Zasady określania zdolności do czynnej służby wojskowej oraz właściwość i tryb postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA OBRONY NARODOWEJ

z dnia 10 czerwca 1992 r.

w sprawie zasad określania zdolności do czynnej służby wojskowej oraz właściwości i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach. ^*

Na podstawie art. 26 ust. 4 i art. 70 ust. 1 oraz w związku z art. 29 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1992 r. Nr 4, poz. 16 i Nr 40, poz. 174), art. 6 ust. 3, art. 56 pkt 2 i art. 101 ust. 3 oraz w związku z art. 91 ust. 4 ustawy z dnia 30 czerwca 1970 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 1992 r. Nr 8, poz. 31), jak również na podstawie art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 16 grudnia 1972 r. o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową (Dz. U. Nr 53, poz. 342, z 1985 r. Nr 20, poz. 85 i z 1989 r. Nr 35, poz. 192) zarządza się, co następuje:

Rozdział  1

Kategoria zdolności do czynnej służby wojskowej oraz zasady zaliczania do tych kategorii

§  1.

1. Ustala się następujące kategorie zdolności do czynnej służby wojskowej:

1) kategoria A - zdolny do służby wojskowej, co oznacza zdolność do odbywania zasadniczej i nadterminowej zasadniczej służby wojskowej, zajęć wojskowych w czasie trwania studiów wyższych, przeszkolenia wojskowego, okresowej służby wojskowej, ćwiczeń wojskowych, zasadniczej służby lub szkolenia poborowych w obronie cywilnej, służby zastępczej, jak również służby wojskowej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny,

2) kategoria B - czasowo niezdolny do służby wojskowej, co oznacza przemijające upośledzenie ogólnego stanu zdrowia albo ostre lub przewlekłe stany chorobowe, które w okresie do 24 miesięcy od dnia badania rokują odzyskanie zdolności do służby wojskowej, o której mowa w pkt 1,

3) kategoria D - niezdolny do służby wojskowej, o której mowa w pkt 1, w czasie pokoju,

4) 1  kategoria E - trwale niezdolny do służby wojskowej, o której mowa w pkt 1, w czasie pokoju oraz w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny,

5) kategoria Z - zdolny do zawodowej służby wojskowej, co oznacza zdolność do pełnienia zawodowej służby stałej i kontraktowej, zwanej dalej "służbą zawodową", oraz służby w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego, zwanej dalej również "służbą kandydacką",

6) kategoria N - trwale lub czasowo niezdolny do zawodowej służby wojskowej oraz niezdolny do służby kandydackiej.

2. Ilekroć w dalszych przepisach rozporządzenia jest mowa o "żołnierzu zawodowym", należy przez to rozumieć żołnierza zawodowego w służbie stałej lub kontraktowej.

§  2.

1. 2  Orzeczenie o zaliczeniu danej osoby do jednej z kategorii, o których mowa w § 1, właściwe komisje lekarskie wydają na podstawie badania lekarskiego fizycznej i psychicznej zdolności tej osoby do odpowiedniego rodzaju służby wojskowej, z uwzględnieniem wyników badań specjalistycznych, a w razie potrzeby również obserwacji szpitalnej - według wykazu chorób i ułomności, stanowiącego załącznik nr 1 do rozporządzenia.

2.   ³  W razie stwierdzenia kilku chorób i ułomności przy określaniu zdolności do czynnej służby wojskowej rozpatruje się łącznie wszystkie ograniczenia spowodowane tymi chorobami i ułomnościami. Osobę badaną można w takim wypadku zaliczyć do niższej kategorii zdolności do czynnej służby wojskowej, niż wynikałoby to z kategorii zdolności ustalonej dla poszczególnych chorób i ułomności; w takim wypadku decyduje ocena ogólnej sprawności psychofizycznej badanego.

§  3.

1. Niezależnie od orzeczenia o zdolności do czynnej służby wojskowej według kategorii i kryteriów, o których mowa w § 1 i 2, w stosunku do żołnierzy niezawodowych i zawodowych pełniących służbę wojskową w niżej wymienionych jednostkach oraz specjalnościach wojskowych, jak również osób ubiegających się o przyjęcie do tych jednostek (uzyskanie specjalności), wojskowe komisje lekarskie wydają orzeczenia o zdolności lub niezdolności do służby:

1) w jednostkach desantowo-szturmowych,

2) w charakterze instruktorów-skoczków spadochronowych oraz skoczków spadochronowych doświadczalnych,

3) w charakterze nurków i płetwonurków,

4) w Kompanii Reprezentacyjnej Wojska Polskiego,

5) w składzie personelu latającego, naziemnego zabezpieczenia lotów oraz służby inżynieryjno-lotniczej,

6) na okrętach w specjalnościach morskich Marynarki Wojennej.

2. Na potrzeby orzekania o zdolności do służby w składzie personelu latającego, personelu naziemnego zabezpieczenia lotów oraz personelu służby inżynieryjno-lotniczej (ust. 1 pkt 5) ustala się następujące kategorie zdolności do służby w poszczególnych specjalnościach lotniczych:

1) kandydaci i piloci samolotów bojowych i naddźwiękowych oraz piloci doświadczalni samolotów naddźwiękowych:

a) zdolny - Z/IA,

b) niezdolny - N/IA,

c) czasowo niezdolny - F/IA,

2) kandydaci i piloci samolotów bojowych poddźwiękowych oraz piloci doświadczalni samolotów poddźwiękowych:

a) zdolny - Z/IB,

b) niezdolny - N/IB,

c) czasowo niezdolny - F/IB,

3) kandydaci i piloci doświadczalni samolotów i śmigłowców innych niż wymienione w pkt 1 i 2:

a) zdolny - Z/IC,

b) niezdolny - N/IC,

c) czasowo niezdolny - F/IC,

4) pozostały personel latający i kandydaci do tego personelu:

a) zdolny - Z/II,

b) niezdolny - N/II,

c) czasowo niezdolny - F/II,

5) personel naziemny zabezpieczający loty i kandydaci do tego personelu oraz kandydaci i personel służby inżynieryjno-lotniczej:

a) zdolny - Z/III,

b) niezdolny - N/III,

c) czasowo niezdolny - F/III.

3. 4  Na potrzeby orzekania o zdolnościach do służby na okrętach w specjalnościach morskich Marynarki Wojennej (ust. 1 pkt 3 i 6) ustala się następujące kategorie zdolności do służby w tych specjalnościach:

1) kandydaci do służby na okrętach w specjalnościach morskich:

a) zdolny - Z/I-IV/A,

b) niezdolny - N/I-IV/A,

2) marynarze służby zasadniczej na okrętach, słuchacze wojskowych szkół morskich i kursów szkolenia specjalistów morskich:

a) zdolny - Z/I-IV/B,

b) niezdolny - N/I-IV/B - podlega wyokrętowaniu,

c) czasowo niezdolny - F/I-IV/B - podlega wyokrętowaniu do 3 miesięcy,

3) żołnierze zawodowi - specjaliści morscy:

a) zdolny - Z/I-IV/C,

b) niezdolny - N/I-IV/C - podlega wyokrętowaniu,

c) czasowo niezdolny - F/I-IV/C - podlega wyokrętowaniu na okres do 6 miesięcy.

4. 5  Wojskowe komisje lekarskie wydają orzeczenia o których mowa w ust. 1-3, według dodatkowych kryteriów zdrowotnych określonych w:

1) załączniku nr 1 do rozporządzenia - w odniesieniu do służby wojskowej w jednostkach (specjalnościach) wymienionych w ust. 1 pkt 1, 2 i 4,

2) załączniku nr 2 do rozporządzenia - w odniesieniu do służby w składzie personelu latającego, naziemnego zabezpieczenia lotów i służby inżynieryjno-lotniczej (ust. 1 pkt 5),

3) załączniku nr 3 do rozporządzenia - w odniesieniu do służby na okrętach w specjalnościach morskich Marynarki Wojennej (ust. 1 pkt 3 i 6).

Rozdział  2

Właściwość i tryb postępowania wojskowych komisji lekarskich

§  4. ⁶

1.  Do orzekania o zdolności fizycznej i psychicznej do czynnej służby wojskowej są właściwe:

1) terenowe wojskowe komisje lekarskie,

2) rejonowe wojskowe komisje lekarskie,

3) Wojskowa Komisja Lotniczo-Lekarska w Dęblinie oraz Wojskowa Komisja Lotniczo-Lekarska w Warszawie,

4) Wojskowa Komisja Lekarska Sił Powietrznych,

5) Wojskowa Komisja Morsko-Lekarska,

6) Wojskowa Komisja Lekarska Marynarki Wojennej,

7) Stołeczna Wojskowa Komisja Lekarska,

8) Centralna Wojskowa Komisja Lekarska

- zwane dalej "wojskowymi komisjami lekarskimi".

2. Terytorialny zasięg działania komisji, o których mowa w ust. 1, i ich właściwość w stosunku do określonych jednostek wojskowych ustala Minister Obrony Narodowej.

§  5. ⁷

1.  Do terenowych wojskowych komisji lekarskich, stosownie do ich terytorialnego zasięgu działania i właściwości, należy:

1) orzekanie o zdolności do czynnej służby wojskowej:

a) żołnierzy niezawodowych, w tym również w służbie kandydackiej,

b) żołnierzy zawodowych zajmujących stanowiska etatowe do stopnia wojskowego kapitana (kapitana marynarki),

c) żołnierzy i innych osób przewidzianych do szkolenia na skoczków spadochronowych, nurków i płetwonurków,

d) żołnierzy rezerwy w razie potrzeby ponownego wydania orzeczenia w związku ze zmianami w ich stanie zdrowia,

e) poborowych odbywających zasadniczą służbę w obronie cywilnej,

f) poborowych, w tym również poborowych odbywających służbę zastępczą oraz studentów szkół wyższych podlegających obowiązkowi odbywania zajęć wojskowych - w okresie, gdy nie urzęduje powiatowa komisja lekarska,

g) osób ubiegających się o powołanie do służby kandydackiej lub do zawodowej służby wojskowej,

2) orzekanie:

a) o udzielaniu żołnierzom, o których mowa w pkt 1 lit. a) i b), urlopu zdrowotnego,

b) o potrzebie długotrwałego lub stałego zwolnienia żołnierza zawodowego ze względu na stan zdrowia od niektórych zajęć służbowych,

c) czy stan zdrowia żołnierza zawodowego uniemożliwia mu dalsze pełnienie służby na dotychczas zajmowanym stanowisku służbowym,

3) orzekanie o zdolności do odbywania nauki przez małoletnich w szkołach i orkiestrach wojskowych.

2. Do terenowych wojskowych komisji lekarskich, zgodnie z odrębnymi przepisami, należy także orzekanie:

1) w stosunku do żołnierzy, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a) i b):

a) o związku ich chorób i ułomności oraz śmierci ze służbą wojskową,

b) o stopniu trwałego uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku pozostającego w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej lub choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami tej służby,

2) o inwalidztwie i jego związku ze służbą wojskową żołnierzy zawodowych, uznanych przez te komisje za niezdolnych do zawodowej służby wojskowej,

3) o związku obrażeń lub śmierci ze służbą wojskową osób powołanych do czynnej służby wojskowej lub z niej zwolnionych, które uległy wypadkowi w czasie bezpośredniej drogi do jednostki lub z powrotem,

4) o związku śmierci rencistów wojskowych oraz przeprowadzanie badań kontrolnych rencistów wojskowych,

5) o inwalidztwie emerytów i rencistów wojskowych, skierowanych przez wojskowy organ emerytalny,

6) o uprawnieniu członków rodzin żołnierzy zawodowych, emerytów i rencistów wojskowych oraz członków ich rodzin do korzystania z dodatkowej powierzchni mieszkalnej ze względu na stan zdrowia,

7) o związku zranień, kontuzji i innych obrażeń lub chorób z działaniami wojennymi lub mającymi charakter wojennych albo ze służbą wojskową oraz związku śmierci żołnierza z tymi działaniami lub tą służbą, w sprawach dotyczących osób ubiegających się o inwalidztwo wojenne lub wojskowe, badanych przez organa orzeczniczo-lekarskie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,

8) o związku chorób i ułomności oraz śmierci z zasadniczą służbą w obronie cywilnej, jak również o stopniu trwałego uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku pozostającego w związku z pełnieniem tej służby albo choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami tej służby,

9) w stosunku do studentów wymienionych w ust. 1 pkt 1 lit. f) o związku chorób i ułomności oraz śmierci z odbywaniem zajęć wojskowych w czasie studiów w szkołach wyższych, jak również o stopniu trwałego uszczerbku na ich zdrowiu wskutek wypadku pozostającego w związku z odbywaniem tych zajęć.

3. Terenowe wojskowe komisje lekarskie przeprowadzają badania stanu zdrowia kandydatów do liceów wojskowych.

§ 6. 8  Do rejonowych wojskowych komisji lekarskich należy:

1) rozpatrywanie odwołań i sprzeciwów od orzeczeń wydanych przez terenowe wojskowe komisje lekarskie oraz zatwierdzanie orzeczeń wydanych przez te komisje, z uwzględnieniem przepisu § 8 pkt 1 i § 10 pkt 1,

2) orzekanie o zdolności do czynnej służby wojskowej żołnierzy zawodowych, zajmujących stanowiska etatowe od stopnia wojskowego majora (komandora podporucznika) wzwyż, z wyjątkiem żołnierzy, o których mowa w § 8 pkt 2, § 10 pkt 2 i § 11 pkt 1,

3) orzekanie w stosunku do żołnierzy, o których mowa w pkt 2, w sprawach wymienionych w § 5 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 1 i 2,

4) orzekanie w sprawie odwołań od orzeczeń o związku zranień, kontuzji i innych obrażeń lub chorób z działaniami wojennymi lub mającymi charakter wojennych albo ze służbą wojskową oraz związku śmierci żołnierza z tymi działaniami lub tą służbą, w sprawach dotyczących osób ubiegających się o inwalidztwo wojenne lub wojskowe, badanych przez organa orzeczniczo-lekarskie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

§  7. ⁹

1.  Do Wojskowej Komisji Lotniczo-Lekarskiej w Dęblinie należy:

1) orzekanie o zdolności do zawodowej służby wojskowej:

a) kandydatów do Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych i Szkoły Chorążych Lotnictwa,

b) podchorążych Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych i kadetów Szkoły Chorążych Lotnictwa,

2) przeprowadzanie okresowych i okolicznościowych badań lekarskich żołnierzy, o których mowa w pkt 1 lit. b),

3) orzekanie w sprawach, o których mowa w § 5.

2. Wojskowa Komisja Lotniczo-Lekarska w Dęblinie przeprowadza także badania stanu zdrowia i zdolności do służby w powietrzu kandydatów do Ogólnokształcącego Liceum Lotniczego w Dęblinie.

§ 7a. 10  Do Wojskowej Komisji Lotniczo-Lekarskiej w Warszawie należy:

1) orzekanie o zdolności do służby w powietrzu, służby naziemnego zabezpieczenia lotów i służby inżynieryjno-lotniczej w stosunku do żołnierzy zawodowych - członków personelu latającego, personelu naziemnego zabezpieczenia lotów i personelu służby inżynieryjno-lotniczej,

2) przeprowadzanie okresowych i okolicznościowych badań lekarskich żołnierzy, o których mowa w pkt 1,

3) orzekanie w stosunku do żołnierzy, o których mowa w pkt 1:

a) w sprawach wymienionych w § 5 ust. 1 pkt 1 lit. b) oraz ust. 2 pkt 1,

b) o udzieleniu urlopu zdrowotnego,

c) o potrzebie długotrwałego lub stałego zwolnienia żołnierza zawodowego od niektórych zajęć służbowych ze względu na stan zdrowia,

d) o zdolności do służby wojskowej żołnierzy zajmujących stanowiska etatowe do stopnia wojskowego kapitana (kapitana marynarki) włącznie, uznanych za niezdolnych do służby w powietrzu, do służby naziemnego zabezpieczenia lotów lub do służby inżynieryjno-lotniczej.

§ 8. 11  Do Wojskowej Komisji Lekarskiej Sił Powietrznych należy:

1) rozpatrywanie odwołań i sprzeciwów od orzeczeń wydanych przez Wojskowe Komisje Lotniczo-Lekarskie oraz zatwierdzanie orzeczeń wydanych przez te komisje,

2) orzekanie o zdolności do czynnej służby wojskowej żołnierzy uznanych za niezdolnych do służby w powietrzu, do służby naziemnego zabezpieczenia lotów lub do służby inżynieryjno-lotniczej, zajmujących stanowiska etatowe od stopnia wojskowego majora (komandora podporucznika) wzwyż,

3) orzekanie w stosunku do żołnierzy, o których mowa w § 7a pkt 1, zajmujących stanowiska etatowe od stopnia wojskowego majora (komandora podporucznika) wzwyż w sprawach wymienionych w § 5 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 1-3,

4) orzekanie w sprawach odwołań od orzeczeń o związku zranień, kontuzji i innych obrażeń lub chorób z działaniami wojennymi lub mającymi charakter wojennych albo ze służbą wojskową oraz związku śmierci żołnierza z tymi działaniami lub tą służbą, w sprawach dotyczących osób ubiegających się o inwalidztwo wojenne lub wojskowe, badanych przez organa orzeczniczo-lekarskie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

§ 9. 12  Do Wojskowej Komisji Morsko-Lekarskiej należy:

1) orzekanie o zdolności do służby wojskowej na okręcie w specjalnościach morskich:

a) żołnierzy niezawodowych pełniących służbę w jednostkach Marynarki Wojennej oraz żołnierzy zawodowych zajmujących w tych jednostkach stanowiska etatowe do stopnia wojskowego kapitana marynarki,

b) kandydatów do Akademii Marynarki Wojennej, Szkoły Chorążych Marynarki Wojennej oraz Szkoły Podoficerów Zawodowych Marynarki Wojennej,

c) podchorążych Akademii Marynarki Wojennej oraz kadetów i elewów szkół, o których mowa pod lit. b),

d) żołnierzy przeznaczonych do szkolenia na nurków i płetwonurków,

2) orzekanie w sprawach wymienionych w § 5,

3) przeprowadzanie okresowych i okolicznościowych badań lekarskich żołnierzy, o których mowa w pkt 1 lit. a) i c).

§ 10. 13  Do Wojskowej Komisji Lekarskiej Marynarki Wojennej należy:

1) rozpatrywanie odwołań i sprzeciwów od orzeczeń wydanych przez Wojskową Komisję Morsko-Lekarską oraz zatwierdzanie orzeczeń wydanych przez tę komisję,

2) orzekanie o zdolności do służby na okręcie w specjalnościach morskich i w jednostkach nabrzeżnych marynarki wojennej żołnierzy zawodowych zajmujących w tych jednostkach (na okrętach) stanowiska etatowe od stopnia wojskowego komandora podporucznika wzwyż,

3) orzekanie w stosunku do żołnierzy, o których mowa w pkt 2, w sprawach wymienionych w § 5 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2 pkt 1, 2, 4 i 5,

4) orzekanie w sprawach odwołań od orzeczeń o związku zranień, kontuzji i innych obrażeń lub chorób z działaniami wojennymi lub mającymi charakter wojennych albo ze służbą wojskową oraz związku śmierci żołnierza z tymi działaniami lub tą służbą, dotyczących osób ubiegających się o inwalidztwo wojenne lub wojskowe, badanych przez organa orzeczniczo-lekarskie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,

5) przeprowadzanie okresowych i okolicznościowych badań lekarskich żołnierzy, o których mowa w pkt 2.

§ 11. 14  Do Stołecznej Wojskowej Komisji Lekarskiej należy orzekanie:

1) o zdolności do czynnej służby wojskowej wszystkich żołnierzy zawodowych pełniących służbę wojskową w jednostkach organizacyjnych podporządkowanych bezpośrednio Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych, przedsiębiorstwach państwowych, dla których jest on organem założycielskim, i innych jednostkach wojskowych podległych tym organom wojskowym z powiatu warszawskiego, warszawskiego zachodniego, piaseczyńskiego i wołomińskiego oraz podchorążych Wojskowej Akademii Technicznej,

2) w stosunku do żołnierzy, o których mowa w pkt 1, w sprawach wymienionych w § 5 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2 pkt 1, 2 i 7,

3) w sprawach wymienionych w § 5 ust. 2 pkt 4 w stosunku do rencistów wojskowych będących na zaopatrzeniu Wojskowego Biura Emerytalnego w Warszawie i zamieszkałych w powiecie warszawskim oraz przeprowadzanie badań kontrolnych tych rencistów wojskowych,

4) o inwalidztwie emerytów i rencistów wojskowych, skierowanych przez wojskowy organ emerytalny, zamieszkałych w powiecie warszawskim,

5) o zdolności do czynnej służby wojskowej oficerów i chorążych rezerwy zamieszkałych w powiecie warszawskim w razie potrzeby ponownego wydania orzeczenia w związku ze zmianami w ich stanie zdrowia,

6) o uprawnieniu członków rodzin żołnierzy zawodowych, emerytów i rencistów wojskowych oraz członków ich rodzin zamieszkałych w powiecie warszawskim do korzystania z dodatkowej powierzchni mieszkalnej ze względu na stan zdrowia.

§ 12. 15  Do Centralnej Wojskowej Komisji Lekarskiej należy:

1) sprawowanie służbowego i fachowego kierownictwa oraz nadzoru nad działalnością wojskowych komisji lekarskich wszystkich szczebli, rozstrzyganie kwestii spornych lub nasuwających szczególne wątpliwości oraz wydawanie w tym przedmiocie wiążących zaleceń,

2) rozpatrywanie odwołań i sprzeciwów od orzeczeń wydanych przez rejonowe wojskowe komisje lekarskie, Wojskową Komisję Lekarską Sił Powietrznych, Wojskową Komisję Lekarską Marynarki Wojennej, Stołeczną Wojskową Komisję Lekarską oraz zatwierdzanie orzeczeń wydanych przez te komisje,

3) analiza całokształtu zagadnień związanych z orzecznictwem wojskowo-lekarskim i działalnością orzeczniczo-lekarską wojskowych komisji lekarskich oraz udzielanie im wiążących zaleceń w sprawach organizacyjnych dotyczących orzecznictwa wojskowo-lekarskiego,

4) współpraca z organami wojskowymi i Wojskową Izbą Lekarską oraz instytucjami naukowo-badawczymi i orzeczniczo-lekarskimi spoza wojska w zakresie spraw związanych z orzecznictwem wojskowo-lekarskim.

Rozdział  3

Kierowanie do wojskowych komisji lekarskich

§  13.

1. Do wojskowych komisji lekarskich kieruje się - z urzędu lub na prośbę - osoby ubiegające się o wydanie orzeczenia lekarskiego.

2. Do wojskowej komisji lekarskiej kieruje się z urzędu:

1) żołnierzy zwolnionych z zawodowej służby wojskowej i innych przyczyn niż ze względu na stan zdrowia,

2) żołnierzy niezawodowych przed zwolnieniem z:

a) zasadniczej służby wojskowej,

b) nadterminowej zasadniczej służby wojskowej,

c) przeszkolenia wojskowego,

d) okresowej służby wojskowej,

e) ćwiczeń wojskowych żołnierzy rezerwy

- jeżeli zdaniem lekarza jednostki wojskowej ich stan zdrowia w okresie służby uległ pogorszeniu,

3) żołnierzy, którzy nie wykonują obowiązków służbowych z powodu choroby:

a) żołnierzy zawodowych - przez kolejne 6 miesięcy,

b) żołnierzy służby okresowej - przez kolejne 3 miesiące,

c) żołnierzy nadterminowej zasadniczej służby wojskowej - przez kolejne 60 dni,

d) żołnierzy służby zasadniczej oraz odbywających przeszkolenie wojskowe - przez kolejne 30 dni,

4) 16  żołnierzy zawodowych i niezawodowych, którzy ulegli wypadkom pozostającym w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej lub u których choroba powstała w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej, w celu określenia trwałego uszczerbku na zdrowiu,

5) żołnierzy, o których mowa w § 7 ust. 1 pkt 1 lit. b), § 8 pkt 2, § 9 pkt 1 lit. a) i c) oraz § 10 pkt 2, na badania okresowe i okolicznościowe w terminach i przypadkach określonych w odrębnych przepisach,

6) żołnierzy zawodowych i niezawodowych, jeżeli orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej jest niezbędne w postępowaniu karnym,

7) osoby powołane lub zwolnione z czynnej służby wojskowej, które uległy wypadkowi w czasie bezpośredniej drogi z miejsca zamieszkania do jednostki wojskowej lub z powrotem,

8) 17  osoby ubiegające się o przyjęcie lub przewidziane do:

a) zawodowej służby wojskowej,

b) służby wojskowej w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego,

c) szkolenia na skoczków spadochronowych, nurków lub płetwonurków,

d) 18  (skreślona).

9) 19  junaków oddziałów obrony cywilnej, w sprawach określonych w pkt 2 i pkt 4.

10) 20  w okresie gdy nie urzęduje rejonowa komisja lekarska:

a) poborowych,

b) studentów szkół wyższych podlegających obowiązkowi odbywania zajęć wojskowych oraz absolwentów tych szkół przeznaczonych do odbycia przeszkolenia wojskowego.

3. 21  Do wojskowej komisji lekarskiej mogą być również kierowani z urzędu:

1) żołnierze niezależnie od przyczyn, o których mowa w ust. 2 pkt 1-5, jeżeli w ich stanie zdrowia nastąpiło nagłe pogorszenie spowodowane wypadkiem lub ujawnieniem choroby, uniemożliwiające lub utrudniające pełnienie obowiązków służbowych,

2) żołnierze zawodowi:

a) przed wyznaczeniem na kolejne stanowisko służbowe,

b) przewidziani do służby w innym korpusie osobowym (grupie i specjalności wojskowej).

4. 22  Żołnierza zawodowego kieruje się na jego wniosek do wojskowej komisji lekarskiej:

1) gdy stan jego zdrowia uniemożliwia mu pełnienie czynnej służby wojskowej lub służby na zajmowanym stanowisku służbowym,

2) w każdym czasie, a w szczególności w okresie poprzedzającym zwolnienie go z zawodowej służby wojskowej.

§  14. ²³

1.  Skierowanie do wojskowej komisji lekarskiej zarządza:

1) komendant wojskowego zakładu opieki zdrowotnej - w stosunku do wszystkich żołnierzy przebywających na leczeniu w tym zakładzie,

2) wojskowy komendant uzupełnień - w stosunku do:

a) żołnierzy zwolnionych z zawodowej służby wojskowej niezwłocznie po zgłoszeniu się do wojskowej komendy uzupełnień, z wyjątkiem tych żołnierzy, których powodem zwolnienia ze służby był stan zdrowia, oraz skierowanych na własny wniosek do wojskowej komisji lekarskiej w okresie poprzedzającym zwolnienie z zawodowej służby wojskowej,

b) żołnierzy rezerwy,

c) poborowych,

d) absolwentów szkół wyższych, przeznaczonych do odbycia przeszkolenia wojskowego,

e) osób, o których mowa w § 5 ust. 2 pkt 3 i § 13 ust. 2 pkt 8 i 9,

3) dowódca rodzaju sił zbrojnych lub dowódca okręgu wojskowego - w stosunku do oficerów w stopniach wojskowych generałów (admirałów) i pułkowników (komandorów) oraz oficerów zajmujących stanowiska etatowe pułkowników (komandorów) lub wyższe, pełniących służbę w podległych jednostkach wojskowych,

4) dyrektorzy oraz szefowie komórek organizacyjnych Ministerstwa Obrony Narodowej - w stosunku do podległych oficerów, o których mowa w pkt 3,

5) dowódcy jednostek wojskowych - w stosunku do pozostałych żołnierzy pełniących czynną służbę wojskową w podległych jednostkach oraz małoletnich odbywających naukę w szkołach i orkiestrach wojskowych.

2. Skierowanie do wojskowej komisji lekarskiej zarządzają także:

1) Przewodniczący Centralnej Wojskowej Komisji Lekarskiej oraz przewodniczący rejonowej wojskowej komisji lekarskiej, Wojskowej Komisji Lekarskiej Sił Powietrznych i Wojskowej Komisji Lekarskiej Marynarki Wojennej - w stosunku do każdego żołnierza w sprawach rozpatrywanych przez te komisje,

2) dowódcy jednostek wojskowych, w wypadkach, o których mowa w § 13 ust. 4 - w stosunku do podległych żołnierzy,

3) sądy i prokuratury wojskowe oraz organy Żandarmerii Wojskowej - w stosunku do żołnierzy pozostających w ich dyspozycji.

3. Dyrektor komórki organizacyjnej Ministerstwa Obrony Narodowej właściwej do spraw kadrowych może kierować do wojskowych komisji lekarskich wszystkich żołnierzy zawodowych oraz żołnierzy rezerwy.

§ 15. Na podstawie odrębnych przepisów do wojskowych komisji lekarskich mogą kierować:

1) wszystkich żołnierzy w czynnej służbie wojskowej - organy wojskowe właściwe do ustalania prawa do odszkodowania,

2) emerytów i rencistów wojskowych - wojskowe organy emerytalne,

3) 24  osoby ubiegające się o inwalidztwo wojenne lub wojskowe, zbadane przez organa orzeczniczo-lekarskie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - oddziały Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

§  16.

1. Organy wojskowe kierujące żołnierza do wojskowej komisji lekarskiej są obowiązane przekazać tej komisji wszelkie informacje oraz dokumenty, które dotyczą okoliczności zachorowania żołnierza i mogą mieć znaczenie dla ustalenia związku choroby lub ułomności ze służbą wojskową.

2. Na wniosek przewodniczącego wojskowej komisji lekarskiej organy wojskowe, o których mowa w ust. 1 (w tym także sądy, prokuratury wojskowe oraz organy Żandarmerii Wojskowej), są obowiązane dostarczyć komisji również inne dokumenty niezbędne do wydania orzeczenia.

§ 17. Wzór skierowania do wojskowej komisji lekarskiej określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.

Rozdział  4

Orzekanie przez wojskowe komisje lekarskie i tryb zatwierdzania orzeczeń

§  18.

1. Wojskowa komisja lekarska wydaje orzeczenie na podstawie badania lekarskiego, według kategorii i kryteriów, o których mowa w § 2 i 3, oraz na podstawie dokumentacji lekarskiej i innych dokumentów mających znaczenie w sprawie, w szczególności dotyczących przebiegu i warunków pełnienia służby wojskowej przez osobę badaną.

2. W uzasadnionych wypadkach wojskowa komisja lekarska może wydać orzeczenie wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji lekarskiej.

3. Orzeczenie wydaje się niezwłocznie po skompletowaniu dokumentacji i po przeprowadzeniu niezbędnych badań.

4. 25  Orzeczenie o stopniu trwałego uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku pozostającego w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej albo choroby pozostającej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej wydaje się po zakończeniu leczenia jednakże nie później niż przy zwolnieniu ze służby wojskowej; jeżeli okres leczenia trwa dłużej niż 6 miesięcy, może być wydane wstępne orzeczenie o uszczerbku na zdrowiu. Orzeczenie o stopniu trwałego uszczerbku na zdrowiu może być wydane również przed zakończeniem leczenia, jeżeli uszczerbek na zdrowiu jest niewątpliwy, taki jak brak kończyny, brak gałki ocznej, ślepota. Wojskowa komisja lekarska orzeka o stopniu trwałego uszczerbku na zdrowiu z urzędu, jeżeli podczas badania stwierdziła chorobę powstałą w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej.

5.  Jeżeli wojskowa komisja lekarska nie może wydać orzeczenia z powodu braku dostatecznych dowodów, w szczególności dotyczących schorzeń, ułomności i śmierci ze służbą wojskową, powiadamia o tym zainteresowaną osobę, zobowiązując ją do dostarczania brakujących dokumentów w terminie nie przekraczającym 14 dni; o dostarczenie tych dokumentów komisja lekarska może się również zwrócić do przełożonego lub organu, który skierował sprawę do komisji lekarskiej.

6. Po upływie terminu wyznaczonego do dostarczenia brakujących dokumentów, wojskowa komisja lekarska wydaje orzeczenie na podstawie posiadanych dokumentów.

7. 26  Żołnierzom, o których mowa w § 13 ust. 2 pkt 1 i § 14 ust. 1 pkt 2 lit. a), komisja lekarska niezależnie od określenia kategorii zdolności do czynnej służby wojskowej, o których mowa w § 1 (według grupy IV), określa jednocześnie zdolność do służby wojskowej według grupy II.

§  19.

1. Orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej powinno zawierać:

1) rozpoznanie lekarskie,

2) ustalenie kategorii zdolności do czynnej służby wojskowej, a w razie stwierdzenia chorób i ułomności - określenie ich związku ze służbą wojskową,

3) szczegółowe uzasadnienie,

4) pouczenie o prawie odwołania się w terminie 14 dni od daty doręczenia orzeczenia.

2. Treść orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej dotyczącego:

1) stopnia trwałego uszczerbku na zdrowiu żołnierza w czynnej służbie wojskowej oraz związku śmierci tego żołnierza ze służbą wojskową wskutek wypadku lub choroby,

2) inwalidztwa żołnierza rezerwy oraz związku jego inwalidztwa lub śmierci ze służbą wojskową,

3) związku zranień, kontuzji oraz innych obrażeń i chorób z działaniami wojennymi lub mającymi charakter wojenny

- określają odrębne przepisy.

§  20.

1. 27  Wojskowa komisja lekarska, orzekając o związku choroby ze służbą wojskową, kieruje się ustaleniami wykazów chorób powstałych lub ujawniających się w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej, określonych na podstawie odrębnych przepisów.

2.   ²⁸  Jeżeli przy orzekaniu zdolności do czynnej służby wojskowej komisja lekarska stwierdzi u badanego kilka schorzeń lub ułomności pozostających w związku ze służbą wojskową, z których jedno pojedynczo lub łącznie z innymi jest przyczyną niezdolności do służby, to niezdolność do służby ustala się jako pozostającą w związku ze służbą wojskową.

§  21.

1. Wojskowa komisja lekarska orzeka w składzie trzech oficerów-lekarzy; orzeczenie podpisują wszyscy członkowie komisji.

2. Członek komisji, mający odrębne zdanie, może wnieść na piśmie sprzeciw od orzeczenia z podaniem uzasadnienia. Przewodniczący komisji przesyła ten sprzeciw łącznie z orzeczeniem i pozostałymi dokumentami do wojskowej komisji lekarskiej wyższego szczebla, która zobowiązana jest zająć stanowisko w sprawie w ciągu siedmiu dni od otrzymania sprzeciwu.

§  22. ²⁹

1.  Orzeczenia wojskowych komisji lekarskich sporządza się na formularzach:

1) o niezdolności do zawodowej służby wojskowej - według wzoru stanowiącego załącznik nr 5 do rozporządzenia,

2) o zdolności do czynnej służby wojskowej - według wzoru stanowiącego załącznik nr 6 do rozporządzenia,

3) o związku śmierci ze służbą wojskową - według wzoru stanowiącego załącznik nr 7 do rozporządzenia,

4) o stopniu trwałego uszczerbku na zdrowiu - według wzoru stanowiącego załącznik nr 8 do rozporządzenia,

5) o związku zranień, kontuzji i innych obrażeń lub chorób z działaniami wojennymi lub mającymi charakter wojenny - według wzoru stanowiącego załącznik nr 9 do rozporządzenia,

6) o wyniku badania kontrolnego inwalidztwa rencistów wojskowych - według wzoru stanowiącego załącznik nr 10 do rozporządzenia,

7) o przyznaniu uprawnień do dodatkowej powierzchni mieszkalnej na stałe ze względu na stan zdrowia według wzoru stanowiącego załącznik nr 13 do rozporządzenia.

2. Decyzje wojskowych komisji lekarskich o przyznaniu uprawnień do dodatkowej powierzchni mieszkalnej na stałe ze względu na stan zdrowia sporządza się na formularzach według wzorów stanowiących załączniki nr 14 i 15 do rozporządzenia.

§  23.

1. Niezwłocznie po wydaniu orzeczenia, o którym mowa w § 22 pkt 1, 3 i 4, przewodniczący wojskowej komisji lekarskiej zawiadamia osobę zainteresowaną o jego treści; zawiadomienie sporządza się na formularzu według wzoru stanowiącego załącznik nr 11 do rozporządzenia i wręcza się zainteresowanej osobie lub przesyła listem poleconym.

2. W zawiadomieniu należy podać w szczególności rozpoznane schorzenia lub ułomności fizyczne albo psychiczne, określenie stopnia zdolności do służby wojskowej, związek schorzeń lub ułomności ze służbą, uzasadnienie orzeczenia oraz pouczenie o prawie odwołania się od orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej.

§  24. ³⁰

1.  Orzeczenia wojskowych komisji lekarskich ustalające:

1) trwałą lub czasową niezdolność do zawodowej służby wojskowej w stosunku do żołnierzy pełniących tę służbę oraz istnienie lub nieistnienie związku ich schorzeń lub ułomności ze służbą wojskową,

2) związek śmierci ze służbą wojskową osób, o których mowa w § 5 ust. 2 pkt 3,

3) uszczerbek na zdrowiu żołnierza wskutek wypadku lub choroby,

4) uprawnienie do dodatkowej powierzchni mieszkalnej na stałe ze względu na stan zdrowia

- podlegają zatwierdzeniu przez wojskową komisję lekarską wyższego szczebla w trybie postanowienia, na które nie przysługuje zażalenie.

