Zasady sprzedaży towarów w jednostkach handlu detalicznego oraz placówkach gastronomicznych.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA HANDLU WEWNĘTRZNEGO I USŁUG
z dnia 14 lutego 1983 r.
w sprawie zasad sprzedaży towarów w jednostkach handlu detalicznego oraz placówkach gastronomicznych.

Na podstawie art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 25 września 1981 r. o zwalczaniu spekulacji (Dz. U. z 1982 r. Nr 36, poz. 243) zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
Wprowadza się zasady sprzedaży towarów w jednostkach handlu detalicznego oraz placówkach gastronomicznych.
2.
Przez jednostkę handlu detalicznego rozumie się: sklep, dom towarowy, dom handlowy, supersam, punkt sprzedaży drobnodetalicznej (kiosk, stragan, punkt sprzedaży obwoźnej, obnośnej, placowej), składy i składnice dokonujące sprzedaży detalicznej towarów.
3.
Przez placówkę gastronomiczną rozumie się zakłady i punkty gastronomiczne sieci otwartej i zamkniętej, jak: restauracje, gospody (zajazdy), jadłodajnie, bary, bistra, kawiarnie, herbaciarnie, cukiernie, pijalnie, miodosytnie, piwiarnie, winiarnie, smażalnie, lodziarnie, stołówki i bufety pracownicze oraz inne placówki żywienia otwartego i zamkniętego.
§  2.
1.
W jednostce handlu detalicznego towary sprzedaje się w ilościach detalicznych.
2.
Przez ilość detaliczną rozumie się:
1)
w odniesieniu do towarów sprzedawanych na karty zaopatrzenia - ilość towaru stanowiącą normę jednomiesięczną, a jeżeli norma ustalona jest na okres dłuższy - ilość określoną tą normą dla rodziny prowadzącej wspólne gospodarstwo domowe,
2)
w odniesieniu do towarów innych niż wymienione w pkt 1 - ilość towaru wystarczającą na zaspokojenie bieżących potrzeb czteroosobowej rodziny.
3.
Sprzedaż przekraczająca ilość określoną w § 2 ust. 2 jest niedozwolona.
4. 1
Właściwy rzeczowo terenowy organ administracji państwowej o właściwości szczególnej stopnia podstawowego, dyrektor przedsiębiorstwa (zarząd spółdzielni) oraz kierownik jednostki handlu detalicznego może w zależności od wielkości dostaw i liczby nabywców zmniejszyć ilość towaru sprzedawanego jednorazowo jednemu nabywcy.
5.
W placówkach gastronomicznych wielkość sprzedaży jednostkowej artykułów deficytowych ustala dyrektor przedsiębiorstwa (zarząd spółdzielni).
§  3.
1.
Sprzedaż towarów prowadzona jest w dniach i godzinach pracy jednostki handlu detalicznego i placówki gastronomicznej.
2.
Sprzedawca nie może odmówić sprzedaży towaru znajdującego się w jednostce handlu detalicznego (placówce gastronomicznej) w granicach ilości określonych w § 2, z wyjątkiem towarów:
1)
przeznaczonych do sprzedaży w innej porze dnia lub innych dniach tygodnia - na podstawie decyzji terenowego organu administracji państwowej lub dyrektora przedsiębiorstwa (zarządu spółdzielni),
2)
pozostawionych na imprezy organizowane przez placówki gastronomiczne,
3) 2
przeznaczonych do sprzedaży odbiorcom zbiorowym, jak: żłobki, przedszkola, internaty, domy dziecka, szkoły, domy opieki społecznej - na podstawie decyzji właściwego rzeczowo terenowego organu administracji państwowej o właściwości szczególnej stopnia podstawowego lub dyrektora przedsiębiorstwa (zarządu spółdzielni).
3.
Towary zakupione przez pracowników jednostek handlu detalicznego wykazane w ewidencji, o której mowa w § 7 ust. 5, jak również towary dostarczone do jednostek handlu detalicznego przed sprawdzeniem ich zgodności z dokumentem dostawy pod względem ilości, asortymentu, jakości i ceny nie podlegają sprzedaży. Maksymalny termin dokonywania kontroli zgodności dostawy towarów z dokumentem dostawy oraz odbioru jakościowego określa dyrektor przedsiębiorstwa (zarząd spółdzielni) w zależności od rodzaju towarów.
