Serbia-Wspólnoty Europejskie. Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu. Luksemburg.2008.04.29.

UKŁAD O STABILIZACJI I STOWARZYSZENIU

między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Serbii, z drugiej strony

KRÓLESTWO BELGII,

REPUBLIKA BUŁGARII,

REPUBLIKA CZESKA,

KRÓLESTWO DANII,

REPUBLIKA FEDERALNA NIEMIEC,

REPUBLIKA ESTOŃSKA,

IRLANDIA,

REPUBLIKA GRECKA,

KRÓLESTWO HISZPANII,

REPUBLIKA FRANCUSKA,

REPUBLIKA WŁOSKA,

REPUBLIKA CYPRYJSKA,

REPUBLIKA ŁOTEWSKA,

REPUBLIKA LITEWSKA,

WIELKIE KSIĘSTWO LUKSEMBURGA,

REPUBLIKA WĘGIERSKA,

MALTA,

KRÓLESTWO NIDERLANDÓW,

REPUBLIKA AUSTRII,

RZECZPOSPOLITA POLSKA,

REPUBLIKA PORTUGALSKA,

RUMUNIA,

REPUBLIKA SŁOWENII,

REPUBLIKA SŁOWACKA,

REPUBLIKA FINLANDII,

KRÓLESTWO SZWECJI,

ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII PÓŁNOCNEJ,

Umawiające się Strony Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską i Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej oraz Traktatu o Unii Europejskiej, zwane dalej "państwami członkowskimi" oraz

WSPÓLNOTA EUROPEJSKA i EUROPEJSKA WSPÓLNOTA ENERGII ATOMOWEJ,

zwane dalej "Wspólnotą",

z jednej strony, oraz

REPUBLIKA SERBII, zwana dalej "Serbią",

z drugiej strony,

zwane dalej łącznie "Stronami",

UWZGLĘDNIAJĄC silne więzi istniejące między Stronami i podzielane przez nie wartości, ich wolę wzmocnienia tych więzi i ustanowienia bliskich i długotrwałych stosunków opartych na zasadzie wzajemności i wspólnoty interesów, które powinny umożliwić Serbii dalsze zacieśnienie i zintensyfikowanie jej związków ze Wspólnotą i jej państwami członkowskimi,

UWZGLĘDNIAJĄC znaczenie niniejszego układu, w ramach procesu stabilizacji i stowarzyszenia (PSS) z państwami Europy Południowo-Wschodniej, w tworzeniu i konsolidowaniu stabilnego ładu europejskiego w oparciu o współpracę, której filarem jest Unia Europejska oraz w ramach paktu stabilizacji,

UWZGLĘDNIAJĄC gotowość Unii Europejskiej do włączenia Serbii w jak największym stopniu do głównego politycznego i gospodarczego nurtu Europy oraz status Serbii jako potencjalnego kandydata do członkostwa w UE na podstawie Traktatu o Unii Europejskiej (zwanego dalej "Traktatem UE") oraz po spełnieniu kryteriów określonych przez Radę Europejską w czerwcu 1993 r. oraz warunków PSS, w zależności od pomyślnego wdrożenia niniejszego układu, zwłaszcza w zakresie współpracy regionalnej,

UWZGLĘDNIAJĄC partnerstwo europejskie, które określa priorytetowe dziedziny działania na rzecz wsparcia wysiłków Serbii, zmierzającej do zbliżenia się do Unii Europejskiej,

UWZGLĘDNIAJĄC zobowiązania Stron do przyczyniania się wszelkimi sposobami do stabilizacji politycznej, gospodarczej i instytucjonalnej Serbii oraz regionu, poprzez rozwój społeczeństwa obywatelskiego i demokratyzację, rozwój instytucjonalny oraz reformę administracji publicznej, integrację handlu regionalnego oraz wzmożoną współpracę gospodarczą, jak również poprzez współpracę w wielu dziedzinach, szczególnie w obszarze sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa, oraz wzmocnienie bezpieczeństwa krajowego i regionalnego,

UWZGLĘDNIAJĄC zobowiązanie Stron do zwiększenia swobód politycznych i gospodarczych jako głównej podstawy niniejszego układu, jak również ich zobowiązanie do przestrzegania praw człowieka i zasad państwa prawa, w tym praw osób należących do mniejszości narodowych oraz zasad demokracji, poprzez system wielopartyjny z wolnymi i uczciwymi wyborami,

UWZGLĘDNIAJĄC zobowiązania Stron do pełnego wdrożenia wszystkich zasad i postanowień Karty NZ, OBWE, w szczególności Aktu końcowego Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (zwanego dalej "Aktem końcowym z Helsinek"), dokumentów zawierających wnioski z konferencji w Madrycie i Wiedniu, Karty paryskiej dla Nowej Europy oraz Paktu stabilizacji dla Europy Południowo-Wschodniej, w celu przyczyniania się do stabilizacji regionalnej i współpracy między państwami w tym regionie,

POTWIERDZAJĄC prawo do powrotu dla wszystkich uchodźców i osób przesiedlonych w obrębie granic kraju oraz prawo do ochrony ich własności i innych powiązanych praw człowieka;

UWZGLĘDNIAJĄC zobowiązania Stron do przestrzegania zasad gospodarki wolnorynkowej i zrównoważonego rozwoju oraz gotowość Wspólnoty do wspierania reform gospodarczych w Serbii,

UWZGLĘDNIAJĄC zobowiązania Stron do prowadzenia wolnego handlu, zgodnie z prawami i zobowiązaniami wynikającymi z członkostwa w WTO,

UWZGLĘDNIAJĄC wolę Stron do dalszego rozwijania regularnego dialogu politycznego w odniesieniu do zagadnień międzynarodowych o znaczeniu dwustronnym lub międzynarodowym będących przedmiotem ich wspólnego zainteresowania, w tym aspektów regionalnych, uwzględniając wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa (WPZiB) Unii Europejskiej,

UWZGLĘDNIAJĄC zobowiązania Stron do zwalczania przestępczości zorganizowanej i zacieśnienia współpracy w walce z terroryzmem na podstawie deklaracji wydanej przez konferencję europejską w dniu 20 października 2001 r.,

W przekonaniu, że układ o stabilizacji i stowarzyszeniu (zwany dalej "niniejszym układem") stworzy nowy klimat dla stosunków gospodarczych między Stronami, a przede wszystkim dla rozwoju handlu i inwestycji, będących kluczowymi czynnikami restrukturyzacji i modernizacji gospodarczej,

MAJĄC na uwadze zobowiązanie Serbii do zbliżenia swojego ustawodawstwa w istotnych sektorach do prawodawstwa Wspólnoty oraz do jego skutecznego wdrażania,

UWZGLĘDNIAJĄC gotowość Wspólnoty do zapewniania zdecydowanego wsparcia przy wdrażaniu reform oraz do wykorzystania w tym celu wszystkich dostępnych kompleksowych, indykatywnych i wieloletnich instrumentów współpracy oraz pomocy technicznej, finansowej i gospodarczej,

