Konwencja Międzynarodowa o przewozie osób i bagażu kolejami żelaznemi. Berno.1924.10.23.

KONWENCJA MIĘDZYNARODOWA

o przewozie osób i bagażu kolejami żelaznemi, podpisana w Bernie 23 października 1924 r.

Przekład.

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

MY, IGNACY MOŚCICKI,

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

wszem wobec i każdemu zosobna, komu o tem wiedzieć należy, wiadomem czynimy:

Dnia dwudziestego trzeciego października tysiąc dziewięćset dwudziestego czwartego roku podpisana została w Bernie Konwencja Międzynarodowa o przewozie osób i bagażu kolejami żelaznemi, wraz z załącznikami i protokółem o następującem brzmieniu dosłownem:

KONWENCJA MIĘDZYNARODOWA

o przewozie kolejami żelaznemi osób i bagażu (K. M. O.) zawarta pomiędzy

Niemcami, Austrją, Belgją, Bułgarją, Danją, Wolnem Miastem Gdańskiem, Hiszpanją, Estonją, Finlandją, Francją, Grecją, Węgrami, Włochami, Łotwą, Litwą, Luksemburgiem, Norwegją, Holandją, Polską, Portugalją, Rumunją, Królestwem Serbów, Chorwatów i Słoweńców, Szwecją, Szwajcarją i Czechosłowacją.

Rządy Państw powyżej wyszczególnionych, uznając pożytek stworzenia Konwencji o przewozie osób i bagaży, postanowiły zawrzeć w tym celu Konwencję na podstawie projektu, opracowanego na ich zlecenie za wspólną zgodą i zawartego w Protokóle, podpisanym w Bernie w dniu 8 czerwca 1923 r. i mianowały jako swych Pełnomocników:

Niemcy:

P. Edwarda HOFFMANN, Chargé d'Affaires w Szwajcarji.

Austrja:

Jego Ekscelencję P. Leo di PAULI, Posła Nadzwyczajnego i Ministra Pełnomocnego w Szwajcarji.

Belgja:

Jego Ekscelencję P. Fernand PELTZER, Posła Nadzwyczajnego i Ministra Pełnomocnego w Szwajcarji.

Bułgarja:

P. Dimitri MIKOFF, Chargé d'Affaires w Szwajcarji.

Danja:

Jego Ekscelencję P. Andreas de OLDENBURG, Posła Nadzwyczajnego i Ministra Pełnomocnego w Szwajcarji.

Wolne Miasto Gdańsk:

Jego Ekscelencję P. Jana MODZELEWSKIEGO, Posła Nadzwyczajnego i Ministra Pełnomocnego Polski w Szwajcarji.

Hiszpanja:

Jego Ekscelencję P. Emilio de PALACIOS Y FAU, Posła Nadzwyczajnego i Ministra Pełnomocnego w Szwajcarji.

Estonja:

P. Karl MENNING, Chargé d' Affaires w Niemczech i Szwajcarji.

Finlandja:

P. Urho TOIVOLA, Dyrektora Sekretarjatu Finlandzkiego przy Lidze Narodów.

Francja:

Jego Ekscelencję P. Henry ALLIZÉ, Ambasadora w Szwajcarji;

P. Maurice SIBILLE, Deputowanego;

P. Clément COLSON, Wiceprezesa Rady Stanu.

Grecja:

P. Vassili DENDRAMIS, Chargé d'Affaires w Szwajcarji.

Węgry:

P. Feliksa PARCHER de TERJÉKFALVA, Chargé d'Affaires w Szwajcarji.

Włochy:

Jego Ekscelencję P. Carlo GARBASSO, Posła Nadzwyczajnego i Ministra Pełnomocnego w Szwajcarji.

Łotwa:

Jego Ekscelencję P. Oskara VOIT, Posła Nadzwyczajnego i Ministra Pełnomocnego w Niemczech i Szwajcarji.

Litwa:

Jego Ekscelencję P. Venceslas SIDZIKAUSKAS, Posła Nadzwyczajnego i Ministra Pełnomocnego w Niemczech, Chargé d'Affaires w Szwajcarji.

Luksemburg:

P. Antoine LEFORT, Radcę Stanu, Pierwszego Komisarza Rządowego dla Kolei Żelaznych.

Norwegja:

Jego Ekscelencję P. Johannes IRGENS, Posła Nadzwyczajnego i Ministra Pełnomocnego we Włoszech i Szwajcarji.

Holandja:

Jego Ekscelencję P. Willem I. DOUDE VAN TROOSTWIJK, Posła Nadzwyczajnego i Ministra Pełnomocnego w Szwajcarji.

Polska:

Jego Ekscelencję P. Jana MODZELEWSKIEGO, Posła Nadzwyczajnego i Ministra Pełnomocnego w Szwajcarji.

Portugalja:

Jego Ekscelencję P. Antonio M. B. FERREIRA, Posła Nadzwyczajnego i Ministra Pełnomocnego w Szwajcarji.

Rumunja:

Jego Ekscelencję P. Nicolas PETRESCO - COMNÉNE, Posła Nadzwyczajnego i Ministra Pełnomocnego w Szwajcarji.

Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców:

Jego Ekscelencję P. Miloutine YOVANOVITCH, Posła Nadzwyczajnego i Ministra Pełnomocnego w Szwajcarji.

Szwecja:

Jego Ekscelencję P. Barona Jonas M. ALSTRÖMER, Posła Nadzwyczajnego i Ministra Pełnomocnego w Szwajcarji.

Szwajcarja:

Pana Giuseppe MOTTA, Radcę Związkowego, Szefa Departamentu Związkowego Politycznego.

Czechosłowacja:

Pana Otakar LANKAŠ, Szefa Departamentu Ministerjum Kolei Żelaznych,

którzy, w obecności i z udziałem Pana Jean MORIZE, Delegata Komisji Rządowej Terytorjum Zagłębia Sarry,

po okazaniu sobie pełnomocnictw swych, uznanych za dobre i należyte co do formy, zgodzili się na następujące artykuły:

TYTUŁ  I.

PRZEDMIOT I ZAKRES KONWENCJI.

Artykuł  1.

Koleje żelazne i przewozy, do których stosuje się Konwencję.

§ 1. Konwencję niniejszą stosuje się do wszystkich przewozów osób i bagażu za międzynarodowemi dowodami przewozowemi, dokonywanych na obszarze co najmniej dwóch umawiających się Państw wyłącznie po linjach, zamieszczonych w liście, sporządzonej zgodnie z artykułem 58 Konwencji niniejszej.

§ 2. Konwencja niniejsza nie ma jednak zastosowania:

1. Do przewozów, przy których stacje wyjazdu (wysłania) i przybycia znajdują się na obszarze tego samego Państwa, dokonywanych na obszarze innego Państwa tylko tranzytem:

a) jeżeli linje tranzytowe eksploatuje kolej żelazna tego Państwa, skąd wyjeżdża podróżny (wysyła się bagaż);

b) nawet wówczas, gdy linje tranzytowe nie są eksploatowane przez kolej żelazną tego Państwa, skąd wyjeżdża podróżny (wysyła się bagaż), lecz interesowane koleje żelazne zawarły odrębne układy, na mocy których, przewozów tych nie uważa się za międzynarodowe.

2. Do przewozów między stacjami dwóch Państw średnich, jeżeli przewozu na całej przestrzeni dokonywują koleje żelazne jednego z tych Państw i żadne z tych Państw nie sprzeciwia się temu.

§ 3. Taryfy ustalają relacje, w których wydaje się międzynarodowe bilety i kwity bagażowe.

Artykuł  2.

Udział przedsiębiorstw innych, niż koleje żelazne.

§ 1. Prócz kolei żelaznych, do listy wzmiankowej w artykule 1 mogą być włączone także regularne linje komunikacji samochodowej lub wodnej, uzupełniającej przewóz koleją żelazną, po których przewóz międzynarodowy odbywa się pod odpowiedzialnością jednego z umawiających się Państw lub jednej z kolei żelaznych włączonych do listy.

§ 2. Przedsiębiorstwa eksploatujące te linje, mają wszystkie obowiązki i korzystają z wszystkich praw, jakie wynikają z niniejszej Konwencji dla kolei żelaznych z zastrzeżeniem zmian uzasadnionych odmiennym sposobem przewozu. Zmiany te nie mogą jednak zawierać uchyleń od postanowień o odpowiedzialności, ustalonych niniejszą Konwencją.

§ 3. Każde Państwo, które zamierza włączyć do listy jedną z linij, wymienionych w § 1, ma obowiązek czuwania, aby zmiany, przewidziane w § 2, były ogłoszone w takim samym trybie jak taryfy.

Artykuł  3.

Odprawa przez połączenie.

§ 1. Konwencję niniejszą stosuje się również do przewozów osób i bagażu ze stacji niezamieszczonej w taryfie międzynarodowej do stacji połączenia tego samego Państwa, włączonej do rzeczonej taryfy, a stamtąd do stacji przeznaczenia, włączonej do tejże taryfy. Przewozy te mogą się odbywać na podstawie albo międzynarodowego biletu, względnie kwitu bagażowego, w którym stawki taryfowe za szlak bezpośredni oraz za szlak do stacji połączenia są dodane, albo też na podstawie dwóch łącznych biletów. Jeżeli wystawiono dwa bilety, na drugim bilecie należy wymienić pierwotną stację wyjazdu.

§ 2. Koleje żelazne postanawiają w jakiej mierze i pod jakiemi warunkami można żądać na pewnych stacjach takiego przewozu przez stację połączenia. Stacje te są wykazywane w spisie, podawanym do wiadomości kolejom interesowanym.

Artykuł  4.

Obowiązek dokonywania przewozu przez kolej żelazną.

W razie istnienia taryfy międzynarodowej lub komunikacji przez poręczenie, przewidzianej w myśl artykułu 3, kolej nie może odmówić przewozu o ile:

a) podróżny zastosuje się do postanowień niniejszej Konwencji;

b) przewóz zwykłemi środkami przewozowemi jest możliwy;

c) przewóz nie jest wzbroniony w żadnem z Państw interesowanych przepisami ustawowemi lub ze względu na porządek publiczny;

d) przewozowi nie stoją na przeszkodzie okoliczności, których kolej żelazna nie mogła uniknąć i którym nie mogła zapobiec.

TYTUŁ  II.

UMOWA O PRZEWÓZ.

Rozdział  I.

Przewóz, podróżnych.

Artykuł  5.

Prawo przejazdu.

§ 1. Podróżny, rozpoczynając jazdę, musi być zaopatrzony w bilet. Taryfy mogą jednak przewidywać wyjątki pod tym względem.

§ 2. Podróżny jest obowiązany zachować bilet przez cały czas podróży oraz okazywać go, na żądanie, każdemu z organów upoważnionych do kontroli i oddać po ukończeniu jazdy.

Artykuł  6.

Bilety.

