Przepisy ogólne
Organizacja Urzędu Ochrony Państwa
(skreślony).
Zakres uprawnień Urzędu Ochrony Państwa
– czynności operacyjno-rozpoznawcze zmierzające do sprawdzenia uzyskanych wcześniej wiarygodnych informacji o przestępstwie oraz wykrycia sprawców i uzyskania dowodów mogą polegać na dokonaniu w sposób niejawny nabycia lub przejęcia przedmiotów pochodzących z przestępstwa, ulegających przepadkowi albo których wytwarzanie, posiadanie, przewożenie lub którymi obrót są zabronione, a także przyjęciu lub wręczeniu korzyści majątkowej.
Urząd Ochrony Państwa nie może przy wykonywaniu swoich zadań korzystać z tajnej współpracy osób, o których mowa w art. 3 ustawy z dnia 11 kwietnia 1997 r. o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944-1990 osób pełniących funkcje publiczne (Dz. U. Nr 70, poz. 443).
Na żądanie wojewody właściwe delegatury Urzędu Ochrony Państwa składają sprawozdania i informacje o stanie bezpieczeństwa państwa w zakresie dotyczącym województwa.
Służba funkcjonariuszy Urzędu Ochrony Państwa
Służbę w Urzędzie Ochrony Państwa może pełnić obywatel polski, który wykazuje nieskazitelną postawę moralną i patriotyczną, korzystający z pełni praw publicznych, posiadający co najmniej średnie wykształcenie i określone kwalifikacje zawodowe oraz zdolność fizyczną i psychiczną do służby w formacjach uzbrojonych, podległych szczególnej dyscyplinie służbowej, której gotów jest się podporządkować.
"Ja, Obywatel Rzeczypospolitej Polskiej, świadom podejmowanych obowiązków funkcjonariusza Urzędu Ochrony Państwa, ślubuję: służyć wiernie Narodowi, chronić ustanowiony Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej porządek prawny, strzec bezpieczeństwa Państwa i jego obywateli, nawet z narażeniem życia. Wykonując powierzone mi zadania, ślubuję pilnie przestrzegać prawa, dochować wierności konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej, przestrzegać dyscypliny służbowej oraz wykonywać rozkazy i polecenia przełożonych. Ślubuję strzec tajemnicy państwowej i służbowej, a także honoru, godności i dobrego imienia służby oraz przestrzegać zasad etyki zawodowej."
Do mianowania funkcjonariuszy na stanowiska służbowe, przenoszenia oraz zwalniania z tych stanowisk właściwy jest Szef Urzędu Ochrony Państwa.
Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, warunki bezpieczeństwa i higieny służby oraz zakres, w jakim mają do tych warunków zastosowanie przepisy działu X Kodeksu pracy, uwzględniając szczególny charakter służby, zagrożenia występujące na niektórych stanowiskach służbowych lub podczas wykonywania niektórych zadań służbowych oraz obowiązki spoczywające na funkcjonariuszach oraz ich przełożonych w zakresie zapobiegania ewentualnym zagrożeniom dla życia lub zdrowia, a ponadto w zakresie dotyczącym stanowisk służbowych nieobjętych specyfiką służby w Urzędzie Ochrony Państwa, uwzględniając przepisy prawa mające zastosowanie do tych stanowisk.
Funkcjonariusz może być skierowany z urzędu lub na jego prośbę do komisji lekarskiej podległej Szefowi Urzędu Ochrony Państwa w celu określenia stanu zdrowia oraz ustalenia zdolności fizycznej i psychicznej do służby, jak również związku poszczególnych schorzeń ze służbą.
Funkcjonariuszowi-kobiecie zwolnionej na podstawie art. 29 ust. 2 pkt 5 i 6 w czasie urlopu wychowawczego przysługują do końca okresu, na który ten urlop został udzielony:
Korpusy i stopnie funkcjonariuszy Urzędu Ochrony Państwa
W Urzędzie Ochrony Państwa obowiązują korpusy i stopnie identyczne z korpusami i stopniami wojskowymi.
