ma sprzęt połowowy wystawiony na szlaku żeglownym lub w jego pobliżu, to statek powinien pokazywać z tego sprzętu żółte pławy lub żółte flagi, w liczbie dostatecznej do określenia położenia tego sprzętu połowowego.

Sygnalizacja dzienna pracujących urządzeń pływających i osiadłych na mieliźnie lub zatopionych statków

§  64.

1. Pracujące urządzenie pływające lub statek na postoju, wykonujące prace na drodze wodnej, operacje sondażowe albo inne pomiary, powinny pokazywać:

1) ze strony lub stron, z których szlak żeglowny jest wolny dla przejścia statków - dwa zielone podwójne stożki, umieszczone pionowo w odległości 1 m od siebie,

2) ze strony, z której szlak żeglowny jest zamknięty dla przejścia statków - czerwoną kulę na takiej wysokości, jak górny podwójny stożek ze stożków określonych w pkt 1; kulę tę i stożki pokazują również, gdy urządzenie pływające lub statek wymagają ochrony przed falowaniem,

3) ze strony lub stron, z których szlak żeglowny jest wolny dla przejścia statków - flagę czerwono-białą lub dwie flagi, umieszczone pionowo w odległości 1 m, z których górna jest koloru czerwonego, a dolna - koloru białego,

4) ze strony, z której szlak żeglowny jest zamknięty dla przejścia statków - flagę czerwoną (na wysokości flagi czerwono-białej lub czerwonej, o której mowa w pkt 3).

2. Znaki sygnalizacyjne określone w ust. 1 pkt 1 i 2 mogą być zastąpione następującymi znakami:

1) ze strony lub stron, z których szlak żeglowny jest wolny dla przejścia statków - znakiem żeglugowym wskazania zezwolenia na przejazd E.1 (załącznik nr 7),

2) ze strony, z której szlak żeglowny jest zamknięty dla przejścia statków - znakiem żeglugowym zakazu przejścia A.1 (załącznik nr 7), umieszczonym na takiej samej wysokości, jak znak E.1 określony w pkt 1.

3. Wszystkie znaki sygnalizacji dziennej określone w ust. 1 i 2 powinny być pokazywane na takiej wysokości, aby były widoczne ze wszystkich stron. Flagi określone w ust. 1 pkt 3 i 4 mogą być zastąpione tablicami tego samego koloru.

4. Statek osiadły na mieliźnie lub zatopiony obowiązany jest pokazywać znaki określone w ust. 1 pkt 3 i 4. Jeżeli położenie zatopionego statku nie pozwala na pokazywanie znaków, to znaki te powinny być pokazywane z łodzi, pławy lub pływaka, umieszczonych nad zatopionym statkiem.

5. Jeżeli określone w ust. 1 prace odbywają się na drodze wodnej z dala od szlaku żeglownego, to inspektorat może zwolnić pracujące urządzenia pływające lub wykonujący pracę statek od obowiązku pokazywania znaków określonych w ust. 1 pkt 1 i 2 oraz w ust. 2 pkt 1 i 2.

Sygnalizacja dzienna kotwic, które mogą zagrażać ruchowi żeglugowemu

§ 65. Kotwice statków, scalonych materiałów pływających i innych obiektów, jeżeli rzucone są w takiej odległości i miejscu, że mogą stanowić zagrożenie dla ruchu żeglugowego, powinny być oznakowane żółtą pławą z reflektorem radarowym.

IV.

 Sygnalizacja specjalna

Sygnalizacja zakazu wstępu na statek

§  66.

1. Jeżeli obowiązujące przepisy zabraniają wstępu na statek osobom nie należącym do załogi statku, to zakaz ten powinien być oznakowany znakiem zakazu wstępu na statek (załącznik nr 3 pkt 4.1). Znak ten powinien być pokazywany, w zależności od potrzeb, na pokładzie statku lub na jego trapie. Znak powinien mieć średnicę 0,6 m i spełniać warunki określone w § 32 ust. 3.

2. Znak określony w ust. 1 powinien być w porze nocnej oświetlony.

Sygnalizacja zakazu palenia tytoniu

§  67.

1. Jeżeli obowiązujące przepisy zakazują palenia tytoniu na statku, to zakaz ten powinien być oznakowany znakiem zakazu palenia tytoniu (załącznik nr 3 pkt 4.2). Znak ten powinien być pokazany, w zależności od potrzeb, na pokładzie statku lub na jego trapie. Znak powinien mieć średnicę około 0,6 m i spełniać warunki określone w § 32 ust. 3.

2. Znak, o którym mowa w ust. 1, powinien być w porze nocnej oświetlony.

Dodatkowa sygnalizacja statków organów kontroli i straży pożarnej

§  68.

1. Statki inspektoratów żeglugi śródlądowej, Policji i Straży Granicznej, gdy jest to konieczne dla zachowania bezpieczeństwa lub porządku na drodze wodnej, oprócz innych określonych w niniejszych przepisach świateł i znaków, mogą pokazywać zarówno w dzień, jak i w nocy, niebieskie migające światło, widoczne ze wszystkich stron. Przepis powyższy stosuje się również do statków straży pożarnej i wodnego pogotowia ratunkowego, gdy uczestniczą w akcji ratowniczej.

2. Statki inspektoratów, Policji, straży pożarnej i wodnego pogotowia ratunkowego, oprócz sygnalizacji i w sytuacjach, określonych w ust. 1, mogą również nadawać ciągły sygnał dźwiękowy syreną lub ciągły sygnał trójtonowy.

3. Statki wodnego pogotowia ratunkowego mogą pokazywać białą kwadratową flagę ze znakiem niebieskiego krzyża, o boku około 0,5 m.

4. Inne statki odbierające sygnały specjalne, określone w ust. 1-3, są obowiązane przedsięwziąć wszelkie podyktowane sytuacją środki dla ułatwienia przejścia statków nadających te sygnały.

Sygnały wzywania pomocy

§  69.

1. Statek znajdujący się w niebezpieczeństwie wzywa pomocy używając:

1) flagi lub innego podobnego przedmiotu, którym zatacza kręgi,

2) flagi i umieszczonej nad nią lub pod nią kuli lub przedmiotu podobnego do kuli,

3) światła, którym zatacza się kręgi,

4) rakiet lub pocisków wyrzucających czerwone gwiazdy, wystrzeliwanych w krótkich odstępach czasu,

5) sygnału świetlnego składającego się z grupy ...---... (SOS), nadanego znakiem Morsa (trzy krótkie błyski, trzy długie błyski i trzy krótkie błyski),

6) płomienia na statku (np. palącej się beczki smoły, oleju itp.),

7) rakiety spadochronowej lub pochodni ręcznej palącej się czerwonym płomieniem,

8) powtarzanego powolnego podnoszenia i opuszczania obu ramion wyprostowanych w bok.

2. Określone w ust. 1 sygnały mogą być pokazywane łącznie lub osobno i mogą zastępować lub uzupełniać sygnały dźwiękowe określone w § 78 ust. 4.

Sygnalizacja zakazu postoju w pobliżu statku

§  70.

1. Jeżeli obowiązujące przepisy lub doraźne zalecenia inspektoratu zabraniają postoju w pobliżu statku, to statek ten powinien pokazywać na pokładzie ustawiony wzdłuż osi, widoczny z obydwu stron znak określony w załączniku nr 3 pkt 4. Wymiary znaku powinny być zgodne z przepisami § 33 ust. 3, a liczba umieszczona na znaku powinna wskazywać odległość w metrach, na jakiej postój innych statków jest zabroniony.

2. W nocy znak określony w ust. 1 powinien być oświetlony tak, aby był widoczny z obydwu stron statku.

3. Przepisy ust. 1 i 2 nie mają zastosowania do statków i zestawów określonych w § 48 i 62.

Dodatkowa sygnalizacja w celu ochrony przed falowaniem

§  71.

1. Statki, scalone materiały pływające i inne obiekty pływające w ruchu lub na postoju, z wyjątkiem statków określonych w § 52 i 64, które żądają od innych statków lub scalonych materiałów pływających ochrony przed falowaniem, oprócz sygnałów przewidzianych w niniejszych przepisach, mogą pokazywać:

1) w nocy: zwykłe czerwone nad białym światła lub jasne czerwone nad białym światłem umieszczone pionowo w odstępie 1 m, w takim miejscu i na takiej wysokości, aby były widoczne ze wszystkich stron i aby nie były odbierane za inne światła przewidziane niniejszymi przepisami,

2) w dzień: czerwono-białą flagę lub flagę czerwoną umieszczoną pionowo w odstępie 1 m nad flagą białą, a takim miejscu i na takiej wysokości, aby były widoczne ze wszystkich stron. Flagi mogą być zastąpione tablicami.

2. Nie naruszając przepisów § 52 i 64, sygnalizację określoną w ust. 1 mogą pokazywać tylko:

1) statki, scalone materiały pływające i inne obiekty pływające, poważnie uszkodzone, biorące udział w akcji ratowniczej oraz te które utraciły zdolność manewrową,

2) statki, scalone materiały pływające i inne obiekty pływające, które posiadają na to pisemne zezwolenie inspektoratu.

Dodatkowa sygnalizacja statków w ruchu zajętych pracami na drodze wodnej

§ 72. Statki w ruchu, wykonujące prace na drodze wodnej albo operacje sondażowe lub inne pomiary, mogą dodatkowo, obok sygnalizacji określonej w niniejszych przepisach, w dzień i w nocy pokazywać zwykłe lub jasne żółte migające światło, widoczne ze wszystkich stron. Wymienioną sygnalizację mogą pokazywać statki mające pisemne zezwolenie inspektoratu.

Dodatkowa sygnalizacja statków o ograniczonej zdolności manewrowej

§  73.

1. Statek, który ze względu na ograniczoną zdolność manewrową nie może ustąpić z drogi, wykonuje prace podwodne, prace pogłębiarskie, układa kabel lub ustawia znaki pływające, którego położenie może utrudniać ruch żeglugowy, powinien oprócz innej sygnalizacji przewidzianej w niniejszych przepisach pokazywać:

1) w nocy: trzy zwykłe lub jasne światła, z których górne i dolne są czerwone, a środkowe - białe umieszczone pionowo w odległości po 1 m, w takim miejscu i na takiej wysokości, aby były widoczne ze wszystkich stron,

2) w dzień: dwie czarne kule i między nimi czarny podwójny stożek, umieszczone pionowo w odległości po 1m, w takim miejscu i na takiej wysokości, aby były widoczne ze wszystkich stron.

2. Jeżeli statki określone w ust. 1 wykonują prace na drodze wodnej, stwarzające niebezpieczeństwo dla ruchu żeglugowego przez tworzenie przeszkody poza statkiem, to oprócz sygnalizacji określonej w ust. 1 powinny pokazywać:

1) w nocy:

a) dwa zwykłe lub jasne czerwone światła, umieszczone pionowo w odległości 1 m, na stronie lub stronach, z których znajduje się przeszkoda,

b) dwa zwykłe lub jasne zielone światła, umieszczone pionowo w odległości 1 m, na stronie lub stronach, z których szlak żeglowny jest wolny dla przejścia statków,

2) w dzień:

a) dwie czarne kule, umieszczone pionowo w odległości 1 m, na stronie lub stronach, z których znajduje się przeszkoda,

b) dwa czarne podwójne stożki, umieszczone pionowo w odległości 1 m, na stronie lub stronach, z których szlak żeglowny jest wolny dla przejścia statków.

Światła i znaki powinny znajdować się nie niżej niż 2 m i nie wyżej niż na poziomie dolnego światła lub znaku określonego w ust. 1.

3. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do pracujących urządzeń pływających.

Dodatkowa sygnalizacja statków zajętych połowem

§  74.

1. Statek w ruchu, który jest zajęty ciągnięciem sieci trałowej lub innego sprzętu połowowego w wodzie, oprócz sygnalizacji przewidzianej w niniejszych przepisach, powinien dodatkowo pokazywać:

1) w nocy: dwa zwykłe lub jasne, widoczne ze wszystkich stron światła, z których górne jest zielone, a dolne białe, umieszczone pionowo w odległości co najmniej 1 m, na takiej wysokości, aby były widoczne ze wszystkich stron; światła te powinny znajdować się przed światłem określonym w § 37 ust. 1 pkt 1, górne światło powinno znajdować się poniżej tego światła, a dolne - powyżej świateł określonych w § 37 ust. 1 pkt 2, w miarę możliwości, na wysokości dwa razy większej niż pionowa odległość między nimi,

2) w dzień: dwa czarne połączone wierzchołkami stożki, umieszczone jeden nad drugim, na wysokości takiej, aby były widoczne ze wszystkich stron.

2. Statek w ruchu, zajęty połowem, z wyjątkiem statków określonych w ust. 1, powinien pokazywać sygnalizację określoną w ust. 1, z wyjątkiem światła określonego w § 37 ust. 1 pkt 1, oraz zamiast zielonego światła - zwykłe lub jasne światło czerwone. W przypadku gdy statek ten ma wystawione urządzenia połowowe, rozciągające się na odległość w poziomie większą niż 150 m od statku, powinien pokazywać dodatkowo w kierunku narzędzia połowu:

1) w nocy: zwykłe lub jasne białe światło, widoczne ze wszystkich stron, w odległości od 2 do 6 m od określonych wyżej świateł czerwonego, białego i na wysokości nie większej niż to światło białe i nie mniejszej niż światła określone w § 37 ust. 1 pkt 2,

2) w dzień: czarny stożek skierowany wierzchołkiem do góry.

3. Statek o długości mniejszej niż 20 m zamiast dwóch czarnych stożków położonych pionowo jeden nad drugim, określonych w ust. 1 i 2, może pokazywać kosz.

4. Inspektorat może zwolnić statki zajęte połowem od obowiązku pokazywania dodatkowej sygnalizacji nocnej, określonej w ust. 1 i 2, jednakże nie może to mieć miejsca na drogach wodnych, na których kursują promy lub statki odbywają regularne rejsy.

Dodatkowa sygnalizacja statków zajętych pracami podwodnymi

§  75.

1. Statek zajęty pracami podwodnymi, oprócz innej sygnalizacji przewidzianej niniejszymi przepisami, powinien pokazywać sztywną kopię flagi "A" międzynarodowego kodu sygnałowego (załącznik nr 3 pkt 4.10, rys. 82) umieszczoną w taki sposób, aby była zapewniona widoczność zarówno w dzień, jak i w nocy.

2. Jeżeli bezpieczeństwo ruchu żeglugowego tego wymaga, zamiast znaku określonego w ust. 1 statek powinien pokazywać sygnalizację określoną w § 73 ust. 1.

Dodatkowa sygnalizacja statków zajętych trałowaniem min

§ 76. Statek zajęty trałowaniem min, oprócz innej sygnalizacji przewidzianej niniejszymi przepisami, powinien pokazywać:

1) w nocy: trzy zwykłe lub jasne zielone światła, widoczne ze wszystkich stron; światła te powinny być rozmieszczone tak, aby tworzyły trójkąt o podstawie poziomej, prostopadłej do osi statku; najwyższe z tych świateł powinno znajdować się na szczycie lub w pobliżu szczytu przedniego masztu, a pozostałe - na końcach rei przedniego masztu,

2) w dzień: trzy czarne kule, umieszczone tak jak światła określone w pkt 1.

