Normy oraz szczegółowe warunki ich stosowania.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI ¹

z dnia 10 marca 2023 r.

w sprawie norm oraz szczegółowych warunków ich stosowania

Na podstawie art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (Dz. U. poz. 412) zarządza się, co następuje:

§ 1.  Użytków rolnych nie wypala się, z tym że ze względów związanych ze zdrowiem roślin dopuszcza się punktowe wypalanie roślin, części roślin lub resztek pożniwnych.

§ 1a. 2   W przypadku gdy torfowiska i obszary podmokłe określone w przepisach wydanych na podstawie art. 56 ust. 8 pkt 2 ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027, zwanej dalej "ustawą o Planie Strategicznym", są:

1) trwałymi użytkami zielonymi:

a) nie przekształca się ich i nie zaoruje, z wyłączeniem możliwości wykonania zabiegu renowacji z zastosowaniem płytkiej uprawy gleby i podsiewu nie częściej niż raz na 4 lata,

b) nie wydobywa się z nich torfu,

c) nie buduje się na nich i nie odnawia rowów i instalacji drenujących do odwadniania lub odprowadzania wody z terenu;

2) gruntami ornymi:

a) nie zaoruje się ich, z wyłączeniem możliwości płytkiej uprawy gleby do głębokości 15 cm,

b) nie wydobywa się z nich torfu,

c) nie buduje się na nich i nie odnawia rowów i instalacji drenujących do odwadniania lub odprowadzania wody z terenu.

§ 2. 3   Nawozów w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu (Dz. U. z 2024 r. poz. 105), innych substancji zawierających związek lub związki azotu wykorzystywanych rolniczo w celu zwiększenia wzrostu roślinności ani środków ochrony roślin w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin (Dz. U. z 2023 r. poz. 340 i 412), zwanych dalej "środkami ochrony roślin", nie stosuje się na użytkach rolnych położonych w odległości do 3 m od:

1) brzegu jezior i innych niż jeziora zbiorników wodnych;

2) brzegu cieków naturalnych w rozumieniu art. 16 pkt 5 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2022 r. poz. 2625 i 2687 oraz z 2023 r. poz. 295 i 412), zwanej dalej "Prawem wodnym";

3) brzegu rowów w rozumieniu art. 16 pkt 47 Prawa wodnego, z wyłączeniem rowów o szerokości do 5 m liczonej na wysokości górnej krawędzi brzegu rowu;

4) brzegu kanałów w rozumieniu art. 16 pkt 21 Prawa wodnego;

5) ujęć wody, jeżeli nie ustanowiono strefy ochronnej na podstawie przepisów Prawa wodnego;

6) pasa nadbrzeżnego w rozumieniu art. 36 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z 2022 r. poz. 457, z późn. zm.).

§  3.

1.  Gruntów ornych położonych na stokach o nachyleniu co najmniej 14%:

1) nie wykorzystuje się pod uprawę roślin wymagających utrzymywania redlin wzdłuż stoku;

2) nie utrzymuje się jako ugoru czarnego co najmniej od dnia 1 listopada danego roku do dnia 15 lutego kolejnego roku.

2.  Na gruntach ornych położonych na stokach o nachyleniu co najmniej 14% wykorzystywanych pod uprawę roślin wieloletnich oraz na plantacjach drzew owocowych położonych na takich stokach utrzymuje się w międzyrzędziach okrywę roślinną lub ściółkę.

§  4. ⁴

1.  Okrywę ochronną gleby utrzymuje się:

1) na powierzchni stanowiącej co najmniej 80 % gruntów ornych wchodzących w skład gospodarstwa - co najmniej od dnia zbioru uprawy w plonie głównym do dnia 15 października roku, w którym dokonano zbioru tej uprawy w plonie głównym;

2) w międzyrzędziach na plantacjach drzew owocowych - co najmniej od dnia 1 listopada danego roku do dnia 15 lutego kolejnego roku.

2.  Warunek określony w ust. 1 pkt 1 uznaje się za spełniony również wtedy, gdy rolnik nie dłużej niż przez 4 tygodnie w okresie wskazanym w ust. 1 pkt 1 nie utrzymuje okrywy ochronnej gleby na powierzchni gruntów ornych, o których mowa w ust. 1 pkt 1, ze względu na wysiew na tej powierzchni roślin ozimych lub międzyplonów.

