Obrót solą.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SKARBU
z dnia 4 maja 1937 r.
o obrocie solą.

Na podstawie §§ 2, 3, 4 p. 2 i 3, 5, 6 i 10 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 30 grudnia 1924 r. o wprowadzeniu jednolitego monopolu sprzedaży soli na obszarze całej Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. R. P. Nr 117, poz. 1043) w brzmieniu rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 8 listopada 1927 r. (Dz. U. R. P. Nr 101, poz. 873) oraz art. 9 i 16 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 21 czerwca 1932 r. o przedsiębiorstwie "Polski Monopol Solny" (Dz. U. R. P. Nr 52, poz. 497) i art. 2, 3 i 4 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1933 r. o sprzedaży soli (Dz. U. R. P. Nr 84, poz. 616) - zarządzam co następuje:

PRZEPISY WSTĘPNE.

§  1.
Przez sól, którą obrót stanowi wyłączny przywilej Skarbu Państwa w myśl § 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 30 grudnia 1924 r. o wprowadzeniu jednolitego monopolu sprzedaży soli na obszarze całej Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. R. P. Nr 117, poz. 1043), rozumieć należy wszelką sól jadalną (chlorek sodu), zarówno czystą jak i zmieszaną z innymi ciałami.
§  2.
(1)
Wyraz "sól" użyty w rozporządzeniu niniejszym bez bliższego określenia oznacza wszelką sól jadalną w pojęciu § 1 bez względu na jej rodzaj lub przeznaczenie.
(2)
Wyrazy "sól kuchenna" oznaczają sól przeznaczoną do spożycia przez ludzi, konserwowania artykułów żywności lub do wyrobu środków konserwujących artykuły żywności.
(3)
Wyrazy "sól kąpielowa" oznaczają sól przeznaczoną do przyrządzania kąpieli leczniczych i kosmetycznych.
(4)
Wyrazy "sól bydlęca" oznaczają sól przeznaczoną do celów hodowlano-rolniczych.
(5)
Wyrazy "sól rybacka" oznaczają sól przeznaczoną dla przemysłu rybackiego do solenia ryb i krabów.
(6)
Wyrazy "sól przemysłowa" oznaczają sól przeznaczoną dla specjalnych przemysłów chemicznych (sól chemiczna) i dla celów przemysłowo-technicznych (sól techniczna).
(7)
Wyraz "solanka" oznacza roztwór soli pochodzący z naturalnych źródeł.
§  3.
(1)
"Hurtownikami" w rozumieniu rozporządzenia niniejszego są sprzedawcy odprzedający sól na mocy zawartych z nimi przez przedsiębiorstwo "Polski Monopol Solny" umów przewidzianych w art. 4 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1933 r. o sprzedaży soli (Dz. U. R. P. Nr 84, poz. 616).
(2)
"Hurtowniami" w rozumieniu rozporządzenia niniejszego są przedsiębiorstwa sprzedaży soli prowadzone przez hurtowników.

PRZEPISY OGÓLNE.

