PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
podaje do powszechnej wiadomości:
W dniu 16 września 1996 r. została sporządzona w Warszawie Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Federacją Rosyjską o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych, w następującym brzmieniu:
między Rzecząpospolitą Polską a Federacją Rosyjską o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych
Rzeczpospolita Polska i Federacja Rosyjska, zwane dalej "Umawiającymi się Stronami",
kierując się pragnieniem dalszego rozwoju przyjacielskich stosunków między obydwoma Państwami oraz dążąc do pogłębiania i doskonalenia wzajemnej współpracy w dziedzinie pomocy prawnej i stosunków prawnych,
uzgodniły, co następuje:
POSTANOWIENIA OGÓLNE
Ochrona prawna
Udzielanie pomocy prawnej
Organy wymiaru sprawiedliwości i inne organy Umawiających się Stron, właściwe w sprawach cywilnych i karnych, udzielają sobie w tych sprawach wzajemnie pomocy prawnej. Organami wymiaru sprawiedliwości są sądy i prokuratury, jak również notariat, jeżeli jest on właściwy w sprawach cywilnych zgodnie z prawem tej Umawiającej się Strony, na której terytorium ma siedzibę.
Tryb porozumiewania się
Język we wzajemnym obrocie
Zakres pomocy prawnej
Umawiające się Strony udzielają sobie wzajemnie pomocy prawnej przez dokonywanie poszczególnych czynności procesowych przewidzianych przez prawo wezwanej Umawiającej się Strony, a w szczególności przez sporządzanie, przesyłanie i doręczanie dokumentów, dokonywanie przeszukań, odbieranie i wydawanie dowodów rzeczowych, opracowywanie opinii przez biegłych, przesłuchiwanie stron, świadków, biegłych, podejrzanych, oskarżonych i innych osób, przejmowanie ścigania karnego, wydawanie osób w celu ścigania karnego lub wykonania wyroku, przekazywanie skazanych w celu wykonania kary.
Treść i forma wniosku o udzielenie pomocy prawnej
Wykonywanie wniosku o udzielenie pomocy prawnej
Wezwanie świadka lub biegłego
Doręczenie dokumentów
Organ wezwany doręcza dokumenty w trybie obowiązującym w jego państwie, jeżeli doręczane dokumenty zostały sporządzone w języku strony wezwanej albo jeżeli dołączono uwierzytelnione tłumaczenie na język tej strony. Jeżeli dokumenty nie zostały sporządzone w języku strony wezwanej albo nie dołączono tłumaczenia, doręcza się je adresatowi, jeżeli zgadza się dobrowolnie je przyjąć.
Potwierdzenie doręczenia dokumentów
Doręczenie dokumentów stwierdza się w potwierdzeniu doręczenia podpisanym przez osobę, której dokument doręczono, opatrzonym pieczęcią urzędową organu wezwanego oraz zawierającym datę doręczenia i podpis pracownika organu doręczającego dokument, lub w innym dokumencie sporządzonym przez ten organ, w którym powinien być oznaczony sposób, miejsce i data doręczenia.
Koszty pomocy prawnej
Udzielanie informacji
Organy centralne Umawiających się Stron udzielają sobie wzajemnie, na wniosek, informacji o przepisach prawnych, które w ich państwach obowiązują lub obowiązywały, jak również o praktyce ich stosowania przez organy wymiaru sprawiedliwości.
Przekazywanie przedmiotów i sum pieniężnych
Jeżeli w wykonaniu niniejszej umowy następuje przekazanie przedmiotów lub sum pieniężnych z terytorium jednej Umawiającej się Strony na terytorium drugiej Umawiającej się Strony albo przedstawicielstwu dyplomatycznemu lub urzędowi konsularnemu drugiej Umawiającej się Strony, odbywa się to zgodnie z przepisami prawa tej Umawiającej się Strony, której organ dokonuje przekazania.
Ustalanie adresów i innych danych
Uznawanie dokumentów
Przesyłanie dokumentów stanu cywilnego i innych dokumentów
Odmowa udzielenia pomocy prawnej
Pomocy prawnej można odmówić, jeżeli jej udzielenie może zagrozić suwerenności, bezpieczeństwu, porządkowi publicznemu lub innym ważnym interesom albo pozostawałoby w sprzeczności z podstawowymi zasadami prawa lub międzynarodowymi zobowiązaniami wezwanej Umawiającej się Strony.
SPRAWY CYWILNE
Postanowienia ogólne
Jeżeli zgodnie z postanowieniami niniejszej umowy do podjęcia czynności właściwe są organy wymiaru sprawiedliwości obu Umawiających się Stron, a wniosek o wszczęcie postępowania wniesiony został do organu jednej z nich, wyłączona jest właściwość organu wymiaru sprawiedliwości drugiej Umawiającej się Strony.
