AKTUALIZACJA ZESTAWU WŁAŚCIWOŚCI TYPOWYCH DLA DOBREGO STANU ŚRODOWISKA WÓD MORSKICH
Wskaźniki i ich jakościowe lub ilościowe własności oraz kryteria dobrego stanu środowiska wód morskich różnicuje się w zależności od cech przestrzennych i własności wód morskich.
Wyznaczając wskaźniki i ich jakościowe lub ilościowe własności oraz kryteria dobrego stanu środowiska wód morskich, objęte aktualizacją zestawu właściwości typowych dla dobrego stanu środowiska wód morskich, wzięto pod uwagę:
Kontynuowanie działań na rzecz poprawy i utrzymania dobrego stanu środowiska Morza Bałtyckiego jest nie tylko wymogiem formalnym, ale też celem warunkującym zrównoważone czerpanie z zasobów ekosystemu morskiego przez człowieka. Ramy formalne osiągnięcia tego celu określa dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/56/WE z dnia 17 czerwca 2008 r. ustanawiająca ramy działań Wspólnoty w dziedzinie polityki środowiska morskiego (dyrektywa ramowa w sprawie strategii morskiej) (Dz. Urz. UE L 164 z 25.06.2008, str. 19, z późn. zm.), zwana dalej "RDSM", odnosząca się do zrównoważonego wykorzystywania mórz zintegrowanego z zachowaniem ekosystemów morskich w stanie jak najmniej zmienionym. RDSM została znowelizowana dyrektywą Komisji (UE) 2017/845 z dnia 17 maja 2017 r. zmieniającą dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/56/WE w odniesieniu do przykładowych wykazów elementów branych pod uwagę przy opracowaniu strategii morskich (Dz. Urz. UE L 125 z 18.05.2017, str. 27), zwaną dalej "dyrektywą Komisji 2017/845", przez nadanie nowego brzmienia załącznikowi III do RDSM w odniesieniu do przykładowych wykazów elementów branych pod uwagę przy opracowaniu strategii morskich. Zgodnie z RDSM wymagane jest osiągnięcie dobrego stanu środowiska (Good Environmental Status - GES) w obrębie europejskich wód morskich do 2020 r. Aktem wykonawczym do RDSM jest decyzja Komisji 2017/848.
Zgodnie z nowym brzmieniem załącznika III do RDSM w odniesieniu do przykładowych wykazów elementów branych pod uwagę przy opracowaniu strategii morskich tabele 1 i 2 w załączniku III do RDSM zostały doprecyzowane w taki sposób, aby wyraźnie odnosiły się do elementów dotyczących stanu (tabela 1) oraz do elementów dotyczących presji (tabela 2 pozycja 2a i 2b), a także aby bezpośrednio łączyły elementy wymienione w tych tabelach ze wskaźnikami jakości określonymi w załączniku I do RDSM, a w związku z tym również z kryteriami określonymi przez Komisję Europejską na podstawie art. 9 ust. 3 RDSM. W konsekwencji decyzja Komisji 2017/848 wprowadziła podział wskaźników (cech), które powinny być uwzględnione w ocenie stanu środowiska morskiego na dwie grupy. Zgodnie z decyzją 2017/848 do grupy obejmującej cechy presji należą: D2, D3, D5, D6, D7, D8, D9, D10 i D11, do grupy cech stanu należą: D1, D4 i D6 dotyczące elementów ekosystemu: ssaki, ryby, ptaki, siedliska pelagiczne, siedliska bentosowe. Niniejsza aktualizacja zestawu właściwości typowych dla dobrego stanu środowiska wód morskich uwzględnia podział wskaźników (cech) wprowadzonych decyzją 2017/848, przyjmując konwencję symboli dla cech i kryteriów za wersją anglojęzyczną RDSM, tj. D - dla wskaźnika (cechy), C - dla kryterium. Wskaźniki te odpowiadają wskaźnikom, o których mowa w art. 153 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne.
Dla każdej cechy zostały ustalone kryteria, na podstawie których została przeprowadzona aktualizacja wstępnej oceny stanu środowiska wód morskich. Istotną zmianą w stosunku do poprzednio obowiązującej decyzji Komisji 2010/477/UE z dnia 1 września 2010 r. w sprawie kryteriów i standardów metodologicznych dotyczących dobrego stanu środowiska wód morskich (Dz. Urz. UE L 232 z 02.09.2010, str. 14) jest wprowadzony podział kryteriów na podstawowe i drugorzędne, z których uwzględnienie tych pierwszych dotyczących najistotniejszych presji i oddziaływań jest wymagane we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej. Ewentualne odstąpienie, w uzasadnionych przypadkach, od poszczególnych kryteriów wymaga przedstawienia Komisji Europejskiej uzasadnienia w ramach powiadomienia zgodnie z art. 9 ust. 2 lub art. 17 ust. 3 RDSM. Uzasadnienie odstąpienia od uwzględnienia kryteriów podstawowych zostało zamieszczone w aktualizacji wstępnej oceny stanu środowiska wód morskich.
Kryteria drugorzędne i związane z nimi standardy metodologiczne, specyfikacje i ujednolicone metody są wykorzystywane do uzupełnienia kryterium podstawowego lub w przypadku gdy istnieje zagrożenie, że środowisko morskie nie osiągnie lub nie utrzyma dobrego stanu środowiska morskiego dla danego kryterium. O zastosowaniu kryterium drugorzędnego decyduje każde z państw członkowskich Unii Europejskiej, o ile w załączniku do decyzji Komisji 2017/848 nie określono inaczej. Tak więc rezygnacja z danego kryterium drugorzędnego powinna być poprzedzona oceną ryzyka nieosiągnięcia dobrego stanu środowiska dla tego kryterium lub kryteriów podstawowych.
Dla poszczególnych kryteriów zostały opracowane wskaźniki odnoszące się do określonych parametrów i właściwości opisujących stan środowiska i presje. Zgodnie z decyzją Komisji 2017/848 przy określaniu zestawu właściwości typowych dla dobrego stanu środowiska dla wskaźników określono wartości progowe, które powinny być stosowane przy ocenianiu, w jakim stopniu został osiągnięty dobry stan środowiska.