§  4.
(1)
Sól może być wprowadzana do obrotu wyłącznie przez przedsiębiorstwo "Polski Monopol Solny".
(2)
Przywóz soli z zagranicy lub z obszaru W. M. Gdańska jako też i wywóz soli za granicę lub na obszar W. M, Gdańska, wymaga, gdy osobą przywożącą lub wywożącą sól nie jest Polski Monopol Solny, zezwolenia Ministra Skarbu.
(3)
Sól może być sprzedawana tylko po cenach ustalanych przez Ministra Skarbu.
(4)
Sól nie może być przedmiotem handlu domokrążnego, ani obnośnego.
§  5. 1
(1)
Sól kuchenna wprowadzona do obrotu przez Polski Monopol Solny oraz sól przywożona z zagranicy podlega opłacie (należytości) monopolowej w wysokości, licząc od 1 kg:
1)
od soli białej - 50 gr.
2)
od soli szarej - 30 gr.
(2)
Sól kąpielowa, bydlęca, rybacka, przemysłowa, solanka oraz sól wywożona za granicę jest wolna od opłaty monopolowej.
§  6.
(1)
Sprzedawcy soli są obowiązani do udzielania władzom skarbowym i organom przedsiębiorstwa "Polski Monopol Solny" wszelkich wyjaśnień związanych z prowadzeniem sprzedaży soli.
(2)
Hurtownicy obowiązani są ponadto do:
1)
prowadzenia ksiąg:
a)
obrotu solą, według załączonego wzoru (załącznik 1),
b)
rozchodu soli oraz należności i wpłat na rzecz Polskiego Monopolu Solnego, według załączonego wzoru (załącznik 2),
2)
okazywania władzom skarbowym i Organom Polskiego Monopolu Solnego wszelkich dowodów i ksiąg związanych z prowadzeniem sprzedaży soli.
(3)
Księgi i dowody, przewidziane w ust. (2) paragrafu niniejszego hurtownicy powinni przechowywać przez 5 lat od chwili zamknięcia księgi bądź wystawienia dowodu.
§  7.
Władze skarbowe są uprawnione do sprawowania nad hurtowniami (niezależnie od nadzoru nad przestrzeganiem obowiązujących przepisów) nadzoru nad wywiązywaniem się przez hurtowników z umów o sprzedaż soli, zawartych z Polskim Monopolem Solnym, w myśl postanowień art. 4 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej i dnia 27 października 1933 r. o sprzedaży soli (Dz. U. R. P. Nr 84, poz. 616).

OBRÓT SOLĄ.

I.

Sól kuchenna.

§  8.
(1)
Sól kuchenna będzie wprowadzana do obrotu w postaci Soli warzonej (białej) lub kamiennej mielonej (białej lub szarej),
(2)
Kupno i sprzedaż soli kuchennej nie wymaga zezwolenia.
(3)
Sól kuchenna nie może być sprzedawana w opakowaniach kartonowych innych niż monopolowe,
(4)
Osoby, posiadające zezwolenie na przerób soli na środki przeznaczane do konserwowania artykułów żywności, mogą nabywać sól kuchenną tylko w miejscu wskazanym w zezwoleniu.

II.

Sól kąpielowa.

§  9.
(1)
Sól kąpielowa będzie wprowadzana do obrotu w postaci szarej soli warzonej;
(2)
Kupno i sprzedaż soli kąpielowej nie wymaga zezwolenia.
(3)
Używanie soli kąpielowej do spożycia przez ludzi oraz do wyrobu i przerobu artykułów żywności jest wzbronione.

III.

Sól bydlęca.

§  10.
(1)
Sól bydlęca będzie wprowadzana do obrotu w postaci szarej soli mielonej skażonej (również w brykietach) i w postaci brył lub omoków soli nieskażonej.
(2)
Osobom posiadającym zezwolenie na przerób soli na środki odżywcze dla zwierząt może być sprzedawana szara sól mielona nieskażona.
§  11.
Kupno i sprzedaż soli bydlęcej skażonej (mielonej i w brykietach) nie wymaga zezwolenia.
§  12.
(1)
Sól bydlęca nieskażona (bryły, omoki) może być nabywana tylko przez osoby posiadające zaświadczenie zarządu gminy o ilości głów posiadanego inwentarza żywego, dla którego sól ma być przeznaczona. Zaświadczenia te są ważne na jeden rok kalendarzowy.
(2)
Hurtownikowi nie wolno sprzedać więcej nieskażonej soli bydlęcej niż po 7 kg na konia lub krowę i po 3 kg na owcę lub kozę.
(3)
Hurtownik obowiązany jest na zaświadczeniu zarządu gminy, jakie powinno mu być przez nabywcę złożone, wpisywać każdą ilość wydanej nieskażonej soli bydlęcej.
§  13.
(1)
Na potrzeby inwentarza, stanowiącego własność instytucji państwowych, nieskażona sól bydlęca będzie sprzedawana na podstawie pisemnego zapotrzebowania właściwych władz państwowych.
(2)
Nieskażona sól bydlęca dla zwierzyny w lasach państwowych będzie sprzedawana na. podstawie pisemnego zapotrzebowania właściwego nadleśnictwa.
§  14.
Dyrekcja Polskiego Monopolu Solnego może za zgodą Ministra Skarbu zaprzestać sprzedaży nieskażonej soli bydlęcej.
§  15.
(1)
Nieskażona sól bydlęca może być sprzedawana tylko przez hurtownie i zakłady Polskiego Monopolu Solnego 1 tylko po przedstawieniu przez nabywców przewidzianego w § 12 ust. (1) zaświadczenia.
(2)
Przepisy § 12 ust. 2 i 3 mają zastosowanie również do zakładów Polskiego Monopolu Solnego.
§  16.
Sól bydlęca skażona (mielona i w brykietach) może być sprzedawana oprócz zakładów Polskiego Monopolu Solnego i hurtowni również przez inne osoby pod warunkiem, iż zgłoszą one właściwemu urzędowi skarbowemu akcyz i monopolów państwowych prowadzenie sprzedaży tej soli. Zgłoszenie powinno być uskutecznione przed rozpoczęciem sprzedaży, W razie zlikwidowania tej sprzedaży osoby o których mowa, powinny zawiadomić o tym urząd skarbowy akcyz i monopolów państwowych najpóźniej w ciągu trzech dni od likwidacji.
§  17.
Wzbronione jest:
1)
Używanie soli bydlęcej do celów innych niż hodowlano-rolnicze.
2)
Odstępowanie nieskażonej soli bydlęcej pod jakimkolwiek tytułem przez osoby nieuprawnione do jej sprzedaży.