Sprawy z zakresu prawa osobowego
Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych
Ubezwłasnowolnienie całkowite i częściowe
Jeżeli niniejsza umowa nie stanowi inaczej, do ubezwłasnowolnienia całkowitego i częściowego właściwy jest sąd tej Umawiającej się Strony, której obywatelem jest osoba mająca być ubezwłasnowolniona. Sąd ten stosuje prawo swego państwa.
Postanowienia artykułów 20 i 21 stosuje się odpowiednio do uchylenia ubezwłasnowolnienia całkowitego i częściowego.
Uznanie osoby za zaginioną lub zmarłą
Sprawy z zakresu prawa rodzinnego
Zawarcie małżeństwa
Stosunki osobiste i majątkowe między małżonkami
Rozwód
Ustalenie istnienia małżeństwa oraz uznanie małżeństwa za nieważne
W sprawach o ustalenie istnienia małżeństwa oraz unieważnienie małżeństwa stosuje się prawo tej Umawiającej się Strony, któremu podlegało zawarcie małżeństwa. Właściwość sądów określa się zgodnie z artykułem 26.
Stosunki prawne między rodzicami i dziećmi
Inne sprawy alimentacyjne
Przysposobienie
Opieka i kuratela
Sprawy majątkowe
Forma czynności prawnej
Mienie nieruchome
Do stosunków prawnych dotyczących mienia nieruchomego właściwe są prawo i organy tej Umawiającej się Strony, na której terytorium mienie nieruchome jest położone.
Zobowiązania ze stosunków umownych
Właściwość tę strony stosunku zobowiązaniowego mogą zmienić w drodze umowy.
Zobowiązania powstające wskutek czynów niedozwolonych (wskutek wyrządzenia szkody)
Sprawy spadkowe
Zasada równości
Prawo właściwe
Przejście spadku na rzecz państwa
Jeżeli według prawa Umawiającej się Strony, określonego w artykule 39, spadkobiercą jest państwo, to mienie ruchome przypada Umawiającej się Stronie, której obywatelem był spadkodawca w chwili śmierci, a mienie nieruchome przypada Umawiającej się Stronie, na której terytorium jest położone.
Testament
Właściwość organów w sprawach spadkowych
Otwarcie (ogłoszenie) testamentu
Testament otwiera (ogłasza) organ tej Umawiającej się Strony, na której terytorium znajduje się testament. Odpis testamentu oraz odpis protokołu otwarcia (ogłoszenia) przesyła się organowi właściwemu do przeprowadzenia postępowania spadkowego.
Sprawy z zakresu prawa pracy
Właściwość tę strony umowy o pracę mogą zmienić w drodze umowy.
Postanowienia o kosztach i ułatwieniach procesowych
Zwolnienie od złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów postępowania
Obywatelom jednej z Umawiających się Stron, którzy występują przed organami drugiej Umawiającej się Strony, nie można nakazać złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów postępowania tylko z tego powodu, że są cudzoziemcami lub że nie mają miejsca zamieszkania lub pobytu na terytorium tej Umawiającej się Strony, przed której organem występują.
Zwolnienie od kosztów sądowych
Sąd jednej Umawiającej się Strony, zobowiązując stronę zamieszkałą lub przebywającą na terytorium drugiej Umawiającej się Strony do uiszczenia kosztów sądowych lub do uzupełnienia braków pozwu lub wniosku, wyznacza równocześnie termin nie krótszy niż jeden miesiąc. Bieg terminu rozpoczyna się od daty doręczenia odpowiedniego wezwania.
Terminy
Uznawanie i wykonywanie orzeczeń
Uznawanie orzeczeń w sprawach o charakterze niemajątkowym
Uznawanie i wykonywanie orzeczeń
Orzeczenia wymienione w artykule 52 podlegają uznaniu i wykonaniu na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, jeżeli:
Tryb uznawania i wykonywania orzeczeń
Wykonywanie orzeczeń o kosztach
SPRAWY KARNE
Przejęcie ścigania karnego
Obowiązek ścigania karnego
Wniosek o przejęcie ścigania karnego
Przekazanie osób podejrzanych
Zawiadomienie o wynikach ścigania karnego
Wezwana Umawiająca się Strona zawiadomi wzywającą Umawiającą się Stronę o orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie. Na wniosek wzywającej Umawiającej się Strony przesyła się odpis tego orzeczenia.