2. Po upływie terminu do wniesienia odwołań od orzeczeń, o których mowa w ust. 1, orzeczenia wydane przez:

1) terenowe wojskowe komisje lekarskie przesyła się do komisji, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 2,

2) Wojskową Komisję Morsko-Lekarską przesyła się do komisji, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 6,

3) wojskowe komisje lotniczo-lekarskie przesyła się do komisji, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 4,

4) rejonowe wojskowe komisje lekarskie, Wojskową Komisję Lekarską Sił Powietrznych, Wojskową Komisję Lekarską Marynarki Wojennej i Stołeczną Wojskową Komisję Lekarską przesyła się do komisji, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 8,

- w celu zatwierdzenia.

3. W razie niezatwierdzenia orzeczenia, o którym mowa w ust. 1, wojskowa komisja lekarska wyższego szczebla:

1) przeprowadza ponowne badanie i wydaje nowe orzeczenie lub

2) zarządza ponowne badanie i wydanie nowego orzeczenia przez właściwą wojskową komisję lekarską.

4. Orzeczenie zatwierdzone jest ostateczne. W przypadkach, o których mowa w ust. 3 pkt 1, zainteresowanej osobie przysługuje odwołanie do Centralnej Wojskowej Komisji Lekarskiej, a jeżeli orzeczenie wydała ta komisja - do Ministra Obrony Narodowej lub organu przez niego określonego. W przypadku, o którym mowa w ust. 3 pkt 2, zainteresowanej osobie przysługuje odwołanie do wojskowej komisji lekarskiej wyższego szczebla.

§ 25. Istotną treść orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej, w szczególności ocenę zdolności do czynnej służby wojskowej oraz wymienienie stwierdzonych chorób i ułomności, wpisuje się do książki zdrowia żołnierza (emeryta, rencisty wojskowego).

§ 26. Jeżeli choroby i ułomności stwierdzone u osoby badanej nasuną wojskowej komisji lekarskiej uzasadnione podejrzenie, że zostały spowodowane umyślnie, należy orzec o stanie zdrowia tej osoby zgodnie z wynikami badań lekarskich i o podejrzeniu powiadomić niezwłocznie właściwego prokuratora oraz przełożonego lub organ, który skierował tę osobę do komisji.

Rozdział  5

Orzekanie o potrzebie udzielenia urlopu zdrowotnego

§  27.

1. 31  Urlopu zdrowotnego udziela się - z zastrzeżeniem ust. 3 - żołnierzowi po leczeniu w zakładzie opieki zdrowotnej.

2.  W uzasadnionych wypadkach urlopu zdrowotnego można udzielić po leczeniu ambulatoryjnym.

3. Urlopu zdrowotnego udziela się w szczególności, gdy żołnierz nie wymaga już dalszego leczenia zakładowego, ale nie odzyskał jeszcze pełnej zdolności do wykonywania obowiązków służbowych.

4. 32  (skreślony).

§  28.

1. Urlopu zdrowotnego udziela się:

1) 33  żołnierzom zawodowym - jednorazowo na okres 1-2 miesięcy, łącznie nie więcej niż 6 miesięcy, po uprzednim wykorzystaniu 6 miesięcy zwolnień od wykonywania obowiązków służbowych,

2) 34  żołnierzom pełniącym służbę w charakterze kandydatów na żołnierzy zawodowych oraz żołnierzom pełniącym nadterminową zasadniczą służbę wojskową - jednorazowo na okres do 30 dni - łącznie w czasie tej służby do 3 miesięcy,

3) żołnierzom służby zasadniczej oraz żołnierzom odbywającym przeszkolenie wojskowe - jednorazowo na okres 30 dni.

2. Żołnierzom okresowej służby wojskowej uznanym za niezdolnych do czynnej służby wojskowej, którzy uzyskali w trybie odrębnie określonym zgodę na przedłużenie tej służby, udziela się urlopu zdrowotnego na okres służby.

§ 29. Przepisów § 27 i 28 ust. 1 nie stosuje się do żołnierzy zawodowych w służbie stałej, którzy odbyli służbę obowiązkową, zwalnianych z zawodowej służby wojskowej wskutek wypowiedzenia stosunku służbowego przez organ wojskowy.

Rozdział  6

Rozpatrywanie odwołań i sprzeciwów od orzeczeń i decyzji wojskowych komisji lekarskich ³⁵  

§  30.

1. 36  Prawo odwołania przysługuje od każdego nieprawomocnego orzeczenia i decyzji wojskowej komisji lekarskiej.

2.  Jeżeli orzeczenie dotyczy ustalenia związku śmierci ze służbą wojskową, prawo odwołania przysługuje małżonkowi lub innemu najbliższemu członkowi rodziny zmarłego. Jeżeli orzeczenie dotyczy chorego psychicznie lub ubezwłasnowolnionego, prawo odwołania przysługuje także małżonkowi lub innemu najbliższemu członkowi rodziny.

3. 37  Przedmiotem odwołania może być orzeczenie i decyzja w całości lub w części.

4.   ³⁸  Odwołanie wnosi się do właściwej wojskowej komisji lekarskiej wyższego szczebla, o której mowa w § 24 ust. 2, za pośrednictwem komisji, która wydała orzeczenie i decyzję, w terminie 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia wymienionego w § 23 ust. 1 albo doręczenie orzeczenia i decyzji nie podlegającego zatwierdzeniu.

§  31.

1. 39  Wojskowa komisja lekarska, od której orzeczenia i decyzji zostało wniesione odwołanie, może odwołanie uwzględnić i wydać nowe orzeczenie i decyzję oraz powiadomić o tym odwołującego się.

2.  W razie nieuwzględnienia odwołania, wojskowa komisja lekarska, w terminie 7 dni od jego otrzymania, przesyła odwołanie wraz z aktami sprawy i uzasadnieniem własnej decyzji do komisji wyższego szczebla; przepis § 24 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

3. Odwołanie wniesione po terminie określonym w § 30 ust. 4 nie podlega rozpatrzeniu. W wyjątkowych należycie umotywowanych wypadkach wymienione odwołanie po tym terminie może być rozpatrzone.

§  32.

1. Wojskowe komisje lekarskie rozpatrują odwołania w składzie trzech oficerów-lekarzy.

2. 40  Wojskowa komisja lekarska rozpatrująca odwołanie orzeka w zasadzie na podstawie dokumentacji znajdujących się w aktach orzeczniczo-lekarskich; w razie potrzeby komisja może przeprowadzić ponowne badanie lekarskie, a także skierować badanego na obserwację szpitalną. Komisja może również przeprowadzić dodatkowe postępowanie w celu uzupełnienia dowodów i materiałów w sprawie albo zlecić przeprowadzenie tego postępowania komisji, która wydała orzeczenie i decyzję.

3.   ⁴¹  Wojskowa komisja lekarska rozpatrująca odwołanie może:

1) utrzymać w mocy orzeczenie i decyzję,

2) uchylić je oraz zarządzić ponowne badanie i wydanie nowego orzeczenia i decyzji przez wojskową komisję lekarską niższego szczebla, udzielając jej wiążących zaleceń,

3) uchylić i wydać nowe orzeczenie i dezycję.

4. 42  (skreślony).

§ 33.   ⁴³  Orzeczenie i decyzja wojskowej komisji lekarskiej wydane w wyniku rozpatrzenia odwołania jest ostateczne.

§ 34.  Przepisy § 32 i 33 stosuje się odpowiednio do rozpatrywania sprzeciwów, z tym że Centralna Wojskowa Komisja Lekarska rozpatruje sprzeciwy w składzie pięciu oficerów-lekarzy.

§  35. ⁴⁴

1.   ⁴⁵  Wojskowa komisja lekarska, która wydała orzeczenie i decyzję w trybie przepisów § 24 ust. 3, § 32 ust. 3 i 4 lub § 34, zawiadamia właściwą komisję lekarską na piśmie o utrzymaniu w mocy orzeczenia i decyzji lub jego uchyleniu oraz o trybie wydania nowego orzeczenia i decyzji; do komisji przesyła się również nowe orzeczenie i decyzję oraz dokumentację orzeczniczo-lekarską.

2.  O rozpatrzeniu odwołania (sprzeciwu) wojskowa komisja lekarska powiadamia osobę zainteresowaną.

3. 46  Przewodniczący wojskowej komisji lekarskiej, która wydała orzeczenie i decyzję w trybie określonym w § 24 ust. 3, § 32 ust. 3 lub § 34, przesyła kopię orzeczenia i decyzji osobie badanej, dowódcy macierzystej jednostki wojskowej lub kierownikowi wojskowego organu emerytalnego, a w przypadku żołnierza rezerwy - właściwemu wojskowemu komendantowi uzupełnień, kierującemu żołnierza do wojskowej komisji lekarskiej.

Rozdział  7

Uchylanie orzeczeń wojskowych komisji lekarskich w trybie nadzoru

§ 36.   ⁴⁷

1.  Minister Obrony Narodowej lub organ przez niego upoważniony może w trybie nadzoru uchylić każde orzeczenie i decyzję wojskowej komisji lekarskiej sprzeczne z prawem lub wydane z pominięciem istotnych okoliczności faktycznych.

2. Uprawnienie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje również Przewodniczącemu Centralnej Wojskowej Komisji Lekarskiej.

3. W razie uchylenia orzeczenia i decyzji wojskowej komisji lekarskiej, organ, o którym mowa w ust. 1 i 2, zarządza ponowne rozpatrzenie sprawy przez wyznaczoną wojskową komisję lekarską, udzielając jej wiążących zaleceń.

4. Wyznaczona wojskowa komisja lekarska, wydając nowe orzeczenie i decyzję, zawiadamia o tym wojskową komisję lekarską, której orzeczenie i decyzja zostało uchylone, oraz odpowiednio właściwy wojskowy organ emerytalny lub organ wojskowy właściwy do ustalania prawa do odszkodowania.

§ 37. 48  Orzeczenie i decyzja wojskowej komisji lekarskiej wydane w trybie określonym w § 36 ust. 1 i 2 jest ostateczne.

Rozdział  8

Przepisy końcowe

§  38.

1. Osoby, które na podstawie dotychczas obowiązujących przepisów zostały zaliczone ze względu na zdolność do służby wojskowej, do kategorii A grupy A₁, A₂ i A₃, z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia uzyskują:

1) grupa A₁ - kategorię A,

2) grupa A₂ - kategorię A, z wyjątkiem osób, o których mowa w ust. 2,

3) grupa A₃ - kategorię D.

2. Osoby, które zostały zaliczone do kategorii A grupy A₂, na podstawie schorzeń i ułomności wymienionych w załączniku nr 12 do rozporządzenia, uzyskują kategorię D.

§ 39. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 26 marca 1973 r. w sprawie ustalania stopnia trwałego uszczerbku na zdrowiu oraz związku śmierci żołnierzy ze służbą wojskową wskutek wypadku lub choroby (Dz. U. Nr 13, poz. 93 i z 1976 r. Nr 41, poz. 242) wprowadza się następujące zmiany:

1) skreśla się § 1-5 oraz § 9, 12, 13 i 15,

2) w § 6 ust. 1 po wyrazach "Stopień trwałego uszczerbku na zdrowiu" dodaje się wyrazy "żołnierza wskutek wypadku pozostającego w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej albo w skutek choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej".

§ 40. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 9 czerwca 1992 r.

Załącznik

Załącznik nr 1 ⁴⁹

 

WYKAZ CHORÓB I UŁOMNOŚCI PRZY OCENIE ZDOLNOŚCI FIZYCZNEJ I PSYCHICZNEJ DO CZYNNEJ SŁUŻBY WOJSKOWEJ

Paragraf	Punkt	Choroba i ułomność	Grupa I*	Grupa II*	Grupa III*	Grupa IV*
1	2	3	4	5	6	7

ROZDZIAŁ I - BUDOWA CIAŁA

1	2	3	4	5	6	7
1	1	Wzrost powyżej 185 cm przy proporcjonalnej budowie ciała	A	A	Z	Z
	2	Wzrost poniżej 160 cm do 150 cm przy proporcjonalnej budowie ciała	A	A	N/Z	Z
	3	Wzrost poniżej 150 cm przy proporcjonalnej budowie ciała	D	D	N	N
	4	Słaba budowa ciała	A	A	Z	-
	5	Stała budowa ciała upośledzająca sprawność ustroju	D	D	N	N/Z
	6	Charłactwo nie rokujące poprawy	E	E	N	N
	7	Otyłość nie upośledzająca sprawności ustroju	A	A	Z/N	Z
	8	Otyłość upośledzająca sprawność ustroju	D	D	N	Z
	9	Otyłość znacznie upośledzająca sprawność ustroju	E	E	N	N/Z
	10	Feminizm, infantylizm, eunochoidyzm, obojnactwo	E	E	N	N
	11	Odwrotne położenie trzew bez zaburzeń ustroju	A	A	N/Z	Z
	12	Odwrotne położenie trzew z zaburzeniami w ustroju	D	D	N	N

Objaśnienia szczegółowe

*) Osoby badane przez komisje lekarskie dzieli się na cztery grupy:

Grupa I (kolumna czwarta wykazu) obejmuje:

a) poborowych, ochotników przedpoborowych oraz kobiety poddane obowiązkowi stawienia się do poboru,

b) szeregowych i podoficerów zasadniczej służby wojskowej,

c) żołnierzy odbywających nadterminową zasadniczą służbę wojskową,

d) studentów przeznaczonych do odbywania zajęć wojskowych oraz absolwentów szkół wyższych przeznaczonych do odbycia przeszkolenia wojskowego,

e) junaków odbywających zasadniczą służbę w obronie cywilnej oraz poborowych odbywających służbę zastępczą,

f) żołnierzy odbywających okresową służbę wojskową.

Grupa II (kolumna piąta wykazu) obejmuje żołnierzy rezerwy.

Grupa III (kolumna szósta wykazu) obejmuje:

a) poborowych, ochotników przedpoborowych, żołnierzy zasadniczej służby wojskowej, żołnierzy nadterminowej zasadniczej służby wojskowej i żołnierzy rezerwy ubiegających się o przyjęcie do służby wojskowej w charakterze kandydatów na żołnierzy zawodowych i do służby w Kompanii Reprezentacyjnej WP,

b) żołnierzy pełniących służbę w charakterze kandydatów na żołnierzy zawodowych w pierwszym i drugim roku nauki (studiów),

c) podoficerów zasadniczej służby wojskowej, żołnierzy nadterminowej zasadniczej służby wojskowej, podchorążych odbywających przeszkolenie wojskowe oraz żołnierzy rezerwy ubiegających się o powołanie do zawodowej służby wojskowej,

d) poborowych i ochotników przeznaczonych do odbycia zasadniczej służby wojskowej w jednostkach desantowo-szturmowych oraz żołnierzy rezerwy powoływanych do okresowej służby wojskowej lub na ćwiczenia wojskowe w tych jednostkach,

e) żołnierzy odbywających zasadniczą służbę wojskową, nadterminową zasadniczą służbę wojskową, przeszkolenie wojskowe lub ćwiczenia wojskowe w jednostkach desantowo-szturmowych albo przewidzianych do przeniesienia do tych jednostek,

f) żołnierzy pełniących zawodową (okresową) służbę wojskową w jednostkach desantowo-szturmowych oraz przewidzianych do wyznaczenia na stanowiska służbowe w tych jednostkach,

g) małoletnich ubiegających się o przyjęcie na naukę do szkół i orkiestr wojskowych,

h) oficerów, chorążych, podoficerów ubiegających się o skierowanie na kursy i uczelnie wojskowe oraz do służby w jednostkach specjalnych.

Grupa IV (kolumna siódma wykazu) obejmuje:

a) żołnierzy pełniących służbę w charakterze kandydatów na żołnierzy zawodowych w trzecim i dalszych latach nauki (studiów),

b) osoby określone w art. 17 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 30 czerwca 1991 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 1992 r. Nr 8, poz. 31),

c) żołnierzy zawodowych.

Skrót PZP oznacza Poradnię Zdrowia Psychicznego.

Do § 1 pkt 1 i 2. Danych wzrostu nie uwzględnia się przy kwalifikowaniu żołnierzy zawodowych. Kandydatów do służby w wojskach desantowo-szturmowych należy kwalifikować jako zdolnych przy wzroście 165-185 cm, kobiety - kandydatki do zawodowej służby wojskowej - przy wzroście minimum 155 cm.

pkt 4. Nie dotyczy żołnierzy zawodowych.

pkt 5 i 6. Słabą budowę ciała należy oceniać nie tylko na podstawie dysproporcji pomiędzy wzrostem i ciężarem ciała, lecz również biorąc pod uwagę stan umięśnienia oraz stan układu krążenia w oparciu o próby czynnościowe.

Ocenę zdolności do zawodowej służby wojskowej przy słabej budowie ciała należy opierać na stwierdzeniu ogólnej sprawności ustroju.

pkt 7-9. Rozpoznanie otyłości winno opierać się na stwierdzeniu nadmiernie rozwiniętej tkanki tłuszczowej. Żołnierzy zawodowych z nadmiernie rozwiniętą tkanką tłuszczową, przy stwierdzeniu, że wzrost jej jest spowodowany nadmiernym odżywianiem, należy przy sprawnym układzie krążenia i oddechowym (próby czynnościowe) uznawać za zdolnych.

Kandydatów do wojsk desantowo-szturmowych o wadze ciała ponad 80 kg należy uznawać za niezdolnych.

Przez otyłość znacznie upośledzającą sprawność ustroju należy rozumieć otyłość znacznego stopnia, przy niepełnosprawnym układzie krążenia i oddechowym.

Dysproporcje wagi i wzrostu mogą być przejściowe.

W takich wypadkach osoby badane należy zaliczyć do kategorii "czasowo niezdolny do służby wojskowej".

ROZDZIAŁ II - SKÓRA, TKANKA PODSKÓRNA, NACZYNIA LIMFATYCZNE I WĘZŁY CHŁONNE

1	2	3	4	5	6	7
2	1	Przewlekłe choroby skóry nie upośledzające sprawności ustroju	A	A	Z	Z
	2	Przewlekłe choroby skóry nieznacznie szpecące lub nieznacznie upośledzające sprawność ustroju	A	A	N/Z	Z
	3	Przewlekłe choroby skóry, szpecące, upośledzające sprawność ustroju	D	D	N	Z/N
	4	Przewlekłe choroby skóry, wybitnie szpecące, znacznie upośledzające sprawność ustroju	E	E	N	N
	5	Ciała obce wgojone w powłoki zewnętrzne, nie upośledzające sprawności ustroju	A	A	Z	Z
	6	Ciała obce wgojone w powłoki zewnętrzne, znacznie upośledzające sprawność ustroju	D	D	N	Z/N
	7	Tatuaże nie szpecące	A	A	Z/N	Z
	8	Tatuaże szpecące	A/D	A/D	N	Z/N
	9	Torbiel włosowa z przetoką lub bez przetoki	A	A	N/Z	Z
	10	Torbiel włosowa nawrotowa po wielokrotnych (trzech i więcej) operacjach, nie poddająca się leczeniu	D/E	D/E	N	N/Z
3	1	Blizny nie szpecące lub nie upośledzające sprawności ustroju	A	A	Z	Z
	2	Blizny nieznacznie szpecące lub nieznacznie upośledzające sprawność ustroju	A	A	N/Z	Z
	3	Blizny szpecące lub upośledzające sprawność ustroju	D	D	N	Z/N
	4	Blizny znacznie szpecące lub znacznie upośledzające sprawność ustroju	E	E	N	N
	5	Blizny po samouszkodzeniach	A	A	N	Z/N
4	-	Skupienie powiększonych węzłów chłonnych z ropieniem lub bez	D	D	N	N/Z
5	1	Organiczne schorzenia naczyń limfatycznych nieznacznie upośledzające sprawność ustroju	D	D	N	Z/N
	2	Schorzenia naczyń limfatycznych upośledzające sprawność ustroju	E	D	N	N

Objaśnienia szczegółowe

Do § 2. Nowotwory skóry należy kwalifikować według paragrafów rozdziału XVIII - Nowotwory.

pkt 2 i 3. Według tych punktów należy kwalifikować m.in. łagodne i ograniczone postacie łuszczycy oraz rybią łuskę, wyprysk kontaktowy. Rozpoznanie wytrysku kontaktowego wymaga wykonania testów skórnych.

pkt 4. Według tego punktu należy kwalifikować różnorodne przewlekłe uogólnione choroby skóry jak: świerzbiączka uogólniona (wyprysk endogenny), wrodzone zaburzenia rogowacenia skóry znacznego stopnia (rogowiec dziedziczny), wrodzone dziedziczne oddzielanie się naskórka, pęcherzyca pergaminowata - barwikowa, uogólnione i nawracające lub oporne na leczenie postacie łuszczycy, gruźlicę skóry oporną na leczenie.

pkt 8. Osoby z rozległymi szpecącymi tatuażami należy kierować do PZP (w ramach badań komisyjnych).

pkt 9 i 10. Torbiel włosową należy różnicować z przetoką skórną, która nie stanowi patologii.

Rozpoznanie winno być potwierdzone badaniem chirurgicznym lub dokumentacją leczenia szpitalnego.

Do § 3 pkt 1 i 2. Według tych punktów należy kwalifikować między innymi wyleczoną gruźlicę skóry.

pkt 3 i 4. Według tych punktów należy kwalifikować rozległe blizny połączone z ubytkami tkanek miękkich (po zranieniach, oparzeniach itp.) oraz blizny w miejscach narażonych na tarcie w czasie ruchów i chodzenia lub znacznie szpecące, upośledzające funkcję narządów lub całego organizmu.

pkt 5. Osoby z licznymi bliznami po samouszkodzeniach należy kierować do PZP.

Do § 4 Według niniejszego paragrafu należy kwalifikować gruźlicę węzłów chłonnych obwodowych. W ocenie zdolności do służby wojskowej żołnierzy zawodowych należy zawsze brać pod uwagę schorzenie podstawowe, które spowodowało powiększenie tych węzłów.

Znaczne powiększenie węzłów chłonnych obwodowych w widocznym miejscu oraz powikłanie (np. przetoką) jest podstawą do skierowania żołnierza zawodowego na leczenie.

Orzekać należy po ustaleniu rozpoznania i zakończonym leczeniu szpitalnym.

Do § 5 pkt 1 i 2. Rozpoznanie winno być oparte na dokumentacji szpitalnej lub z poradni specjalistycznej. Kwalifikacja orzecznicza żołnierzy zawodowych - po zakończonym leczeniu i ustaleniu rozpoznania.

ROZDZIAŁ III - CZASZKA

1	2	3	4	5	6	7
6	1	Zniekształcenie czaszki nie upośledzające sprawności ustroju	A	A	Z	Z
	2	Zniekształcenia czaszki (guzy, wgniecenia), oraz ubytki kości czaszki, pourazowe lub chorobowe, upośledzające sprawność ustroju	D	D	N	Z/N
	3	Zniekształcenie czaszki (np. guzy, wgniecenia) oraz ubytki czaszki, pourazowe lub chorobowe, znacznie upośledzające sprawność ustroju	E	E	N	N
	4	Przepukliny mózgu	E	E	N	N
	5	Obce ciała w mózgu	E	E	N	N

Objaśnienia szczegółowe

Do § 6 pkt 2-4. Rozpoznanie winno być potwierdzone dokumentacją z zakładu opieki zdrowotnej (neurologa lub neurochirurga).

Kwalifikacja orzecznicza żołnierzy zawodowych - po zakończonym leczeniu i ustaleniu rozpoznania.

pkt 5. Kwalifikacja orzecznicza żołnierzy zawodowych jak w pkt 2-4 niniejszego paragrafu.

ROZDZIAŁ IV - NARZĄD WZROKU

1	2	3	4	5	6	7
7	1	Zniekształcenie powiek nie upośledzające	A	A	Z	Z
		funkcji ochronnej
	2	Zniekształcenie powiek nieznacznie	A/D	A/D	N/Z	Z
		upośledzające funkcję ochronną
	3	Zniekształcenie powiek upośledzające funkcję	D	D	N	Z/N
		ochronną
	4	Przewlekłe choroby brzegów powiek lub spojó-	A	A	N/Z	Z
		wek nie upośledzające lub nieznacznie
		upośledzające sprawność ochronną oka
	5	Przewlekłe choroby brzegów powiek lub spojó-	D	D	N	Z/N
		wek, trudno poddające się leczeniu,
		upośledzające sprawność oka
	6	Zrosty spojówki gałkowej i powiekowej,	A	A	Z	Z
		nie upośledzające ruchów gałki ocznej
		lub powiek
	7	Zrosty spojówki gałkowej i powiekowej,	A/D	A/D	N	Z
		upośledzające skrajne wychylenie gałki
		ocznej lub ruchomość powiek, nie powodujące
		wysychania rogówki
	8	Zrosty spojówki gałkowej i powiekowej, upo-	E	D	N	N/Z
		śledzające ruchomość gałki ocznej lub powiek,
		powodujące wysychanie rogówki
8	1	Nieznaczne upośledzenie wydzielania lub	A/D	A	N	Z
		odpływu łez
	2	Znaczne upośledzenie wydzielania lub	E	D	N	N/Z
		odpływu łez
9	1	Ślepota jednego oka lub brak jednej gałki	E	E	N	Z/N
		ocznej przy ostrości wzroku pozostałego oka
		nie mniejszej niż 0,8 bez korekcji albo po zastosowaniu szkieł sferycznych do ± 3,0
		lub cylindrycznych do ± 2,0 D
	2	Ślepota jednego oka lub brak jednej gałki	E	E	N	N/Z
		ocznej przy ostrości wzroku pozostałego oka
		poniżej 0,8 po zastosowaniu szkieł
		sferycznych do ±3,0 D, lub cylindrycznych
		do ± 2,0 D
	3	Całkowita ślepota lub brak obu gałek ocznych	E	E	N	N
10	1	Nieznaczny oczopląs przy skierowaniu gałek	A	A	N	Z
		ocznych w bok
	2	Nieznaczny oczopląs przy patrzeniu wprost,	D/A	A/D	N	Z/N
		wzmagający się przy patrzeniu w bok
	3	Wyraźny oczopląs przy patrzeniu wprost	D	D	N	N/Z
11	1	Zez utajony lub zez jawny nieznacznego	A	A	N	Z
		stopnia przy ostrości wzroku każdego oka
		0,5 lub większej, z korekcją szkłami sfery-
		cznymi wklęsłymi lub wypukłymi do 3,0 D albo
		cylindrycznymi wklęsłymi lub wypukłymi do
		1,0 D
	2	Brak jednoczesnego widzenia obuocznego (zez	A	A	N	Z/N
		utajony, zez naprzemienny) z ostrością
		wzroku każdego oka nie mniejszą niż 0,5,
		z korekcją szkłami sferycznymi wklęsłymi
		lub wypukłymi powyżej 3,0 D do 6,0 D albo
		cylindrycznymi wklęsłymi lub wypukłymi
		powyżej 1,0 D do 2,0 D
	3	Brak jednoczesnego widzenia obuocznego	D	D	N	N/Z
		z ostrością wzroku gorszego oka mniejszą
		niż 0,5 do 0,1, z korekcją optymalną
12	1	Niedowład mięśni zewnętrznych	D/E	D	N	Z
		lub wewnętrznych oka, porażenny lub
		pourazowy, nieznacznie upośledzający
		czynność wzrokową, nie powodujący podwójnego
		widzenia
	2	Niedowład mięśni zewnętrznych	E	E	N	N/Z
		lub wewnętrznych oka, porażenny lub pourazo-
		wy, znacznie upośledzający czynność wzrokową,
		powodujący podwójne widzenie
13	1	Ostrość wzroku jednego oka lub obu oczu	A	A	Z	Z
		mniejsza niż 0,8, nie mniejsza niż 0,5, bez
		korekcji szkłami
	2	Ostrość wzroku każdego oka co najmniej 0,5,	A	A	N/Z	Z
		z korekcją szkłami sferycznymi wklęsłymi lub
		wypukłymi do 3,0 D lub cylindrycznymi
		wklęsłymi lub wypukłymi do 1,0 D
	3	Ostrość każdego oka co najmniej 0,5	A	A	N/Z	Z
		z korekcją szkłami sferycznymi wklęsłymi
		lub wypukłymi powyżej 3,0 D do 6,0 D albo
		cylindrycznymi wklęsłymi lub wypukłymi
		powyżej 1,0 D do 3,0 D
	4	Ostrość każdego oka co najmniej 0,5,	D	D	N	Z/N
		z korekcją szkłami sferycznymi wklęsłymi
		lub wypukłymi powyżej 6,0 D albo
		cylindrycznymi wklęsłymi lub wypukłymi
		powyżej 3,0 D
	5	Ostrość jednego oka co najmniej 0,5,	E	D	N	Z/N
		a drugiego 0,1 do 0,4 z optymalną korekcją
		szkłami sferycznymi lub cylindrycznymi
	6	Ostrość każdego oka od 0,1 do 0,4 z optymal-	E	E	N	N
		ną korekcją szkłami sferycznymi lub
		cylindrycznymi
14	1	Przebyte, nie nawracające choroby rogówki,	A	A	N/Z	Z
		twardówki, tęczówki, ciała rzęskowego
		i soczewki
	2	Przewlekłe i nawracające choroby rogówki,	D	D	N	N/Z
		twardówki, tęczówki, ciała rzęskowego i
		soczewki
	3	Przebyte nie nawracające choroby siatkówki,	D	D	N/Z	Z
		naczyniówki i nerwu wzrokowego
	4	Przewlekłe i nawracające choroby siatkówki,	D	D	N	N/Z
		naczyniówki i nerwu wzrokowego
	5	Nieznaczne upośledzenie rozróżniania barw	A	A	N/Z	Z
	6	Upośledzenie rozróżniania barw	A	A	N	Z
	7	Jaskra	E	E	N	N/Z

Objaśnienia szczegółowe

Do § 7 pkt 2 i 3. Przy kwalifikowaniu zniekształceń powiek należy kierować się ich skutkiem dla oka (brak objawów wysychania powierzchni gałki ocznej, podrażnienie spojówek, wysychanie rogówki). Rozpoznanie winno być oparte na dokumentacji leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

Kwalifikacja orzecznicza żołnierzy zawodowych - w zależności od tego, czy schorzenie jest trwałe, nie poddaje się żadnemu leczeniu i powoduje znaczne upośledzenie narządu wzroku.

pkt 4 i 5. W przypadku żołnierzy zawodowych należy orzekać jak w objaśnieniach do pkt 2 i 3.

pkt 6 i 7. Przy kwalifikowaniu zrostów spojówki gałkowej i powiekowej należy brać pod uwagę zaburzenia widzenia obuocznego (podwójne widzenie w zależności od amplitudy wychylenia gałek ocznych).

Według tych punktów należy kwalifikować również następstwa jaglicy.

pkt 8. W przypadku żołnierzy zawodowych należy orzekać jak w objaśnieniach do pkt 2 i 3.

Do § 8 pkt 1 i 2. Kwalifikacja orzecznicza winna opierać się na dokumentacji leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

Poborowych należy zaliczyć do kategorii "B - czasowo niezdolny do służby wojskowej na okres 6-12 miesięcy", z zaleceniem poddania się leczeniu.

Do § 9 pkt 1 i 2 Przez ślepotę oka należy rozumieć także ostrość wzroku poniżej 0,1 nie dającą się poprawić szkłami (bez względu na ich siłę korygującą) lub koncentryczne zwężenie pola widzenia średnio do 10^o od punktu fiksacji.

Do § 10 Każdy przypadek oczopląsu podlega konsultacji okulistycznej, neurologicznej i laryngologicznej.

Do § 12 pkt 1 i 2. W przypadkach stwierdzenia niedowładów lub porażeń mięśni zewnętrznych lub wewnętrznych oka konieczna jest konsultacja neurologiczna. W ostatecznej ocenie należy kierować się stopniem zachowania widzenia obuocznego.

Do § 11 i 13. Jeżeli ostrość wzroku któregokolwiek oka wynosi poniżej 0,5, należy skierować badanego do badania okulistycznego w celu określenia wady refrakcji i ustalenia ostrości wzroku po zastosowaniu korekcji. Przy większej różnicy wady pomiędzy jednym i drugim okiem należy zastosować szkła, jakie badany przyjmuje przy jednoczesnym patrzeniu obu oczami. Przy korekcji ostrości wzroku nie stosuje się szkieł kombinowanych. W przypadku zmętnienia lub zniekształcenia środowisk załamujących za podstawę kwalifikacji przyjmuje się ostrość wzroku.

Do § 13 pkt 1. Dla kandydatów do wojsk desantowo-szturmowych wymagana jest ostrość wzroku nie mniejsza niż 0,8 każdego oka, bez korekcji szkłami. Te same wymagania należy stosować do kandydatów na kierowców.

pkt 2. Kandydatów do Wojskowej Akademii Technicznej (kierunek radiolokacja) oraz kandydatów do wojsk desantowo-szturmowych należy kwalifikować jako niezdolnych, kandydatów do pozostałych szkół wojskowych można kwalifikować jako zdolnych.

pkt 5. Kwalifikacja orzecznicza żołnierzy zawodowych wymaga konsultacji okulistycznej. Ocena zależna jest od tego, czy w oku (przy drugim zdrowym) nie stwierdza się krótkowzroczności powyżej 10,0 D zmian w okolicy plamkowej, ognisk zwyrodnieniowych w siatkówce lub zmętnienia soczewki.

Do § 14 pkt 1-4. Kwalifikacja orzecznicza, po zakończeniu leczenia i ustaleniu rozpoznania. Według tych punktów należy kwalifikować również gruźlicę oraz zmiany pogruźlicze.

W przypadku zaniku nerwu wzrokowego wymagane jest badanie neurologiczne.

Według tych punktów należy kwalifikować również ograniczenie pola widzenia.