Dodatkowa sygnalizacja statków zajętych pilotażem

§ 77. Statek pełniący służbę pilotową, oprócz innej sygnalizacji przewidzianej niniejszymi przepisami, powinien zamiast światła określonego w § 37 ust. 1 pkt 1 pokazywać dwa zwykłe lub jasne, widoczne ze wszystkich stron światła, umieszczone jedno nad drugim, na szczycie lub w pobliżu szczytu masztu; górne światło powinno być białe, a dolne - czerwone.

Rozdział  4

Sygnalizacja dźwiękowa statków - łączność radiotelefoniczna

Przepisy ogólne

§  78.

1. W przypadkach gdy niniejsze przepisy przewidują nadawanie sygnałów dźwiękowych innym sposobem niż uderzeniami w dzwon, sygnały te powinny być nadawane:

1) na statkach o napędzie mechanicznym, z wyjątkiem małych statków nie posiadających urządzeń radarowych - za pomocą mechanicznie uruchamianych urządzeń sygnałowych, umieszczonych na dostatecznej wysokości, aby sygnały dźwiękowe mogły swobodnie się rozchodzić do przodu, a także, w miarę możliwości, do tyłu; sygnały nadawane tymi urządzeniami powinny odpowiadać ustaleniom określonym w części I załącznika nr 6.

2) na statkach bez napędu mechanicznego i na małych statkach o napędzie mechanicznym, które nie posiadają mechanicznie uruchamianych urządzeń do nadawania sygnałów dźwiękowych - za pomocą trąbki lub rogu; sygnały dźwiękowe nadawane tymi przyborami powinny odpowiadać ustaleniom części I pkt 1 lit. b) i pkt 2 lit. b) załącznika nr 6.

2. Sygnały dźwiękowe statków o napędzie mechanicznym powinny być nadawane z zsynchronizowanymi sygnałami świetlnymi; światło tych sygnałów powinno być jasne, żółte, widoczne ze wszystkich stron. Warunek ten nie dotyczy małych statków, sygnałów określonych w § 119 ust. 4 pkt 1 (kategorii I) i w § 133 oraz sygnałów nadawanych dzwonem. Światło żółte może być zastąpione światłem białym, w myśl prawidła 34 lit. b) i d) Międzynarodowych przepisów o zapobieganiu zderzeniom na morzu z 1972 r., stanowiących załącznik do Konwencji w sprawie międzynarodowych przepisów o zapobieganiu zderzeniom na morzu z 1972 r., sporządzonej w Londynie dnia 20 października 1972 r. (Dz. U. z 1977 r. Nr 15, poz. 61 i z 1984 r. Nr 23, poz. 106), gdy statek przybył bezpośrednio z wód morskich i przebywa na śródlądowych drogach wodnych bezpośrednio graniczących z wodami morskimi.

3. Z zestawu w ruchu sygnały powinien nadawać ten statek, na którym znajduje się kierownik zestawu; w sytuacji, gdy statek o napędzie mechanicznym udziela czasowo pomocy holowniczej zestawowi, sygnały powinny być nadawane z tego statku.

4. Jeżeli statek znajduje się w niebezpieczeństwie, to może wzywać pomocy przez nadawanie sygnałów dźwiękowych "powtarzane ciągłe długie dźwięki" lub "powtarzane serie uderzeń w dzwon". Sygnały te zastępują lub uzupełniają sygnalizację wzrokową określoną w § 69.

5. Dla zapewnienia słyszalności sygnałów dźwiękowych w sterowni statku, w miejscu, gdzie znajduje się głowa sterującego, natężenie hałasu przy ruchu statku w normalnych warunkach nie powinno przekraczać 70 dB.

6. W przypadku braku dzwonu, przewidziane sygnały mogą być nadawane przez uderzenia metalem o metal. Seria uderzeń w dzwon oznacza nieprzerwane gwałtowne bicie w dzwon przez okres 4 sekund.

Stosowanie sygnałów dźwiękowych

§  79.

1. Statek, z wyjątkiem określonych w ust. 2 małych statków powinien w określonych sytuacjach nadawać sygnały dźwiękowe wymienione w części III załącznika nr 6.

2. Małe statki pojedyncze lub małe statki prowadzące zestawy złożone wyłącznie z małych statków mogą w sytuacjach koniecznych nadawać sygnały dźwiękowe określone w części III A załącznika nr 6.

Zabronione sygnały dźwiękowe

§  80.

1. Z zastrzeżeniem ust. 2, nie należy używać sygnałów dźwiękowych innych niż określone w niniejszych przepisach, a sygnałów określonych w niniejszych przepisach nie należy używać w innych sytuacjach niż te, dla których zostały ustalone.

2. W sytuacjach szczególnych do porozumiewania się między statkami lub między statkiem i brzegiem mogą być używane inne niż określone w niniejszych przepisach sygnały dźwiękowe, jednak pod warunkiem, że sygnały te nie zostaną zrozumiane jako sygnały określone w niniejszych przepisach.

Łączność radiotelefoniczna

§  81.

1. Wszystkie urządzenia używane do łączności radiotelefonicznej na statkach lub na innych obiektach pływających powinny odpowiadać obowiązującym w tym zakresie przepisom.

2. Inspektorat na podstawie zezwolenia Ministra Łączności lub upoważnionych przez niego organów ustala dla odcinków dróg wodnych kanały łączności radiotelefonicznej, przeznaczone do łączności między statkami i między statkiem i brzegiem drogi wodnej; kanały te mogą być wykorzystywane wyłącznie do przekazywania informacji wynikających ze stosowania niniejszych przepisów lub doraźnych zaleceń inspektoratu. Inne informacje niż dotyczące niniejszych przepisów powinny być przekazywane na innych kanałach.

3. Statki określone przez inspektorat oraz statki uprawiające żeglugę w sytuacjach wymagających, zgodnie z niniejszymi przepisami, łączności radiotelefonicznej powinny być wyposażone w radiotelefony.

4. Statki obowiązane do używania radiotelefonu powinny korzystać z niego na kanale wyznaczonym przez inspektorat.

Rozdział  5

Znaki żeglugowe i oznakowania dróg wodnych

Znaki żeglugowe

§  82.

1. W załączniku nr 7 określono znaki żeglugowe zakazu, nakazu, ograniczenia, zalecenia i wskazania, a także znaki uzupełniające informacyjne oraz znaczenie tych znaków.

2. Kierownicy statków i inni uczestnicy ruchu żeglugowego powinni stosować się do znaków żeglugowych określonych w ust. 1, znajdujących się na drodze wodnej i na jej brzegach lub pokazywanych przez posterunki sygnalizacyjne.

Oznakowanie dróg wodnych

§  83.

1. Załącznik nr 8 określa znaki służące do oznakowania dróg wodnych w celu ułatwienia ruchu żeglugowego, ich znaczenie oraz sygnały świetlne spełniające zadania tych znaków w porze nocnej.

2. W rozumieniu niniejszych przepisów za prawą stronę szlaku żeglownego lub prawy brzeg należy uważać tę stronę brzegu, która dla statku płynącego w dół rzeki znajduje się na prawo.

Rozdział  6

Zasady ruchu żeglugowego

I.

 Przepisy ogólne

Definicja

§  84.

1. W rozumieniu rozdziału 6 za drogi wodne kategorii II uważa się drogi wodne określone w załączniku nr 12. Wszystkie pozostałe drogi wodne uważa się za drogi kategorii I.

2. W rozumieniu rozdziału 6 określenie kierunku "w górę" na rzekach, łącznie z akwenami, przez które przepływają, oraz na kanałach lateralnych oznacza ruch w kierunku źródeł rzeki. Kierunki ruchu na kanałach i jeziorach oraz zasady ustalania przez inspektoraty kierunków na kanałach i jeziorach określa załącznik nr 12.

3. Użyte w rozdziale 6 określenie:

1) mijanie - oznacza sytuację, gdy dwa statki idą w przeciwnych lub prawie przeciwnych kierunkach,

2) wyprzedzanie - oznacza sytuację, gdy statek (wyprzedzający) zbliża się do drugiego statku (wyprzedzanego) pod kątem większym niż 22,5^o, z tyłu za jego trawersem, i wyprzedza go,

3) kursy przecinające się - oznacza sytuację, gdy dwa statki zbliżają się do siebie w sposób inny niż określony w pkt 1 i 2,

przy czym określenie statek oznacza również scalone materiały pływające.

Statki o dużej prędkości

§ 85. Statki poruszające się na podwodnych płatach (wodoloty), a także inne statki pływające z prędkością większą niż 40 km/h, powinny pozostawiać innym statkom akwen zapewniający im możliwość zachowania kursu oraz swobodę manewrowania. Statki o dużej prędkości nie mogą żądać, aby inne statki ustępowały im z drogi, a zamiar mijania lub wyprzedzania powinny sygnalizować we właściwym czasie.

Małe statki

§  86.

1. Określenie "mały statek" w tym rozdziale oznacza mały statek, jak również zestawy składające się wyłącznie z małych statków.

2. Jeżeli przepisy nie stanowią inaczej, małe statki powinny ustępować z drogi innym statkom, z wyjątkiem statków wymienionych w § 85, pozostawiając im dostateczny akwen dla ruchu i manewrowania.

II.

 Mijanie, wyprzedzanie i kursy przecinające się

Zasady ogólne

§  87.

1. Przecinanie kursu lub wyprzedzanie dozwolone jest tylko wówczas, gdy szerokość drogi wodnej jest dostateczna dla jednoczesnego przejścia, z uwzględnieniem warunków na danym akwenie oraz ruchu innych statków.

2. Sygnały przewidziane w § 89, 90 i 116 powinny być przekazywane w zestawach tylko przez te statki, na których pokładzie znajduje się kierownik zestawu. Sygnały wizualne w tych przypadkach przekazuje tylko statek udzielający czasowo pomocy holowniczej.

3. Statki idące kursem wykluczającym możliwość zderzenia nie powinny zmieniać kursu ani prędkości w taki sposób, aby powstało ryzyko zderzenia.

4. Jeżeli przy mijaniu lub przecinaniu kursów jeden ze statków ma ustąpić drogi drugiemu statkowi, to ten drugi statek nie powinien zmieniać kursu ani prędkości. Jeżeli z jakiejkolwiek przyczyny statek obowiązany do zachowania swego kursu i prędkości znajduje się tak blisko, że nie można uniknąć zderzenia tylko przez działanie statku ustępującego z drogi, to powinien on podjąć takie działanie, które najlepiej przyczyni się do uniknięcia zderzenia.

Kursy przecinające się

§  88.

1. Jeżeli dwa statki idą kursem przecinającym się w taki sposób, że powoduje to ryzyko zderzenia, to statek, który ma drugi statek ze swej prawej burty, powinien ustąpić mu z drogi i gdy okoliczności na to pozwalają - uniknąć przecinania kursu przed jego dziobem. Jednakże statek idący prawą stroną głównego szlaku żeglownego powinien zachować swój kurs. Zasada ta nie ma zastosowania do małych statków w odniesieniu do statków, które nie są małymi statkami.

2. Przepisy ust. 1 nie mają również zastosowania do statków, co do których obowiązują przepisy § 98, 99 i 101.

3. Niezależnie od przepisu ust.1, jeżeli dwa małe statki różnej kategorii idą kursami przecinającymi się, tak że może wyniknąć ryzyko zderzenia, to małe statki o napędzie mechanicznym powinny ustąpić drogi wszystkim innym małym statkom, a małe statki, które nie mają napędu mechanicznego ani nie płyną pod żaglami, powinny ustępować z drogi małym statkom żaglowym. Jednakże mały statek, który idzie przy prawej krawędzi szlaku żeglownego lub blisko prawego brzegu, powinien zachować swój kurs.

4. Niezależnie od przepisu ust. 1, jeżeli dwa statki żaglowe zbliżają się do siebie w taki sposób, że powoduje to ryzyko zderzenia, to jeden z nich powinien ustąpić z drogi drugiemu, według następujących zasad:

1) jeżeli obydwa statki idą różnymi halsami, statek, który idzie lewym halsem, powinien ustąpić z drogi drugiemu statkowi,

2) jeżeli obydwa statki płyną tymi samymi halsami, statek znajdujący się od strony nawietrznej powinien ustąpić z drogi statkowi znajdującemu się od strony zawietrznej,

3) jeżeli statek idący lewym halsem widzi statek znajdujący się od strony nawietrznej, a nie może z pewnością ustalić, czy statek ten idzie lewym czy prawym halsem, powinien ustąpić z drogi temu statkowi.

Jednakże statek, który idzie przy prawej krawędzi szlaku żaglownego lub blisko prawego brzegu, powinien zachować swój kurs.

Przepisy te nie mają zastosowania do małych statków żaglowych w odniesieniu do statków żaglowych nie będących małymi statkami.

Mijanie - podstawowe zasady

§ 89. Na drogach wodnych kategorii I

1. Przy mijaniu statki idące w górę powinny, uwzględniając miejscowe warunki i ruch innych statków, ustąpić drogi statkom idącym w dół.

2. Statki idące w górę, pozostawiając statkom idącym w dół wolną drogę ze swej lewej burty, nie podają żadnych sygnałów wzrokowych.

3. Statki idące w górę, pozostawiając statkom idącym w dół wolną drogę ze swojej prawej burty, powinny w odpowiednim czasie z prawej burty:

a) w dzień - pokazywać jasnoniebieską tablicę w połączeniu z białym migającym światłem albo wyjątkowo, gdy pokazywanie niebieskiej tablicy jest niemożliwe, pokazywać i poruszać, zamiast tablicą, jasnoniebieską flagą,

b) w nocy - pokazywać jasne białe migające światło, z którym jednocześnie mogą pokazywać jasnoniebieską tablicę.

Wymienione sygnały wzrokowe powinny być widoczne z przodu i z tyłu statku, aż do zakończenia mijania.

Nie należy pokazywać tych sygnałów po zakończeniu mijania, z wyjątkiem przypadków, gdy statek chce pokazać, że zamierza dalszym widocznym statkom, idącym w dół, pozostawić wolną drogę z prawej burty.

Jasnoniebieska tablica powinna mieć białe obrzeże o szerokości co najmniej 5 cm, a jej ramka, drążki oraz oprawa białego migającego światła powinny mieć ciemny kolor.

4. Jeżeli zachodzi obawa, że zamiary statków idących w górę nie zostały właściwie zrozumiane przez statki idące w dół, statki idące w górę powinny nadać sygnał dźwiękowy:

- "jeden krótki dźwięk", jeżeli mijanie ma nastąpić lewymi burtami,

- "dwa krótki dźwięki", jeżeli mijanie ma nastąpić prawymi burtami.

5. Nie naruszając przepisu § 97, statki idące w dół powinny iść drogą wskazaną im przez statki idące w górę, zgodnie z podanymi wyżej ustaleniami. Statki te powinny powtórzyć określone w ust. 3 sygnały wzrokowe i określone w ust. 4 sygnały dźwiękowe, które są im pokazane lub nadane przez statki idące w górę.

6. Podane w ust. 1-5 zasady mijania nie mają zastosowania do małych statków w odniesieniu do innych statków ani do małych statków mijających się z innymi małymi statkami.

7. Przy mijaniu się dwóch małych statków mają zastosowanie przepisy ust. 1-3 dotyczące dróg wodnych kategorii II.

Na drogach wodnych kategorii II

1. Jeżeli dwa statki idą przeciwnymi lub prawie przeciwnymi kursami w taki sposób, że powoduje to ryzyko zderzenia, to każdy z nich powinien zmienić kurs w prawo w taki sposób, aby mógł przejść z lewej burty drugiego statku. Przepis ten nie ma zastosowania przy mijaniu małych statków z innymi statkami.