§ 1. Bilety wydane na przejazd międzynarodowy na zasadach niniejszej Konwencji powinny posiadać znak Ф

§ 2. Bilety powinny zawierać dane następujące:

a) stacja wyjazdu i przeznaczenia;

b) droga przejazdu, z zaznaczeniem różnych dróg lub środków przewozowych, o ile ich użycie jest dozwolone;

c) rodzaj pociągu i klasa wagonu;

d) opłata za przejazd;

e) dzień, od którego zaczyna się ważność biletu;

f) czas ważności.

§ 3. Taryfy lub układy między kolejami żelaznemi stanowią, w jakim języku bilety mają być drukowane i wypełniane, jak również ich formę i treść.

§ 4. Bilety zeszytowe, zawierające kartki kontrolne, jak również zestawiane bilety kuponowe stanowią jedyny dowód przewozowy w rozumieniu Konwencji niniejszej.

Bilety łączone pod jedną okładką przez urzędowe biura podróży lub ajencje prywatne, stanowią każdy osobno odrębny dowód przewozowy, do którego mają zastosowanie, zależnie od okoliczności, przepisy wewnętrzne Państwa interesowanego lub przepisy Konwencji niniejszej.

§ 5. O ile taryfy nie przewidują wyjątków, bilet może być odstąpiony tylko wtedy, gdy nie jest imienny i przed rozpoczęciem podróży.

Spekulacja biletami i odprzedaż ich za cenę inną, niż taryfowa, podlega w każdem Państwie ustawom i regulaminom tego Państwa.

Artykuł  7.

Zniżka opłat za przejazd dzieci.

§ 1. Dzieci aż do ukończonego czwartego roku życia przewozi się bezpłatnie bez biletu, o ile nie zażądano dla nich osobnego miejsca.

§ 2. Dzieci po ukończonym czwartym roku aż do ukończenia dziesięciu lat życia, oraz dzieci w młodszym wieku, dla których zażądano osobnego miejsca, przewozi się za zniżoną opłatą, która nie może przewyższać połowy ceny biletu dla dorosłych.

Udzielenie tej zniżki nie obowiązuje w stosunku do biletów, których ceny już są obniżone w porównaniu z cenami normalnej taryfy.

Artykuł  8.

Okres ważności biletów.

§ 1. Okres ważności biletów powinien być ustalony przez taryfy.

§ 2. Okres ten nie może wynosić mniej niżeli:

dla biletów pojedynczych:

na każde rozpoczęte 150 kilometrów 1 dobę,

dla biletów tam i zpowrotem:

na odległościach do 50 kilometrów włącznie 2 doby,

od 51 do 100 kilometrów 3 doby,

na każde dalsze rozpoczęte 100 kilometrów 1 dobę.

§ 3. Specjalne bilety o cenach zniżonych mogą mieć inny okres ważności.

Artykuł  9.

Wyznaczanie i zamawianie miejsc.

§ 1. Sposób wyznaczania miejsc określają przepisy, obowiązujące na każdej z kolei żelaznych.

§ 2. Taryfy lub rozkłady jazdy stanowią, czy i pod jakiemi warunkami mogą być zamawiane miejsca w pewnych pociągach.

Artykuł  10.

Zatrzymywanie się na stacjach pośrednich.

Taryfy stanowią czy i pod jakiemi warunkami podróżny może zatrzymywać się na stacjach pośrednich w okresie czasu ważności biletu.

Artykuł 11.

Przejście do innej klasy lub pociągu.

Podróżny może zająć miejsce w klasie wyższej lub przejść do pociągu wyższej kategorji niż wskazany na bilecie, pod warunkami, podanemi w taryfach i za uiszczeniem przewidzianej dopłaty.

Artykuł  12.

Podróżny bez ważnego biletu.

Podróżny, który nie może okazać ważnego biletu, niezależnie od odpowiedzialności karnej, obowiązany jest uiścić, oprócz opłaty za przebytą przestrzeń, także dopłatę obliczoną według regulaminów kolei żelaznej, na której zażądano okazania biletu.

W razie braku takich przepisów, podróżny winien uiścić dopłatę w wysokości ceny biletu za szlak przejechany.

Artykuł 13.

Osoby niedopuszczane lub dopuszczane warunkowo do przejazdu pociągami.

§ 1. Nie są przyjmowane do pociągu lub też mogą być usunięte z pociągu w czasie podróży:

a) osoby w stanie nietrzeźwym, osoby, które swem zachowaniem obrażają przyzwoitość publiczną lub nie stosują się do przepisów ustawowych i regulaminów; osoby te nie mają prawa żądać zwrotu ani ceny biletu, ani opłaty uiszczonej za przewóz ich bagażu;

b) osoby, których obecność wskutek choroby lub z innych przyczyn mogłaby być uciążliwą dla towarzyszów podróży, o ile nie zamówiono dla nich osobnego przedziału lub niema możności oddania go im do użytku za opłatą. Jednakowoż osoby, które zachorowały podczas jazdy, powinny być dowiezione do pierwszej stacji, na której mogą otrzymać konieczną opiekę. Opłatę za przejazd i za przewóz bagażu zwraca się im po potrąceniu należności za przebytą drogę.

§ 2. Przewóz osób chorych na choroby zakaźne normują umowy międzynarodowe, w braku takich, przepisy obowiązujące w każdem Państwie.

Artykuł  14.

Przedmioty wyłączone od przewozu w wagonach osobowych.

§ 1. Nie wolno zabierać do wagonów osobowych przedmiotów zagrażających niebezpieczeństwem, w szczególności zaś broni nabitej, materjałów wybuchowych, łatwo zapalnych lub żrących, jak również przedmiotów, których obecność w wagonie mogłaby być niedogodną lub uciążliwą dla współpodróżnych.

Jednakowoż podróżnym, którzy pełniąc służbę publiczną mają przy sobie broń palną, jak również myśliwym i strzelcom wolno wziąć ze sobą amunicję, w ilości nie przekraczającej najniższego maksimum wagi z pośród określonych przez regulaminy obowiązujące na obszarach, przez które się przejeżdża. Straży towarzyszącej więźniom, jadącej z nimi w specjalnych wagonach osobowych lub przedziałach, dozwala się brać ze sobą broń nabitą.

§ 2. Personel kolejowy ma prawo sprawdzać w obecności podróżnego właściwości przedmiotów, zabranych do wagonu osobowego w razie uzasadnionego podejrzenia o przekroczenie postanowień § 1.

§ 3. Przekraczający powyższe postanowienia odpowiadają za wszelką szkodę, wynikłą skutkiem naruszenia postanowień § 1 i podlegają nadto karom przewidzianym przez ustawy i regulaminy.

Artykuł  15.

Zabieranie bagażu ręcznego i zwierząt do wagonów osobowych.

§ 1. Podróżnym wolno zabierać ze sobą bezpłatnie do wagonów osobowych przedmioty łatwo przenośne (bagaż ręczny), o ile nie sprzeciwiają się temu przepisy celne, akcyzowe, skarbowe, policyjne oraz przepisy innych władz administracyjnych, i jeżeli przedmioty te nie grożą uszkodzeniem wagonu. Każdy podróżny ma do dyspozycji dla swego bagażu, ręcznego tylko przestrzeń nad i pod miejscem, które zajmuje; taryfy mogą ustanawiać dalsze ograniczenia.

§ 2. Zwierząt żywych nie wolno zabierać do wagonów osobowych. Małe pieski i inne małe zwierzęta domowe mogą być jednak zabierane, o ile nie zabraniają tego przepisy policyjne poszczególnych Państw i nikt ze współpodróżnych nie sprzeciwia się temu.

Zabieranie zwierząt do pewnych rodzajów wagonów lub kategoryj pociągów może być wzbronione lub dopuszczone przez taryfy lub rozkłady jazdy.

Taryfy stanowią, czy i za jakie zwierzęta należy uiszczać opłatę przewozową.

§ 3. Czuwanie nad bagażem ręcznym i zwierzętami, które podróżny zabiera ze sobą, należy do niego samego.

Artykuł  16.

Spóźnienia się pociągów. Strata połączeń.

Odwołanie pociągów.

W razie straty połączenia wskutek spóźnienia się pociągu lub też w razie odwołania pociągu na całym przebiegu lub na jego części, o ile podróżny pragnie dalej odbywać podróż, kolej żelazna jest obowiązana przewieźć go wraz z bagażem, w miarę możności, i bez żadnej dopłaty, pociągiem, idącym ku tej samej stacji przeznaczenia po tej samej lub po innych linjach, należących do tych samych zarządów kolejowych, aby dać możność podróżnemu przybyć na stację przeznaczenia z jaknajmniejszem opóźnieniem.

Zawiadowca stacji powinien w takim wypadku poświadczyć na bilecie, że podróżny stracił połączenie lub że odwołano pociąg, przedłużyć w miarę potrzeby termin ważności biletu, zaświadczyć bilet jako ważny na przejazd w nowym kierunku, wyższą klasę lub na droższy pociąg. Kolej żelazna, ma jednakże prawo włączyć w taryfach czy w rozkładach jazdy używalność pewnych pociągów.

Rozdział  II.

Przewóz bagażu.

Artykuł  17.

Określenie bagażu. Przedmioty wyłączone od przewozu.

§ 1. Za bagaż uważa się tylko przedmioty, przeznaczone do osobistego użytku podróżnego w podróży, przewożone w kufrach, koszach, walizach, trokach, pudłach do kapeluszy i w innem podobnem opakowaniu.

§ 2. Ponadto dopuszcza się do przewozu jako bagaż, pod warunkiem, że służą do użytku podróżnego:

a) krzesła przenośne lub na kołach, dla chorych;

b) wózki dziecięce;

c) kufry z próbkami towarów;

d) instrumenty muzyczne przenośne, w skrzynkach, futerałach lub innem opakowaniu;

e) przedmioty służące do przedstawień artystycznych, o ile ich opakowanie, objętość i waga dozwalają na szybkie załadowanie i umieszczenie w wagonie bagażowym;

f) instrumenty miernicze o długości do 4 metrów i ręczne narzędzia rzemieślnicze;

g) rowery i motocykle o jednem siedzeniu, pod warunkiem usunięcia akcesorjów, o ile zbiorniki benzynowe posiadają kurki spustowe i są zupełnie opróżnione; saneczki o jednem lub dwu siedzeniach, narty i żagle łyżwiarskie,

§ 3. Inne przedmioty, nie przeznaczone do osobistego użytku podróżnych, jak również zwierzęta w klatkach, zapewniających dostateczne bezpieczeństwo, mogą być przyjmowane jako bagaż, o ile na to pozwalają taryfy.

§ 4. Wyłącza się od przewozu w charakterze bagażu przedmioty, które są wyłączone lub warunkowo dopuszczone do przewozu, stosownie do Konwencji międzynarodowej o przewozie towarów kolejami żelaznemi.

Artykuł  18.

Odpowiedzialność podróżnego za posiadany bagaż.

Dopłaty.

§ 1. Posiadacz kwitu bagażowego jest odpowiedzialny za zachowywanie przepisów artykułu 17; ponosi on wszelkie następstwa przekroczenia tych przepisów.

