uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 95,
uwzględniając wniosek Komisji(1),
uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego(2),
działając zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 251 Traktatu w świetle tekstu jednolitego zatwierdzonego przez komitet pojednawczy w dniu 18 maja 1999 r.(3),
(1) Artykuł 153 ust. 1 i 3 Traktatu stanowi, iż Wspólnota powinna przyczyniać się osiągnięcia wysokiego poziomu ochrony konsumentów poprzez środki, które podejmuje na podstawie jego art. 95.
(2) Rynek wewnętrzny obejmuje obszar bez granic wewnętrznych, na którym zagwarantowany jest swobodny przepływ towarów, osób, usług i kapitału; swobodny przepływ towarów dotyczy nie tylko transakcji zawieranych przez osoby działające w ramach zawodowych, ale także transakcji prywatnych jednostek; oznacza to, iż konsumenci zamieszkali w jednym Państwie Członkowskim powinni mieć swobodę nabywania towarów na terytorium innego Państwa Członkowskiego na podstawie jednolitego minimalnego zestawu uczciwych reguł obowiązujących w sprzedaży towarów konsumpcyjnych.
(3) Prawa Państw Członkowskich dotyczące sprzedaży towarów konsumpcyjnych są w pewnym stopniu rozbieżne, w wyniku czego krajowe rynki towarów konsumpcyjnych różnią się od siebie i konkurencja między sprzedawcami może zostać zakłócona.
(4) Konsumenci, którzy są chętni do skorzystania z szerokiego rynku poprzez zakup towarów w Państwach Członkowskich innych niż państwo ich zamieszkania odgrywają podstawową rolę we wprowadzaniu rynku wewnętrznego; należy zapobiegać sztucznej rekonstrukcji granic i zaszufladkowaniu rynków; możliwości dostępne dla konsumentów zostały bardzo poszerzone przez nowe technologie łączności, które pozwalają na szybki dostęp do systemów dystrybucji w innych Państwach Członkowskich lub w państwach trzecich; z braku minimalnej harmonizacji zasad, regulujących sprzedaż towarów konsumpcyjnych, rozwój sprzedaży towarów za pośrednictwem środków nowych technologii łączności na odległość, może napotkać przeszkody.
(5) Stworzenie wspólnych minimalnych zasad prawa konsumenckiego, obowiązującego niezależnie od tego, gdzie we Wspólnocie nabywane są towary, wzmocni zaufanie konsumenta i umożliwi konsumentom zwiększenie korzyści z rynku wewnętrznego.
(6) Główne trudności napotykane przez konsumentów i stanowiące główne źródło sporów ze sprzedawcami dotyczą braku zgodności towarów z umową; dlatego stosowne jest zbliżenie ustawodawstwa krajowego, któremu podlega w tym względzie sprzedaż towarów konsumpcyjnych, jednakże bez naruszania przepisów i zasad prawa krajowego odnoszących się do odpowiedzialności kontraktowej i deliktowej.
(7) Towary muszą, przede wszystkim, odpowiadać umownej specyfikacji; zasadę zgodności z umową można uznać za wspólną dla różnych krajowych tradycji prawnych; w niektórych krajowych tradycjach prawnych nie jest możliwe poleganie jedynie na tej zasadzie dla zapewnienia minimalnego poziomu ochrony dla konsumentów; w ramach takich tradycji prawnych, w szczególności dodatkowe przepisy krajowe mogłyby być użyteczne dla zapewnienia, iż konsument jest chroniony w przypadkach, gdy strony nie uzgodniły szczególnych warunków umownych lub gdy strony zawarły warunki umowy lub porozumienia, które bezpośrednio bądź pośrednio uchylają lub ograniczają prawa konsumenta i które, w zakresie, w jakim te prawa wynikają z niniejszej dyrektywy, nie są dla konsumenta wiążące.
(8) W celu ułatwienia stosowania zasady zgodności z umową, użytecznym jest wprowadzenie wzruszalnego domniemania zgodności z umową obejmującego najpowszechniejsze sytuacje; domniemanie to nie ogranicza zasady swobody umowy; ponadto w braku szczególnych warunków umownych, a także w przypadku gdy zastosowanie ma klauzula minimalnej ochrony, elementy wspomniane w tym domniemaniu mogą być użyte do ustalenia braku zgodności towarów objętych umową; jakość i wykonanie, których racjonalnie mogą spodziewać się konsumenci zależeć będą, między innymi, od tego czy towary są nowe, czy też używane; elementy przyjęte w domniemaniu kumulują się; jeśli okoliczności przypadku sprawią, że jeden z elementów będzie w sposób oczywisty nieprawidłowy, tym niemniej pozostałe elementy domniemania będą nadal miały zastosowanie.