POTWIERDZAJĄC, że postanowienia niniejszego układu, które podlegają części III tytułu IV Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (zwanego dalej "Traktatem WE"), są wiążące dla Zjednoczonego Królestwa i Irlandii jako oddzielnych Umawiających się Stron, a nie jako państw członkowskich Wspólnoty, dopóki Zjednoczone Królestwo lub Irlandia (w zależności od przypadku) nie powiadomi Serbii, że zostało(-a) objęte(-a) tymi postanowieniami jako część Wspólnoty zgodnie z Protokołem w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii załączonym do Traktatu UE i Traktatu WE. To samo ma zastosowanie do Danii, zgodnie z Protokołem w sprawie stanowiska Danii załączonym do wspomnianych Traktatów,

PRZYWOŁUJĄC szczyt w Zagrzebiu, na którym nawoływano do dalszej konsolidacji stosunków między państwami procesu stabilizacji i stowarzyszenia oraz Unii Europejskiej, jak i zwiększenia współpracy regionalnej,

PRZYWOŁUJĄC szczyt w Salonikach, na którym wzmocniono znaczenie procesu stabilizacji i stowarzyszenia jako ram politycznych dla stosunków Unii Europejskiej z krajami Bałkanów Zachodnich i podkreślono perspektywę ich integracji z Unią Europejską w miarę postępów w realizacji reform oraz innych indywidualnych osiągnięć, co powtórzono w kolejnych konkluzjach Rady w grudniu 2005 i grudniu 2006 r.,

PRZYWOŁUJĄC szczyt środkowoeuropejską umowę o wolnym handlu podpisaną w dniu 19 grudnia 2006 r. w Bukareszcie, mającą zwiększyć potencjał regionu w zakresie przyciągania inwestycji oraz jego szanse na integrację z gospodarką światową,

PRZYWOŁUJĄC wejście w życie w dniu 1 stycznia 2008 r. Umowy między Wspólnotą Europejską a Republiką Serbii, o ułatwieniach w wydawaniu wiz ¹  oraz Umowy między Wspólnotą Europejską a Republiką Serbii o readmisji osób przebywających nielegalnie ²  (zwaną dalej "umową o readmisji między Wspólnotą a Serbią"),

PRAGNĄC nawiązać bliższą współpracę kulturalną i rozwijać wymianę informacji,

UZGODNIŁY, CO NASTĘPUJE:

Artykuł  1

1. Ustanawia się stowarzyszenie między Wspólnotą i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Serbią, z drugiej strony.

2. Cele stowarzyszenia to:

a) wspieranie wysiłków podejmowanych przez Serbię w celu umacniania demokracji i poszanowania zasad państwa prawa;

b) wspieranie stabilizacji politycznej, gospodarczej i instytucjonalnej Serbii, jak i stabilizacji w regionie;

c) stworzenie odpowiednich ram dla dialogu politycznego między Stronami w celu umożliwienia rozwoju bliskich stosunków politycznych;

d) wspieranie wysiłków podejmowanych przez Serbię w celu rozwijania współpracy gospodarczej i międzynarodowej, także poprzez zbliżenie jej ustawodawstwa do prawodawstwa Wspólnoty;

e) wspieranie wysiłków podejmowanych przez Serbię w celu zakończenia procesu przekształcenia swojej gospodarki w sprawnie działającą gospodarkę rynkową;

f) promowanie harmonijnych stosunków gospodarczych oraz stopniowe rozwijanie strefy wolnego handlu między Wspólnotą a Serbią;

g) wzmacnianie współpracy regionalnej we wszystkich dziedzinach objętych niniejszym układem.

TYTUŁ  I

ZASADY OGÓLNE

Artykuł  2

Poszanowanie zasad demokracji i praw człowieka, które zostały proklamowane w Powszechnej deklaracji praw człowieka oraz określone w Konwencji ochrony praw człowieka i podstawowych wolności, w Akcie końcowym z Helsinek i w Paryskiej karcie Nowej Europy, poszanowanie zasad prawa międzynarodowego, w tym pełna współpraca z Międzynarodowym Trybunałem Karnym dla Byłej Jugosławii (MTKJ), i poszanowanie zasad państwa prawa, jak również zasad gospodarki rynkowej, zawartych w dokumencie z konferencji KBWE w Bonn w sprawie współpracy gospodarczej, stanowią podstawę polityki wewnętrznej i zagranicznej Stron oraz zasadnicze elementy niniejszego układu.

Artykuł  3

Strony uznają, że rozprzestrzenianie broni masowego rażenia (zwanej dalej również "BMR") oraz środków jej przenoszenia, zarówno przez państwa, jak i podmioty niepaństwowe, stanowi jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla międzynarodowej stabilizacji i bezpieczeństwa. Dlatego też Strony zgadzają się współpracować oraz przyczyniać się do przeciwdziałania rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia i środków ich przenoszenia poprzez pełną zgodność ze zobowiązaniami obowiązującymi na mocy międzynarodowych umów i traktatów dotyczących rozbrojenie i nierozprzestrzeniania oraz innych właściwych zobowiązań międzynarodowych oraz poprzez wypełnianie tych zobowiązań na szczeblu krajowym. Strony uzgadniają, że niniejsze postanowienia stanowią jeden z istotnych elementów niniejszego układu oraz że będą stanowić część dialogu politycznego towarzyszącego tym elementom i wspierającego ich realizację.

Strony zgadzają się ponadto współpracować i przyczyniać się do przeciwdziałania rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia oraz środków jej przenoszenia poprzez:

- podjęcie kroków na rzecz podpisania, ratyfikacji lub, w odpowiednich przypadkach, przystąpienia do właściwych instrumentów międzynarodowych oraz pełnej ich realizacji,

- ustanowienie skutecznego systemu kontroli wywozu na szczeblu krajowym, dotyczącego zarówno wywozu, jak i tranzytu towarów związanych z bronią masowego rażenia, w tym kontroli ostatecznego użycia technologii podwójnego zastosowania w celu sprawdzenia, czy nie zostały wykorzystane do uzyskania broni masowego rażenia oraz przewidującego skuteczne sankcje w przypadku naruszenia kontroli wywozu.

Dialog polityczny w tej dziedzinie może być prowadzony na szczeblu regionalnym.

Artykuł  4

Umawiające się Strony potwierdzają wagę przykładaną przez nie do wdrożenia zobowiązań międzynarodowych, w szczególności do pełnej współpracy z MTKJ.