§  5.

1.  W przypadku gdy grunty orne w gospodarstwie obejmują powierzchnię powyżej 10 ha, na tych gruntach uprawy prowadzi się w taki sposób, aby na powierzchni:

1) co najmniej 40% gruntów ornych była prowadzona inna uprawa w plonie głównym niż uprawa prowadzona w tym plonie w roku poprzednim;

2) 5 wszystkich gruntów ornych taka sama uprawa w plonie głównym nie była prowadzona dłużej niż 3 lata, przy czym przy ustaleniu spełnienia tego warunku bierze się pod uwagę uprawę w plonie głównym prowadzoną nie wcześniej niż w 2023 r.

2. 6   Warunek określony w ust. 1 uznaje się za spełniony również wtedy, gdy:

1) rolnik:

a) prowadzi na formularzu opracowanym przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i udostępnionym na jej stronie internetowej rejestr zabiegów agrotechnicznych, zwany dalej "rejestrem", który zawiera numer działki ewidencyjnej, oznaczenie działki rolnej, powierzchnię i rodzaj uprawy, datę i rodzaj wykonanych zabiegów agrotechnicznych, datę zbioru uprawy w plonie głównym oraz informacje niezbędne do potwierdzenia wykonania czynności, o których mowa w pkt 2, lub

b) posiada dokumenty w postaci papierowej lub elektronicznej zawierające informacje określone w lit. a, zwane dalej "innymi dokumentami"

- przechowywane przez okres niezbędny do ustalenia spełnienia tego warunku;

2) na danej powierzchni:

a) w uprawę w plonie głównym zostanie wprowadzona wsiewka i ta wsiewka będzie utrzymywana co najmniej do wysiewu kolejnej uprawy w plonie głównym lub co najmniej przez 8 tygodni od dnia zbioru uprawy w plonie głównym wskazanego w rejestrze lub w innych dokumentach lub

b) po zbiorze uprawy w plonie głównym zostanie wprowadzony:

– międzyplon ozimy utworzony przez wysiew co najmniej jednego gatunku roślin, który tworzy okrywę roślinną co najmniej od dnia 1 listopada danego roku do dnia 15 lutego kolejnego roku, przy czym po dniu 15 listopada dopuszcza się mulczowanie tych międzyplonów, lub

– międzyplon ścierniskowy:

–– utworzony przez wysiew co najmniej jednego gatunku roślin w okresie od dnia 1 lipca do dnia 20 sierpnia,

–– utrzymywany co najmniej do dnia 15 października lub co najmniej przez 8 tygodni od dnia wysiewu, o którym mowa w pierwszym podwójnym tiret, wskazanego w rejestrze lub w innych dokumentach.

3.  Warunków określonych w ust. 1 nie stosuje się w odniesieniu do gruntów ugorowanych oraz do następujących upraw w plonie głównym:

1) roślin bobowatych;

2) traw lub innych zielnych roślin pastewnych;

3) mieszanek roślin bobowatych drobnonasiennych z trawami;

4) upraw wieloletnich;

5) 7 plantacji nasiennych kukurydzy.

4. 8   W przypadku gdy warunek określony w ust. 1 nie został spełniony, a grunty orne w gospodarstwie obejmują powierzchnię:

1) powyżej 10 ha i nie więcej niż 30 ha, na tych gruntach prowadzi się co najmniej dwie różne uprawy, przy czym uprawa o największej powierzchni nie może zajmować więcej niż 75 % gruntów ornych;

2) powyżej 30 ha, na tych gruntach prowadzi się co najmniej trzy różne uprawy, przy czym uprawa o największej powierzchni nie może zajmować więcej niż 75 % gruntów ornych, a dwie uprawy o największej powierzchni nie mogą łącznie zajmować więcej niż 95 % gruntów ornych.

5.  Do celów spełnienia warunków określonych w ust. 1 i 4 za uprawę uznaje się:

1) rodzaj roślin;

2) formę jarą i ozimą tego samego rodzaju roślin;

3) gatunek roślin z rodzin:

a) kapustowatych (Brassicaceae),

b) psiankowatych (Solanaceae),

c) dyniowatych (Cucurbitaceae);

4) grunt ugorowany;

5) trawy lub inne zielne rośliny pastewne.