2. Przy mijaniu małych statków różnych kategorii obowiązują przepisy § 88 ust. 3.

3. Przy mijaniu małych statków żaglowych obowiązują przepisy § 88 ust. 4.

Mijanie - odstępstwa od podstawowych zasad

§ 90. Na drogach wodnych kategorii I

1. W odstępstwie od ustaleń § 89:

a) idące w dół statki pasażerskie, które chcą podejść do przystani położonej przy brzegu, przy którym idą statki w górę,

b) idące w dół zestawy holowane, które w celu zawrócenia w górę muszą trzymać się określonego brzegu,

jeżeli jest to dla nich konieczne, mogą żądać zmiany stron mijania od statków idących w górę, proponujących mijanie według zasad określonych w § 89.

Żądanie zmiany strony mijania przez statki idące w dół może wystąpić tylko wtedy, gdy upewnią się, że zmiana ta nie spowoduje ryzyka zderzenia.

2. W przypadku odstępstwa określonego w ust. 1 statki idące w dół powinny w odpowiednim czasie nadać następujące sygnały:

- "jeden krótki dźwięk", jeżeli mijanie ma nastąpić lewymi burtami lub

- "dwa krótkie dźwięki", jeżeli mijanie ma nastąpić prawymi burtami, i ponadto powinny pokazywać sygnały wizualne określone w § 89 ust. 3.

3. Statki idące w górę powinny spełnić żądanie statków idących w dół, potwierdzając to sygnałami:

- "jeden krótki dźwięk", jeżeli mijanie ma nastąpić lewymi burtami; jednocześnie powinny usunąć sygnały wizualne określone w § 89 ust. 3,

- "dwa krótkie dźwięki", jeżeli mijanie ma nastąpić prawymi burtami; jednocześnie powinny pokazać sygnały wizualne określone w § 89 ust. 3.

4. Jeżeli zachodzi obawa, że zamiary idących w dół statków nie zostały zrozumiane przez statki idące w górę, statki idące w dół powinny powtórzyć sygnały dźwiękowe określone w ust. 3.

5. Jeżeli statki idące w górę uznają, że mijanie z odstępstwem określonym w ust. 1 może spowodować ryzyko zderzenia, powinny nadać sygnał dźwiękowy "seria bardzo krótkich dźwięków". Po tym sygnale kierownicy obydwu statków powinni podjąć wszystkie podyktowane sytuacją działania dla uniknięcia zderzenia i zagrożenia w ruchu żeglugowym.

6. Przepisów ust. 1-5 nie stosuje się do małych statków w odniesieniu do statków nie zaliczanych do małych statków ani do małych statków mijających się z innymi małymi statkami.

Na drogach wodnych II kategorii

1. W odstępstwie od ustaleń § 89, w szczególnych sytuacjach i pod warunkiem że nie stworzy to ryzyka zderzenia, statki mogą żądać mijania się prawymi burtami. Powyższe odstępstwo może mieć zastosowanie tylko w następujących sytuacjach:

a) gdy statki bez ładunku, poddane działaniu bocznego wiatru, nie mogą utrzymać się na prawej stronie,

b) gdy statki chcą podejść do brzegu (przystani) znajdującej się po ich lewej stronie,

c) gdy statki chcą wejść do portu, wejść do odgałęzienia, przejść przez śluzę lub pod mostem znajdującym się po lewej stronie.

2. W przypadkach odstępstwa określonego w ust. 1 statki powinny nadać dźwiękowy sygnał "dwa krótkie dźwięki" i oprócz tego powinny pokazać sygnały wizualne określone w § 89 ust. 3 (kat. I).

Wymienione sygnały powinny być widoczne z przodu i z tyłu statku i aż do zakończenia mijania. Nie wolno pokazywać tych sygnałów po zakończeniu mijania, z wyjątkiem przypadków, gdy statek chce pokazać, że zamierza dalszym, widocznym statkom pozostawić wolną drogę z prawej burty.

3. Statki, z którymi ma nastąpić mijanie, powinny również nadać sygnał dźwiękowy "dwa krótkie dźwięki" i ustąpić z drogi w lewą stronę, tak aby mijanie było bezpieczne. Powinny one pokazywać również sygnały wizualne określone w § 89 ust. 3 (kat. I).

4. Jeżeli statki wymienione w ust. 3 uznają, że mijanie z odstępstwem określonym w ust. 1 może spowodować ryzyko zderzenia, powinny nadać sygnał dźwiękowy "seria bardzo krótkich dźwięków". Po tym sygnale kierownicy obydwu statków powinni podjąć wszystkie podyktowane sytuacją działania dla uniknięcia zderzenia i zagrożenia w ruchu żeglugowym. Ustalenia ust. 6 kategorii I dotyczą również kategorii II.

Mijanie ze statkami holowanymi na linie z brzegu

§  91.

1. W przypadku mijania się statku holowanego na linie z brzegu ze statkiem poruszającym się w inny sposób, odmiennie od przepisów § 89 i 90, statki powinny mijać się tak, żeby statek holowany na linie z brzegu kierował się wzdłuż brzegu, z którego jest holowany.

2. W przypadku mijania się dwóch statków holowanych na linie z tego samego brzegu, statek holowany w górę odchodzi od tego brzegu, usuwa linę, na której jest holowany, i pozostawia wolną drogę statkowi holowanemu w dół przy brzegu, z którego jest holowany.

3. Jeżeli mijanie określone wyżej odbywa się na drodze wodnej, dla której nie ustalono kierunków, to statek podający linę na brzeg z lewej burty odchodzi od brzegu, usuwa linę, na której jest holowany, i pozostawia wolną drogę statkowi podającemu linę z prawej burty przy brzegu, z którego jest holowany.

Spotkania statków w wąskich przejściach

§  92.

1. Aby uniknąć mijania na odcinkach lub w miejscach, gdzie szlak żeglowny nie jest dostatecznie szeroki do jednoczesnego przejścia dwóch statków (wąskie przejście), statki powinny postępować, jak następuje:

1) statki powinny przechodzić przez wąskie przejście w możliwie krótkim czasie,

2) gdy statki zbliżają się do wąskiego przejścia, gdzie z uwagi na istniejące zakola lub przeszkody inne statki mogą być zasłonięte, powinny przed wejściem do wąskiego przejścia nadać sygnał dźwiękowy "jeden długi dźwięk"; w sytuacji, gdy wąskie przejście jest długie, statki przechodzące przez nie powinny powtarzać ten sygnał,

3) na drogach wodnych, dla których określono kierunki w dół i w górę, statki powinny stosować następujące zasady:

a) jeżeli statki idące w górę widzą, że statki idące w dół wchodzą do wąskiego przejścia, powinny zatrzymać się poniżej tego przejścia i czekać, aż statki idące w dół przejdą wąskie przejście,

b) jeżeli idący w górę zestaw wszedł do wąskiego przejścia, zbliżające się do wąskiego przejścia statki idące w dół powinny, w miarę możliwości, zatrzymać się powyżej wąskiego przejścia i czekać, aż zestawy idące w górę przejdą wąskie przejście: tak samo powinny postępować pojedyncze idące w dół statki w stosunku do pojedynczych statków idących w górę,

4) na drogach wodnych, dla których nie określono kierunków w dół i w górę, statki powinny stosować następujące zasady:

a) statki zbliżające się do wąskiego przejścia, dla których przeszkoda znajduje się z prawej burty albo gdy brzeg wypukły zakola wąskiego przejścia znajduje się z prawej burty, powinny udzielić pierwszeństwa przejścia przez wąskie przejście statkom idącym z przeciwnego kierunku; przepisów tych nie stosuje się do małych statków w odniesieniu do statków nie zaliczanych do małych statków,

b) przy zbliżaniu się do wąskiego przejścia w przeciwnym kierunku dwóch małych statków, z których jeden jest statkiem żaglowym, statek nie zaliczony do statków żaglowych powinien udzielić pierwszeństwa przejścia przez wąskie przejście statkowi żaglowemu,

c) przy zbliżaniu się do wąskiego przejścia w przeciwnych kierunkach dwóch statków żaglowych idących pod żaglami, statek idący lewym halsem powinien udzielić pierwszeństwa przejścia przez wąskie przejście statkowi idącemu prawym halsem.

Zasady te nie mają zastosowania do małych statków żaglowych w stosunku do innych statków żaglowych.

2. Jeżeli mijanie w wąskim przejściu jest nieuniknione, statki powinny podjąć wszelkie działania podyktowane sytuacją, aby mijanie nastąpiło w miejscu i warunkach wykluczających niebezpieczeństwo zderzenia. Jeżeli kierownik spostrzeże niebezpieczeństwo zderzenia, to statek powinien nadać sygnał dźwiękowy "seria bardzo krótkich dźwięków".

Mijanie zabronione znakami żeglugowymi

§  93.

1. Na odcinkach dróg wodnych oznakowanych znakami żeglugowymi zakazu A.4 (załącznik nr 7):

1) \na drogach wodnych, dla których określono kierunki w dół i w górę - statki idące w górę powinny zatrzymać się przed znakiem, aż statki idące w dół przejdą przez ten odcinek,

2) na drogach wodnych, dla których nie określono kierunków w dół i w górę - statki powinny stosować zasady ruchu określone w § 92.

2. Jeżeli dla uniknięcia mijania inspektorat wprowadzi ruch statków kolejno w jednym i w drugim kierunku, to:

1) zakaz przejścia oznakowuje się znakiem żeglugowym zakazu A.1 (załącznik nr 7),

2) zezwolenie przejścia oznakowuje się znakiem żeglugowym wskazania E.1 (załącznik nr 7).

Jeżeli warunki miejscowe tego wymagają, przed znakiem żeglugowym zakazu A.1 (załącznik nr 7) powinien być ustawiony znak żeglugowy nakazu B.8 (załącznik nr 7) jako znak uprzedzenia.

Wyprzedzanie - przepisy ogólne

§  94.

1. Wyprzedzanie tylko dozwolone tylko wówczas, gdy statek wyprzedzający stwierdzi, że nie spowoduje to niebezpieczeństwa.

2. Statek wyprzedzany, w razie konieczności i w miarę możliwości, powinien ułatwić wyprzedzanie. W razie potrzeby powinien zmniejszyć prędkość, aby wyprzedzanie odbyło się bezpiecznie, szybko i nie utrudniało ruchu innych statków.

3. Przepisy te nie mają zastosowania, gdy mały statek wyprzedza statki nie zaliczane do małych statków.

Wyprzedzanie

§  95.

1. W zasadzie statek wyprzedzający powinien wyprzedzać statek wyprzedzany z jego lewej burty. Jeżeli jednak szlak żeglowny jest dostatecznie szeroki, statek wyprzedzający może również wyprzedzać statek wyprzedzany z jego prawej burty.

2. Przy wyprzedzaniu statku żaglowego przez inny statek żaglowy statek wyprzedzający powinien z zasady wyprzedzać drugi statek po stronie nawietrznej. Zasada ta nie obowiązuje małych statków żaglowych wyprzedzających statki żaglowe nie zaliczane do małych statków. Przy wyprzedzaniu statku przez statek żaglowy, statek wyprzedzany powinien ułatwić przejście statku żaglowego po stronie nawietrznej. Zasada ta nie obowiązuje, gdy mały statek żaglowy wyprzedza statki nie zaliczone do małych statków.

3. Jeżeli wyprzedzanie może odbyć się bez konieczności zmiany kursu i prędkości statku wyprzedzanego, to statek wyprzedzający nie nadaje sygnałów dźwiękowych.

4. Jeżeli wyprzedzanie może odbyć się pod warunkiem zmiany kursu lub prędkości statku wyprzedzanego oraz gdy występuje obawa, że statek wyprzedzany nie zrozumiał zamiaru statku wyprzedzającego, co może spowodować niebezpieczeństwo zderzenia, statek wyprzedzający powinien nadać:

1) sygnał dźwiękowy "dwa długie dźwięki" i "dwa krótkie dźwięki" - jeżeli wyprzedzanie ma nastąpić z lewej burty statku wyprzedzanego,

2) sygnał dźwiękowy "dwa długie i jeden krótki dźwięk" - jeżeli wyprzedzanie ma nastąpić z prawej burty statku wyprzedzanego.

5. Jeżeli statek wyprzedzany może spełnić żądanie statku wyprzedzającego powinien pozostawić wolną drogę z proponowanej strony i w razie konieczności odejść w drugą stronę oraz nadać:

1) sygnał dźwiękowy "jeden krótki dźwięk" - jeżeli wyprzedzanie ma nastąpić z lewej burty,

2) sygnał dźwiękowy "dwa krótkie dźwięki" - jeżeli wyprzedzanie ma nastąpić z prawej burty.

6. Jeżeli wyprzedzanie nie jest możliwe z burty żądanej przez statek wyprzedzający, a może odbyć się z przeciwnej burty, statek wyprzedzany nadaje:

1) sygnał dźwiękowy "jeden krótki dźwięk" - jeżeli wyprzedzanie ma odbyć się z lewej burty,

2) sygnał dźwiękowy "dwa krótkie dźwięki" - jeżeli wyprzedzanie ma odbyć się z prawej burty.

Jeżeli w tych okolicznościach statek wyprzedzający postanawia wyprzedzać, to powinien nadać sygnał dźwiękowy "dwa krótkie dźwięki" - w przypadku określonym w pkt 1 lub sygnał dźwiękowy "jeden krótki dźwięk" - w przypadku określonym w pkt 2. Wówczas statek wyprzedzany powinien pozostawić wolną drogę z burty, z której ma nastąpić wyprzedzanie, i w razie konieczności odejść w drugą stronę.

7. Jeżeli wyprzedzanie nie jest możliwe bez spowodowania niebezpieczeństwa zderzenia, statek wyprzedzany nadaje sygnał dźwiękowy "pięć krótkich dźwięków".

8. Przepisów ust. 4-7 nie stosuje się do małych statków w odniesieniu do innych statków, które nie są małymi statkami oraz do małych statków w odniesieniu do innych małych statków.

Wyprzedzanie zabronione znakami żeglugowymi

§ 96. Z zastrzeżeniem przepisu § 93 ust. 1 wyprzedzanie jest zabronione:

1) między wszystkimi statkami na odcinkach oznakowanych znakami żeglugowymi A.2 (załącznik nr 7),

2) między zestawami na odcinkach oznakowanych znakami żeglugowymi zakazu A.3 (załącznik nr 7) Zakaz ten nie obowiązuje wówczas, gdy przynajmniej jeden z zestawów jest zestawem pchanym o długości nie przekraczającej 110 m i szerokości nie przekraczającej 12 m.

III.

 Pozostałe zasady ruchu

Ruch żeglugowy na odcinkach o wyznaczonych kierunkach ruchu

§  97.

1. Odcinki dróg wodnych, na których obowiązują wyznaczone kierunki ruchu, oznakowane są znakami żeglugowymi nakazu B.1, B.2, B.3 lub B.4 (załącznik nr 7). Końce tych odcinków mogą być oznakowane znakiem żeglugowym wskazania E.11 (załącznik nr 7).

2. Na takich odcinkach idące w górę statki nie powinny w żadnym przypadku przeszkadzać w ruchu statkom idącym w dół. W sytuacjach, gdy statki zbliżają się do znaku żeglugowego nakazu B.§, statki idące w górę, w razie konieczności powinny zmniejszyć prędkość, a nawet zatrzymać się, aby umożliwić swobodne i bezpieczne przejście statkom idącym w dół.