§ 2. Kolej żelazna, w razie podejrzenia przekroczenia, ma prawo sprawdzić, czy zawartość bagażu odpowiada przepisom. Posiadacza kwitu bagażowego wzywa się, aby był obecny przy sprawdzaniu; jeżeli posiadacz się nie stawi lub jeżeli nie można odszukać go, sprawdzania należy dokonać w obecności dwóch świadków, nie należących do służby kolei żelaznej, o ile przepisy ustawowe lub regulaminowe w Państwie, gdzie odbywa się sprawdzenie, nie przewidują odmiennego sposobu postępowania. W razie stwierdzenia przekroczenia, posiadacz kwitu bagażowego ponosi koszty, spowodowane sprawdzeniem.

§ 3. W wypadkach przekroczenia postanowień § 4 artykułu 17, posiadacz kwitu bagażowego, niezależnie od zapłacenia różnicy w należności przewozowej, od wynagrodzenia ewentualnej szkody i od odpowiedzialności karnej, powinien uiścić dopłatę.

Za przedmioty wyłączone od przewozu dopłata wynosi po 15 franków od kilograma brutto, najmniej jednak 30 franków, jeżeli pośród tych przedmiotów znajdują się materjały, wyłączone od przewozu na zasadzie artykułu 3, pozycji 4 Konwencji międzynarodowej o przewozie towarów kolejami żelaznemi lub zaliczone do klas I i II w Załączniku I do Konwencji międzynarodowej o przewozie towarów kolejami żelaznemi; po 5 franków zaś, najmniej jednak 10 franków w innych wypadkach.

Jeżeli przepisy obowiązujące w wewnętrznej komunikacji kolei żelaznej, na której stwierdzono przekroczenie, przewidują w sumie dopłatę niższą, należy pobrać tę ostatnią.

Artykuł  19.

Opakowanie i stan bagażu.

§ 1. Kolej może odmówić przyjęcia bagażu, którego opakowanie jest niedostateczne lub którego stan wykazuje braki. Jeżeli pomimo to bagaż będzie przyjęty, kolej żelazna ma prawo stan jego omówić w kwicie bagażowym.

§ 2. Sztuki bagażu powinny być zaopatrzone w trwałe napisy, z oznaczeniem nazwiska podróżnego, jego adresu i stacji przeznaczenia. Kolej może odmówić przyjęcia sztuk, które nie posiadają takich napisów.

§ 3. Dawne nalepki, adresy i inne napisy, pochodzące z poprzednich przewozów, podróżny powinien usunąć.

Artykuł  20.

Nadawanie bagażu. Kwit bagażowy.

§ 1. Bagaż przyjmuje się tylko za okazaniem biletu ważnego na przejazd co najmniej do stacji przeznaczenia bagażu.

O tem, czy i pod jakiemi warunkami może być dopuszczony do przewozu bagaż bez okazania biletu, stanowią taryfy.

§ 2. Na nadany bagaż należy wydać podróżnemu kwit bagażowy.

§ 3. Pozatem przy nadawaniu bagażu postępuje się według regulaminów obowiązujących na stacji nadania.

§ 4. Kwity bagażowe wydawane w komunikacjach międzynarodowych, powinny być sporządzane według wzoru ustanowionego w Załączniku I do niniejszej Konwencji.

§ 5. Na kwitach bagażowych powinny być oznaczone;

a) stacja nadania i przeznaczenia;

b) droga przewozu;

c) dzień nadania i pociąg, na który nadano bagaż;

d) ilość biletów (z wyjątkiem wypadku, przewidzianego w 2-im ustępie § 1-go);

e) ilość i waga sztuk;

f) należność za przewóz i ewentualne inne opłaty;

g) podana słowami wyrażona kwota podanego interesu w dostawie, zgodnie z artykułem 35.

§ 6. Język, w jakim mają być drukowane i wypełniane kwity bagażowe, określają taryfy lub umowy między kolejami żelaznemi.

Artykuł  21.

Wydawanie bagażu.

§ 1. Bagaż wydaje się za zwrotem kwitu bagażowego, Kolej żelazna nie ma obowiązku sprawdzać, czy posiadacz kwitu jest uprawniony do odbioru.

§ 2. Posiadacz kwitu bagażowego ma prawo żądać na stacji przeznaczenia wydania bagażu po przybyciu pociągu, na który bagaż nadał i po upływie czasu, koniecznego do przygotowania bagażu do wydania, w danym razie również do załatwienia formalności celnych, akcyzowych, skarbowych, policyjnych oraz wymaganych przez inne władze administracyjne.

§ 3. W razie nieprzedstawienia kwitu bagażowego kolej żelazna obowiązana jest wydać bagaż tylko wówczas, gdy zgłaszający się udowodni, że ma do niego prawo; jeżeli dowód ten będzie uznany za niewystarczający, kolej żelazna może żądać złożenia kaucji.

§ 4. Bagaż wydaje się na stacji, do której został nadany. Na żądanie posiadacza kwitu bagażowego, zgłoszone w odpowiedniej chwili, bagaż może być jednak zwrócony na stacji nadania lub wydany na stacji pośredniej za zwrotem kwitu bagażowego, a jeżeli wymaga tego taryfa, za okazaniem ponadto biletu o tyle, o ile na wykonanie takiego żądania pozwalają okoliczności, i nie sprzeciwiają się mu przepisy celne, akcyzowe, skarbowe, policyjne oraz przepisy innych władz administracyjnych.

§ 5. Posiadacz kwitu bagażowego; któremu nie wydano bagażu w okolicznościach wskazanych wyżej w § 2, może żądać stwierdzenia na kwicie bagażowym jakiego dnia i o jakiej godzinie domagał się wydania bagażu.

§ 6. Pozatem, wydawanie bagażu podlega przepisom obowiązującym na kolei żelaznej wydającej bagaż.

Rozdział  III.

Przepisy wspólne dla przewozu osób i bagażu.

Artykuł  22.

Pociągi. Rozkłady jazdy. Wyciągi z taryf.

§ 1. Przewozu dokonywa się pociągami regularnemi, przewidzianemi w rozkładach jazdy i pociągami kursującemi w miarę potrzeby.

§ 2. Koleje żelazne obowiązane są ogłaszać na stacjach we właściwym czasie rozkłady jazdy na należących do nich linjach. Rozkłady te powinny wskazywać rodzaj pociągu, klasy wagonów i godziny odjazdu pociągów; dla większych stacyj przejściowych i dla stacyj końcowych powinny one wskazywać również godziny przyjazdu i ważniejsze połączenia pociągów.

Unieważnione rozkłady jazdy powinny być bezzwłocznie usuwane.

§ 3. Na każdej stacji otwartej dla ruchu międzynarodowego podróżny powinien mieć możność zasięgnięcia wiadomości z taryf lub wyciągów z taryf o cenach biletów międzynarodowych tam sprzedawanych i o wysokości odnośnych opłat za przewóz bagażu.

Artykuł  23.

Zasady obliczania opłat przewozowych. Taryfy.

§ 1. Opłaty przewozowe oblicza się według taryf, prawnie obowiązujących i należycie ogłaszanych w każdem Państwie. Taryfy te powinny zawierać wszystkie dane potrzebne do obliczenia opłat przewozowych i należności dodatkowych, oraz określać, w danym razie, obowiązujące warunki zamiany obcych walut.

§ 2. Taryfy powinny podawać specjalne warunki przewozu.

Taryfy powinny być stosowane jednakowo względem wszystkich; warunki, w nich zawarte obowiązują o tyle, o ile nie są sprzeczne z Konwencją niniejszą, w przeciwnym razie uważane są za nieważne i nieistniejące.

Bezpośrednie taryfy międzynarodowe oraz ich zmiany wprowadza się od daty wskazanej w ogłoszeniu; w razie podwyższenia tych taryf lub innych obostrzeń w warunkach przewozu, ogłoszenie winno co najmniej o 8 dni poprzedzać datę ich wprowadzenia.

Jeżeli przy nieistnieniu bezpośredniej taryfy wydaje się jednak międzynarodowe bilety lub kwity bagażowe, kolej żelazna, która zmieni swoją taryfę, może domagać się od innych kolei żelaznych stosowania zmienionej taryfy nie wcześniej, jak w 8 dni po otrzymaniu przez nie zawiadomienia o zmianach.

Taryfy, wprowadzone tylko na określony przeciąg czasu, tracą moc obowiązującą po upływie tego okresu.

Artykuł  24.

Zakaz odrębnych umów.

Zakazana i nieważna jest każda umowa, przyznająca jednemu lub większej liczbie podróżnych zniżkę w opłatach taryfowych.

Natomiast dozwolone są zniżki opłat należycie ogłoszone i jednakowo dla wszystkich dostępne na tych samych warunkach, jako też zniżki udzielane bądź to dla celów eksploatacji kolei żelaznej, bądź to ze względu na potrzeby administracji publicznej, cele dobroczynne, wychowawcze i naukowe.

Artykuł 25.

Formalności celne, akcyzowe oraz wymagane przez władze skarbowe, policyjne i inne administracyjne.

Podróżny ma obowiązek zastosowania się do przepisów celnych, akcyzowych, skarbowych, policyjnych oraz wymaganych przez inne władze administracyjne, które dotyczą jego osoby, jako też rewizji jego bagażu, tak nadanego za kwitem bagażowym, jak i ręcznego. Podróżny powinien być obecny przy rewizji, o ile przepisy nie dopuszczają co do tego wyjątków. Kolej żelazna nie bierze na siebie żadnej odpowiedzialności wobec podróżnego w razie niezastosowania się przez niego do tych przepisów.

Artykuł  26.

Zwroty.

§ 1. W razie niezużytkowania biletu, uiszczona zań kwota może być zażądana zpowrotem pod warunkiem potrącenia z niej opłat, wyszczególnionych poniżej w § 3 i 4.

§ 2. W razie zużytkowania biletu tylko częściowo wskutek śmierci, choroby lub wypadku, który dotknął podróżnego, lub innej nieuniknionej przyczyny tego rodzaju, zwraca się za potrąceniem opłat, wyszczególnionych w §§ 3 i 4, różnicę między całą opłatą uiszczoną a należnością za przejazd dokonany, obliczoną według taryfy normalnej.

§ 3. Nie ulegają zwrotowi: podatki, dodatki za miejsca zamówione, koszty sporządzenia biletów zeszytowych i prowizja za sprzedaż biletów.

§ 4. Z kwoty, podlegającej zwrotowi, potrąca się 10%, nie mniej jednak, jak 0,50 fr. i nie więcej jak 3 fr. od jednego biletu, jak również ewentualne koszty przesłania należności.

Potrącenia tego nie dokonywa się, jeżeli niezużytkowany bilet zwrócono w dniu wydania kasie, która go wydała.