Artykuł  5

Pokój i stabilność na arenie międzynarodowej i na szczeblu regionalnym, rozwijanie dobrosąsiedzkich stosunków, prawa człowieka oraz poszanowanie i ochrona mniejszości są głównymi elementami procesu stabilizacji i stowarzyszenia, o którym mowa w konkluzjach Rady Unii Europejskiej z dnia 21 czerwca 1999 r. Zawarcie i wdrożenie niniejszego układu mieści się w ramach konkluzji Rady Unii Europejskiej z dnia 29 kwietnia 1997 r. i jest uzależnione od indywidualnych osiągnięć Serbii.

Artykuł  6

Serbia zobowiązuje się do dalszego promowania współpracy i stosunków dobrosąsiedzkich z innymi państwami w regionie, w tym stosownego poziomu wzajemnych preferencji dotyczących przepływu osób, towarów, kapitału i usług, jak również rozwijania projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, przede wszystkim projektów związanych z zarządzaniem granicami oraz zwalczaniem przestępczości zorganizowanej, korupcji, prania pieniędzy, nielegalnej imigracji oraz nielegalnego handlu, w tym w szczególności handlu ludźmi, ręczną bronią strzelecką i bronią lekką, jak również handlu nielegalnymi środkami odurzającymi. Zobowiązanie to stanowi główny element rozwoju stosunków i współpracy między Stronami, przyczyniając się w ten sposób do stabilizacji regionalnej.

Artykuł  7

Strony ponownie podkreślają znaczenie walki z terroryzmem oraz wdrożenia zobowiązań międzynarodowych w tej dziedzinie.

Artykuł  8

Stowarzyszenie odbywa się stopniowo i jest w pełni realizowane w okresie przejściowym trwającym maksymalnie sześć lat.

Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia (zwana dalej również "RSS") utworzona na podstawie artykułu 119 dokonuje regularnie - zasadniczo co roku - przeglądu wykonania niniejszego układu oraz przyjmowania i wdrażania przez Serbię reform prawnych, administracyjnych, instytucjonalnych i gospodarczych. Przegląd ten jest prowadzony w świetle postanowień preambuły i zgodnie z ogólnymi zasadami niniejszego układu. Uwzględnia on należycie priorytety określone w partnerstwie europejskim istotne dla niniejszego układu, a ponadto jest zgodny z mechanizmami ustanowionymi w ramach procesu stabilizacji i stowarzyszenia, szczególnie ze sprawozdaniem z postępów w procesie stabilizacji i stowarzyszenia.

Na podstawie tego przeglądu RSS wyda zalecenia i może podjąć decyzje. W przypadku gdy przegląd ujawni szczególne trudności, mogą one zostać poddane mechanizmowi rozwiązywania sporów ustanowionemu na mocy niniejszego układu.

Pełne stowarzyszenie jest realizowane stopniowo. Najpóźniej po trzech latach od wejścia w życie niniejszego układu RSS dokonuje gruntownego przeglądu stosowania niniejszego układu. Na postawie tego przeglądu RSS ocenia postępy osiągnięte przez Serbię i podejmuje decyzje dotyczące kolejnych etapów stowarzyszenia.

Wyżej wymieniony przegląd nie będzie mieć zastosowania do swobodnego przepływu towarów, dla którego w tytule IV przewidziany jest specjalny harmonogram.

Artykuł  9

Niniejszy układ jest w pełni zgodny z właściwymi postanowieniami WTO, a w szczególności art. XXIV Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu 1994 (GATT 1994) oraz art. V Układu ogólnego w sprawie handlu usługami (GATS) i jest wdrażany w sposób spójny z tymi postanowieniami.

TYTUŁ  II

DIALOG POLITYCZNY

Artykuł  10

1. Dialog polityczny pomiędzy Stronami jest dalej rozwijany w ramach niniejszego układu. Towarzyszy i sprzyja on zbliżeniu między Unią Europejską a Serbią oraz przyczynia się do tworzenia bliskich więzi solidarności i nowych form współpracy między Stronami.

2. Dialog polityczny ma na celu promowanie w szczególności:

a) pełnej integracji Serbii ze wspólnotą państw demokratycznych i stopniowego zbliżenia do Unii Europejskiej;

b) większej zbieżności stanowisk Stron w sprawach międzynarodowych, w tym kwestii WPZiB, również poprzez stosowną wymianę informacji, zwłaszcza w kwestiach mogących wywrzeć istotny wpływ na Strony;

c) współpracy regionalnej i rozwoju stosunków dobrosąsiedzkich;

d) wspólnych poglądów na bezpieczeństwo i stabilność w Europie, w tym współpracy w dziedzinach objętych WPZiB Unii Europejskiej.

Artykuł  11

1. Dialog polityczny prowadzony jest przede wszystkim w ramach Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia, która jest ogólnie odpowiedzialna za wszelkie kwestie, które Strony chciałyby poruszyć.

2. Na wniosek Stron dialog polityczny może również przybrać następujące formy:

a) spotkań, organizowanych w miarę potrzeb, z udziałem wyższych urzędników reprezentujących Serbię, z jednej strony, oraz Prezydencji Rady Unii Europejskiej, Sekretarza Generalnego/Wysokiego Przedstawiciela ds. Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa i Komisji Wspólnot Europejskich (zwanej dalej "Komisją Europejską"), z drugiej strony;

b) korzystania w pełni ze wszystkich kanałów dyplomatycznych między Stronami, w tym ze stosownych kontaktów w państwach trzecich oraz w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych, OBWE, Rady Europy oraz innych gremiów międzynarodowych;

c) wszelkich innych działań, które mogłyby stanowić pożyteczny wkład w umacnianie, rozwijanie i przyspieszanie tego dialogu, w tym działań wymienionych w agendzie z Salonik przyjętej w ramach konkluzji Rady Europejskiej na posiedzeniu w Salonikach w dniach 19 i 20 czerwca 2003 r.

Artykuł  12

Dialog polityczny na szczeblu parlamentarnym odbywa się w ramach Parlamentarnego Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia ustanowionego na mocy artykułu 125.

Artykuł  13

Dialog polityczny może się odbywać w ramach struktur wielostronnych oraz jako dialog regionalny obejmujący inne kraje regionu, w tym w ramach forum UE-Bałkany Zachodnie.

TYTUŁ  III

WSPÓŁPRACA REGIONALNA

Artykuł  14

Zgodnie ze swoim zobowiązaniem do działań na rzecz pokoju i stabilności na arenie międzynarodowej i w regionie oraz do rozwijania stosunków dobrosąsiedzkich, Serbia aktywnie promuje współpracę regionalną. Projekty o wymiarze regionalnym lub transgranicznym mogą być wspierane w ramach wspólnotowych programów pomocy poprzez ich programy pomocy technicznej.

W każdym przypadku, gdy Serbia zamierza wzmocnić współpracę z jednym z państw wymienionych w artykułach 15, 16 i 17, informuje o tym Wspólnotę i jej państwa członkowskie oraz konsultuje się z nimi, zgodnie z postanowieniami określonymi w tytule X.