Zawracanie

§  98.

1. Statki mogą zawracać tylko po upewnieniu się że obecność innych statków, z uwzględnieniem przepisów ust. 2 i 3 niniejszego paragrafu, pozwala na zawracanie bez ryzyka niebezpieczeństwa i że inne statki nie zostaną zmuszone do nagłej zmiany kursu lub prędkości.

2. Jeżeli zawracanie może zmusić inne statki do zmiany kursu lub prędkości, to statek zamierzający zawracać powinien odpowiednio wcześnie uprzedzić je o swoim zamiarze przez nadanie:

1) sygnału dźwiękowego "jeden długi i jeden krótki dźwięk", gdy zawracanie ma nastąpić na prawą burtę,

2) sygnału dźwiękowego "jeden długi i dwa krótkie dźwięki", gdy zawracanie ma nastąpić na lewą burtę.

3. W przypadku określonym w ust. 2, w miarę potrzeby i możliwości, inne statki powinny zmienić swój kurs i prędkość, aby zawracanie mogło się odbyć bez ryzyka niebezpieczeństwa. Ponadto, wobec statków idących w dół z prądem, zamierzających zawrócić pod prąd, powinny one także podjąć inne konieczne działania, aby zawracanie odbyło się w zamierzonym miejscu.

4. Przepisów ust. 2 i 3 nie stosuje się do małych statków w odniesieniu do statków nie zaliczanych do małych statków. Małe statki obowiązane są przestrzegać tylko przepisów ust. 1.

5. Zawracanie jest zabronione na odcinkach drogi wodnej, oznakowanych znakiem żeglugowym zakazu A.8 (załącznik nr 7). Jeżeli na drodze wodnej znajdują się odcinki oznakowane znakiem żeglugowym wskazania E.8 (załącznik nr 7), zaleca się kierownikom statków wybór tych odcinków do zamierzonego zawracania, z zachowaniem przepisów niniejszego paragrafu.

Postępowanie przy odejściu z miejsca postoju

§ 99. Statki, z wyjątkiem promów, odchodzące z postoju na kotwicy lub z miejsca cumowania, nie dokonujące przy tym zawracania, powinny przestrzegać przepisów określonych w § 98. Zamiast sygnałów określonych w § 98 ust. 2 mogą nadać:

1) sygnał dźwiękowy "jeden krótki dźwięk" - gdy statek odchodzi i zmienia kurs na prawą burtę,

2) sygnał dźwiękowy "dwa krótkie dźwięki" - gdy statek odchodzi i zmienia kurs na lewą burtę.

Zakaz wchodzenia statków między statki zestawu holowanego

§ 100. Wchodzenie statków między statki zestawu holowanego jest zabronione.

Porty i boczne drogi wodne: wejście i wyjście z przecięciem drogi wodnej

§  101.

1. Statki mogą wchodzić do portu i bocznej drogi wodnej lub wychodzić z nich, jak również wychodzić na główną drogę wodną albo przecinać ją przy wejściu lub po wyjściu, po upewnieniu się, że nie będzie ryzyka niebezpieczeństwa i że inne statki nie będą zmuszone do nagłej zmiany kursu lub prędkości. Jeżeli statek idący w dół z prądem zamierza zawrócić w górę pod prąd w celu wejścia do portu lub bocznej drogi wodnej, nie powinien przeszkadzać w przejściu statkom idącym w górę pod prąd, które również zmierzają wejść do tego portu lub bocznej drogi wodnej. Drogi wodne uznane za boczne mogą być oznakowane znakami żeglugowymi wskazania E.9 lub E.10 (załącznik nr 7).

2. Statki, które zamierzają wykonać jeden z manewrów wyszczególnionych w ust. 1, jeżeli dla jego wykonania żądają lub mogą zmusić inne statki do zmiany kursu lub prędkości, powinny z odpowiednim wyprzedzeniem tego manewru nadać:

1) sygnał dźwiękowy "trzy długie i jeden krótki dźwięk" - jeżeli, aby wejść lub po wyjściu, zamierzają pójść w prawo,

2) sygnał dźwiękowy "trzy długie i dwa krótkie dźwięki" - jeżeli, aby wejść lub po wyjściu, zamierzają pójść w lewo,

3) sygnał dźwiękowy "trzy długie dźwięki" - jeżeli po wyjściu zamierzają przeciąć główną drogę wodną; przed zakończeniem przecięcia głównej drogi wodnej statki powinny nadać:

a) sygnał dźwiękowy "jeden długi i jeden krótki dźwięk" - jeżeli zamierzają zwrócić się w prawo,

b) sygnał dźwiękowy "jeden długi i dwa krótkie dźwięki"- jeżeli zamierzają zwrócić się w lewo.

3. W przypadkach określonych w ust. 2 inne statki, jeżeli jest to konieczne, powinny zmienić swój kurs i prędkość. Statki te powinny zmienić kurs i prędkość, jeżeli na głównej drodze wodnej, w pobliżu wejścia do portu lub bocznej drogi wodnej, pokazywany jest znak żeglugowy nakazu B.10 (załącznik nr 7).

4. Jeżeli w pobliżu wyjścia z portu lub bocznej drogi wodnej znajduje się jeden ze znaków żeglugowych nakazu B.9 (załącznik nr 7), to statki wychodzące z portu lub bocznej drogi wodnej na główną drogę wodną lub zamierzające ją przeciąć nie powinny zmuszać statków idących po głównej drodze wodnej do zmiany kursu lub prędkości.

5. Statki nie powinny wchodzić do portu lub bocznej drogi wodnej, jeżeli na głównej drodze wodnej w pobliżu wejścia znajduje się znak żeglugowy zakazu A.1 (załącznik nr 7), łącznie ze znakiem uzupełniającym informacyjnym F.2 (załącznik nr 7). Statki nie powinny wychodzić z portu lub bocznej drogi wodnej, jeżeli w pobliżu wyjścia znajduje się znak żeglugowy zakazu A.1 (załącznik nr 7), łącznie ze znakiem uzupełniającym informacyjnym F.2 (załącznik nr 7).

6. Jeżeli na głównej drodze wodnej przy wejściu do portu lub bocznej drogi wodnej pokazany jest znak żeglugowy wskazania E.1 (załącznik nr 7), w połączeniu ze znakiem uzupełniającym informacyjnym F.2 (załącznik nr 7), to statki wchodzące mogą zmusić statki idące po głównej drodze do zmiany kursu i prędkości. Statki mogą wyjść z portu lub bocznej drogi wodnej, jeżeli w pobliżu wyjścia pokazany jest znak żeglugowy wskazania E.1. (załącznik nr 7), łącznie ze znakiem uzupełniającym informacyjnym F.2. (załącznik nr 7). W tym ostatnim przypadku na głównej drodze wodnej powinien być pokazany znak żeglugowy nakazu B.10 (załącznik nr 7).

7. Przepisów ust. 1-3 nie stosuje się do małych statków w odniesieniu do statków nie zaliczonych do małych statków; przepisów ust. 2 i 3 nie stosuje się do małych statków w odniesieniu do innych małych statków. Przepisów ust. 1-4 nie stosuje się do statków nie zaliczonych do małych statków w odniesieniu do małych statków.

Ruch równoległy statków

§  102.

1. Statki mogą iść obok kursami równoległymi tylko wówczas, gdy umożliwia to szerokość drogi wodnej, nie występuje ryzyko zderzenia i nie stanowi to przeszkody ani niebezpieczeństwa dla ruchu żeglugowego.

2. Z wyjątkiem mijania i wyprzedzania, zabronione jest utrzymywanie się statków w odległości mniejszej niż 50 m od zestawu pchanego lub zestawu sprzężonego, które pokazują na maszcie dwa lub trzy niebieskie światła określone w § 43 ust. 2 i 3 albo dwa lub trzy niebieskie stożki określone w § 57 ust. 2 i 3.

3. Z wyjątkiem przepisów § 21 statki nie powinny podchodzić do statków lub scalonych materiałów pływających w ruchu, cumować do nich albo podążać za nimi w ich śladzie torowym (kilwaterze) bez wyraźnej zgody ich kierownika.

4. Narciarze wodni i osoby uprawiające inne sporty wodne, nie korzystający przy tym ze statków, powinni zachować bezpieczną odległość od statków i scalonych materiałów pływających w ruchu oraz od pracujących urządzeń pływających.

Zakaz wleczenia kotwic, łańcuchów i lin

§  103.

1. Na drogach wodnych obowiązuje zakaz wleczenia kotwic, łańcuchów lub lin.

2. Zakaz określony w ust. 1 nie dotyczy małych przemieszczeń statków w miejscach postoju i wykonywania manewrów; jednak zakaz ten obowiązuje w czasie manewrów i przemieszczeń, które odbywają się na odcinkach drogi wodnej, oznakowanych zgodnie z przepisem § 127 ust. 1 pkt 2 znakiem żeglugowym zakazu A.6 (załącznik nr 7).

3. Zakaz ten nie obowiązuje również na odcinkach drogi wodnej oznakowanej, zgodnie z przepisem § 127 ust. 2, znakiem żeglugowym wskazania E.6 (załącznik nr 7).

Samospław

§  104.

1. Ruch samospławem jest zabroniony. Zakaz ten nie dotyczy małych przemieszczeń statków w miejscach postoju, załadunku i wyładunku statków.

2. Przemieszczające się z prądem w dół rzeki statki, na których urządzenie napędowe pracuje naprzód (statek "napuszcza się" rufą), są statkami idącymi w górę, a nie idącymi samospławem.

Zakaz wytwarzania fal

§  105.

1. Statki powinny dostosować prędkość ruchu w taki sposób, aby nie wytwarzać wysokiej fali lub nadmiernego prądu ssania pędnika, co mogłoby stać się przyczyną uszkodzenia statków na postoju lub w ruchu, a także budowli wodnych i umocnień brzegowych. Statki powinny w odpowiednim czasie zmniejszyć prędkość, jednak nie poniżej prędkości zapewniającej zachowanie sterowności. W szczególności zmniejszenie prędkości obowiązuje:

1) przed wejściami do portu,

2) w pobliżu statków przycumowanych do brzegu lub przystani albo statków, na których dokonuje się przeładunku towarów i następuje przesiadanie pasażerów,

3) w pobliżu statków na postoju w wyznaczonych do tego miejscach,

4) w pobliżu promów na uwięzi,

5) na odcinkach dróg wodnych określonych przez inspektorat i oznakowanych znakami żeglugowymi zakazu A.9 (załącznik nr 7).

2. Spełniając obowiązki wynikające z przepisów § 5, małe statki mogą nie stosować się do przepisów zawartych w ust. 1 pkt 2 i 3.

3. Inne statki przechodzące w pobliżu statków pokazujących światła według przepisu § 52 ust. 1 pkt 3, flagę lub flagi według przepisu § 64 ust. 1 pkt 3 oraz w pobliżu statków, scalonych materiałów pływających lub innych obiektów pływających pokazujących światła, flagę lub flagi według przepisu § 71 ust. 1 - powinny zmniejszyć prędkość, przestrzegając przepisów określonych w ust. 1 i zachowując bezpieczną odległość.

Zestawy

§  106.

1. Statki o napędzie mechanicznym prowadzące zestaw powinny posiadać dostateczną moc i sterowność, aby zapewnić należyte cechy manewrowe zestawu.

2. Pchacz powinien posiadać możliwość zatrzymania zestawu w odpowiednim czasie i na odpowiednim odcinku, zachowując sterowność zestawu w czasie zatrzymania i po zatrzymaniu.

3. Statki o napędzie mechanicznym, które holują, pchają lub prowadzą zestaw sprzężony, nie powinny odłączać się od prowadzonych statków w czasie kotwiczenia lub manewrów cumowania. Statki te mogą odejść od zestawu dopiero po zakończeniu kotwiczenia lub cumowania, po zwolnieniu szlaku żeglownego i gdy kierownik zestawu upewnił się, że statki znajdują się w bezpiecznym miejscu i nie stanowią zagrożenia dla ruchu żeglugowego.

4. Barki statków morskich mogą przemieszczać się na czele zestawu pchanego tylko wtedy, gdy w przodzie zestawu znajduje się kotwica.

Zamknięcie ruchu żeglugowego

§ 107. Jeżeli droga wodna jest oznakowana znakiem żeglugowym zakazu A.1. (załącznik nr 7), to wszystkie statki powinny zatrzymać się, nie przekraczając tego znaku.

Ruch żeglugowy w pobliżu pracujących urządzeń pływających oraz osiadłych na mieliźnie lub zatopionych statków

§ 108. Zabronione jest przechodzenie statków obok statków wymienionych w § 52 i 64 ze strony, z której pokazują: czerwone światło według przepisów § 52 ust. 1 pkt 2 i 4 albo czerwoną kulę, flagę lub tablicę według przepisów § 64 ust. 1 pkt 2 i 4.

IV.

 Promy

Zasady ruchu promów

§  109.

1. Promy mogą przecinać drogę wodną tylko wtedy, gdy upewnią się, że ruch innych statków może odbywać się bez ryzyka zderzenia i że inne przechodzące statki nie będą zmuszone do zmiany kursu lub prędkości.

2. Niezależnie od przepisu ust. 1 promy na uwięzi powinny przestrzegać następujących zasad:

1) jeżeli prom znajduje się na postoju (nie jest zajęty przeprawą), to powinien znajdować się w miejscu wyznaczonym przez inspektorat; jeżeli miejsca postoju nie wyznaczono, to prom powinien znajdować się na postoju w takim miejscu, aby szlak żeglowny pozostał wolny dla ruchu żeglugowego,

2) prom wahadłowy na uwięzi (z liną podłużną), którego lina jest zakotwiczona przy jednym z brzegów drogi wodnej, powinien ograniczyć postój przy przeciwległym brzegu tylko do czasu niezbędnego do wykonania prac wyładunkowych i załadunkowych; w czasie tych operacji zbliżające się statki mogą żądać uwolnienia szlaku żeglownego przez nadanie, z odpowiednim, wyprzedzeniem sygnału dźwiękowego "jeden długi dźwięk",

3) prom nie powinien pozostawać na szlaku żeglugowym dłużej, niż tego wymaga jego przejście między brzegami.

3. Promy oznakowane zgodnie z przepisami § 44 ust. 4 lub § 58 ust. 2 powinny mieć zapewnioną swobodę przejścia.

V.

 Przejścia pod mostami oraz przez jazy i śluzy

Przejścia pod mostami i przez śluzy - zasady ogólne

§  110.

1. Przy przechodzeniu pod mostami i przez położone jazy, gdy szlak żeglowny jest zbyt wąski dla jednoczesnego przejścia statków, obowiązują przepisy § 92.

2. Jeżeli przejścia pod mostami stałymi lub nad położonymi jazami są oznakowane znakami żeglugowymi zakazu A.10 (załącznik nr 7), zabronione jest przejście poza skrajnią oznaczoną tablicami tego znaku lub zielonymi światłami tego znaku.

Przejścia pod mostami stałymi

§  111.

1. Jeżeli jedno lub więcej przęseł mostów jest oznakowanych znakiem żeglugowym zakazu A.1 (załącznik nr 7), to przejście statków przez te przęsła jest zabronione.