§ 5. Jeżeli podróżny napotka przeszkody w dalszej podróży według rozkładu jazdy, tracąc połączenie wskutek spóźnienia się pociągu, z powodu odwołania pociągu lub przerwy w ruchu i zaniecha udania się w dalszą drogę, to ma prawo żądać od kolei zastosowania postanowień § 2; potrącenia według § 4 nie stosuje się w tych wypadkach.

§ 6. Opłaty za bilety o cenach zniżonych zwraca się tylko w wypadkach i na warunkach przewidzianych w § 5; biletów zniżkowych dla dzieci, wydawanych stosownie do pierwszego ustępu § 2 artykułu 7, nie uważa się za bilety o cenach zniżonych w rozumieniu niniejszego paragrafu.

§ 7. W razie zagubienia biletu, żadnych opłat się nie zwraca.

§ 8. W razie wycofania bagażu przed wysłaniem go ze stacji nadania, uiszczona zań opłata przewozowa może być zażądana zpowrotem.

Jeżeli bagaż wycofano na stacji pośredniej, opłata zwraca się tylko w wypadkach przewidzianych w §§ 2 i 5, i według postanowień tamże zawartych.

W obu powyższych wypadkach z kwoty przypadającej do zwrotu, potrąca się 0,50 fr. od kwitu bagażowego oraz, ewentualnie, podatki.

§ 9. Taryfy mogą zawierać odmienne postanowienia, które jednak nie mogą ustanawiać warunków ostrzejszych dla podróżnych.

§ 10. Wszelkie roszczenia o zwrot, oparte na postanowieniach §§ 1, 2, 5, 6 i 8, wygasają jeżeli nie zostały zgłoszone do kolei żelaznej w terminie sześciu miesięcy po upływie ważności biletu.

§ 11. W razie nieprawidłowego zastosowania taryfy lub omyłki w określeniu należności przewozowych i innych opłat, różnica powinna być zwróconą, względnie dopłaconą.

§ 12. Nadpłaty stwierdzone przez kolej żelazną, o ile przenoszą 0,50 fr. od jednego biletu lub jednego kwitu bagażowego, powinny być, o ile to jest możliwe, podane z urzędu do wiadomości interesowanego i zwrócone możliwie jaknajrychlej.

§ 13. We wszystkich wypadkach, nieprzewidzianych w artykule niniejszym, i w razie braku odrębnych umów między kolejami żelaznemi, stosuje się regulaminy wewnętrzne.

Artykuł  27.

Spory.

Spory między podróżnymi jak również spory między podróżnymi i personelem kolejowym rozstrzyga narazie na stacjach urzędnik, pełniący służbę zawiadowcy, w drodze zaś, prowadzący pociąg.

TYTUŁ  III.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ KOLEI ŻELAZNYCH. SKARGI.

Rozdział  I.

Odpowiedzialność.

Artykuł  28.

Odpowiedzialność za przewóz podróżnych, bagażu ręcznego i zwierząt.

§ 1. Odpowiedzialność kolei żelaznej za śmierć lub kalectwo, którym uległ podróżny wskutek wypadku z pociągiem, jak również za szkody, spowodowane spóźnieniem się lub odwołaniem pociągu albo brakiem połączenia, określają ustawy i regulaminy Państwa, gdzie zdarzenie nastąpiło. Do wypadków tych nie stosuje się postanowień, zawartych w tytule niniejszym.

§ 2. Za bagaż ręczny i zwierzęta, nad któremi nadzór w myśl artykułu 15 należy do podróżnego, kolej żelazna odpowiada tylko wówczas, jeżeli szkoda powstała z jej winy.

§ 3. W wypadkach powyższych nie ma zastosowania zasada współodpowiedzialności kolei żelaznych.

Artykuł  29.

Współodpowiedzialność kolei żelaznych za bagaż.

§ 1. Kolej żelazna, która przyjęła bagaż do przewozu, wydając międzynarodowy kwit bagażowy, odpowiada za dokonanie przewozu na całym przebiegu aż do wydania bagażu.

§ 2. Każda następna kolej żelazna, przez sam fakt przyjęcia bagażu przystępuje do udziału w umowie o przewóz i przejmuje obowiązki z niej wynikające, co nie narusza jednak postanowień artykułu 42, § 2, dotyczących kolei przeznaczenia.

Artykuł  30.

Rozmiar odpowiedzialności.

§ 1. Kolej żelazna odpowiada na warunkach określonych w rozdziale niniejszym, za szkodę powstała wskutek całkowitego lub częściowego zaginięcia albo uszkodzenia bagażu od chwili przyjęcia, do przewozu, aż do wydania, bądź to wskutek opóźnienia dostawy.

§ 2. Kolej żelazną zwalnia się od tej odpowiedzialności w wypadku całkowitego lub częściowego zaginięcia albo uszkodzenia bagażu, jeżeli udowodni, ze szkoda powstała z winy podróżnego, skutkiem przyrodzonej właściwości bagażu lub skutkiem siły wyższej.

Kolej nie odpowiada za szkodę, powstałą z powodu szczególnej właściwości bagażu, wadliwego opakowania lub nadania jako bagaż przedmiotów wyłączonych od przewozu.

Jeżeli podług okoliczności danego wypadku szkoda mogła wyniknąć skutkiem niebezpieczeństwa, wynikającego bądź to ze szczególnej właściwości bagażu, bądź też z wadliwego opakowania, bądź wreszcie z tego powodu, że bagaż składał się z przedmiotów niedopuszczonych do przewozu, jako bagaż, to istnieje domniemanie, że szkoda wynikła rzeczywiście z jednej z tych przyczyn, o ile osoba uprawniona nie udowodni, że szkoda nie jest ich następstwem.

§ 3. Kolej żelazna wolna jest również od odpowiedzialności za szkodę wynikłą wskutek opóźnienia dostawy, jeżeli udowodni, że opóźnienie zostało spowodowane okolicznościami, których kolej żelazna nie mogła uniknąć i którym nie mogła zapobiec.

Artykuł  31.

Wysokość odszkodowania za całkowite lub częściowa zaginięcie bagażu.

Jeżeli na mocy postanowień Konwencji niniejszej kolej żelazna winna zapłacić odszkodowanie za całkowite lub częściowe zaginięcie bagażu, dopuszcza się żądanie:

a) w razie udowodnienia wysokości szkody:

zwrotu tej szkody, w kwocie nie przewyższającej jednak 20 franków za każdy brakujący kilogram wagi brutto;

b) w razie nieudowodnienia wysokości szkody: kwoty, obliczonej ryczałtowo po 10 franków za każdy brakujący kilogram wagi brutto.

Ponadto podlegają zwrotowi uiszczona należność za przewóz, cło i inne wydatki za bagaż zaginiony, jednak bez jakiegokolwiek dalszego odszkodowania, z zastrzeżeniem wyjątków, przewidzianych poniżej w artykułach 35 i 36.

Artykuł 32.

Domniemanie zaginięcia bagażu. Odnalezienie bagażu.

§ 1. Brakującą sztukę bagażu uważa się za zaginioną po upływie 14 dni od chwili zażądania jej wydania.

§ 2. W razie odnalezienia szuki bagażu, uważanej za zaginioną, w ciągu roku od zażądania jej wydania, kolej żelazna obowiązana jest zawiadomić o tem podróżnego, o ile miejsce jego zamieszkania jest jej znane lub może być odszukane.

§ 3. Po otrzymaniu takiego zawiadomienia podróżny może żądać w terminie 30-dniowym, aby sztukę bagażu dostarczono mu bezpłatnie, według jego wyboru, na stację przeznaczenia lub na stację nadawczą, za zwrotem otrzymanego przez niego odszkodowania, zachowując wszelkie prawa do odszkodowania za opóźnienie, przewidzianego w artykule 34 i, w danym, zaś razie, w artykule 35 § 3.

§ 4. Jeżeli odnalezionej sztuki bagażu nie zażądano w 30-dniowym terminie, przewidzianym po wyżej w § 3 lub jeżeli odnaleziono ją dopiero po upływie roku od zażądania wydania, kolej żelazna może rozporządzać nią zgodnie z ustawami i regulaminami Państwa, w którem się znajduje.

Artykuł  33.

Wysokość odszkodowania w razie uszkodzenia bagażu.

W razie uszkodzenia bagażu kolej żelazna obowiązana jest zapłacić kwotę, o którą obniżyła się jego wartość, bez dalszego odszkodowania, z zastrzeżeniem jednak wyjątków, przewidzianych w artykułach 35 i 36.

Odszkodowanie nie może jednak przewyższać:

a) jeżeli wskutek uszkodzenia obniżyła się wartość przesyłki,

kwoty, którą należałoby zapłacić w razie zaginięcia całej przesyłki,

b) jeżeli wskutek uszkodzenia obniżyła się wartość tylko części bagażu,

kwoty, którą należałoby zapłacić w razie zaginięcia części, której wartość się obniżyła.

Artykuł 34.

Wysokość odszkodowania za opóźnione wydanie bagażu.

§ 1. W razie opóźnionego wydania bagażu, o ile podróżny nie udowadnia, że skutkiem tego opóźnienia wynikła szkoda, kolej żelazna obowiązana jest zapłacić odszkodowanie w wysokości 10 centymów za każdy kilogram wagi brutto bagażu, wydanego z opóźnieniem i za każde zaczęte 24 godziny, licząc od chwili, kiedy zażądano wydania, jednak najwyżej za dni 14.

§ 2. Jeżeli udowodniono, że wskutek opóźnienia wynikła szkoda, należy zapłacić za nią odszkodowanie w kwocie, która nie może jednak przekraczać czterokrotnego ryczałtowego odszkodowania, określonego w § 1 niniejszego artykułu.

§ 3. Odszkodowania, przewidziane w obu poprzednich paragrafów, nie mogą być doliczone do odszkodowań, któreby się należały za całkowite zaginięcie bagażu.

W razie częściowego zaginięcia bagażu odszkodowania te wypłaca się za część niezaginioną.

W razie uszkodzenia bagażu dolicza się je ewentualnie do odszkodowania, przewidzianego w artykule 33.

Artykuł  35.

Deklaracja interesu w dostawie.

§ 1. Przy każdej przesyłce bagażowej można podać deklarację interesu w dostawie; deklaracja ta powinna być wpisana do kwitu bagażowego.

W razie braku odmiennego postanowienia w taryfach, wysokość kwoty deklarowanego interesu powinna być podana w walucie Państwa, skąd bagaż wysłano.

§ 2. Od deklarowanej sumy pobiera się opłatę dodatkową w stosunku jednej czwartej od tysiąca, za każde zaczęte 10 kilometrów.

Taryfy mogą obniżyć tę opłatę i ustalać minimum należności.

§ 3. W razie deklarowania interesu w dostawie, można żądać w wypadkach opóźnienia:

a) bez udowadniania, że z opóźnienia wynikła szkoda i w granicach kwoty deklarowanego interesu, - 0,20 franka za każdy kilogram wagi brutto bagażu, wydanego z opóźnieniem, i za każde zaczęte 24 godzin, licząc od chwili zażądania wydania, jednak najwyżej za dni 14;

b) w razie dostarczenia dowodu, że z opóźnienia wynikła szkoda, - wynagrodzenia tej szkody aż do wysokości kwoty deklarowanego interesu.