Mianowanie na kolejny wyższy stopień następuje stosownie do zajmowanego stanowiska służbowego, posiadanych kwalifikacji zawodowych oraz w zależności od opinii służbowej. Nadanie tego stopnia nie może jednak nastąpić wcześniej niż po przesłużeniu w stopniu:
kaprala - roku,
starszego kaprala - roku,
plutonowego - 2 lat,
sierżanta - 2 lat,
starszego sierżanta - 3 lat,
sierżanta sztabowego - 3 lat,
młodszego chorążego - 3 lat,
chorążego - 4 lat,
starszego chorążego - 5 lat,
chorążego sztabowego - 5 lat,
podporucznika - 3 lat,
porucznika - 4 lat,
kapitana - 5 lat,
majora - 4 lat,
podpułkownika - 4 lat.
O pozbawieniu lub obniżeniu stopnia orzeka przełożony właściwy do mianowania na ten stopień. O pozbawieniu stopnia podporucznika orzeka Prezes Rady Ministrów, a o pozbawieniu stopnia generała decyduje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.
Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wzór wniosku o mianowanie na stopień oraz wzór aktu mianowania na stopień, a także szczegółowe zasady i tryb mianowania funkcjonariuszy na stopnie, ustalając sposób postępowania z wnioskiem o mianowanie na stopień i terminy nominacji na stopnie.
Obowiązki i prawa funkcjonariusza Urzędu Ochrony Państwa
Funkcjonariusz nie może bez zezwolenia przełożonego podejmować zajęcia zarobkowego poza służbą.
(skreślony).
Funkcjonariusz w związku z pełnieniem obowiązków służbowych korzysta z ochrony przewidzianej w Kodeksie karnym dla funkcjonariuszy publicznych.
Funkcjonariusze nie mogą zrzeszać się w związku zawodowym.
Funkcjonariusz, który w związku ze służbą doznał uszczerbku na zdrowiu lub poniósł szkodę w mieniu, otrzymuje odszkodowanie w trybie i na zasadach określonych dla policjantów. W razie śmierci funkcjonariusza w związku ze służbą, odszkodowanie otrzymują pozostali po nim członkowie rodziny.
(skreślony).
Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, przypadki, w których funkcjonariusz otrzymuje wyżywienie lub równoważnik pieniężny w zamian za wyżywienie, uwzględniając normy wyżywienia i określając wysokość tego równoważnika pieniężnego, a także przypadki wypłacania funkcjonariuszom równoważnika pieniężnego na utrzymanie, wyżywienie i opiekę weterynaryjną nad psem służbowym oraz wysokość tego równoważnika.
(uchylony).
Okres służby funkcjonariusza traktuje się jako pracę w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.
Funkcjonariuszowi-kobiecie przysługuje szczególne uprawnienie przewidziane dla pracownic według przepisów prawa pracy, jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej.
Funkcjonariuszowi można udzielić płatnego urlopu zdrowotnego lub okolicznościowego, a także urlopu bezpłatnego z ważnych przyczyn.
Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, warunki i tryb udzielania funkcjonariuszom urlopów, o których mowa w art. 69, 71 i 72, określając również:
Funkcjonariuszowi, który wzorowo wykonuje obowiązki, przejawia inicjatywę w służbie i doskonali kwalifikacje zawodowe, mogą być udzielane wyróżnienia:
Mieszkania funkcjonariuszy Urzędu Ochrony Państwa
Członkami rodziny funkcjonariusza, których uwzględnia się przy przydziale lokalu mieszkalnego, są pozostający z funkcjonariuszem we wspólnym gospodarstwie domowym:
Lokalu mieszkalnego na podstawie decyzji administracyjnej nie przydziela się funkcjonariuszowi:
Funkcjonariusz zwolniony ze służby, który nie posiada prawa do lokalu mieszkalnego na warunkach określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, zachowuje prawo do przydzielonego lokalu mieszkalnego według norm powszechnie obowiązujących lub może być przeniesiony do zamiennego lokalu mieszkalnego.