2. Jeżeli przęsła mostów stałych oznakowane są nad przejściami:

1) znakiem żeglugowym zalecenia D.1. a) (załącznik nr 7) lub

2) znakiem żeglugowym zalecenia D.1 b) (załącznik nr 7), statki powinny przede wszystkim przechodzić pod tymi przęsłami, przy czym, jeśli przęsło mostu jest oznakowane znakiem żeglugowym zalecenia D.1 a) (załącznik nr 7), to dozwolony jest ruch statków w obydwu kierunkach, a jeśli przęsło mostu jest oznakowane znakiem żeglugowym zalecenia D.1. b) (załącznik nr 7), to dozwolony jest ruch statków w jednym kierunku, a z przeciwnego kierunku ruch jest zabroniony.

3. Jeżeli niektóre z większej liczby przęseł mostu stałego są oznakowane znakami żeglugowymi określonymi w ust. 2, to ruch żeglugowy pod innymi przęsłami mogą prowadzić statki małe, gdy warunki lokalne na to pozwalają.

Przejścia przez mosty zwodzone

§  112.

1. Nie naruszając obowiązujących przepisów, kierownicy statków w czasie zbliżania się i przechodzenia przez mosty zwodzone powinni stosować się do poleceń wydawanych przez obsługę mostu, w celu zapewnienia szybkiego i bezpiecznego przejścia przez most.

2. Przy zbliżaniu się do mostu zwodzonego statki powinny zmniejszyć prędkość. Jeżeli statki nie chcą lub nie mogą przejść przez most zwodzony, a przed mostem, na brzegu, ustawiony jest znak żeglugowy nakazu B.5 (załącznik nr 7), to statki powinny zatrzymać się, nie przekraczając tego znaku.

3. Przy zbliżaniu się do mostu zwodzonego wyprzedzanie statków jest zabronione, chyba że obsługa mostu wyda inne polecenia.

4. Przejścia statków przez mosty zwodzone mogą być regulowane następującymi znakami żeglugowymi:

1) jedno lub więcej czerwonych świateł, umieszczonych poziomo obok siebie, oznacza zakaz przejścia,

2) jedno czerwone i jedno zielone światło, obok siebie poziomo, lub jedno czerwone nad zielonym światłem oznaczają - przejście jeszcze zamknięte, most jest w trakcie otwierania, należy przygotować się do przejścia,

3) jedno lub dwa zielone światła umieszczone obok siebie poziomo oznaczają - przejście wolne,

4) dwa czerwone światła, umieszczone jedno nad drugim, oznaczają - otwieranie mostu dla ruchu żeglugowego jest wstrzymane,

5) jedno żółte światło na moście, umieszczone łącznie ze światłami określonymi w pkt 1 i 4, oznacza:

a) zakaz przejścia, z wyjątkiem statków o małej wysokości,

b) ruch statków jest dozwolony w obydwu kierunkach,

6) dwa żółte światła na moście, umieszczone łącznie ze światłami określonymi w pkt 1 i 4, oznaczają:

a) zakaz przejścia, z wyjątkiem statków o małej wysokości,

b) ruch statków jest dozwolony w jednym kierunku, a z przeciwnego kierunku ruch jest zabroniony.

5. Światła określone w ust. 4 mogą być zastąpione:

1) światła czerwone - tablicami znaku A.1 (załącznik nr 7),

2) światła zielone - tablicami znaku E.1 (załącznik nr 7),

3) światła żółte - tablicami znaku D.1 (załącznik nr 7).

Przejścia przez jazy

§  113.

1. Podczas przechodzenia przez jazy oraz w pobliżu jazów obowiązuje zakaz wleczenia kotwic, łańcuchów i lin.

2. Przejście przez przęsło jazu jest dozwolone tylko wówczas, gdy przęsło to oznakowane jest z lewej i prawej strony znakami żeglugowymi wskazania E.1 (załącznik nr 7).

3. Zakaz przejścia przez przęsła jazu może być oznakowany jednym lub dwoma czerwonymi światłami lub tablicami znaku żeglugowego zakazu A.1 (załącznik nr 7).

4. Odmiennie od przepisu ust. 2, jeżeli nad jazem przebiega most, dozwolone przejście przez przęsło jazu może być oznakowane znakiem żeglugowym wskazania D.1 (załącznik nr 7), umieszczonym nad przejściem.

Przejścia przez śluzy

§  114.

1. Przy zbliżaniu się do śluzy statki powinny zmniejszyć prędkość. Jeżeli statki nie chcą lub nie mogą wejść do śluzy, a przed śluzą, na brzegu, ustawiony jest znak żeglugowy nakazu B.5 (załącznik nr 7), to statki powinny zatrzymać się, nie przekraczając tego znaku.

2. W rejonie śluzy i w śluzach radiotelefony powinny być włączone na kanale określonym dla danej śluzy, w celu porozumiewania się z obsługą śluzy w zakresie spraw związanych z przejściem statku przez śluzę.

3. Wchodzenie do śluz odbywa się w kolejności przybycia statków w rejon śluzy. Małe statki nie mogą żądać oddzielnego śluzowania, a do śluz mogą wchodzić po uzyskaniu zezwolenia od obsługi śluzy. Jeżeli małe statki mają przejść przez śluzę z innymi statkami nie zaliczanymi do małych statków, to mogą one wejść do śluzy dopiero po wejściu tych innych statków.

4. Podczas zbliżania się do rejonu śluzy i w rejonie śluzy wszelkie wyprzedzanie jest zabronione.

5. W komorach śluzowych kotwic powinny być całkowicie podniesione. Zasada ta dotyczy również rejonów śluzy, jeżeli kotwice nie są tam używane.

6. Podczas wchodzenia do śluz statki powinny zmniejszyć prędkość, aby uniknąć wszelkich zderzeń z zamknięciami lub innymi urządzeniami śluz albo statkami lub scalonymi materiałami pływającymi znajdującymi się już w komorze śluzowej.

7. W śluzach:

1) jeżeli na ścianach komory śluzowej oznaczone są odpowiednie granice, statki powinny cumować, nie przekraczając tych granic,

2) w czasie napełniania i opróżniania komory śluzowej, aż do czasu uzyskania zezwolenia na wyjście, statki powinny być przycumowane, a manewr cumowania powinien odbyć się tak, aby statki nie uderzały o ściany komory, zamknięcia lub inne urządzenia śluzy albo inne statki lub scalone materiały pływające, znajdujące się w komorze śluzowej,

3) należy chronić ściany i burty statków, używając obowiązkowo niezatapialnych odbijaczy,

4) zabrania się spuszczania wody ze statków i scalonych materiałów pływających na inne statki, scalone materiały pływające lub nabrzeża śluzy,

5) od momentu przycumowania do momentu uzyskania zezwolenia na wyjście ze śluzy zabronione jest uruchamianie i korzystanie z pędnika,

6) małe statki powinny zachować bezpieczną odległość od innych statków.

8. W śluzach i rejonach śluz statki powinny zachować odstęp większy niż 10 m od burty, dziobu lub rufy statków i zestawów, które pokazują niebieskie światło określone w § 43 ust. 1, lub niebieski stożek określony w § 57 ust. 1. Przepis ten nie dotyczy statków, które również pokazują to światło lub stożek.

9. Każdy statek lub zestaw, pokazujący dwa lub trzy niebieskie światła określone w § 43 ust. 2 i 3 albo pokazujący dwa lub trzy niebieskie stożki określone w § 57 ust. 2 i 3, powinny oddzielnie przechodzić przez śluzy.

10. Statki i zestawy, pokazujące niebieskie światło określone w § 43 ust. 1 lub niebieski stożek określony w § 57 ust. 1, nie powinny przechodzić przez śluzy razem ze statkami pasażerskimi.

11. Dla zapewnienia bezpieczeństwa, porządku, prawidłowego i sprawnego śluzowania oraz największego wykorzystania komory śluzowej obsługa może wydawać dodatkowe polecenia, w tym również polecenia odstępstwa od przepisów niniejszego paragrafu. Statki powinny wykonywać te polecenia w rejonach śluz i komorach śluz.

Wchodzenie i wychodzenie ze śluz

§  115.

1. Wejścia do śluz, zarówno w dzień, jak i w nocy, regulowane są znakami sygnalizacji wzrokowej, pokazywanymi z jednej lub z obydwu stron komory śluzowej. Sygnalizacja ta oznacza:

1) dwa czerwone światła, umieszczone jedno nad drugim - wejście do śluzy zabronione, śluza nie pracuje,

2) jedno czerwone światło lub dwa czerwone poziomo obok siebie - wejście do śluzy zabronione, śluza zamknięta,

3) zgaszenie jednego z dwóch poziomo obok siebie pokazywanych świateł czerwonych lub jedno czerwone i poziomo obok jedno zielone światło albo jedno czerwone i pionowo nad nim jedno zielone światło - wejście do śluzy zabronione, śluza przygotowuje się do otwarcia,

4) jedno zielone światło lub dwa zielone światła, poziomo obok siebie albo jedno nad drugim - wejście do śluzy dozwolone.

2. Wyjścia ze śluz, zarówno w dzień, jak i w nocy, regulowane są znakami sygnalizacji wzrokowej, oznaczającymi:

1) jedno lub dwa czerwone światła - wyjście zabronione,

2) jedno lub dwa zielone światła - wyjście dozwolone.

3. Jedno lub dwa czerwone światła określone w ust. 1 i 2 mogą być zastąpione tablicą znaku żeglugowego zakazu A.1 (załącznik nr 7). Jedno lub dwa zielone światła określone w ust. 1 i 2 mogą być zastąpione tablicą znaku żeglugowego wskazania E.1 (załącznik nr 7).

4. Przy braku sygnalizacji wizualnej wejście lub wyjście ze śluzy, bez wyraźnego wskazania przez obsługę śluzy, jest zabronione.

Pierwszeństwo przejścia przez śluzy

§ 116. W odstępstwie od przepisu § 114 ust. 3, z prawa przejścia przez śluzy poza kolejnością korzystają:

1) statki inspektoratów, administracji drogi wodnej, straży pożarnych, Straży Granicznej, Policji, organów celnych oraz

2) statki, którym to prawo oficjalnie zostało udzielone przez inspektorat i które pokazują w dziobowej części statku czerwony proporzec określony w § 60 i chcą z tego pierwszeństwa korzystać.

Jeżeli wymienione statki zbliżają się do rejonu śluzy lub znajdują się w tym rejonie na postoju, inne statki powinny w miarę możliwości ułatwić wejście tych statków do śluzy.

VI.

 Ograniczona widzialność - ruch żeglugowy za pomocą radaru

Ogólne zasady ruchu żeglugowego przy ograniczonej widzialności

§  117.

1. Statki przemieszczające się w warunkach ograniczonej widzialności powinny:

1) zmniejszyć prędkość, dostosowując ją do zasięgu widzialności, warunków miejscowych i natężenia ruchu statków,

2) posiadać radiotelefon zapewniający łączność między statkami oraz między statkiem i brzegiem; radiotelefon powinien być sprawny i odpowiadać przepisom odpowiedniej instytucji, a statek powinien posiadać zezwolenie na używanie radiotelefonu wydane przez odpowiednią instytucję,

3) na dziobie statku umieścić obserwatora; w zestawie obserwator wymagany jest tylko na dziobie pierwszego statku; sygnały obserwatora powinny być słyszane lub widziane przez kierownika statku lub zestawu; może też być zapewniona łączność telefoniczna obserwatora z kierownikiem,

4) nadawać sygnały dźwiękowe określone w § 119 lub 120,

5) pokazywać również w dzień światła sygnalizacji nocnej.

2. Statki powinny zatrzymać się niezwłocznie, jeżeli ze względu na widzialność, warunki miejscowe i natężenie ruchu statków dalszy ruch statków nie może odbywać się bezpiecznie. Ponadto, jeżeli w zestawie holowanym, z powodu złej widzialności, brak jest kontaktu wzrokowego między holownikiem i statkami holowanymi, to zestaw powinien się zatrzymać w najbliższym bezpiecznym miejscu.

3. Przy podejmowaniu decyzji o zatrzymaniu statku, kontynuowaniu ruchu lub o bezpiecznej prędkości, można korzystać ze wskazań radaru na statkach posiadających to urządzenie. Korzystając z radaru należy brać pod uwagę możliwości innych statków, uwzględniając zmniejszoną widzialność na tych statkach.

4. Statki zatrzymujące się na postój powinny w miarę możliwości pozostawić wolny szlak żaglowny.

5. W warunkach ograniczonej widzialności statki wyposażone w radiotelefon w celu zachowania łączności między sobą powinny prowadzić nasłuch i łączność na kanale ustalonym dla danego odcinka drogi wodnej przez odpowiednią instytucję.

6. Statki w ruchu, w warunkach ograniczonej widzialności, przemieszczające się po kanałach i rzekach skanalizowanych, powinny przy mijaniu, tak dalece, jak to jest możliwe, trzymać się prawej strony, aby mijanie, jeśli to jest możliwe, odbywało się lewymi burtami. Przepisy § 89 ust. 3, 4 i 5 (kategoria I dróg wodnych) i § 90 nie mają zastosowania w warunkach ograniczonej widzialności.

Sygnały dźwiękowe na postoju przy ograniczonej widzialności

§ 118. Na drogach wodnych kategorii I

1. Statki i scalone materiały pływające, w warunkach ograniczonej widzialności, na postoju i na szlaku żeglownym lub w jego pobliżu, poza portami i wyznaczonymi przez inspektorat miejscami postoju statków, gdy usłyszą jeden z sygnałów określonych w § 119 ust. 4 pkt. 1 i ust. 5 pkt 1 lub § 120 ust. 2, nadany przez zbliżające się statki, i tak długo, jak ten sygnał będzie słyszalny, powinny nadawać:

a) sygnał dźwiękowy "jedna seria uderzeń w dzwon" - jeżeli znajdują się na postoju z lewej strony szlaku żeglownego (patrząc w kierunku z prądem),

b) sygnał dźwiękowy "dwie serie uderzeń w dzwon" - jeżeli znajdują się na postoju z prawej strony szlaku żeglownego (patrząc w kierunku z prądem),

c) sygnał dźwiękowy "trzy serie uderzeń w dzwon" - jeżeli znajdują się na postoju i ich położenie jest nie określone; nadawanie sygnałów wymienionych w lit. a) i b) obowiązuje tylko w porze dziennej.

Na drogach wodnych kategorii II

1. Statki i scalone materiały pływające w warunkach ograniczonej widzialności na postoju na szlaku żeglownym lub w jego pobliżu, poza portami i wyznaczonymi przez inspektorat miejscami postoju statków, gdy usłyszą jeden z sygnałów określonych w § 119 i 120 nadawany przez zbliżające się statki i tak długo, jak ten sygnał będzie słyszany, powinny nadawać sygnał dźwiękowy "jedna seria uderzeń w dzwon". Jeżeli jednak statki nie stoją równolegle do szlaku żeglownego lub zajmują położenie stwarzające zagrożenie dla innych statków, powinny nadawać powyższy sygnał, nawet gdy nie słyszą sygnałów innych statków.

Na drogach wodnych kategorii I i II

2. Sygnały te należy powtarzać z przerwami nie dłuższymi niż 1 minuta.

3. Przepisy ust. 1 i 2 odnoszą się:

1) w zestawie pchanym - tylko do pchacza,

2) w zestawie sprzężonym - do jednego ze statków,

3) w zestawie holowanym - do holownika i ostatniego statku zestawu holowanego.

Na drogach wodnych kategorii II

4. Zamiast sygnału dźwiękowego, o którym mowa w ust. 1, na drogach wodnych określonych przez inspektorat statki powinny nadawać sygnał dźwiękowy "jeden krótki, jeden długi i jeden krótki dźwięk".