W przypadku gdy wartości progowe nie zostały określone, państwa członkowskie Unii Europejskiej powinny ustalić wartości progowe, współpracując na poziomie Unii Europejskiej, regionalnym lub podregionalnym, w szczególności przez odniesienie się do wartości progowych istniejących lub opracowanie nowych wartości progowych w ramach regionalnych konwencji morskich.
Zaproponowane wartości progowe:
WSKAŹNIKI I ICH JAKOŚCIOWE LUB ILOŚCIOWE WŁASNOŚCI ORAZ KRYTERIA DOBREGO STANU ŚRODOWISKA WÓD MORSKICH
Cecha 1: Utrzymana jest różnorodność biologiczna. Jakość i występowanie siedlisk oraz rozmieszczenie i różnorodność gatunków odpowiadają dominującym warunkom fizjograficznym, geograficznym i klimatycznym regionu Morza Bałtyckiego
Elementy ekosystemu | Kryterium podstawowe | Kryterium drugorzędne | Opis kryterium | Właściwości typowe dla dobrego stanu środowiska wód morskich | |
Wskaźnik wykorzystany w aktualizacji wstępnej oceny stanu środowiska wód morskich | Wartość progowa | ||||
Gatunki | |||||
Ssaki | D1C1 | - | Śmiertelność w przyłowie znajduje się poniżej poziomu, który zagraża gatunkom, więc jest zapewniona jego długookresowa żywotność. | Przyłów ssaków morskich | Element czasowo nieuwzględniany w klasyfikacji wód morskich |
D1C2 | - | Liczebność populacji gatunków nie ucierpiała z powodu oddziaływań antropogenicznych, więc jest zapewniona jej długookresowa żywotność. | Liczebność populacji i trend liczebności foki szarej |
Polskie obszary morskie Wzrost liczebności równy lub wyższy niż 10% od wartości z poprzedniego roku |
|
- | D1C3 | Właściwości demograficzne populacji (np. wielkość ciała lub struktura klas wiekowych, stosunek płci, wskaźnik płodności i wskaźnik przeżywalności) gatunków wskazują na zdrową populację, która nie ucierpiała z powodu oddziaływań antropogenicznych. | Stan reprodukcji foki szarej |
Polskie obszary morskie Liczba samic karmiących lub młodych oraz samic w ciąży stanowi co najmniej 5% liczebności populacji (stada) |
|
D1C4 | - | Zasięg gatunków, i w stosownych przypadkach ich struktura, jest zgodny z dominującymi warunkami fizjograficznymi, geograficznymi i klimatycznymi. | Występowanie foki szarej |
Polskie obszary morskie Obecność foki szarej na wszystkich zdefiniowanych obszarach haul-out (miejsce, w którym foki wychodzą na ląd, by odpocząć między okresami żerowania, w celu kojarzenia się w pary i rozrodu oraz linienia, najczęściej wykorzystywane rok po roku) podczas okresu monitorowania w czasie linienia |
|
D1C5 | - | Siedlisko gatunku posiada niezbędny zakres i warunki umożliwiające wspieranie różnych etapów w historii życia danego gatunku. | Element czasowo nieuwzględniany w klasyfikacji wód morskich | ||
Ryby | D1C1 | - | Śmiertelność w przyłowie znajduje się poniżej poziomu, który zagraża gatunkom, więc jest zapewniona jego długookresowa żywotność. | Przyłów ryb | Element czasowo nieuwzględniany w klasyfikacji wód morskich |
D1C2 | - | Liczebność populacji gatunków nie ucierpiała z powodu oddziaływań antropogenicznych, więc jest zapewniona jej długookresowa żywotność. | Indeks stanu ichtiofauny (SI) dla wód przejściowych |
Polskie obszary morskie > 0,67 |
|
D1C3 | - | Właściwości demograficzne populacji (np. wielkość ciała lub struktura klas wiekowych, stosunek płci, wskaźnik płodności i wskaźnik przeżywalności) gatunków wskazują na zdrową populację, która nie ucierpiała z powodu oddziaływań antropogenicznych. | Indeks wielkich ryb (LFI 1) |
Podobszar ICES 25* > 0,8 Podobszar ICES 26* > 0,7 |
|
D1C4 | - | Zasięg gatunków, i w stosownych przypadkach ich struktura, jest zgodny z dominującymi warunkami fizjograficznymi, geograficznymi i klimatycznymi. | Indeks stanu ichtiofauny (SI) dla wód przejściowych |
Polskie obszary morskie > 0,67 |
|
D1C5 | - | Siedlisko gatunku posiada niezbędny zakres i warunki umożliwiające wspieranie różnych etapów w historii życia danego gatunku. | Element czasowo nieuwzględniany w klasyfikacji wód morskich | ||
Ptaki | D1C1 | - | Śmiertelność w przyłowie znajduje się poniżej poziomu, który zagraża gatunkom, więc jest zapewniona jego długookresowa żywotność. | Przyłów ptaków morskich | Element czasowo nieuwzględniany w klasyfikacji wód morskich |
D1C2 | - | Liczebność populacji gatunków nie ucierpiała z powodu oddziaływań antropogenicznych, więc jest zapewniona jej długookresowa żywotność. | Wskaźnik zmian liczebności zimujących ptaków wodnych |
Polskie obszary morskie Liczebność 75% gatunków odstaje o ≤ 30% od wartości referencyjnej |
|
Wskaźnik zmian liczebności lęgowych ptaków wodnych |
Polskie obszary morskie Liczebność 75% gatunków odstaje o ≤ 30% (lub 20% dla gatunków składających 1 jajo) od wartości referencyjnej |
||||
D1C3 | - | Właściwości demograficzne populacji (np. wielkość ciała lub struktura klas wiekowych, stosunek płci, wskaźnik płodności i wskaźnik przeżywalności) gatunków wskazują na zdrową populację, która nie ucierpiała z powodu oddziaływań antropogenicznych. | Wskaźnik produktywności bielika |
Polskie obszary morskie Sukces lęgowy > 0,59 Produktywność > 0,97 Liczba piskląt na parę z sukcesem > 1,64 |
|