Serbia wdraża w pełni Środkowoeuropejską umowę o wolnym handlu, podpisaną dnia 19 grudnia 2006 r. w Bukareszcie.

Artykuł  15

Współpraca z innymi państwami, które podpisały układ o stabilizacji i stowarzyszeniu

Po podpisaniu niniejszego układu Serbia rozpocznie negocjacje z państwami, które już podpisały układ o stabilizacji i stowarzyszeniu, mając na celu zawarcie dwustronnych konwencji dotyczących współpracy regionalnej, których celem jest rozszerzenie zakresu współpracy między odpowiednimi państwami.

Głównymi elementami tych konwencji są:

a) dialog polityczny;

b) ustanowienie stref wolnego handlu, zgodnie z właściwymi postanowieniami WTO;

c) wzajemne preferencje dotyczące przepływu pracowników, przedsiębiorczości, świadczenia usług, płatności bieżących oraz przepływu kapitału, jak również innych dziedzin polityk związanych z przepływem osób na poziomie równoważnym do poziomu gwarantowanego niniejszym układem;

d) postanowienia dotyczące współpracy w innych dziedzinach, niezależnie od tego, czy są objęte niniejszym układem, w szczególności w obszarze sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa.

W stosownych przypadkach konwencje te zawierają postanowienia dotyczące stworzenia koniecznych mechanizmów instytucjonalnych.

Konwencje te zostają zawarte w terminie dwóch lat od wejścia w życie niniejszego układu. Gotowość Serbii do zawarcia takich konwencji będzie warunkiem dalszego rozwoju stosunków między Serbią a Unią Europejską.

Serbia rozpoczyna podobne negocjacje z pozostałymi państwami regionu po tym, jak państwa te podpiszą układ o stabilizacji i stowarzyszeniu.

Artykuł  16

Współpraca z innymi państwami, których dotyczy proces stabilizacji i stowarzyszenia

Serbia realizuje współpracę regionalną z innymi państwami, których dotyczy proces stabilizacji i stowarzyszenia, w pewnych lub wszystkich dziedzinach współpracy objętych niniejszym układem, w szczególności w dziedzinach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania. Współpraca taka powinna być zawsze zgodna z zasadami i celami niniejszego układu.

Artykuł  17

Współpraca z innymi krajami kandydującymi do przystąpienia do UE nie objętymi PSS

1. Serbia powinna zacieśniać współpracę i zawrzeć konwencję dotyczącą współpracy regionalnej z każdym krajem kandydującym do przystąpienia do UE we wszystkich dziedzinach współpracy objętych niniejszym układem. Celem takiej konwencji powinno być stopniowe dostosowanie dwustronnych stosunków między Serbią a tym krajem do właściwego zakresu stosunków między Wspólnotą i jej państwami członkowskimi a tym krajem.

2. Z Turcją, która utworzyła unię celną ze Wspólnotą, Serbia rozpoczyna współpracę w celu zawarcia porozumienia ustanawiającego strefę wolnego handlu na wzajemnie korzystnych warunkach, zgodnie z art. XXIV GATT 1994, jak również liberalizacji zasad prowadzenia działalności gospodarczej i świadczenia usług pomiędzy nimi na poziomie równoważnym do gwarantowanego niniejszym układem zgodnie z art. V GATS.

Negocjacje te powinny rozpocząć się jak najszybciej w celu zawarcia wspomnianego porozumienia przed końcem okresu przejściowego, o którym mowa w artykule 18 ustęp 1.

TYTUŁ  IV

SWOBODNY PRZEPŁYW TOWARÓW

Artykuł  18

1. Wspólnota i Serbia stopniowo tworzą dwustronną strefę wolnego handlu w okresie przejściowym maksymalnie sześciu lat od daty wejścia w życie niniejszego układu, zgodnie z postanowieniami niniejszego układu i z postanowieniami GATT 1994 oraz WTO. W procesie tym Strony uwzględniają szczególne wymagania określone poniżej.

2. Nomenklaturę scaloną stosuje się do klasyfikacji towarów w handlu między Stronami.

3. Do celów niniejszego układu cła i opłaty o skutku równoważnym do ceł obejmują wszelkie cła lub wszelkiego rodzaju opłaty nałożone w związku z wywozem lub przywozem towarów, w tym wszelkiego rodzaju podatki wyrównawcze lub opłaty dodatkowe związane z takim przywozem lub wywozem, lecz nie obejmują:

a) opłat równoważnych do podatku wewnętrznego nałożonych zgodnie z postanowieniami art. III ust. 2 GATT 1994;

b) środków antydumpingowych lub opłat wyrównawczych;

c) należności lub opłat współmiernych z kosztem świadczonych usług.

4. Dla każdego produktu podstawową stawkę celną, na podstawie której dokonywane mają być sukcesywne obniżki przewidziane w niniejszym układzie, stanowi:

a) wspólna taryfa celna Wspólnoty ustanowiona zgodnie z rozporządzeniem Rady (EWG) nr 2658/87 ³  rzeczywiście stosowana erga omnes w dniu podpisania niniejszego układu;

b) taryfa stosowana przez Serbię ⁴ .

5. Jeżeli po podpisaniu niniejszego układu jakakolwiek z obniżonych taryf celnych jest stosowana erga omnes, w szczególności obniżki wynikające z:

a) negocjacji taryfowych w ramach WTO; lub

b) przystąpienia Serbii do WTO; lub

c) kolejnych obniżek po przystąpieniu Serbii do WTO; taka obniżona stawka celna zastępuje podstawową stawkę celną, o której mowa w ustępie 4, od dnia, w którym zaczynają być stosowane takie obniżki.

6. Wspólnota i Serbia informują się wzajemnie o swoich podstawowych stawkach celnych i ich wszelkich zmianach.

ROZDZIAŁ  I

Produkty przemysłowe

Artykuł  19

Definicja

1. Postanowienia niniejszego rozdziału stosuje się do produktów pochodzących ze Wspólnoty lub z Serbii, które są wymienione w działach 25-97 nomenklatury scalonej, z wyjątkiem produktów wymienionych w załączniku 1 pkt 1 ppkt (ii) do Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa.

2. Handel między Stronami produktami objętymi Traktatem ustanawiającym Europejską Wspólnotę Energii Atomowej jest prowadzony zgodnie z postanowieniami tego Traktatu.

Artykuł  20

Wspólnotowe koncesje na produkty przemysłowe

1. Cła przywozowe oraz opłaty o skutku równoważnym na przywożone do Wspólnoty produkty przemysłowe pochodzące z Serbii zostają zniesione z dniem wejścia w życie niniejszego układu.

2. Ograniczenia ilościowe w przywozie do Wspólnoty produktów przemysłowych pochodzących z Serbii oraz środki o skutku równoważnym zostają zniesione z dniem wejścia w życie niniejszego układu.