Na drogach wodnych kategorii I i II

5. Przepisy ust. 1-4 stosuje się również do statków osiadłych na mieliźnie, na szlaku żeglownym lub w jego pobliżu i stwarzających niebezpieczeństwo dla innych statków.

Przepisy dla statków posługujących się radarem w warunkach ograniczonej widzialności

§  119.

1. Za statek posługujący się radarem w warunkach ograniczonej widzialności, w rozumieniu niniejszych przepisów, uważa się statek wyposażony w:

1) radar i wskaźniki prędkości kątowej; urządzenia te powinny być sprawne, odpowiadać wymogom przepisów wydanych przez właściwe instytucje i posiadać ważne zezwolenie na ich używanie,

2) radiotelefon odpowiadający warunkom określonym w § 117 ust. 1 pkt 2,

3) urządzenie do nadawania trzytonowego sygnału dźwiękowego, określonego w § 2 pkt 23; urządzenia tego nie wymaga się od małych statków.

2. W sterowni statku posługującego się radarem powinna znajdować się osoba posiadająca uprawnienia do obsługi radaru oraz druga osoba obeznana z obsługą radaru. Jeżeli sterownia statku jest przystosowana do jednoosobowego prowadzenia statku na podstawie informacji radarowych, to w sterowni powinna znajdować się jedna osoba z uprawnieniami do obsługi radaru, a na statku powinna być możliwość szybkiego wezwania innych osób. Jeżeli pozwalają na to warunki na drodze wodnej, inspektorat może zwolnić od tych wymagań promy na uwięzi.

3. Jeżeli w sterowniach statków posługujących się radarem są dobrze słyszane sygnały dźwiękowe innych statków, to są one zwolnione z obowiązku umieszczania w części dziobowej obserwatora, zgodnie z § 117 ust. 1. Nie dotyczy to sytuacji, gdy ze względu na ograniczenia działania radaru prowadzący statek nie posiada dostatecznego rozpoznania sytuacji (wyjścia z portów, zakola drogi wodnej itp.).

Na drogach wodnych kategorii I

4. Statek idący w dół z prądem, w warunkach ograniczonej widzialności, prowadzony na podstawie informacji radarowych, jak tylko zauważy na ekranie echa innych statków, których położenie lub ruch może stwarzać niebezpieczeństwo, lub gdy zbliża się do miejsc, gdzie mogą znajdować się statki jeszcze niewidoczne na ekranie, powinien:

1) nadać trzytonowy sygnał dźwiękowy i powtarzać go tak często, jak wymaga tego sytuacja; ta zasada nie dotyczy małych statków,

2) zmniejszyć prędkość lub w razie konieczności zatrzymać się.

5. Statek idący w górę pod prąd, w warunkach ograniczonej widzialności, prowadzony na podstawie informacji radarowych, jak tylko usłyszy sygnał określony w ust. 4 pkt 1 lub jak tylko zauważy na ekranie echa innych statków, których położenie lub ruch może stworzyć niebezpieczeństwo, albo gdy zbliża się do miejsc, gdzie mogą znajdować się statki jeszcze niewidoczne na ekranie radaru, powinien:

1) nadać sygnał dźwiękowy "jeden długi dźwięk" lub "dwa długie dźwięki" w przypadku zestawu i podać przez radiotelefon statkom idącym w dół z prądem: swój rodzaj, nazwę, położenie, kierunek ruchu i proponowaną stronę mijania,

2) zmniejszyć prędkość lub w razie konieczności zatrzymać się.

6. Statek idący w dół z prądem w warunkach ograniczonej widzialności, prowadzony na podstawie informacji radarowych, powinien odpowiedzieć statkowi idącemu w górę pod prąd, przez radiotelefon, podając: swój rodzaj, nazwę, potwierdzić proponowaną stronę mijania lub podać drugą stronę mijania.

W sytuacjach określonych w ust. 5 i 6 małe statki podają przez radiotelefon swój rodzaj, nazwę, położenie, kierunek ruchu i stronę, w którą ustępują.

Na drogach wodnych kategorii II

4. Statek w warunkach ograniczonej widzialności, prowadzony na podstawie informacji radarowych, jak tylko zauważy na ekranie echa innych statków, których położenie lub ruch może stwarzać niebezpieczeństwo, lub gdy zbliża się do miejsc, gdzie mogą znajdować się statki jeszcze niewidoczne na ekranie, powinien:

1) nadać sygnał dźwiękowy "jeden długi dźwięk" i powtarzać go tak często, jak wymaga tego sytuacja,

2) przekazać przy pomocy radiotelefonu statkom idącym w przeciwnym kierunku informacje konieczne do zapewnienia bezpieczeństwa,

3) zmniejszyć prędkość lub w razie konieczności zatrzymać się.

5. Statki odbierające przez radiotelefon informacje określone w ust. 4 powinny potwierdzić przez radiotelefon otrzymane informacje. Małe statki po otrzymaniu informacji określonej w ust. 4 powinny ponadto podać przez radiotelefon swój rodzaj i stronę, z której zamierzają przejść. Promy, do których stosuje się przepisy ust. 4, powinny nadać zamiast sygnału dźwiękowego "jeden długi dźwięk" sygnał dźwiękowy "jeden długi i cztery krótkie dźwięki" i równocześnie przez radiotelefon podać swój rodzaj i kierunek, w którym przecinają drogę wodną.

Na drogach wodnych kategorii I i II

7. Wyprzedzanie statków prowadzonych na podstawie informacji radarowych, w warunkach ograniczonej widzialności, może nastąpić wyłącznie po uzgodnieniu przez radiotelefon strony wyprzedzania i gdy warunki miejscowe na to pozwalają.

8. Przepisy ust. 2 i 4-7 dotyczą tylko tych statków w zestawach, na których znajdują się kierownicy zestawów.

9. Statki prowadzone na podstawie informacji radarowych, w warunkach ograniczonej widzialności, gdy na ich ekranie ukażą się echa innych statków i nie otrzymają od nich informacji przez radiotelefon, powinny we właściwym czasie podjąć działania dla uniknięcia zderzenia.

Przepisy dla statków nie posługujących się radarem, przy ograniczonej widzialności

§  120.

1. Statki przemieszczające się w warunkach ograniczonej widzialności bez pomocy radaru powinny mieć w dziobowej części obserwatora oraz używać radiotelefonu według przepisów określonych w § 117.

2. Statki idące pojedynczo, w warunkach ograniczonej widzialności, powinny nadawać sygnał dźwiękowy "jeden długi dźwięk", a każdy statek prowadzący zestaw, na którym znajduje się kierownik zestawu, powinien nadawać sygnał dźwiękowy "dwa długie dźwięki". Sygnały te należy powtarzać z przerwami nie dłuższymi niż 1 minuta.

3. Małe statki, przemieszczające się bez radaru i radiotelefonu, mogą nadawać sygnał określony w ust. 2; sygnał ten mogą powtarzać.

Na drogach wodnych kategorii I

4. Statki przemieszczające się w warunkach ograniczonej widzialności bez radaru, jak tylko usłyszą trójtonowy sygnał dźwiękowy określony w § 119 ust. 4 pkt 1, powinny:

1) jeżeli znajdują się w pobliżu brzegu zbliżyć się do tego brzegu i pozostawać tam tak długo, aż przejdą inne statki,

2) jeżeli znajdują się na szlaku żeglownym, a szczególnie gdy znajdują się na przejściu szlaku żeglownego od jednego do drugiego brzegu, obowiązane są tak daleko i szybko, jak to jest możliwe, opuścić szlak żeglowny.

Na drogach wodnych kategorii II

4. Promy przemieszczające się bez radaru w warunkach ograniczonej widzialności, zamiast sygnału określonego w ust. 2 nadają sygnał dźwiękowy "jeden długi i cztery krótkie" dźwięki. Sygnał ten należy powtarzać z przerwami nie dłuższymi niż 1 minuta.

Na drogach wodnych kategorii I i II

5. Statki przemieszczające się w warunkach ograniczonej widzialności bez pomocy radaru, jak tylko usłyszą sygnał określony w ust. 2 innego statku, dochodzący do nich z przodu ich trawersu, powinny zmniejszyć prędkość do minimum wystarczającego do utrzymania statku na swoim kursie, kontynuować przemieszczanie się z maksymalną ostrożnością, a w razie konieczności zatrzymać się i ustąpić ze szlaku żeglownego.

VII.

 Szczególne zasady ruchu żeglugowego

Szczególne uprawnienia

§  121.

1. Przy mijaniu lub przy kursach przecinających się inne statki powinny ustąpić z drogi:

1) statkom, które pokazują oznakowanie określone w § 73,

2) statkom, które pokazują oznakowanie określone w § 74.

2. Przy mijaniu lub przy kursach przecinających się statek określony w ust. 1 pkt 2 powinien ustąpić z drogi statkowi określonemu w ust. 1 pkt 1.

3. Statki nie powinny zbliżać się na odległość mniejszą niż 1000 m do statków, które pokazują oznakowanie określone przepisami § 76.

Uprawianie narciarstwa wodnego lub sportu na podobnym sprzęcie

§  122.

1. Uprawianie narciarstwa wodnego lub sportu na podobnym sprzęcie dozwolone jest tylko w dzień, przy dobrej widzialności, i na akwenach wyznaczonych przez inspektorat oraz oznakowanych znakami wskazania E.17 (załącznik nr 7) lub znakami określonymi na rysunku nr 28 (część VII, załącznik nr 8).

2. Mały statek holujący narciarza powinien być obsadzony oprócz osoby prowadzącej statek dodatkowo osobą w wieku co najmniej 14 lat, która powinna obserwować holowane osoby.

3. Holowanie narciarza bez jego obserwacji ze statku holującego, o którym mowa w ust. 2, jest zabronione.

4. Lina holownicza na małym statku holującym narciarza powinna być przymocowana na odpowiednim urządzeniu, aby nie ograniczała jego sterowności i aby była możliwość szybkiego zwolnienia liny holowniczej.

5. Holowanie liny holowniczej za małym statkiem bez narciarza jest zabronione.

6. Inne statki nie powinny przeszkadzać i zagrażać bezpieczeństwu uprawiania narciarstwa wodnego. Przy mijaniu i wyprzedzaniu narciarz wodny jest obowiązany trzymać się w śladzie torowym statku go holującego.

7. Akweny dróg wodnych, określone w ust. 1, oznakowane dodatkowo białymi kulami pokazanymi na brzegu według rysunku nr 29 (część VII, załącznik nr 8), są przeznaczone wyłącznie dla uczestników imprez narciarstwa wodnego, organizowanych przez organizatorów posiadających zezwolenie inspektoratu. Wchodzenie statków nie uczestniczących w imprezie na akweny oznakowane w sposób wyżej określony jest zabronione. Statki znajdujące się na tym akwenie są obowiązane natychmiast opuścić ten akwen.

Zachowanie się statków zajętych połowem oraz zachowanie się innych statków względem nich

§  123.

1. Zabrania się połowu przez dwa lub kilka statków idących kursami równoległymi obok siebie i poławiających wspólnym narzędziem połowu. Inspektorat w porozumieniu z administracją dróg wodnych może wydzielić akweny dróg wodnych zaliczonych do II kategorii (załącznik nr 12), na których połów w taki sposób jest dozwolony.

2. Zabrania się wszystkim innym statkom przechodzenia w bliskiej odległości rufy statku zajętego połowem, który oznakowany jest według przepisów § 74.

Zachowanie się osób uprawiających nurkowanie lub pływanie podwodne oraz zachowanie się statków względem nich

§  124.

1. Zabrania się nurkowania i pływania podwodnego w miejscach, w których może to utrudniać ruch żeglugowy, w szczególności:

1) na trasach statków oznakowanych sygnałami określonymi przepisami § 44 i 58,

2) przed wejściami do portów i bocznych dróg wodnych,

3) w pobliżu miejsc postoju statków,

4) na akwenach wyznaczonych do uprawiania narciarstwa wodnego oraz innych podobnych rodzajów sportu.

2. Wszystkie statki powinny zachować dostateczną odległość, określona przez inspektorat, od statku pokazującego sygnalizację określoną przepisami § 75.

Rozdział  7

Zasady postoju

Ogólne zasady postoju

§  125.

1. Nie naruszając niniejszych przepisów, statki i scalone materiały pływające powinny wybierać miejsca na postoju tak blisko brzegu, jak pozwala na to ich zanurzenie oraz warunki miejscowe, aby w żadnym przypadku nie utrudniały ruchu żeglugowego.

2. Niezależnie od dodatkowych postanowień określonych przez inspektorat lub przepisy miejscowe, inne obiekty pływające powinny przebywać na postoju w taki sposób, aby szlak żeglowny był wolny dla ruchu żeglugowego.

3. Statki, scalone materiały pływające i inne obiekty pływające, znajdujące się na postoju, powinny być zakotwiczone lub przycumowane w sposób bezpieczny, aby nie mogło zmieniać swojego położenia spowodowanego falą, wiatrem, prądem i zmianami stanów wody oraz ruchem statków i aby nie stanowiły zagrożenia dla innych statków.

4. Statki, z wyjątkiem małych statków, mogą zatrzymywać się na postoju w kanałach tylko w miejscach oznakowanych znakiem żeglugowym E.5 (załącznik nr 7).

5. Statki wycofane czasowo z eksploatacji mogą znajdować się na postoju tylko w miejscach wyznaczonych przez inspektorat.

Postój

§  126.

1. Statki, scalone materiały pływające i inne obiekty pływające nie mogą znajdować się na postoju:

1) na odcinkach dróg wodnych, na których postój jest zabroniony przepisami żeglugowymi,

2) na odcinkach dróg wodnych, na których postój jest zabroniony przez inspektorat,

3) na odcinkach dróg wodnych oznakowanych znakiem żeglugowym zakazu A.5 (załącznik nr 7); zakaz ten obowiązuje na stronie drogi wodnej, z której pokazany jest ten znak,

4) pod mostami i pod przewodami wysokiego napięcia,

5) w wąskich przejściach drogi wodnej określonych przepisami § 92 i przy zbliżaniu się do wąskich przejść, oraz w takich miejscach, w których postój statku stworzy wąskie przejście,

6) przy wejściach i wyjściach z bocznych dróg wodnych i rozgałęzień szlaków żeglownych,

7) na odcinkach przejścia promów,

8) na drodze statków pochodzących lub odchodzących od przystani,

9) w miejscach przeznaczonych do zawracania statków, oznakowanych znakiem żeglugowym wskazania E.8 (załącznik nr 7),

10) w miejscach postoju statków oznakowanych znakiem specjalnym, określonym na rysunku nr 75 (załącznik nr 3), w odstępie mniejszym od liczby podanej na białym trójkącie pod znakiem,

11) na odcinkach drogi wodnej oznakowanych znakiem żeglugowym zakazu A.5.1 (załącznik nr 7), o szerokości podanej na znaku,

2. Na odcinkach dróg wodnych, na których postój jest zabroniony zgodnie z przepisami określonymi w ust. 1 pkt 1-4 statki, scalone materiały pływające i inne obiekty pływające mogą znajdować się na postoju tylko w miejscach oznakowanych znakami żeglugowymi wskazania E.5-E.7 (załącznik nr 7), pod warunkiem przestrzegania zasad określonych w § 127-130.

Kotwiczenie

§  127.

