Przepisy ogólne.
Prokuraturę Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej stanowią: Prokurator Generalny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i podlegli mu prokuratorzy powszechnych i wojskowych jednostek organizacyjnych Prokuratury.
Organizacja Prokuratury.
Prokurator Generalny może w wyjątkowych wypadkach zwolnić określoną osobę od odbycia aplikacji i złożenia egzaminu prokuratorskiego oraz od wymaganego stażu, jeżeli posiada ona przygotowanie konieczne do wykonywania obowiązków na stanowisku prokuratora albo asesora prokuratorskiego lub oficera śledczego.
Aplikacja w Prokuraturze polega na przygotowaniu aplikanta do należytego wykonywania obowiązków prokuratora. Aplikacja trwa dwa lata. Prokurator Generalny może skrócić okres aplikacji, nie więcej jednak niż o połowę.
Szczegółowe przepisy o przebiegu aplikacji w Prokuraturze oraz o egzaminie prokuratorskim wydaje dla powszechnych jednostek organizacyjnych Prokuratury - Prokurator Generalny, a dla wojskowych jednostek organizacyjnych Prokuratury - Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z Prokuratorem Generalnym.
Działalność Prokuratury.
Ściganie przestępstw.
Prokurator sprawuje nadzór nad postępowaniem przygotowawczym, prowadzonym przez Milicję Obywatelską lub inny organ ścigania. Zarządzenia prokuratora w postępowaniu przygotowawczym są dla organu ścigania wiążące.
W razie umorzenia postępowania przygotowawczego prokurator może, stosownie do okoliczności, przesłać sprawę właściwym organom w celu wszczęcia postępowania w sprawach o wykroczenia, dyscyplinarnego lub służbowego albo w celu rozpatrzenia sprawy przez sąd społeczny.
Wydawane przez ministrów akty o charakterze ogólnym, dotyczące postępowania przygotowawczego, wymagają uprzedniego uzgodnienia z Prokuratorem Generalnym, a wydawane przez organy państwowe o terenowym zakresie działania - uprzedniego uzgodnienia z prokuratorem wojewódzkim lub rejonowym.
W sprawach należących do zakresu działania sądów wojskowych uprawnienia przewidziane w art. 26 i 27 przysługują również Naczelnemu Prokuratorowi Wojskowemu oraz odpowiednio - podległym mu prokuratorom wojskowym.
Udział prokuratora w postępowaniu sądowym.
Uznając, że tego wymaga ochrona praworządności, praw obywateli, interesu społecznego lub własności społecznej, prokurator wytacza lub popiera powództwo cywilne w sprawach karnych oraz, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wytacza powództwo w postępowaniu cywilnym, a także może brać udział w każdym stadium postępowania toczącego się przed sądem z czyjegokolwiek powództwa.
Nadzwyczajne środki zaskarżenia od orzeczeń prawomocnych kończących postępowanie wnosi do Sądu Najwyższego Prokurator Generalny. W sprawach należących do zakresu działania sądów wojskowych uprawnienia te przysługują również Naczelnemu Prokuratorowi Wojskowemu.
Nadzór nad wykonaniem wyroków w sprawach karnych oraz orzeczeń o pozbawieniu wolności.
Prokurator sprawuje w granicach przewidzianych ustawą nadzór nad wykonaniem wyroków w sprawach karnych, postanowień o tymczasowym aresztowaniu oraz innych orzeczeń i decyzji o pozbawieniu wolności. Przepis ten nie narusza ustawowych uprawnień sądów.
Prokuratorowi przysługuje prawo wstępu w każdym czasie do pomieszczeń zakładu, w którym przebywają osoby pozbawione wolności, jak również przeglądania dokumentów i żądania wyjaśnień od administracji zakładu, przeprowadzania rozmów z osobami osadzonymi w zakładzie oraz badania ich skarg i wniosków.
Badanie zagadnień przestępczości.
Prokuratorska kontrola przestrzegania prawa.
Prokurator kontroluje przestrzeganie prawa przez organy państwowe i inne państwowe jednostki organizacyjne, z wyłączeniem naczelnych i centralnych organów państwowych, terenowych organów władzy państwowej oraz sądów, a w zakresie wykonywania funkcji administracji państwowej oraz działalności gospodarczej - kontroluje także przestrzeganie prawa przez organizacje zawodowe, spółdzielcze, samorządowe i inne organizacje społeczne.
