PRAWO WYBIERANIA.
WYBIERALNOŚĆ.
Funkcjonariusze państwowy i samorządowi otrzymują z chwilą wyboru na posła urlop na czas trwania mandatu poselskiego. Przepis ten nie dotyczy ministrów, podsekretarzy stanu, dyrektorów departamentu lub osób zajmujących stanowiska równorzędne w ministerstwach, kierowników samodzielnych urzędów i innych instytucji centralnych, wojewodów i wicewojewodów, członków zarządu związków samorządowych oraz nauczycieli szkół wyższych.
LICZBA POSŁÓW, OKRĘGI WYBORCZE I OBWODY GŁOSOWANIA.
ZARZĄDZENIE I OGŁOSZENIE WYBORÓW.
Zarządzenie o przeprowadzeniu wyborów oznaczy dzień głosowania, który powinien przypaść na niedzielę. Głosowanie odbywa się jednego dnia w całym państwie.
KOMISJE WYBORCZE.
Przewodniczący powołuje do składu komisji wyborczej zastępców członków komisji w razie nieobecności lub niemożności pełnienia obowiązków przez któregokolwiek z jej członków.
Godność członków komisji wyborczych jest honorowa. Członkowie komisji, którzy uchylają się od uczestnictwa w jej pracach bez dostatecznej przyczyny, podlegają karze grzywny do 1.000 złotych. Grzywnę nakłada przewodniczący komisji, w skład której wchodzi ukarany. Nałożenie grzywny po raz drugi powoduje wykreślenie z listy członków komisji.
Osoby, wchodzące w skład komisji wyborczych, korzystają z ochrony prawnej, przysługującej urzędnikom państwowym.
PUBLICZNE OGŁOSZENIA.
SPISY WYBORCÓW.
Spisy wyborców będą najpóźniej 22 dnia po ogłoszeniu zarządzenia o przeprowadzeniu wyborów przesłane przewodniczącym obwodowych komisji wyborczych w dwóch egzemplarzach oraz okręgowej komisji wyborczej w jednym egzemplarzu.
Najpóźniej 45 dnia po ogłoszeniu zarządzenia o przeprowadzeniu wyborów przewodniczący okręgowej komisji wyborczej rozpozna zażalenia i sprzeciwy oraz nakaże obwodowym komisjom wyborczym wprowadzenie potrzebnych zmian do spisu wyborców.
Decyzje obwodowej komisji wyborczej, odmawiające uwzględnienia reklamacji albo też zawiadamiające o zamierzonym skreśleniu z powodu reklamacji, jak również decyzje na skutek zażaleń i sprzeciwów wymagają uzasadnienia.
LISTY KANDYDATÓW.
Liczba kandydatów na liście okręgowej nie może przewyższać dwukrotnej liczby posłów, przypadającej na dany okręg.
W zgłoszonych listach kandydatów należy podać nazwisko, imię, wiek, zawód i miejsce zamieszkania każdego kandydata. Nazwiska kandydatów winny być oznaczone kolejnymi numerami, poczynając od 1 w porządku pierwszeństwa do otrzymania mandatów.
Przepisy art. 33 ust. 2, art. 34 ust. 2, art. 36 ust. 1 oraz art. 37 i 38 stosuje się odpowiednio do list państwowych z tym, że uprawnienia przewodniczącego okręgowej komisji wyborczej przysługują odpowiednio Generalnemu Komisarzowi Wyborczemu i Państwowej Komisji Wyborczej.
Nie później, niż 30 dnia przed dniem wyborów, Generalny Komisarz Wyborczy ogłasza w Monitorze Polskim ważnie zgłoszone państwowe listy kandydatów w formie ustalonej przez Państwową Komisję Wyborczą.
Kandydat na posła w okręgu wyborczym może być zgłoszony również na liście państwowej.
GŁOSOWANIE.
W dniu głosowania nie wolno w promieniu 100 m od lokalu wygłaszać przemówień, rozdawać ulotek ani też agitować w inny sposób.
W ciągu dwóch dni poprzedzających dzień wyborów sprzedaż i wyszynk trunków alkoholowych są zakazane.