1. Statki, scalone materiały pływające i inne obiekty pływające nie mogą stać na kotwicy:

1) na odcinkach dróg wodnych, na których postój jest zabroniony przepisami żeglugowymi,

2) na odcinkach dróg wodnych oznakowanych znakiem żeglugowym A.6 (załącznik nr 7); zakaz ten obowiązuje na stronie drogi wodnej, z której postawiony jest ten znak.

2. Na odcinkach dróg wodnych, na których postój na kotwicy jest zabroniony zgodnie z przepisami określonymi w ust. 1 pkt 1, statki, scalone materiały pływające i inne obiekty pływające mogą znajdować się na postoju na kotwicy tylko w miejscach oznakowanych znakiem żeglugowym E.6 (załącznik nr 7); zezwolenie to obowiązuje na stronie drogi wodnej, z której postawiony jest ten znak.

Cumowanie

§  128.

1. Statki, scalone materiały pływające i inne obiekty pływające nie mogą cumować do brzegu:

1) na odcinkach dróg wodnych, na których cumowanie jest zabronione przepisami żeglugowymi,

2) na odcinkach dróg wodnych oznakowanych znakiem żeglugowym zakazu A.7 (załącznik nr 7); zakaz ten obowiązuje na stronie drogi wodnej, z której jest postawiony ten znak.

2. Na odcinkach dróg wodnych, na których cumowanie do brzegu jest zabronione zgodnie z przepisami określonymi w ust. 1 pkt 1, statki, scalone materiały pływające i inne obiekty pływające mogą cumować do brzegu tylko na odcinkach dróg wodnych oznakowanych znakiem wskazania E.7 (załącznik nr 7); zezwolenie to obowiązuje na stronie drogi wodnej, z której jest ten znak.

3. Zabrania się wykorzystywania do cumowania lub ściągania statków z mielizny - drzew, słupów, budowli regulacyjnych, konstrukcji mostów, konstrukcji jazów, poręczy, schodów, znaków żeglugowych itp., jak również dalb i innych urządzeń cumowniczych, oznakowanych znakami określonymi w pkt 3 części VII (załącznik nr 8).

Miejsca postoju

§  129.

1. W miejscach postoju oznakowanych znakiem żeglugowym wskazania E.5 (załącznik nr 7) statki, scalone materiały pływające i inne obiekty pływające mogą znajdować się na postoju tylko na stronie drogi wodnej, z której podstawiony jest ten znak.

2. W miejscach postoju oznakowanych znakiem żeglugowym wskazania E.5.1 (załącznik nr 7) statki, scalone materiały pływające i inne obiekty pływające mogą znajdować się na postoju tylko na odcinkach tych akwenów, których szerokość w metrach, poczynając od znaku wskazania, jest na nim pokazana.

3. W miejscach postoju oznakowanych znakiem żeglugowym wskazania E.5.2. (załącznik nr 7) statki, scalone materiały pływające i inne obiekty pływające mogą znajdować się na postoju tylko na odcinkach tych akwenów, ograniczonych odstępami wskazanymi w metrach na tym znaku. Odstępy te należy określać od znaku żeglugowego.

4. W miejscach postoju oznakowanych znakiem żeglugowym wskazania E.5.3 (załącznik nr 7) liczba statków, scalonych materiałów pływających i innych obiektów pływających znajdujących się na postoju, burta przy burcie, tylko na stronie drogi wodnej, z której umieszczony jest ten znak, nie może przewyższać liczby wskazanej na nim cyframi rzymskimi.

5. W miejscach postoju, przy braku innych zaleceń, statki powinny znajdować się na postoju burta przy burcie, poczynając od brzegu na stronie drogi wodnej, z której umieszczony jest znak.

Zezwolenie na postój dla niektórych kategorii statków

§ 130. W miejscach postoju oznakowanych znakami żeglugowymi wskazania E.5.4 do E.5.15 (załącznik nr 7), postój jest dozwolony tylko dla tych kategorii statków, których dotyczą te znaki, i tylko na stronie drogi wodnej, z której umieszczone są te znaki.

Odstępy od statków i zestawów pchanych lub sprzężonych na postoju, załadowanych materiałami niebezpiecznymi

§  131.

1. Między statkami i zestawami pchanymi lub sprzężonymi, znajdującymi się na postoju, powinien być zachowany odstęp co najmniej:

1) 10 m - jeżeli jeden z nich jest oznakowany niebieskim światłem, określonym przepisem § 43 ust. 1, lub niebieskim stożkiem, określonym przepisem § 57 ust. 1,

2) 50 m - jeżeli jeden z nich jest oznakowany dwoma niebieskimi światłami, określonymi przepisem § 43 ust. 2, lub dwoma niebieskimi stożkami, określonymi przepisem § 57 ust. 2,

3) 100 m - jeżeli jeden z nich jest oznakowany trzema niebieskimi światłami, określonymi przepisem § 43 ust. 3, lub trzema niebieskimi stożkami, określonymi przepisem § 57 ust. 3.

W przypadkach gdy na postoju znajdują się statki i zestawy pchane lub sprzężone, oznakowane różną liczbą niebieskich świateł lub niebieskich stożków, obowiązuje zachowanie odstępu między nimi określonego dla statków i zestawów pchanych lub sprzężonych, pokazujących największą liczbę niebieskich świateł lub niebieskich stożków. Jeżeli statki i zestawy pchane lub sprzężone oznakowane są jednym niebieskim światłem lub stożkiem, to nie określa się odstępu między nimi.

2. W szczególnych przypadkach inspektorat może zezwolić na postój w odstępstwie od przepisów ust. 1.

3. Statki i zestawy pchane lub sprzężone, załadowane materiałami niebezpiecznymi, mogą zatrzymywać się na postój tylko w miejscach odpowiednio dla nich oznakowanych. Jeżeli z ważnych przyczyn muszą się zatrzymać w innym miejscu, to postój może mieć miejsce jedynie:

1) w dolnej części miejsc postoju,

2) w odległości co najmniej 200 m od mostów i innych obiektów budowlanych,

3) w odległości co najmniej 400 m poniżej lub co najmniej 1000 m powyżej zwartych osiedli.

Dozór na postoju

§  132.

1. Na pokładzie statków znajdujących się na postoju na szlaku żeglownym lub w jego pobliżu powinien być stale pełniony dozór przez wystarczającą liczbę osób mających wymagane przepisami kwalifikacje.

2. Wszystkie inne statki znajdujące się na postoju powinny znajdować się pod obserwacją osoby zdolnej podjąć szybko konieczne działania, jeżeli wymagają tego warunki miejscowe lub wymóg ten określi inspektorat.

3. Jeżeli inspektorat nie ustali inaczej, na statkach znajdujących się na postoju, które są załadowane materiałami niebezpiecznymi lub nie są odgazowane po przewozie tych materiałów, powinien znajdować się wystarczający dozór.

4. Właściciel lub uprawniona osoba są obowiązani do regularnej kontroli właściwego zabezpieczenia na postoju statków lub grupy statków czasowo wyłączonych z eksploatacji, które są zwolnione z dozoru zgodnie z niniejszymi przepisami.

Rozdział  8

Postanowienia dodatkowe

Szczególne zasady dla statków specjalnego przeznaczenia

§  133.

1. Z zastrzeżeniem § 5 statki inspektoratów, Wojska Polskiego, Policji, Straży Granicznej, jak również statki straży pożarnych oraz wodnego pogotowia ratunkowego, płynące do wypadku lub wypełniające swoje zadania, nie mają obowiązku przestrzegania niniejszych przepisów, jeżeli rodzaj realizowanych zadań tego wymaga.

2. Statki i urządzenia pływające wykonujące specjalistyczne prace techniczne na rzecz dróg wodnych mogą być zwolnione od przestrzegania niniejszych przepisów na czas realizacji zadań w zakresie ustalonym przez inspektorat.

Przeładunek

§ 134. Załadunek, wyładunek oraz odładowywanie (odlichtowywanie) statków poza portami i przeładowniami może odbywać się w innych miejscach, po uprzednim uzyskaniu zezwolenia inspektoratu.

Ustalenie specjalnych tras, rejsów statków oraz miejsc postojowych

§ 135. Inspektorat, w porozumieniu z administracją drogi wodnej, może ustalić dla określonych statków szczegółowe trasy rejsu lub miejsc postojowych.

Obowiązki usuwania przeszkód

§ 136. Do usunięcia będących na postoju, osiadłych na mieliźnie lub zatopionych statków oraz zagubionych na drodze wodnej przedmiotów zagrażających bezpieczeństwu żeglugi zobowiązani są prawni użytkownicy lub właściciele statków.

Postoje statków pasażerskich

§  137.

1. Statki pasażerskie mogą zatrzymywać się, w celu wsiadania lub wysiadania pasażerów statków w miejscach do tego celu wyznaczonych przez administrację drogi wodnej, w uzgodnieniu z właściwym inspektoratem, zwanych przystaniami pasażerskimi.

2. Jeżeli przy przystani pasażerskiej zatrzymał się czasowo inny statek niż pasażerski, to w przypadku przypływania do przystani statku pasażerskiego inny statek powinien bezzwłocznie opuścić przystań.

Przepisy dodatkowe dla transportu materiałów niebezpiecznych

§  138.

1. Do statków przewożących materiały niebezpieczne zalicza się statki, które:

1) załadowane są niebezpiecznymi materiałami określonymi w załączniku nr 9, 10 lub 11.

2) były załadowane niebezpiecznymi materiałami określonymi w załącznikach nr 9, 10 lub 11, lecz nie są odgazowane.

2. Na statkach przewożących materiały niebezpieczne powinny znajdować się dokumenty określone odrębnymi przepisami o przewozie ładunków niebezpiecznych statkami żeglugi śródlądowej.

3. Właściwy inspektorat może, w zależności od warunków miejscowych na drodze wodnej, zabronić przewożenia materiałów niebezpiecznych na określonej drodze wodnej lub jej odcinku albo uzależnić ich przewóz od uzyskania zezwolenia określającego warunki przewozu.

4. Statki ubezpieczające statki przewożące materiały niebezpieczne na śródlądowych drogach wodnych używają zgodnie z przepisem § 68 niebieskiego światła migającego. Statki te mogą ostrzegać inne statki zbliżające się do statków przewożących materiały niebezpieczne za pomocą ciągłego dźwiękowego sygnału syreną.

5. Inne statki przepływające obok statków przewożących ładunki niebezpieczne obowiązane są umożliwić tym statkom swobodne poruszanie się lub zwolnienie szlaku żeglownego. Zabroniony jest również wjazd w przestrzeń wodną pomiędzy statkiem ubezpieczającym a statkiem przewożącym ładunki niebezpieczne.

Przepisy dla statków zajętych połowem za pomocą urządzeń elektrycznych

§  139.

1. Łowienie ryb za pomocą prądu elektrycznego nie może utrudniać ani zagrażać żegludze.

2. Statki rybackie łowiące za pomocą prądu elektrycznego powinny nieść żółte światło migające określone w § 72.

3. Sieci lub inny sprzęt połowowy oraz urządzenia służące do ich umocowania powinny być oznakowane tykami wystającymi co najmniej 1 m nad zwierciadłem wody. Jeżeli tyki znajdują się w pobliżu szlaku żeglownego, to ich górna część powinna być pokryta żółtą farbą lub żółtą folią odblaskową w postaci pasów o szerokości co najmniej 0,5 m.

4. W razie konieczności sieci i inny sprzęt połowowy mogą być oznakowane jedną tablicą znaku A.10 (załącznik nr 7). Czerwona część znaku określa stronę zakazu przejazdu.

Zakaz kąpieli

§ 140. Miejsca zakazanej kąpieli na drogach wodnych określają odrębne przepisy.

Światła masztowe

§ 141. Przewidziane przepisami § 37, 38 i 39 jasne światła masztowe statków poruszających się po rzekach powinny być umieszczone na wysokości co najmniej 4 m nad znakiem wolnej burty.

Pchanie i holowanie

§ 142. Statki mogą pchać lub holować inne statki bądź być przez inne statki pchane lub holowane, jeżeli są do tego konstrukcyjnie przygotowane i posiadają zgodę określoną w dokumentach statkowych.

Przemieszczanie barek pchanych poza zestawem

§ 143. Przemieszczanie barek pchanych poza zestawem pchanym jest dopuszczalne jedynie:

1) przy burcie statku o napędzie mechanicznym,

2) na krótkich odcinkach w trakcie formowania i rozformowywania zestawu pchanego.

Przejścia między statkami zestawu pchanego

§ 144. Przejścia na zestawach pchanych muszą być łatwe i bezpieczne. Odstępy pomiędzy poszczególnymi statkami zestawu pchanego powinny umożliwić swobodne poruszanie się przez odpowiednie urządzenia określone odrębnymi przepisami.

Sygnalizacja pomiędzy statkami zestawu holowanego

§  145.

1. Ze statku holującego należy nadawać sygnał przed każdym rozpoczęciem ruchu, zatrzymaniem lub zrzuceniem holu statków holowanych, przez uderzenia w dzwon. Sygnały te mogą służyć również do porozumiewania się pomiędzy statkami zestawu holowanego.

2. Jeżeli zasięg sygnałów dzwonem jest niewystarczający, można w nagłych przypadkach nadawać również sygnały dźwiękowe gwizdkiem lub innym podobnym urządzeniem, pod warunkiem że sygnały te nie zostaną źle zrozumiane przez statki zestawu holowanego i inne statki.

3. Statki holowane porozumiewają się ze statkiem holującym:

1) w porze dziennej - za pomocą sygnałów wzrokowych flagi umieszczonej na maszcie lub na drzewcu flagsztoku; sygnały te oznaczają:

a) flaga umieszczona na szczycie (topie) masztu oznacza, że statek holujący może płynąć "cała naprzód",

b) flaga opuszczona do połowy masztu oznacza, że statek holujący może płynąć "pół naprzód",

c) flaga opuszczona całkowicie oznacza, że statek holujący powinien niezwłocznie zatrzymać maszyny,

2) w porze nocnej - za pomocą sygnałów świetlnych:

a) na statkach posiadających maszt - za pomocą światła masztowego według zasad określonych w pkt 1 lit. a)-c), z tym że światło opuszczone według zasad określonych w pkt 1 lit. c) musi być widoczne,

b) na statkach nie posiadających masztu - za pomocą ruchów pionowych światłem białym

– do nadawania sygnału "cała naprzód" lub ruchów poziomych światłem białym

– do nadawania sygnału "zatrzymać maszyny statku holującego".

Statki holowane mogą również porozumiewać się ze statkiem holującym za pomocą innych sygnałów wzrokowych lub w drodze ustnych zawołań za pomocą tuby.

4. Sygnały podawane przez jeden ze statków holowanych powinny być niezwłocznie przekazywane przez kolejne statki holowane statkowi holującemu.

5. Sygnały przewidziane w ust. 3 powinny być pokazywane kolejno, poczynając od ostatniego statku holowanego.

6. Sygnalizacja statków w zestawie holowanym może być zastąpiona łącznością radiową.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

LITERA LUB GRUPA LITER ROZPOZNAWCZYCH KRAJU, W KTÓRYM ZNAJDUJE SIĘ PORT MACIERZYSTY LUB MIEJSCE REJESTRACJI STATKU

Republika Austrii A

Belgia B

Republika Bułgarii BG

Republika Węgierska HU

Królestwo Norwegii NO

Rzeczpospolita Polska PL

Republika Portugalska P

Rumunia R

b.Związek Socjalistycznych

Republik Radzieckich SU

Republika Francuska F

Republika Federalna Niemiec D

Republika Włoska I

Księstwo Luksemburg L

Królestwo Holandii N

Czeska i Słowacka Republika

Federacyjna CS

Konfederacja Szwajcarska CH

Królestwo Szwecji SE

Socjalistyczna Federacyjna

Republika Jugosławii YU

Republika Finlandii FI

ZAŁĄCZNIK Nr  2

PODZIAŁKI ZANURZENIA STATKÓW ŚRÓDLĄDOWYCH

1. Podziałki zanurzenia statku powinny być cechowane co najmniej co 2 cm od płaszczyzny wodnicy statku pustego do płaszczyzny wodnicy maksymalnego dopuszczalnego zanurzenia.