4. 3
Wprowadzanie do obrotu w jednostkach handlu detalicznego i placówkach gastronomicznych towarów i surowców poza ewidencją jaką jest obowiązana prowadzić dana jednostka lub placówka, jak również ich przechowywanie i sprzedaż są zabronione.
5.
Przemieszczanie towarów i surowców pomiędzy placówkami gastronomicznymi o różnych kategoriach wymaga zgody dyrektora przedsiębiorstwa (zarządu spółdzielni) lub upoważnionej przez niego osoby i podlega ewidencji.
6.
Dostarczanie bez zgody dysponenta towarów lub surowców do innej jednostki handlu detalicznego lub placówki gastronomicznej, dla których nie były one przeznaczone, dopuszczalne jest tylko w wypadkach, gdy zmianę odbiorcy uzasadniają zdarzenia losowe (np. awaria środka transportu lub urządzeń przechowalniczych).
§  4.
Kierownik jednostki handlu detalicznego lub placówki gastronomicznej może wydać decyzję o czasowym przerwaniu sprzedaży towarów w razie realnego zagrożenia bezpieczeństwa powierzonego mu mienia, klientów albo pracowników.
§  5.
Sprzedaż towarów reglamentowanych bez wymaganych kart zaopatrzenia lub niezgodnie z ilością przysługującą według karty danej kategorii jest zabroniona.
§  6.
Sprzedaż towarów nabywcom indywidualnym z zaplecza, z innych pomieszczeń jednostki handlu detalicznego lub placówki gastronomicznej poza salą sprzedażową, salą przeznaczoną do konsumowania potraw albo innym miejscem wyznaczonym do takiej sprzedaży jest zabroniona.
§  7.
1.
Pracownicy zatrudnieni w jednostkach handlu detalicznego mają prawo do zakupu towarów w jednostce, w której są zatrudnieni, w ilościach określonych w § 2.
2.
Zakupy, o których mowa w ust. 1, mogą być realizowane z częstotliwością dostosowaną do rodzaju, właściwości i zużywalności towaru. Dopuszczalną częstotliwość zakupu poszczególnych artykułów o niedostatecznej podaży określa dyrektor przedsiębiorstwa (zarząd spółdzielni).
3.
Przy zakupie towarów na karty zaopatrzenia pracownik, o którym mowa w ust. 1, ma prawo wykupienia towaru również na karty zaopatrzenia członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym.
4.
Pracownicy, o których mowa w ust. 1, mają prawo do zakupu maksymalnie do 3% ilości poszczególnych asortymentów towarów dostarczonych do sklepu w danym dniu.
5.
Zakupy towarów dokonywane przez pracowników, o których mowa w ust. 1, podlegają ewidencji. Ewidencję tę prowadzi kierownik jednostki handlu detalicznego, który jest merytorycznie odpowiedzialny za prawidłową realizację tych zakupów i poprawność zapisów w ewidencji. W dużych obiektach handlowych, tj. domach towarowych i handlowych, ewidencję tę prowadzi kierownik stoiska. Ewidencja zakupów prowadzona jest w książkach będących drukami ścisłego zarachowania, ewidencjonowanych i wydawanych przez przedsiębiorstwo (zarząd spółdzielni).
6.
Kierownik jednostki handlu detalicznego obowiązany jest udostępnić książkę zakupów (ust. 5) na żądanie organów kontrolnych i terenowych organów administracji państwowej.
§  8. 4
 
1.
Obsługa klientów w jednostkach handlu detalicznego powinna odbywać się w kolejności ich przybycia, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.
2. 5
Inwalidom wojennym i wojskowym przysługuje prawo do nabywania w jednostkach handlu detalicznego poza wszelką kolejnością artykułów, z wyjątkiem: napojów alkoholowych, chłodziarek (zamrażarek), pralek automatycznych, pralek wirnikowych i wirówek, żelazek, odkurzaczy, kuchenek węglowych i gazowych, odbiorników telewizyjnych, odbiorników radiowych monofonicznych, mebli, wykładzin podłogowych, chodników i dywanów oraz butli gazowych. Tryb nabywania przez inwalidów wojennych i wojskowych wyżej wymienionych artykułów, poza napojami alkoholowymi, na indywidualne potrzeby określają odrębne przepisy.
3.