Uposażenie i inne świadczenia pieniężne funkcjonariuszy Urzędu Ochrony Państwa
Uposażenie funkcjonariusza składa się z uposażenia zasadniczego i dodatków do uposażenia.
Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, zasady i tryb zaliczania okresów służby, pracy i innych okresów do wysługi lat uwzględnianej przy ustalaniu wzrostu uposażenia zasadniczego, uwzględniając okresy innej służby traktowane jako równorzędne ze służbą w Urzędzie Ochrony Państwa, okresy zatrudnienia i inne okresy, które na podstawie odrębnych przepisów podlegają wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.
Uposażenie zasadnicze i dodatki do uposażenia o charakterze stałym są płatne miesięcznie z góry. Szef Urzędu Ochrony Państwa może określić, które dodatki o charakterze stałym są płatne z dołu.
po 20 latach służby - 75%
po 25 latach służby - 100%
po 30 latach służby - 150%
po 35 latach służby - 200%
po 40 latach służby - 300%
miesięcznego uposażenia zasadniczego, wraz z dodatkami o charakterze stałym.
Odprawa, o której mowa w art. 101, oraz świadczenia określone w art. 104 nie przysługują funkcjonariuszowi, który bezpośrednio po zwolnieniu ze służby został przyjęty do zawodowej służby wojskowej lub do innej służby, w której przysługuje prawo do takich świadczeń.
Przepisu art. 114 ust. 1 i 2 nie stosuje się do zaliczek pobieranych do rozliczenia, a w szczególności na koszty podróży służbowej, delegacji i przeniesienia. Należności te potrąca się z uposażenia w pełnej wysokości, niezależnie od potrąceń z innych tytułów.
(skreślony).
Odpowiedzialność dyscyplinarna i karna funkcjonariuszy Urzędu Ochrony Państwa
Funkcjonariusz ponosi odpowiedzialność dyscyplinarną za popełnione przestępstwa i wykroczenia - niezależnie od odpowiedzialności karnej.
(skreślony).
(skreślony).
Przepisy art. 115 § 18 oraz art. 318 i 344 Kodeksu karnego mają odpowiednie zastosowanie do funkcjonariuszy Urzędu Ochrony Państwa.
(uchylone).
Nie popełnia przestępstwa, kto wykonuje czynności określone w art. 10a ust. 1, jeżeli zostały zachowane warunki określone w art. 10a ust. 4, a także kto wykonuje czynności określone w art. 10b ust. 1.
(uchylony).
Przepisy przejściowe i końcowe
Minister Spraw Wewnętrznych zorganizuje Urząd Ochrony Państwa w ciągu 3 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
Dotychczasowi funkcjonariusze Służby Bezpieczeństwa, a także funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej, o których mowa w art. 131 ust. 2, którzy podejmą służbę albo zostaną zatrudnieni w jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych, zachowują odpowiednio ciągłość służby lub zatrudnienia.
Ilekroć w przepisach prawa jest mowa o "Służbie Bezpieczeństwa" i "funkcjonariuszach Służby Bezpieczeństwa", należy przez to rozumieć "Urząd Ochrony Państwa" i "funkcjonariuszy Urzędu Ochrony Państwa".
Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
- zmieniony przez art. 130 pkt 3 ustawy z dnia 21 lipca 2000 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz.U.00.73.852) z dniem 1 stycznia 2001 r.
- zmieniony przez art. 6 pkt 10 ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. (Dz.U.01.81.877) zmieniającej nin. ustawę z dniem 8 listopada 2001 r.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
Grażyna J. Leśniak 24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
Grażyna J. Leśniak 23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
Krzysztof Koślicki 22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
Krzysztof Koślicki 22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
Robert Horbaczewski 17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Grażyna J. Leśniak 11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.1999.51.526 t.j. |
Rodzaj: | Ustawa |
Tytuł: | Urząd Ochrony Państwa. |
Data aktu: | 06/04/1990 |
Data ogłoszenia: | 09/06/1999 |
Data wejścia w życie: | 10/05/1990 |