D1C4 | - | Zasięg gatunków, i w stosownych przypadkach ich struktura, jest zgodny z dominującymi warunkami fizjograficznymi, geograficznymi i klimatycznymi. | Element czasowo nieuwzględniany w klasyfikacji wód morskich | ||
D1C5 | - | Siedlisko gatunku posiada niezbędny zakres i warunki umożliwiające wspieranie różnych etapów w historii życia danego gatunku. | Element czasowo nieuwzględniany w klasyfikacji wód morskich |
Kryterium podstawowe | Opis kryterium | Właściwości typowe dla dobrego stanu środowiska wód morskich | |
Wskaźnik wykorzystany w aktualizacji wstępnej oceny stanu środowiska wód morskich | Wartość progowa | ||
Siedliska pelagiczne | |||
D1C6 | Stan typu siedliska, w tym jego struktura biotyczna i abiotyczna oraz jej funkcje (np. typowy skład gatunkowy, względna liczebność, brak szczególnie wrażliwych gatunków lub gatunków spełniających kluczową funkcję, struktura wielkościowa gatunków), nie odniósł szkody z powodu oddziaływań antropogenicznych. | MSTS - struktura wielkościowa i całkowite zasoby zooplanktonu |
Basen Gdański MS [µg m3] > 10,2 TS [mg m-3] > 103 |
Chlorofil "a" - średnie stężenie latem (VI-.IX) |
Basen Gdański ≤ 2,2 [µg 1-1] Wschodni Basen Gotlandzki ≤ 1,9 [µg 1-1] Basen Bornholmski ≤ 1,8 [µg 1-1] |
||
CyaBI - zakwity sinic |
Basen Gdański Parametr CSA ≥ 0,98 Wschodni Basen Gotlandzki Parametr CSA ≥ 0,84 Parametr biomasa ≥ 0,84 Basen Bornholmski Parametr CSA ≥ 0,86 Parametr biomasa ≥ 0,87 |
||
Dia/Dino - wskaźnik okrzemkowo - bruzdnicowy |
Basen Gdański ≥ 0,6 Wschodni Basen Gotlandzki ≥ 0,5 Basen Bornholmski ≥ 0,6 |
||
Siedliska bentosowe | |||
D6C4 | Zakres utraty typu siedliska wynikający z oddziaływań antropogenicznych nie przekracza określonego odsetka naturalnego zasięgu siedliska w ocenianym obszarze. Państwa członkowskie Unii Europejskiej ustalają maksymalny dopuszczalny zakres utraty siedlisk w stosunku do całkowitego naturalnego zasięgu typu siedliska, przez współpracę na szczeblu Unii Europejskiej, z uwzględnieniem specyfiki regionalnej lub podregionalnej. | Nie ustalono maksymalnego dopuszczalnego zakresu utraty siedlisk w stosunku do całkowitego naturalnego zasięgu typu siedliska na szczeblu Unii Europejskiej, z uwzględnieniem specyfiki regionalnej lub podregionalnej | Element czasowo nieuwzględniany w klasyfikacji wód morskich |
B- multimetryczny wskaźnik makrozoobentosu rozwiązanie krajowe, tymczasowe zaproponowane z powodu braku rozwiązania regionalnego |
Polskie obszary morskie ≥ 3,18 |
||
D6C5 | Zakres negatywnych skutków oddziaływań antropogenicznych na stan typów siedlisk, w tym zmiany ich biotycznej i abiotycznej struktury oraz jej funkcji (np. jej typowego składu gatunków, a także ich względnej liczebności, braku szczególnie delikatnych lub wrażliwych gatunków lub gatunków zapewniających kluczową funkcję, lub struktury rozmiarów gatunku), nie przekracza określonego odsetka naturalnego zasięgu siedliska w ocenianym obszarze. |
SM1 - wskaźnik stanu makrofitów rozwiązanie krajowe, tymczasowe zaproponowane z powodu braku rozwiązania regionalnego |
Basen Bornholmski, polskie wody przybrzeżne Basenu Gdańskiego (Zalew Pucki, Zatoka Pucka Zewnętrzna), polskie wody przybrzeżne Basenu Gotlandzkiego (Rowy - Jarosławiec Wschód) > 0,80 |
ESMIz - makrofitowy indeks stanu ekologicznego w zalewach rozwiązanie krajowe, tymczasowe zaproponowane z powodu braku rozwiązania regionalnego |
Zalew Szczeciński z Zalewem Kamieńskim, Zalew Wiślany ≥ 0,123 |
* Obszary oceny ICES (ang. The International Council for the Exploration of the Sea, obszary łowisk Międzynarodowej Rady Badań Morza).
Cecha 4: Występowanie elementów morskiego łańcucha pokarmowego w ilościach i zróżnicowaniu na poziomie zapewniającym różnorodność gatunków i utrzymanie ich pełnej zdolności reprodukcyjnej
Kryterium podstawowe | Kryterium drugorzędne | Opis kryterium | Właściwości typowe dla dobrego stanu środowiska wód morskich | |
Wskaźnik wykorzystany w aktualizacji wstępnej oceny stanu środowiska wód morskich | Wartość progowa | |||
D4C1 | - | Różnorodność (skład gatunków, a także ich względna liczebność) w grupie troficznej nie została naruszona ze względu na oddziaływania antropogeniczne. |
B- multimetryczny wskaźnik makrozoobentosu |
Polskie obszary morskie ≥ 3,18 |
Indeks stanu ichtiofauny (SI) dla wód przejściowych |
Polskie obszary morskie > 0,67 |
|||
D4C2 | - | Równowaga całkowitej liczebności między grupami troficznymi nie została naruszona ze względu na oddziaływania antropogeniczne. | Dia/Dino - wskaźnik okrzemkowo-bruzdnicowy |
Basen Gdański ≥ 0,6 Wschodni Basen Gotlandzki ≥ 0,5 Basen Bornholmski ≥ 0,6 |
D4C3 | D4C3 | Rozkład wielkości osobników w grupie troficznej nie został naruszony ze względu na oddziaływania antropogeniczne. | MSTS - struktura wielkościowa i całkowite zasoby zooplanktonu |
Basen Gdański MS [µg m-3] > 10,2 TS [mg m-3] > 103 |
Indeks wielkich ryb (LFI 1) |
Obszar ICES 25* > 0,8 Obszar ICES 26* > 0,7 |
|||
D4C4 | D4C4 | Wydajność grupy troficznej nie została naruszona ze względu na oddziaływania antropogeniczne. | Wskaźnik produktywności bielika |
Polskie obszary morskie Sukces lęgowy > 0,59 Produktywność > 0,97 Liczba piskląt na parę z sukcesem > 1,64 |
CECHY PRESJI