(9) Sprzedawca powinien bezpośrednio odpowiedzialny przed konsumentem za zgodność towarów z umową; jest to tradycyjne rozwiązanie zawarte w porządku prawnym Państw Członkowskich; jednakże sprzedawca powinien mieć swobodę, zagwarantowaną w prawie krajowym, do podjęcia kroków przeciwko producentowi, poprzedniemu sprzedawcy w tym samym łańcuchu umownym lub przeciwko każdemu innemu pośrednikowi, o ile nie zrzeknie się takich uprawnień; niniejsza dyrektywa nie narusza zasady swobody umowy między sprzedawcą, a producentem, poprzednim sprzedawcą czy jakimkolwiek innym pośrednikiem; zasady regulujące przeciwko komu i jakie kroki mogą być podjęte przez sprzedawcę będą ustalone w prawie krajowym.
(10) W przypadku braku zgodności towaru z umową, konsumenci powinni być uprawnieni do uzyskania bezpłatnie przywrócenia zgodności towaru z umową, wybierając naprawę lub zastąpienie lub, jeśli to nie wystarczy, do obniżenia ceny lub wymówienie umowy.
(11) Po pierwsze, konsument może żądać od sprzedawcy naprawy towaru lub jego wymiany, chyba że te sposoby naprawienia szkody byłyby niemożliwe lub nieproporcjonalne; to, czy sposób naprawienia szkody jest nieproporcjonalny, powinno być ustalone obiektywnie; sposób naprawienia szkody byłby nieproporcjonalny, gdyby jego zastosowanie, w porównaniu z innym środkiem, wiązało się z nadmiernymi kosztami; w celu ustalenia, czy koszty są nadmierne, koszty jednego ze sposobów naprawienia szkody powinny być znacząco wyższe niż koszty innego naprawienia szkody.
(12) W przypadkach braku zgodności sprzedawca zawsze może zaoferować konsumentowi, w drodze ugody, jakikolwiek dostępny sposób naprawienia szkody; sprawą konsumenta jest decyzja, czy przyjąć, czy odrzucić tę propozycję.
(13) W celu umożliwienia konsumentom korzystania z wewnętrznego rynku i kupowania towarów konsumpcyjnych w innym Państwie Członkowskim, powinno się zalecić, aby w interesie konsumentów producenci towarów konsumpcyjnych, które są wprowadzane do obrotu w kilku Państwach Członkowskich, załączali do produktu wykaz z przynajmniej jednym adresem kontaktowym w każdym Państwie Członkowskim gdzie produkt jest oferowany.
(14) Odniesienie do terminu dostawy nie zakłada, iż Państwa Członkowskie będą musiały zmienić ich zasady dotyczące przejścia ryzyka.
(15) Państwa Członkowskie mogą postanowić, że każdy zwrot dla konsumenta może być pomniejszony w celu uwzględnienia użytku, jaki czynił z towaru od czasu jego dostawy; szczegółowe regulacje, według których umowa może być unieważniona mogą być ustanowione w prawie krajowym.
(16) Specyficzny charakter towarów używanych uniemożliwia ogólnie ich wymianę; zatem prawo konsumenta do zastąpienia towaru dla tych towarów nie jest dostępne; dla takich towarów Państwa Członkowskie mogą umożliwić stronom uzgodnienie krótszego okresu odpowiedzialności.
(17) Właściwe jest ograniczenie w czasie okresu, w ciągu którego sprzedawca jest odpowiedzialny za wszelki brak zgodności, który istnieje w terminie dostawy towaru; Państwa Członkowskie mogą również zapewnić ograniczenie okresu, w ciągu którego konsumenci mogą egzekwować swoje prawa, pod warunkiem że taki okres nie wygaśnie przez upływem dwóch lat od daty dostawy; tam, gdzie w ustawodawstwie krajowym czas, w którym rozpoczyna się bieg okresu przedawnienia nie jest datą dostawy towaru, łączny czas trwania tego okresu zapewniony przez prawo krajowe nie może być krótszy niż dwa lata od daty dostawy.
(18) Państwa Członkowskie mogą ustalić zawieszenie lub przerwanie okresu, w ciągu którego brak zgodności musi się uwidocznić i okresu przedawnienia, tam, gdzie to ma zastosowanie i zgodne jest z prawem krajowym, w przypadku naprawy, zastąpienia lub negocjacji między sprzedawcą a konsumentem z myślą o polubownej ugodzie.
(19) Państwa Członkowskie powinny móc ustalić okres, w ciągu którego konsument musi poinformować sprzedawcę o każdym braku zgodności; Państwa Członkowskie mogą zapewnić wyższy poziom ochrony konsumenta nie wprowadzając takiego obowiązku; w każdym przypadku konsumenci w całej Wspólnocie powinni mieć co najmniej dwa miesiące na poinformowanie sprzedawcy, że taki brak zgodności występuje.