Następstwa przejęcia ścigania karnego
Po przejęciu ścigania karnego właściwe organy wzywającej Umawiającej się Strony nie mogą prowadzić postępowania przeciwko tej samej osobie o ten sam czyn, chyba że we wniosku o przejęcie ścigania karnego strona wzywająca zastrzegła, iż może ponownie podjąć postępowanie w razie zawiadomienia przez stronę wezwaną o odmowie wszczęcia lub umorzeniu postępowania.
Wydanie w celu ścigania karnego i wykonania wyroku
Wniosek o wydanie
Dodatkowe informacje do wniosku o wydanie
Jeżeli otrzymane informacje nie są wystarczające do rozstrzygnięcia wniosku o wydanie, wezwana Umawiająca się Strona może żądać dodatkowych informacji i zakreślić do ich przedstawienia termin do jednego miesiąca. Termin ten może być przedłużony z ważnych przyczyn.
Aresztowanie w celu wydania
Po otrzymaniu wniosku o wydanie wezwana Umawiająca się Strona podejmie niezwłocznie środki zgodnie ze swoim prawem celem aresztowania osoby, której wydania się żąda, z wyjątkiem wypadków, gdy zgodnie z niniejszą umową wydanie nie może nastąpić.
Zwolnienie osoby aresztowanej
Odroczenie wydania
Jeżeli osoba, której wydania się żąda, została pociągnięta do odpowiedzialności karnej lub skazana na terytorium wezwanej Umawiającej się Strony za popełnienie innego przestępstwa, jej wydanie może ulec odroczeniu do zakończenia postępowania karnego lub odbycia całej kary albo zwolnienia tej osoby przed ukończeniem odbywania kary.
Wydanie czasowe
Zbieg wniosków o wydanie
Jeżeli wydania tej samej osoby domaga się kilka państw, wezwana Umawiająca się Strona rozstrzygnie, któremu z państw osobę tę wyda. Przy podejmowaniu takiej decyzji bierze się pod uwagę wszystkie okoliczności, w szczególności obywatelstwo danej osoby, miejsce popełnienia i charakter przestępstwa.
Ograniczenie ścigania osoby wydanej
Wykonanie wydania
Wezwana Umawiająca się Strona zawiadomi wzywającą Umawiającą się Stronę o miejscu i dacie wydania. Jeżeli wzywająca Umawiająca się Strona nie przejmie osoby podlegającej wydaniu w terminie piętnastu dni od daty ustalonej dla wydania, osoba ta może być zwolniona.
Ponowne wydanie
Jeżeli osoba wydana uchyli się w jakikolwiek sposób od postępowania karnego lub od wykonania kary i powróci na terytorium wezwanej Umawiającej się Strony, zostanie ona wydana na ponowny wniosek bez przesyłania dokumentów przewidzianych w artykule 65.
Zawiadomienie o wyniku postępowania karnego
Wzywająca Umawiająca się Strona zawiadomi niezwłocznie wezwaną Umawiającą się Stronę o wyniku postępowania karnego przeciwko osobie wydanej i na wniosek prześle odpis orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie.
Tranzyt
Koszty wydania i tranzytu
Koszty wydania ponosi ta Umawiająca się Strona, na której terytorium koszty te powstały. Koszty tranzytu ponosi wzywająca Umawiająca się Strona.
Postanowienia szczególne dotyczące pomocy prawnej w sprawach karnych
Czasowe przekazywanie osób pozbawionych wolności
Wydawanie przedmiotów
Obecność przedstawicieli Umawiających się Stron przy udzielaniu pomocy prawnej
Przedstawiciele jednej Umawiającej się Strony mogą być obecni, za zgodą organu centralnego drugiej Umawiającej się Strony, przy wykonywaniu na jej terytorium wniosków o udzielenie pomocy prawnej.
Zawiadomienia o wyrokach i inne informacje
Informacje o skazaniach
Umawiające się Strony przesyłają sobie wzajemnie, na wniosek, uzasadniony celami postępowania karnego, informacje o skazaniach obywateli drugiej Umawiającej się Strony, jak również informacje o późniejszych orzeczeniach dotyczących wyroków, o ile te informacje podlegają rejestracji według prawa wezwanej Umawiającej się Strony.
Wykorzystanie przekazanych informacji
Informacje przekazane stosownie do artykułów 82 i 83 mogą być wykorzystane wyłącznie w celu, dla którego zostały przekazane, i nie mogą być udostępnione trzeciemu państwu bez zgody Umawiającej się Strony, która udzieliła tych informacji.