6.  Za rodzinę roślin, rodzaj roślin i gatunek roślin uważa się rodzinę, rodzaj i gatunek określone zgodnie z klasyfikacją botaniczną.

7.  Na obszarze, na którym jednocześnie prowadzi się co najmniej dwie uprawy w oddzielnych rzędach, każdą z tych uprawę uznaje się za oddzielną, jeżeli pokrywa ona co najmniej 25% tego obszaru, przy czym powierzchnię obszaru pokrytego oddzielnymi uprawami oblicza się, dzieląc powierzchnię tego obszaru przez liczbę upraw pokrywających co najmniej 25% tego obszaru, niezależnie od udziału danej uprawy na tym obszarze.

8.  Obszary, na których w uprawę w plonie głównym wsiewa się drugą uprawę, uznaje się za obszary zajęte jedynie pod uprawę w plonie głównym.

9.  Obszary, na których wysiewa się mieszankę nasion, uznaje się za oddzielne uprawy, jeżeli można ustalić, że gatunki roślin z różnych mieszanek nasion różnią się od siebie, a te różne mieszanki nasion nie są stosowane do uprawy traw lub innych zielnych roślin pastewnych.

10.  Obszary, na których obok siebie są prowadzone odrębne uprawy, a każda z tych upraw zajmuje obszar o powierzchni mniejszej niż 0,1 ha, uznaje się za obszary objęte jedną uprawą.

11.  Warunków określonych w ust. 1 i 4 nie stosuje się w odniesieniu do rolnika, w którego gospodarstwie więcej niż 75% powierzchni:

1) gruntów ornych jest:

a) wykorzystywanych do produkcji traw lub innych zielnych roślin pastewnych lub

b) ugorowanych, lub

c) wykorzystywanych do uprawy roślin bobowatych lub

2) 9 użytków rolnych kwalifikujących się do pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1, 3 i 4 ustawy o Planie Strategicznym:

a) stanowią trwałe użytki zielone lub

b) jest wykorzystywanych do produkcji traw lub innych zielnych roślin pastewnych.

12.  Rolnik prowadzący produkcję ekologiczną w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 23 czerwca 2022 r. o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej (Dz. U. poz. 1370 oraz z 2023 r. poz. 412) może nie stosować warunków określonych w ust. 1 i 4 w odniesieniu do gruntów ornych w gospodarstwie, na których jest prowadzona taka produkcja, chyba że zrezygnuje z tego uprawnienia we wniosku o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1, 3 i 4 ustawy o Planie Strategicznym. W odniesieniu do pozostałych gruntów ornych w gospodarstwie te warunki stosuje się, jeżeli te grunty obejmują powierzchnię powyżej 10 ha, przy czym jeżeli rolnik zrezygnował z uprawnienia określonego w zdaniu pierwszym, te warunki stosuje się w odniesieniu do wszystkich gruntów ornych w gospodarstwie tego rolnika, o ile te grunty obejmują powierzchnię powyżej 10 ha.

§  6.

1. 10   (uchylony).

2. 11   (uchylony).

3. 12   (uchylony).

4. 13   (uchylony).

5. 14   (uchylony).

6. 15   (uchylony).

7. 16   (uchylony).

8. 17   (uchylony).

9. 18   (uchylony).

10.  Na użytkach rolnych będących w posiadaniu rolnika:

1) nie niszczy się następujących elementów krajobrazu:

a) drzew będących pomnikami przyrody, objętych ochroną na podstawie przepisów o ochronie przyrody,

b) rowów, których szerokość nie przekracza 2 m,

c) oczek wodnych w rozumieniu art. 4 pkt 10 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2409) o powierzchni mniejszej niż 100 m2;

2) nie przycina się drzew i żywopłotów w okresie od dnia 15 kwietnia do dnia 31 lipca, z wyłączeniem:

a) wierzb,

b) drzew owocowych,

c) gatunków drzew, których uprawa stanowi zagajnik o krótkiej rotacji.

§ 7.  Trwałych użytków zielonych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 56 ust. 8 pkt 1 ustawy o Planie Strategicznym i obszarów ponownie przekształconych w trwały użytek zielony zgodnie z art. 56 ust. 1 ustawy o Planie Strategicznym nie przekształca się i nie zaoruje.