Artykuł  21

Serbskie koncesje na produkty przemysłowe

1. Cła przywozowe na przywożone do Serbii produkty przemysłowe pochodzące ze Wspólnoty, inne niż te, które wymieniono w załączniku I, zostają zniesione z dniem wejścia w życie niniejszego układu.

2. Opłaty o skutku równoważnym do ceł przywozowych na przywożone do Serbii produkty przemysłowe pochodzące ze Wspólnoty zostają zniesione z dniem wejścia w życie niniejszego układu.

3. Cła przywozowe na przywożone do Serbii produkty przemysłowe pochodzące ze Wspólnoty, które wymieniono w załączniku I, są stopniowo obniżane i znoszone zgodnie z harmonogramem zawartym w tym załączniku.

4. Ograniczenia ilościowe w przywozie do Serbii produktów przemysłowych pochodzących ze Wspólnoty oraz środki o skutku równoważnym zostają zniesione z dniem wejścia w życie niniejszego układu.

Artykuł  22

Cła wywozowe i ograniczenia w wywozie

1. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota oraz Serbia znoszą w handlu między sobą wszelkie cła wywozowe oraz opłaty o skutku równoważnym.

2. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota oraz Serbia znoszą między sobą wszystkie ograniczenia ilościowe w wywozie oraz wszystkie środki o skutku równoważnym.

Artykuł  23

Szybsze obniżki ceł

Serbia oświadcza, że jest gotowa obniżyć cła w handlu ze Wspólnotą szybciej niż to przewidziano w artykule 21, jeżeli pozwoli na to jej ogólna sytuacja gospodarcza i sytuacja w danym sektorze gospodarki.

Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia analizuje sytuację pod tym kątem i wydaje stosowne zalecenia.

ROZDZIAŁ  II

Rolnictwo i rybołówstwo

Artykuł  24

Definicja

1. Postanowienia niniejszego rozdziału stosuje się do handlu produktami rolnymi i produktami rybołówstwa pochodzącymi ze Wspólnoty lub z Serbii.

2. Określenie "produkty rolne i produkty rybołówstwa" odnosi się do produktów wymienionych w działach 1-24 nomenklatury scalonej oraz do produktów wymienionych w załączniku I pkt 1 ppkt (ii) do Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa.

3. Definicja ta obejmuje ryby i produkty rybołówstwa objęte działem 3, pozycjami 1604 i 1605, oraz podpozycjami 0511 91, 2301 20 00 oraz ex 1902 20 10 ("Makarony nadziewane zawierające więcej niż 20 % masy ryb, skorupiaków, mięczaków lub innych bezkręgowców wodnych").

Artykuł  25

Przetworzone produkty rolne

Protokół 1 określa ustalenia dotyczące handlu mające zastosowanie do przetworzonych produktów rolnych, które są w nim wymienione.

Artykuł  26

Wspólnotowe koncesje na przywóz produktów rolnych pochodzących z Serbii

1. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota znosi wszystkie ograniczenia ilościowe oraz środki o skutku równoważnym w przywozie produktów rolnych pochodzących z Serbii.

2. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota znosi cła i opłaty o skutku równoważnym w przywozie produktów rolnych pochodzących z Serbii, innych niż te objęte pozycjami 0102, 0201, 0202, 1701, 1702 i 2204 nomenklatury scalonej.

W odniesieniu do produktów objętych działami 7 i 8 nomenklatury scalonej, dla których wspólna taryfa celna przewiduje stosowanie ceł ad valorem oraz ceł specyficznych, zniesienie ma zastosowanie tylko do części ad valorem należności celnej.

3. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota ustala wysokość stawki celnej na przywóz do Wspólnoty produktów z młodej wołowiny określonych w załączniku II i pochodzących z Serbii na poziomie 20 % cła ad valorem oraz 20 % cła specyficznego określonego we wspólnej taryfie celnej Wspólnoty, w granicach rocznego kontyngentu taryfowego wynoszącego 8 700 ton w przeliczeniu na wagę bitą.

4. 5  Z dniem wejścia w życie Protokołu do niniejszego układu w celu uwzględnienia przystąpienia Chorwacji do Unii Europejskiej (zwanego dalej "Protokołem w celu uwzględnienia przystąpienia Chorwacji do Unii Europejskiej") Unia Europejska stosuje bezcłowy dostęp do przywozu do Unii Europejskiej produktów pochodzących z Serbii, objętych pozycjami 1701 i 1702 Nomenklatury scalonej, w granicach rocznego kontyngentu taryfowego wynoszącego 181 000 ton (netto).

Artykuł  27

Serbskie koncesje na produkty rolne

1. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Serbia znosi wszystkie ograniczenia ilościowe oraz środki o skutku równoważnym w przywozie produktów rolnych pochodzących ze Wspólnoty.

2. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Serbia:

a) znosi cła stosowane w przywozie niektórych produktów rolnych pochodzących ze Wspólnoty, wymienionych w załączniku IIIa;

b) stopniowo znosi cła stosowane w przywozie niektórych produktów rolnych pochodzących ze Wspólnoty, wymienionych w załączniku IIIb, zgodnie z harmonogramem wskazanym dla każdego produktu w tym załączniku;

c) stopniowo obniża cła stosowane w przywozie niektórych produktów rolnych pochodzących ze Wspólnoty, wymienionych w załączniku IIIc i IIId; zgodnie z harmonogramem wskazanym dla każdego produktu w tych załącznikach.

3. 6  Z dniem wejścia w życie Protokołu w celu uwzględnienia przystąpienia Chorwacji do Unii Europejskiej Serbia nakłada cła stosowane w ramach wskazanych ilości w przywozie niektórych produktów rolnych pochodzących z Unii Europejskiej, wymienionych w załączniku IIIe.

Artykuł  28

Protokół w sprawie win i napojów spirytusowych

Ustalenia mające zastosowanie do win i napojów spirytusowych, o których mowa w protokole 2, są określone w tym protokole.

Artykuł  29

Wspólnotowe koncesje na ryby i produkty rybołówstwa

1. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota znosi wszystkie ograniczenia ilościowe oraz środki o skutku równoważnym w przywozie ryb i produktów rybołówstwa pochodzących z Serbii.

2. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota znosi wszystkie cła oraz środki o skutku równoważnym na ryby i produkty rybołówstwa pochodzące z Serbii, inne niż te wymienione w załączniku IV. Produkty wymienione w załączniku IV podlegają zawartym w nim postanowieniom.

3. 7  Z dniem wejścia w życie Protokołu w celu uwzględnienia przystąpienia Chorwacji do Unii Europejskiej Unia Europejska podnosi o 26 ton wielkość rocznego kontyngentu taryfowego na przywóz karpiowatych, w załączniku IV.

4. 8  Z dniem wejścia w życie Protokołu w celu uwzględnienia przystąpienia Chorwacji do Unii Europejskiej Unia Europejska otwiera kontyngent taryfowy na bezcłowy przywóz produktów objętych podpozycją HS 1604, w granicach rocznego limitu 15 ton. Przywóz ponad limit kontyngentu jest objęty stawką KNU w wysokości 70 %.