Jeżeli wysokość kwoty deklarowanego interesu jest niższa od odszkodowań, przewidzianych w artykule 34, to odszkodowania te mogą być żądane zamiast odszkodowań, przewidzianych pod literami a) i b) niniejszego paragrafu.

§ 4. W razie udowodnienia szkody, wynikającej z całkowitego lub częściowego zaginięcia albo uszkodzenia bagażu, dla którego podano deklarację interesu w dostawie, może być przyznane odszkodowanie do wysokości deklarowanej sumy. Odszkodowanie to dolicza się do odszkodowań, przewidzianych w artykułach 31 i 33.

Artykuł  36.

Odszkodowanie w wypadku złego zamiaru lub ciężkiego zaniedbania ze strony kolei żelaznej.

We wszystkich wypadkach, w których całkowite lub częściowe zaginięcie, uszkodzenie albo opóźniona dostawa bagażu mają za przyczynę zły zamiar lub ciężkie zaniedbanie ze strony kolei żelaznej, podróżnemu należy się pełne odszkodowanie za udowodnione straty do podwójnej wysokości kwot maksymalnych, przewidzianych w artykułach 31, 33, 34 i 35.

Artykuł 37.

Oprocentowanie odszkodowania.

Podróżny może żądać odsetek w stosunku sześciu od sta od sumy odszkodowania przyznanego mu z każdego kwitu bagażowego, o ile odszkodowanie to przekracza dziesięć franków.

Odsetki liczą się od dnia wniesienia reklamacji w drodze administracyjnej, przewidzianej w artykule 40 lub, jeżeli reklamacji nie zgłoszono, od dnia wystąpienia z powództwem w drodze sądowej.

Artykuł  38.

Zwrot odszkodowań.

Każde odszkodowanie niesłusznie otrzymane należy zwrócić.

W wypadku oszustwa, kolej żelazna, niezależnie od sankcyj karnych, ma nadto prawo do poszukiwania kwoty, równej sumie niesłusznie wypłaconej.

Artykuł  39.

Odpowiedzialność kolei żelaznej za jej personel.

Kolej żelazna odpowiada za jej personel oraz za inne osoby, któremi się posługuje przy wykonywaniu podejmowanego przewozu.

O ile jednak personel kolejowy, na żądanie podróżnych spełnia czynności, do których kolej żelazna nie jest obowiązana, uważa się go za działającego z ramienia podróżnego, któremu usługę tę oddaje.

Rozdział  II.

Reklamacje w drodze administracyjnej. Skargi sądowe; postępowanie i przedawnienie w sporach, wynikłych z umowy o przewóz.

Artykuł  40.

Reklamacje w drodze administracyjnej.

§ 1. Reklamacje, oparte na umowie o przewóz, winny być wnoszone w drodze administracyjnej na piśmie do jednej z kolei żelaznych, wskazanych w artykule 42.

§ 2. Prawo do wnoszenia reklamacji służy osobom, które mają prawo do wniesienia skargi sądowej przeciw kolei żelaznej w myśl artykułu 41.

§ 3. Bilety, kwity bagażowe i inne dokumenty, które osoba uprawniona uważa za potrzebne dołączyć do reklamacji, winny być przedstawione w oryginałach, albo w odpisach, które na żądanie kolei żelaznej, winny być należycie uwierzytelnione.

Załatwiając reklamację, kolej żelazna może żądać zwrotu biletów i kwitów bagażowych.

Artykuł  41.

Osoby uprawnione do wnoszenia skargi sądowej przeciw kolei żelaznej.

Prawo do wniesienia przeciw kolei żelaznej skargi sądowej z umowy o przewóz, służy osobie, która przedstawi bilet względnie kwit bagażowy lub w braku tych dokumentów, udowodni je w inny sposób.

Artykuł 42.

Koleje żelazne, przeciw którym można wnieść skargę sądową. Właściwość.

§ 1. Skarga sądowa o zwrot kwoty zapłaconej z tytułu umowy o przewóz może być wniesiona tylko przeciw kolei żelaznej, która kwotę tę pobrała.

§ 2. Inne skargi sądowe z umowy o przewóz, mogą być wnoszone przeciw kolei, gdzie podróż rozpoczęto, kolei przeznaczenia lub przeciw tej kolei żelaznej, na której zaszedł fakt, powodujący roszczenie.

Skarga sądowa może być wniesiona przeciw kolei przeznaczenia nawet wówczas, gdy ona nie otrzymała bagażu.

Powód ma prawo wyboru między powyżej wymienionemi kolejami żelaznemi; po wniesieniu skargi prawo wyboru wygasa.

§ 3. Skarga sądowa może być wniesioną tylko do właściwego sądu tego Państwa, do którego należy kolej pozwana, o ile umowy między Państwami lub akta koncesyjne nie zawierają odmiennych postanowień.

Jeżeli jedno przedsiębiorstwo eksploatuje w różnych Państwach kilka samodzielnych sieci kolejowych, każdą z tych sieci, w myśl niniejszego paragrafu, uważa się za oddzielną kolej żelazną.

§ 4. Skarga sądowa może być wniesiona przeciw innej kolei żelaznej, aniżeli te, które wskazano w powyższych paragrafach 1 i 2, w drodze skargi wzajemnej lub ekscepcji, jeżeli skarga ma za podstawę tę samą umowę o przewóz.

§ 5. Postanowień niniejszego artykułu nie stosuje się do regresów kolei żelaznych pomiędzy sobą, unormowanych w rozdziale III niniejszego tytułu.

Artykuł  43.

Stwierdzenie częściowego zaginięcia lub uszkodzenia bagażu.

§ 1. Jeżeli kolej żelazna spostrzeże lub poweźmie przypuszczenie, że bagaż uległ częściowemu zaginięciu lub uszkodzeniu, albo kiedy tak twierdzi też podróżny, kolej żelazna jest obowiązana niezwłocznie, o ile możności, w obecności tegoż podróżnego stwierdzić protokolarnie stan i wagę bagażu, tudzież, o ile to możliwe, wysokość, przyczynę oraz czas powstania szkody.

Odpis tego protokółu powinien być wydany, na żądanie, podróżnemu.

§ 2. Podróżny, o ile nie uzna stanu rzeczy stwierdzonego w protokóle, może żądać, aby stan i wagę bagażu, jako też przyczyny oraz wysokość szkody ustalono sądownie, zgodnie z ustawami i regulaminami Państwa, gdzie się bagaż wydaje.

§ 3. W wypadku zaginięcia sztuki bagażu podróżny jest obowiązany, celem ułatwienia poszukiwań kolei żelaznej, dać możliwie dokładny opis zaginionej sztuki.

Artykuł  44.

Wygaśnięcie roszczeń przeciw kolei żelaznej z tytułu umowy o przewóz bagażu.

§ 1. Z chwilą odbioru bagażu wygasa wszelkie roszczenie przeciw kolei żelaznej z tytułu umowy o przewóz.

§ 2. Roszczenie nie wygasa:

1. jeżeli podróżny udowodni, że szkoda wynikła wskutek złego zamiaru lub ciężkiego zaniedbania ze strony kolei żelaznej;

2. w razie reklamacji z tytułu opóźnionej dostawy, jeżeli ją wniesiono do jednej z kolei żelaznych, wymienionych w artykule 42, § 2 w terminie nie przekraczającym 14 dni, nie wliczając dnia odbioru;

3. w razie reklamacji z powodu częściowego zaginięcia lub uszkodzenia:

a) jeżeli zaginięcie lub uszkodzenie stwierdził podróżny, zgodnie z artykułem 43 przed odbiorem bagażu;

b) jeżeli stwierdzenia szkody, którego należało dokonać, zgodnie z artykułem 43, zaniedbano jedynie z winy kolei żelaznej:

4. w razie reklamacji za niedostrzegalne szkody, które stwierdzono po odbiorze, pod warunkiem:

a) że kolej żelazna nie wyraziła wobec podróżnego gotowości sprawdzenia bagażu na stacji przybycia;

b) że z żądaniem stwierdzenia szkody, zgodnie z artykułem 43, wystąpiono bezpośrednio po wykryciu szkody, nie później niż w ciągu 3 dni po odbiorze bagażu;

c) że podróżny udowodni, że szkoda powstała w czasie między przyjęciem do przewozu i wydaniem;

5. jeżeli przedmiotem żądania jest zwrot uiszczonych opłat.

§ 3. Podróżny może odmówić przyjęcia bagagażu, dopóki nie przystąpiono do żądanego sprawdzenia bagażu, celem ustalenia szkody, istniejącej według twierdzenia podróżnego.

Zastrzeżenia, poczynione przy odbiorze bagażu nie mają znaczenia, o ile kolej żelazna ich nie uznała.

§ 4. Jeżeli przy wydawaniu bagażu okaże się brak niektórych sztuk, wymienionych w kwicie bagażowym, podróżny może żądać, przed przyjęciem reszty sztuk, aby kolej żelazna wydała mu zaświadczenie o braku.

§ 5. Odpowiedzialność kolei żelaznej za całkowite zaginięcie wygasa, jeżeli na stacji przeznaczenia nie zażądano bagażu w przeciągu 6 miesięcy po przybyciu pociągu, którym należało przywieźć bagaż; niezależnie jednak od tego kolej żelazna ma obowiązek zawiadamiać w każdym czasie podróżnego o późniejszem odnalezieniu bagażu, o ile bagaż zawiera wskazówki potrzebne do odszukania jego adresu.

Artykuł  45.

Przedawnienie skarg z tytułu umowy o przewóz.

§ 1. Skargi z tytułu umowy o przewóz ulegają przedawnieniu po roku, o ile należnej kwoty nie ustalono wcześniej w drodze uznania, ugody lub przez wyrok sądowy.

Przedawnienie następuje natomiast po trzech latach, jeżeli chodzi o skargę z tytułu szkody, spowodowanej złym zamiarem lub ciężkiem zaniedbaniem, bądź o skargę w wypadku oszustwa, wspomnianym w artykule 38.

§ 2. Przedawnienie liczy się:

a) dla roszczeń o odszkodowanie z powodu częściowego zaginięcia, uszkodzenia lub opóźnienia dostawy:

od dnia, w którym bagaż wydano;

b) dla roszczeń o odszkodowanie z powodu całkowitego zaginięcia:

od dnia, w którym bagaż powinien był być wydany;

c) dla roszczeń o uiszczenie lub zwrot opłat przewozowych, należności dodatkowych lub dopłat, albo dla roszczeń o sprostowanie obliczenia opłat przewozowych w razie nieprawidłowego zastosowania taryfy lub pomyłki w obliczaniu - od dnia uiszczenia opłat przewozowych, należności dodatkowych lub dopłaty, w razie zaś nieuiszczenia: od dnia, w którym powinno było ono nastąpić;

d) dla roszczeń o uiszczenie dopłaty żądanej przez władzę celną:

od dnia zażądania dopłaty przez władzę celną;

e) dla innych roszczeń, dotyczących przewozu podróżnych:

od dnia wygaśnięcia ważności biletu.