Przy ustalaniu kategorii zdolności należy brać pod uwagę ostrość wzroku. Bezsoczewkowość i pseudosoczewkowość należy kwalifikować według § 14 pkt 2.

pkt 5 i 6. Przez "prawidłowe rozróżnianie barw" należy rozumieć umiejętność rozróżniania czterech barw podstawowych, tj. czerwonej, żółtej, zielonej i niebieskiej. Stan ten nie stwarza praktycznie ograniczeń do pełnienia zawodowej służby wojskowej prawie na wszystkich stanowiskach służbowych. Przez "nieznaczne upośledzenie rozróżniania barw" należy rozumieć utrudnienie rozróżniania czterech podstawowych barw (pomyłki przy odczytywaniu pojedynczych tablic z zestawu Ishihary lub Stillinga albo przedłużony czas odczytu - ponad 3 sek.). Nieumiejętność rozróżniania czterech barw podstawowych należy traktować jako "upośledzenie rozróżniania barw",

Kandydatów do szkół samochodowych, wojsk rakietowych i artylerii, wojsk radiolokacyjnych, u których stwierdza się nieznaczne upośledzenie różnicowania barw, należy kwalifikować jako niezdolnych.

pkt 7. Przy ocenie orzeczniczej wymagana jest dokumentacja dotychczasowego leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

ROZDZIAŁ V - NARZĄD SŁUCHU

1	2	3	4	5	6	7
15	1	Zniekształcenie lub niedorozwój (nie	A	A	Z/N	Z
		szpecące) jednej lub obu małżowin usznych,
		bez równoczesnego upośledzenia słuchu
	2	Brak lub znaczny niedorozwój albo znaczne	D	D	N	Z
		zniekształcenie jednej lub obu małżowin
		usznych, bez równoczesnego upośledzenia
		słuchu
16	1	Jednostronne lub obustronne zwężenie prze-	A	A	N	Z
		wodu słuchowego zewnętrznego, blizny błony
		bębenkowej, bez osłabienia słuchu
	2	Jednostronne lub obustronne zwężenie prze-	D	D	N	Z
		wodu słuchowego zewnętrznego, blizny błony
		bębenkowej, przewlekły nieżyt ucha środko-
		wego z osłabieniem słuchu
	3	Jednostronne zwężenie przewodu słuchowego	D	D	N	Z
		zewnętrznego, blizny zniekształcające błonę
		bębenkową, upośledzające ruchomość kosteczek
		słuchowych, przewlekły nieżyt ucha środko-
		wego, z przytępieniem słuchu
	4	Obustronne zwężenie przewodu słuchowego	E	D/E	N	N/Z
		zewnętrznego, blizny zniekształcające błonę
		bębenkową, upośledzające ruchomość kosteczek
		słuchowych, przewlekły nieżyt ucha środko-
		wego, z przytępieniem słuchu
	5	Jednostronne lub obustronne zarośnięcie	E	E	N	N
		przewodu słuchowego zewnętrznego, blizny
		zniekształcające błonę bębenkową, upośle-
		dzające ruchomość kosteczek słuchowych,
		z przytępieniem słuchu graniczącym z głu-
		chotą
17	-	Jednostronny lub obustronny suchy ubytek	D	D	N	Z
		błony bębenkowej
18	1	Jednostronne przewlekłe ropne zapalenie	E	E	N	Z/N
		ucha środkowego, niezależnie od ostrości
		słuchu
	2	Obustronne przewlekłe ropne zapalenie uszu	E	E	N	N/Z
		środkowych, niezależnie od ostrości słuchu
	3	Gruźlica uszu czynna	E	E	N	N
19	1	Przebyta antromastoidektomia bez upośledze-	A	A	Z	Z
		nia słuchu
	2	Przebyta wygojona jednostronna operacja	D	A	N	Z
		zachowawcza ucha środkowego
	3	Przebyta wygojona obustronna operacja	D	D	N	Z/N
		zachowawcza uszu środkowych
	4	Przebyta jednostronna lub obustronna opera-	E	E	N	N/Z
		cja doszczętna ucha środkowego
20	1	Jednostronne lub obustronne zwyrodnienie	D	D	N	Z/N
		włókniste (tympano- lub otoskleroza)
		ucha środkowego, z osłabieniem słuchu
	2	Jednostronne zwyrodnienie włókniste lub	E	D	N	Z/N
		kostne (tympano- lub otoskleroza) ucha
		środkowego, z przytępieniem słuchu
	3	Obustronne zwyrodnienie włókniste lub	E	E	N	Z/N
		kostne (tympano- lub otoskleroza) ucha
		środkowego, z jednostronnym przytępieniem
		słuchu przy drugostronnym osłabieniu słuchu
	4	Obustronne zwyrodnienie włókniste lub	E	E	N	N/Z
		kostne (tympano- lub otoskleroza) ucha
		środkowego, z przytępieniem słuchu
	5	Przebyta jednostronna lub obustronna opera-	E	E	N	Z/N
		cja ucha środkowego z powodu włóknistego
		lub kostnego zwyrodnienia
21	1	Jednostronne lub obustronne upośledzenie	A	A	N	Z
		słuchu wyłącznie w zakresie tonów wysokich
	2	Jednostronne lub obustronne osłabienie	D	D	N	Z
		słuchu, bez zaburzeń równowagi ciała
	3	Jednostronne przytępienie słuchu bez za-	D	D	N	Z/N
		burzeń równowagi ciała
	4	Jednostronne przytępienie słuchu, nawet	E	E	N	N
		graniczące z głuchotą, przy drugostronnym
		osłabieniu słuchu
	5	Obustronne przytępienie słuchu bez zaburzeń	E	E	N	N
		równowagi ciała
	6	Jednostronna głuchota	E	E	N	Z/N
	7	Obustronna głuchota	E	E	N	N
	8	Głuchoniemota	E	E	N	-
	9	Czasowe zaburzenia równowagi ciała	B	B	N	Z
	10	Trwałe zaburzenia równowagi ciała	E	E	N	N

Objaśnienia szczegółowe

We wszystkich przypadkach obniżenia ostrości słuchu konieczne jest badanie w poradni specjalistycznej w celu określenia rodzaju i stopnia upośledzenia słuchu. Zaburzenia w zakresie narządu równowagi wymagają zawsze badania laryngologicznego i neurologicznego. Przez "osłabienie słuchu" należy rozumieć upośledzenie zdolności słyszenia lżejszego stopnia (słyszenie szeptu z odległości mniejszej niż 4 metry do 1 metra); przez "przytępienie słuchu" - upośledzenie znaczniejszego stopnia (słyszenie szeptu z odległości mniejszej niż 1 metr do ad concham); oraz przez "przytępienie słuchu graniczące z głuchotą" - upośledzenie dużego stopnia (słyszenie tylko mowy potocznej; szept = 0). Przez "granicę wydolności socjalnej" słuchu należy rozumieć obustronne przytępienie słuchu graniczące z głuchotą. Wyżej przedstawioną metodę badania należy traktować jako orientacyjną. Dla dokładnego określenia stopnia uszkodzenia słuchu należy wykonać kompleksowe badania audiologiczne w wyspecjalizowanym ośrodku, a jeżeli wymaga tego sytuacja, należy również przeprowadzić obserwację w klinice otolaryngologicznej.

Do § 16 pkt 4 i 5. Przy ocenie orzeczniczej wymagana jest dokumentacja dotychczasowego leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

Do § 18 pkt 1 i 2. Ocena orzecznicza winna opierać się na dokumentacji szpitalnej lub z poradni specjalistycznej.

pkt 3. Wyleczoną gruźlicę uszu należy kwalifikować zgodnie ze stwierdzonymi zmianami zejściowymi według odpowiednich paragrafów.

Ocena orzecznicza żołnierzy zawodowych jak w pkt 2.

Do § 19 pkt 2. Konieczna dokumentacja z leczenia szpitalnego i aktualne badania audiometryczne.

pkt 3 i 4. Rozpoznanie i kwalifikacja orzecznicza winny być oparte na dokumentacji szpitalnej i aktualnych wynikach badań audiometrycznych.

Do § 20. Rozpoznanie i kwalifikacja orzecznicza winny być oparte na dokumentacji leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

pkt 5. Rozpoznanie winno być oparte na dokumentacji szpitalnej.

Do § 21 pkt 1 i 2. Kandydatom do zawodowej służby wojskowej i szkół wojskowych oraz do wojsk desantowo-szturmowych należy obowiązkowo wykonywać badanie audiometryczne.

Kandydatów na stanowiska artylerzystów, radiotelegrafistów, warsztatowców oraz do wojsk desantowo-szturmowych, u których stwierdzono jedno- lub obustronne upośledzenie słuchu na tony wysokie, należy uznawać za niezdolnych do tych specjalności. Za upośledzenie słuchu wyłącznie w zakresie tonów wysokich uważa się ubytek przekraczający 40 dB od 4000 Hz wzwyż.

pkt 6. Inwalidztwo słuchu wyrównane aparatem słuchowym eliminuje z zawodowej służby wojskowej.

Przy ustalaniu ubytku słuchu wywołanego urazem akustycznym należy odliczyć obniżenie krzywej progowej w audiometrii tonalnej, wynikające ze starzenia się narządu słuchu, według tabeli umieszczonej w Wytycznych metodologicznych w sprawie rozpoznawania chorób zawodowych MZiOS, Warszawa 1987 r.

Ubytek słuchu spowodowany urazem akustycznym oblicza się więc nie od krzywej zerowej. lecz od krzywej właściwej dla wieku badanego. Podstawą oceny ubytku słuchu jest pomiar zdolności rozumienia mowy potocznej, tj. średni ubytek słuchu przekraczający 30 dB dla ucha lepszego, obliczany dla częstotliwości 1000, 2000 i 4000 Hz.

pkt 8. Nie dotyczy żołnierzy zawodowych.

pkt 9 i 10. Rozpoznanie zaburzeń równowagi winno być oparte na wynikach prób przedsionkowych, z zastosowaniem przyspieszeń kątowych i pobudzenia kalorycznego (cieplnego), np. próba Fitzgeralda-Hallpike…, oraz opinii laryngologa i neurologa. Przy braku odchyleń w próbkach przedsionkowych kwalifikuje neurolog. Przy orzekaniu o trwałym zaburzeniu równowagi ciała wymagana jest dokumentacja dotychczasowego leczenia szpitalnego i w poradni specjalistycznej.

Przy orzekaniu o czasowym zaburzeniu równowagi ciała wymagana jest dokumentacja z poradni specjalistycznej lub leczenia szpitalnego.

ROZDZIAŁ VI - JAMA USTNA

1	2	3	4	5	6	7
22	1	Zniekształcenie warg wrodzone lub nabyte,	A	A	N	Z
		nie szpecące, nieznacznie upośledzające mowę
		lub przyjmowanie pokarmów
	2	Zniekształcenie warg wrodzone lub nabyte,	D	D	N	Z/N
		znacznie szpecące lub upośledzające mowę
		i przyjmowanie pokarmów
	3	Warga zajęcza	E	E	N	-
	4	Warga zajęcza z rozszczepieniem szczęki i	E	E	N	-
		podniebienia (wilcza paszcza)
	5	Blizny i ubytki podniebienia miękkiego,	E	E	N	Z/N
		przedziurawienie lub rozszczepienie
		podniebienia twardego i miękkiego,
		nieznacznie upośledzające lub upośledzające
		mowę i przyjmowanie pokarmów
	6	Ubytki podniebienia twardego znacznie	E	E	N	N
		upośledzające mowę lub przyjmowanie
		pokarmów
23	1	Zniekształcenie języka nie upośledzające	A	A	Z	Z
		mowy i połykania
	2	Zniekształcenie języka nieznacznie	A/D	A/D	N	Z/N
		upośledzające mowę i połykanie
	3	Zniekształcenie języka znacznie	E	D	N	N
		upośledzające mowę i połykanie
	4	Przewlekłe zapalenie ślinianek nieznacznie	A/D	A/D	N	Z
		upośledzające sprawność ustroju
	5	Przewlekłe zapalenie ślinianek upośledza-	D	D	N	Z
		jące sprawność ustroju
	6	Przewlekłe zapalenie ślinianek znacznie	E	E	N	N
		upośledzające sprawność ustroju
	7	Przetoki ślinowe kwalifikujące się do	B	B	N	Z/N
		zabiegu operacyjnego
	8	Przetoki ślinowe nawracające po leczeniu	E	E	N	N/Z
		operacyjnym
24	1	Braki i wady uzębienia z utratą zdolności	A	A	Z/N	Z
		żucia do 67%, przy zachowanych zębach
		przednich
	2	Braki i wady uzębienia, w tym również zębów	A	A	N/Z	Z
		przednich, z utratą zdolności żucia do 67%
	3	Braki i wady uzębienia przy utracie	A	A	N	Z
		zdolności żucia powyżej 67%
	4	Przewlekłe zapalenia okołozębia z zanikiem	D	D	N	Z
		tkanki kostnej przyzębia, z częściowym
		rozchwianiem zębów
25	1	Zniekształcenie szczęki lub żuchwy,	A	A	Z	Z
		wrodzone lub nabyte, nie upośledzające
		zdolności żucia
	2	Zniekształcenie szczęki lub żuchwy,	A	A	N/Z	Z
		wrodzone lub nabyte, znacznie upośledzające
		zdolność żucia
	3	Złamanie szczęki lub żuchwy, nie zrośnięte	D	D	N	Z/N
		lub zrośnięte nieprawidłowo, znacznie
		upośledzające zdolność żucia
	4	Zniekształcenie szczęki lub żuchwy unie-	E	E	N	N
		możliwiające żucie
	5	Ograniczenie rozwierania szczęk (odległość	A/D	A/D	N	Z/N
		między górnymi a dolnymi siekaczami powyżej 2 cm)
	6	Ograniczenie rozwierania szczęk (odległość między górnymi a dolnymi siekaczami poniżej 2 cm)	E	E	Z	Z/N
	7	Przebyte operacje kostno-korekcyjne lub	A	A	N/Z	Z
		kostno-odtwórcze szczęki lub żuchwy,
		bez upośledzenia zdolności żucia
	8	Przebyte operacje kostno-odtwórcze lub	A	A	N	Z
		kostno-korekcyjne szczęki lub żuchwy,
		z nieznacznym upośledzeniem zdolności żucia
	9	Przebyte operacje kostno-korekcyjne lub	D	D	N	Z/N
		kostno-odtwórcze szczęki lub żuchwy,
		z miernym upośledzeniem zdolności żucia
	10	Przebyte operacje kostno-korekcyjne lub	E	E	N	N
		kostno-odtwórcze szczęki lub żuchwy, ze
		znacznym upośledzeniem zdolności żucia
	11	Przewlekłe schorzenia stawu żuchwowego	A	A	N/Z	Z
		nie upośledzające zdolności żucia
	12	Przewlekłe schorzenia stawu żuchwowego	A	A	N	Z
		nieznacznie upośledzające zdolność żucia
	13	Przewlekłe schorzenia stawu żuchwowego	D	D	N	Z/N
		miernie upośledzające zdolność żucia
	14	Przewlekłe schorzenia stawu żuchwowego	E	E	N	N
		znacznie upośledzające zdolność żucia

Objaśnienia szczegółowe

Do § 23 pkt 1-3. Przez zniekształcenie należy rozumieć także bliznowacenie, z ubytkami tkanek.

pkt 3 i 4. Nie dotyczy żołnierzy zawodowych.

pkt 5 i 6. Orzeka się w oparciu o dokumentację leczenia w poradni specjalistycznej.

pkt 8. Ocena orzecznicza winna być oparta na dokumentacji szpitalnej.

Do § 24. Przy badaniu stanu uzębienia należy zwrócić uwagę na rodzaj i stan zgryzu ewentualnie jego zniekształcenia rozwojowe lub nabyte, na stan tkanek okołozębia i możliwe objawy paradontopatii. Zęby przeznaczone do usunięcia (zęby z miazgą zgorzelinową, wielokorzeniowe ze znacznie zniszczonymi koronami) należy traktować jako brakujące. Przy ocenie procentowej utraty zdolności żucia przyjmuje się tylko 28 zębów w jamie ustnej. Zęby mądrości mogą być brane pod uwagę, jeśli przy zwarciu odtwarzają one w części płaszczyznę żucia ewentualnie brakujących zębów (siódemek). Procentową utratę zdolności żucia oblicza się według następującej tabelki:

ząb 8|7 |6 |5|4|3|2|1||1|2|3|4|5|6 |7 |8

-------------------------------------------------

wartość 0|12|11|7|7|6|3|4||4|3|6|7|7|11|12|0

procentowa

Przy obliczaniu wartości procentowej utraty zdolności żucia bierze się pod uwagę nie tylko zęby brakujące, ale również zęby pozbawione antagonistów.

7 6 5

np.brak zębów ---------- = 41%

6 5 6

Całkowity brak zębów jednej szczęki stanowi 100% utraty zdolności żucia nawet przy zachowaniu wszystkich zębów szczęki drugiej. Jeśli braki uzębienia powodują jednostronną utratę żucia, należy kwalifikować według punktu 2. Protezy stałe, niezależnie od ich rozległości, należy traktować jako odtworzenie żucia. Ocena wartości funkcjonalno-klinicznej protez stałych zębów filarowych oraz wynikającej z tego powodu utraty zdolności żucia należy do lekarza dentysty. Protezy ruchome uzupełniające braki zębów u żołnierzy zawodowych należy traktować jako odtworzenie zdolności żucia.

Wymogiem zdolności kandydatów do wojskowych szkół zawodowych jest możliwość uzupełnienia braków uzębienia w pierwszym roku studiów protezami stałymi (mostkami) przy zachowywanych zębach filarowych, kłach (trójkach i zębach trzonowych (szóstkach i siódemkach).

Adnotację o konieczności protezowania wojskowa komisja lekarska winna umieścić w treści orzeczenia.

Do § 25 Przez "zniekształcenie szczęki żuchwy" należy rozumieć: progenię prawdziwą, protruzję szczęki lub żuchwy, laterogenię, prognację, mikrognację, zgryz otwarty lub wady skojarzone szczęki lub żuchwy, jak np. progenię prawdziwą z mikrognacją i inne, powodujące brak kontaktu zębów antagonistycznych tworzących powierzchnię żucia.

Przy orzekaniu zdolności do służby wojskowej żołnierzy zawodowych należy wziąć pod uwagę stopień uszkodzenia układu zębowo-szczękowego, a mianowicie: ubytki szczęki dolnej lub górnej, wadliwe zrośnięcie złamania, niezrośnięcie, ubytki podbródka, warg i policzków, przykurcz dolnej szczęki, ubytki lub blizny języka, porażenie nerwu językowo-gardłowego itp., z zaburzeniami mowy i żucia, a ponadto wynikające stąd powikłania jak: oszpecenie twarzy utrudniające często współżycie z otoczeniem, stałe łzawienie z powodu niedomykalności powiek, ślinotok z powodu niedostatecznej szczelności ust, owrzodzenie bliznowate skóry twarzy i inne.

W tych stanach przede wszystkim bierze się pod uwagę zaburzenia mowy wynikające z zaburzeń żucia.

Kwalifikacja orzecznicza powinna opierać się na dokumentach leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

ROZDZIAŁ VII - NOS, GARDŁO, KRTAŃ

1	2	3	4	5	6	7
26	1	Polipy nosa lub przerosty muszli nosowych,	A	A	N/Z	Z
		nieznacznie upośledzające drożność nosa
	2	Polipy nosa lub przerosty muszli nosowych,	A	A	N	Z
		upośledzające drożność nosa
	3	Skrzywienie przegrody nosa nie upośledza-	A	A	Z	Z
		jące drożności nosa
	4	Skrzywienie przegrody nosa upośledzające	A	A	N	Z
		drożność nosa
	5	Zwężenie nozdrzy (przednich i tylnych)	A	A	N	Z
		nieznacznie upośledzające drożność
		nosa
	6	Zwężenie nozdrzy (przednich i tylnych)	D	D	N	Z/N
		upośledzające drożność nosa
	7	Zarośnięcie jam nosowych	E	E	N	N
	8	Zniekształcenie lub zniszczenie części nosa,	A	A	N	Z
		nieznacznie szpecące lub nieznacznie
		upośledzające jego drożność
	9	Zniekształcenie lub zniszczenie nosa,	E	E	N	Z/N
		znacznie szpecące lub upośledzające jego
		drożność
	10	Przewlekłe nieżytowe zapalenie zatok	A	A	N	Z
		przynosowych
	11	Przewlekłe śluzowo-ropne lub ropne zapalenie	D	D	N	Z
		zatok przynosowych
	12	Przewlekły naczynioruchowy nieżyt nosa	D	A	N	Z
		upośledzający oddychanie
	13	Przewlekły suchy nieżyt nosa lub suchy	A	A	N	Z
		zanikowy nieżyt nosa, nieznacznie
		upośledzający oddychanie
	14	Przewlekły suchy nieżyt nosa lub suchy	D	D	N	N/Z
		zanikowy nieżyt nosa, znacznie upośledzają-
		cy sprawność ustroju
	15	Zanikowy cuchnący nieżyt błony śluzowej	E	E	N	N
		nosa (ozena)
27	1	Przewlekły nieżyt (zwykły, przerostowy lub	A	A	Z/N	Z
		zanikowy) gardła lub krtani, nieznacznie
		upośledzający sprawność ustroju
	2	Przewlekły nieżyt (zwykły, przerostowy lub	E/D	E/D	N	Z/N
		zanikowy) gardła lub krtani, znacznie
		upośledzający sprawność ustroju
	3	Blizny i zniekształcenia gardła, krtani lub	A	A	N	Z
		tchawicy, nieznacznie upośledzające spra-
		wność ustroju
	4	Blizny i zniekształcenia gardła, krtani lub	E	E	N	N
		tchawicy, upośledzające sprawność ustroju
		i oddychania
28	1	Zaburzenia ruchomości wiązadeł głosowych na	A	A	N	Z
		tle organicznym lub czynnościowym,
		nieznacznie upośledzające sprawność ustroju
	2	Zaburzenia ruchomości więzadeł głosowych na	D	D	N	Z/N
		tle organicznym lub czynnościowym,
		upośledzające sprawność ustroju
29	1	Wady wymowy nieznacznie upośledzające	A	A	N	Z
		zdolność porozumiewania się
	2	Wady wymowy znacznie upośledzające zdolność	D	D	N	Z
		porozumiewania się
	3	Wady wymowy uniemożliwiające porozumiewanie się	E	E	N	N
30	1	Przewlekłe całoroczne alergiczne nieżyty	A	A	N	Z
		górnych dróg oddechowych, nieznacznie
		upośledzające sprawność ustroju
	2	Przewlekłe całoroczne alergiczne nieżyty	D	D	N	Z/N
		górnych dróg oddechowych, znacznie upośle-
		dzające sprawność ustroju
	3	Sezonowy alergiczny nieżyt nosa	A	A	N	Z

Objaśnienia szczegółowe

Do § 26 pkt 6 i 7, 9, 11, 12, 14, 15. Ocena orzecznicza wymaga dokumentacji leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

Do § 27 Ocena orzecznicza wymaga dokumentacji leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

pkt 1. Kandydatów do wojsk desantowo-szturmowych uważa się za niezdolnych.

Do § 28 i 29. Ocena orzecznicza wymaga dokumentacji leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

Do § 30 pkt 1-3. Rozpoznanie winno być oparte na wynikach testów skórnych zgodnych ze stanem klinicznym w chwili badania.

ROZDZIAŁ VIII - SZYJA, KLATKA PIERSIOWA, KRĘGOSŁUP

1	2	3	4	5	6	7
31	1	Kręcz szyi niewielkiego stopnia	D	A/D	N	Z/N
	2	Kręcz szyi znacznego stopnia	E	E	N	N/Z
	3	Przetoki skrzelopochodne wrodzone	B	B	N	-
	4	Przetoki skrzelopochodne nabyte	E	E	N	Z/N
32	1	Zniekształcenie obojczyka nie upośledzające	A	A	Z	Z
		sprawności obręczy barkowej
	2	Zniekształcenie obojczyka upośledzające	A/D	A/D	N	Z
		sprawność obręczy barkowej
	3	Zniekształcenie obojczyka znacznie upośle-	D	D	N	Z/N
		dzające sprawność obręczy barkowej
	4	Stawy rzekome obojczyka	D	D	N	Z/N
33	1	Zniekształcenia lub niewielkie ubytki	A	A	N/Z	Z
		kostne klatki piersiowej, nie upośledzające
		sprawności ustroju
	2	Zniekształcenia lub niewielkie ubytki kost-	D	D	N	Z/N
		ne klatki piersiowej, upośledzające
		sprawność ustroju
	3	Zniekształcenia dużego stopnia lub ubytki	E	E	N	N/Z
		rozległe kostne klatki piersiowej, znacznie
		upośledzające sprawność ustroju
	4	Ciała obce wgojone w narządy klatki	A	A	N/Z	Z
		piersiowej (oprócz wgojonych w serce), nie
		upośledzające sprawności ustroju
	5	Ciała obce wgojone w narządy klatki	A/D	A/D	N	Z
		piersiowej (oprócz wgojonych w serce),
		nieznacznie upośledzające sprawność ustroju
	6	Ciała obce wgojone w narządy klatki piersiowej	D	D	N	Z
		(oprócz wgojonych w serce), miernie
		upośledzające sprawność ustroju
	7	Ciała obce wgojone w narządy klatki piersiowej	E	N	Z/N
		(oprócz wgojonych w serce), znacznie
		upośledzające sprawność ustroju
	8	Żebra nadliczbowe szyjne	A	A	Z/N	Z
34	1	Skrzywienie i wady kręgosłupa, wrodzone lub	A	A	N/Z	Z
		nabyte, nie upośledzające lub upośledzające
		nieznacznie sprawność ustroju
	2	Skrzywienie i wady kręgosłupa, wrodzone lub	D	D	N	Z
		nabyte, upośledzające sprawność ustroju
	3	Skrzywienie i wady kręgosłupa, wrodzone lub	E	D	N	N/Z
		nabyte, znacznie upośledzające sprawność
		ustroju
	4	Garb	E	E	N	N
	5	Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa	A	A	N	Z
		nieznacznie upośledzająca sprawność ustroju
	6	Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa znacznie	D	D	N	N/Z
		upośledzająca sprawność ustroju
	7	Zesztywniające zapalenie stawów	E	E	N	N/Z
		kręgosłupa
	8	Gruźlica kręgosłupa	E	E	N	N/Z
	9	Inne choroby kręgosłupa nie upośledzające	A	A	Z/N	Z
		sprawności ruchowej
	10	Inne choroby kręgosłupa nieznacznie upośle-	A	A	N/Z	Z
		dzające sprawność ruchową
	11	Inne choroby kręgosłupa miernie upośledza-	D	D	N	Z
		dzające sprawność ruchową
	12	Inne choroby kręgosłupa znacznie upośledza-	E	E	N	N/Z
		jące sprawność ruchową

Objaśnienia szczegółowe

Do § 31 pkt 1-4. Rozpoznanie winno być oparte na dokumentacji leczenia w poradni specjalistycznej (neurolog, ortopeda, radiolog).

Do § 32 pkt 3 i 4. Żołnierzy zawodowych, u których dotychczasowe leczenie stacjonarne lub w poradni specjalistycznej nie daje pożądanych wyników, należy kwalifikować według § 76.

Do § 33. Obejmuje utrwalone zniekształcenie klatki piersiowej, spowodowane przebytymi urazami lub chorobami kręgosłupa. W ocenie zdolności do zawodowej służby wojskowej bierze się pod uwagę nie tylko stopień zniekształcenia, ale przede wszystkim sprawność narządów klatki piersiowej.

Do § 34. Rozpoznanie i kwalifikacja orzecznicza winny być oparte na dokumentacji leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

pkt 7. Obejmuje zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, zespół Reitera, łuszczycowe zapalenie stawów i zapalenie stawów w chorobach jelit.

ROZDZIAŁ IX - NARZĄD ODDECHOWY

1	2	3	4	5	6	7
35	1	Przewlekła nieswoista choroba oskrzelowo-	A	A	N	Z/N
		-płucna (przewlekłe zapalenie oskrzeli,
		rozedma płuc), nie upośledzająca wskaźników
		spirometrycznych)
	2	Przewlekła nieswoista choroba oskrzelowo-	D	D	N	N
		-płucna, (przewlekłe zapalenie oskrzeli,
		rozedma płuc), upośledzająca wskaźniki
		spirometryczne
	3	Przewlekła nieswoista choroba oskrzelowo-	E	E	N	N
		-płucna, (przewlekłe zapalenie oskrzeli,
		rozedma płuc) z wybitnym upośledzeniem
		wskaźników spirometrycznych
	4	Przewlekła nieswoista choroba oskrzelowo-	B	B	N	-
		płucna w okresie badań diagnostycznych lub
		leczenia specjalistycznego
	5	Astma oskrzelowa i zespoły astmatyczne, ze	D	D	N	Z
		sporadycznymi zaostrzeniami o niewielkim
		nasileniu
	6	Astma oskrzelowa i zespoły astmatyczne, z	E	E	N	N/Z
		częstymi zaostrzeniami i stanami astmaty-
		cznymi, wymagającymi leczenia stacjonarnego,
		oraz zespoły astmatyczne o ciężkim przebiegu
		u chorych sterydozależnych
	7	Rozstrzenie oskrzeli nieznacznego stopnia	D/E	D/E	N	Z/N
		(zniekształcenie oskrzeli), z towarzyszącymi
		objawami zapalnymi
	8	Rozlane wieloogniskowe rozstrzenie oskrzeli	E	E	N	N
36	1	Pojedyncze zwapnienie lub niewielkie zwłók-	A	A	Z/N	Z
		nienia po przebytym procesie gruźliczym
	2	Liczne zwapnienia i zwłóknienia po przeby-	D	D	N	Z
		tych rozsiewach krwiopochodnych gruźlicy,
		bez upośledzenia sprawności oddechowej
	3	Zmiany bliznowate po przebytej gruźlicy	E	E	N	N/Z
		płuc, z upośledzeniem sprawności oddechowej
	4	Gruźlica węzłowo-płucna czynna	B	B	N	-
	5	Gruźlica prosówkowa ostra	B	B	N	-
	6	Gruźlica rozsiana płuc	E	E	N	-
	7	Gruźlica naciekowa płuc	B	B	N	-
	8	Gruźlica płuc włóknista, włóknisto-guzkowa	B	B	N	N/Z
	9	Serowate zapalenie płuc	B	B	N	-
	10	Gruźlica płuc włóknisto-jamista	B	B	N	N
	11	Zrosty i zgrubienia opłucnej, nie upośle-	A	A	Z	Z
		dzające sprawności krążeniowo-oddechowej
	12	Zrosty i zgrubienia opłucnej ograniczające	D	D	N	Z
		ruchomość przepony, z przemieszczeniem
		narządów, miernie upośledzające sprawność
		oddechowo-krążeniową
	13	Zrosty i zgrubienia opłucnej, ograniczające	E	E	N	N
		ruchomość przepony, z przemieszczeniem narządów, znacznie upośledzające sprawność
		oddechowo-krążeniową
37	1	Śródmiąższowe zwłóknienie płuc i inne	A/D	A/D	N	Z/N
		rzadkie choroby płuc, nie upośledzające
		sprawności ustroju
	2	Śródmiąższowe zwłóknienie płuc i inne	E	E	N	N/Z
		rzadkie choroby płuc, upośledzające
		sprawność ustroju
	3	Ubytki tkanki płucnej po zabiegach opera-	D	D	N	Z
		cyjnych, nie upośledzające wydolności
		oddechowo-krążeniowej
	4	Ubytki tkanki płucnej po zabiegach opera-	D	D	N	Z/N
		cyjnych, upośledzające wydolność oddechowo-
		-krążeniową
	5	Ubytki tkanki płucnej po zabiegach opera-	E	E	N	N
		cyjnych znacznie upośledzające wydolność
		oddechowo-krążeniową

Objaśnienia szczegółowe

Do § 35 pkt 1. Wartości FEV₁, FEF_25-75 ponad 75% normy. Wartości oporu obwodowego Raw. (opór dróg oddechowych) poniżej 0,35.

pkt 2. Wartości FEV₁, FEF_25-75 między 50-75% normy, a Raw. powyżej 0,40, przy czym próba odwracalności obturacji (pod wpływem beta-mimetyku) poniżej 10%.

pkt 3. Wartości FEV₁, FEF_25-75 poniżej 50% normy, przy czym próba odwracalności obturacji ujemna.

pkt 4. Nie dotyczy żołnierzy zawodowych.

pkt 7 i 8. Często nawracające stany zapalne w ciągu ostatnich 3 lat (kategoria E).

W kwalifikowaniu należy rozważyć stopień nasilenia schorzenia podstawowego, np. przewlekłego zapalenia oskrzeli lub przebytego zapalenia płuc, a także dostępność oceny bronchoskopowej i (lub) bronchograficznej (przy zmianach bardzo nasilonych, kwalifikowanych do leczenia operacyjnego).

Do § 36. Przypadki czynnej gruźlicy płuc oraz przypadki wątpliwe co do dynamiki procesu należy poddawać obserwacji i leczeniu. Po zakończeniu leczenia należy kwalifikować w zależności od uzyskanych wyników leczenia.

pkt 1. Przebyta gruźlica płuc po leczeniu przeciwprątkowym dyskwalifikuje kandydatów.

pkt 3. Według tego punktu należy kwalifikować marskość płuca po przebytej gruźlicy.

pkt 4-7 i 9. Nie dotyczy żołnierzy zawodowych.

Kwalifikacja orzecznicza - po zakończonym leczeniu.

pkt 12 i 13. Należy kwalifikować na podstawie oceny specjalistycznej obejmującej badania spirometryczne oraz gazometryczne krwi w spoczynku i po wysiłku.

Do § 37 pkt 1. Dotyczy chorych z prawidłowymi wynikami badania spirometrycznego i gazometrycznego krwi tętniczej w spoczynku i po submaksymalnym wysiłku fizycznym.

pkt 2. Dotyczy chorych z nieprawidłowymi wynikami badania gazometrycznego krwi tętniczej w spoczynku.

pkt 3. Za ubytek tkanki płucnej nie upośledzający sprawności ustroju uważa się brak jednego segmentu. Przy stwierdzeniu zaburzeń związanych z ubytkiem tkanki płucnej należy dokonać oceny według właściwego punktu 4 lub 5 niniejszego paragrafu

ROZDZIAŁ X - UKŁAD KRĄŻENIA

1	2	3	4	5	6	7
38	1	Choroby mięśnia sercowego oraz (albo) zabu-	A/D	A/D	N	Z
		rzenia rytmu nawracające lub trwałe, nie
		upośledzające sprawności ustroju
	2	Choroby mięśnia sercowego oraz (albo) za-	E	E	N	N/Z
		burzenia rytmu nawracające lub trwałe,
		powodujące znaczne upośledzenie sprawności
		ustroju
	3	Choroba wieńcowa stabilna, bez przebytego	D	D	N	Z/N
		zawału serca
	4	Choroba wieńcowa niestabilna lub z przebytym	E	D	N	N/Z
		zawałem
	5	Wrodzone wady serca	E	E	N	N/Z
	6	Zastawkowe wady serca bez powikłań, nie	D	D	N	Z
		upośledzające sprawności fizycznej (klasa
		czynnościowa I)
	7	Wady zastawkowe serca upośledzające	E	E	N	N/Z
		sprawność fizyczną
	8	Zaciskające zapalenie osierdzia lub stan po	E	E	N	N
		operacji z powodu tej choroby
	9	Ciała obce wgojone w serce	E	E	N	N/Z
	10	Rzut choroby reumatycznej w okresie leczenia	B	B	N	-
	11	Izolowane wypadanie płatka zastawki	A/D	A/D	N	Z/N
		dwudzielnej (trójdzielnej) nie
		powodujące zaburzeń sprawności ustroju
	12	Zespół wypadanie płatka zastawki dwudzielnej	D/E	D/E	N	N/Z
		(trójdzielnej)powodujący zaburzenia
		sprawności ustroju
	13	Inne choroby serca upośledzające trwale	E	E	N	N
		sprawność fizyczną
39	1	Łagodne nadciśnienie tętnicze okresu	A	A	N	Z
		pierwszego
	2	Łagodne nadciśnienie tętnicze okresu	D	D	N	Z/N
		drugiego
	3	Nadciśnienie tętnicze ciężkie, złośliwe lub	E	E	N	N
		przebiegające z poważnymi powikłaniami
		narządowymi
	4	Tętniaki	E	E	N	N/Z
	5	Inne choroby naczyń krwionośnych upośledza-	D	A	N	Z
		jące nieznacznie sprawność ustroju
	6	Choroby naczyń krwionośnych upośledzające	D/E	D	N	Z
		sprawność ustroju lub po zabiegach operacyj-
		nych dużych naczyń ze znaczną poprawą
		krążenia
	7	Choroby naczyń krwionośnych znacznie upośle-	E	E	N	N
		dzające sprawność ustroju, w tym także po
		operacjach rekonstrukcyjnych bez wyraźnej
		poprawy

Objaśnienia szczegółowe

Do § 38 pkt 1 i 2. Według tych punktów należy kwalifikować zaburzenia rytmu serca pochodzenia organicznego, potwierdzone dokumentacją leczenia w poradni specjalistycznej

pkt 3. Rozpoznanie powinno być potwierdzone dokumentacją leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej. Wykonanie chirurgicznej rewaskularyzacji serca (w tym pomosty aortalno-wieńcowe i plastyka przeskórna) w chorobie wieńcowej niestabilnej należy kwalifikować według pkt 3. Żołnierzy zawodowych po przebytym zawale serca lub z cechami EKG charakterystycznymi dla choroby wieńcowej, ale bez objawów klinicznych, z zachowaną sprawnością fizyczną, można kwalifikować jako zdolnych.

pkt 6 i 7. Wrodzone wady serca leczone operacyjnie, jeżeli zostały przywrócone prawidłowe stosunki anatomiczne, należy kwalifikować według pkt 6.

Wymianę zastawki aortalnej lub mitralnej w poszczególnych wadach należy traktować nadal jako wady serca według pkt 6 lub 7.

Zastawkowe zwężenie ujścia aorty powodujące przerost lewej komory (uchwytne zmiany w obrazie rtg lub EKG), przy zachowanej w pełni sprawności fizycznej, można kwalifikować według pkt 6.

Pozostałe wady zastawkowe należy kwalifikować według pkt 7, poczynając od klasy czynnościowej II. Dotyczy to również wad po przebyciu choroby reumatycznej.

pkt 10. Nie dotyczy żołnierzy zawodowych.

Ocena orzecznicza - po zakończonym leczeniu.

pkt 11. Rozpoznanie wymaga potwierdzenia echokardiograficznego. Wypadanie płatka zastawki dwudzielnej (trójdzielnej) bez fali zwrotnej z prawidłową wielkością jam serca i bez zaburzeń rytmu serca należy kwalifikować do kat. "A".

pkt 12. Za zespół wypadania płatka zastawki dwudzielnej (trójdzielnej) należy uznawać wypadanie płatka (płatków) z objawami ich zwyrodnienia, falą zwrotną i (lub) zaburzeniami rytmu serca.

pkt 13. Obejmuje choroby nie wymienione poprzednio, potwierdzone dokumentacją leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

Do § 39 pkt 1. Łagodne nadciśnienie tętnicze nie utrwalone, ulegające normalizacji pod wpływem spoczynku lub małych dawek leków, potwierdzone dokumentacją leczenia w poradni specjalistycznej (wymagany wynik badania dna oka).

pkt 2. Łagodne nadciśnienie tętnicze bez powikłań narządowych, wymagające leczenia hypotensyjnego i ulegające normalizacji podczas takiego leczenia, potwierdzone dokumentacją leczenia w poradni specjalistycznej (wymagany wynik badania dna oka).

pkt 3. Rozkurczowe ciśnienie powyżej 110 mm Hg, stwierdzone wielokrotnie, zmiany na dnie oka kolejnych okresów według Keitha-Wagnera.

pkt 4. Ocena orzecznicza wymaga dokumentacji leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

pkt 5 i 7. Przez określenie "choroby naczyń krwionośnych" należy rozumieć przede wszystkim choroby naczyń obwodowych jak choroba Bürgera, choroba Raynauda, czerwienica bolesna, sinica kończyn itp. Należy kwalifikować chorych zarówno z powikłaniami narządowymi miażdżycy tętnic, jak i z powikłaniami i następstwami stanów zapalnych i urazów naczyń krwionośnych.