Pracownicy Prokuratury.
Obowiązki i prawa.
Pracownicy prokuratorscy są pracownikami o nie normowanym czasie pracy.
W razie niezdolności do pracy z powodu choroby oraz w razie niemożności wykonywania pracy z innych przyczyn określonych przepisami o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa prokuratorowi i asesorowi przysługują świadczenia przewidziane w tych przepisach, z tym że świadczenia z tytułu choroby przysługują przez okres jednego roku; w pozostałych wypadkach usprawiedliwionej nieobecności prokuratorowi i asesorowi przysługuje wynagrodzenie.
Aplikantowi prokuratorskiemu za czas niezdolności do pracy z powodu choroby oraz za czas nieobecności w pracy z innych przyczyn określonych przepisami o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa przysługują świadczenia przewidziane w tych przepisach; w razie usprawiedliwionej nieobecności w pracy z innych powodów przysługuje prawo do wynagrodzenia przez okres nie przekraczający jednego miesiąca w ciągu roku kalendarzowego.
Spory pracowników prokuratorskich wynikające ze stosunku pracy rozstrzygane są w trybie postępowania administracyjnego. Od decyzji wydanej przez Prokuratora Generalnego nie służy odwołanie.
Strój urzędowy prokuratorów biorących udział w rozprawach sądowych określa Prokurator Generalny w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości.
Przepisów art. 58 ust 1, art. 59-64 oraz art. 66, 67, 68 ust. 2 i art. 69 nie stosuje się do pracowników prokuratorskich wojskowych jednostek organizacyjnych Prokuratury. Obowiązki i prawa tych pracowników określają przepisy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.
Odpowiedzialność dyscyplinarna.
Za przewinienie służbowe i uchybienia godności urzędu (przewinienia dyscyplinarne), za nadużycie wolności słowa określone w art. 68 ust. 1 prokuratorzy, asesorzy i oficerowie śledczy Prokuratury oraz aplikanci powszechnych jednostek organizacyjnych Prokuratury odpowiadają dyscyplinarnie na zasadach przewidzianych w niniejszej ustawie.
Kary dyscyplinarne w powszechnych jednostkach organizacyjnych Prokuratury są następujące:
Przepisy szczególne dotyczące prokuratorów wojskowych i wojskowych jednostek organizacyjnych Prokuratury.
Kary dyscyplinarne w wojskowych jednostkach organizacyjnych Prokuratury są następujące:
Do pracowników prokuratorskich wojskowych jednostek organizacyjnych Prokuratury stosuje się, w sprawach nie uregulowanych niniejszą ustawą, przepisy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych lub służby okresowej.
Przepisy przejściowe i końcowe.
Osoby, które w dniu wejścia w życie ustawy były prokuratorami, oficerami śledczymi, asesorami i aplikantami prokuratury powszechnej i wojskowej, stają się pracownikami prokuratorskimi powszechnych i wojskowych jednostek organizacyjnych Prokuratury w rozumieniu niniejszej ustawy.
Aplikant może występować przed sądem rejonowym w charakterze oskarżyciela publicznego w sprawach w postępowaniu uproszczonym.
Przepisy niniejszej ustawy, w których jest mowa:
W prawie o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 1964 r. Nr 6, poz. 40) wprowadza się następujące zmiany:
"§ 1. Aplikanta, który ukończył aplikację sądową lub prokuratorską i złożył egzamin sędziowski lub prokuratorski, Minister Sprawiedliwości może mianować asesorem sądowym".
W ustawie z dnia 19 grudnia 1963 r. o ustroju adwokatury (Dz. U. Nr 57, poz. 309) wprowadza się następujące zmiany:
Do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w niniejszej ustawie zachowują moc obowiązującą dotychczasowe przepisy, jeżeli nie są z nią sprzeczne.
Tracą moc:
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
Grażyna J. Leśniak 24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
Grażyna J. Leśniak 23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
Krzysztof Koślicki 22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
Krzysztof Koślicki 22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
Robert Horbaczewski 17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Grażyna J. Leśniak 11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.1980.10.30 t.j. |
Rodzaj: | Ustawa |
Tytuł: | Prokuratura Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. |
Data aktu: | 14/04/1967 |
Data ogłoszenia: | 10/04/1980 |
Data wejścia w życie: | 20/05/1967 |