Prawo do nabywania poza kolejnością w jednostkach handlu detalicznego artykułów żywnościowych, artykułów higieny osobistej, środków utrzymania czystości, często nabywanych podstawowych artykułów gospodarstwa domowego, odzieży, obuwia, artykułów dziewiarskich, bielizny osobistej, pończoch i skarpet mają również:
1)
pozostali inwalidzi I i II grupy,
2)
kobiety o widocznej ciąży,
3)
matki z dziećmi do lat dwóch oraz matki dzieci głęboko upośledzonych,
4)
osoby w wieku powyżej 75 roku życia,
5)
osoby o widocznym kalectwie oraz ograniczonej możliwości poruszania się,
6)
siostry Polskiego Czerwonego Krzyża oraz opiekunki Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej,
7)
osoby będące jedynymi opiekunami samotnych inwalidów i przewlekle chorych, którzy nie mogą samodzielnie dokonywać zakupów.
4. 6
Osoby uprawnione do nabywania towarów poza kolejnością są obsługiwane na przemian z pozostałymi klientami.
5. 7
Prawo do obsługi poza kolejnością nie przysługuje w piątki po godzinie 1500 i w soboty. Ograniczenia te nie dotyczą inwalidów wojennych i wojskowych, sióstr Polskiego Czerwonego Krzyża, opiekunek Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej, osób opiekujących się inwalidami i przewlekle chorymi, którzy nie mogą samodzielnie dokonywać zakupów, oraz niewidomych z I i II grupą inwalidztwa.
6.
Prawo do obsługi poza kolejnością przysługuje wyłącznie przy nabywaniu towarów na własne potrzeby. Ograniczenie to nie dotyczy matek dzieci do lat dwóch i matek dzieci głęboko upośledzonych, które mają prawo do nabywania poza kolejnością towarów dla siebie i tych dzieci, oraz sióstr Polskiego Czerwonego Krzyża, opiekunek Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej i jedynych opiekunów inwalidów i przewlekle chorych, którzy mają prawo do nabywania poza kolejnością towarów na potrzeby swoich podopiecznych.
7.
Prawo do obsługi poza kolejnością nie przysługuje przy zakupie wyrobów alkoholowych.
§  9.
Osoby dokonujące kontroli jednostek handlu detalicznego lub placówek gastronomicznych nie mogą być obsługiwane przez ich personel poza kolejnością.
§  10. 8
Przepisów § 2 ust. 1, ust. 2 pkt 2 i ust. 3 nie stosuje się w jednostkach handlu detalicznego Przedsiębiorstwa Eksportu Wewnętrznego "Pewex" i Przedsiębiorstwa Handlu Zagranicznego "Baltona" S.A.
§  11.
Traci moc rozporządzenie Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług z dnia 12 stycznia 1982 r. w sprawie zasad sprzedaży towarów w jednostkach handlu detalicznego (Dz. U. Nr 1, poz. 11).
§  12.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
1 § 2 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 6 grudnia 1984 r. (Dz.U.84.56.286) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 grudnia 1984 r.
2 § 3 ust. 2 pkt 3 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia z dnia 6 grudnia 1984 r. (Dz.U.84.56.286) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 grudnia 1984 r.
3 § 3 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. b) rozporządzenia z dnia 6 grudnia 1984 r. (Dz.U.84.56.286) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 grudnia 1984 r.
4 § 8 zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 6 grudnia 1984 r. (Dz.U.84.56.286) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 grudnia 1984 r.
5 § 8 ust. 2 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 3 lipca 1987 r. (Dz.U.87.25.140) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 20 sierpnia 1987 r.
6 § 8 ust. 4 zmieniony przez § 1 rozporządzenia Ministra Rynku Wewnętrznego z dnia 15 czerwca 1989 r. (Dz.U.89.40.219) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 27 lipca 1989 r.
7 § 8 ust. 5 zmieniony przez § 1 rozporządzenia Ministra Rynku Wewnętrznego z dnia 15 czerwca 1989 r. (Dz.U.89.40.219) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 27 lipca 1989 r.
8 § 10 zmieniony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 6 grudnia 1984 r. (Dz.U.84.56.286) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 grudnia 1984 r.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1983.8.46

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Zasady sprzedaży towarów w jednostkach handlu detalicznego oraz placówkach gastronomicznych.
Data aktu: 14/02/1983
Data ogłoszenia: 18/02/1983
Data wejścia w życie: 18/02/1983