Ocena orzecznicza wymaga dokumentacji leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

Guzy krwawicze odbytu należy kwalifikować według paragrafu 47 pkt 3 i 4. Żylaki powrózka nasiennego - według paragrafu 52 pkt 1 i 2. Żylaki kończyn dolnych - według paragrafu 80 pkt 1 i 3.

ROZDZIAŁ XI - UKŁAD TRAWIENNY

1	2	3	4	5	6	7
40	1	Choroby przełyku nie upośledzające	A	A	Z	Z
		sprawności ustroju
	2	Choroby przełyku nieznacznie upośledzające	A	A	N	Z
		sprawność ustroju
	3	Choroby przełyku miernie upośledzające	D	D	N	Z
		sprawność ustroju
	4	Choroby przełyku znacznie upośledzające	E	E	N	N
		sprawność ustroju
41	1	Ciała obce wgojone w narządy jamy brzusznej,	A	A	N/Z	Z
		nie upośledzające sprawności ustroju
	2	Ciała obce wgojone w narządy jamy brzusznej,	A	A	N	Z
		nieznacznie upośledzające sprawność ustroju
	3	Ciała obce wgojone w narządy jamy brzusznej,	E	E	N	N
		znacznie upośledzające sprawność ustroju
42	1	Zrosty otrzewnej upośledzające	D	D	N	Z
		sprawności ustroju
	2	Zrosty otrzewnej znacznie upośledzające	E	E	N	N
		sprawność ustroju
43	1	Przewlekły nieżyt żołądka, dwunastnicy,	A	A	N	Z
		jelit, bez upośledzenia lub z nieznacznym
		upośledzeniem sprawności ustroju
	2	Przewlekły nieżyt żołądka, dwunastnicy,	D	D	N	Z
		jelit, z upośledzeniem sprawności ustroju
	3	Czynny wrzód żołądka lub dwunastnicy	B	B	N	-
	4	Choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy	A/D	A/D	N	Z
	5	Choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy,	D/E	D/E	N	Z/N
		z licznymi nawrotami lub powikłaniami
	6	Przebyta częściowa resekcja żołądka nie upośledzająca sprawności ustroju	D	D	N	Z
	7	Przebyta resekcja żołądka z upośledzeniem	E	E	N	N/Z
		sprawności ustroju
	8	Niedowład lub rozstrzeń żołądka, z zalega-	E	E	N	N/Z
		niem treści
	9	Przebyte zabiegi operacyjne na jelitach, bez	A	A	Z	Z
		upośledzenia sprawności ustroju
	10	Przebyte zabiegi operacyjne na jelitach,	A	A	N	Z
		z nieznacznym upośledzeniem sprawności
		ustroju
	11	Przebyte zabiegi operacyjne na jelitach,	D	D	N	Z/N
		z miernym upośledzeniem sprawności ustroju
	12	Przebyte zabiegi operacyjne na jelitach, ze	E	E	N	N
		znacznym upośledzeniem sprawności ustroju
	13	Zmiany ograniczone lub czynnościowe jelita	A	A	N/Z	Z
		cienkiego, nie upośledzające sprawności
		ustroju
	14	Zmiany organiczne lub czynnościowe jelita	D	D	N	Z/N
		cienkiego, upośledzające sprawność ustroju
	15	Zmiany organiczne lub czynnościowe jelita	A	A	N/Z	Z
		grubego, nie upośledzające sprawności
		ustroju
	16	Zmiany organiczne lub znaczne zmiany	D	D	N	Z
		czynnościowe jelita grubego,
		upośledzające sprawność ustroju
	17	Zmiany organiczne lub czynnościowe jelita	E	E	N	N
		grubego, znacznie upośledzające sprawność
		ustroju
44	1	Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego	A	A	N	Z
		lub dróg żółciowych nie upośledzające
		sprawności ustroju
	2	Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego	D	D	N	Z/N
		lub dróg żółciowych upośledzające
		sprawność ustroju
	3	Kamica dróg żółciowych	D	D	N	Z
	4	Przebyta operacja pęcherzyka żółciowego i	A	A	N	Z
		(lub) dróg żółciowych, nieznacznie
		upośledzająca sprawność ustroju
	5	Przebyta operacja pęcherzyka żółciowego i	D	D	N	Z/N
		(lub) dróg żółciowych, upośledzająca
		sprawność ustroju
	6	Niedawno przebyte zapalenie wirusowe wątroby	B	B	N	-
	7	Przewlekłe zapalenie wątroby	E	E	N	N/Z
	8	Marskość wątroby	E	E	N	N
	9	Przewlekła hiperbilirubinemia	D	D	N	Z
	10	Nosicielstwo wirusowego zapalenia wątroby	D	D	N	Z
		(WZW)
	11	Ozdrowieńcy po WZW bez uszkodzenia wątroby	A	A	N/Z	-
		i nosicielstwa Hbs
	12	Przebyte pourazowe uszkodzenie wątroby	D	D	N	Z/N
45	-	Przewlekłe choroby trzustki	E	E	N	N/Z
46	1	Przepukliny	A/D	A/D	N	Z
	2	Przepukliny w bliźnie pooperacyjnej lub	D	D	N	Z/N
		nawrotowe
	3	Przepukliny przeponowe nie upośledzające	A	A	N	Z
		sprawności ustroju
	4	Przepukliny przeponowe nieznacznie upośle-	D	D	N	Z
		dzające sprawność ustroju
	5	Przepukliny przeponowe znacznie upośledza-	E	E	N	N
		jące sprawność ustroju
47	1	Przetoki i szczeliny odbytnicy lub okolicy	B	B	N	Z
		odbytu, nie upośledzające sprawności ustroju
	2	Przetoki okołoodbytnicze lub odbytnicy,	E	E	N	N/Z
		pierwotne i nawrotowe
	3	Żylaki odbytu bez owrzodzeń	A	A	N	Z
	4	Żylaki odbytu z owrzodzeniami lub żylaki	D	D	N	Z/N
		nawrotowe
	5	Wynicowanie i wypadanie śluzówki odbytnicy	E	E	N	Z/N
48	1	Gruźlica narządów jamy brzusznej	B	B	N	-
	2	Przebyta gruźlica narządów jamy brzusznej	D	D	N	Z/N
	3	Bąblowiec, grzybica narządów jamy brzusznej	E	E	N	N

Objaśnienia szczegółowe

Do § 40. Orzeka się w oparciu o przedstawioną dokumentację leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

Do § 41, 42 i 43. Ocena orzecznicza wymaga dokumentacji leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej. Osoby z chorobą wrzodową żołądka lub dwunastnicy w okresie remisji bez zmian w badaniu gastroskopowym lub radiologicznym należy kwalifikować do kat. "A".

Do § 44 pkt 1-8. Ocena orzecznicza wymaga dokumentacji dotychczasowego leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

pkt 10. Kandydatów i uczniów szkół wojskowych na pierwszym i drugim roku nauki, u których wykryto nosicielstwo antygenu Hbs w ciągu ostatnich 24 miesięcy uznaje się za niezdolnych.

Pierwszorazowe wykrycie nosicielstwa antygenu Hbs u poborowych należy kwalifikować - "B - 24 miesiące".

pkt 11. Stany po wirusowym zapaleniu wątroby, przebytym co najmniej przed 24 miesiącami.

Do § 45. Rozpoznanie winno być ustalone szpitalnie.

Do § 46 pkt 1. Poborowych należy zaliczyć do kategorii "czasowo niezdolnych do służby na okres 12 miesięcy", z zaleceniem poddania się leczeniu. Po okresie czasowej niezdolności, w razie niepoddania się operacji, należy kwalifikować do kategorii zdrowia zależnie od wielkości przepukliny.

pkt 2 i 5. Ocena orzecznicza żołnierzy zawodowych na podstawie dokumentacji dotychczasowego leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

Do § 47. Kwalifikacja orzecznicza winna być oparta na dokumentacji leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

Do § 48. Ocena orzecznicza winna być oparta na wynikach leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

ROZDZIAŁ XII - NARZĄD MOCZOWO-PŁCIOWY

1	2	3	4	5	6	7
49	1	Wady rozwojowe nerek lub nerka ruchoma, nie	A	A	N	Z/N
		upośledzające sprawności ustroju
	2	Wady rozwojowe nerek lub nerka ruchoma,	E	E	N	Z/N
		upośledzające sprawność ustroju
	3	Kamica układu moczowego, z okresowym	A/D	A/D	N	Z/N
		wydalaniem złogów, udokumentowana radiolo-
		gicznie
	4	Przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek	E	E	N	N/Z
		(śródmiąższowe bakteryjne i abakteryjne)
	5	Przewlekłe kłębkowe zapalenie nerek	E	E	N	N/Z
	6	Krwiomocz i białkomocz o nie ustalonej	B	B	N	N/Z
		etiologii
	7	Roponercze lub wodonercze	E	E	N	N/Z
	8	Niewydolność nerek	E	E	N	N/Z
	9	Wrodzony lub pooperacyjny brak jednej nerki	E	E	N	N/Z
50	1	Przewlekłe zapalenie pęcherza moczowego lub	D	D	N	Z/N
		dróg moczowych
	2	Nietrzymanie moczu ze zmianami w układzie	E	E	N	N
		moczowym
	3	Przewlekłe organiczne choroby pęcherza	E	E	N	N
		moczowego lub dróg moczowych, upośledzające
		funkcję narządu
	4	Kamica pęcherza moczowego	D	D	N	Z/N
	5	Przetoki pęcherza moczowego	E	E	N	N
51	1	Zwężenie cewki moczowej nieznacznie	A	A	N	Z
		utrudniające oddawanie moczu
	2	Zwężenie cewki moczowej utrudniające	D	D	N	Z/N
		oddawanie moczu
	3	Spodziectwo lub wierzchniactwo, nie	A	A	N	Z
		powodujące zaburzeń w oddawaniu moczu
	4	Spodziectwo lub wierzchniactwo, powodujące	D	D	N	-
		zaburzenia w oddawaniu moczu
	5	Przetoka prąciowa cewki moczowej	E	E	N	N
	6	Przetoka mosznowa lub kroczowa cewki	E	E	N	N
		moczowej
	7	Zniekształcenie prącia znacznego stopnia	D/E	D	N	Z/N
		(np. plastyczne stwardnienie lub inne)
	8	Brak prącia	E	E	N	N
52	1	Żylaki powrózka nasiennego nieznacznego	A	A	Z/N	Z
		stopnia
	2	Żylaki powrózka nasiennego znacznego	A	A	N	Z
		stopnia
	3	Wodniaki jądra, powrózka nasiennego lub	A/D	A	N	Z
		torbiele najądrza, nie upośledzające
		czynności narządu
	4	Wodniaki jądra, powrózka nasiennego lub	D	D	N	Z/N
		torbiele najądrza, upośledzające czynność
		narządu
	5	Wodniaki jądra, powrózka nasiennego lub	E	E	N	N
		torbiele najądrza, znacznie upośledzające
		czynności narządu
	6	Przewlekłe nawrotowe, nieswoiste zapalenie	D	D	N	Z/N
		najądrza i (lub) jądra
	7	Przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego	D	D	N	Z/N
53	1	Brak lub zanik jednego jądra	A	A	N	Z
	2	Brak lub zanik obu jąder	D	D	N	Z/N
	3	Wnętrostwo jednostronne, z umiejscowieniem	A	A	N	Z
		jądra w jamie brzusznej
	4	Wnętrostwo jednostronne, z umiejscowieniem	D	D	N	Z
		jądra w kanale pachwinowym
	5	Wnętrostwo obustronne	E	E	N	-
54	1	Gruźlica narządu moczowo-płciowego	E	E	N	N

Objaśnienia szczegółowe

Do § 49-54. Rozpoznania winny być oparte na dokumentacji leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

ROZDZIAŁ XIII - GRUCZOŁY WYDZIELANIA WEWNĘTRZNEGO

1	2	3	4	5	6	7
55	1	Wole nieznacznych rozmiarów	A	A	N/Z	Z
	2	Wole znacznych rozmiarów	D	D	N	Z/N
	3	Wole z objawami matołectwa, obrzęk	E	E	N	N
		śluzowaty
	4	Zmiany czynności tarczycy z wolem lub bez	D	D	N	Z
		wola
	5	Choroba Graves-Basedowa	E	E	N	N/Z
56	1	Choroby przysadki mózgowej	E	E	N	N/Z
	2	Choroby nadnerczy	E	E	N	N/Z
	3	Choroby gruczołów przytarczycznych	E	E	N	N/Z
	4	Cukrzyca	D	A/D	N	N/Z
	5	Otyłość bolesna	E	E	N	N
	6	Wielogruczołowe zaburzenia czynnościowe	D	D	N	Z
		nieznacznie upośledzające przemiany
		hormonalne
	7	Wielogruczołowe zaburzenia czynnościowe	E	E	N	N
		upośledzające przemiany hormonalne

Objaśnienia szczegółowe

Do § 55 pkt 1. Kandydatów z powiększeniem tarczycy nie upośledzającym przepływu powietrza w drogach oddechowych w czasie wysiłku fizycznego i nie dającym objawów uciskowych na narządy sąsiednie (przełyk, tchawica), wykrytych w czasie badania rtg klatki piersiowej, można uznawać za zdolnych, z wyjątkiem kandydatów do wojsk desantowo-szturmowych.

pkt 2. Według tego punktu ocenia się powiększenie gruczołu tarczowego stwierdzone palpacyjnie lub wole zamostkowe, upośledzające przepływ powietrza w drogach oddechowych (zaburzenia wentylacji, stridor, zaburzenia ruchomości strun głosowych) w czasie spoczynku lub po wysiłku fizycznym lub (oraz) dające objawy uciskowe na narządy sąsiednie w badaniu rtg klatki piersiowej.

pkt 4. Obejmuje wszystkie postacie nadczynności tarczycy w okresie remisji (poza chorobą Graves-Basedowa) oraz niedoczynności wyrównane leczeniem substytucyjnym.

pkt 5. Rozpoznanie winno być oparte na dokumentacji leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej, niezależnie od aktualnego stanu czynności tarczycy.

Do § 56. Ocena orzecznicza wymaga dokumentacji leczenia endokrynologicznego w poradni specjalistycznej lub leczenia szpitalnego.

pkt. 4. Żołnierzy zawodowych, u których stwierdza się cukrzyce insulinoniezależne, dające się łatwo wyrównywać leczeniem dietetycznym lub w połączeniu z doustnymi lekami hipoglikemizującymi, można uznawać za zdolnych.

Żołnierzy z przypadkami cukrzycy insulinozależnej, trudnej do wyrównania, chwiejnej lub powikłanej, należy kwalifikować jako niezdolnych.

ROZDZIAŁ XIV - INNE CHOROBY WEWNĘTRZNE

1	2	3	4	5	6	7
57	1	Niedokrwistości hemolityczne i niedoborowe	D	D	N	N/Z
		niewielkiego stopnia, nie poddające się
		leczeniu
	2	Niedokrwistości hemolityczne i niedoborowe	E	E	N	N
		znacznego stopnia, nie poddające się
		leczeniu
	3	Niedokrwistości aplastyczne, trwałe	E	E	N	N/Z
		granulocytopenie, małopłytkowości nie
		poddające się leczeniu oraz choroby rozro-
		stowe szpiku i układu chłonnego
	4	Niedokrwistości wtórne niewielkiego stopnia	B	B	N	Z
		towarzyszące innym chorobom, ale rokujące
		ustąpienie
	5	Zespół nabytego upośledzenia odporności	E	E	N	N
		(AIDS) i inne defekty immunologiczne (nabyte
		i wrodzone)
58	1	Powiększenie śledziony bez zmian w wątrobie	B	B	N	Z
		i krwi w okresie obserwacji
	2	Pooperacyjny brak śledziony	A/D	A/D	N	Z
59	-	Choroby lub uszkodzenia narządów, wywołane	E	E	N	Z/N
		promieniowaniem jonizującym lub niejo-
		nizującym
60	1	Układowe choroby tkanki łącznej w okresie	B	B	N	-
		obserwacji
	2	Układowe choroby tkanki łącznej	E	E	N	N/Z
61	1	Skaza moczanowa (dna) nieznacznie upośle-	D	D	N	Z
		dzająca sprawność ustroju
	2	Skaza moczanowa (dna) upośledzająca	E	E	N	N
		sprawność ustroju
62	1	Inne choroby przemiany materii nieznacznie	D	D	N	Z
		upośledzające sprawność ustroju
	2	Inne choroby przemiany materii znacznie	E	E	N	N
		upośledzające sprawność ustroju

Objaśnienia szczegółowe

Do § 57. Rozpoznanie winno być potwierdzone dokumentacją leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

pkt 1 i 3. Według tych punktów można kwalifikować żołnierzy zawodowych jako zdolnych w przypadkach uzyskania pełnej remisji.

Do § 58 pkt 2. Według tego punktu należy orzekać (rubryka 4 i 5) "czasowo niezdolny na okres 24 miesięcy". Po 2 latach od operacyjnego usunięcia śledziony w zależności od stanu zdrowia należy kwalifikować do kat. zdrowia A lub D.

Do § 59. Ustalenie rozpoznania i ocena orzecznicza - po przeprowadzonej obserwacji lub leczeniu w odpowiednim ośrodku specjalistycznym.

Do § 60 pkt 2. Układowe choroby tkanki łącznej (reumatoidalne zapalenie stawów, młodzieńcze przewlekłe zapalenie stawów, rumień guzowaty, liszaj rumieniowaty itp) powinny być ustalone na podstawie dokumentacji szpitalnej lub z poradni specjalistycznej.

Ocena orzecznicza zależna jest od stopnia zaawansowania zmian i wyników dotychczasowego leczenia.

Do § 61 pkt 1. Dotyczy badanych z podwyższonymi wartościami kwasu moczowego w surowicy krwi, z rzadkimi (do dwóch w roku) napadami dny bez powikłań narządowych.

pkt 2. Dotyczy badanych z powikłaniami narządowymi (artropatia dnawa, zmiany w układzie moczowym - kamica, stany zapalne, guzki dnawe), niezależnie od aktualnej wartości kwasu moczowego w surowicy krwi.

Do § 62. Rozpoznanie winno być potwierdzone obserwacją lub leczeniem szpitalnym oraz dokumentacją z leczenia w poradni endokrynologicznej lub innej poradni specjalistycznej.

ROZDZIAŁ XV - UKŁAD NERWOWY

1	2	3	4	5	6	7
63	1	Przewlekłe zespoły bólowe korzeniowe,	A	A	N	Z
		korzeniowo-nerwowe, splotów nerwowych,
		nerwobóle pojedynczych lub licznych nerwów
		z okresowymi niezbyt częstymi zaostrzeniami
	2	Przewlekłe zespoły bólowe, korzeniowe,	D	D	N	Z
		korzeniowo-nerwowe, splotów nerwowych,
		nerwobóle i zapalenie pojedynczych lub
		licznych nerwów, z częstymi zaostrzeniami
		i objawami przedmiotowymi
	3	Przewlekłe zespoły bólowe, korzeniowe,	E	E	N	Z/N
		korzeniowo-nerwowe, splotów nerwowych,
		nerwobóle i zapalenie pojedynczych nerwów,
		z częstymi zaostrzeniami lub utrwalonymi
		objawami ubytkowymi
	4	Przewlekłe choroby i trwałe następstwa	D	D	N	Z
		chorób lub urazów nerwów obwodowych,
		z zaburzeniami ruchowymi, czuciowymi
		i troficznymi, nieznacznie upośledzające
		sprawność ustroju
	5	Przewlekłe choroby i trwałe następstwa	E	E	N	N
		chorób lub urazów nerwów obwodowych,
		z zaburzeniami ruchowymi (znaczne
		niedowłady lub porażenia), czuciowymi
		i troficznymi, upośledzające sprawność
		ustroju
64	1	Objawy szczątkowe po przebytych chorobach	A	A	N	Z
		organicznych lub urazach ośrodkowego układu
		nerwowego, bez wyraźniejszych zaburzeń
		mózgowo-rdzeniowych lub z nieznacznymi
		zaburzeniami, które ze względu na
		umiejscowienie bądź mechanizmy wyrównawcze
		nie upośledzają sprawności ustroju
	2	Trwałe następstwa chorób lub urazów	D	D	N	Z
		ośrodkowego układu nerwowego, z zaburzeniami
		mózgowo-rdzeniowymi, nieznacznie
		upośledzające sprawność ustroju
	3	Trwałe następstwa chorób lub urazów	E	E	N	N
		ośrodkowego układu nerwowego, z zaburzeniami
		mózgowo-rdzeniowymi, znacznie upośledzające
		sprawność ustroju
	4	Organiczne postępujące choroby ośrodkowego	E	E	N	N
		układu nerwowego, nie rokujące poprawy
65	1	Zaniki po przebytych chorobach lub urazach	A/D	A/D	N/Z	Z
		albo wrodzone braki mięśni, nie
		upośledzające sprawności ustroju
	2	Choroby układu mięśniowego i zaniki po	D	D	N	Z
		przebytych chorobach lub urazach albo
		wrodzone braki mięśni, nieznacznie
		upośledzające sprawność ustroju
	3	Choroby układu mięśniowego i zaniki po	E	E	N	N
		przebytych chorobach lub urazach albo
		wrodzone zaniki mięśni, upośledzające
		sprawność ustroju
66	1	Napadowe zaburzenia świadomości o	A	A	N	Z
		nie ustalonej etiologii, bez zmian
		organicznych w układzie nerwowym
	2	Padaczka z rzadko występującymi napadami,	D	D	N	Z/N
		bez zmian w zakresie intelektu i bez
		zaburzeń zachowania
	3	Padaczka z częstymi napadami, niezależnie	E	E	N	N/Z
		od ich rodzaju, lub ze zmianami w zakresie
		intelektu i zaburzeniami zachowania

Objaśnienia szczegółowe

Do § 63. Rozpoznanie nerwobólów i przewlekłych zapaleń wymaga odpowiedniej dokumentacji specjalistycznej.

Do § 64. Rozpoznanie winno być potwierdzone dokumentacją leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej, neurologicznej albo leczenia w PZP.

Do § 66. Rozpoznanie ustala się na podstawie dokumentacji leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

ROZDZIAŁ XVI - STAN PSYCHICZNY

1	2	3	4	5	6	7
67	1	Nerwice (w tym także narządowe) niezna-	A	A	N	Z
		cznie upośledzające zdolności adaptacyjne
	2	Nerwice (w tym także narządowe) znacznie	D	D	N	Z
		upośledzające zdolności adaptacyjne, roku-
		jące wyleczenie lub istotną poprawę
	3	Nerwice (w tym także narządowe) znacznie	E	E	N	N
		upośledzające zdolności adaptacyjne, nie
		rokujące wyleczenia
68	1	Sytuacyjne reakcje dezadaptacyjne niezna-	A	A	N	Z
		cznie upośledzające zdolności przystosowa-
		wcze
	2	Sytuacyjne reakcje dezadaptacyjne znacznie	B	B	N	N
		upośledzające zdolności przystosowawcze
69	1	Osobowość nieprawidłowa nieznacznie	A	A	N	Z
		upośledzająca zdolności adaptacyjne
	2	Osobowość nieprawidłowa znacznie	D	D	N	Z/N
		upośledzająca zdolności adaptacyjne,
		poddająca się korekcji
	3	Osobowość nieprawidłowa znacznie upośledza-	E	E	N	N
		jąca zdolności adaptacyjne, nie poddająca
		się korekcji
70	1	Moczenie nocne okresowe	A	A	N	-
	2	Moczenie nocne przewlekłe	D	D	N	-
71	1	Psychozy reaktywne	D	D	N	Z/N
	2	Psychozy egzogenne (pourazowe, infekcyjne,	D	D	N	Z/N
		z wyjątkiem alkoholowych)
		przebyte bez pozostawienia defektu
	3	Psychozy egzogenne (pourazowe, infekcyjne,	E	E	N	N
		intoksykacyjne, z wyjątkiem alkoholowych)
		przebyte z pozostawieniem defektu
	4	Psychozy alkoholowe (majaczenia drżenne,	E	E	N	N
		halucynoza, zespół Korsakowa i inne)
	5	Psychozy endogenne (schizofrenia, paranoja,	E	E	N	N
		parafrenia, cyklofrenia) oraz psychozy
		inwolucyjne, przedstarcze i starcze
72	1	Ociężałość umysłowa	A/D	A/D	N	-
	2	Pogranicze upośledzenia umysłowego	D	D	N	-
	3	Upośledzenie umysłowe	E	E	N	-
73	1	Nadużywanie alkoholu i środków odurzających	A	A	N	Z
		bez cech uzależnienia
	2	Zależność alkoholowa (i od innych środków	D	D	N	Z/N
		odurzających) w fazie początkowej
	3	Zależność alkoholowa (i od innych środków	E	E	N	N
		odurzających) z cechami psychodegradacji
74	1	Zaburzenia psychiczne niepsychotyczne	A	A	N	Z
		pochodzenia organicznego, nieznacznie
		upośledzające zdolności adaptacyjne
	2	Zaburzenia psychiczne niepsychotyczne	D	D	N	Z/N
		pochodzenia organicznego, znacznie upośle-
		dzające zdolności adaptacyjne - w okresie
		kompensacji
	3	Zaburzenia psychiczne niepsychotyczne	E	E	N	N
		pochodzenia organicznego, znacznie upośledza-
		jące zdolności adaptacyjne, nie rokujące
		wyleczenia lub istotnej poprawy
75	1	Inne przewlekłe zaburzenia psychiczne	D	D	N	Z/N
		znacznie upośledzające zdolności
		adaptacyjne, rokujące poprawę
	2	Inne przewlekłe zaburzenia psychiczne	E	E	N	N
		upośledzające zdolności adaptacyjne,
		nie rokujące wyleczenia lub istotnej
		poprawy

Objaśnienia szczegółowe

Do § 67. Przez nerwicę należy rozumieć następujące zaburzenia czynnościowe:

a) zespół neurasteniczny, histeryczny, lękowy lub zespół zaburzeń narządowych, jak np. tzw. dystonia sercowo-naczyniowa, nerwica żołądka, nadwrażliwe jelito grube itp.,

b) o przewlekłym, wieloletnim przebiegu (w odróżnieniu od reakcji nerwicowych; por. § 68),

c) spowodowane urazami psychicznymi,

d) po wykluczeniu choroby somatycznej lub innych organicznych przyczyn (zespoły nerwicowe uwarunkowane organicznie; por. § 74),

e) po wykluczeniu psychozy.

pkt 1. Dotyczy przypadków z przewagą objawów subiektywnych, bez wyraźnych klinicznych cech upośledzenia sprawności ustroju. Kandydatów do wojsk desantowo-szturmowych uważa się za niezdolnych.

pkt 2. Dotyczy badanych z wyraźnymi psychicznymi i somatycznymi objawami nerwicy i z względnie niezaburzonym ogólnym przystosowaniem społecznym.

pkt 3. Odnosi się do utrwalonych, opornych na leczenie nerwic, znacznie upośledzających sprawność i funkcjonowanie społeczne. Ocena orzecznicza wymaga dokumentacji dotychczasowego leczenia szpitalnego i w PZP,

Do § 68. Sytuacyjne reakcje dezadaptacyjne (tzw. reakcje nerwicowe lub psychopatyczne) to:

a) ostre, niepsychotyczne zaburzenia przebiegające najczęściej pod postacią napadów histerycznych, ucieczek, samouszkodzeń, zaburzeń wegetatywnych itp.,

b) trwające od kilku dni do kilku miesięcy,

c) występujące pod wpływem trudnych sytuacji,

d) u osób w zasadzie zdrowych psychicznie lub z anomaliami nie wykluczającymi powrotu do służby wojskowej po ustąpieniu objawów dezadaptacyjnych.

pkt 1. Dotyczy reakcji przebytych lub rokujących ustąpienie w ciągu jednego roku.

pkt 2. Odnosi się do przypadków, które mimo leczenia i innych oddziaływań readaptacyjnych, przekraczających rok, nie rokują istotnej poprawy.

Ocena orzecznicza wymaga dokumentacji dotychczasowego leczenia szpitalnego lub w PZP.

Do § 69. Przez osobowość nieprawidłową (psychopatie, socjopatie, charakteropatie) należy rozumieć niedorozwój lub defekt sfery dążeniowo-uczuciowej osobowości bez względu na etiologię.

Rozpoznanie ustala się na podstawie:

a) obecności cech nieprawidłowej osobowości,

b) trwające od wczesnej młodości lub dzieciństwa niedostatecznej adaptacji w zwykłych sytuacjach (defekty osobowości spowodowane uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego (OUN) w wieku dojrzałym; por. § 74),

c) po wykluczeniu niedorozwoju umysłowego,

d) psychozy,

e) sytuacyjnych reakcji dezadaptacyjnych (por. § 68); § 69 obejmuje także tzw. infantylizm psychiczny (osobowość niedojrzała).

pkt 1. Dotyczy badanych z cechami nieprawidłowej osobowości i bez objawów trwałego nieprzystosowania.

pkt 2. Stosować u badanych, u których na tle przewlekłej dezadaptacji stwierdza się okresy zadowalającego funkcjonowania.

pkt 3. Dotyczy w szczególności tzw. psychopatów antyspołecznych po wielokrotnych pobytach w zakładach karnych, zaburzeń charakterologicznych na podłożu encefalopatii ze współistniejącą ociężałością umysłową, alkoholizmem itp. Rozpoznanie osobowości nieprawidłowej u żołnierzy zawodowych oraz żołnierzy pełniących służbę wojskową w charakterze kandydatów na żołnierzy zawodowych na trzecim i dalszych latach nauki należy ustalać na podstawie obiektywizującej wywiad dokumentacji z oddziałów psychiatrycznych wojskowych zakładów opieki zdrowotnej.

Do § 70. Dotyczy mimowolnego moczenia nocnego bez zmian organicznych w układzie moczowym. Moczenie nocne występujące w przebiegu niedorozwoju umysłowego, encefalopatii oraz innych schorzeń narządowych należy traktować jako jeden z objawów i kwalifikować według odpowiednich paragrafów.

pkt 1 i 2. Nie dotyczy żołnierzy zawodowych.

Do § 71. Rozpoznanie ustala się na podstawie odpisu historii choroby z zakładu psychiatrycznego.

Ocena orzecznicza żołnierzy zawodowych - odpowiednio do rozpoznania i prognozy zawartej w dokumentacji lekarskiej oraz na podstawie aktualnej dokumentacji psychiatrycznej.

pkt 1 i 2. Psychozy, których okres leczenia wynosi ponad rok, przy złej prognozie eliminują żołnierza zawodowego ze służby wojskowej.

Do § 72. Upośledzenie umysłowe (niedorozwój umysłowy, oligofrenia) - to stan:

a) z istotnie niższą od przeciętnej sprawnością intelektualną (iloraz inteligencji (I.I.) według skali Wechslera poniżej 70),

b) z zaburzeniami dojrzewania, uczenia się i przystosowania społecznego;

c) powstały we wczesnym okresie rozwoju,

d) bez względu na wywołujące go przyczyny.

Oceny sprawności intelektualnej należy dokonywać z udziałem psychologa i tylko w wypadkach głębszych postaci upośledzenia umysłowego lub gdy badający jest w posiadaniu odpowiedniej dokumentacji; można od badania psychologicznego odstąpić.

pkt 1. Dotyczy badanych z I.I. wynoszącym kilka punktów powyżej 84, którzy mimo podstawowego lub zawodowego wykształcenia nie kwalifikują się do specjalistycznego szkolenia wojskowego.

pkt 2. Dotyczy badanych z tzw. niedorozwojem umysłowym nieznacznym tj. z I.I.= 70-84, z wykształceniem podstawowym uzyskanym z kilkuletnim opóźnieniem lub w warunkach zmniejszonych wymagań (specjalnym).

pkt 3. Dotyczy badanych z I.I. poniżej 70, którzy - mimo sprzyjających warunków - nie zdołali ukończyć zwykłej szkoły podstawowej.

Gdy zachodzi niezgodność między I.I., postępami szkolnymi i innymi wskaźnikami charakteryzującymi zdolności adaptacyjne badanego, kwalifikacji orzeczniczych należy dokonywać po wnikliwym przeanalizowaniu przyczyn tych różnic.

Należy uwzględnić także etiologię obniżonej sprawności intelektualnej, cechy osobowości badanego, jego sprawność psychomotoryczną oraz przydatność w danym rodzaju służby.

Do § 73. Przez zespół zależności alkoholowej (oraz innych środków odurzających) należy rozumieć stan charakteryzujący się:

a) nieodpartym wewnętrznym przymusem ciągłego lub okresowego spożywania alkoholu (lub przyjmowania środków odurzających),

b) występowaniem objawów zespołu odstawienia po przerwaniu picia (przyjmowania środka),

c) zmienionym sposobem reagowania na alkohol (utratą kontroli nad piciem, zmianami w jego tolerancji, lukami pamięciowymi i innymi), stałym zwiększaniem dawki środka odurzającego,

d) postępującym przebiegiem prowadzącym do nieodwracalnych patologicznych następstw psychicznych i fizycznych.

Rozpoznanie i ocena orzecznicza wymaga dokumentacji leczniczej z poradni przeciwalkoholowej lub poradni zdrowia psychicznego. W wypadkach trudnych diagnostycznie należy kierować badanego na obserwację szpitalną.

pkt 1. Stosować w przypadkach okresowego nadużywania alkoholu (przyjmowanie leków itp.) bez cech uzależnienia.

pkt 2. Dotyczy początkowej fazy zależności. Żołnierzy zawodowych z powtarzającymi się ciągami alkoholowymi, stanami odurzenia (lekowego) itp. należy kierować na leczenie odwykowe. Ocena orzecznicza - po zakończeniu leczenia.

pkt 3. O rozpoznaniu decyduje współwystępowanie objawów psychodegradacji oraz typowych dla przewlekłych intoksykacji zmian somatycznych. Ocena orzecznicza wymaga dokumentacji leczenia szpitalnego i w PZP.

Do § 74. Dotyczy przypadków:

a) zaburzeń podobnych do nerwic (cerebrastenia, zespoły rzekomonerwicowe) lub nieprawidłowych osobowości (charakteropatia, encefalopatia, z zaburzeniami charakteru),

b) spowodowanych chorobami, urazami lub infekcjami OUN,

c) gdy badanie neurologiczne EEG, testy psychologiczne, rtg czaszki, tomografia komputerowa i inne wskazują na organiczne uszkodzenie OUN (§ 74 nie obejmuje następstw uszkodzeń OUN, które miały miejsce we wczesnym okresie rozwojowym; por. § 69 i 72). Ocena orzecznicza - po zakończonym leczeniu.

pkt 1. Dotyczy zespołów pourazowych i innych z przewagą objawów subiektywnych, bez somatycznych cech upośledzenia sprawności ustroju.

pkt 2. Odnosi się do stanów, w których nastąpiła kompensacja skutków uszkodzenia OUN w stopniu umożliwiającym dalsze pełnienie służby wojskowej w warunkach zmniejszonych obciążeń.

pkt 3. O rozpoznaniu decyduje obecność objawów rozwiniętego zespołu psychoorganicznego: otępiennych, charakteropatycznych itp. oraz wieloletni niepomyślnie rokujący przebieg.

Wymagana dokumentacja dotychczasowego leczenia szpitalnego i w PZP.

Do § 75. Dotyczy przypadków z rozpoznaniami nie ujętymi w § 69 do 74. Ocena orzecznicza wymaga dokumentacji dotychczasowego leczenia szpitalnego lub w PZP.