Cecha 2: Utrzymanie gatunków obcych wprowadzanych do ekosystemów morskich w wyniku działalności człowieka na poziomie niepowodującym negatywnych zmian w tych ekosystemach
Kryterium podstawowe | Kryterium drugorzędne | Opis kryterium | Właściwości typowe dla dobrego stanu środowiska wód morskich | |
Wskaźnik wykorzystany w aktualizacji wstępnej oceny stanu środowiska wód morskich | Wartość progowa | |||
D2C1 | - | Liczba gatunków obcych nowo wprowadzonych do ekosystemów morskich w wyniku działalności człowieka w okresie 6 lat od roku referencyjnego, zgodnie ze wstępną oceną stanu środowiska wód morskich, o której mowa w art. 8 ust. 1 RDSM, jest ograniczona do minimum i w miarę możliwości zmniejszona do zera. | Introdukcja nowych gatunków obcych |
Polskie obszary morskie Brak introdukcji nowych gatunków obcych |
- | D2C2 | Duża liczebność oraz rozmieszczenie przestrzenne zadomowionych gatunków obcych, a w szczególności inwazyjnych gatunków obcych, znacznie przyczyniających się do niekorzystnych skutków dla poszczególnych grup gatunków lub ogólnych typów siedlisk. | Parametr inwentaryzacyjny (IP) |
Polskie obszary morskie ≤ 0 |
- | D2C3 | Odsetek grup gatunków lub przestrzenny zasięg ogólnych typów siedlisk, które są niekorzystnie zmienione ze względu na gatunki obce, a zwłaszcza inwazyjne gatunki obce. | Element czasowo nieuwzględniany w klasyfikacji wód morskich |
Cecha 3: Utrzymanie populacji wszystkich ryb i skorupiaków eksploatowanych w celach komercyjnych w bezpiecznych granicach biologicznych oraz rozmieszczenie populacji tych ryb i skorupiaków ze względu na wiek i liczebność, świadczące o jej dobrym stanie
Kryterium podstawowe | Opis kryterium | Właściwości typowe dla dobrego stanu środowiska wód morskich | |
Wskaźnik wykorzystany w aktualizacji wstępnej oceny stanu środowiska wód morskich | Wartość progowa | ||
D3C1 | Wskaźnik śmiertelności połowowej populacji gatunków eksploatowanych w celach komercyjnych jest na poziomie lub poniżej poziomu pozwalającego wytworzyć maksymalny podtrzymywalny połów (MSY). | Śmiertelność połowowa (F) |
F ≤ FMSY F szprot w obszarach ICES 22-32* < 0,26 F śledź w obszarach ICES 25-29* i 32 exGoR* < 0,22 |
D3C2 | Biomasa stada tarłowego populacji gatunków eksploatowanych w celach komercyjnych jest powyżej poziomów pozwalających wytworzyć maksymalny podtrzymywalny połów (MSY). | Biomasa stada tarłowego (B) |
B ≥ BMSY trigger B szprot w obszarach ICES 22-32* > 570000 B śledź w obszarach ICES 25-29* i 32 exGoR* > 600000 |
D3C3 | Przekrój wiekowy i wielkościowy osobników w populacji gatunków eksploatowanych w celach komercyjnych wskazuje na dobry stan zdrowia populacji. Powinno się to wiązać z wysokim odsetkiem starych lub dużych osobników i ograniczonymi niekorzystnymi skutkami eksploatacji dla różnorodności genetycznej. |
Proporcja ryb większych niż średnia długość ryb przystępujących po raz pierwszy do tarła (P), 95 percentyl z rozkładu długości obserwowanego w połowach badawczych (P), Skutki genetyczne eksploatacji gatunków, takie jak długość ryb przystępujących po raz pierwszy do tarła - gdy ma naukowe uzasadnienie (A) |
Element czasowo nieuwzględniany w klasyfikacji wód morskich |
Cecha 5: Ograniczona do minimum eutrofizacja wywołana przez działalność człowieka, w szczególności jej niekorzystne skutki, takie jak straty w różnorodności biologicznej, degradacja ekosystemu, szkodliwe zakwity glonów oraz niedobór tlenu w dolnych partiach wód
Kryterium podstawowe | Kryterium drugorzędne | Opis kryterium | Właściwości typowe dla dobrego stanu środowiska wód morskich | |
Wskaźnik wykorzystany w aktualizacji wstępnej oceny stanu środowiska wód morskich | Wartość progowa | |||
D5C1 | - | Stężenia składników odżywczych nie są na poziomach, które wskazują na negatywne skutki eutrofizacji. | DIN - średnie stężenie zimowe (XII-II) |
Basen Bornholmski < 2,50 µM dm-3 Basen Gdański < 4,20 µM dm-3 Wschodni Basen Gotlandzki < 2,60 µM dm-3 |
DIP - średnie stężenie zimowe (XII-II) |
Basen Bornholmski < 0,30 µM dm-3 Basen Gdański < 0,36 µM dm-3 Wschodni Basen Gotlandzki < 0,29 µM dm-3 |
|||
TN - średnie stężenie roczne |
Basen Bornholmski < 14,43 µM dm-3 Basen Gdański < 18,8 µM dm-3 Wschodni Basen Gotlandzki < 16,5 µM dm-3 |
|||
TP - średnie stężenie roczne |
Basen Bornholmski < 0,61 µM dm-3 Basen Gdański < 0,6 µM dm-3 Wschodni Basen Gotlandzki < 0,68 µM dm-3 |
|||
D5C2 | - | Stężenia chlorofilu "a" nie są na poziomach, które wskazują na negatywne skutki nadmiaru substancji biogennych. | Chlorofil "a" - średnie stężenie latem (VI-IX) |
Basen Bornholmski < 1,8 µg 1-1 Basen Gdański < 2,2 µg 1-1 Wschodni Basen Gotlandzki < 1,9 µg 1-1 |
- | D5C3 | Liczba, zasięg przestrzenny i czas trwania szkodliwych zakwitów planktonu nie są na poziomach, które wskazują na negatywne skutki nadmiaru substancji biogennych. | CyaBI - zakwity sinic |
Basen Gdański Parametr CSA ≥ 0,98 Wschodni Basen Gotlandzki Parametr CSA ≥ 0,84 Parametr biomasa ≥ 0,84 Basen Bornholmski Parametr CSA ≥ 0,86 Parametr biomasa ≥ 0,87 |
- | D5C4 | Granica strefy eufotycznej (przejrzystość) słupa wody nie została obniżona, w związku ze wzrostem ilości glonów zawieszonych w toni wodnej, do poziomu, który wskazuje na negatywne skutki nadmiaru substancji biogennych. |