Podziałki zanurzenia powinny być naniesione farbą, w formie dobrze widocznych różnokolorowych pasków.

Cechowanie podziałki zanurzenia powinno być oznaczone cyframi co 1 decymetr na podziałce lub obok niej.

Podziałki zanurzenia powinny być trwałe, przez wyżłobienie lub naspawanie znaków ustalonych przez Polski Rejestr Statków, na burtach statku.

2. Jeżeli statek posiada podziałki nośności, naniesione zgodnie z przepisami ust. 1, to mogą one zastępować podziałki zanurzenia.

ZAŁĄCZNIK Nr  3

SYGNALIZACJA WZROKOWA STATKÓW

(pominięty)

ZAŁĄCZNIK Nr  4

KOLORY ŚWIATEŁ STATKÓW

(pominięty)

ZAŁĄCZNIK Nr  5

NATĘŻENIA I ZASIĘG WIDZIALNOŚCI ŚWIATEŁ STATKÓW

1. Światła statków, w zależności od ich natężenia, dzielą się na:

- światła zwykłe,

- światła jasne,

- światła jaskrawe.

2. Kolory świateł uzyskuje się w zasadzie za pomocą białego źródła światła i odpowiedniego filtra kolorowego. Zastosowane filtry powinny zapewnić kolory świateł o chromatyczności określonej w załączniku nr 4.

3. Wymagane eksploatacyjne natężenia świetlne przewidzianych w niniejszych przepisach świateł określono w tablicy nr 1. Podane tam natężenia stanowią 75% fotometrycznego natężenia świateł, a zmniejszenie to wynika ze zmniejszenia natężenia spowodowanego długotrwałym wykorzystywaniem źródła światła i ewentualnego zanieczyszczenia źródła światła lub systemu optycznego. Podane w tablicy nr 1 natężenia świateł dotyczą całego poziomego kąta rozsyłu określonego światła przewidzianego niniejszymi przepisami. Przy poziomym położeniu ogniskowej świateł, w granicach do 7,5^o powyżej poziomu i do 7,5^o poniżej poziomu, natężenie świateł nie powinno się zmniejszyć więcej niż o 5% w stosunku do natężenia określonego w płaszczyźnie ogniskowej.

4. W tablicy nr 1 obok wymaganego natężenia światła podano odpowiadające mu zasięgi widzialności świateł w warunkach ciemnej nocy, przy przejrzystym powietrzu. Podane w tablicy nr 1 natężenia w odniesieniu do świateł białych jaskrawych nie powinny być przekraczane, aby unikać oślepienia użytkowników drogi wodnej.

ZAŁĄCZNIK Nr  6

SYGNAŁY DŹWIĘKOWE

I.

 Dźwięczność sygnałów

Mechanicznie uruchamiane urządzenia sygnałowe, używane na statkach żeglugi śródlądowej, powinny nadawać sygnały dźwiękowe o następującej charakterystyce:

1. Częstotliwość

a) Podstawowa częstotliwość sygnałów nadawanych przez statki o napędzie mechanicznym, z wyjątkiem małych statków określonych w lit. b), powinna wynosić 200 Hz z tolerancją ±20%.

b) Na statkach bez napędu mechanicznego i na małych statkach nie przystosowanych lub wykorzystywanych do holowania statków nie zaliczanych do małych statków podstawowa częstotliwość sygnałów powinna być większa niż 350 Hz.

c) Dla trzytonowych sygnałów dźwiękowych nadawanych przez statki w warunkach ograniczonej widzialności prowadzonych w oparciu o informacje radarowe, podstawowa częstotliwość sygnałów powinna wynosić 165 do 297 Hz, o różnicy pełnych dwóch tonów między najniższym i najwyższym tonem.

2. Poziom natężenia akustycznego

Określony poniżej poziom natężenia akustycznego sygnałów określa się w odległości 1 m przed środkiem otworu urządzenia, z którego wypływa dźwięk, przy czym pomiar powinien być przeprowadzony w otwartym terenie.

a) Statki o napędzie mechanicznym, z wyjątkiem małych określonych w lit. b), powinny nadawać sygnały dźwiękowe o natężeniu akustycznym od 120 do 140 dB (A).

b) Statki bez napędu mechanicznego i małe statki nie przystosowane lub nie wykorzystywane do holowania statków nie zaliczanych do małych statków powinny nadawać sygnały dźwiękowe o natężeniu akustycznym od 100 do 125 dB (A).

c) Dla trzytonowych sygnałów dźwiękowych nadawanych przez statki w warunkach ograniczonej widzialności, prowadzonych w oparciu o informacje radarowe, natężenie akustyczne każdego dźwięku powinno wynosić od 120 do 140 dB (A).

II.

 Kontrola poziomu natężenia akustycznego

Kontrolę poziomu natężenia akustycznego powinni przeprowadzać przedstawiciele kompetentnego organu za pomocą sonometru, spełniającego wymogi Międzynarodowej Komisji Elektronicznej, lub za pomocą zwykłego standardowego sonometru.

III.

 Sygnały dźwiękowe statków

Sygnały dźwiękowe inne niż uderzenia w dzwon i sygnały trójtonowe składają się z nadanych jednego lub kilku następujących po sobie dźwięków o następującej charakterystyce:

- krótki dźwięk - dźwięk trwający około 1 sekundy

- długi dźwięk - dźwięk trwający około 4 sekund

Przerwa między następującymi po sobie dźwiękami tego samego sygnału powinna wynosić około 1 sekundy, z wyjątkiem sygnału dźwiękowego "seria bardzo krótkich dźwięków", który powinien się składać z co najmniej sześciu dźwięków trwających po około 0,25 sekundy, z przerwami między nimi trwającymi również około 0,25 sekundy. "Seria podwójnych krótkich dźwięków" oznacza sygnał składający się z co najmniej sześciu podwójnych krótkich dźwięków, w którym przerwy między podwójnymi dźwiękami trwają 2 sekundy. Sygnały dźwiękowe nadawane dzwonem składają się z jednej lub więcej, nadawanych z przerwami trwającymi około 1 sekundy, serii uderzeń w dzwon trwających około 4 sekund.

A. Sygnały ogólne (pominięty)

B. Sygnały mijania (pominięty)

C. Sygnały wyprzedzania (pominięty)

D. Sygnały zawracania (pominięty)

E. Porty i boczne drogi wodne: wejście i wyjście z przecięciem drogi wodnej (pominięty)

F. Sygnały podczas ograniczonej widzialności (pominięty)

ZAŁĄCZNIK Nr  7

ZNAKI ŻEGLUGOWE REGULUJĄCE RUCH ŻEGLUGOWY NA DROGACH WODNYCH

(pominięty)

ZAŁĄCZNIK Nr  8

OZNAKOWANIE SZLAKU ŻEGLUGOWEGO ORAZ DODATKOWE OZNAKOWANIE JEZIOR I SZEROKICH DRÓG WODNYCH

(pominięty)

ZAŁĄCZNIK Nr  9

PRZEWÓZ MATERIAŁÓW ŁATWO ZAPALNYCH

Odpowiednio do ustaleń § 43 ust. 1 i § 57 ust. 1, do ładunków niebezpiecznych przewidzianych ustaleniami Międzynarodowego porozumienia w sprawie przewozu ładunków niebezpiecznych statkami (ADN)*) należą:

1. Przy przewozie w opakowaniach:

a) jeżeli ogólny ciężar brutto przewożonych na statku ładunków przewyższa 5 ton:

1) łatwo palne gazy klasy 2, wyszczególnione w podpunkcie b) każdego punktu;

2) chemiczne lotne gazy klasy 2, wyszczególnione w podpunkcie c) każdego punktu,

3) łatwo palne ciecze o temperaturze zapłonu poniżej 21^oC oraz wyszczególnione we wszystkich rubrykach A, B, i C klasy 3,

4) materiały wyszczególnione w punkcie 36 klasy 8, których temperatura zapłonu jest niższa od 21^oC .

b) jeżeli ogólny ciężar brutto przewożonych na statku ładunków przewyższa 25 ton:

1) łatwo palne płyny klasy 3, wyszczególnione w punkcie 31 c), których temperatura zapłonu zawarta jest w granicach od 21^oC lub więcej, lecz nie wyższa niż 55^oC,

2) trujące materiały klasy 6.1. wyszczególnione w punktach 11-24 i 71-88, oprócz materiałów wyszczególnionych w załączniku nr 10, których temperatura zapłonu zawarta jest w granicach 21^oC lub więcej, lecz nie wyższa niż 55^oC,

3) materiały klasy 8 wyszczególnione w punkcie 37, których temperatura zapłonu jest w granicach 21^oC lub więcej, lecz nie wyższa niż 55^oC.

*) Do czasu przeglądu załącznika A do ADN podane wyżej ustalenia oparte są na ustaleniach zawartych w załączniku A do ADR (ADR - Umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych).

ZAŁĄCZNIK Nr  10

PRZEWÓZ MATERIAŁÓW NIEBEZPIECZNYCH Z GRUPY TRUJĄCYCH PRZY WDYCHANIU ORAZ WYSOKOTOKSYCZNYCH PESTYCYDÓW

Odpowiednio do ustaleń § 43 ust. 2 i § 57 ust. 2, do ładunków niebezpiecznych przewidzianych ustaleniami Międzynarodowego porozumienia w sprawie przewozu ładunków niebezpiecznych statkami (ADN)*) należą:

1) przy przewozie w opakowaniach, jeżeli ogólny ciężar brutto przewożonych na statku ładunków przewyższa 1 tonę dowolnego jednego materiału lub 5 ton w całości różnych materiałów:

a) gazy trujące klasy 2 wyszczególnione w pkt at), bt) lub ct) każdego z punktów,

b) materiały trujące włączone do rozdziału B klasy 3,

c) materiały klasy 6.1., wyszczególnione w pkt. 1, 2, 3, 11a) i b), 13a) i b), 20a), 31a), 41a), 42a) oraz materiały grupy a), wyszczególnione w pkt 2a), 3a), 6, 7a), 8b), 21a) i 24,

2) przy przewozie zbiornikowcami (tankowcami) - materiały wyszczególnione wyżej w pkt 1 bez ograniczenia ciężaru, a także gazy niebezpieczne, które wydzielają się podczas przewożenia tych ładunków i które jeszcze znajdują się w zbiornikach.

*) Do czasu przyjęcia załącznika A do ADN, podane wyżej ustalenia oparte są na ustaleniach zawartych w załączniku A do ADR. (ADR - Umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych).

ZAŁĄCZNIK Nr  11

PRZEWÓZ MATERIAŁÓW WYBUCHOWYCH ORAZ MATERIAŁÓW MAJĄCYCH WŁAŚCIWOŚCI WYBUCHOWE

Jeżeli ogólny ciężar przewożonych na statku materiałów przewyższa 50 kg jednej klasy, to odpowiednio do ustaleń § 43 ust. 3 i § 57 ust. 3, do materiałów niebezpiecznych przewidzianych w ADN*) należą:

1) materiały klasy 1a, z wyłączeniem materiałów wyszczególnionych w punkcie 15,

2) przedmioty klasy 1b,

3) materiały i przedmioty klasy 1c, z wyłączeniem wyszczególnionych w punkcie 1a,

4) materiały klasy 5.2., dla których przypisano znak niebezpieczeństwa, wzór nr 1.

*) Do czasu przeglądu załącznika A do ADN, podane wyżej ustalenia oparte są na ustaleniach zawartych w załączniku A do ADR. (ADR - Umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych).

ZAŁĄCZNIK Nr  12

KATEGORIE DRÓG WODNYCH I OKREŚLENIE KIERUNKÓW RUCHU NA DROGACH WODNYCH

1. Kategorie dróg wodnych

W rozumieniu rozdziału 6 przepisów żeglugowych na drogach wodnych, drogami wodnymi II kategorii są drogi wodne:

1) systemat Jezior Mazurskich, Augustowskich i Warmińskich,

2) Zbiornik Włocławski,

3) Zbiornik Zegrzyński,

4) rzeka Wisła od km 930,0 do granicy z wodami morskimi,

5) rzeka Wisła Gdańska (Wisła Martwa) od rzeki Wisły w Przegalinie do granicy z wodami morskimi,

6) rzeka Szkarpawa od rzeki Wisły do Zalewu Wiślanego,

7) rzeka Elbląg od Jeziora Drużno do Zalewu Wiślanego,

8) Kanał Gliwicki,

9) rzeka Odra od km 704,1 wraz z rzeką Regalicą, do ujścia do Jeziora Dąbie,

10) rzeka Odra Zachodnia od km 17,1 do granicy z wodami morskimi,

11) rzeka Parnica do granicy z wodami morskimi,

12) Jezioro Dąbie do granicy z wodami morskimi,

13) Przekop Klucz - Ustowo.

2. Określenie kierunków ruchu na drogach wodnych

W rozumieniu przepisów rozdziału 6, określenie kierunku "w górę" na kanałach i jeziorach oznacza:

1) na Kanale Jagiellońskim - ruch w kierunku Elbląga,

2) na Kanale Augustowskim - ruch w kierunku granicy Państwa,

3) na Kanale Bydgoskim - ruch w kierunku Bydgoszczy (rzeki Brdy),

4) na Kanale Gliwickim - ruch w kierunku Gliwic,

5) na Kanale Kędzierzyńskim - ruch w kierunku portu "Azoty" w Kędzierzynie-Koźlu,

6) na kanale Ślesińskim i Jeziorze Gopło (główny szlak żeglowny - ruch w kierunku rzeki Warty,)

7) na Kanale Żerańskim - ruch w kierunku rzeki Narwi (Zbiornika Zegrzyńskiego),

8) na Kanale Górnonoteckim - ruch w kierunku odgałęzienia od rzeki Noteci Górnej,

9) na głównym szlaku żeglownym systematu Jezior Mazurskich (Pisz - Węgorzewo) - ruch w kierunku miasta Pisz,

10) na głównych szlakach żeglownych systematu Jezior Warmińskich (Miłomłyn - rzeka Elbląg, Miłomłyn - Iława, Miłomłyn - Ostróda - Jezioro Szeląg Mały) - ruch do miejscowości Miłomłyn.

3. Na bocznych szlakach żeglownych kanałów i jezior wymienionych w ust. 2 pkt 1 - 10 oraz na szlakach żeglownych akwenów nie wymienionych w załączniku kierunki "w górę" określa inspektorat w porozumieniu z administracją drogi wodnej, według kryteriów: z północy na południe lub z zachodu na wschód albo od głównego szlaku żeglownego.

• Identyfikator: M.P.1992.4.20
• Rodzaj: Zarządzenie
• Tytuł: Przepisy żeglugowe na śródlądowych drogach wodnych.
• Data aktu: 19/12/1991
• Data ogłoszenia: 29/01/1992
• Data wejścia w życie: 15/03/1992