IV.

Sól rybacka.

§  18.
Sól rybacka będzie wprowadzana do obrotu w postaci soli białej mielonej lub warzonej.
§  19.
(1)
Sól rybacka może być nabywana tylko przez osoby, które uzyskają na to zezwolenie właściwego urzędu skarbowego akcyz i monopolów państwowych.
(2)
Zezwolenia na nabycie soli rybackiej mogą być udzielane tylko osobom trudniącym się zawodowo soleniem ryb lub krabów oraz chłodniom przyjmującym na przechowanie świeże ryby lub kraby. Zezwolenia te są udzielane przez urzędy skarbowe akcyz i monopolów państwowych według załączonego wzoru (załącznik 3).
(3)
Odpis udzielonego zezwolenia na nabycie soli rybackiej urzędy skarbowe akcyz i monopolów państwowych prześlą temu zakładowi, w którym sól ta ma być nabyta.
(4)
Zezwolenia na nabycie soli rybackiej będą określały ilość i rodzaj soli oraz okres czasu (nie dłuższy ponad 12 miesięcy), w jakim sól ma być nabyta.
(5)
Sól rybacka może być sprzedawana tylko przez zakłady Polskiego Monopolu Solnego i przez, te hurtownie, którym Dyrekcja Polskiego Monopolu Solnego udzieli upoważnienia.
(6)
Zakłady uprawnione do sprzedaży soli rybackiej mogą wydawać tę sól nabywcom dopiero po złożeniu przez nich odpisu przewidzianego w ust. (2) zezwolenia i po wpisaniu na tym odpisie wydanej ilości soli.
§  20.
Przesyłka soli rybackiej może być dokonywana tylko na podstawie świadectw przewozowych przewidzianych w § 32 i ż zachowaniem trybu postępowania ustalonego w §§ 33 i 34.
§  21.
Nabywcy soli rybackiej obowiązani są prowadzić księgę kontroli tej soli według załączonego wzoru (załącznik 4).
§  22.
Soli rybackiej, nabytej na podstawie przewidzianych w § 19 ust. (1) zezwoleń, nie wolno odstępować pod żadnym tytułem innym osobom i nie wolno używać do innych celów niż do solenia ryb lub krabów.

V.

Sól przemysłowa.

§  23. 2
Sól przemysłowa będzie wprowadzana do obrotu wyłącznie przez zakłady Polskiego Monopolu Solnego we wszystkich postaciach w zależności od celu, do którego ma być użyta.
§  24-29. 3
(uchylone).
§  30. 4
Nabywcy soli przemysłowej obowiązani są prowadzić księgę kontroli tej soli według wzoru ustalonego przez Ministra Górnictwa w drodze zarządzenia.
§  31. 5
(1)
Sól przemysłowa nie może być odstępowana pod żadnym tytułem innym osobom.
(2)
Wszelkiego rodzaju sól przemysłowa nie może być użyta do innych celów niż przemysłowe. Nie może ona być również użyta na cele przemysłu spożywczego.
§  32-34. 6
(uchylone).