Przezroczystość wody latem (VI-IX) |
Basen Bornholmski > 7,10 m Basen Gdański > 6,50 m Wschodni Basen Gotlandzki > 7,60 m |
D5C5 | - | Stężenie rozpuszczonego tlenu nie zostało obniżone do poziomu, który wskazuje na negatywne skutki nadmiaru substancji biogennych dla siedlisk bentosowych, w tym powiązanych gatunków fauny i flory oraz gatunków mobilnych, lub na inne skutki eutrofizacji. | Dług tlenowy |
Basen Bornholmski < 6,37 mg dm-3 Basen Gdański < 8,66 mg dm-3 Wschodni Basen Gotlandzki < 8,66 mg dm-3 |
- | D5C6 | Liczebność oportunistycznych glonów makroskopowych nie znajduje się na poziomach, które wskazują na negatywne skutki nadmiaru substancji biogennych. | SM1 - wskaźnik stanu makrofitów |
Basen Bornholmski, polskie wody przybrzeżne Basenu Gdańskiego (Zalew Pucki, Zatoka Pucka Zewnętrzna), polskie wody przybrzeżne Basenu Gotlandzkiego (Rowy - Jarosławiec Wschód) > 0,80 |
- | D5C7 | Skład gatunkowy i względne rozpowszechnienie lub głębokość dystrybucji skupisk makrofitów osiągają wartości, które wskazują na brak negatywnych skutków nadmiaru substancji biogennych, w tym przez zmniejszenie przejrzystości wody. | SM1 - wskaźnik stanu makrofitów |
Basen Bornholmski, polskie wody przybrzeżne Basenu Gdańskiego (Zalew Pucki, Zatoka Pucka Zewnętrzna), polskie wody przybrzeżne Basenu Gotlandzkiego (Rowy - Jarosławiec Wschód) > 0,80 |
- | D5C8 | Skład gatunkowy i względne rozpowszechnienie skupisk makrofauny osiągają wartości, które wskazują na brak negatywnych skutków nadmiaru substancji biogennych i organicznych. |
B- multimetryczny wskaźnik makrozoobentosu |
Polskie obszary morskie ≥ 3,18 |
Cecha 6: Utrzymanie integralności dna morskiego na poziomie zapewniającym ochronę struktury i funkcji ekosystemów bentosowych oraz brak negatywnego wpływu na te ekosystemy
Kryterium podstawowe | Opis kryterium | Właściwości typowe dla dobrego stanu środowiska wód morskich | |
Wskaźnik wykorzystany w aktualizacji wstępnej oceny stanu środowiska wód morskich | Wartość progowa | ||
D6C1 | Zasięg przestrzenny i rozkład strat fizycznych (trwała zmiana) naturalnego dna morskiego. |
Dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) przejściowych i przybrzeżnych: - sumaryczna powierzchnia dna zajęta przez budowle hydrotechniczne, - sumaryczna długość liniowych budowli hydrotechnicznych. Dla wód otwartego morza nie opracowano wskaźnika |
Dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) przejściowych i przybrzeżnych przyjęta krajowa wartość progowa: powierzchnia zajętego dna < 10%, długość obiektów < 10% Dla wód otwartego morza nie opracowano wartości progowych na szczeblu regionalnym |
D6C2 | Zasięg przestrzenny i rozkład presji fizycznych zakłóceń dna morskiego. | ||
D6C3 | Zasięg przestrzenny każdego typu siedliska, na które jest wywierany negatywny wpływ przez zmianę jego struktury biotycznej i abiotycznej oraz jej funkcji (np. w formie zmian w składzie gatunków, a także ich względnej liczebności, braku szczególnie delikatnych lub wrażliwych gatunków lub gatunków zapewniających kluczową funkcję, lub rozmiaru struktury gatunków) przez fizyczne zakłócenia. |
Dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) przejściowych i przybrzeżnych rozwiązanie krajowe: krajowy wskaźnik zmian odporności ekosystemu (WskZm) wyrażony jako suma zagregowanych wartości D6C1 i D6C2 w stosunku do powierzchni jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) przejściowych i przybrzeżnych i długości linii brzegowej. Dla wód otwartego morza nie opracowano wskaźnika |
Dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) przejściowych i przybrzeżnych przyjęta krajowa wartość progowa: WskZm < 10% Dla wód otwartego morza nie opracowano wartości progowych na szczeblu regionalnym |
D6C4 |
Zakres utraty typu siedliska wynikający z oddziaływań antropogenicznych nie przekracza określonego odsetka naturalnego zasięgu siedliska w ocenianym obszarze. Państwa członkowskie Unii Europejskiej ustalają maksymalny dopuszczalny zakres utraty siedlisk, w stosunku do całkowitego naturalnego zasięgu typu siedliska, przez współpracę na szczeblu Unii Europejskiej, z uwzględnieniem specyfiki regionalnej lub podregionalnej. |
Nie ustalono maksymalnego dopuszczalnego zakresu utraty siedlisk, w stosunku do całkowitego naturalnego zasięgu typu siedliska na szczeblu Unii Europejskiej, z uwzględnieniem specyfiki regionalnej lub podregionalnej | Element czasowo nieuwzględniany w klasyfikacji wód morskich |
B - multimetryczny wskaźnik makrozoobentosu rozwiązanie krajowe, tymczasowe zaproponowane z powodu braku rozwiązania regionalnego |
Polskie obszary morskie ≥ 3,18 |
||
D6C5 | Zakres negatywnych skutków oddziaływań antropogenicznych na stan typów siedlisk, w tym zmiany ich biotycznej i abiotycznej struktury i jej funkcji (np. jej typowego składu gatunków, a także ich względnej liczebności, braku szczególnie delikatnych lub wrażliwych gatunków lub gatunków zapewniających kluczową funkcję, struktury rozmiarów gatunku), nie przekracza określonego odsetka naturalnego zasięgu siedliska w ocenianym obszarze. |