Dnia, wskazanego jako początek terminu przedawnienia, nie wlicza się nigdy do tego terminu.

§ 3. Bieg przedawnienia wstrzymuje się w razie złożenia kolei żelaznej, zgodnie z artykułem 40, pisemnej reklamacji w drodze administracyjnej. Przedawnienie zaczyna biec na nowo od dnia, w którym kolej żelazna udzieliła pisemnie odmownej odpowiedzi i zwróciła załączniki, przedstawione przy reklamacji. Obowiązek złożenia dowodu na wniesienie reklamacji lub o udzieleniu odpowiedzi i zwróceniu załączników ciąży na tym, kto się na dany fakt powołuje.

Dalsze reklamacje nie wstrzymują biegu przedawnienia.

§ 4. Poza powyższemi postanowieniami wstrzymanie i przerwę przedawnienia normują ustawy i regulaminy Państwa, w którem wniesiono skargę.

Artykuł  46.

Niedopuszczalność wznawiania roszczeń wygasłych lub przedawnionych.

Roszczeń wygasłych lub przedawnionych zgodnie z postanowieniami artykułów 26 § 10, 44 i 45 nie można wznowić w drodze skargi wzajemnej ani w drodze ekscepcji.

Rozdział  III.

Regulowanie rachunków pomiędzy kolejami żelaznemi i regres wzajemny.

Artykuł  47.

Regulowanie rachunków pomiędzy kolejami żelaznemi.

Każda kolej żelazna obowiązana jest zapłacić innym interesowanym kolejom żelaznym przypadający na nie udział w należnościach przewozowych, które pobrała lub powinna była pobrać.

Artykuł 48.

Regres w wypadkach odszkodowania za całkowite lub częściowe zaginięcie albo uszkodzenie.

§ 1. Kolej żelazna, która na mocy postanowień niniejszej Konwencji wypłaciła odszkodowanie za całkowite lub częściowe zaginięcie albo uszkodzenie bagażu, ma prawo regresu do kolei żelaznych uczestniczących w przewozie według następujących postanowień:

a) kolej żelazna, która spowodowała szkodę, ponosi za nią wyłączną odpowiedzialność;

b) jeżeli szkodę spowodowało kilka kolei żelaznych, każda z nich ponosi odpowiedzialność za szkodę przez siebie spowodowaną. Jeżeli okoliczności uniemożliwiają określenie winnej kolei, odszkodowanie dzieli się według zasad, podanych pod literą c);

c) w razie niemożności udowodnienia, że szkodę spowodowały jedna lub kilka kolei żelaznych, należne odszkodowanie dzieli się pomiędzy wszystkiemi kolejami żelaznemi, które uczestniczyły w przewozie, z wyjątkiem tych, które udowodnią, że szkoda nie powstała na ich linjach. Podziału dokonywa się proporcjonalnie do kilometrycznych odległości taryfowych.

§ 2. W razie niewypłacalności jednej z kolei żelaznych, przypadający na nią, a nie zapłacony udział, dzieli się pomiędzy wszystkiemi kolejami żelaznemi, które uczestniczyły w przewozie proporcjonalnie do kilometrycznych odległości taryfowych.

Artykuł  49.

Regres w wypadkach odszkodowania z powodu opóźnienia w dostawie.

W wypadkach odszkodowania za opóźnienie stosuje się przepisy artykułu 48. Jeżeli opóźnienie spowodowały nieprawidłowości, stwierdzone na kilku kolejach żelaznych, odszkodowanie dzieli się pomiędzy kolejami żelaznemi proporcjonalnie do opóźnień na ich sieci.

Artykuł 50.

Postępowanie przy regresach.

§ 1. Kolej żelazna, do której wystąpiono z regresem w myśl artykułów 48 i 49, nie ma prawa, kwestjonować prawidłowości zapłaty, dokonanej przez kolej żelazną, występującą z regresem, jeśli odszkodowanie przyznano w drodze sądowej i jeśli przedtem zawiadomiono ją w należyty sposób o sporze i dano jej możność interweniowania w procesie. Sędzia w sporze głównym ustala, zależnie od okoliczności, terminy dla przypozwania i dla interwencji.

§ 2. Kolej żelazna, chcąc skorzystać z prawa regresu, powinna pozwać jedną i tą samą skargą wszystkie interesowane koleje żelazne, z któremi nie zawarła ugody, pod rygorem utraty prawa regresu przeciw kolejom żelaznym nieprzypozwanym.

§ 3. Sędzia powinien orzec jednym i tym samym wyrokiem o wszystkich zgłoszonych regresach.

§ 4. Pozwanym kolejom żelaznym nie służy prawo dalszego regresu.

§ 5. Łączenie postępowania regresowego z postępowaniem o odszkodowanie jest niedozwolone.

Artykuł  51.

Kompetencja do regresów.

§ 1. Sędzia dla siedziby kolei żelaznej, przeciw której zgłoszono regres, jest wyłącznie kompetentny dla wszystkich sporów regresowych.

§ 2. Jeżeli skarga ma być wniesiona przeciw kilku kolejom żelaznym, kolej żelazna pozywająca ma prawo wyboru pomiędzy sędziami kompetentnymi w myśl paragrafu 1 niniejszego artykułu.

Artykuł  52.

Umowy odrębne co do regresu.

Kolejom żelaznym pozostawia się możność zawierania odrębnych umów co do regresu, bądź to w przewidywaniu różnych wypadków regresu, bądź to dla danego specjalnego wypadku.

TYTUŁ  IV.

RÓŻNE PRZEPISY.

Artykuł  53.

Stosowanie prawa wewnętrznego.

W braku odpowiednich postanowień w Konwencji niniejszej, stosuje się wewnętrzne ustawy i regulaminy odnośnego Państwa, dotyczące przewozu.

Artykuł 54.

Ogólne przepisy o postępowaniu sądowem.

O ile Konwencja niniejsza nie stanowi inaczej, we wszystkich sprawach sądowych, wynikłych z przewozu, podlegających postanowieniem niniejszej Konwencji, stosuje się postępowanie według prawa, które obowiązuje kompetentnego sędziego.

Artykuł  55.

Wykonalność wyroków. Zajęcia i zabezpieczenia.

§ 1. Wyroki, wydane na zasadzie postanowień niniejszej Konwencji przez kompetentnego sędziego w postępowaniu spornem lub zaocznem, które uzyskały moc egzekucji na podstawie ustaw obowiązujących tego sędziego, uzyskują moc egzekucji na obszarze każdego innego umawiającego się Państwa, skoro tylko dopełniono formalności przepisanych w tem Państwie. Badanie ponowne sprawy pod względem rzeczowym nie jest dopuszczalne.

Postanowienie niniejsze nie stosuje się do wyroków o wykonalności tylko tymczasowej, jak również do orzeczeń wyroku, któremi powoda, wskutek oddalenia jego skargi, zasądzono na dalsze odszkodowanie, poza kosztami sądowemi.

§ 2. Wynikające z międzynarodowego przewozu wierzytelności jednej kolei żelaznej w stosunku do kolei innego Państwa, mogą być obłożone aresztem lub zajęte jedynie na podstawie orzeczenia sądu tego Państwa, któremu podlega kolej żelazna, uprawniona do żądania tych wierzytelności.

§ 3. Tabor przewozowy kolei żelaznej łącznie z zawartemi w nim wszelkiemi przedmiotami ruchomemi, należącemi do tej kolei żelaznej, mogą być obłożone aresztem lub zajęte na innem terytorjum, aniżeli terytorjum Państwa, od którego zależy kolej właścicielka, jedynie na podstawie orzeczenia sądu tego Państwa.

§ 4. Zabezpieczenie kosztów sądowych nie może być wymagane w sporach sądowych, wszczętych na podstawie międzynarodowej umowy o przewóz.

Artykuł  56.

Jednostka monetarna. Kursy przerachowania i kursy przyjmowania obcych walut.

§ 1. Sumy we frankach, wskazane w niniejszej Konwencji lub w załącznikach do niej, uważa się za wyrażone we frankach złotych o wartości 1/5,18 złotego dolara Amerykańskich Stanów Zjednoczonych.

§ 2. Kolej żelazna jest obowiązana podawać do ogólnej wiadomości, zapomocą ogłoszeń wywieszanych przy okienkach kasowych lub w inny odpowiedni sposób, kursy po jakich przerachowuje kwoty, wyrażone w obcych walutach, a uiszczane w walucie krajowej (kursy przerachowania).

§ 3. Kolej żelazna obowiązana jest również ogłaszać kursy, po jakich przyjmuje zapłatę w obcej walucie (kursy przyjmowania).

Artykuł  57.

Ustanowienie Urzędu Centralnego przewozów międzynarodowych kolejami żelaznemi.

§ 1. Dla ułatwienia i zapewnienia wykonania niniejszej Konwencji tworzy się Urząd Centralny przewozów międzynarodowych kolejami żelaznemi, którego zadaniem jest:

a) przyjmowanie zawiadomień każdego umawiającego się Państwa i każdej interesowanej kolei żelaznej oraz podawanie tych zawiadomień do wiadomości innym Państwom i kolejom żelaznym;

b) zbieranie, układanie i ogłaszanie wiadomości wszelkiego rodzaju, posiadających znaczenie dla wykonywania przewozów międzynarodowych;

c) wydawanie na żądanie stron orzeczeń w sporach, wynikających między kolejami żelaznemi;

d) ułatwianie stosunków finansowych między poszczególnemi kolejami żelaznemi, wynikłych z przewozów międzynarodowych i ściąganie zaległych wierzytelności oraz ustalenie pod tym względem pewności we wzajemnych stosunkach między kolejami żelaznemi;

e) urzędowe traktowanie wniosków o zmianę niniejszej Konwencji, w razie zaś potrzeby występowanie z wnioskami co do zwołania konferencyj, przewidzianych w artykule 60.

§ 2. Specjalny regulamin, stanowiący załącznik II do niniejszej Konwencji, określa, siedzibę, skład i organizację tego Urzędu oraz środki dla jego działalności.

Regulamin ten i zmiany w nim poczynione są zgodą wszystkich umawiających się Państw, mają tę samą moc obowiązującą i ten sam czas trwania, co i sama Konwencja.

Artykuł  58.

Lista linij kolejowych, podległych Konwencji.

§ 1. Urząd Centralny, przewidziany w artykule 57, obowiązany jest ułożyć i prowadzić zgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy listę linij kolejowych, podległych niniejszej Konwencji. Otrzymuje on w tym celu od umawiających się Państw zawiadomienia o wpisaniu do listy lub skreśleniu z niej linji danej kolei żelaznej lub przedsiębiorstwa z pośród wymienionych w artykule 2.