Artykuł  30

Serbskie koncesje na ryby i produkty rybołówstwa

1. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Serbia znosi wszystkie ograniczenia ilościowe oraz środki o skutku równoważnym w przywozie ryb i produktów rybołówstwa pochodzących ze Wspólnoty.

2. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Serbia znosi wszystkie cła oraz środki o skutku równoważnym na ryby i produkty rybołówstwa pochodzące ze Wspólnoty, inne niż te wymienione w załączniku V. Produkty wymienione w załączniku V podlegają zawartym w nim postanowieniom.

3. 9  Z dniem wejścia w życie Protokołu w celu uwzględnienia przystąpienia Chorwacji do Unii Europejskiej Serbia otwiera kontyngent taryfowy na przywóz żywych karpiowatych (Cyprinus carpio, Carassius carassius, Ctenopharyngodon idellus, Hypophthalmichthys spp., Cirrhinus spp., Mylopharyngodon piceus) oznaczonych kodem CN 0301 93 00 po stawce celnej 10 %, w granicach rocznego limitu 20 ton. Przywóz ponad limit kontyngentu jest objęty stawką KNU w wysokości 60 %.

Artykuł  31

Klauzula przeglądu

Biorąc pod uwagę wielkość handlu produktami rolnymi i produktami rybołówstwa między Stronami, szczególną wrażliwość tych sektorów, zasady wspólnej polityki Wspólnoty w zakresie rolnictwa i rybołówstwa, zasady polityki rolnej i polityki rybołówstwa Serbii, rolę rolnictwa i rybołówstwa w gospodarce Serbii oraz konsekwencje wielostronnych negocjacji handlowych w ramach WTO, jak również ewentualnego przystąpienia Serbii do WTO, Wspólnota i Serbia zbadają na forum Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia, najpóźniej trzy lata po wejściu w życie niniejszego układu, produkt po produkcie, w sposób uporządkowany i na odpowiedniej zasadzie wzajemności, możliwość przyznania dalszych koncesji w celu większej liberalizacji handlu produktami rolnymi i produktami rybołówstwa.

Artykuł  32

Klauzula ochronna dotycząca produktów rolnych i produktów rybołówstwa

1. Nie naruszając innych postanowień niniejszego układu, w szczególności jego artykułu 41, uwzględniając szczególną wrażliwość rynków produktów rolnych i produktów rybołówstwa, jeżeli przywóz produktów pochodzących z jednej ze Stron i podlegających koncesjom przyznanym na mocy artykułów 25, 26, 27, 28, 29 i 30, powoduje poważne zakłócenia na rynkach lub w krajowych mechanizmach regulacyjnych drugiej Strony, obie Strony niezwłocznie podejmują konsultacje, których celem jest znalezienie właściwego rozwiązania. W oczekiwaniu na takie rozwiązanie Strona, której to dotyczy, może podjąć odpowiednie środki, jakie uzna za niezbędne.

2. W przypadku, gdy łączna ilość przywożonych produktów pochodzących z Serbii wyszczególnionych w załączniku V do protokołu 3 osiągnie 115 % średniej odnotowanej w trzech poprzednich latach kalendarzowych, Serbia i Wspólnota w terminie pięciu dni roboczych przystępują do konsultacji w celu przeanalizowania i oceny uwarunkowań handlowych sprzyjających sprowadzaniu tych towarów do Wspólnoty i, w odpowiednich przypadkach, ustalają właściwe rozwiązania mające zapobiec zakłóceniom handlowym powodowanym przez przywóz tych towarów do Wspólnoty.

Bez uszczerbku dla ustępu 1, w przypadku gdy łączna ilość przywożonych produktów pochodzących z Serbii wyszczególnionych w załączniku V do protokołu 3 wzrośnie o ponad 30 procent w roku kalendarzowym, w porównaniu ze średnią odnotowaną w trzech poprzednich latach kalendarzowych, Wspólnota może zawiesić stosowanie preferencyjnego traktowania w odniesieniu do produktów, które spowodowały ten wzrost.

W przypadku podjęcia decyzji o zawieszeniu preferencyjnego traktowania, Wspólnota zawiadamia o tym środku w terminie pięciu dni roboczych Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia oraz przystępuje do konsultacji z Serbią w celu uzgodnienia środków mających zapobiec czynnikom zakłócającym handel produktami wyszczególnionymi w załączniku V do protokołu 3.

Wspólnota przywraca preferencyjne traktowanie niezwłocznie po usunięciu czynników zakłócających handel poprzez skuteczną realizację uzgodnionych środków lub dzięki innym odpowiednim środkom przyjętym przez Strony.

Postanowienia artykułu 41 ustępy 3-6 stosuje się odpowiednio do działań podjętych na podstawie niniejszego ustępu.

3. Strony dokonują przeglądu funkcjonowania mechanizmu przewidzianego w ustępie 2 nie później niż w ciągu trzech lat od daty wejścia w życie niniejszego układu. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może zdecydować o odpowiednim dostosowaniu mechanizmu przewidzianego w ustępie 2.

Artykuł  33

Ochrona oznaczeń geograficznych produktów rolnych i produktów rybołówstwa oraz środków spożywczych innych niż wino i napoje spirytusowe

1. Serbia zapewnia ochronę wspólnotowych oznaczeń geograficznych zarejestrowanych we Wspólnocie na podstawie rozporządzenia. Rady (WE) nr 510/2006 z 20 marca 2006 r. w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych ¹⁰  na warunkach określonych w niniejszym artykule. Serbskie oznaczenia geograficzne kwalifikują się do rejestracji we Wspólnocie na warunkach określonych w tym rozporządzeniu.

2. Serbia zakazuje całkowicie wykorzystywania na swoim terytorium nazw chronionych we Wspólnocie w odniesieniu do podobnych produktów niespełniających warunków specyfikacji oznaczenia geograficznego. Dotyczy to nawet sytuacji, gdy podawane jest prawdziwe pochodzenie geograficzne towaru, dane oznaczenie geograficzne jest stosowane w tłumaczeniu, nazwie towarzyszą określenia takie jak "rodzaj", "typ", "styl", "imitacja", "metoda" lub inne podobne określenia.

3. Serbia odmawia rejestracji znaku towarowego, którego używanie odpowiada sytuacjom, o których mowa w ustępie 2.

4. Znaki towarowe, których używanie odpowiada sytuacjom, o których mowa w ustępie 2, zarejestrowane w Serbii lub ustanowione poprzez używanie, przestają być używane z upływem pięciu lat od daty wejścia w życie niniejszego układu. Nie dotyczy to jednak znaków towarowych zarejestrowanych w Serbii oraz znaków towarowych ustanowionych poprzez używanie, które są własnością obywateli krajów trzecich, pod warunkiem że ich charakter nie wprowadza w żaden sposób w błąd opinii publicznej co do jakości, specyfikacji lub pochodzenia geograficznego towarów.