(20) Państwa Członkowskie powinny czuwać nad tym, aby takie okresy nie stawiały w niekorzystnej sytuacji konsumentów kupujących poza granicami; wszystkie Państwa Członkowskie powinny powiadomić Komisję o korzystaniu z tego przepisu; Komisja powinna monitorować skutki zróżnicowanych zastosowań tego przepisu dla konsumentów i dla rynku wewnętrznego; informacja o sposobie zastosowania tego przepisu przez Państwo Członkowskie powinna być dostępna dla innych Państw Członkowskich, konsumentów i organizacji konsumenckich na obszarze Wspólnoty; podsumowanie sytuacji we wszystkich Państwach Członkowskich powinno, zatem być opublikowane w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich.
(21) Dla niektórych kategorii towarów powszechną dla sprzedawców i producentów praktyką jest oferowanie gwarancji na towary obejmującej wszystkie wady, które uwidocznią się w określonym czasie; taka praktyka może pobudzać konkurencję; jako, że takie gwarancje są uzasadnionym narzędziem obrotu, nie powinny one wprowadzać konsumentów w błąd; aby zapewnić, że konsumenci nie są wprowadzani w błąd, gwarancje powinny zawierać niektóre informacje, łącznie z oświadczeniem, iż gwarancja nie narusza praw konsumenta.
(22) Strony nie mogą, za obopólną zgodą, ograniczyć bądź uchylić praw przyznanych konsumentowi, gdyż w przeciwnym razie udzielona ochrona prawna zostałaby udaremniona; ta zasada winna stosować się również do klauzul, które sugerują, iż konsument miał świadomość wszelkich braków zgodności towarów konsumpcyjnych istniejących w czasie zawierania umowy; ochrona gwarantowana konsumentom niniejszą dyrektywą nie powinna być ograniczona na podstawie tego, iż prawo państwa trzeciego zostało wybrane jako mające zastosowanie w umowie.
(23) Ustawodawstwo i orzecznictwo w tej dziedzinie w różnych Państwach Członkowskich wskazują, że wzrasta troska o zapewnienie wysokiego poziomu ochrony konsumentów; w świetle tej tendencji i doświadczenia nabytego przy wprowadzaniu w życie niniejszej dyrektywy, koniecznym może okazać się rozważenie dalej idącej harmonizacji, szczególnie poprzez wprowadzenie bezpośredniej odpowiedzialności producenta za wady, za które on ponosi odpowiedzialność.
(24) Państwa Członkowskie powinny mieć możliwość przyjęcia lub utrzymania w mocy surowszych przepisów w obszarze objętym niniejsza dyrektywą dla zapewnienia nawet wyższego poziomu ochrony konsumentów.
(25) Zgodnie z zaleceniem Komisji z dnia 30 marca 1998 r. w sprawie zasad mających zastosowanie do organów odpowiedzialnych za poza sądowe ugody sporów konsumenckich(4), Państwa Członkowskie mogą powołać organy, które zapewnią bezstronne i skuteczne załatwianie skarg w kontekście krajowym i transgranicznym, i których konsumenci mogą korzystać w celu z mediacji.
(26) Jest właściwe, w celu ochrony zbiorowych interesów konsumentów, dodanie niniejszej dyrektywy do wykazu dyrektyw zawartego w Załączniku do dyrektywy 98/27/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 maja 1998 r. w sprawie nakazów zaprzestania szkodliwych praktyk w celu ochrony interesów konsumentów(5),
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
(1) Dz.U. C 307 z 16.10.1996, str. 8 oraz
Dz.U. C 148 z 14.5.1998, str. 12.
(2) Dz.U. C 66 z 3.3.1997, str. 5.
(3)Opinia Parlamentu Europejskiego z dnia 10 marca 1998 r. (Dz.U. C 104 z 6.4.1998, str. 30), Wspólne Stanowisko Rady z dnia 24 września 1998 r. (Dz.U. C 333 z 30.10.1998, str. 46) i decyzja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 grudnia 1998 r. (Dz.U. C 98 z 9.4.1999, str. 226). Decyzja Parlamentu Europejskiego z dnia 5 maja 1999 r. Decyzja Rady z dnia 17 maja 1999 r.
(4) Dz.U. L 115 z 17.4.1998, str. 31.
(5) Dz.U. L 166 z 11.6.1998, str. 51.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.UE.L.1999.171.12 |
Rodzaj: | Dyrektywa |
Tytuł: | Dyrektywa 1999/44/WE w sprawie niektórych aspektów sprzedaży towarów konsumpcyjnych i związanych z tym gwarancji |
Data aktu: | 25/05/1999 |
Data ogłoszenia: | 07/07/1999 |
Data wejścia w życie: | 01/05/2004, 07/07/1999 |