Przed rozpoczęciem głosowania komisja bada, czy urna jest pusta, po czym urnę zamknie i opieczętuje. Od tej chwili aż do końca głosowania urny otwierać nie wolno. Przy badaniu urny mogą być obecni mężowie zaufania poszczególnych list.
WYDZIELONE OBWODY GŁOSOWANIA.
USTALENIE WYNIKU GŁOSOWANIA W OBWODZIE.
Obwodowa komisja wyborcza niezwłocznie po zamknięciu głosowania przystąpi do ustalenia jego wyniku. Przy ustalaniu wyników głosowania mogą być obecni mężowie zaufania poszczególnych list.
USTALENIE I OGŁOSZENIE WYNIKU WYBORÓW.
Niezwłocznie po otrzymaniu materiałów z obwodowych komisji wyborczych okręgowa komisja wyborcza zbada uchwały tych komisji o ważności lub nieważności kart do głosowania, poprawi jawne błędy arytmetyczne i ustali wynik głosowania w okręgu.
Po ustaleniu wyniku głosowania okręgowa komisja wyborcza sporządza dla całego okręgu w dwóch egzemplarzach zestawienia:
KOSZTY WYBORÓW.
Pisma, podania, odpisy i pełnomocnictwa w sprawach wyborczych wolne są od opłat stemplowych.
Lokali, sprzętów i przyborów do pisania dla komisji dostarczy na własny koszt gmina, w której mieści się siedziba komisji. Gmina poniesie również koszty sporządzenia spisów. Wszystkie inne wydatki związane z przeprowadzeniem wyborów ponosi Skarb Państwa.
SPRAWDZENIE WAŻNOŚCI WYBORÓW.
Każdy wyborca może w ciągu siedmiu dni od ogłoszenia wyniku wyborów wnieść protest przeciwko wyborowi posła lub ważności wyborów. Protest winien być wniesiony na piśmie na ręce Generalnego Komisarza Wyborczego, który wyznacza 7-dniowy termin do wnoszenia zarzutów. Po upływie tego terminu protest wraz z zarzutami przesłany będzie do Sądu Najwyższego.
Do chwili rozstrzygnięcia sprawy przysługuje posłowi prawo udziału w pracach Sejmu Ustawodawczego.
Unieważniając wybory, Sąd Najwyższy jednocześnie stwierdza w wyroku, od której czynności należy rozpocząć nowe postępowanie wyborcze.
W razie unieważnienia wyborów Państwowa Komisja Wyborcza zarządza w ciągu 14 dni ponowne wybory w okręgu lub w obwodzie, w którym wybory zostały unieważnione. Wybory te przeprowadzą te same komisje, na podstawie tych samych spisów wyborców, chyba że uchybienia odnoszę się do komisji lub spisów; w tych przypadkach należy niezwłocznie sporządzić nowe spisy bądź powołać nowe komisje.
W rezultacie powtórnych wyborów w okręgu lub w obwodzie Państwowa Komisja Wyborcza prostuje wyniki głosowania.
WYGAŚNIĘCIE MANDATU POSŁA.
W przypadkach unieważnienia lub wygaśnięcia mandatu posła Państwowa Komisja Wyborcza ogłasza o wstąpieniu na jego miejsce następcy, powołanego w myśl art. 68.
PRZEPISY KOŃCOWE.
Ustawa niniejsza stosuje się wyłącznie do wyborów do Sejmu Ustawodawczego, przewidzianych w Manifeście Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 22 lipca 1944 r.
Wykonanie niniejszej ustawy porucza się Prezesowi Rady Ministrów w porozumieniu z właściwymi ministrami.
Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
WYKAZ OKRĘGÓW WYBORCZYCH
Nr okręgu | Nazwa okręgu | Ilość mieszkańców w tys. | Ilość mandatów | Nazwy powiatów |
1 | WARSZAWA miasto | 500,0 | 10 | |
2 | PRUSZKÓW | 661,1 | 9 | Pow. Warszawski, Błonie, Sochaczew, Grójec |
3 | PŁOŃSK | 523,1 | 7 | Płock, Płońsk, Gostynin, Sierpc, Ciechanów, Pułtusk |
4 | PRZASNYSZ | 440,2 | 6 | Działdowo, Mława, Przasnysz, Ostrołęka, Maków, Ostrów M. |
5 | MIŃSK MAZ. | 490,3 | 7 | Garwolin, Mińsk Maz., Sokołów, Radzymin, Węgrów |
6 | ŁÓDŹ miasto | 596,0 | 10 | |
7 | PIOTRKÓW | 665,1 | 9 | Piotrków miasto i powiat, Radomsko, Brzeziny, Łowicz, Skierniewice |
8 | ZGIERZ | 300,4 | 4 | Łódź powiat, Łęczyca, Kutno |
9 | PABIANICE | 461,7 | 6 | Łask, Sieradz, Wieluń |
19 | ŁÓDŹ | 346.1 | 5 | Rawa Maz., Opoczno, Końskie |
11 | CZĘSTOCHOWA | 364,9 | 5 | Częstochowa miasto i pow. Włoszczowa |
12 | KIELCE | 529,3 | 5 | Kielce miasto i powiat, Jędrzejów |
13 | OSTROWIEC | 517,0 | 7 | Opatów, Pińczów, Stopnica, Sandomierz |
14 | RADOM | 490,3 | 7 | Radom miasto i powiat, Iłża, Kozienice |
15 | LUBLIN | 613,3 | 8 | Lublin miasto i powiat, Kraśnik, Puławy, Lubartów |
16 | ZAMOŚĆ | 461,3 | 6 | Zamość, Biłgoraj, Hrubieszów, Tomaszów Lub. |
17 | CHEŁM | 427,7 | 6 | Krasnystaw, Chełm, Włodawa, Radzyń |
18 | SIEDLCE | 370,5 | 5 | Siedlce, Łuków, Biała Podlaska |
19 | BIAŁYSTOK | 565,0 | 8 | Białystok miasto i pow., Wysokie Maz., Bielsk, Sokółka |
20 | EŁK | 355,1 | 5 | Ełk, Grajewo, Gołdap, Łomża, Augustów, Suwałki, Olecko |
21 | OLSZTYN | 200,6 | 5 | Olsztyn miasto i pow., Iława, Braniewo, Licbark, Pasłęk, Morąg, Nibork, Ostruda, Susz |
22 | BISKUPIEC | 121,5 | 3 | Biskupiec, Bartoszyce, Łuczany, Rastenbork, Węgobork, Pisz, Szczytno, Żądzbork |
23 | GDAŃSK | 337,7 | 8 | Gdańsk miasto i pow., Kwidzyń, Sztum, Malbork, Tczew, Elbląg, Sopot |
24 | GDYNIA | 349,0 | 9 | Gdynia, Wejherowo, Lembork, Kartuzy, Kościerzyna, Starogard |
25 | BYDGOSZCZ | 426,1 | 6 | Bydgoszcz miasto i pow., Chojnice, Tuchola, Sępolno, Szubin, Wyrzysk |
26 | WŁOCŁAWEK | 514,6 | 7 | Włocławek miasto i pow., Inowrocław miasto, pow. Rypin, Lipno, Nieszawa |
27 | TORUŃ | 464,4 | 6 | Toruń miasto, powiat Chełmno, Grudziądz miasto i powiat Lubawa, Wąbrzeźno, Brodnica, Świecie |
28 | SZCZECINEK | 187,6 | 5 | Szczecinek, Sławno, Słupsk, Miastków, Bytów, Człuchów, Złotów |
29 | SZCZECIN | 225,9 | 6 | Szczecin, Kamień, Gryfin, Chojnice, Pyżyce, Myślibórz, Nowogród |
30 | ŁOBEZ | 228,5 | 6 | Ławiczka-Łobez, Kołobrzeg, Zagórze, Drawsko, Choszczno, Starogród, Wałcz, Koszalin, Białogród |
31 | POZNAŃ | 342,2 | 5 | Poznań miasto i pow. |
32 | LESZNO | 531,9 | 7 | Leszno, Czarnków, Międzychów, Szamotuły, Nowy Tomyśl, Wolsztyn, Kościan, Gostyń, Rawicz, Śrem |