DZIAŁ XVII - KOŃCZYNY

1	2	3	4	5	6	7
76	1	Zniekształcenia kości miednicy, obręczy	A	A	N	Z
		barkowej i kończyn (wrodzone, po złamaniach
		i po stanach zapalnych), bez upośledzenia
		sprawności ruchowej
	2	Zniekształcenia kości miednicy, obręczy	A/D	A/D	N	Z
		barkowej i kończyn (wrodzone, po załamaniach
		i po stanach zapalnych), nieznacznie
		upośledzające sprawność ruchową
	3	Zniekształcenia kości miednicy, obręczy ba-	D	D	N	Z/N
		rkowej i kończyn (wrodzone, po złamaniach i
		po stanach zapalnych), miernie upośledzające
		sprawność ruchową
	4	Zniekształcenia kości miednicy, obręczy ba-	E	E	N	N
		rkowej i kończyn (wrodzone, po złamaniach i
		po stanach zapalnych), znacznie upośledza-
		jące sprawność ruchową
	5	Przewlekłe stany zapalne kości	D	D	N	Z/N
	6	Brak kończyny	E	E	N	N/Z
77	1	Skrócenie kończyny dolnej od 1 cm do 2 cm	A	A	Z/N	Z
	2	Skrócenie kończyny dolnej powyżej 2 cm do	A/D	A	N	Z
		4 cm, z nieznacznym upośledzeniem sprawności
		ruchowej
	3	Skrócenie kończyny dolnej powyżej 4 cm do	D	D	N	Z/N
		6 cm, z upośledzeniem sprawności ruchowej
	4	Skrócenie kończyny dolnej ze znacznym	E	E	N	N
		upośledzeniem sprawności ruchowej
78	1	Zwichnięcia nawykowe dużych stawów	D	D	N	N/Z
	2	Zniekształcenia w obrębie wielkich stawów	A/D	A/D	N	Z
		kończyn, bez upośledzenia sprawności
		ustroju
	3	Zniekształcenia w obrębie wielkich stawów	A/D	A/D	N	Z
		kończyn, nieznacznie upośledzające sprawność
		ustroju
	4	Zniekształcenie w obrębie wielkich stawów	D	D	N	Z/N
		kończyn, upośledzające sprawność ustroju
	5	Zniekształcenie w obrębie wielkich stawów	E	E	N	N/Z
		kończyn, znacznie upośledzające
		sprawność ustroju
	6	Przewlekłe choroby stawów bez zniekształceń	D	D	N	Z/N
		oraz przewlekłe zapalenie tkanki łącznej
		rozlane i okołostawowe
	7	Przewlekłe choroby stawów upośledzające	E	E	N	N/Z
		sprawność ustroju, w tym także reumatoidalne
		zapalenie stawów (RZS)
	8	Zmiany zwyrodnieniowe stawów nie upośledza-	A	A	N	Z
		jące sprawności ruchowej
	9	Zmiany zwyrodnieniowe stawów nieznacznie	A/D	A/D	N	Z
		upośledzające sprawność ruchową
	10	Zmiany zwyrodnieniowe stawów miernie	D	D	N	Z
		upośledzające sprawność ruchową
	11	Zmiany zwyrodnieniowe stawów znacznie	E	E	N	N
		upośledzające sprawność ruchową
79	1	Stopa płaska lub wydrążona, bez upośledzenia	A	A	Z/N	Z
		sprawności ruchowej
	2	Stopa płaska, koślawa lub wydrążona,	A	A	N	Z
		nieznacznie upośledzająca sprawność ruchową
	3	Stopa płaska, koślawa, szpotawa, miernie	D	D	N	Z
		upośledzająca sprawność ruchową
	4	Stopa płaska, koślawa, szpotawa, końska,	E	E	N	N
		piętowa i inne, znacznie upośledzająca
		sprawność ruchową
80	1	Żylaki kończyn	A	A	N	Z
	2	Rozległe żylaki kończyn, bez zmian	D	D	N	Z/N
		troficznych skóry i owrzodzeń
	3	Rozległe żylaki kończyn, ze zmianami	E	E	N	N/Z
		troficznymi lub owrzodzeniami
81	1	Brak jednego palucha lub innych palców stóp,	A/D	A/D	N	Z
		z zachowaniem główek kości śródstopia, nie
		upośledzający chodzenia
	2	Brak obu paluchów lub jednego palucha i	D	D	N	Z/N
		innych palców stóp, z zachowaniem główek
		kości śródstopia, upośledzający chodzenie
	3	Braki palców stóp, z uszkodzeniem kości	E	E	N	N/Z
		śródstopia
	4	Zniekształcenie palców stóp nie utrudniające	A	A	Z/N	Z
		noszenia obuwia i chodzenia
	5	Zniekształcenie palców stóp nieznacznie	A/D	A/D	N	Z
		utrudniające noszenie obuwia i chodzenie
	6	Zniekształcenie palców stóp miernie utru-	D	D	N	Z
		dniające noszenie obuwia i chodzenie
	7	Zniekształcenie palców stóp znacznie utru-	E	E	N	N
		dniające noszenie obuwia i chodzenie
82	1	Brak czwartego lub piątego palca ręki prawej	A	A	N	Z
		lub brak jednego dowolnego palca ręki lewej,
		z wyjątkiem kciuka
	2	Braki palców rąk nieznacznie upośledzające	A	A	N	Z
		chwyt
	3	Braki palców rąk miernie upośledzające chwyt	D	D	N	Z
	4	Braki palców rąk znacznie upośledzające	E	E	N	Z/N
		chwyt
	5	Częściowe braki palców, ograniczenie ruchów	A	A	N	Z
		palców rąk lub ich przykurcz, bez
		upośledzenia chwytu
	6	Częściowe braki palców, ograniczenie ruchów	A	A	N	Z
		palców rąk lub ich przykurcz, nieznacznie
		upośledzające chwyt
	7	Częściowe braki palców rąk, ograniczenie	D	D	N	Z
		ruchów palców rąk lub ich przykurcz, miernie upośledzające chwyt
	8	Częściowe braki palców rąk, ograniczenie ruchów palców rąk lub ich przykurcz,	E	E	N	Z/N
		znacznie upośledzające chwyt
	9	Zrośnięcie palców rąk lub palce nadliczbowe,	A/D	A/D	N	-
		bez upośledzenia chwytu
	10	Zrośnięcie palców rąk lub palce nadliczbowe,	D	D	N	-
		miernie upośledzające chwyt
	11	Zrośnięcie palców rąk lub palce nadliczbowe,	E	E	N	-
		znacznie upośledzające chwyt

Objaśnienia szczegółowe

Do § 76 pkt 1. Zniekształcenia, ubytki i stawy rzekome obojczyka należy kwalifikować według § 32.

pkt 5. Ocena orzecznicza wymaga dokumentacji leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

Do § 78. Ocena orzecznicza wymaga dokumentacji leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

Do § 79. Ocena orzecznicza wymaga konsultacji chirurga ortopedy.

pkt 1. Kandydatów do wojsk desantowo-szturmowych należy kwalifikować jako niezdolnych.

Do § 82. Ocena orzecznicza wymaga konsultacji chirurga ortopedy. Za brak palca uważa się: dla kciuka - przynajmniej brak paliczka paznokciowego, dla pozostałych palców - przynajmniej dwóch paliczków. U osób leworęcznych przy ocenie lewej ręki można stosować kwalifikacje, jakie u praworęcznych obowiązują do prawej ręki.

pkt 4-7. Według tych punktów należy kwalifikować palce młotowate, przykrywające, nadliczbowe i paluchy koślawe.

ROZDZIAŁ XVIII - NOWOTWORY

1	2	3	4	5	6	7
83	1	Nowotwory niezłośliwe	A	A	Z/N	Z
	2	Nowotwory niezłośliwe szpecące lub	D	D	N	Z/N
		powodujące mierne zaburzenia czynności
		narządów
	3	Nowotwory niezłośliwe szpecące lub powo-	E	E	N	N/Z
		dujące znaczne zaburzenia czynności ustroju
84	1	Nowotwory złośliwe wszystkich rodzajów	E	E	N	N/Z
		i stopni
	2	Blizny po usunięciu nowotworów złośliwych	E	E	N	N/Z
		lub po leczeniu energią promienistą
	3	Nowotwory przedinwazyjne kobiecego narządu	B	B	N	N/Z
		rodnego

Objaśnienia szczegółowe

Do § 83. Kwalifikacja orzecznicza wymaga oceny odpowiedniego lekarza specjalisty lub dokumentacji z poradni specjalistycznej.

pkt 1. Kandydatów, u których stwierdzono nowotwór niezłośliwy o niewielkiej rozległości, nie szpecący i nie utrudniający noszenia umundurowania lub wykonywania czynności, można uznawać za zdolnych, z wyjątkiem kandydatów do wojsk desantowo-szturmowych.

Do § 84. Nowotwory złośliwe należy rozpoznawać na podstawie dokumentacji dotychczasowego leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

ROZDZIAŁ XIX - NARZĄD RODNY

1	2	3	4	5	6	7
85	1	Wady rozwojowe narządu rodnego nie	A	A	Z	Z
		upośledzające ogólnej sprawności ustroju
	2	Wady rozwojowe narządu rodnego upośledzające sprawność ustroju	D	D	N	Z/N
	3	Zaburzenia cyklu miesiączkowego, ze zmianami	D	D	N	Z/N
		przerostowymi w narządzie rodnym
86	1	Zastarzałe pęknięcie lub blizny krocza, nie	A	A	N	Z
		upośledzające sprawności ustroju
	2	Obniżenie ścian pochwy, z wytworzeniem	D	D	N	Z
		zachyłka pęcherzowo-pochwowego lub odbytni-
		czo-pochwowego
	3	Obniżenie ścian pochwy, z wytworzeniem	D	D	N	Z/N
		zachyłka pęcherzowo-pochwowego, z towarzy-
		szącym wysiłkowym nietrzymaniem moczu
	4	Obniżenie ścian pochwy, z wytworzeniem	E	E	N	N
		zachyłka pęcherzowo-pochwowego, odbytniczo-
		pochwowego, z całkowitym nietrzymaniem moczu
		lub zaburzeniami czynności zwieracza odbytu
	5	Całkowite wypadanie narządu rodnego	E	E	N	N/Z
	6	Guzy przydatków, mięśniaki macicy	B	B	N	N/Z
87	1	Nieprawidłowe położenie macicy nie	A	A	N/Z	Z
		upośledzające sprawności ustroju
	2	Nieprawidłowe położenie macicy z częściowym	D	D	N	Z/N
		upośledzeniem sprawności ustroju
	3	Przetoki: pęcherzowo-maciczna, pęcherzowo-	E	E	N	N
		pochwowa, cewkowo-pochwowa, odbytniczo-po-
		chwowa, odbytniczo-kroczowa, kroczowo-po-
		chwowa
88	1	Ostre i podostre stany zapalne narządu	A	A	Z	Z
		rodnego wewnętrznego, bez zmian
		anatomicznych, z objawami otrzewnowymi
	2	Ostre i podostre stany zapalne narządu	A/D	A/D	N	Z/N
		rodnego wewnętrznego, ze zmianami
		anatomicznymi w zakresie przydatków,
		przymacicza, z objawami otrzewnowymi
	3	Powtarzające się przewlekłe stany zapalne	E	E	N	N
		narządu rodnego wewnętrznego, ze znacznymi
		zmianami anatomicznymi przydatków,
		przymacicza
	4	Przebyte odcięcie nadpochwowe lub wycięcie	D	D	N	Z/N
		całkowite macicy z powodów innych niż
		nowotwory złośliwe
	5	Przebyte całkowite wycięcie macicy z powodu	E	E	N	N
		nowotworu złośliwego
		Nowotwory złośliwe narządu rodnego
89	-	Udokumentowana gruźlica narządu rodnego	E	E	N	Z/N
90	1	Ciąża	B	B	N	Z

Objaśnienia szczegółowe

Badania przeprowadza specjalista chorób kobiecych wyłącznie po zgłoszeniu przez badaną skarg odnośnie do narządu rodnego. Badanie ginekologiczne obowiązkowo dotyczy tylko kandydatek do zawodowej służby wojskowej.

Do § 85 pkt 1. Dotyczą: przegrody i przewężenia pochwy, macicy jednodrożnej, dwudrożnej, dwuszyjkowej, podwójnej, wad rozwojowych jajowodów.

pkt 2. Zmiana skojarzona jest zazwyczaj z niedomogą hormonalną układu rozrodczego (trwałe bóle, zaburzenia cyklu miesiączkowego, obfite krwawienia). Znaczny niedorozwój lub brak macicy, które rzutują na ogólną sprawność ustroju.

pkt 3. Obfite miesiączki przy współistnieniu mięśniaków, bolesne miesiączki przy zmianach o charakterze endometriozy, mimo dotychczasowego leczenia zachowawczego, a niekiedy operacyjnego, potwierdzone aktualnym wynikiem badania ginekologicznego.

Do § 86 pkt 2 i 3. Częściowe i nie powikłane obniżenie narządu rodnego nie stanowi podstawy do uznania żołnierza zawodowego - kobiety za niezdolną.

W powikłanym obniżeniu narządu rodnego należy rozważyć możliwości uzyskania poprawy przez leczenie zachowawcze lub operacyjne.

Kwalifikacja orzecznicza - po zakończonym leczeniu.

pkt 5 i 6. Ocena orzecznicza żołnierzy zawodowych jak w pkt 2 i 3.

Do § 87 pkt 1. Np. tyłozgięcie macicy wolne.

pkt 2. Np. tyłozgięcie macicy umocowane.

pkt 3. Kwalifikacja orzecznicza żołnierzy zawodowych - kobiet wymaga dokumentacji dotychczasowego leczenia szpitalnego i w poradni specjalistycznej.

Do § 88. Ustalenie rozpoznania objętego tym paragrafem wymaga dokumentacji leczenia szpitalnego lub w odpowiedniej poradni specjalistycznej.

pkt 1 i 2. W okresie trwania ostrego i podostrego stanu zapalnego - kat. B.

Kandydatki do wojskowej służby zawodowej należy oceniać po zakończonym leczeniu.

pkt 3. Obejmuje przewlekły stan zapalny narządu rodnego powodujący poważne zmiany anatomiczne i czynnościowe. Zmiany te dotyczą nie tylko czynności narządu rodnego, ale i całego ustroju.

Ocena orzecznicza wymaga dokumentacji dotychczasowego leczenia.

Do § 88 pkt 4 i 5. W stanach po usunięciu narządu rodnego należy w każdym przypadku uwzględnić szeroką skalę zmian anatomicznych i czynnościowych, które bywają następstwem usunięcia części lub całego narządu rodnego.

Rozpoznanie i ocena orzecznicza odbywa się na podstawie dokumentacji dotychczasowego leczenia.

Do § 89. Ustalenie rozpoznania wymaga dokumentacji dotychczasowego leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

Ocena orzecznicza - w zależności od wyników po zakończonym leczeniu.

Do § 90. Ciąży nie traktuje się jako choroby lub ułomności. Stwierdzenie ciąży do 5 miesiąca u kobiet-kandydatek do zawodowej służby wojskowej należy do kompetencji zakładów opieki zdrowotnej lub specjalisty chorób kobiecych.

Załącznik nr 2 ⁵⁰

WYKAZ CHORÓB I UŁOMNOŚCI PRZY OCENIE ZDOLNOŚCI FIZYCZNEJ I PSYCHICZNEJ DO SŁUŻBY W POWIETRZU I DO SŁUŻBY NAZIEMNEGO ZABEZPIECZENIA LOTÓW ORAZ DO SŁUŻBY INŻYNIERYJNO-LOTNICZEJ

Para- graf	Punkt	Choroba lub ułomność	Grupy zdrowia
			Piloci	Personel pokła- dowy	Personel zabezpie- czający loty
			IA	IB	IC	II	III
1	2	3	4	5	6	7	8

ROZDZIAŁ I - BUDOWA CIAŁA

1	2	3	4	5	6	7	8
1	1	Wysokość ciała poniżej 160 cm i	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N	Z
		powyżej 185 cm
	2	Wysokość siedzeniowo-ciemieniowa	Z	Z/N	Z	Z	Z
		powyżej 95 cm
	3	Długość względna kończyn dolnych	Z/N	Z	Z	Z	Z
		poniżej 73 cm
	4	Nadwaga i niedowaga powyżej 20%	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N	Z
		należnej wagi ciała, nie upośledza-
		jące sprawności ustroju
	5	Otyłość upośledzająca sprawność	N	N	N	N	N/Z
		ustroju
	6	Słaba budowa ciała (niedowaga)	N	N	N	N/Z	N/Z
		upośledzająca sprawność ustroju
	7	Feminizm, infantylizm, eunuchoidyzm,	N	N	N	N	N
		obojnactwo
	8	Odwrotne położenie trzew	N	N	N	N	N

Objaśnienia szczegółowe

Personel lotniczy i personel naziemnego zabezpieczenia lotów dzieli się na następujące grupy orzecznicze:

Grupa I

- podgrupa IA

- kandydaci i piloci samolotów bojowych naddźwiękowych,

- piloci doświadczalni samolotów naddźwiękowych;

- podgrupa IB

- kandydaci i piloci samolotów bojowych poddźwiękowych;

- piloci doświadczalni samolotów poddźwiękowych;

- podgrupa IC

- kandydaci i piloci samolotów transportowych, łącznikowych i śmigłowców,

- piloci doświadczalni samolotów transportowych, łącznikowych i śmigłowców,

- skoczkowie spadochronowi zawodowi.

Grupa II

- nawigatorzy pokładowi,

- inżynierowie (technicy) pokładowi,

- członkowie personelu pokładowego (radiotelegrafiści, operatorzy pokładowi itp.).

Grupa III

- personel naziemny zabezpieczający loty, dyżurni kierownicy lotów (DKL), kierownicy lotów (KL), nawigatorzy naziemni i personel służby inżynieryjno-lotniczej (SIL).

ROZDZIAŁ II - SKÓRA, TKANKA PODSKÓRNA I WĘZŁY CHŁONNE

1	2	3	4	5	6	7	8
2	1	Przewlekłe choroby skóry nie upośle-	Z	Z	Z	Z	Z
		dzające sprawności ustroju
	2	Przewlekłe choroby skóry szpecące	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		lub nieznacznie upośledzające sprawność
		ustroju
	3	Tatuaże nie szpecące	Z	Z	Z	Z	Z
	4	Tatuaże szpecące	N	N	N	N	N
	5	Ciała obce wgojone w powłoki zewnę-	Z/N	Z/N	Z/N	Z	Z
		trzne, nie upośledzające sprawności
		ustroju
	6	Ciała obce wgojone w powłoki zewnę-	N	N	N	N	N
		trzne, upośledzające sprawność ustroju
	7	Torbiel włosowa z przetoką lub bez	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N
		przetoki
	8	Torbiel włosowa nawrotowa po wielo-	N	N	N	N/Z	N/Z
		krotnych (trzech i więcej operacjach),
		nie poddająca się leczeniu
3	1	Blizny szpecące lub upośledzające	N	N	N	N/Z	Z/N
		sprawność ustroju
	2	Blizny po samouszkodzeniu	Z/N	Z/N	Z/N	Z	Z
4	1	Skupienie powiększonych obwodowych	Z/N	Z/N	Z/N	Z	Z
		węzłów chłonnych, nie upośledzające
		sprawności ustroju
	2	Skupienie powiększonych obwodowych	N	N	N	N	N
		węzłów chłonnych, upośledzające
		sprawność ustroju
		Słoniowacizna
	3	Przewlekłe zapalenie obwodowych węzłów	N	N	N	N	N
		chłonnych z ropieniem lub przetokami
5	-	Zaburzenia krążenia limfatycznego	N	N	N	N/Z	Z/N
		upośledzające sprawność ustroju

Objaśnienia szczegółowe

Do § 3 pkt 2. Kwalifikacja - po ocenie psychoneurologicznej.

ROZDZIAŁ III - CZASZKA

1	2	3	4	5	6	7	8
6	1	Zniekształcenia czaszki nie upośle-	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N	Z
		dzające czynności układu nerwowego
	2	Zniekształcenia czaszki, ubytki kości,	N	N	N	N	N
		upośledzające czynności układu
		nerwowego
	3	Ciała obce w mózgu	N	N	N	N	N
	4	Przepukliny mózgowe	N	N	N	N	N
	5	Wygojone złamania kości sklepienia i	N/Z	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N
		twarzo-czaszki, nieznacznie upośledza-
		jące sprawność ustroju
	6	Wygojone złamania kości sklepienia i	N	N	N	N	N
		twarzo-czaszki, upośledzające spraw-
		ność ustroju

Objaśnienia szczegółowe

Do § 6 pkt 5. Kwalifikacja - łącznie z neurologiem.

ROZDZIAŁ IV - NARZĄD WZROKU

1	2	3	4	5	6	7	8
7	1	Zniekształcenie powiek nie upośle-	Z	Z	Z	Z	Z
		dzające ich sprawności
	2	Zniekształcenie powiek upośledzające	N	N	N	N	N
		ich sprawność
	3	Przewlekłe choroby brzegów powiek lub	N/Z	Z	Z	Z	Z
		spojówek, nieznacznie upośledzające
		sprawność narządu wzroku
	4	Przewlekłe choroby brzegów powiek lub	N	N	N	N	N
		spojówek, nie poddające się leczeniu
	5	Zrosty spojówki gałkowej i powiekowej	Z	Z	Z	Z	Z
		nie upośledzające ruchomości gałki
		ocznej
	6	Zrosty spojówki gałkowej i powiekowej,	N	N	N	N	N
		upośledzające ruchomość gałki ocznej
8	-	Upośledzenie wydzielania lub odpływu	N	N	N	N	N
		łez
9	-	Brak gałki ocznej lub ślepota jednego	N	N	N	N	N
		oka
10	1	Oczopląs nieznaczny przy patrzeniu	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		skrajnym w bok
	2	Oczopląs wyraźny przy patrzeniu	N	N	N	N	N
		w bok lub wprost
11	1	Zez utajony w poziomie ponad 4o	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N
		egzoforii, 3o egzoforii lub w pionie
		0,5 hiperforii lub hipoforii
	2	Zez jawny	N	N	N	N	N
	3	Brak widzenia obuocznego, nieprawi-	N	N	N	N	N/Z
		dłowa ocena odległości
12	-	Niedowłady mięśni zewnętrznych lub	N	N	N	N	N
		wewnętrznych oka, porażenny lub
		pourazowy, upośledzający widzenie
		obuoczne
13	1	Ostrość wzroku każdego oka bez kore-	N/Z	Z	Z	Z	Z
		kcji szkłami poniżej 1,0 do 0,8
	2	Ostrość wzroku każdego oka co najmniej	N	Z	Z/N	Z	Z
		0,1, dająca się poprawić szkłami
		powyżej 0,7
	3	Ostrość wzroku każdego oka nie dająca	N	N	N	N	N/Z
		wyrównać się szkłami poniżej 0,7
	4	Wada refrakcji; nadwzroczność ponad	N/Z	Z/N	Z/N	Z	Z
		1,5 D; krótkowzroczność ponad 0,5 D;
		niezborność ponad 0,5 D
14	1	Przewlekłe choroby rogówki, twardówki	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N
		tęczówki lub ciała rzęskowego
	2	Przewlekłe choroby naczyniówki,	N	N	N	N/Z	N/Z
		siatkówki i nerwu wzrokowego
		Jaskra
	3	Przewlekłe choroby przedniego i tylne-	Z/N	Z/N	Z/N	Z	Z
		go odcinka oka, nie upośledzające
		czynności oka
	4	Przewlekłe choroby przedniego i tylne-	N	N	N	N	N
		go odcinka oka, upośledzające czynność
		oka
	5	Zmętnienie w soczewkach, nie upośledza-	Z/N	Z/N	Z/N	Z	Z
		jące widzenia, z zachowaną prawidłową
		ostrością wzroku
	6	Zmętnienie w soczewkach, z tendencją	N	N	N	N/Z	N/Z
		postępową i obniżającą ostrość wzroku
	7	Upośledzenie rozróżniania barw nie-	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		znacznego stopnia
	8	Upośledzenie rozróżniania barw zna-	N	N	N	N	N/Z
		cznego stopnia
	9	Trwałe upośledzenie widzenia nocnego	N	N	N	N	N

Objaśnienia szczegółowe

Do § 13. U kandydatów na pilotów samolotów naddźwiękowych wymagana jest pełna ostrość wzroku.

pkt 2. Skoczkowie spadochronowi nie mogą posługiwać się szkłami korekcyjnymi i przy ostrości wzroku poniżej 0,5 należy orzekać - N.

ROZDZIAŁ V - NARZĄD SŁUCHU

1	2	3	4	5	6	7	8
15	-	Wady wrodzone i nabyte oraz przewle-	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		kłe choroby ucha zewnętrznego
16	1	Jednostronne lub obustronne blizny,	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N	Z
		zaniki utkania sprężystego, rozległe
		zwapnienia błon bębenkowych, nie
		upośledzające słuchu
	2	Zmiany bliznowate i zrostowe ucha	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N
		środkowego, upośledzające słuch lub
		barofunkcję
17	1	Jednostronny lub obustronny ubytek	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N	Z/N
		błony bębenkowej, nie upośledzający
		słuchu
	2	Jednostronny lub obustronny ubytek	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N
		błony bębenkowej, upośledzający słuch
18	1	Jednostronne lub obustronne przewlekłe	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		zapalenie ucha środkowego, upośledza-
		jące słuch
	2	Przewlekłe ropne zapalenie ucha	N	N	N	N	N
		środkowego, z ubytkiem błony bębenko-
		wej, ziarniną, polipami, perlakiem
		lub powikłane
19	1	Stan po wygojonych operacjach zachowa-	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		wczych uszu środkowych
	2	Stan po wygojeniu jednostronnej opera-	N	N	N/Z	N/Z	N/Z
		cji doszczętnej ucha środkowego przy
		prawidłowym słuchu drugiego ucha
20	-	Zwyrodnienie włókniste lub kostne	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		(tympano- lub otoskleroza) ucha
		środkowego, upośledzające słuch
21	1	Jednostronne lub obustronne upośledze-	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N
		nie słuchu nieznacznego stopnia
	2	Jednostronne lub obustronne osłabienie	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N	Z/N
		słuchu (przewodzeniowe lub odbiorcze)
	3	Jednostronne przytępienie słuchu	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
	4	Jednostronne przytępienie słuchu przy	N	N	N/Z	N/Z	N/Z
		osłabieniu słuchu drugiego ucha
	5	Obustronne przytępienie słuchu	N	N	N	N	N
	6	Trwałe zaburzenia czynności wyrównaw-	N	N	N/Z	N/Z	Z/N
		czej ciśnienia ucha środkowego
		(barofunkcja)
	7	Nadmierna pobudliwość przedsionkowo-	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N
		wegetatywna
	8	Zaburzenia czynności narządu przed-	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N
		sionkowego nie upośledzające wydolno-
		ści układu równowagi
	9	Zaburzenia czynnościowe lub organiczne	N	N	N	N	N
		narządu przedsionkowego, upośledzające
		wydolność układu równowagi

Objaśnienia szczegółowe

Do § 21 pkt 1-5. Upośledzenie słuchu oznacza niedosłuch niewielkiego stopnia, tj. słyszenie szeptu z odległości co najmniej 4 m lub utratę słuchu w audiogramie tonalnym do 20 dB w częstotliwościach poniżej 2000 Hz lub 40 dB powyżej 3000 Hz. Osłabienie słuchu oznacza zdolność słyszenia szeptu z odległości 1-4 m lub utratę słuchu w audiogramie tonalnym do 30 dB w częstotliwościach poniżej 2000 Hz lub 50 dB powyżej 3000 Hz.

Kandydaci muszą mieć prawidłowy słuch w badaniu audiometrycznym.

pkt 7-9. W próbach odczynowych narządu przedsionkowego maksymalna asymetria lub przewaga kierunkowa oczopląsu nie powinna przekraczać 20 %.

ROZDZIAŁ VI - JAMA USTNA

1	2	3	4	5	6	7	8
22	1	Zniekształcenie warg wrodzone lub	N/Z	Z	Z	Z	Z
		nabyte, nie szpecące i nie upośledza-
		jące mowy ani przyjmowania pokarmów
	2	Zniekształcenie warg wrodzone lub na-	N	N	N	N	N
		byte, szpecące lub upośledzające mowę
		i przyjmowanie pokarmów
	3	Warga zajęcza	N	N	N	N	N
	4	Warga zajęcza z rozszczepieniem	N	N	N	N	N
		szczęki i podniebienia (wilcza paszcza)
	5	Blizny i ubytki podniebienia miękkiego	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		przedziurawienia albo rozszczepienia
		podniebienia twardego i miękkiego,
		nieznacznie upośledzające mowę lub
		przyjmowanie pokarmów
	6	Ubytki podniebienia twardego znacznie	N	N	N	N	N
		upośledzające mowę lub przyjmowanie
		pokarmów
23	1	Zniekształcenie języka nie upośledza-	Z	Z	Z	Z	Z
		jące mowy i połykania
	2	Zniekształcenie języka upośledzające	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N
		mowę lub połykanie
	3	Zniekształcenie języka znacznie	N	N	N	N	N
		upośledzające mowę i połykanie
	4	Przewlekłe zapalenie ślinianek niezna-	Z	Z	Z	Z	Z
		cznie upośledzające sprawność ustroju
	5	Przewlekłe zapalenie ślinianek upośle-	N	N	N	N/Z	N/Z
		dzające sprawność ustroju
	6	Przetoki ślinowe kwalifikujące się	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		do zabiegu operacyjnego
	7	Przetoki ślinowe nawracające po lecze-	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		niu operacyjnym
24	1	Braki i wady uzębienia, z utratą zdol-	Z	Z	Z	Z	Z
		ności żucia do 67%, przy zachowanych
		zębach przednich
	2	Braki i wady uzębienia, w tym również	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		zębów przednich, powodujące utratę
		zdolności żucia do 67%
	3	Braki i wady uzębienia powodujące	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		utratę zdolności żucia powyżej 67%
	4	Przewlekłe zapalenie okołozębia, z za-	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N
		nikiem tkanki kostnej przyzębia i
		częściowym rozchwianiem zębów
25	1	Zniekształcenie szczęki albo żuchwy,	Z	Z	Z	Z	Z
		wrodzone lub nabyte, nie upośledza-
		jące zdolności żucia
	2	Zniekształcenie szczęki lub żuchwy,	N/Z	N/Z	N/Z	Z	Z
		wrodzone lub nabyte, nieznacznie
		upośledzające zdolność żucia
	3	Złamanie szczęki lub żuchwy nie zro-	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		śnięte lub nieprawidłowo zrośnięte,
		znacznie upośledzające zdolność żucia
	4	Zniekształcenie szczęki lub żuchwy	N	N	N	N	N
		uniemożliwiające zdolność żucia
	5	Ograniczenie rozwierania szczęk	Z/N	Z/N	Z/N	Z	Z
		(odległość między górnymi a dolnymi
		siekaczami powyżej 2 cm)
	6	Trwałe ograniczenie rozwierania szczęk	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		(odległość między górnymi a dolnymi
		siekaczami poniżej 2 cm)
	7	Stany po przebytych operacjach	Z	Z	Z	Z	Z
		kostno-korekcyjnych albo kostno-
		odtwórczych szczęki lub żuchwy, nie
		upośledzający zdolności żucia
	8	Stan po przebytych operacjach kostno-	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		korekcyjnych albo kostno-odtwórczych
		szczęki lub żuchwy, nieznacznie upośle-
		dzający zdolność żucia
	9	Stan po przebytych operacjach kostno-	N	N	N	N/Z	N/Z
		korekcyjnych albo kostno-odtwórczych
		szczęki lub żuchwy, znacznie upośle-
		dzający zdolność żucia
	10	Przewlekłe schorzenia stawu żuchwowego	Z	Z	Z	Z	Z
		nie upośledzające zdolności żucia
	11	Przewlekłe schorzenia stawu żuchwowego	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		nieznacznie upośledzające zdolność
		żucia
	12	Przewlekłe schorzenia stawu żuchwowego	N	N	N	N	N
		znacznie upośledzające zdolność żucia

ROZDZIAŁ VII - NOS, GARDŁO I KRTAŃ

1	2	3	4	5	6	7	8
26	1	Polipy nosa, przerosty muszli noso-	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N
		wych, przerosty migdałka gardłowego,
		skrzywienie i grzebień przegrody nosa,
		nie upośledzające drożności nosa
	2	Polipy nosa, przerosty muszli nosowych,	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		przerosty migdałka gardłowego, skrzy-
		wienie i grzebień przegrody nosa,
		upośledzające drożność nosa
	3	Zwężenie nozdrzy (przednich i tylnych)	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		upośledzające drożność nosa
	4	Zniekształcenie nosa szpecące lub	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		upośledzające jego drożność
	5	Dystrofia błony śluzowej nosa lub za-	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N
		tok przynosowych. Przewlekły suchy
		nieżyt nosa nieznacznie upośledzający
		oddychanie
	6	Przewlekły, suchy lub zanikowy cuchną-	N	N	N	N	N
		cy nieżyt nosa, znacznie upośledzający
		oddychanie
	7	Przewlekły nieżytowe zapalenie zatok	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N	Z/N
		przynosowych
	8	Przewlekłe śluzowo-ropne lub ropne za-	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		palenie zatok przynosowych
	9	Przewlekłe śluzowo-ropne lub ropne za-	N	N	N	N	N
		palenie zatok przynosowych nie pod-
		dające się leczeniu
	10	Zaburzenie barofunkcji zatok przynoso-	N	N	N/Z	N/Z	Z/N
		wych
27	1	Przewlekły nieżyt zwykły, przerostowy	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N
		lub zanikowy śluzówki gardła i krtani,
		nieznacznie upośledzający sprawność
		ustroju
	2	Przewlekły nieżyt zwykły, przerostowy	N	N	N	N	N
		lub zanikowy śluzówki, gardła i krtani,
		znacznie upośledzający sprawność
		ustroju
	3	Blizny i zniekształcenia gardła,	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N	Z/N
		krtani lub tchawicy
28	-	Zaburzenia ruchomości wiązadeł głoso-	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		wych organiczne lub czynnościowe
29	1	Wada wymowy o różnej etiologii, nie-	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		znacznie upośledzająca zdolność po-
		rozumiewania się
	2	Wada wymowy o różnej etiologii, upo-	N	N	N	N	N
		śledzająca zdolność porozumiewania się
30	-	Przewlekłe alergiczne stany górnych	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		dróg oddechowych upośledzające spraw-
		ność ustroju

ROZDZIAŁ VIII - SZYJA, KLATKA PIERSIOWA I KRĘGOSŁUP

1	2	3	4	5	6	7	8
31	1	Kręcz szyi	N	N	N	N	N/Z
	2	Przetoki szyjne skrzelopochodne	N	N	N	N	N/Z
32	1	Zniekształcenie obojczyka nieznacznie	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N	Z
		upośledzające sprawność obręczy barko-
		wej
	2	Zniekształcenia obojczyka znacznie	N	N	N	N	N/Z
		upośledzające sprawność obręczy bar-
		kowej
	3	Stawy rzekome obojczyka	N	N	N	N	N/Z
33	1	Zniekształcenia lub ubytki kostne kla-	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N	Z
		tki piersiowej, nieznacznie upośledza-
		jące sprawność ustroju
	2	Zniekształcenia lub ubytki kostne	N	N	N	N	N
		klatki piersiowej, znacznie upośle-
		dzające sprawność ustroju
	3	Ciała obce wgojone w narządy klatki	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N	Z
		piersiowej, nie upośledzające sprawno-
		ści ustroju
	4	Ciała obce wgojone w narządy klatki	N	N	N	N	N
		piersiowej, upośledzające sprawność
		ustroju
	5	Żebra szyjne nadliczbowe, nieznacznie	N	N	N/Z	N/Z	N/Z
		upośledzające sprawność kończyny górnej
34	1	Skrzywienia, wygojone złamania i wady	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N	Z
		wrodzone lub nabyte kręgosłupa, nie
		upośledzające sprawności ustroju
	2	Skrzywienia,wygojone złamania i wady	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N
		wrodzone lub nabyte kręgosłupa, nie-
		znacznie upośledzające sprawność
		ustroju
	3	Skrzywienia, wygojone złamania i wady	N	N	N	N	N
		wrodzone lub nabyte kręgosłupa, zna-
		cznie upośledzające sprawność ustroju
	4	Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa nie	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N	Z
		upośledzająca sprawności ustroju
	5	Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	Z
		nieznacznie upośledzająca sprawność
		ustroju
	6	Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa	N	N	N	N	N
		znacznie upośledzająca sprawność
		ustroju
	7	Inne choroby kręgosłupa nieznacznie	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N	Z
		upośledzające sprawność ustroju
	8	Inne choroby kręgosłupa upośledzające	N	N	N	N	N
		sprawność ustroju