5. Każde wykorzystanie oznaczeń geograficznych chronionych zgodnie z ustępem 1 jako terminów używanych zwyczajowo w języku potocznym jako potocznej nazwy takich towarów w Serbii kończy się najpóźniej z upływem pięciu lat po wejściu w życie niniejszego układu.

6. Serbia zapewnia, aby towary wywożone z jej terytorium po upływie pięciu lat po wejściu w życie niniejszego układu nie naruszały postanowień niniejszego artykułu.

7. Serbia zapewnia ochronę, o której mowa w ustępach 1-6, z własnej inicjatywy, jak również na wniosek zainteresowanych stron.

ROZDZIAŁ  III

Postanowienia wspólne

Artykuł  34

Zakres

Postanowienia niniejszego rozdziału stosuje się do handlu wszystkimi produktami między Stronami, o ile nie postanowiono inaczej w niniejszym rozdziale lub w protokole 1.

Artykuł  35

Szersze preferencje

Postanowienia niniejszego tytułu w żaden sposób nie wpływają na jednostronne stosowanie korzystniejszych środków przez którąkolwiek ze Stron.

Artykuł  36

Klauzula zawieszająca

1. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu nie wprowadza się żadnych nowych ceł przywozowych ani wywozowych, ani też opłat o skutku równoważnym, w handlu między Wspólnotą a Serbią, natomiast te, które już się stosuje, nie zostaną podwyższone.

2. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu nie wprowadza się żadnych nowych ograniczeń ilościowych w przywozie lub wywozie, ani środków o skutku równoważnym w handlu między Wspólnotą a Serbią, natomiast te, które już istnieją nie staną się bardziej restrykcyjne.

3. Bez uszczerbku dla koncesji przyznanych na mocy artykułów 26, 27, 28, 29 i 30, postanowienia ustępu 1 i 2 niniejszego artykułu nie ograniczają w żaden sposób prowadzenia polityki rolnej i polityki rybołówstwa w Serbii i we Wspólnocie, ani podejmowania środków w ramach tej polityki, o ile nie wpływa to na system przywozu, przewidziany w załącznikach II-V oraz w protokole 1.

Artykuł  37

Zakaz dyskryminacji podatkowej

1. Wspólnota i Serbia powstrzymują się od stosowania wszelkich środków lub praktyk o wewnętrznym charakterze fiskalnym powodujących bezpośrednio lub pośrednio nierówne traktowanie produktów jednej Strony i podobnych produktów pochodzących z terytorium drugiej Strony oraz znoszą te środki lub praktyki, jeżeli takie istnieją.

2. Produkty wywożone na terytorium jednej ze Stron nie mogą korzystać ze zwrotu wewnętrznych podatków pośrednich w wielkościach przekraczających podatki pośrednie nakładane na te produkty.

Artykuł  38

Cła o charakterze fiskalnym

Postanowienia dotyczące zniesienia ceł przywozowych stosuje się również do ceł o charakterze fiskalnym.

Artykuł  39

Unie celne, strefy wolnego handlu, uzgodnienia transgraniczne

1. Niniejszy układ nie stanowi przeszkody w utrzymaniu lub ustanowieniu unii celnych, stref wolnego handlu lub ustaleń dotyczących handlu przygranicznego, o ile ich skutkiem nie jest zmiana ustaleń dotyczących handlu przewidzianych w niniejszym układzie.

2. Podczas okresów przejściowych określonych w artykule 18 niniejszy układ nie ma wpływu na wprowadzenie w życie szczególnych ustaleń preferencyjnych dotyczących przepływu towarów, określonych w umowach transgranicznych zawartych wcześniej między jednym lub więcej państwami członkowskimi a Serbią albo wynikających z umów dwustronnych, o których mowa w tytule III, zawartych przez Serbię w celu wspierania handlu regionalnego.

3. Strony prowadzą w ramach Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia konsultacje dotyczące umów wymienionych w ustępach 1 i 2 niniejszego artykułu, a w razie potrzeby dotyczące również innych istotnych kwestii związanych z ich polityką handlową wobec krajów trzecich. W szczególności w przypadku przystąpienia jednego z krajów trzecich do Unii konsultacje takie prowadzone są z uwzględnieniem wspólnych interesów Wspólnoty i Serbii, określonych w niniejszym układzie.

Artykuł  40

Dumping i dotacje

1. Żadne z postanowień niniejszego układu nie uniemożliwia którejkolwiek ze Stron podjęcia działań służących ochronie handlu zgodnie z ustępem 2 niniejszego artykułu i artykułem 41.

2. Jeżeli jedna ze Stron stwierdzi istnienie praktyk dumpingowych lub dotacji wyrównawczych w handlu z drugą Stroną, może ona podjąć właściwe kroki przeciw tym praktykom zgodnie z Porozumieniem WTO w sprawie wykonania art. VI GATT 1994 lub Porozumieniem WTO w sprawie subsydiów i środków wyrównawczych oraz jej własnym odpowiednim ustawodawstwem wewnętrznym.

Artykuł  41

Klauzula ochronna

1. Strony stosują między sobą postanowienia art. XIX GATT 1994 i Porozumienia WTO w sprawie środków ochronnych.

2. Niezależnie od postanowień ustępu 1 niniejszego artykułu, w przypadku gdy przywóz produktu jednej Strony na terytorium drugiej Strony odbywa się w takich zwiększonych ilościach i na takich warunkach, które powodują lub zagrażają spowodowaniem:

a) poważnej szkody dla krajowego przemysłu produktów podobnych lub bezpośrednio konkurujących na terytorium Strony dokonującej przywozu; lub

b) poważnych zakłóceń w jakimkolwiek sektorze gospodarki lub trudności mogących spowodować poważne pogorszenie sytuacji gospodarczej w regionie Strony dokonującej przywozu;

Strona dokonująca przywozu może podjąć stosowne dwustronne środki ochronne na warunkach i zgodnie z procedurami określonymi w niniejszym artykule.

3. Dwustronne środki ochronne skierowane wobec przywozu dokonywanego z terytorium drugiej Strony nie przekraczają poziomu niezbędnego do usunięcia zaistniałych trudności, jak określono w ustępie 2, które pojawiły się w wyniku stosowania niniejszego układu. Przyjęte środki ochronne powinny składać się z zawieszenia wzrostu lub obniżki marginesu preferencji przewidzianych w niniejszym układzie dla danych produktów do maksymalnej wysokości odpowiadającej podstawowej stawce celnej określonej w artykule 18 ustęp 4 litery a) i b) oraz ustęp 5 dla tego samego produktu. Środki takie zawierają elementy wyraźnie prowadzące do stopniowego ich znoszenia najpóźniej do końca wyznaczonego terminu i nie są one stosowane przez okres dłuższy niż dwa lata.