VI.

Solanka.

§  35.
(1)
Solanka będzie sprzedawana:
1)
dla celów hodowlano-rolniczych,
2)
do kąpieli leczniczych,
3)
do przerobu na inne związki chemiczne.
(2)
Szczegółowe warunki sprzedaży solanki normują osobne przepisy.

PRZEPISY KOŃCOWE.

§  36.
Żupy solne nie należące do Polskiego Monopolu Solnego obowiązane są prowadzić księgi kontroli przychodu i rozchodu soli według załączonego wzoru (załącznik 10) i miesięczne wyciągi z tych ksiąg przesyłać właściwemu urzędowi skarbowemu akcyz i monopolów państwowych w terminie do dnia 10 każdego następnego miesiąca.
§  37.
Osoby produkujące sól, nawet w przypadkach, kiedy sól jest otrzymywana jako produkt uboczny, obowiązane są zawiadamiać o tym właściwy urząd skarbowy akcyz i monopolów państwowych.
§  38.
(1)
Przyrządzanie lub przetwarzanie soli wprowadzonej do obrotu przez Polski Monopol Solny nie wymaga zezwolenia w przypadkach, kiedy:
1)
przyrządzona lub przetworzona sól ma być użyta na własne potrzeby wytwórcy,
2)
przetworzenie soli powoduje przemianę jej na inny związek chemiczny.
(2)
W przypadkach nie przewidzianych w ust. (1) przyrządzanie lub przetwarzanie soli bez zezwolenia Ministra Skarbu jest wzbronione.
§  39. 7
Nabywcy soli rybackiej oraz soli przemysłowej powinni sól tę przechowywać w pomieszczeniach zabezpieczonych przed dostępem osób niepowołanych. Sól w tych pomieszczeniach powinna być przechowywana w sposób umożliwiający sprawdzenie magazynowanego zapasu, a zakłady przechowujące taką sól powinny posiadać odpowiednie dla jej ważenia wagi.
§  40. 8
(uchylony).
§  41. 9
Środki skażania soli bydlęcej ustala Minister Górnictwa w drodze zarządzenia.
§  42.
(1)
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem 20 maja 1937 r.
(2)
Równocześnie tracą moc obowiązującą rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 17 grudnia 1933 r. o obrocie solą (Dz. U. R. P. Nr 102, poz. 795) i rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 20 października 1934 r. w sprawie zmiany rozporządzenia z dnia 17 grudnia 1933 r. o obrocie solą (Dz. U. R. P. Nr 97, poz. 887).

ZAŁĄCZNIK 

Wzór

KSIĘGA OBROTU SOLĄ

1 § 5 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 11 października 1945 r. (Dz.U.45.46.262) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 października 1945 r.
2 § 23 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Górnictwa z dnia 3 maja 1950 r. (Dz.U.50.22.198) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 maja 1950 r.
3 § 24-29 uchylone przez § 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Górnictwa z dnia 3 maja 1950 r. (Dz.U.50.22.198) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 maja 1950 r.
4 § 30 zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Górnictwa z dnia 3 maja 1950 r. (Dz.U.50.22.198) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 maja 1950 r.
5 § 31 zmieniony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Górnictwa z dnia 3 maja 1950 r. (Dz.U.50.22.198) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 maja 1950 r.
6 § 32-34 uchylone przez § 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Górnictwa z dnia 3 maja 1950 r. (Dz.U.50.22.198) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 maja 1950 r.
7 § 39 zmieniony przez § 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Górnictwa z dnia 3 maja 1950 r. (Dz.U.50.22.198) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 maja 1950 r.
8 § 40 uchylony przez § 1 pkt 7 rozporządzenia Ministra Górnictwa z dnia 3 maja 1950 r. (Dz.U.50.22.198) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 maja 1950 r.
9 § 41 zmieniony przez § 1 pkt 8 rozporządzenia Ministra Górnictwa z dnia 3 maja 1950 r. (Dz.U.50.22.198) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 maja 1950 r.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1937.37.283

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Obrót solą.
Data aktu: 04/05/1937
Data ogłoszenia: 20/05/1937
Data wejścia w życie: 20/05/1937