§ 2. Przystąpienie nowej linji do komunikacji międzynarodowej następuje po upływie miesiąca od daty zawiadomienia o jej wpisaniu, wystosowanego przez Urząd Centralny do innych Państw.

§ 3. Urząd Centralny skreśla linię, skoro umawiające się Państwo, na którego żądanie linję tę wpisano na listę, zawiadomi go, że linja ta utraciła możność czynienia zadość zobowiązaniom, nałożonym przez Konwencję.

§ 4. Otrzymanie zawiadomienia z Urzędu Centralnego uprawnia każdą z kolei żelaznych do przerwania niezwłocznie z linią skreśloną wszelkich stosunków, wynikających z komunikacji międzynarodowej; przewozy, będące w biegu należy jednak wykonać do końca.

Artykuł  59.

Przyjmowanie nowych Państw.

§ 1. Każde Państwo, nie podpisujące niniejszej Konwencji, a pragnące do niej przystąpić, przesyła swoje żądanie do Rządu szwajcarskiego, który uwiadamia o niem wszystkie Państwa uczestniczące w Konwencji, dołączając notę Urzędu Centralnego o stanie, z punktu widzenia przewozu międzynarodowego, kolei żelaznych Państwa występującego z żądaniem.

§ 2. Jeżeli w przeciągu sześciu miesięcy od czasu wysłania zawiadomienia, co najmniej dwa Państwa nie zgłoszą do Rządu szwajcarskiego sprzeciwu, żądanie uważa się za prawomocnie przyjęte. Rząd szwajcarski komunikuje o tem Państwu żądającemu oraz wszystkim Państwom uczestniczącym w Konwencji.

W przeciwnym razie Rząd szwajcarski zawiadamia wszystkie Państwa i Państwo, które wystąpiło z żądaniem, że rozpatrzenie żądania jest odroczone.

§ 3. Każde przystąpienie zyskuje moc obowiązującą po upływie miesiąca, licząc od dnia wysłania zawiadomienia przez Rząd szwajcarski.

Artykuł  60.

Rewizja Konwencji.

Delegaci umawiających się Państw zbierają się w celu rewizji Konwencji, na zaproszenie Rządu szwajcarskiego, najpóźniej w pięć lat po wejściu w życie zmian, postanowionych na ostatniej konferencji.

Przed upływem tego okresu czasu konferencję zwołuje się na wniosek co najmniej trzeciej części umawiających się Państw.

Artykuł 61.

Postanowienia dodatkowe.

§ 1. Postanowienia dodatkowe, ogłoszone celem wykonania Konwencji przez poszczególne umawiające się Państwa lub też koleje żelazne, należy podać do wiadomości Urzędu Centralnego.

§ 2. Porozumienia w sprawie przyjęcia tych postanowień mogą być wprowadzone w życie na kolejach żelaznych, które do nich przystąpiły, trybem określonym przez ustawy i regulaminy odnośnego Państwa; postanowienia te nie mogą jednak zmieniać Konwencji międzynarodowej.

O wejściu ich w życie zawiadamia się Urząd Centralny.

Artykuł  62.

Czas trwania zobowiązań, wynikających z przystąpienia do Konwencji.

§ 1. Czasu trwania niniejszej Konwencji nie ogranicza się. Jednakowoż każde Państwo, należące do Konwencji, może z niej wystąpić pod następującemi warunkami:

Konwencja obowiązuje każde umawiające się Państwo w niej uczestniczące do 31 grudnia piątego roku po jej wejściu w życie. Państwo, które chce z niej wystąpić z upływem tego okresu powinno co najmniej na rok przedtem zawiadomić o swym zamiarze Rząd szwajcarski, który zawiadamia o tem wszystkie Państwa uczestniczące w Konwencji.

W razie niezawiadomienia o wypowiedzeniu w oznaczonym terminie, zobowiązanie przedłuża się samo przez się z mocy samego prawa na okres trzyletni i dalej co trzy lata, na dalsze trzy lata, o ile nie nastąpi wypowiedzenie co najmniej na rok przed 31 grudnia ostatniego roku jednego z trzechletnich okresów.

§ 2. Nowe Państwa, które będą przyjęte do Konwencji w ciągu pięcioletniego lub jednego z trzechletnich okresów, Konwencja obowiązuje do końca tego okresu i następnie do końca każdego następnego okresu, o ile Państwa te nie wypowiedzą jej co najmniej na rok przed upływem jednego z tych okresów.

Artykuł  63.

Teksty Konwencji i znaczenie każdego z tekstu.

Konwencję niniejszą zawarto i podpisano, stosownie do zwyczaju dyplomatycznego, w języku francuskim.

Do tekstu francuskiego dołączono teksty niemiecki i włoski, które posiadają znaczenie tłumaczeń urzędowych. W wypadkach rozbieżności rozstrzyga tekst francuski.

Na dowód czego wyżej wymienieni Pełnomocnicy oraz Delegat Komisji Rządowej Terytorjum Zagłębia Sarry podpisali niniejszą Konwencję.

Sporządzono w Bernie, dwudziestego trzeciego października tysiąc dziewięćset dwudziestego czwartego roku w jednym egzemplarzu, który pozostanie złożony w archiwach Związku Szwajcarskiego i którego odpis autentyczny będzie doręczony każdemu z Mocarstw podpisujących.

ZA NIEMCY:

Edward Hoffmann

ZA AUSTRJĘ:

Dr. Leo di Pauli

ZA BELGJĘ:

Fernand Peltzer

ZA BUŁGARJĘ:

D. Mikoff

ZA DANJĘ:

A. Oldenburg

ZA WOLNE MIASTO GDAŃSK:

J. Modzelewski

ZA HISZPANJĘ:

Emilio de Palacios

ZA ESTONJĘ:

K. Menning

ZA FINLA.NDJĘ:

Urho Toivola

ZA FRANCJĘ:

H. Allizé

Maurycy Sibille

C. Colson

ZA GRECJĘ:

Vassili Dendramis

ZA WĘGRY:

F. Parcher de Terjékfalva

ZA WŁOCHY:

Garbasso

ZA ŁOTWĘ:

Dr. O. Voit

ZA LITWĘ:

V. Sidzikauskas

ZA LUKSEMBURG:

Lefort

ZA NORWEGJĘ:

J. Irgens

ZA HOLANDJĘ:

W. Doude van Troostwijk

ZA POLSKĘ:

J. Modzelewski

ZA PORTUGALJĘ:

A. M. Bartolomeu Ferreira

ZA RUMUNJĘ:

N. P. Comnéne

ZA KOMISJĘ RZĄDOWĄ TERYTORJUM ZAGŁĘBIA SARRY:

J. Morize

ZA KRÓLESTWO SERBÓW CHORWATÓW I SŁOWEŃCÓW:

N. Jovanovitch

ZA SZWECJĘ:

Alströmer

ZA SZWAJCARJĘ:

Motta

ZA CZECHOSŁOWACJĘ:

Dr. Lankaš

ZAŁĄCZNIKI

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Grafiki zostały zamieszczone wyłącznie w Internecie. Obejrzenie grafik podczas pracy z programem Lex wymaga dostępu do Internetu.

..................................................

ZAŁĄCZNIK  I

Wzór kwitu bagażowego.

grafika

Sporządzono w Bernie, dnia dwudziestego trzeciego października tysiąc dziewięćset dwudziestego czwartego roku.

ZA NIEMCY:

Edward Hoffmann

ZA AUSTRJĘ:

Dr. Leo di Pauli

ZA BELGJĘ:

Fernand Peltzer

ZA BUŁGARJĘ:

D. Mikoff

ZA DANJĘ:

A. Oldenburg

ZA WOLNE MIASTO GDAŃSK:

J. Modzelewski

ZA HISZPANJĘ:

Emilio de Palacios

ZA ESTONJĘ:

K. Menning

ZA FINLA.NDJĘ:

Urho Toivola

ZA FRANCJĘ:

H. Allizé

Maurycy Sibille

C. Colson

ZA GRECJĘ:

Vassili Dendramis

ZA WĘGRY:

F. Parcher de Terjékfalva

ZA WŁOCHY:

Garbasso

ZA ŁOTWĘ:

Dr. O. Voit

ZA LITWĘ:

V. Sidzikauskas

ZA LUKSEMBURG:

Lefort

ZA NORWEGJĘ:

J. Irgens

ZA HOLANDJĘ:

W. Doude van Troostwijk

ZA POLSKĘ:

J. Modzelewski

ZA PORTUGALJĘ:

A. M. Bartolomeu Ferreira

ZA RUMUNJĘ:

N. P. Comnéne

ZA KOMISJĘ RZĄDOWĄ TERYTORJUM ZAGŁĘBIA SARRY:

J. Morize

ZA KRÓLESTWO SERBÓW CHORWATÓW I SŁOWEŃCÓW:

N. Jovanovitch

ZA SZWECJĘ:

Alströmer

ZA SZWAJCARJĘ:

Motta

ZA CZECHOSŁOWACJĘ:

Dr. Lankaš

ZAŁĄCZNIK  II.

Regulamin Urzędu Centralnego Przewozów Międzynarodowych Kolejami Żelaznemi.

Artykuł  1.

§ 1. Urząd Centralny międzynarodowych przewozów kolejami żelaznemi ma siedzibę w Bernie. Organizację Urzędu Centralnego w zakresie ustalonym postanowieniami artykułu 57 Konwencji, jako też nadzór nad jego działalnością, powierza się Związkowej Radzie szwajcarskiej.

§ 2. Koszty Urzędu Centralnego ponoszą umawiające się Państwa w stosunku do długości linij kolei żelaznych, lub linij, eksploatowanych przez inne przedsiębiorstwo dopuszczone do udziału w przewozach, dokonywanych na warunkach, ustalonych przez Konwencję międzynarodową. Jednakowoż linje okrętowe biorą udział w kosztach tylko w stosunku połowy długości swoich szlaków. Udział każdego Państwa w kosztach wynosi najwyżej 0,80 franka za kilometr. Wysokość rocznego kredytu na kilometr kolei żelaznej, ustala na każdy rok operacyjny Związkowa Rada szwajcarska, po wysłuchaniu Urzędu Centralnego i z uwzględnieniem okoliczności i wymagań danej chwili. Kredytowaną sumę podnosi się zawsze w całości. Jeżeli rzeczywiste wydatki Urzędu Centralnego nie dosięgną sumy obliczonego na tej zasadzie kredytu, resztę niewydaną przekazuje się do funduszu emerytalnego i zapomogowego, od którego odsetki powinny być używane na udzielanie zapomóg i wynagrodzeń urzędnikom i pracownikom Urzędu Centralnego, którzy wskutek podeszłego wieku, wypadku lub choroby, staną się na stałe niezdolnymi do dalszego wykonywania obowiązków służbowych.