ROZDZIAŁ IX - UKŁAD ODDECHOWY

1	2	3	4	5	6	7	8
35	1	Przewlekłe choroby dróg oddechowych	N	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N
		nie upośledzające wentylacji przy
		dobrej sprawności układu krążenia
	2	Przewlekłe choroby dróg oddechowych,	N	N	N	N/Z	N/Z
		z częstymi zaostrzeniami lub z upo-
		śledzeniem wentylacji, przy dobrej
		sprawności układu krążenia
	3	Przewlekłe choroby dróg oddechowych,	N	N	N	N	N
		z objawami niedomogi krążenia lub ze
		znacznym upośledzeniem wentylacji
	4	Rozedma płuc w okresie początkowym	N	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N
		przy zachowaniu wydolności oddechowo-
		krążeniowej
	5	Rozedma płuc upośledzająca sprawność	N	N	N	N	N
		oddechowo-krążeniową
	6	Astma oskrzelowa	N	N	N	N	N
	7	Inne alergiczne choroby narządu odde-	N	N/Z	N/Z	Z/N	N/Z
		chowego
	8	Rozstrzenie oskrzeli nie upośledzające	N	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		sprawności ustroju
	9	Rozstrzenie oskrzeli upośledzające	N	N	N	N	N
		sprawność ustroju
36	1	Czynna gruźlica płuc lub opłucnej	N	N	N	N	N
	2	Pojedyncze zwapnienia albo zwłóknienia	Z/N	Z/N	Z/N	Z	Z
		po przebytej gruźlicy lub innych cho-
		robach płuc
	3	Liczne zwapnienia albo zwłóknienia	N	N	N	N	N
		oraz zmiany bliznowate po przebytej
		gruźlicy lub po innych chorobach płuc,
		upośledzające sprawność krążeniowo-
		oddechową
	4	Zrosty lub zgrubienia opłucnej, nie-	N	N	N/Z	N/Z	Z/N
		znacznie upośledzające sprawność
		krążeniowo-oddechową
	5	Zrosty lub zgrubienia opłucnej, zna-	N	N	N	N	N
		cznie upośledzające sprawność od-
		dechowo-krążeniową
37	1	Zagęszczenie miąższu płuc na tle pro-	N/Z	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N
		cesów nieswoistych nie upośledzające
		sprawność ustroju
	2	Zagęszczenie miąższu płuc na tle pro-	N	N	N	N	N
		cesów nieswoistych nie upośledzające
		sprawność ustroju
	3	Nieznaczne ubytki tkanki płucnej po	N/Z	Z/N	Z/N	Z	Z
		zabiegach operacyjnych nie upośledza-
		jące zdolności oddechowo-krążeniowej
	4	Ubytki tkanki płucnej po zabiegach	N	N	N	N	N
		operacyjnych upośledzające zdolność
		oddechowo-krążeniową
	5	Marskość płuc	N	N	N	N	N
	6	Sarkoidoza płuc (choroba B.B.S.) nie	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N	Z
		upośledzająca sprawności ustroju i
		nie wymagająca długotrwałego leczenia
		farmakologicznego
	7	Sarkoidoza płuc upośledzająca spraw-	N	N	N	N	N
		ność ustroju lub wymagająca długo-
		trwałego leczenia farmakologicznego
	8	Pylica płuc	N	N	N/Z	N/Z	N/Z
	9	Grzybicze albo pasożytnicze choroby	N	N	N	N	N
		płuc lub opłucnej

ROZDZIAŁ X - UKŁAD KRĄŻENIA

1	2	3	4	5	6	7	8
38	1	Choroby mięśnia serca bez zaburzeń	N	N	N/Z	N/Z	N/Z
		rytmu, z zachowaną wydolnością układu
		krążenia
	2	Choroby organiczne mięśnia sercowego	N	N	N	N	N
		z zaburzeniami rytmu lub z niewydolno-
		ścią układu krążenia
	3	Choroba wieńcowa	N	N	N	N/Z	N/Z
	4	Przebyty zawał mięśnia sercowego	N	N	N	N/Z	N/Z
	5	Inne nieznaczne zaburzenia w unaczy-	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		nieniu serca przy prawidłowym stanie
		klinicznym
	6	Choroba reumatyczna serca	N	N	N	N	N
	7	Wrodzone wady serca	N	N	N/Z	N/Z	Z/N
	8	Nabyte zastawkowe wady serca przy	N	N	N/Z	N/Z	Z/N
		pełnej wydolności układu krążenia i
		bez zaburzeń rytmu
	9	Nabyte zastawkowe wady serca z obja-	N	N	N	N	N
		wami niewydolności układu krążenia
		lub z zaburzeniami rytmu
	10	Wypadanie płatków zastawek serca przy	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	Z
		pełnej wydolności układu krążenia i
		bez zaburzeń rytmu
	11	Zrosty osierdzia bez objawów zaburzeń	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N
		krążenia
	12	Zrosty osierdzia z objawami zaburzeń	N	N	N	N	N
		krążenia
	13	Ciała obce wgojone w serce	N	N	N	N	N
	14	Stan po zabiegach chirurgicznych na	N	N	N	N/Z	N/Z
		sercu
	15	Blok przedsionkowo-komorowy Io, blok	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N	Z/N
		prawej lub lewej odnogi pęczka Hissa,
		bloki ogniskowe, bloki jednowiązkowe
		lub dwuwiązkowe pęczka Hissa - przy
		pełnej wydolności układu krążenia i
		bez zaburzeń rytmu
	16	Zespół preekscytacji	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
	17	Bloki przedsionkowo-komorowe IIo i	N	N	N	N	N
		IIIo, bloki wielowiązkowe oraz inne
		zmiany świadczące o niewydolności
		lub uszkodzeniu układu bodźcowo-
		przewodzącego
	18	Czynnościowe zaburzenia układu krąże-	Z/N	Z/N	N/Z	Z/N	Z
		nia nie upośledzające lub nieznacznie
		upośledzające sprawność ustroju
	19	Czynnościowe zaburzenia układu krąże-	N	N	N	N	N
		nia znacznie upośledzające sprawność
		ustroju
	20	Pojedyncza ekstrasystolia o charakte-	Z/N	Z/N	Z	Z	Z
		rze czynnościowym przy pełnej wydol-
		ności układu krążenia
39	1	Nadciśnienie tętnicze okresu I	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N	Z
	2	Nadciśnienie tętnicze okresu II	N	N	N/Z	N/Z	N/Z
	3	Nadciśnienie tętnicze, okresu III i	N	N	N	N	N
		IV; nadciśnienie tętnicze wtórne
	4	Zakrzepowo-zarostowe zapalenie tętnic	N	N	N	N	N
		(choroba Bürgera)
	5	Miażdżycopochodne zaburzenia krążenia	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N
		tętniczego kończyn dolnych nie upośle-
		dzające sprawności ustroju
	6	Miażdżycopochodne zaburzenia krążenia	N	N	N	N	N/Z
		tętniczego kończyn dolnych upośledza-
		jące sprawność ustroju
	7	Tętniaki (bez względu na umiejsco-	N	N	N	N	N
		wienie)
	8	Zaburzenia krążenia obwodowego po	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N	Z
		chorobach lub urazach naczyń, nie-
		znacznie upośledzające sprawność
		ustroju
	9	Zaburzenia krążenia obwodowego po	N	N	N	N	N
		chorobach lub urazach naczyń, zna-
		cznie upośledzające sprawność ustroju

ROZDZIAŁ XI - UKŁAD TRAWIENNY

1	2	3	4	5	6	7	8
40	1	Schorzenia i wady przełyku, nie upo-	N/Z	N/Z	N/Z	Z	Z
		śledzające sprawności ustroju
	2	Schorzenia i wady przełyku, upośledza-	N	N	N	N	N
		jące sprawność ustroju
41	1	Ciała obce wgojone w narządy jamy	N/Z	N/Z	Z/N	Z	Z
		brzusznej nie upośledzające sprawności
		ustroju
	2	Ciała obce wgojone w narządy jamy	N	N	N	N	N
		brzusznej upośledzające sprawność
		ustroju
42	-	Zrosty otrzewnej upośledzające	N	N	N	N	N
		sprawność ustroju
43	1	Przewlekły nieżyt żołądka i dwunastnicy	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N	Z/N
		przy prawidłowym stanie odżywienia
	2	Przewlekły nieżyt żołądka i dwunastnicy	N	N	N	N
		przy nieprawidłowym stanie odżywiania
	3	Wygojony wrzód żołądka i dwunastnicy	Z/N	Z/N	Z/N	Z	Z
		Choroba wrzodowa w okresie remisji
	4	Choroba wrzodowa żołądka lub dwuna-	N	N	N	N	N
		stnicy, z częstymi zaostrzeniami lub
		powikłaniami upośledzającymi spraw-
		ność ustroju
	5	Stan po częściowej resekcji żołądka	N/Z	N/Z	Z/N	Z	Z
		przy dobrym stanie odżywienia i
		prawidłowym stanie klinicznym
	6	Stan po resekcji żołądka przy niepra-	N	N	N	N	N
		widłowym stanie odżywienia lub z inny-
		mi powikłaniami
		Zespoły poresekcyjne
	7	Przewlekły nieżyt jelit nie upośledza-	N/Z	Z/N	Z/N	Z/N	Z
		jący lub nieznacznie upośledzający
		sprawność ustroju
	8	Przewlekły nieżyt jelit znacznie upo-	N	N	N	N	N
		śledzający sprawność ustroju
	9	Opuszczenie żołądka lub jelit niezna-	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N
		cznie upośledzające sprawność ustroju
	10	Zwężenie, rozszerzenie jelit lub doda-	N/Z	Z/N	Z/N	Z	Z
		tkowe pętle jelit, nie upośledzające
		sprawności ustroju
	11	Zwężenie, rozszerzenie jelit lub doda-	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N
		tkowe pętle jelit oraz stan po zabie-
		gach operacyjnych, nieznacznie upośle-
		dzające sprawność ustroju
	12	Stan po zabiegach operacyjnych jelit i	N	N	N	N	N
		narządów jamy brzusznej, znacznie upo-
		śledzający sprawność ustroju
	13	Przetoki jelitowe zewnętrzne	N	N	N	N	N
	14	Zespoły upośledzonego trawienia lub	N	N	N	N/Z	Z/N
		wchłaniania, nieznacznie upośledzające
		sprawność ustroju
	15	Zespoły upośledzonego trawienia lub	N	N	N	N	N
		wchłaniania, znacznie upośledzające
		sprawność ustroju
	16	Pojedyncze polipy przewodu pokarmowego	N/Z	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N
	17	Polipowatość przewodu pokarmowego	N	N	N	N	N
	18	Uchyłki przewodu pokarmowego	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N
	19	Czynnościowe zaburzenia żołądkowo-	Z/N	Z/N	Z/N	Z	Z
		jelitowe nie upośledzające sprawności
		ustroju
	20	Czynnościowe zaburzenia żołądkowo-	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		jelitowe upośledzające sprawność
		ustroju
44	1	Kamica pęcherzyka żółciowego i dróg	N	N	N	N	N/Z
		żółciowych
	2	Stan po operacji pęcherzyka żółciowego	Z	Z	Z	Z	Z
		i dróg żółciowych, nie upośledzający
		sprawności ustroju
	3	Stan po operacji pęcherzyka żółciowego	N	N	N	N	N
		i dróg żółciowych, upośledzający
		sprawność ustroju
	4	Czynnościowe zaburzenia oraz anomalie	Z/N	Z/N	Z/N	Z	Z
		pęcherzyka żółciowego i dróg żółcio-
		wych, nie upośledzające sprawności
		ustroju
	5	Czynnościowe zaburzenia oraz anomalie	N	N	N	N	N
		pęcherzyka żółciowego i dróg żółcio-
		wych, upośledzające sprawność ustroju
	6	Przebyte wirusowe zapalenie wątroby.	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		Nosicielstwo antygenu Hbs
	7	Przewlekłe zapalenie wątroby	N	N	N	N	N/Z
	8	Marskość wątroby	N	N	N	N	N/Z
	9	Toksyczne uszkodzenie wątroby niezna-	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		cznego stopnia nie upośledzające
		sprawności ustroju
	10	Toksyczne uszkodzenie wątroby upośle-	N	N	N	N	N
		dzające sprawność ustroju
	11	Hiperbilirubinemia czynnościowa nie	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N
		upośledzająca sprawności ustroju
45	1	Przewlekłe zapalenie trzustki	N	N	N	N	N/Z
	2	Torbiel trzuski	N	N	N	N/Z	N/Z
	3	Przebyte ostre zapalenie trzuski nie	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N
		upośledzające sprawności ustroju
		Stan po operacji trzuski nie upośle-
		dzający sprawności ustroju
	4	Przebyte ostre zapalenie trzuski upo-	N	N	N	N	N
		śledzające sprawność ustroju
		Stan po operacji trzuski upośledzający
		sprawność ustroju
46	1	Przepukliny brzuszne pierwotne i	N	N	N	N/Z	N/Z
		wtórne
	2	Przepukliny przeponowe nie upośledza-	Z/N	Z/N	Z/N	Z	Z
		jące sprawności ustroju
	3	Przepukliny przeponowe upośledzające	N	N	N	N	N
		sprawność ustroju
47	1	Żylaki odbytu zwłókniałe lub bez	Z/N	Z/N	Z	Z	Z
		owrzodzeń
	2	Żylaki odbytu z owrzodzeniami	N	N	N	N	N/Z
	3	Szczeliny i przetoki odbytu.	N	N	N	N/Z	N/Z
		Torbiele nadogonowe z nawracającymi
		stanami zapalnymi
	4	Wypadanie śluzówki odbytnicy	N	N	N	N/Z	N/Z
48	1	Stan po przebytej gruźlicy narządów	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N	Z/N
		jamy brzusznej
	2	Grzybica narządów jamy brzusznej,	N	N	N	N	N
		bąblowiec itp.

ROZDZIAŁ XII - UKŁAD MOCZO-PŁCIOWY

1	2	3	4	5	6	7	8
49	1	Opuszczenie jednej lub obu nerek nie	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N	Z
		upośledzające sprawności ustroju
	2	Opuszczenie jednej lub obu nerek nie-	N	N	N/Z	Z/N	Z/N
		znacznie upośledzające sprawność
		ustroju
	3	Wady rozwojowe nerek nie upośledzające	Z/N	Z/N	Z/N	Z	Z
		sprawności ustroju
	4	Wady rozwojowe nerek nieznacznie upo-	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N
		śledzające sprawność ustroju
	5	Wady rozwojowe nerek znacznie upośle-	N	N	N	N	N
		dzające sprawność ustroju
	6	Skaza kamicowa układu moczowego	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N	Z
	7	Kamica dróg moczowych z obecnością	N	N	N	N/Z	N/Z
		złogu
		Nawracająca kolka nerkowa
	8	Zwapnienia miąższu nerek nie upośle-	N/Z	N/Z	Z/N	Z	Z
		dzające sprawności ustroju
	9	Zwapnienia miąższu nerek upośledzające	N	N	N	N	N
		sprawność ustroju
	10	Przewlekłe zapalenie (zwyrodnienie)	N	N	N	N	N
		nerek.
		Wodonercze. Roponercze
	11	Przebyte kłębkowe zapalenie nerek nie	Z	Z	Z	Z	Z
		upośledzające sprawności ustroju
	12	Przewlekłe zapalenie dróg moczowych	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
	13	Wrodzony lub pooperacyjny brak jednej	N	N	N/Z	Z/N	Z/N
		nerki nie upośledzający czynności
		drugiej
	14	Wrodzony lub pooperacyjny brak jednej	N	N	N	N	N
		nerki upośledzający czynność drugiej
	15	Stan po operacjach na nerkach, moczo-	Z	Z	Z	Z	Z
		wodach i pęcherzu moczowym, nie upo-
		śledzający czynności układu moczowego
	16	Stan po operacjach na nerkach, moczo-	N	N	N	N	N
		wodach i pęcherzu moczowym, upośledza-
		jący czynności układu moczowego
50	1	Nietrzymanie moczu	N	N	N	N	N
	2	Przewlekłe organiczne choroby pęcherza	N	N	N	N	N
		moczowego lub dróg moczowych, upośle-
		dzające funkcję narządu
	3	Przewlekłe zapalenie pęcherza moczo-	N	N	N/Z	N/Z	N/Z
		wego
	4	Kamica pęcherza moczowego	N	N	N	N	N/Z
	5	Przetoki pęcherza moczowego	N	N	N	N	N
51	1	Zwężenie cewki moczowej utrudniające	N	N	N	N	N/Z
		oddawanie moczu
	2	Spodziectwo lub wierzchniactwo nie po-	Z	Z	Z	Z	Z
		wodujące zaburzeń w oddawaniu moczu
	3	Spodziectwo lub wierzchniactwo powodu-	N	N	N	N	N
		jące zaburzenia w oddawaniu moczu.
		Przetoka cewki moczowej
	4	Zniekształcenie prącia znacznego sto-	N	N	N	N/Z	N/Z
		pnia
	5	Przetoka prąciowa cewki moczowej	N	N	N	N	N
52	1	Żylaki powrózka nasiennego niezna-	Z/N	Z/N	Z/N	Z	Z
		cznego stopnia
	2	Żylaki powrózka nasiennego znacznego	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N	Z
		stopnia
	3	Wodniak jądra, powrózka nasiennego	Z/N	Z/N	Z/N	Z	Z
		lub torbiele najądrza, nie upośledza-
		jące czynności narządu
	4	Wodniak jądra, powrózka nasiennego lub	N	N	N	N	N/Z
		torbiele najądrza, upośledzające
		czynności narządu
	5	Przewlekłe nawrotowe zapalenie jądra	N	N	N	N/Z	N/Z
		i najądrza
	6	Przewlekłe zapalenie gruczołu kroko-	N	N	N	N/Z	N/Z
		wego. Gruczolak sterczu
	7	Inne choroby, nieprawidłowości lub	N	N	N	N	N
		zaburzenia czynności układu moczo-
		płciowego, znacznie upośledzające
		sprawność ustroju
53	1	Brak lub zanik jednego jądra	Z	Z	Z	Z	Z
	2	Brak lub zanik obu jąder	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N
	3	Wnętrostwo jednostronne	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
	4	Wnętrostwo obustronne	N	N	N	N/Z	N/Z
54	-	Gruźlica układu moczo-płciowego	N	N	N	N	N

ROZDZIAŁ XIII - GRUCZOŁY WYDZIELANIA WEWNĘTRZNEGO

1	2	3	4	5	6	7	8
55	1	Wole obojętne nieznacznych rozmiarów.	Z/N	Z/N	Z	Z	Z
		Pojedyncze guzki tarczycy nie upośle-
		dzające sprawności ustroju
	2	Wole obojętne znacznych rozmiarów.	N	N	N	N	N/Z
		Zaburzenia czynności tarczycy z wolem
		i bez wola
	3	Stan po operacji tarczycy nie upośle-	Z	Z	Z	Z	Z
		dzający sprawności ustroju
	4	Stan po operacji tarczycy upośledza-	N	N	N	N	N
		jący sprawność ustroju
56	1	Choroby przysadki mózgowej	N	N	N	N/Z	N/Z
	2	Choroby nadnerczy	N	N	N	N/Z	N/Z
	3	Choroby gruczołów przytarczycznych	N	N	N	N/Z	N/Z
	4	Cukrzyca insulinozależna	N	N	N	N	N
	5	Cukrzyca insulinoniezależna wymagająca	N	N	N	N/Z	N/Z
		leczenia farmakologicznego
	6	Nieprawidłowy test tolerancji glukozy	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N	N/Z
		nie wymagający leczenia farmakologi-
		cznego
	7	Inne zaburzenia czynności gruczołów	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N
		wewnętrznego wydzielania nie upośle-
		dzające sprawności ustroju
	8	Inne zaburzenia czynności gruczołów	N	N	N	N	N
		wewnętrznego wydzielania upośledzające
		sprawność ustroju

ROZDZIAŁ XIV - INNE CHOROBY WEWNĘTRZNE I NIEPRAWIDŁOWOŚCI

1	2	3	4	5	6	7	8
57	1	Choroby krwi i układu krwiotwórczego	N	N	N	N	N
		upośledzające sprawność ustroju.
		Skazy krwotoczne
	2	Zespół nabytego upośledzenia odporno-	N	N	N	N	N
		ści (AIDS) i inne defekty immunolo-
		giczne
58	-	Hypersplenizm pierwotny bez zmian we	N	N	N/Z	Z/N	Z
		krwi lub w wątrobie, przy dobrym
		ogólnym stanie klinicznym
59	1	Przebyty zespół popromienny nie upo-	N	N	N	N/Z	N
		śledzający sprawności ustroju
	2	Przebyty zespół popromienny upośledza-	N	N	N	N	N
		jący sprawność ustroju
60	1	Choroby układowe tkanki łącznej	N	N	N	N/Z	N/Z
	2	Choroby mięśni i stawów, zmiany zwyro-	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N	Z
		dnieniowe bez zespołów bólowych, nie
		upośledzające sprawności ustroju
61	1	Skaza (dna) moczanowa w okresie	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N
		remisji
	2	Dna moczanowa z napadami lub	N	N	N	N/Z	N/Z
		powikłaniami
62	1	Inne choroby i zaburzenia przemiany	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N
		materii, nie upośledzające sprawności
		ustroju
	2	Inne choroby i zaburzenia przemiany	N	N	N	N	N
		materii, upośledzające sprawność
		ustroju
	3	Nieprawidłowości w składzie krwi i	Z/N	Z/N	Z/N	Z	Z
		płynów ustrojowych przy prawidłowym
		stanie klinicznym, nie upośledzające
		sprawności ustroju
	4	Ujemne skutki działania toksyn i sub-	N	N	N	N/Z	Z/N
		stancji egzogennych na organizm ludzki,
		nieznacznie upośledzające sprawność
		ustroju
	5	Ujemne skutki działania toksyn i sub-	N	N	N	N	N
		stancji egzogennych na organizm ludzki,
		znacznie upośledzające sprawność
		ustroju
	6	Niedostateczna tolerancja niedotlenie-	N	N	N	N	N
		nia i wysokości
	7	Niedostateczna tolerancja przyspieszeń	N/Z	N/Z	-	-	-
	8	Obniżona sprawność fizyczna	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N

ROZDZIAŁ XV - UKŁAD NERWOWY

1	2	3	4	5	6	7	8
63	1	Przewlekłe zespoły bólowe, korzeniowe,	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N	Z
		nerwowe i splotów nerwowych, z okreso-
		wymi niezbyt częstymi zaostrzeniami
	2	Przewlekłe zespoły bólowe, korzeniowe,	N	N	N/Z	N/Z	Z/N
		nerwowe i splotów nerwowych, z częsty-
		mi zaostrzeniami
	3	Przewlekłe choroby i trwałe następstwa	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N	Z
		chorób lub urazów obwodowego układu
		nerwowego, nie upośledzające sprawno-
		ści ustroju
	4	Przewlekłe choroby i trwałe następstwa	N	N	N	N	N/Z
		chorób lub urazów obwodowego układu
		nerwowego, upośledzające sprawność
		ustroju
64	1	Objawy szczątkowe po przebytych choro-	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N
		bach organicznych lub urazach odśrod-
		kowego układu nerwowego
		- skompensowane
	2	Trwałe następstwa chorób lub urazów	N	N	N	N	N
		ośrodkowego układu nerwowego z zabu-
		rzeniami mózgowo-rdzeniowymi,
		upośledzające sprawność ustroju
	3	Organiczne postępujące choroby ośrod-	N	N	N	N	N
		kowego układu nerwowego, nie rokujące
		poprawy
	4	Przebyty samoistny krwotok podpaję-	N	N	N	N	N
		czynówkowy
65	1	Choroby układu mięśniowego nieznacznie	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N
		upośledzające sprawność ustroju
	2	Choroby układu mięśniowego znacznie	N	N	N	N	N
		upośledzające sprawność ustroju
66	1	Zaburzenia czynności biolelektrycznej	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		mózgu bez cech napadowości
	2	Napadowe zaburzenia czynności bioele-	N	N	N	Z/N	Z/N
		ktrycznej mózgu
	3	Przebyte napadowe krótkotrwałe zabu-	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		rzenia świadomości o etiologii nie-
		padaczkowej
	4	Padaczka	N	N	N	N	N
	5	Samoistne bóle głowy o różnej często-	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N
		tliwości
	6	Zespół hiperwentylacyjny i wzmożona	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N
		pobudliwość nerwowo-mięśniowa (tęży-
		czka utajona)

ROZDZIAŁ XVI - STAN PSYCHICZNY

1	2	3	4	5	6	7	8
67	1	Zaburzenia emocjonalne	Z/N	Z/N	Z/N	Z	Z
	2	Nerwice nieznacznie upośledzające	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N
		zdolności adaptacyjne (skompensowane)
	3	Nerwice znacznie upośledzające zdolno-	N	N	N	N	N
		ści adaptacyjne i kompensancyjne
68	1	Sytuacyjne reakcje dezadaptacyjne nie-	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N	Z
		znacznie upośledzające zdolności
		przystosowawcze
	2	Sytuacyjne reakcje dezadaptacyjne	N	N	N	N	N
		znacznie upośledzające zdolności
		przystosowawcze
69	1	Osobowość nieprawidłowa nieznacznie	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N
		upośledzająca zdolności adaptacyjne
	2	Osobowość nieprawidłowa znacznie	N	N	N	N	N
		upośledzająca zdolności adaptacyjne
70	-	Moczenie nocne	N	N	N	N	N
71	1	Przebyte psychozy reaktywne, infekcy-	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N
		jne intoksakacyjne bez defektu i
		nie wykazujące tendencji do nawrotów
	2	Psychozy egzogenne lub endogenne prze-	N	N	N	N	N
		wlekłe albo przebiegające z nawrotami
72	1	Obniżenie funkcji poznawczych i psy-	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N
		chomotorycznych nieznacznego stopnia
	2	Ociężałość umysłowa	N	N	N	N	N
73	1	Nadużywanie alkoholu (leków) itp. bez	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N
		cech uzależnienia
	2	Uzależnienie alkoholowe (lekowe itp.)	N	N	N	N	N
74	-	Zespół psychoorganiczny	N	N	N	N	N
75	-	Inne zaburzenia psychiczne znacznie	N	N	N	N	N
		upośledzające zdolności adaptacyjne

ROZDZIAŁ XVII - KOŃCZYNY

1	2	3	4	5	6	7	8
76	1	Wygojone złamanie kości miednicy,	Z	Z	Z	Z	Z
		pasa barkowego, kończyn, nie upośle-
		dzające sprawności ustroju
	2	Wygojone złamanie kości miednicy,	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N	Z/N
		pasa barkowego, kończyn, nieznacznie
		upośledzające sprawność ustroju
	3	Wygojone złamanie kości miednicy,	N	N	N	N	N
		pasa barkowego, kończyn, upośledzające
		sprawność ustroju; stawy rzekome kości
		długich
	4	Brak zrostu kości łódeczkowatej nad-	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N	Z
		garstka, z zachowaniem pełnej rucho-
		mości ręki
	5	Brak kończyny górnej	N	N	N/Z	N/Z	N/Z
	6	Brak kończyny dolnej	N	N	N/Z	N/Z	N/Z
77	1	Skrócenie kończyny dolnej od 2 cm	Z/N	Z/N	Z/N	Z	Z
		do 5 cm
	2	Skrócenie kończyny dolnej powyżej 5 cm	N	N	N	N	N/Z
78	1	Zniekształcenia, zmiany pourazowe w	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	Z
		obrębie wielkich stawów kończyn, nie-
		znacznie upośledzające sprawność
		ustroju
		Zwichnięcia nawykowe
	2	Zniekształcenia, zmiany pourazowe	N	N	N	N	N
		w obrębie wielkich stawów kończyn,
		znacznie upośledzające sprawność
		ustroju
	3	Przewlekłe pourazowe choroby stawów	N	N	N	N	N/Z
		upośledzające sprawność ustroju
	4	Zgrubienia i zniekształcenia kości po	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N	Z
		przebytych stanach zapalnych, niezna-
		cznie upośledzające sprawność ustroju
	5	Zgrubienia i zniekształcenia kości po	N	N	N	N	N
		przebytych stanach zapalnych, znacznie
		upośledzające sprawność ustroju
79	1	Stopa płaska lub wydrążona, nie upo-	Z	Z	Z	Z	Z
		śledzająca sprawności ustroju
	2	Stopa płaska, koślawa lub wydrążona,	N	N	N	N	Z/N
		upośledzająca sprawność ustroju
	3	Stopa szpotawa, końska, piętowa i inne,	N	N	N	N	Z/N
		upośledzająca sprawność ustroju
	4	Kolana szpotawe lub koślawe nie upo-	Z	Z	Z/N	Z	Z
		śledzające sprawności ustroju
	5	Kolana szpotawe lub koślawe upośledza-	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N
		jące sprawność ustroju
80	1	Żylaki kończyn	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N
	2	Rozległe żylaki kończyn, ze zmianami	N	N	N	N/Z	N/Z
		troficznych lub owrzodzeniami
	3	Zespoły pozakrzepowe	N	N	N	N/Z	N/Z
81	1	Brak palców stóp, z zachowaniem	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N	Z
		główek kości śródstopia, nie
		upośledzający chodzenia
	2	Brak palców stóp, z zachowaniem	N	N	N	N	N/Z
		główek kości śródstopia, upośledza-
		jący chodzenie
	3	Braki palców stóp, z uszkodzeniem	N	N	N	N	N/Z
		główek kości śródstopia
	4	Zniekształcenie palców stóp nie	Z	Z	Z	Z	Z
		upośledzające chodzenia
	5	Zniekształcenie palców stóp upośledza-	N	N	N	N	N/Z
		jące chodzenie
	6	Palce nadliczbowe stopy nie upośledza-	Z	Z	Z	Z	Z
		jące chodzenie
	7	Palce nadliczbowe stopy upośledzające	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		chodzenie
82	1	Brak jednego palca prawej ręki przy	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		zachowanym kciuku i wskazicielu
	2	Brak dwóch palców ręki prawej przy	N	N	N	N/Z	Z/N
		zachowanym kciuku i wskazicielu
	3	Braki trzech palców prawej ręki przy	N	N	N	N	N
		zachowanym kciuku
	4	Brak prawego wskaziciela	N	N	N	N/Z	Z/N
	5	Brak prawego kciuka	N	N	N	N	Z/N
	6	Brak prawego kciuka przy braku jednego	N	N	N	N	N/Z
		lub więcej palców tej samej ręki
	7	Brak dwóch palców lewej ręki przy za-	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N
		chowanym kciuku lub brak lewego kciuka
	8	Brak trzech palców lub kciuka prawej	N	N	N	N	N
		ręki i jednego palca lewej ręki
	9	Brak czterech lub wszystkich palców	N	N	N	N	N
		jednej ręki
	10	Częściowe braki palców ręki nie upo-	Z/N	Z/N	Z/N	Z/N	Z
		śledzające zdolności chwytu
	11	Częściowe braki palców ręki niezna-	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N
		cznie upośledzające zdolność chwytu
	12	Brak palców ręki znacznie upośledza-	N	N	N	N	N/Z
		jący zdolność chwytu
	13	Ograniczenie ruchów palców lub przy-	Z/N	Z/N	Z/N	Z	Z
		kurcze nie upośledzające sprawności
		ręki
	14	Ograniczenie ruchów palców lub przy-	N/Z	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N
		kurcze nieznacznie upośledzające
		sprawność ręki
	15	Ograniczenie ruchów palców lub przy-	N	N	N	N	N/Z
		kurcze upośledzające sprawność ręki
	16	Palce nadliczbowe nie upośledzające	Z	Z	Z	Z	Z
		sprawności ręki
	17	Palce nadliczbowe upośledzające	N	N	N	N	Z/N
		sprawność ręki
	18	Zrośnięcie palców nie upośledzające	Z	Z	Z	Z	Z
		sprawności ręki
	19	Zrośnięcie palców upośledzające	N	N	N	N	Z/N
		sprawność ręki

ROZDZIAŁ XVIII - NOWOTWORY

1	2	3	4	5	6	7	8
83	1	Nowotwory niezłośliwe nieznacznie	Z/N	Z/N	Z/N	Z	Z
		upośledzające lub nie upośledzające
		sprawności ustroju
	2	Nowotwory niezłośliwe, ze względu na	N	N	N	N/Z	Z/N
		wielkość albo umiejscowienie upośle-
		dzające sprawność ustroju lub szpecące
84	1	Nowotwory złośliwe	N	N	N	N	N
	2	Stan po częściowym usunięciu narządu	N	N	N	N/Z	N/Z
		lub usunięciu jednego z parzystych
		narządów z powodu nowotworów złośli-
		wych, nie upośledzający sprawności
		ustroju
	3	Stan po usunięciu nowotworu złośliwego	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		w okresie początkowym w granicach zdro-
		wotnych tkanek - bez przerzutów i na-
		wrotów - przy pełnej sprawności czyn-
		nościowej ustroju
	4	Blizny po usunięciu nowotworów złośli-	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z	N/Z
		wych skóry lub po leczeniu energią
		promienistą

ROZDZIAŁ XIX - NARZĄD RODNY

1	2	3	4	5	6	7	8
85	1	Wada rozwojowa pochwy, macicy, jajni-	Z	Z	Z	Z	Z
		ków, jajowodów, nie upośledzająca
		sprawności ustroju
	2	Zaburzenia hormonalne cyklu miesią-	N	N	N	N/Z	N/Z
		czkowego ze zmianami przerostowymi
		i wytwórczymi w narządzie rodnym
86	1	Pęknięcie krocza I stopnia	Z	Z	Z	Z	Z
	2	Pęknięcia krocza II stopnia	N	N	N	N	N
	3	Opuszczenie narządu rodnego upośle-	N	N	N	N	N
		dzające sprawność ustroju
87	-	Zmiany położenia macicy nie upośle-	Z	Z	Z	Z	Z
		dzające sprawności ustroju
88	1	Przewlekły stan zapalny narządów ro-	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N	Z
		dnych, z nieznacznymi zaburzeniami
		ustroju
	2	Przewlekły stan zapalny narządów ro-	N	N	N	N	N
		dnych, ze znacznymi zaburzeniami
		ustroju
	3	Inne nieprawidłowości narządu rodnego	N/Z	N/Z	Z/N	Z/N	N/Z
89	-	Gruźlica narządu rodnego	N	N	N	N	N
90	-	Ciąża	N	N	N/Z	N/Z	N/Z

Objaśnienia szczegółowe

Do § 90. Ciąży nie traktuje się jako choroby lub ułomności. Niezdolność należy orzekać w drugiej połowie ciąży i w 3 miesiącu po porodzie.

Załącznik nr 3 ⁵¹

WYKAZ CHORÓB I UŁOMNOŚCI PRZY OCENIE ZDOLNOŚCI FIZYCZNEJ I PSYCHICZNEJ DO SŁUŻBY NA OKRĘCIE W SPECJALNOŚCIACH MORSKICH MARYNARKI WOJENNEJ

Para- graf	Punkt	Choroby i ułomności	Zespoły badanych
			A	B	C
			kandydaci do: - służby na okrętach - szkolenia w specjalno- ściach morskich	- marynarze służby zasadniczej na okrętach - słuchacze wojskowych szkół morskich i kursów szkolenia specjalistów morskich	żołnierze zawodowi - specjaliści morscy
			kat.	grupa	kat.	grupa	kat.	grupa
1	2	3	4	5	6	7	8	9

ROZDZIAŁ I - BUDOWA CIAŁA

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1	1	Wzrost powyżej 185 cm przy proporcjo-	N/Z	II-IV	Z/N	II/IV	Z	II-IV
		nalnej budowie ciała
	2	Wzrost poniżej 160 cm do 150 cm przy	N	-	N	-	Z/N	II-IV
		proporcjonalnej budowie ciała
	3	Wzrost poniżej 150 cm przy proporcjo-	N	-	N	-	N	-
		nalnej budowie ciała
	4	Słaba budowa ciała	N/Z	II-IV	Z/N	II-IV	Z/N	II-IV
	5	Słaba budowa ciała upośledzająca	N	-	N	-	N	-
		sprawność ustroju
	6	Charłactwo nie rokująca poprawy	N	-	N	-	N	-
	7	Otyłość nie upośledzająca sprawności	N/Z	II-IV	N/Z	II-IV	Z/N	II-IV
		ustroju
	8	Otyłość upośledzająca sprawność	N	-	N	-	N	-
		ustroju
	9	Otyłość znacznie upośledzająca spraw-	N	-	N	-	N	-
		ność ustroju
	10	Odwrotne położenie trzew bez zaburzeń	N	-	N	-	N	-
		w ustroju

Objaśnienia szczegółowe

Specjalistów morskich dzieli się na grupy:

Grupa I:

a) członkowie załóg okrętów podwodnych wszystkich specjalności,

b) nurkowie,

c) inni specjaliści;

Grupa II:

a) specjaliści artylerii pokładowej,

b) specjaliści łączności - radiotelegrafiści, hydroakustycy,

c) specjaliści mechanicy - obsługa siłowni okrętowych;

Grupa III:

a) specjaliści nawigacji - obsługa urządzeń nawigacji i radio nawigacji, stacji żyroskopowych i innych urządzeń nawigacyjnych,

b) specjaliści łączności - sygnaliści, obsługa urządzeń radiolokacji,

c) specjaliści elektryczności - elektrycy urządzeń elektrycznych siłowni, oświetlenia, instalacji elektrycznych wewnętrznych i zewnętrznych,

d) specjaliści mechanicy - urządzeń pokładowych, drenażyści, obsługa innych urządzeń mechanicznych,

e) specjaliści artylerii - obsługa broni podwodnych, wyrzutni torpedowych, broni rakietowej, stacji naprowadzenia ognia itp.;

Grupa IV:

a) specjaliści służby zdrowia,

b) specjaliści chemicy,

c) administracje i kwatermistrzostwo.

Ponadto w każdej grupie specjalistów wyodrębnia się następujące zespoły badanych:

1) Zespół A: 1) kandydaci do służby na okrętach,

2) kandydaci do szkolenia w specjalnościach morskich;

2) Zespół B: 1) marynarze służby zasadniczej na okrętach,

2) słuchacze wojskowych szkół morskich i kursów szkolenia specjalistów morskich;

3) Zespół C: żołnierze zawodowi - specjaliści morscy.