SM1 - wskaźnik stanu makrofitów rozwiązanie krajowe, tymczasowe zaproponowane z powodu braku rozwiązania regionalnego |
Basen Bornholmski, polskie wody przybrzeżne Basenu Gdańskiego (Zalew Pucki, Zatoka Pucka Zewnętrzna), polskie wody przybrzeżne Basenu Gotlandzkiego (Rowy - Jarosławiec Wschód) > 0,80 |
ESMIz - makrofitowy indeks stanu ekologicznego w zalewach rozwiązanie krajowe, tymczasowe zaproponowane z powodu braku rozwiązania regionalnego |
Zalew Szczeciński z Zalewem Kamieńskim, Zalew Wiślany ≥ 0,123 |
Cecha 7: Stała zmiana właściwości hydrograficznych niepowodująca negatywnego wpływu na ekosystemy morskie
Kryterium drugorzędne | Opis kryterium | Właściwości typowe dla dobrego stanu środowiska wód morskich | |
Wskaźnik wykorzystany w aktualizacji wstępnej oceny stanu środowiska wód morskich | Wartość progowa | ||
D7C1 | Zasięg przestrzenny i rozkład stałych zmian warunków hydrograficznych (np. zmian aktywności fal, prądów, zasolenia lub temperatury) dna morskiego i słupa wody związanych w szczególności z fizyczną utratą naturalnego dna morskiego. |
Dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) przejściowych i przybrzeżnych: - sumaryczna powierzchnia dna zajęta przez budowle hydrotechniczne - sumaryczna długość liniowych budowli hydrotechnicznych - powierzchniowy i liniowy zasięg przestrzenny presji fizycznych zakłóceń dna morskiego Dla wód otwartego morza nie opracowano wskaźnika |
Dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) przejściowych i przybrzeżnych przyjęta krajowa wartość progowa: powierzchnia zajętego dna < 10%, długość obiektów < 10% Dla wód otwartego morza nie opracowano wartości progowych na szczeblu regionalnym |
D7C2 | Zasięg przestrzenny każdego negatywnie dotkniętego siedliska bentosowego (właściwości fizyczne i hydrograficzne oraz związane z nimi zbiorowiska biologiczne) ze względu na stałe zmiany warunków hydrograficznych. | Dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) przejściowych i przybrzeżnych krajowy wskaźnik zmian odporności ekosystemu (WskZm) jako stosunek zagregowanej wartości D6C1 i D6C2 w stosunku do powierzchni jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) przejściowych i przybrzeżnych i długości linii brzegowej |
Dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) przejściowych i przybrzeżnych przyjęta krajowa wartość progowa: WskZm < 10% |
Dla wód otwartego morza nie opracowano wskaźnika | Dla wód otwartego morza nie opracowano wartości progowych na szczeblu regionalnym |
Cecha 8: Utrzymanie stężenia substancji zanieczyszczających na poziomie niepowodującym zanieczyszczenia wód morskich
Kryterium podstawowe | Kryterium drugorzędne | Opis kryterium | Obszar zastosowania | Właściwości typowe dla dobrego stanu środowiska wód morskich | ||
Substancja lub grupa substancji | Matryca | Wartość progowa | ||||
D8C1 | - |
W obrębie wód przybrzeżnych i terytorialnych oraz poza wodami terytorialnymi stężenia substancji zanieczyszczających nie przekraczają określonych wartości progowych. |
Jednolite części wód powierzchniowych (JCWP) wody przybrzeżne | Substancje lub grupy substancji, matryce i ich wartości progowe zostały określone zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiającą ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz. Urz. WE L 327 z 22.12.2000, str. 1, z późn. zm. - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 5, str. 275) | ||
Wody otwartego morza: - Basen Gdański, - Wschodni Basen Gotlandzki, - Basen Bornholmski |
Cez 137 (137Cs) | woda | < 15 Bq m-3 | |||
biota (rośliny) |
<15 Bą kg-1 suchej masy | |||||
Kadm (Cd) |
biota (ryby- wątroba) |
< 26 µg kg-1 mokrej masy | ||||
biota (rośliny) |
< 33 mg kg-1 suchej masy | |||||
osady | < 2,3 mg kg-1 suchej masy | |||||
Ołów (Pb) |
biota (ryby- wątroba) |
< 26 µg kg-1 mokrej masy | ||||
biota (rośliny) |
< 33 mg kg-1 suchej masy | |||||
osady | < 2,3 mg kg-1 suchej masy | |||||
Rtęć (Hg) |
biota (ryby- mięśnie) |
< 20 µg kg-1 | ||||
biota (rośliny) |
< 0,4 mg kg-1 suchej masy | |||||
osady | < 0,07 mg kg-1 suchej masy | |||||
Bromowane difenyloetery (PBDE) (suma kongenerów 28, 47, 99, 100, 153, 154) |
biota (ryby- mięśnie) |
< 0,0085 µg kg-1 mokrej masy |
||||
Fluoranten (WWA) | osady |
< 2000 µg kg-1 suchej masy |
||||
Benzo(g,h,i)perylen - WWA | osady | < 85 µg kg-1 suchej masy | ||||
Indeno(1,2,3-cd)piren - WWA | osady | < 240 µg kg-1 suchej masy | ||||
1-OH piren - metabolity WWA |
biota (ryby- żółć) |
< 483 ng l-1 | ||||
Heksachlorobenzen |
biota (ryby- mięśnie) |
< 10 µg kg-1 mokrej masy | ||||
Związki tributylocyny (kation tributylocyny) |
biota (ryby- mięśnie) |
< 15,2 µg kg-1 mokrej masy | ||||
Kwas perfluorooktanosulfonowy i jego pochodne (PFOS) |
biota (ryby- mięśnie) |
< 9,1 µg kg-1 mokrej masy | ||||
Dioksyny i związki dioksynopodobne (suma PCDD+PCDF+PCB-DL) |
biota (ryby) |
<0,0065 µg kg-1 TEQ | ||||
Polichlorowane bifenyle (suma kongenerów 28, 52, 101, 138, 153, 180) |
biota (ryby- mięśnie) |
< 75 µg kg-1 mokrej masy | ||||
CB 118 (polichlorowane bifenyle kongener 118) |
biota (ryby- mięśnie) |
< 24 µg kg-1 mokrej masy | ||||
Heksabromocyklododekan (HBCDD) |
biota (ryby- mięśnie) |
< 167 µg kg-1 mokrej masy | ||||