Przekazywanie osób skazanych na karę pozbawienia wolności w celu odbycia kary
Z wnioskiem o przekazanie skazanego w celu odbycia kary może wystąpić zarówno Państwo wydania wyroku, jak i Państwo wykonania wyroku.
Prawa skazanego
Tryb porozumiewania się
W sprawach objętych niniejszym rozdziałem porozumiewają się: ze strony Rzeczypospolitej Polskiej - Ministerstwo Sprawiedliwości, a ze strony Federacji Rosyjskiej - Prokuratura Generalna.
Wniosek o przekazanie i załączniki
W wypadku uwzględnienia wniosku Państwo wydania wyroku dołącza do zawiadomienia o swojej zgodzie dokumenty wymienione w ustępie 2 punkty 1-5.
Warunki przekazania
Przekazanie skazanego, stosownie do postanowień niniejszego rozdziału, nastąpi, jeżeli:
Przekazanie
W wypadku uwzględnienia wniosku o przekazanie skazanego właściwe organy Umawiających się Stron określą termin, miejsce i tryb przekazania skazanego, a w razie potrzeby uzgodnią z zainteresowanymi państwami sprawę tranzytu.
Wykonywanie wyroku
Zawiadomienie o rozpatrzeniu wniosku
Państwo wykonania wyroku zawiadamia w możliwie krótkim czasie Państwo wydania wyroku, w jakim zakresie wniosek o przejęcie wykonania wyroku został uwzględniony. Całkowita lub częściowa odmowa wymaga uzasadnienia.
Warunki i tryb wykonania kary
Warunki i tryb wykonania kary określa prawo Państwa wykonania wyroku.
Gwarancje skazanego
Skazany przekazany w celu odbycia kary w Państwie wykonania wyroku nie może być ponownie pociągnięty do odpowiedzialności karnej za ten sam czyn, z wyjątkiem wypadku, gdy wyrok w tej sprawie został uchylony i przewidziane jest nowe postępowanie sądowe lub przygotowawcze.
Warunki stosowania ułaskawienia i amnestii
Zmiana wyroku
Zawiadomienia o wykonywaniu wyroku
Państwo wykonania wyroku zawiadamia Państwo wydania wyroku:
Skutki prawne przejęcia wykonania wyroku
W stosunku do osoby przekazanej w celu odbycia kary do Państwa wykonania wyroku skutki prawne skazania są takie same jak w stosunku do osób skazanych w tym Państwie za popełnienie takiego czynu.
Koszty wykonania wyroku
Koszty związane z przekazaniem skazanego i odbywaniem kary ponosi ta Umawiająca się Strona, na której terytorium koszty te powstały.
Zakres czasowy
Postanowienia tego rozdziału stosuje się także do osób, które zostały skazane przed wejściem w życie niniejszej umowy.
POSTANOWIENIA KOŃCOWE
Umowa niniejsza nie narusza praw i obowiązków Umawiających się Stron wynikających z innych zawartych przez nie umów międzynarodowych.
Wątpliwości, które mogą powstać w związku z interpretacją lub stosowaniem postanowień niniejszej umowy, będą przedmiotem wzajemnych konsultacji.
Umowa niniejsza podlega ratyfikacji i wejdzie w życie po upływie sześćdziesięciu dni od dnia wymiany dokumentów ratyfikacyjnych. Wymiana dokumentów ratyfikacyjnych nastąpi w Moskwie.
Umowa niniejsza zawarta jest na okres pięciu lat. Obowiązywanie umowy przedłuża się automatycznie każdorazowo na następny pięcioletni okres, jeżeli żadna z Umawiających się Stron nie zawiadomi na piśmie drugiej Umawiającej się Strony na sześć miesięcy przed upływem danego okresu o swoim zamiarze rozwiązania umowy.
Sporządzono w Warszawie dnia 16 września 1996 r. w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim i rosyjskim, przy czym obydwa teksty mają jednakową moc.
Po zaznajomieniu się z powyższą umową, w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej oświadczam, że:
- została ona uznana za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych,
- jest przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona,
- będzie niezmiennie zachowywana.
Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.
Dano w Warszawie dnia 30 stycznia 1997 r.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
Grażyna J. Leśniak 24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
Grażyna J. Leśniak 23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
Krzysztof Koślicki 22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
Krzysztof Koślicki 22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
Robert Horbaczewski 17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Grażyna J. Leśniak 11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.2002.83.750 |
Rodzaj: | Umowa międzynarodowa |
Tytuł: | Rosja-Polska. Umowa o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych. Warszawa.1996.09.16. |
Data aktu: | 16/09/1996 |
Data ogłoszenia: | 24/06/2002 |
Data wejścia w życie: | 18/01/2002 |