ROZDZIAŁ II - SKÓRA, TKANKA PODSKÓRNA, NACZYNIA LIMFATYCZNE I WĘZŁY CHŁONNE

1	2	3	4	5	6	7	8	9
2	1	Przewlekłe choroby skóry nie upośle-	N/Z	I-IV	N/Z	I-IV	Z/N	I-IV
		dzające sprawności ustroju
	2	Przewlekłe choroby skóry nieznacznie	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		szpecące lub nieznacznie upośledzające
		sprawność ustroju
	3	Przewlekłe choroby skóry szpecące,	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		upośledzające sprawność ustroju
	4	Przewlekłe choroby skóry wybitnie	N	-	N	-	N	-
		szpecące, znacznie upośledzające
		sprawność ustroju
	5	Ciała obce wgojone w powłoki zewnę-	Z	I-IV	Z	I-IV	Z	I-IV
		trzne, nie upośledzające sprawności
		ustroju
	6	Ciała obce wgojone w powłoki zewnę-	N	-	N	-	N	-
		trzne, znacznie upośledzające spraw-
		ność ustroju
	7	Tatuaże nie szpecące	Z	I-IV	Z	I-IV	Z	I-IV
	8	Tatuaże szpecące	N/Z	I-IV	Z/N	I-IV	Z/N	I-IV
	9	Torbiel włosowa z przetoką lub bez	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		przetoki
3	1	Blizny nie szpecące lub nie upośle-	Z	I-IV	Z	I-IV	Z	I-IV
		dzające sprawności ustroju
	2	Blizny nieznacznie szpecące lub nie-	N	-	N/Z	I-IV	Z/N	I-IV
		znacznie upośledzające sprawność
		ustroju
	3	Blizny szpecące lub miernie upośledza-	N	-	N	-	N/Z	I-IV
		jące sprawność ustroju
	4	Blizny znacznie szpecące lub znacznie	N	-	N	-	N	-
		upośledzające sprawność ustroju
	5	Blizny po samouszkodzeniach	Z/N	I-IV	Z/N	I-IV	Z/N	I-IV
4		Skupienia powiększonych węzłów chłon-	N	_	N	-	N	-
		nych, z ropieniem lub bez
4a	1	Organiczne schorzenia naczyń	N	N	N	N	N	N
		limfatycznych nieznacznie upośledzające sprawność ustroju
	2	Schorzenia naczyń limfatycznych	N	N	N	N	N	N
		upośledzające sprawność ustroju

Objaśnienia szczegółowe

Do § 2 pkt 1 i 2. Dotyczy również chorób skóry połączonych z nadmierną potliwością lub pogarszających się pod wpływem temperatury i wilgotności powietrza.

Do § 3 pkt 2. Za blizny upośledzające sprawność ustroju uważa się takie, które utrudniają noszenie umundurowania i oporządzenia, a także blizny połączone z ubytkiem tkanek miękkich (po zranieniach, oparzeniach itp.) oraz blizny w miejscach narażonych na tarcie w czasie ruchów i chodzenia, jak również szerokie blizny pooperacyjne ze ściągnięciem powłok lub zrostami jam ciała.

pkt 5. Wymagane badanie psychiczne.

ROZDZIAŁ III - CZASZKA

1	2	3	4	5	6	7	8	9
5	1	Zniekształcenie czaszki nie upośle-	N/Z	I-IV	N	-	N/Z	II-IV
		dzające sprawności ustroju
	2	Zniekształcenie czaszki (np. guzy,	N	-	N	-	N	-
		wgniecenia) i ubytki kości czaszki
		pourazowe oraz chorobowe, upośledza-
		jące sprawność ustroju

ROZDZIAŁ IV - NARZĄD WZROKU

1	2	3	4	5	6	7	8	9
6	1	Zniekształcenia powiek nie upośledza-	N/Z	I-IV	Z/N	I-IV	Z	I-IV
		jące funkcji ochronnej
	2	Zniekształcenia powiek nieznacznie	N	-	N	-	N/Z	I-IV
		upośledzające funkcję ochronną
	3	Zniekształcenia powiek upośledzające	N	-	N	-	N	-
		funkcję ochronną
	4	Przewlekłe choroby brzegów powiek lub	N	-	N/Z	II-IV	Z/N	II-IV
		spojówek nie upośledzające lub niezna-
		cznie upośledzające sprawność ochronną
		oka
	5	Przewlekłe choroby brzegów powiek lub	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		spojówek trudno poddające się leczeniu,
		upośledzające sprawność oka
	6	Zrosty spojówki gałkowej i powiekowej,	N	-	N/Z	II-IV	Z/N	II-IV
		nie upośledzające ruchów gałki ocznej
		lub powiek
7	-	Nieznaczne upośledzenie wydzielania	N	-	N	-	Z/N	II-IV
		lub odpływu łez
8	-	Ślepota jednego oka lub brak jednej	N	-	N	-	N	-
		gałki ocznej przy ostrości wzroku
		pozostałego oka nie mniejszej niż 0,8,
		bez korekcji albo po zastosowaniu
		szkieł sferycznych do ± 3,0 D lub
		cylindrycznych do ± 2,0 D
9	1	Nieznaczny oczopląs przy skierowaniu	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		gałek ocznych w bok
	2	Nieznaczny oczopląs przy patrzeniu	N	-	N	-	N	-
		wprost, wzmagający się przy patrzeniu
		w bok
10	1	Zez utajony lub zez jawny nieznacznego	N	-	N/Z	II-IV	Z/N	I-IV
		stopnia przy ostrości wzroku każdego
		oka 0,5 lub większej, z korekcją szkła-
		mi sferycznymi wklęsłymi lub wypukłymi
		do 3,0 D albo cylindrycznymi wklęsłymi
		lub wypukłymi do 1,0 D
	2	Brak jednoczesnego widzenia obuocznego	N	-	N/Z	II-IV	Z/N	II-IV
		(zez utajony, zez naprzemienny) z os-
		trością wzroku każdego oka nie mniej-
		szą niż 0,5, z korekcją szkłami sfe-
		rycznymi wklęsłymi lub wypukłymi po-
		wyżej 3,0 D do 6,0 D albo cylindry-
		cznymi wklęsłymi lub wypukłymi powy-
		żej 1,0 D do 2,0 D
11	-	Niedowład mięśni zewnętrznych lub	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		wewnętrznych oka porażenny lub pou-
		razowy, nieznacznie upośledzający
		czynność wzrokową, nie powodujący
		podwójnego widzenia
12	1	Ostrość wzroku jednego oka, obu oczu	Z/N	II i IV	Z/N	II i IV	Z/N	II i IV
		poniżej 0,8, nie mniejsza niż 0,5
		bez korekcji szkłami
	2	Ostrość wzroku każdego oka powyżej	N	-	N/Z	II i IV	Z/N	II i IV
		0,5, z korekcją szkłami sferycznymi
		wklęsłymi lub wypukłymi do 3,0 D albo
		cylindrycznymi wklęsłymi lub wypukłymi
		do 1,0 D
	3	Ostrość wzroku każdego oka powyżej 0,5	N	-	N	-	N/Z	II i IV
		z korekcją szkłami sferycznymi wklęsły-
		mi lub wypukłymi powyżej 3,0 D do 6,0 D
		albo cylindrycznymi wklęsłymi lub wypu-
		kłymi powyżej 1,0 D do 3,0 D
13	1	Przebyte, nie nawracające choroby ro-	N/Z	I-IV	N	-	N/Z	II i IV
		gówki, twardówki, tęczówki, ciała
		rzęskowego i soczewki
	2	Przebyte i nawracające choroby rogów-	N	-	N	-	N	-
		ki, twardówki, tęczówki, ciała rzęsko-
		wego i soczewki
	3	Przebyte, nie nawracające choroby	N	-	N	-	N/Z	II i IV
		siatkówki, naczyniówki i nerwku
		wzrokowego
	4	Przewlekłe i nawracające choroby siat-	N	-	N	-	N	-
		kówki, naczyniówki i nerwu wzrokowego
	5	Nieznaczne upośledzenie rozróżniania	Z/N	III-IV	Z/N	III-IV	Z/N	III/IV
		barw
	6	Upośledzenie rozróżniania barw	N	-	N/Z	IV	Z/N	III-IV
	7	Jaskra	N	-	N	-	N	-

Objaśnienia szczegółowe

Do § 10 pkt 2. Osoby kwalifikowane w zespole badanych "C" można oceniać jako zdolne do służby w specjalnościach morskich, gdy warunek właściwej oceny odległości nie jest istotny przy wykonywaniu zadań służbowych.

Do § 13 pkt 5. Kandydatów do szkół morskich i szkolenia w specjalnościach morskich uważa się za zdolnych, jeżeli badanie wykazuje jedynie anomalie barwne, a nie - ślepotę barwy.

ROZDZIAŁ V - NARZĄD SŁUCHU

1	2	3	4	5	6	7	8	9
14	1	Zniekształcenie lub niedorozwój (nie	N/Z	I-IV	Z/N	III-IV	Z	III-IV
		szpecące) jednej lub obu małżowin
		usznych, bez równoczesnego upośle-
		dzenia słuchu
	2	Brak lub znaczny niedorozwój albo	N	-	N/Z	III-IV	Z/N	III/IV
		znaczne zniekształcenie jednej lub
		obu małżowin usznych, bez równocze-
		snego upośledzenia słuchu
15	1	Jednostronne lub obustronne zwężenie	N/Z	I-IV	Z/N	III-IV	Z	III-IV
		przewodu słuchowego zewnętrznego,
		blizny błony bębenkowej, bez osłabie-
		nia słuchu
	2	Jednostronne lub obustronne zwężenie	N	-	N	-	N/Z	III-IV
		przewodu słuchowego zewnętrznego,
		blizny błony bębenkowej, przewlekły
		nieżyt ucha środkowego, z osłabieniem
		słuchu
16	-	Jednostronny lub obustronny suchy	N	-	N	-	N/Z	III-IV
		ubytek błony bębenkowej
17	-	Jednostronne przewlekłe ropne zapale-	N	-	N	-	N	-
		nie ucha środkowego niezależnie od
		ostrości słuchu
18	1	Przebyta antromastoidektomia bez upo-	N	-	N/Z	III-IV	Z/N	III-IV
		śledzenia słuchu
	2	Przebyta wygojona jednostronna opera-	N	-	N	-	N/Z	III-IV
		cja zachowawcza ucha środkowego
19	1	Jednostronne lub obustronne zwyrodnie-	N	-	N	-	N/Z	III-IV
		nie włókniste lub kostne (tympano- lub
		otoskleroza) ucha środkowego, z osła-
		bieniem słuchu
	2	Jednostronne zwyrodnienie włókniste	N	-	N	-	N	-
		lub kostne (tympano- lub otoskleroza)
		ucha środkowego, z przytępieniem słuchu
20	1	Jednostronne lub obustronne upośledze-	Z/N	I,III,IV	Z	I,III,IV	Z	I,III,IV
		nie słuchu wyłącznie w zakresie tonów
		wysokich
	2	Jednostronne lub obustronne osłabienie	N	-	N	-	N/Z	I,III,IV
		słuchu, bez zaburzeń równowagi ciała
	3	Jednostronne przytępienie słuchu bez	N	-	N	-	N	-
		zaburzeń równowagi ciała

Objaśnienia szczegółowe

Do § 20 pkt 1. Badanych, u których stwierdzono upośledzenie słuchu w tonach 4000-6000-8000 (dla wszystkich tonów przekraczających 40 decybeli), należy kwalifikować jako niezdolnych na kandydatów do wojskowych szkół zawodowych, a pozostałych - jako zdolnych.

pkt 1 i 2. Wymienione stany patologiczne w stosunku do nurków i płetwonurków stanowią o niezdolności.

ROZDZIAŁ VI - JAMA USTNA

1	2	3	4	5	6	7	8	9
21	1	Zniekształcenie warg, wrodzone lub na-	N	-	N/Z	II i IV	Z/N	II i IV
		byte, nie szpecące, nieznacznie upo-
		śledzające mowę lub przyjmowanie po-
		karmów
	2	Zniekształcenie warg, wrodzone lub na-	N	-	N	-	N	-
		byte, znacznie szpecące lub upośledza-
		jące mowę i przyjmowanie pokarmów
22	1	Zniekształcenie języka nie upośledza-	Z	I-IV	Z	I-IV	Z	I-IV
		jące mowy i połykania
	2	Zniekształcenie języka nieznacznie	N	-	N	-	Z/N	I-IV
		upośledzające mowę i połykanie
	3	Zniekształcenie języka znacznie upo-	N	-	N	-	N	-
		śledzające mowę lub połykanie
	4	Przewlekłe zapalenie ślinianek nie-	N	-	N/Z	II-IV	Z/N	II-IV
		znacznie upośledzające sprawność
		ustroju
	5	Przewlekłe zapalenie ślinianek upośle-	N	-	N	-	N	-
		dzające sprawność ustroju
23	1	Braki i wady uzębienia, z utratą zdol-	N/Z	II-IV	Z	IV	Z	IV
		ności żucia do 67%, przy zachowanych
		zębach przednich
	2	Braki i wady uzębienia, w tym również	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		zębów przednich, z utratą zdolności
		żucia do 67%
	3	Braki i wady uzębienia, z utratą zdol-	N	-	N	-	N	-
		ności żucia powyżej 67%
	4	Przewlekłe zapalenie okołozębia, z za-	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		nikiem tkanki kostnej przyzębia i czę-
		ściowym rozchwianiem zębów
24	1	Zniekształcenie szczęki lub żuchwy,	Z	II-IV	Z	II-IV	Z	II-IV
		wrodzone lub nabyte, nie upośledza-
		jące zdolności żucia
	2	Zniekształcenie szczęki lub żuchwy,	N	-	Z/N	II-IV	Z/N	II-IV
		wrodzone lub nabyte, nieznacznie
		upośledzające zdolność żucia
	3	Złamanie szczęki lub żuchwy, nie	N	-	N	-	N	-
		zrośnięte lub zrośnięte niepra-
		widłowo, znacznie upośledzające
		zdolność żucia
	4	Zniekształcenie szczęki lub żuchwy	N	-	N	-	N	-
		uniemożliwiające żucie
	5	Ograniczenie rozwierania szczęk	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		(odległość między górnymi a dolnymi
		siekaczami powyżej 2 cm)
	6	Ograniczenie rozwierania szczęk	N	-	N	-	N	-
		(odległość między górnymi a dolnymi
		siekaczami poniżej 2 cm)
	7	Przebyte operacje kostno-korekcyjne	N	-	Z/N	I-IV	Z	I/IV
		albo kostno-odtwórcze szczęki lub
		żuchwy, bez upośledzenia zdolności
		żucia
	8	Przebyte operacje kostno-odtwórcze	N	-	N/Z	I-IV	Z/N	I-IV
		albo kostno-korekcyjne szczęki lub
		żuchwy, z nieznacznym upośledzeniem
		zdolności żucia
	9	Przebyte operacje kostno-korekcyjne	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		albo kostno-odtwórcze szczęki lub
		żuchwy, z miernym upośledzeniem
		zdolności żucia
	10	Przebyte operacje kostno-korekcyjne	N	-	N	-	N	-
		lub kostno-odtwórcze szczęki lub
		żuchwy, ze znacznym upośledzeniem
		zdolności żucia
	11	Przewlekłe schorzenie stawu żuchwowego	N	-	N/Z	II-IV	Z/N	II-IV
		nie upośledzające zdolności żucia
	12	Przewlekłe schorzenie stawu żuchwowego	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		nieznacznie upośledzające zdolność
		żucie

Objaśnienia szczegółowe

Do § 23 pkt 1. U kandydatów na nurków braki w uzębieniu nie mogą przekraczać 45%, przy zachowanych zębach przednich. U kandydatów do służby na okręcie w specjalnościach morskich braki powierzchni żucia nie mogą przekraczać 50%.

pkt 1 i 2. Wymogiem zdolności kandydatów (grupa A) jest ewentualna możliwość uzupełnienia braków uzębienia protezą stałą (mostem), przy zachowywaniu zębów filarowych (trójek) i trzonowych (szóstek i siódemek).

Konieczność protezowania określa Wojskowa Komisja Morsko-Lekarska (WKML).

ROZDZIAŁ VII - NOS, GARDŁO, KRTAŃ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
25	1	Polipy nosa lub przerosty muszli	N/Z	II-IV	Z	II-IV	Z	II-IV
		nosowych, nieznacznie upośledzające
		drożność nosa
	2	Polipy nosa lub przerosty muszli	N	-	Z/N	II-IV	Z/N	II-IV
		nosowych, upośledzające drożność
		nosa
	3	Skrzywienie przegrody nosa nie upoś-	Z/N	I-IV	Z	I-IV	Z	I-IV
		ledzające drożności nosa
	4	Skrzywienie przegrody nosa upośle-	N	-	N	-	Z/N	II-IV
		dzające drożność nosa
	5	Zwężenie nozdrzy (przednich i tylnych)	Z/N	I-IV	Z	I-IV	Z	I-IV
		nieznacznie upośledzające drożność
		nosa
	6	Zwężenie nozdrzy (przednich i tylnych)	N	-	N	-	Z/N	II-IV
		upośledzające drożność nosa
	7	Zarośnięcie jam nosowych	N	-	N	-	N	-
	8	Zniekształcenie lub zniszczenie części	N	-	N	-	Z/N	II-IV
		nosa, nieznacznie szpecące lub nie-
		znacznie upośledzające jego drożność
	9	Zniekształcenie lub zniszczenie nosa,	N	-	N	-	N	-
		znacznie szpecące lub upośledzające
		jego drożność
	10	Przewlekłe nieżytowe zapalenie zatok	N	-	N	-	Z/N	II-IV
		przynosowych
	11	Przewlekłe śluzoworopne lub ropne za-	N	-	N	-	N	-
		palenie zatok przynosowych
	12	Przewlekły naczynioruchowy nieżyt	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		nosa, upośledzający oddychanie
	13	Przewlekły suchy nieżyt nosa lub suchy	Z	II-IV	Z	II-IV	Z	II-IV
		zanikowy nieżyt nosa, nieznacznie
		upośledzający oddychanie
	14	Przewlekły suchy nieżyt nosa lub suchy	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		zanikowy nieżyt nosa, znacznie upośle-
		dzający sprawność ustroju
26	1	Przewlekły nieżyt (zwykły, przerostowy	Z	II-IV	Z	II-IV	Z	II-IV
		lub zanikowy) gardła lub krtani, nie-
		znacznie upośledzający sprawność
		ustroju
	2	Przewlekły nieżyt (zwykły, przerostowy	N	-	N	-	N	-
		lub zanikowy) gardła lub krtani, zna-
		cznie upośledzający sprawność ustroju
	3	Blizny i zniekształcenia gardła,	Z	II-IV	Z	II-IV	Z	II-IV
		krtani lub tchawicy, nieznacznie
		upośledzające sprawność ustroju
	4	Blizny i zniekształcenia gardła, krta-	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		ni lub tchawicy, upośledzające spraw-
		ność ustroju i oddychanie
27	1	Zaburzenia ruchomości wiązadeł na tle	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		organicznym lub czynnościowym, nie-
		znacznie upośledzające sprawność
		ustroju
	2	Zaburzenia ruchomości wiązadeł głoso-	N	-	N	-	N	-
		sowych na tle organicznym lub czyn-
		nościowym, upośledzające sprawność
		ustroju
28	-	Wady wymowy nieznacznie upośledzające	Z	IV	Z	IV	Z	II-IV
		zdolność porozumiewania się
29	1	Przewlekłe całoroczne alergiczne nie-	N	-	N	-	Z/N	II-IV
		żyty górnych dróg oddechowych, nie-
		znacznie upośledzające sprawność
		ustroju
	2	Przewlekłe całoroczne alergiczne nie-	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		żyty górnych dróg oddechowych, zna-
		cznie upośledzające sprawność ustroju
	3	Sezonowy alergiczny nieżyt nosa	N	-	N/Z	II-IV	Z/N	II-IV

Objaśnienia szczegółowe

Do § 25 pkt 4 i 6. Wymienione stany patologiczne w stosunku do nurków i płetwonurków stanowią o niezdolności.

pkt 13. Stosuje się przy kwalifikowaniu zaburzenia barofunkcji zatok przynosowych.

ROZDZIAŁ VIII - SZYJA, KLATKA PIERSIOWA, KRĘGUSŁUP

1	2	3	4	5	6	7	8	9
30	-	Kręcz szyi niewielkiego stopnia	N	-	N	-	N	-
31	1	Zniekształcenie obojczyka nie upośle-	Z	I-IV	Z	I-IV	Z	I-IV
		dzające sprawności obręczy barkowej
	2	Zniekształcenie obojczyka upośledza-	N	-	N	-	N/Z	I-IV
		dzające sprawność obręczy barkowej
	3	Zniekształcenie obojczyka znacznie	N	-	N	-	N	-
		upośledzające sprawność obręczy
		barkowej
32	1	Zniekształcenia lub niewielkie ubytki	Z	I-IV	Z	I-IV	Z	I-IV
		kostne klatki piersiowej, nie upośle-
		dzające sprawności ustroju
	2	Zniekształcenia lub niewielkie ubytki	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		kostne klatki piersiowej, upośledzają-
		ce sprawność ustroju
	3	Zniekształcenia dużego stopnia lub	N	-	N	-	N	-
		rozległe ubytki kostne klatki piersio-
		wej, znacznie upośledzające sprawność
		ustroju
	4	Ciała obce wgojone w narządy klatki	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		piersiowej (oprócz wgojonych w serce)
		nie upośledzające sprawności ustroju
	5	Ciała obce wgojone w narządy klatki	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		piersiowej (oprócz wgojonych w serce)
		nieznacznie upośledzające sprawność
		ustroju
	6	Ciała obce wgojone w narządy klatki	N	-	N/Z	II-IV	Z/N	II-IV
		piersiowej (oprócz wgojonych w serce)
		miernie upośledzające sprawność ustroju
33	1	Skrzywienie i wady kręgosłupa, wrodzo-	Z/N	I-IV	Z/N	I-IV	Z/N	I-IV
		ne lub nabyte, nie upośledzające
		sprawności ustroju
	2	Skrzywienie i wady kręgosłupa, wrodzo-	N	-	N	-	Z/N	II-IV
		ne lub nabyte, upośledzające sprawność
		ustroju
	3	Skrzywienie i wady kręgosłupa, wrodzo-	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		ne lub nabyte, znacznie upośledzające
		sprawność ustroju
	4	Garb	N	-	N	-	N	-
	5	Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa nie-	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		znacznie upośledzająca sprawność
		ustroju
	6	Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa zna-	N	-	N	-	N	-
		cznie upośledzająca sprawność ustroju
	7	Zesztywniające zapalenie stawów	N	-	N	-	N	-
		kręgosłupa
	8	Gruźlica kręgosłupa	N	-	N	-	N	-
	9	Inne choroby kręgosłupa nie upośle-	Z/N	I-II	Z	I-IV	Z	I-IV
		dzające sprawności ruchowej
	10	Inne choroby kręgosłupa nieznacznie	N	-	N	-	Z/N	II-IV
		upośledzające sprawność ruchową
	11	Inne choroby kręgosłupa miernie upo-	N	-	N	-	N	-
		śledzające sprawność ruchową

ROZDZIAŁ IX - NARZĄD ODDECHOWY

1	2	3	4	5	6	7	8	9
34	1	Przewlekła nieswoista choroba oskrze-	N	-	N	-	Z/N	II-IV
		lowo-płucna (przewlekłe zapalenie
		oskrzeli, rozedma płuc) nie upośle-
		dzająca wskaźników spirometrycznych
	2	Przewlekła nieswoista choroba oskrze-	N	-	N	-	N	-
		lowo-płucna (przewlekłe zapalenie
		oskrzeli, rozedma płuc) upośledzająca
		wskaźniki spirometryczne
	3	Przewlekła nieswoista choroba oskrze-	N	-	N	-	N	-
		lowo-płucna (przewlekłe zapalenie
		oskrzeli, rozedma płuc), z wybitnym
		upośledzeniem wskaźników spirometry-
		cznych
	4	Przewlekła nieswoista choroba oskrze-	N	-	N	-	N	-
		lowo-płucna w okresie badań diagnosty-
		cznych lub leczenia specjalistycznego
	5	Astma oskrzelowa i zespoły astmatyczne	N	-	N	-	N	-
		ze sporadycznymi zaostrzeniami o niewie-
		lkim nasileniu
35	1	Pojedyncze zwapnienia lub niewielkie	Z	I-IV	Z	I-IV	Z	I-IV
		zwłóknienia po przebytym procesie
		gruźliczym
	2	Liczne zwapnienia i zwłóknienia po	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		przebytych rozsiewach krwiopochodnych
		gruźlicy, bez upośledzenia sprawności
		oddechowej
	3	Zmiany bliznowate po przebytej gruźli-	N	-	N	-	N	-
		cy płuc, z upośledzeniem sprawności
		oddechowej
	4	Gruźlica węzłowo-płucna czynna	N	-	N	-	N	-
	5	Gruźlica prosówkowa ostra	N	-	N	-	N	-
	6	Gruźlica rozsiana płuc	N	-	N	-	N	-
	7	Gruźlica naciekowa płuc	N	-	N	-	N	-
	8	Gruźlica płuc włóknista, włóknisto-	N	-	N	-	N	-
		guzkowa
	9	Serowate zapalenie płuc	N	-	N	-	N	-
	10	Gruźlica płuc włóknisto-jamista	N	-	N	-	N	-
	11	Zrosty i zgrubienia opłucnej, nie upo-	Z	I-IV	Z	I-IV	Z	I-IV
		śledzające sprawności krążeniowo-od-
		dechowej
	12	Zrosty i zgrubienia opłucnej ograni-	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		czające ruchomość przepony z przemie-
		szczeniem narządów, miernie upośledza-
		jące sprawność oddechowo-krążeniową
36	1	Śródmiąższowe zwłóknienie płuc i inne	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		rzadkie choroby płuc, nie upośledzają-
		ce sprawności ustroju
	2	Śródmiąższowe zwłóknienie płuc i inne	N	-	N	-	N	-
		rzadkie choroby płuc, upośledzające
		sprawność ustroju
	3	Ubytki tkanki płucnej po zabiegach	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		operacyjnych nie upośledzające wydol-
		ności oddechowo-krążeniowej

Objaśnienia szczegółowe

Do § 36 pkt 3. Za nieznaczne ubytki tkanki płucnej po zabiegu operacyjnym uważa się brak jednego segmentu przy braku zmian w sprawności układu oddechowego.

ROZDZIAŁ X - UKŁAD KRĄŻENIA

1	2	3	4	5	6	7	8	9
37	1	Choroby mięśnia sercowego oraz (albo)	N	-	N/Z	II-IV	Z/N	II-IV
		zaburzenia rytmu nawracające lub trwa-
		łe, nie upośledzające sprawności
		ustroju
	2	Choroby mięśnia sercowego oraz (albo)	N	-	N	-	N	-
		zaburzenia rytmu nawracające lub trwa-
		łe, powodujące znaczne upośledzenie
		sprawności ustroju
	3	Choroba wieńcowa stabilna bez przeby-	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		tego zawału serca
	4	Choroba wieńcowa niestabilna lub z	N	-	N	-	N	-
		przebytym zawałem
	5	Wrodzone wady serca	N	-	N	-	N/Z	II-IV
	6	Zastawkowe wady serca bez powikłań	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		nie upośledzające sprawności fizycznej
		(klasa czynnościowa I)
	7	Wady zastawkowe serca upośledzające	N	-	N	-	N	-
		sprawność fizyczną
	8	Zaciskające zapalenie osierdzia lub	N	-	N	-	N	-
		stan po operacji z powodu tej choroby
	9	Obce ciała wgojone w serce	N	-	N	-	N	-
	10	Rzut choroby reumatycznej w okresie	N	-	N	-	Z/N	II-IV
		leczenia
	11	Wypadanie płatka zastawki dwudzielnej	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		nie powodujące zaburzenia sprawności
		ustroju
38	1	Łagodne nadciśnienie tętnicze okresu	N	-	N	-	Z/N	II-IV
		pierwszego
	2	Łagodne nadciśnienie tętnicze okresu	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		drugiego
	3	Nadciśnienie tętnicze ciężkie, złośli-	N	-	N	-	N	-
		we lub przebiegające z poważnymi po-
		wikłaniami narządowymi
	4	Tętniaki	N	-	N	-	N	-
	5	Inne choroby naczyń krwionośnych nie-	N	-	N/Z	II-IV	N/Z	II-IV
		znacznie upośledzające sprawność ustroju

ROZDZIAŁ XI - UKŁAD TRAWIENNY

1	2	3	4	5	6	7	8	9
39	1	Choroby przełyku nie upośledzające	Z	I-IV	Z	I-IV	Z	I-IV
		sprawności ustroju
	2	Choroby przełyku nieznacznie upo-	N	-	N	-	Z/N	I-IV
		śledzające sprawność ustroju
40	1	Ciała obce wgojone w narządy jamy	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		brzusznej nie upośledzające sprawno-
		ści ustroju
	2	Ciała obce wgojone w narządy jamy	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		brzusznej nieznacznie upośledzające
		sprawność ustroju
41	-	Zrosty otrzewnej upośledzające spraw-	N	-	N	-	N	-
		ność ustroju
42	1	Przewlekły nieżyt żołądka, dwunastnicy,	N/Z	II-IV	N/Z	II-IV	Z/N	I-IV
		jelit, bez upośledzenia lub z niezna-
		cznym upośledzeniem sprawności ustroju
	2	Przewlekły nieżyt żołądka, dwunastnicy,	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		jelit, z upośledzeniem sprawności
		ustroju
	3	Czynny wrzód żołądka lub dwunastnicy	N	-	N	-	Z/N	II-IV
	4	Choroba wrzodowa żołądka lub dwuna-	N	-	Z/N	II-IV	Z/N	II-IV
		stnicy
	5	Choroba wrzodowa żołądka lub dwuna-	N	-	N	-	N	-
		nastnicy, z licznymi nawrotami lub
		powikłaniami
	6	Przebyta częściowa resekcja żołądka	N	-	N	-	N	-
		nie upośledzająca sprawności ustroju
	7	Przebyta resekcja żołądka, z upośle-	N	-	N	-	N	-
		dzeniem sprawności ustroju
	8	Niedowład lub rozstrzeń żołądka, za-	N	-	N	-	N	-
		leganiem treści
	9	Przebyte zabiegi operacyjne na jeli-	Z/N	I-IV	Z	I-IV	Z	I-V
		tach, bez upośledzenia sprawności
		ustroju
	10	Przebyte zabiegi operacyjne na jeli-	N	-	N	-	Z/N	II-IV
		tach, z nieznacznym upośledzeniem
		sprawności ustroju
	11	Przebyte zabiegi operacyjne na jeli-	N	-	N	-	N	-
		tach, z miernym upośledzeniem spraw-
		ności ustroju
	12	Przebyte zabiegi operacyjne na jeli-	N	-	N	-	N	-
		tach, ze znacznym upośledzeniem
		sprawności ustroju
	13	Zmiany organiczne lub czynnościowe	N	-	N/Z	II-IV	Z	II-IV
		jelita cienkiego, nie upośledzające
		sprawności ustroju
	14	Zmiany organiczne lub czynnościowe	N	-	N	-	N	-
		jelita cienkiego, upośledzające spraw-
		ność ustroju
	15	Zmiany organiczne lub czynnościowe	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		jelita grubego, nie upośledzające
		sprawności ustroju
	16	Zmiany organiczne lub czynnościowe	N	-	N	-	N	-
		jelita grubego, upośledzające spraw-
		ność ustroju
43	1	Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żół-	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		ciowego nie upośledzające sprawności
		ustroju
	2	Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żół-	N	-	N	-	N	-
		ciowego upośledzające sprawność
		ustroju
	3	Kamica dróg żółciowych	N	-	N	-	N	-
	4	Przebyta operacja pęcherzyka żół-	N	-	N	-	Z/N	II-IV
		ciowego i (lub) dróg żółciowych,
		nieznacznie upośledzająca sprawność
		ustroju
	5	Przebyta operacja pęcherzyka żół-	N	-	N	-	N	-
		ciowego i (lub) dróg żółciowych,
		upośledzająca sprawność ustroju
	6	Niedawno przebyte wirusowe zapalenie	N/Z	I-IV	N/Z	I-IV	N/Z	I-IV
		wątroby
	7	Przewlekłe zapalenie wątroby	N	-	N	-	N	-
	8	Marskość wątroby	N	-	N	-	N	-
	9	Przewlekła hiperbilirubinemia	N	-	N	-	N	-
	10	Nosicielstwo wirusów zapalenia wątroby	N	-	N	-	N	-
	11	Ozdrowieńcy po WZW, bez uszkodzenia	N/Z	I-IV	Z	I-IV	Z	I-IV
		wątroby i nosicielstwa antygenu Hbs
	12	Przebyte pourazowe uszkodzenie wątroby	N	-	N	-	N/Z	II-IV
44	-	Przewlekłe choroby trzustki	N	-	N	-	N	-
45	-	Przepukliny	N	-	N/Z	II-IV	Z/N	II-IV
46	1	Przetoki i szczeliny odbytnicy lub	N	-	N	-	Z/N	II-IV
		okolicy odbytu, nie upośledzające
		sprawności ustroju
	2	Przetoki okołoodbytnicze lub odbytnicy	N	-	N	-	N	-
		pierwotne i nawrotowe
	3	Żylaki odbytu bez owrzodzeń	N	-	Z/N	II-IV	Z/N	II-IV
47	-	Gruźlica narządów jamy brzusznej	N	-	N	-	N	-

Objaśnienia szczegółowe

Do § 42 pkt 3. Żołnierzy zawodowych uznaje się za czasowo niezdolnych do służby na morzu. Ponownie orzeka się po zakończeniu leczenia (szpitalnego i sanatoryjnego).

Do § 43 pkt 11. Kandydatów do Akademii Marynarki Wojennej kwalifikuje się po pełnym badaniu specjalistycznym. Stosuje się w przypadku rozpoznania nosicielstwa antygenu Hbs - w stosunku do kandydatów orzeka się N.

Do § 45 i 46 pkt 1-3. Wymienione stany patologiczne w stosunku do nurków i płetwonurków stanowią o niezdolności.

ROZDZIAŁ XII - NARZĄD MOCZO-PŁCIOWY

1	2	3	4	5	6	7	8	9
48	1	Wady rozwojowe nerek lub nerka rucho-	N	-	N	-	Z/N	II-IV
		ma, nie upośledzające sprawności
		ustroju
	2	Wady rozwojowe nerek lub nerka rucho-	N	-	N	-	N	-
		ma, upośledzające sprawność ustroju
	3	Kamica układu moczowego z okresowym	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		wydalaniem złogów udokumentowana
		radiologicznie
	4	Przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie	N	-	N	-	N	-
		nerek (śródmiąższowe bakteryjne i
		abakteryjne)
	5	Przewlekłe kłębkowe zapalenie nerek	N	-	N	-	N	-
	6	Krwiomocz i białkomocz o nie ustalonej	N	-	N/Z	II-IV	N/Z	II-IV
		etiologii
49	-	Przewlekłe zapalenie pęcherza moczowe-	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		go lub dróg moczowych
50	1	Zwężenie cewki moczowej nieznacznie	N	-	N	-	Z/N	II-IV
		utrudniające oddawanie moczu
	2	Zwężenie cewki utrudniające oddawanie	N	-	N	-	N	-
		moczu
	3	Spodziectwo lub wierzchniactwo nie po-	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		wodujące zaburzeń w oddawaniu moczu
51	1	Żylaki powrózka nasiennego nieznaczne-	Z/N	II-IV	Z	II-IV	Z	II-IV
		go stopnia
	2	Żylaki powrózka nasiennego znacznego	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		stopnia
	3	Wodniaki jądra, powrózka nasiennego	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		lub torbiele najądrza, nie upośle-
		dzające czynności narządu
52	1	Brak lub zanik jednego jądra	Z	I-IV	Z	I-IV	Z	I-IV
	2	Brak lub zanik obu jąder	N	-	N	-	N/Z	I-IV
	3	Wnętrostwo jednostronne z umiejscowie-	N	-	N	-	N	-
		niem jądra w jamie brzusznej
53	-	Gruźlica narządu moczo-płciowego	N	-	N	-	N	-

Objaśnienia szczegółowe

Do § 51 pkt 1 i 2. Wymienione stany patologiczne w stosunku do nurków i płetwonurków stanowią o niezdolności.