Diklofenak - farmaceutyki | woda | < 0,01 µg 1-1 |
Kryterium podstawowe | Kryterium drugorzędne | Opis kryterium | Obszar zastosowania | Wskaźnik | Wartość progowa |
- | D8C2 | Zdrowie gatunków i stan siedlisk (kryteria takie jak skład gatunkowy tych siedlisk i względna liczebność w lokalizacjach długotrwale zanieczyszczonych) nie zostały negatywnie dotknięte z powodu substancji zanieczyszczających, w tym przez skutki kumulacyjne i synergiczne. |
Basen Gdański Wschodni Basen Gotlandzki Basen Bornholmski |
Test mikrojądrowy | Liczba mikrojąder / 1000 erytrocytów < 0,39 (dla śledzi) |
polskie wody przybrzeżne Basenu Gotlandzkiego polskie wody przybrzeżne Basenu Bornholmskiego polskie wody przybrzeżne Basenu Gdańskiego |
Wskaźnik produktywności bielika |
Sukces lęgowy > 0,59 Produktywność > 0,97 Liczba piskląt na parę z sukcesem > 1,64 |
|||
D8C3 | - |
Zasięg przestrzenny i czas trwania znaczących zanieczyszczeń o charakterze nagłym, w tym ropy naftowej i podobnych składników, jest minimalizowany. Znaczące zanieczyszczenia o charakterze nagłym z udziałem substancji zanieczyszczających zdefiniowanych w art. 2 pkt 2 dyrektywy 2005/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie zanieczyszczeń pochodzących ze statków oraz wprowadzenia sankcji, w tym karnych, za przestępstwa związane z zanieczyszczeniami (Dz. Urz. UE L 255 z 30.09.2005, str. 11, z późn. zm.). |
Polskie obszary morskie | Średnie roczne wartości objętości rozlewów olejowych | Element czasowo nieuwzględniany w klasyfikacji wód morskich |
- | D8C4 |
Negatywne skutki znaczących zanieczyszczeń o charakterze nagłym dla zdrowia gatunków i stanu siedlisk (takie jak ich skład gatunkowy i względna liczebność) są minimalizowane i w miarę możliwości eliminowane. |
Obszary wystąpienia zanieczyszczeń o charakterze nagłym | Element czasowo nieuwzględniany w klasyfikacji wód morskich |
Cecha 9: Utrzymanie poziomów substancji zanieczyszczających w rybach oraz skorupiakach i mięczakach przeznaczonych do spożycia przez ludzi, nieprzekraczających poziomów określonych w normach lub przepisach dotyczących poziomów tych substancji
Kryterium podstawowe | Opis kryterium | Obszar zastosowania | Właściwości typowe dla dobrego stanu środowiska wód morskich | ||
Substancja lub grupa substancji | Matryca | Wartość progowa | |||
D9C1 | Poziom substancji zanieczyszczających w tkankach jadalnych (mięśniach, wątrobie, ikrze, mięsie lub innych częściach miękkich) ryb i owoców morza (w tym skorupiaków, mięczaków, szkarłupni, wodorostów morskich i innych morskich roślin) złowionych lub zebranych w naturze (z wyłączeniem ryb z marikultury) nie przekracza określonych wartości progowych. |
Obszar połowu lub produkcji zgodnie z art. 38 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1379/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków produktów rybołówstwa i akwakultury, zmieniającego rozporządzenia Rady (WE) nr 1184/2006 i (WE) nr 1224/2009 oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 104/2000 (Dz. Urz. UE L 354 z 28.12.2013, str. 1, z późn. zm.) W przypadku polskich obszarów morskich: FAO 27.3d.24* FAO 27.3d.25* FAO 27.3d.26* |
Kadm (Cd) | ryby - wątroba | < 1 mg kg-1 mm |
Ołów (Pb) | ryby - wątroba | < 0,3 mg kg-1 mm | |||
Rtęć (Hg) | ryby - mięśnie | < 0,5 µg kg-1 mm | |||
Bromowane difenyloetery (PBDE) (suma kongenerów 28, 47, 99, 100, 153, 154) | ryby - mięśnie | < 0,0085 µg kg-1 mm | |||
Związki tributylocyny (kation tributylocyny) | ryby - mięśnie | < 15,2 µg kg-1 mm | |||
Kwas perfluorooktanosulfonowy i jego pochodne (PFOS) | ryby - mięśnie | < 9,1 µg kg-1 mm | |||
Polichlorowane bifenyle (suma 28, 52, 101, 138, 153, 154, 180) | ryby - mięśnie | < 75 µg kg-1 mm | |||
Heksabromocyklododekan (HBCDD) |
ryby - mięśnie | < 167 µg kg1 mm | |||
Dioksyny i związki dioksynopodobne (suma PCDD+PCDF+PCB-DL) | ryby - mięśnie | < 0,0085 µg kg-1 TEQ |
Cecha 10: Utrzymanie właściwości i ilości odpadów na poziomie niepowodującym szkód w środowisku wód morskich, wodach przejściowych i wodach przybrzeżnych
Kryterium podstawowe | Kryterium drugorzędne | Opis kryterium | Obszar zastosowania | Właściwości typowe dla dobrego stanu środowiska wód morskich | |
Wskaźnik | Wartość progowa (średnia liczba odpadów /100 m) | ||||
D10C1 | - |
Skład, ilość i rozmieszczenie przestrzenne odpadów na brzegu, w warstwie powierzchniowej słupa wody i na dnie morza utrzymują się na poziomach, które nie powodują szkód w środowisku przybrzeżnym i morskim. Elementem tego kryterium są odpady, z wyłączeniem mikroodpadów, zaliczone do jednej z następujących kategorii: 1) sztuczne materiały polimerowe; 2) guma; 3) tkanina i materiały włókiennicze; 4) papier i karton; 5) przetworzone lub obrobione drewno; 6) metal; 7) szkło i ceramika; 8) chemikalia; 9) odpady niezidentyfikowane; 10) odpady spożywcze. |
polskie wody przybrzeżne Basenu Gdańskiego polskie wody przybrzeżne Wschodniego Basenu Gotlandzkiego polskie wody przybrzeżne Basenu Bornholmskiego Basen Bornholmski Wschodni Basen Gotlandzki Basen Gdański |
Liczba odpadów na 100 m brzegu w kategorii sztuczne materiały polimerowe | 3 |
Liczba odpadów na 100 m brzegu w kategorii guma | 1 | ||||