§ 8.  W 2023 r. za grunty ugorowane, o których mowa w § 6 ust. 3 pkt 2, uznaje się również grunty wykorzystane do uprawy roślin, z wyłączeniem gruntów wykorzystanych do uprawy kukurydzy i soi oraz zagajników o krótkiej rotacji.

§ 8a. 19   (uchylony).

§ 9.  Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 15 marca 2023 r., z wyjątkiem § 5, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2024 r. ²⁰

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1 ²¹ (uchylony)

ZAŁĄCZNIK Nr  2 ²² (uchylony)

ZAŁĄCZNIK Nr  3 ²³ (uchylony)

1  Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rozwój wsi, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 października 2021 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. poz. 1950).

2 § 1a dodany przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 7 marca 2025 r. (Dz.U.2025.293) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 marca 2025 r.

3 § 2 zdanie wstępne zmienione przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 11 marca 2024 r. (Dz.U.2024.369) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 marca 2024 r.

4 § 4 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 26 czerwca 2024 r. (Dz.U.2024.945) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 czerwca 2024 r.

5 § 5 ust. 1 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. a rozporządzenia z dnia 11 marca 2024 r. (Dz.U.2024.369) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 marca 2024 r.

6 § 5 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. b rozporządzenia z dnia 11 marca 2024 r. (Dz.U.2024.369) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 marca 2024 r.

7 § 5 ust. 3 pkt 5 dodany przez § 1 pkt 2 lit. a rozporządzenia z dnia 26 czerwca 2024 r. (Dz.U.2024.945) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2025 r.

8 § 5 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. b rozporządzenia z dnia 26 czerwca 2024 r. (Dz.U.2024.945) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 czerwca 2024 r.

9 § 5 ust. 11 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 7 marca 2025 r. (Dz.U.2025.293) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 15 marca 2025 r.

10 § 6 ust. 1 uchylony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 26 czerwca 2024 r. (Dz.U.2024.945) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 czerwca 2024 r.

11 § 6 ust. 2 uchylony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 26 czerwca 2024 r. (Dz.U.2024.945) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 czerwca 2024 r.

12 § 6 ust. 3 uchylony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 26 czerwca 2024 r. (Dz.U.2024.945) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 czerwca 2024 r.

13 § 6 ust. 4 uchylony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 26 czerwca 2024 r. (Dz.U.2024.945) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 czerwca 2024 r.

14 § 6 ust. 5 uchylony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 26 czerwca 2024 r. (Dz.U.2024.945) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 czerwca 2024 r.

15 § 6 ust. 6 uchylony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 26 czerwca 2024 r. (Dz.U.2024.945) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 czerwca 2024 r.

16 § 6 ust. 7 uchylony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 26 czerwca 2024 r. (Dz.U.2024.945) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 czerwca 2024 r.

17 § 6 ust. 8 uchylony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 26 czerwca 2024 r. (Dz.U.2024.945) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 czerwca 2024 r.

18 § 6 ust. 9 uchylony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 26 czerwca 2024 r. (Dz.U.2024.945) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 czerwca 2024 r.

19 § 8a uchylony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 26 czerwca 2024 r. (Dz.U.2024.945) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 czerwca 2024 r.

20  Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 9 marca 2015 r. w sprawie norm w zakresie dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska (Dz. U. poz. 344, z 2016 r. poz. 330, z 2018 r. poz. 532 i 1444, z 2019 r. poz. 2422 oraz z 2020 r. poz. 868), które traci moc z dniem 15 marca 2023 r. w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (Dz. U. poz. 412).

21 Załącznik nr 1 uchylony przez § 1 pkt 5 rozporządzenia z dnia 26 czerwca 2024 r. (Dz.U.2024.945) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 czerwca 2024 r.

22 Załącznik nr 2 uchylony przez § 1 pkt 5 rozporządzenia z dnia 26 czerwca 2024 r. (Dz.U.2024.945) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 czerwca 2024 r.

23 Załącznik nr 3 uchylony przez § 1 pkt 5 rozporządzenia z dnia 26 czerwca 2024 r. (Dz.U.2024.945) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 czerwca 2024 r.

• Identyfikator: Dz.U.2023.478
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Normy oraz szczegółowe warunki ich stosowania.
• Data aktu: 10/03/2023
• Data ogłoszenia: 14/03/2023
• Data wejścia w życie: 15/03/2023