ROZDZIAŁ XIII - GRUCZOŁU WYDZIELANIA WEWNĘTRZNEGO

1	2	3	4	5	6	7	8	9
54	1	Wole nieznacznych rozmiarów	Z/N	I-IV	N/Z	I-IV	Z	I-IV
	2	Wole znacznych rozmiarów	N	-	N	-	N	-
	3	Wole z objawami matołectwa, obrzęk	N	-	N	-	N	-
		śluzakowaty
	4	zmiany czynności tarczycy z wolem lub	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		bez wola
55	1	Choroby przysadki mózgowej	N	-	N	-	N	-
	2	Choroby nadnerczy	N	-	N	-	N	-
	3	Choroby gruczołów przytarczycznych	N	-	N	-	N	-
	4	Cukrzyca	N	-	N	-	N/Z	II-IV
	5	Otyłość bolesna	N	-	N	-	N	-
	6	Wielogruczołowe zaburzenia czynnościo-	N	-	N	-	N	-
		we nieznacznie upośledzające przemiany
		hormonalne

ROZDZIAŁ XIV - INNE CHOROBY WEWNĘTRZNE

1	2	3	4	5	6	7	8	9
56	1	Niedokrwistości hemolityczne i niedo-	N	-	N	-	N/Z	I-IV
		borowe niewielkiego stopnia, nie pod-
		dające się leczeniu
	2	Niedokrwistości hemolityczne i niedo-	N	-	N	-	N	-
		borowe znacznego stopnia, nie podda-
		jące się leczeniu
	3	Niedokrwistości aplastyczne, trwałe	N	-	N	-	N	-
		granulocytopenie, małopłytkowości,
		nie poddające się leczeniu, oraz
		choroby rozrostowe szpiku i układu
		chłonnego
	4	Zespół nabytego upośledzenia odporno-	N	-	N	-	N	-
		ści (AIDS) i inne defekty immunologi-
		czne (nabyte i wrodzone)
57	1	Powiększenie śledziony bez zmian w	N	-	N	-	N	-
		wątrobie i krwi w okresie obserwacji
	2	Pooperacyjny brak śledziony	N	-	N	-	N	-
58	-	Choroby lub uszkodzenia narządów wywo-	N	-	N	-	N	-
		łane promieniowaniem jonizującym lub
		niejonizującym
59	-	Układowe choroby tkanki łącznej	N	-	N	-	N	-
		w okresie obserwacji
60	-	Skaza moczanowa (dna) nieznacznie	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		upośledzająca sprawność ustroju
61	-	Inne choroby przemiany materii niezna-	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		cznie upośledzające sprawność ustroju

ROZDZIAŁ XV - UKŁAD NERWOWY

1	2	3	4	5	6	7	8	9
62	1	Przewlekłe zespoły bólowe, korzeniowe,	N/Z	II-IV	N/Z	II-IV	N/Z	II-IV
		korzeniowo-nerwowe, splotów nerwowych,
		nerwobóle pojedynczych lub licznych
		nerwów, z okresowymi niezbyt częstymi
		zaostrzeniami
	2	Przewlekłe zespoły bólowe, korzeniowe,	N	-	N	-	N	-
		korzeniowo-nerwowe, splotów nerwowych,
		nerwobóle i zapalenia pojedynczych lub
		licznych nerwów, z częstymi zaostrze-
		niami i objawami przedmiotowymi
	3	Przewlekłe zespoły bólowe, korzeniowe,	N	-	N	-	N	-
		korzeniowo-nerwowe, splotów nerwowych,
		nerwobóle i zapalenie pojedynczych
		nerwów, z częstymi zaostrzeniami i
		utrwalonymi objawami ubytkowymi
	4	Przewlekłe choroby i trwałe następstwa	N	-	N	-	N	-
		chorób lub urazów obwodowych nerwów
		z zaburzeniami ruchowymi, czuciowymi
		i troficznymi, nieznacznie upośledza-
		jące sprawność ustroju
63	1	Objawy szczątkowe po przebytych choro-	N/Z	II-IV	N	-	N/Z	II-IV
		bach organicznych lub po urazach ośrod-
		kowego układu nerwowego bez wyraźniej-
		szych zaburzeń mózgowo-rdzeniowych albo
		z nieznacznymi zaburzeniami, które ze
		względu na umiejscowienie bądź mecha-
		niżmy wyrównawcze nie upośledzają
		sprawności ustroju
	2	Trwałe następstwa chorób lub urazów	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		ośrodkowego układu nerwowego z za-
		burzeniami mózgowo-rdzeniowymi, nie-
		znacznie upośledzające sprawność
		ustroju
64	1	Zaniki po przebytych chorobach lub	N	-	N	-	Z/N	II-IV
		urazach albo wrodzone braki mięśni
		nie upośledzające sprawności ustroju
	2	Choroby układu mięśniowego i zaniki po	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		przebytych chorobach lub urazach albo
		wrodzone braki mięśni, nieznacznie
		upośledzające sprawność ustroju
65	-	Napadowe zaburzenie świadomości o nie	N	-	N	-	N	-
		ustalonej etiologii, bez zmian orga-
		nicznych w układzie nerwowym

ROZDZIAŁ XVI - STAN PSYCHICZNY

1	2	3	4	5	6	7	8	9
66	1	Nerwice (w tym także narządowe) nie-	N/Z	II-IV	N/Z	II-IV	Z/N	II-IV
		znacznie upośledzające zdolności
		adaptacyjne
	2	Nerwice (w tym także narządowe) zna-	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		cznie upośledzające zdolności adapta-
		cyjne, rokujące wyleczenie lub isto-
		tną poprawę
67	-	Sytuacyjne reakcje dezadaptacyjne nie-	N	-	Z/N	II-IV	Z/N	II-IV
		znacznie upośledzające zdolności przy-
		stosowawcze
68	-	Osobowość nieprawidłowa nieznacznie	N	-	N	-	N	-
		upośledzająca zdolności adaptacyjne
69	-	Moczenie nocne okresowe	N	-	N	-	N	-
70	-	Psychozy reaktywne	N	-	N	-	N	-
71		Ociężałość umysłowa	N	-	N	-	N	-
72	-	Nadużywanie alkoholu i środków odurza-	N	-	N	-	N	-
		jących, bez cech uzależnienia
73	-	Zaburzenia psychiczne niepsychopaty-	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		czne pochodzenia organicznego, nie-
		znacznie upośledzające zdolności
		adaptacyjne
74	-	Inne przewlekłe zaburzenia psychiczne	N	-	N	-	N	-
		znacznie upośledzające zdolności
		adaptacyjne, rokujące poprawę

Objaśnienia szczegółowe

Do § 66 pkt 1 i 2, § 68, 72 i 73 - Podstawę rozpoznania schorzenia stanowią kryteria diagnostyczne ustalone w załączniku nr 1.

Do § 67 - Stosuje się w przypadku żołnierzy, u których stwierdzono zaburzenia pobudliwości narządu przedsionkowego - chorobę morską.

- Kwalifikować należy na podstawie:

- opinii służbowo-lekarskiej, opartej na obserwacji w czasie kilkakrotnego wyjścia w morze i braku adaptacji w ciągu 7-10 dni,

- badania otoneurologicznego.

ROZDZIAŁ XVII - KOŃCZYNY

1	2	3	4	5	6	7	8	9
75	1	Zniekształcenia kości miednicy, obrę-	N/Z	I-IV	Z/N	I-IV	Z	I-IV
		czy barkowej i kończyn (wrodzone, po
		złamaniach i po stanach zapalnych),
		bez upośledzenia sprawności ruchowej
	2	Zniekształcenie kości miednicy, obrę-	N	-	N/Z	I-IV	Z/N	I-IV
		czy barkowej i kończyn (wrodzone, po
		złamaniach i po stanach zapalnych),
		nieznacznie upośledzające sprawność
		ruchową
	3	Zniekształcenie kości miednicy, obrę-	N	-	N	-	N	-
		czy barkowej i kończyn (wrodzone, po
		złamaniach i po stanach zapalnych),
		miernie upośledzające sprawność ruchową
	4	Zniekształcenie kości miednicy, obrę-	N	-	N	-	N	-
		czy barkowej i kończyn (wrodzone, po
		złamaniach i po stanach zapalnych),
		znacznie upośledzające sprawność
		ruchową
	5	Przewlekłe stany zapalne kości	N	-	N	-	N	-
	6	Brak kończyny	N	-	N	-	N	-
76	1	Skrócenie kończyny dolnej od 1 cm	Z/N	I-IV	Z	I-IV	Z	I-IV
		do 2 cm
	2	Skrócenie kończyny dolnej powyżej 2 cm	N	-	N/Z	I-IV	Z	I-IV
		do 4 cm z nieznacznym upośledzeniem
		sprawności ruchowej
	3	Skrócenie kończyny dolnej powyżej 4 cm	N	-	N	-	N	-
		do 6 cm z upośledzeniem sprawności
		ruchowej
77	1	Zwichnięcie nawykowe	N	-	N	-	N	-
	2	Zniekształcenia w obrębie wielkich	N	-	N/Z	I-IV	Z	I-IV
		stawów kończyn bez upośledzenia spraw-
		ności ustroju
	3	Zniekształcenie w obrębie wielkich	N	-	N/Z	I-IV	Z/N	I-IV
		stawów kończyn nieznacznie upośledza-
		jące sprawność ustroju
	4	Zniekształcenie w obrębie wielkich	N	-	N	-	N	-
		stawów kończyn upośledzające spraw-
		ność ustroju
	5	Zniekształcenie w obrębie wielkich	N	-	N	-	N	-
		stawów kończyn znacznie upośledzające
		sprawność ustroju
	6	Przewlekłe choroby stawów bez znie-	N	-	N/Z	II-IV	N/Z	II-IV
		kształcenia oraz przewlekłe zapale-
		nie tkanki łącznej rozlane i około-
		stawowe
	7	Przewlekłe choroby stawów upośledza-	N	-	N	-	N	-
		jące sprawność ustroju (w tym także
		RZS)
	8	Zmiany zwyrodnieniowe stawów nie upo-	N	-	N/Z	II-IV	Z	II-IV
		śledzające sprawności ruchowej
	9	Zmiany zwyrodnieniowe stawów niezna-	N	-	N/Z	II-IV	Z/N	II-IV
		cznie upośledzające sprawność ruchową
78	1	Stopa płaska lub wydrążone bez upośle-	Z	I-IV	Z	I-IV	Z	I-IV
		dzenia sprawności ruchowej
	2	Stopa płaska, koślawa lub wydrążona,	N	-	Z/N	I-IV	Z	I-IV
		nieznacznie upośledzająca sprawność
		ruchową
	3	Stopa płaska, koślawa, szpotawa, mier-	N	-	N/Z	I-IV	Z/N	I-IV
		nie upośledzająca sprawność ruchową
79	-	Żylaki kończyn	N/Z	II-IV	N/Z	II-IV	Z/N	II-IV
80	1	Brak jednego palucha lub innych palców	N/Z	I-IV	Z/N	I-IV	Z	I-IV
		stóp, z zachowaniem główek kości śród-
		stopia, nie upośledzający chodzenia
	2	Brak obu paluchów lub jednego palucha	N	-	N/Z	I-IV	Z/N	I-IV
		i innych palców stóp, z zachowaniem
		główek kości śródstopia, upośledzający
		chodzenie
	3	Brak palców stóp z uszkodzeniem kości	N	-	N	-	N	-
		śródstopia
	4	Zniekształcenie palców stóp nie utru-	Z	I-IV	Z	I-IV	Z	I-IV
		dniające noszenia obuwia i chodzenia
	5	Zniekształcenie palców stóp niezna-	N	-	N/Z	I-IV	Z/N	I-IV
		cznie utrudniające noszenie obuwia i
		chodzenie
81	1	Brak czwartego lub piątego palca ręki	N/Z	II-IV	N	-	N/Z	II-IV
		prawej lub brak jednego dowolnego
		palca ręki lewej, z wyjątkiem kciuka
	2	Braki palców rąk nieznacznie upośle-	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		dzające chwyt
	3	Braki palców rąk miernie upośledzające	N	-	N	-	N	-
		chwyt
	4	Braki palców rąk znacznie upośledza-	N	-	N	-	N	-
		jące chwyt
	5	Częściowe braki palców, ograniczenie	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		ruchów palców rąk lub ich przykurcz,
		bez upośledzenia chwytu
	6	Częściowe braki palców, ograniczenie	N	-	N	-	N/Z	II-IV
		ruchów palców rąk lub ich przykurcz,
		nieznacznie upośledzające chwyt

Objaśnienia szczegółowe

Do § 77 pkt 1. Zwichnięcia nawykowe należy rozpoznawać tylko w czasie badania albo na podstawie dokumentacji lekarskiej stwierdzającej kilkakrotne przebycie zwichnięcia.

Do § 79 i 81 pkt 1-5. Wymienione stany patologiczne w stosunku do nurków i płetwonurków stanowią o niezdolności.

ROZDZIAŁ XVIII - NOWOTWORY

1	2	3	4	5	6	7	8	9
82	1	Nowotwory niezłośliwe	Z/N	I-IV	Z/N	I-IV	Z/N	I-IV
83	1	Nowotwory złośliwe wszystkich rodza-	N	-	N	-	N	-
		jów i stopni

Objaśnienia szczegółowe

Do § 82 Kwalifikować po przeprowadzeniu badań specjalistycznych.

OKREŚLENIE PRZYDATNOŚCI DO SŁUŻBY NURKOWEJ (PŁETWONURKOWEJ)

1. Grupy zdolności do służby nurkowej:

Grupa A - Nurkowanie bez ograniczeń głębokości (do 40 roku życia):

- załogi okrętów podwodnych,

- nurkowie czynni,

- personel medyczny do pracy w komorze wysokich ciśnień (z wy łączeniem kobiecego personelu medycznego).

Grupa B - Nurkowanie do głębokości 45 m:

- tylko żołnierze zawodowi o dobrym stanie zdrowia w wieku do 50 roku życia.

Grupa C - Nurkowanie do głębokości 20 m w lekkim sprzęcie nurkowym:

- nurkowie o dobrym stanie zdrowia bez ograniczeń wiekowych,

- nurkowie obrony przeciwawaryjnej,

- nurkowie-kierownicy prac podwodnych.

2. Przed określeniem zdolności do służby nurkowej przeprowadza się następujące badania specjalistyczne:

1) W stosunku do kandydatów do służby nurkowej:

a) rtg zatok bocznych nosa,

b) rtg nasad kości długich,

c) ekg,

d) rutynowe badanie moczu i krwi,

e) badanie psychologiczne,

f) badanie neurologiczne (według decyzji neurologa również badanie eeg),

g) badanie okulistyczne (z badaniem dna oka),

h) badanie laryngologiczne (z pełnym audiogramem),

i) badanie wewnętrzne,

j) badanie chirurgiczne,

k) badanie dermatologiczne,

2) w stosunku do nurków (badanie okresowe):

a) rtg zatok bocznych nosa,

b) ekg,

c) rutynowe badanie krwi i moczu,

d) badanie neurologiczne,

e) badanie okulistyczne,

f) badanie laryngologiczne,

g) badanie wewnętrzne,

h) badanie chirurgiczne,

i) badanie dermatologiczne.

3. Badanie radiologiczne nasad kości długich u żołnierzy zawodowych wykonuje się corocznie.

4. Badania przewidziane dla kandydatów do służby nurkowej przeprowadza się corocznie u nurków zaliczanych do grupy A.

Orzekając o zdolności do służby nurkowej uwzględnia się następujące odchylenia od norm warunkujących przydatność do tej służby:

	CHOROBA LUB UŁOMNOŚĆ	Grupa nurkowa
		A	B	C
1	2	3	4	5
1	Niedostateczna sprawność fizyczna	N	N	Z/N
2	Niedostateczna tolerancja ustroju na podwyższone ciśnienie	N	N	Z
3	Nadwrażliwość na tlen w hiperbarii (X-1)	N	N	Z
4	Obniżona sprawność w zakresie funkcji poznawczych i psychomotorycznych	N	N	Z/N
5	Zaburzenia emocjonalne (X-2)	N	Z/N	Z/N
6	Martwica aseptyczna kości	N	N	Z/N
7	Choroby skóry (X-3)	Z/N	Z/N	Z/N
8	Zmiany chorobowe zatok bocznych nosa (X-4)	Z/N	Z/N	Z/N
9	Braki w uzębieniu obejmujące zęby od 1 do 3 (obustronnie) - (X-5)	Z/N	Z/N	N
10	Wiek powyżej 40 roku życia	N	Z	Z
11	Wiek powyżej 50 roku życia	N	N	Z
12	Wiek poniżej 16 roku życia	N	N	Z/N

Objaśnienia szczegółowe

(X-1) - Nadwrażliwość określa się za pomocą testu tolerancji tlenowej (TTT) w komorze ciśnieniowej.

(X-2, X-3, X-4) - Możliwość określenia czasowej niezdolności

(X-5) - Odnosi się to również do przypadku protezy.

Załącznik nr 4

KARTA SKIEROWANIA

(pominięty)

Załącznik nr 5

ORZECZENIE Nr .....

w sprawie niezdolności do zawodowej służby wojskowej

(pominięty)

Załącznik nr 6

ORZECZENIE Nr .....

w sprawie zdolności do czynnej służby wojskowej

(pominięty)

Załącznik nr 7

ORZECZENIE Nr .....

w sprawie ustalenia związku śmierci ze służbą wojskową ..........

(pominięty)

Załącznik nr 8

ORZECZENIE Nr .....

w sprawie ustalenia dla celów odszkodowawczych trwałego uszczerbku na zdrowiu

(pominięty)

Załącznik nr 9

ORZECZENIE Nr .....

w sprawie ustalenia zwiazku zranień, kontuzji i innych obrażeń lub chorób z działaniami wojennymi

(pominięty)

Załącznik nr 10

ORZECZENIE Nr .....

w sprawie badania kontrolnego rencisty (inwalidy) wojskowego

(pominięty)

Załącznik nr 11

ZAWIADOMIENIE Nr.....

(pominięty)

Załącznik nr 12

TABELA ZAMIENNA

§	Punkt	Choroba i ułomność według dotychczasowej kwalifikacji*)	Grupa I	Grupa II	§	Punkt	Choroba i ułomność według załącznika Nr 1 do rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 10 czerwca 1992 r.	Grupa I	Grupa II
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
7	5	Przewlekłe choroby brzegów			7	5	Przewlekłe choroby brzegów
		powiek lub spojówek, trudno					powiek lub spojówek, tru-
		poddające się leczeniu,					dno poddające się leczeniu
		upośledzające sprawność oka	A2	A2			upośledzające sprawność oka D	D
14	3	Przebyte, nie nawracające			14	3	Przebyte, nie nawracające
		choroby siatkówki, naczy-					choroby siatkówki, naczy-
		niówki i nerwu wzrokowego	A2	A2			niówki i nerwu wzrokowego	D	D
16	2	Jednostronne lub obustronne			16	2	Jednostronne lub obustronne
		zwężenie przewodu słuchowego					zwężenie przewodu słuchowego
		zewnętrznego, blizny błony					zewnętrznego, blizny błony
		bębenkowej, przewlekły nieżyt					bębenkowej, przewlekły nie-
		ucha środkowego, z osłabie-					żyt ucha środkowego, z osła-
		niem słuchu	A2	A2			bieniem słuchu	D	D
17	1	Jednostronny suchy ubytek	A2	A2	17	1	Jednostronny lub obustron-	D	D
		błony bębenkowej					ny suchy ubytek błony
							bębenkowej
19	2	Przebyta wygojona jedno-			19	2	Przebyta wygojona jedno-
		lub obustronna operacja					stronna operacja zachowa-
		zachowawcza ucha środkowego,					wcza ucha środkowego	D	A
		z osłabieniem słuchu lub	A2	A1
		bez osłabienia słuchu
20	2	Obustronne zwyrodnienie włó-			20	2	Jednostronne zwyrodnienie
		kniste lub kostne (tympano-					włókniste lub kostne (tym-
		lub otoskleroza) ucha środ-					pano- lub otoskleroza) ucha
		kowego, z osłabieniem słuchu	A2	A2			środkowego z osłabieniem	E	D
							słuchu
21	3	Jednostronne osłabienie słu-			21	2	Jednostronne lub obustronne
		chu typu odbiorczego bez					osłabienie słuchu bez zabu-
		zaburzeń równowagi ciała	A2	A1			rzeń równowagi ciała	D	D
	4	Obustronne osłabienie słuchu				2	Jednostronne lub obustronne
		typu odbiorczego bez zaburzeń					osłabienie słuchu bez zabu-
		równowagi ciała	A2	A2			rzeń równowagi ciała	D	D
26	14	Przewlekłe śluzowo-ropne lub			26	11	Przewlekłe śluzowo-ropne
		ropne zapalenie zatok przy-	A2	A2			zapalenie zatok przynoso-	D	D
		nosowych					wych
33	2	Zniekształcenia lub niewiel-			33	2	Zniekształcenia lub niewiel-
		kie ubytki kostne klatki					kie ubytki kostne klatki
		piersiowej upośledzające	A2	A2			piersiowej upośledzające	D	D
		sprawność ustroju					sprawność ustroju
34	2	Skrzywienie i wady kręgosłu-			34	2	Skrzywienie i wady kręgo-
		pa, wrodzone lub nabyte, upo-					słupa, wrodzone lub nabyte,
		śledzające sprawność ustroju	A2	A2			upośledzające sprawność	D	D
							ustroju
36	12	Zrosty i zgrubienia opłucnej,			36	12	Zrosty i zgrubienia opłu-
		upośledzające sprawność od-					cnej, ograniczające rucho-
		dechowo-krążeniową	A2	A2			mość przepony, z przemie-	D	D
							szczaniem narządów, miernie
							upośledzające sprawność
							oddechowo-krążeniową
37	3	Ubytki tkanki płucnej po			37	3	Ubytki tkanki płucnej po
		zabiegach operacyjnych nie					zabiegach operacyjnych nie
		upośledzające wydolności					upośledzające sprawności
		oddechowo-krążeniowej	A2	A2			organizmu	D	D
39	5	Inne choroby naczyń krwio-			39	5	Inne choroby naczyń krwio-
		nośnych upośledzające nie-					nośnych upośledzające nie-
		znacznie sprawność ustroju	A2	A2			znacznie sprawność ustroju	D	A
43	4	Przebyte owrzodzenie żołą-			43	4	Choroba wrzodowa żołądka
		dka lub dwunastnicy bez					lub dwunastnicy	D	D
		nawrotów i powikłań	A2	A2
57	1	Niedokrwistość niedobarwliwa			57	1	Niedobarwliwości hemolity-
		stała niewielkiego stopnia	A2	A2			czne i niedoborowe nie-	D	D
							wielkiego stopnia, nie
							poddające się leczeniu
85	2	Wady rozwojowe narządu rod-			85	2	Wady rozwojowe narządu rod-
		nego upośledzające sprawność					nego upośledzające spraw-
		ustroju	A2	A2			ność ustroju	D	D
86	2	Obniżenie ścian pochwy, z			86	2	Obniżenie ścian pochwy, z
		wytworzeniem zachyłków					wytworzeniem zachyłka
		pęcherzowego i odbytniczego	A2	A2			pęcherzowo-pochwowego lub	D	D
							odbytniczo-pochwowego
87	2	Nieprawidłowe położenie ma-			87	2	Nieprawidłowe położenie ma-
		cicy, z częściowym upośle-					cicy, z częściowym upośle	D	D
		dzeniem sprawności ustroju	A2	A2			dzeniem sprawności ustroju

*) Zarządzenie Nr 9 Ministra Obrony Narodowej z dnia 14 lutego 1984 r. w sprawie ustalania kategorii zdolności fizycznej i psychicznej do służby wojskowej oraz orzekania o tej zdolności (Dziennik Rozkazów Ministerstwa Obrony Narodowej z 1984 r., poz. 9 oraz z 1986 r. poz. 43).

Załącznik nr 13 ⁵²

ORZECZENIE NR ...........

..........................................................

(nazwa wojskowej komisji lekarskiej)

w sprawie przyznania uprawnień do dodatkowej

powierzchni mieszkalnej na stałe ze względu na stan zdrowia

W dniu .................. r. komisja w składzie:

przewodniczący: ........................

członkowie: 1) ........................

2) ........................

po rozpatrzeniu wniosku:

Pana(i) ................... zam. ...........................

o przyznanie uprawnień do dodatkowej powierzchni mieszkalnej

na stałe ze względu na stan zdrowia

.........................................................

(wpisać pokrewieństwo, imię, nazwisko i datę urodzenia)

orzeka:

przyznać*)

-

odmówić przyznania*)

uprawnienia do dodatkowej powierzchni mieszkalnej na stałe

UZASADNIENIE

.........................................................

.........................................................

.........................................................

.........................................................

.........................................................

Orzeczenie niniejsze jest podstawą wydania decyzji po

zatwierdzeniu przez nadrzędną Wojskową Komisję Lekarską

(W.K.L.)

....................., dnia ................. r.

Podpisy członków komisji:

Członkowie: Przewodniczący:

1) .................. mp. ....................

2) ..................

______

*) Niepotrzebne skreślić.

......................................................

(nazwa wojskowej komisji lekarskiej uprawnionej do

zatwierdzenia orzeczenia)

W dniu ...................... r. komisja w składzie:

przewodniczący ........................

członkowie: 1) ........................

2) ........................

orzeczenie nr ............................................

(nazwa wojskowej komisji lekarskiej)

o przyznanie uprawnień do dodatkowej powierzchni mieszkalnej na

stałe ze względu na stan zdrowia

postanawia:

zatwierdzić*) - nie zatwierdzić*)

UZASADNIENIE

..........................................................

..........................................................

..........................................................

..........................................................

....................., dnia ....... r.

Przewodniczący:

.......................

mp.

*) Niepotrzebne skreślić.

Uwaga! Orzeczenie sporządza się pismem maszynowym w dwóch

egzemplarzach:

- jeden egzemplarz dla komisji sporządzającej

orzeczenie,

- drugi egzemplarz dla komisji zatwierdzającej

orzeczenie.

Załącznik nr 14 ⁵³

DECYZJA NR .......

............................................................

(nazwa wojskowej komisji lekarskiej)

Na podstawie art. 104 § 1 Kpa w związku z § 5 ust. 2

rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 22 listopada

1999 r. w sprawie norm powierzchni mieszkalnej dla osób

uprawnionych do kwater wojskowych (Dz. U. Nr 96, poz. 1130) i

§ 5 ust. 2 pkt 6 oraz § 11 pkt 6 rozporządzenia Ministra Obrony

Narodowej z dnia 10 czerwca 1992 r. w sprawie zasad określania

zdolności do czynnej służby wojskowej oraz właściwości i trybu

postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach (Dz.

U. Nr 57, poz. 278, z 1994 r. Nr 31, poz. 113 i z 2000 r. Nr

97, poz. 1059)

w dniu .......... r. komisja w składzie:

przewodniczący: .......................

członkowie: 1) ........................

2) ........................

po rozpatrzeniu wniosku

Pana(i) ....................................

zam. ..........................................................

o przyznanie uprawnień do dodatkowej powierzchni mieszkalnej na

stałe ze względu na stan zdrowia

............................................................

(wpisać pokrewieństwo, imię, nazwisko i datę urodzenia)

przyznaje*)

-

odmawia przyznania*)

uprawnienia do dodatkowej powierzchni mieszkalnej na stałe

UZASADNIENIE:

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

Pouczenie! Od niniejszej decyzji przysługuje wnioskodawcy

prawo wniesienia odwołania w terminie 14 dni od dnia

otrzymania niniejszej decyzji do ..........................

za pośrednictwem tutejszej komisji.

.................., dnia ............. r.

Podpisy członków komisji:

Członkowie: Przewodniczący:

1) .................... mp. ....................

2) ....................

______

*) Niepotrzebne skreślić.

Uwaga! Decyzję sporządza się w trzech egzemplarzach i przesyła

się:

- jeden egzemplarz do wnioskodawcy,

- drugi egzemplarz do nadrzędnej wojskowej komisji

lekarskiej,

- trzeci egzemplarz pozostaje w aktach komisji

wydającej decyzję.

Załącznik nr 15 ⁵⁴

DECYZJA NR ......

..........................................................

(nazwa wojskowej komisji lekarskiej wyższego szczebla)

Na podstawie art. 138 § 1 Kpa oraz w związku z § 5 ust. 2

rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 22 listopada

1999 r. w sprawie norm powierzchni mieszkalnej dla osób

uprawnionych do kwater wojskowych (Dz. U. Nr 96, poz. 1130) i

§ 5 ust. 2 pkt 6, § 11 pkt 6 oraz § 32 ust. 3 rozporządzenia

Ministra Obrony Narodowej z dnia 10 czerwca 1992 r. w sprawie

zasad określania zdolności do czynnej służby wojskowej oraz

właściwości i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich

w tych sprawach (Dz. U. Nr 57, poz. 278, z 1994 r. Nr 31, poz.

113 i z 2000 r. Nr 97, poz. 1059)

w dniu .......... r. komisja w składzie:

przewodniczący: ............................

członkowie: 1) .....................

2) .....................

po rozpatrzeniu odwołania

Pana(i) .................... zam. ............................

od decyzji ...................................................

(nazwa wojskowej komisji lekarskiej)

nr ....... ............./.............. z dnia ........... o

odmowie przyznania uprawnień do dodatkowej powierzchni

mieszkalnej na stałe ze względu na stan zdrowia:

a) utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję*),

b) uchyla zaskarżoną decyzję w całości i przekazuje sprawę do

ponownego rozpatrzenia do organu pierwszej instancji*),

c) uchyla decyzję w całości i w tym zakresie orzeka co do

istoty sprawy*),

d) umarza postępowanie odwoławcze*).

UZASADNIENIE:

........................................................

........................................................

........................................................

........................................................

..............., dnia .............. r.

Decyzja niniejsza jest ostateczna w administracyjnym

toku instancji.

Pouczenie! W przypadku uznania przez Pana(ią), że niniejsza

decyzja jest niezgodna z prawem - służy Panu(i) prawo

wniesienia skargi bezpośrednio do Naczelnego Sądu

Administracyjnego ........... w terminie 30 dni od dnia jej

doręczenia.

Podpisy członków komisji:

Członkowie: Przewodniczący:

1) ............... .....................

2) ...............

mp.

*) Niepotrzebne skreślić.

Uwaga! Decyzję sporządza się pismem maszynowym w trzech

egzemplarzach i przesyła się:

- jeden egzemplarz do odwołującego się,

- drugi egzemplarz do wojskowej komisji lekarskiej

wydającej decyzję w pierwszej instancji,

- trzeci egzemplarz pozostaje w aktach komisji

rozpatrującej odwołanie.

* Z dniem 3 października 2003 r. nin. rozporządzenie traci moc w zakresie, w jakim dotyczy właściwości i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w przedmiocie ustalania uszczerbku na zdrowiu oraz związku śmierci żołnierza ze służbą wojskową wskutek wypadku lub choroby, zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową (Dz.U.03.83.760), w związku z wejściem w życie rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 8 sierpnia 2003 r. w sprawie ustalania stopnia uszczerbku na zdrowiu oraz związku śmierci żołnierzy ze służbą wojskową wskutek wypadku lub choroby (Dz.U.03.163.1578).

Z dniem 1 lipca 2004 r. nin. rozporządzenie traci moc w zakresie, w jakim zostało wydane na podstawie art. 26 ust. 4 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.02.21.205), w związku z uchyleniem tego przepisu przez art. 1 pkt 7 lit. b) ustawy z dnia 29 października 2003 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U.03.210.2036), oraz w zakresie uregulowanym rozporządzeniami Ministra Obrony Narodowej:

- z dnia 10 maja 2004 r. w sprawie orzekania o zdolności do zawodowej służby wojskowej oraz właściwości i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach (Dz.U.04.133.1422),

- z dnia 25 czerwca 2004 r. w sprawie utworzenia wojskowych komisji lekarskich oraz określenia ich siedzib, zasięgu działania i właściwości (Dz.U.04.151.1594),

- z dnia 25 czerwca 2004 r. w sprawie orzekania o zdolności do czynnej służby wojskowej oraz trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach (Dz.U.04.151.1595).

1 § 1 ust. 1 pkt 4 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 21 lutego 1994 r. (Dz.U.94.31.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 26 marca 1994 r.

2 § 2 ust. 1 według numeracji ustalonej przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia z dnia 21 lutego 1994 r. (Dz.U.94.31.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 26 marca 1994 r.

3 § 2 ust. 2 dodany przez § 1 pkt 2 lit. b) rozporządzenia z dnia 21 lutego 1994 r. (Dz.U.94.31.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 26 marca 1994 r.

4 § 3 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 3 lit. a) rozporządzenia z dnia 21 lutego 1994 r. (Dz.U.94.31.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 26 marca 1994 r.

5 § 3 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 3 lit. b) rozporządzenia z dnia 21 lutego 1994 r. (Dz.U.94.31.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 26 marca 1994 r.

6 § 4 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

7 § 5 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

8 § 6 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

9 § 7 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

10 § 7a dodany przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

11 § 8 zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

12 § 9 zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

13 § 10 zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

14 § 11 zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

15 § 12 zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

16 § 13 ust. 2 pkt 4 zmieniony przez § 1 pkt 7 lit. a) tiret pierwszy rozporządzenia z dnia 21 lutego 1994 r. (Dz.U.94.31.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 26 marca 1994 r.

17 § 13 ust. 2 pkt 8 dodany przez § 1 pkt 7 lit. a) tiret drugi rozporządzenia z dnia 21 lutego 1994 r. (Dz.U.94.31.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 26 marca 1994 r.

18 § 13 ust. 2 pkt 8 lit. d) skreślona przez § 1 pkt 4 lit. a) rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

19 § 13 ust. 2 pkt 9 dodany przez § 1 pkt 7 lit. a) tiret drugi rozporządzenia z dnia 21 lutego 1994 r. (Dz.U.94.31.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 26 marca 1994 r.

20 § 13 ust. 2 pkt 10 według numeracji ustalonej przez § 1 pkt 7 lit. a) tiret trzeci rozporządzenia z dnia 21 lutego 1994 r. (Dz.U.94.31.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 26 marca 1994 r.

21 § 13 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 4 lit. b) rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

22 § 13 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 7 lit. b) rozporządzenia z dnia 21 lutego 1994 r. (Dz.U.94.31.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 26 marca 1994 r.

23 § 14 zmieniony przez § 1 pkt 5 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

24 § 15 pkt 3 zmieniony przez § 1 pkt 6 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

25 § 18 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 9 lit. a) rozporządzenia z dnia 21 lutego 1994 r. (Dz.U.94.31.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 26 marca 1994 r.

26 § 18 ust. 7 dodany przez § 1 pkt 9 lit. b) rozporządzenia z dnia 21 lutego 1994 r. (Dz.U.94.31.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 26 marca 1994 r.

27 § 20 ust. 1 według numeracji ustalonej przez § 1 pkt 10 lit. a) rozporządzenia z dnia 21 lutego 1994 r. (Dz.U.94.31.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 26 marca 1994 r.

28 § 20 ust. 2 dodany przez § 1 pkt 10 lit. b) rozporządzenia z dnia 21 lutego 1994 r. (Dz.U.94.31.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 26 marca 1994 r.

29 § 22 zmieniony przez § 1 pkt 7 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

30 § 24 zmieniony przez § 1 pkt 8 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

31 § 27 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 11 lit. a) rozporządzenia z dnia 21 lutego 1994 r. (Dz.U.94.31.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 26 marca 1994 r.

32 § 27 ust. 4 skreślony przez § 1 pkt 11 lit. b) rozporządzenia z dnia 21 lutego 1994 r. (Dz.U.94.31.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 26 marca 1994 r.

33 § 28 ust. 1 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 12 lit. a) rozporządzenia z dnia 21 lutego 1994 r. (Dz.U.94.31.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 26 marca 1994 r.

34 § 28 ust. 1 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 12 lit. b) rozporządzenia z dnia 21 lutego 1994 r. (Dz.U.94.31.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 26 marca 1994 r.

35 Tytuł zmieniony przez § 1 pkt 12 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

36 § 30 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 12 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

37 § 30 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 12 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

38 § 30 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 12 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

39 § 31 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 12 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

40 § 32 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 12 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

41 § 32 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 9 lit. a) i pkt 12 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

42 § 32 ust. 4 skreślony przez § 1 pkt 9 lit. b) rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

43 § 33 zmieniony przez § 1 pkt 12 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

44 § 35 zmieniony przez § 1 pkt 13 rozporządzenia z dnia 21 lutego 1994 r. (Dz.U.94.31.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 26 marca 1994 r.

45 § 35 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 12 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

46 § 35 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 10 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

47 § 36 zmieniony przez § 1 pkt 11 lit. a) i b) i pkt 12 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

48 § 37 zmieniony przez § 1 pkt 12 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

49 Załącznik nr 1 zmieniony przez § 1 pkt 14 rozporządzenia z dnia 21 lutego 1994 r. (Dz.U.94.31.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 26 marca 1994 r.

50 Załącznik nr 2 zmieniony przez § 1 pkt 15 rozporządzenia z dnia 21 lutego 1994 r. (Dz.U.94.31.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 26 marca 1994 r.

51 Załącznik nr 3 zmieniony przez § 1 pkt 16 rozporządzenia z dnia 21 lutego 1994 r. (Dz.U.94.31.113) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 26 marca 1994 r.

52 Załącznik nr 13 dodany przez § 1 pkt 13 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

53 Załącznik nr 14 dodany przez § 1 pkt 13 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

54 Załącznik nr 15 dodany przez § 1 pkt 13 rozporządzenia z dnia 20 października 2000 r. (Dz.U.00.97.1059) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 listopada 2000 r.

• Identyfikator: Dz.U.1992.57.278
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Zasady określania zdolności do czynnej służby wojskowej oraz właściwość i tryb postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach.
• Data aktu: 10/06/1992
• Data ogłoszenia: 03/08/1992
• Data wejścia w życie: 03/08/1992, 09/06/1992