Liczba odpadów na 100 m brzegu w kategorii tkanina i materiały włókiennicze | 1 | ||||
Liczba odpadów na 100 m brzegu w kategorii papier i karton | 1 | ||||
Liczba odpadów na 100 m brzegu w kategorii przetworzone lub obrobione drewno | 1 | ||||
Liczba odpadów na 100 m brzegu w kategorii metal | 1 | ||||
Liczba odpadów na 100 m brzegu w kategorii szkło i ceramika | 1 | ||||
Wskaźnik liczby odpadów na 100 m brzegu w kategorii chemikalia nie został ustalony na poziomie regionalnym | - | ||||
Wskaźnik liczby odpadów na 100 m brzegu w kategorii odpady niezidentyfikowane nie został ustalony na poziomie regionalnym | - | ||||
Wskaźnik liczby odpadów na 100 m brzegu w kategorii odpady spożywcze nie został ustalony na poziomie regionalnym | - | ||||
Liczba sumy wszystkich kategorii odpadów na 100 m brzegu | 9 | ||||
D10C2 | - |
Skład, ilość i rozmieszczenie przestrzenne mikroodpadów na brzegu, w warstwie powierzchniowej słupa wody i w osadzie na dnie morza utrzymują się na poziomach, które nie powodują szkód w środowisku przybrzeżnym i morskim. Elementem tego kryterium są mikroodpady, przez które rozumie się cząstki o rozmiarach poniżej 5 mm sklasyfikowane w dwóch kategoriach: "sztuczne materiały polimerowe" i "inne". |
Basen Gdański Wschodni Basen Gotlandzki Basen Bornholmski polskie wody przybrzeżne Wschodniego Basenu Gotlandzkiego polskie wody przybrzeżne Basenu Bornholmskiego polskie wody przybrzeżne Basenu Gdańskiego Zalew Szczeciński Zalew Wiślany |
Liczba mikrocząstek w wodzie morskiej i osadach dennych w obszarach oceny |
Element czasowo nieuwzględniany w klasyfikacji wód morskich. Nie opracowano wartości progowych w prawie Unii Europejskiej |
- | D10C3 | Ilość odpadów i mikroodpadów połykanych przez zwierzęta morskie utrzymuje się na poziomie, który nie wpływa negatywnie na zdrowie tych gatunków. Elementem tego kryterium są odpady i mikroodpady sklasyfikowane w dwóch kategoriach: "sztuczne materiały polimerowe" i "inne", których liczba została określona w dowolnym gatunku z następujących grup: ptaki, ssaki, gady, ryby lub bezkręgowce. |
Element czasowo nieuwzględniany w klasyfikacji wód morskich. Nie opracowano wartości progowych w prawie Unii Europejskiej |
||
- | D10C4 | Liczba poszczególnych osobników każdego gatunku, które ucierpiały z powodu odpadów, np. w wyniku zaplątania się w sieci, innych rodzajów uszkodzeń ciała, wpływu na zdrowie lub śmierć, dla którego elementem kryterium jest liczba osobników należących do wybranych gatunków ptaków, ssaków, gadów, ryb lub bezkręgowców. |
Element czasowo nieuwzględniany w klasyfikacji wód morskich. Nie opracowano wartości progowych w prawie Unii Europejskiej |
Cecha 11: Utrzymanie energii wprowadzanej do wód morskich, w tym podmorskiego hałasu, na poziomie niepowodującym negatywnego wpływu na środowisko wód morskich
Kryterium podstawowe | Opis kryterium | Wskaźnik wykorzystany w ocenie | Właściwości typowe dla dobrego stanu środowiska wód morskich |
D11C1 | Rozmieszczenie przestrzenne, zakres czasowy i poziomy dźwięku impulsowego w wodzie związanego z działalnością człowieka nie osiągają poziomów powodujących negatywny wpływ na populacje zwierząt morskich. | Czas trwania dźwięku impulsowego w roku kalendarzowym emisji dźwięku impulsowego, jego rozłożenie w ciągu roku |
Element czasowo nieuwzględniany w klasyfikacji wód morskich Nie zostały ustalone wartości progowe dla tych poziomów na szczeblu Unii Europejskiej, z uwzględnieniem specyfiki regionalnej lub podregionalnej |
Rozkład przestrzenny dźwięku impulsowego na ocenianym obszarze | |||
D11C2 | Rozmieszczenie przestrzenne, zakres czasowy i poziomy ciągłych dźwięków o niskiej częstotliwości w wodzie związanych z działalnością człowieka nie osiągają poziomów powodujących negatywny wpływ na populacje zwierząt morskich. | Średni roczny poziom ciągłego dźwięku o niskiej częstotliwości lub innych odpowiednich wskaźników czasowych na jednostkę powierzchni |
Element czasowo nieuwzględniany w klasyfikacji wód morskich Nie zostały ustalone wartości progowe dla tych poziomów na szczeblu Unii Europejskiej, z uwzględnieniem specyfiki regionalnej lub podregionalnej |
Rozkład przestrzenny i zasięg (%, km2) ciągłego dźwięku o niskiej częstotliwości na ocenianym obszarze, na którym ustalone wartości progowe zostały osiągnięte |
SPOSÓB KLASYFIKACJI WSKAŹNIKÓW W POWIĄZANIU Z CECHAMI, O KTÓRYCH MOWA W CZĘŚCI PIERWSZEJ
SPOSÓB OCENY STANU ŚRODOWISKA WÓD MORSKICH
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
Grażyna J. Leśniak 24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
Grażyna J. Leśniak 23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
Krzysztof Koślicki 22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
Krzysztof Koślicki 22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
Robert Horbaczewski 17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Grażyna J. Leśniak 11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.2021.568 |
Rodzaj: | Rozporządzenie |
Tytuł: | Przyjęcie aktualizacji zestawu właściwości typowych dla dobrego stanu środowiska wód morskich. |
Data aktu: | 25/02/2021 |
Data ogłoszenia: | 29/03/2021 |
Data wejścia w życie: | 13/04/2021 |