Urząd Centralny, przesyłając umawiającym się Państwom roczne sprawozdanie z działalności i zestawienie kosztów, wzywa je do uiszczenia przypadających na nie udziałów w kosztach za ubiegły rok sprawozdawczy. Państwo, które nie wniesie udziału swojego do 1 października, będzie wezwane do tego powtórnie. Jeżeli wezwanie takie pozostanie bez skutku, Urząd Centralny ponowi je w początkach roku następnego, przesyłając sprawozdanie za ubiegły nowy rok sprawozdawczy. Jeżeli do 1-go lipca i to przypomnienie będzie bezowocne, wysyła się do Państwa, zalegającego w opłacie, czwarte wezwanie z żądaniem uiszczenia obu płatnych należności rocznych; jeżeli i to wezwanie pozostanie bez skutku Urząd Centralny zawiadamia to Państwo po upływie 3-ch miesięcy, że jeżeli, oczekiwana wpłata nie zostanie wniesiona do końca roku, to nieopłacenie uważane będzie jako milczące wyrażenie chęci wystąpienia z Konwencji. Jeżeli do 31 grudnia ostatni ten krok pozostanie bez skutku, Urząd Centralny przyjmuje do wiadomości milczące życzenie wystąpienia z Konwencji Państwa zalegającego w opłacie i przystępuje do wykreślenia linji tego Państwa z listy linij, dopuszczonych do przewozu międzynarodowego.

Kwoty nieściągnięte powinny być, o ile możności, pokrywane z kredytów zwyczajnych, któremi rozporządza Urząd Centralny i mogą być rozłożone na cztery lata sprawozdawcze. Część deficytu, któraby nie mogła być pokryta w ten sposób, będzie odniesiona w osobnym rachunku na debet innych Państw w stosunku do długości kilometrycznej linij kolejowych, należących do Konwencji w okresie zarachowania, dla każdego Państwa w miarę tego, o ile w dwuletnim okresie, zakończonym wystąpieniem Państwa niewypłacalnego, uczestniczyło razem z niem w Konwencji. Państwo, którego linje zostały wykreślone wśród okoliczności, wymienionych w ustępie powyższym, nie może włączyć ich zpowrotem do międzynarodowego przewozu inaczej, jak po uprzedniem uiszczeniu sum należnych za odnośne lata wraz z odsetkami po 5%, licząc od końca szóstego miesiąca po dniu, w którym Urząd Centralny wezwał to Państwo poraz pierwszy do uiszczenia przypadającego na nie udziału w kosztach.

Artykuł  2.

§ 1. Urząd Centralny wydaje czasopismo miesięczne, zawierające wiadomości potrzebne przy stosowaniu Konwencji, w szczególności zaś, dotyczące listy kolei żelaznych i innych przedsiębiorstw oraz przedmiotów, wyłączonych od przewozu lub przyjmowanych warunkowo, nadto zamieszcza w niem wiadomości z dziedziny orzecznictwa sądowego i statystyki, których ogłoszenie uważa za pożyteczne.

§ 2. Czasopismo wydaje się w języku francuskim i niemieckim. Jeden egzemplarz wysyła się bezpłatnie każdemu z Państw i interesowanych Zarządów kolejowych. Egzemplarze zażądane ponadto należy opłacać po cenie ustalonej przez Urząd Centralny.

Artykuł  3.

§ 1. Nieopłacone dokumenty i wierzytelności z przewozów międzynarodowych mogą być przez Zarząd kolei wierzycielki podawane do wiadomości Urzędu Centralnego, aby ułatwił ich uregulowanie. Urząd Centralny zwraca się w tym celu od dłużnego przedsiębiorstwa przewozowego z wezwaniem do zapłacenia należnej kwoty lub podania powodów, dla których odmawia się zapłaty.

§ 2. Urząd Centralny, jeżeli uważa że odmowa jest dostatecznie uzasadniona, odsyła strony do właściwego sędziego.

§ 3. Jeżeli Urząd Centralny uważa, że cała suma, lub część jej należy się rzeczywiście, to, po wysłuchaniu opinji rzeczoznawcy, może orzec, że dłużne przedsiębiorstwo przewozowe ma wpłacić do Urzędu Centralnego cały dług lub też jego część; wpłaconą w ten sposób sumę przechowuje Urząd Centralny aż do czasu rozstrzygnięcia sprawy przez właściwego sędziego.

§ 4. Jeżeli w ciągu piętnastu dni przedsiębiorstwo przewozowe nie uczyni zadość wezwaniu Urzędu Centralnego, to otrzymuje ponowne wezwanie do zapłaty ze wskazaniem skutków odmowy.

§ 5. Jeżeli po upływie dziesięciu dni ponowne wezwanie pozostanie bez skutku, Urząd Centralny przesyła Państwu, któremu podlega dane przedsiębiorstwo przewozowe, swoją umotywowaną opinję z prośbą o wzięcie pod rozwagę środków, jakie należałoby zarządzić, w szczególności zaś o rozważenie, czy linie dłużnego przedsiębiorstwa przewozowego powinny pozostać na liście.

§ 6. Jeżeli Państwo, któremu podlega dłużne przedsiębiorstwo przewozowe oświadczy że, pomimo niezapłacenia, nie uważa za stosowne wykreślić danego przedsiębiorstwa z listy, lub jeżeli pozostawi zawiadomienie Urzędu Centralnego przez sześć tygodni bez odpowiedzi, to uważa się z mocy samego prawa, że Państwo to bierze na siebie gwarancję wypłacalności rzeczonego przedsiębiorstwa za należności, wynikające z przewozów międzynarodowych.

Sporządzono w Bernie, dnia dwudziestego trzeciego października tysiąc dziewięćset dwudziestego czwartego roku.

ZA NIEMCY:

Edward Hoffmann

ZA AUSTRJĘ:

Dr. Leo di Pauli

ZA BELGJĘ:

Fernand Peltzer

ZA BUŁGARJĘ:

D. Mikoff

ZA DANJĘ:

A. Oldenburg

ZA WOLNE MIASTO GDAŃSK:

J. Modzelewski

ZA HISZPANJĘ:

Emilio de Palacios

ZA ESTONJĘ:

K. Menning

ZA FINLA.NDJĘ:

Urho Toivola

ZA FRANCJĘ:

H. Allizé

Maurycy Sibille

C. Colson

ZA GRECJĘ:

Vassili Dendramis

ZA WĘGRY:

F. Parcher de Terjékfalva

ZA WŁOCHY:

Garbasso

ZA ŁOTWĘ:

Dr. O. Voit

ZA LITWĘ:

V. Sidzikauskas

ZA LUKSEMBURG:

Lefort

ZA NORWEGJĘ:

J. Irgens

ZA HOLANDJĘ:

W. Doude van Troostwijk

ZA POLSKĘ:

J. Modzelewski

ZA PORTUGALJĘ:

A. M. Bartolomeu Ferreira

ZA RUMUNJĘ:

N. P. Comnéne

ZA KOMISJĘ RZĄDOWĄ TERYTORJUM ZAGŁĘBIA SARRY:

J. Morize

ZA KRÓLESTWO SERBÓW CHORWATÓW I SŁOWEŃCÓW:

N. Jovanovitch

ZA SZWECJĘ:

Alströmer

ZA SZWAJCARJĘ:

Motta

ZA CZECHOSŁOWACJĘ:

Dr. Lankaš

PROTOKÓŁ.

W chwili przystąpienia do podpisania Konwencji o przewozie kolejami żelaznemi osób i bagażu, zawartej w dniu dzisiejszym, niżej podpisani Pełnomocnicy, w obecności i z udziałem Delegata Komisji Rządowej Terytorjum Zagłębia Sarry, oświadczyli i uchwalili co następuje:

Konwencja podlega ratyfikacji, dokumenty ratyfikacyjne winny być złożone w Bernie możliwie jaknajprędzej; zacznie ona obowiązywać pomiędzy Państwami, które ją ratyfikowały, skoro tylko układ w tym przedmiocie zawarty zostanie pomiędzy Rządami tych Państw.

Niniejszy protokół, który będzie ratyfikowany jednocześnie z Konwencją, zawartą w dniu dzisiejszym, będzie uważany za jej część integralną i mieć będzie takie same znaczenie i czas trwania, jak i ta Konwencja.

Na dowód czego Pełnomocnicy i Delegat Komisji Rządowej Terytorjum Zagłębia Sarry Protokół ten podpisali.

Sporządzono w Bernie, dwudziestego trzeciego października tysiąc dziewięćset dwudziestego czwartego roku w jedynym egzemplarzu, który pozostanie złożony w archiwach Związku Szwajcarskiego i którego odpis autentyczny będzie doręczony każdemu z Mocarstw podpisujących.

ZA NIEMCY:

Edward Hoffmann

ZA AUSTRJĘ:

Dr. Leo di Pauli

ZA BELGJĘ:

Fernand Peltzer

ZA BUŁGARJĘ:

D. Mikoff

ZA DANJĘ:

A. Oldenburg

ZA WOLNE MIASTO GDAŃSK:

J. Modzelewski

ZA HISZPANJĘ:

Emilio de Palacios

ZA ESTONJĘ:

K. Menning

ZA FINLA.NDJĘ:

Urho Toivola

ZA FRANCJĘ:

H. Allizé

Maurycy Sibille

C. Colson

ZA GRECJĘ:

Vassili Dendramis

ZA WĘGRY:

F. Parcher de Terjékfalva

ZA WŁOCHY:

Garbasso

ZA ŁOTWĘ:

Dr. O. Voit

ZA LITWĘ:

V. Sidzikauskas

ZA LUKSEMBURG:

Lefort

ZA NORWEGJĘ:

J. Irgens

ZA HOLANDJĘ:

W. Doude van Troostwijk

ZA POLSKĘ:

J. Modzelewski

ZA PORTUGALJĘ:

A. M. Bartolomeu Ferreira

ZA RUMUNJĘ:

N. P. Comnéne

ZA KOMISJĘ RZĄDOWĄ TERYTORJUM ZAGŁĘBIA SARRY:

J. Morize

ZA KRÓLESTWO SERBÓW CHORWATÓW I SŁOWEŃCÓW:

N. Jovanovitch

ZA SZWECJĘ:

Alströmer

ZA SZWAJCARJĘ:

Motta

ZA CZECHOSŁOWACJĘ:

Dr. Lankaš

Zaznajomiwszy się z powyższą Konwencją, załącznikami i protokółem, uznaliśmy i uznajemy je w imieniu Polski i za Wolne Miasto Gdańsk za słuszne, zarówno w całości, jak i każde z zawartych w nich postanowień, oświadczamy, że są przyjęte, ratyfikowane i potwierdzone i przyrzekamy, że będą niezmiennie zachowywane.

Na dowód czego wydaliśmy Akt niniejszy opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej.

W Warszawie, dnia 6 grudnia 1927 r.

• Identyfikator: Dz.U.1928.73.665
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Konwencja Międzynarodowa o przewozie osób i bagażu kolejami żelaznemi. Berno.1924.10.23.
• Data aktu: 23/10/1924
• Data ogłoszenia: 31/07/1928
• Data wejścia w życie: 01/10/1928