33 | ŚWIEBODZIN | 326,3 | 8 | Świebodzin, Trzcianka-Piła, Strzelce, Gorzów, Skwierzyna, Sulęcin, Rypin, Międzyrzec, Krosno, Gubin, Zielona Góra, Wschowa |
34 | GNIEZNO | 406,9 | 6 | Gniezno m. i pow., Chodzież, Wągrowiec, Żnin, Oborniki, Mogilno, Września, Środa |
35 | KALISZ | 878,6 | 11 | Kalisz m. i pow., Koło, Konin, Turek, Jarocin, Krotoszyn, Ostrów Wkp., Kępno |
36 | WROCŁAW I | 238,0 | 6 | Wrocław miasto i pow. |
37 | WROCŁAW II | 403,0 | 10 | Syców, Oleśnica, Namysłów, Brzeg, Oława, Strzelin, Ząbkowice, Kłodzko, Bystrzyca, Rychbach, Milicz, Trzebnica |
38 | LEGNICA | 365,0 | 11 | Legnica m. i pow., Wałbrzych m. i pow., Kamienna Góra, Środa, Świdnica m. i pow., Wołów, Góra, Głogów, Lubin, Złotoryja, Jawor |
39 | BOLESŁAWIEC | 243,1 | 6 | Bolesławiec, Jelenia Góra m. i pow., Lwówek, Lubań, Zgorzelice, Szprotawa, Żegań, Żary, Kożuchów |
40 | KATOWICE | 775,1 | 12 | Katowice m. i pow., Chorzów m., Rybnik powiat |
41 | BĘDZIN | 560,8 | 9 | Będzin m. i pow., Zawiercie, Sosnowiec, Dąbrowa G., Tarnowskie Góry, Lubliniec powiat |
42 | BIELSKO | 322,9 | 5 | Bielsko m. i pow., Pszczyna pow., Cieszyn m. i pow. |
43 | GLIWICE | 480,9 | 12 | Gliwice m., Zabrze m., Gliwice pow., Bytom m. i pow. |
44 | KOŹLE | 325,1 | 8 | Koźle pow., Strzelce pow., Prądnik pow., Głąbczyce pow., Racibórz |
45 | OPOLE | 317,5 | 8 | Opole m. i pow., Niemodlin pow., Grodków pow., Nysa pow. i miasto, Oleśno p. Kluczborek |
46 | KRAKÓW | 430,4 | 7 | Kraków miasto i pow. |
47 | CHRZANÓW | 687,8 | 11 | Chrzanów, Olkusz, Biała, Wadowice, Miechów |
48 | MYŚLENICE | 590,2 | 8 | Myślenice, Nowy Sącz, Żywiec, Limanowa, Nowy Targ |
49 | TARNÓW | 361,6 | 5 | Tarnów, Brzesko, Dąbrowa, Bochnia |
50 | RZESZÓW | 639,6 | 9 | Rzeszów, Kolbuszowa, Nisko, Tarnobrzeg, Mielec, Łańcut, Przeworsk |
51 | GORLICE | 417,4 | 6 | Gorlice, Jasło, Krosno, Dębica |
52 | PRZEMYŚL | 460,3 | 6 | Przemyśl, Jarosław, Lubaczów, Sanok, Brzozów, Lesko. |
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
Grażyna J. Leśniak 24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
Grażyna J. Leśniak 23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
Krzysztof Koślicki 22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
Krzysztof Koślicki 22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
Robert Horbaczewski 17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Grażyna J. Leśniak 11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.1946.48.274 |
Rodzaj: | Ustawa |
Tytuł: | Ordynacja wyborcza do Sejmu Ustawodawczego. |
Data aktu: | 22/09/1946 |
Data ogłoszenia: | 11/10/1946 |
Data wejścia w życie: | 11/10/1946 |