W bardzo wyjątkowych okolicznościach środki mogą zostać przedłużone maksymalnie o okres kolejnych dwóch lat. Nie stosuje się żadnych dwustronnych środków ochronnych w przywozie produktu, który podlegał uprzednio takiemu środkowi przez okres czasu równy temu, w którym środek ten był uprzednio stosowany, pod warunkiem że okres niestosowania wynosi co najmniej dwa lata od wygaśnięcia środka.

4. W przypadkach określonych w niniejszym artykule przed podjęciem środków w nim przewidzianych lub w przypadkach, do których stosuje się ustęp 5 litera b) niniejszego artykułu, Wspólnota z jednej strony lub Serbia, z drugiej strony, jak najszybciej dostarczy Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia wszelkich istotnych informacji wymaganych w celu dokładnego zbadania sytuacji i znalezienia rozwiązania możliwego do przyjęcia przez obie Strony.

5. W celu realizacji ustępów 1-4 stosuje się następujące postanowienia:

a) Problemy wynikające z sytuacji, o której mowa w niniejszym artykule, kieruje się niezwłocznie do zbadania przez Radę Stabilizacji i Stowarzyszenia, która może podjąć wszelkie decyzje mające na celu usunięcie takich problemów.

Jeżeli Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia lub Strona dokonująca wywozu nie podjęła decyzji, która usunęłaby trudności, lub jeżeli nie zostało znalezione żadne inne satysfakcjonujące rozwiązanie w terminie 30 dni od przedłożenia sprawy Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia, Strona dokonująca przywozu może podjąć środki właściwe do rozwiązania problemu zgodnie z niniejszym artykułem. W wyborze środków ochronnych pierwszeństwo należy przyznać tym, które w najmniejszym stopniu zakłócają funkcjonowanie ustaleń przyjętych w niniejszym układzie. Środki ochronne zastosowane zgodnie z art. XIX GATT z 1994 r. oraz Porozumieniem WTO w sprawie środków ochronnych zachowują poziom/margines preferencji przyznany zgodnie z niniejszym układem.

b) Jeżeli wyjątkowe i poważne okoliczności wymagające podjęcia natychmiastowych działań uniemożliwiają, w zależności od przypadku, wcześniejsze poinformowanie o lub zbadanie, zainteresowana Strona może, w sytuacjach wyszczególnionych w niniejszym artykule, zastosować bezzwłocznie środki tymczasowe niezbędne do zaradzenia sytuacji, o czym zawiadamia niezwłocznie drugą Stronę.

Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia jest niezwłocznie powiadamiana o środkach ochronnych, które są przedmiotem okresowych konsultacji w ramach tego organu, zwłaszcza w celu ustalenia harmonogramu ich znoszenia, gdy tylko okoliczności na to pozwolą.

6. W przypadku gdy Wspólnota, z jednej strony, lub Serbia, z drugiej strony, uzależniają przywóz produktów, mogących powodować trudności określone w niniejszym artykule, od procedury administracyjnej, której celem jest szybkie dostarczenie informacji dotyczących tendencji w przepływach handlu, zawiadamia o tym drugą Stronę.

Artykuł  42

Klauzula o niedoborach

1. Jeżeli przestrzeganie postanowień niniejszego tytułu prowadzi do:

a) poważnych niedoborów lub zagrożenia niedoborem środków spożywczych lub innych produktów niezbędnych dla Strony dokonującej wywozu; lub

b) powrotnego wywozu do kraju trzeciego produktu, w odniesieniu do którego Strona dokonująca wywozu utrzymuje wywozowe ograniczenia ilościowe, cła wywozowe lub środki lub opłaty o skutku równoważnym i jeżeli sytuacje określone powyżej powodują lub mogą powodować poważne trudności dla Strony dokonującej wywozu,

Strona ta może podjąć stosowne środki na warunkach i zgodnie z procedurami określonymi w niniejszym artykule.

2. W wyborze środków pierwszeństwo należy przyznać tym, które w jak najmniejszym stopniu zakłócają funkcjonowanie ustaleń niniejszego układu. Środków takich nie stosuje się w sposób, który przy utrzymywaniu się takich samych warunków stanowiłby środek arbitralnej lub nieuzasadnionej dyskryminacji, lub ukrytego ograniczania wymiany handlowej, a gdy warunki nie uzasadniają już ich utrzymywania, środki te znosi się.

3. Przed podjęciem środków przewidzianych w ustępie 1 lub, jak najszybciej w przypadkach, do których stosuje się ustęp 4, Wspólnota lub Serbia dostarczają Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia wszelkich istotnych informacji w celu znalezienia rozwiązania możliwego do przyjęcia przez Strony. Strony mogą w ramach Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia uzgadniać wszelkie środki niezbędne do usunięcia trudności. Jeżeli porozumienia nie osiągnięto w terminie 30 dni od przedłożenia sprawy Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia, Strona dokonująca wywozu może zastosować środki na mocy niniejszego artykułu w odniesieniu do wywozu danego produktu.

4. Jeżeli wyjątkowe i poważne okoliczności wymagające podjęcia natychmiastowych działań uniemożliwiają, w zależności od przypadku, wcześniejsze poinformowanie lub zbadanie, Wspólnota lub Serbia może, w sytuacjach wyszczególnionych w niniejszym artykule, zastosować środki ostrożności niezbędne do zaradzenia tej sytuacji, o czym zawiadamia niezwłocznie drugą Stronę.

5. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia jest niezwłocznie powiadamiana o wszelkich środkach stosowanych zgodnie z niniejszym artykułem, które są przedmiotem okresowych konsultacji w ramach tego organu, zwłaszcza w celu ustalenia harmonogramu ich znoszenia, gdy tylko okoliczności na to pozwolą.

Artykuł  43

Monopole państwowe

Serbia stopniowo dostosowuje monopole o charakterze handlowym, tak by zagwarantować, że po upływie trzech lat od wejścia w życie niniejszego układu nie będzie miała miejsce żadna dyskryminacja dyskryminacji w zakresie warunków, na jakich towary są nabywane i zbywane, między obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej a obywatelami Serbii.

Artykuł  44

Reguły pochodzenia

O ile w niniejszym układzie nie postanowiono inaczej, protokół 3 ustanawia reguły pochodzenia do celów stosowania postanowień niniejszego układu.

Artykuł  45

Dopuszczalne ograniczenia

Niniejszy układ nie stanowi przeszkody dla zakazów lub ograniczeń przywozowych, wywozowych lub tranzytowych, uzasadnionych względami moralności publicznej, porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego; ochrony zdrowia i życia ludzi, zwierząt lub roślin; ochrony skarbów dziedzictwa narodowego o wartości artystycznej, historycznej lub archeologicznej, ochrony własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej lub postanowieniami dotyczącymi złota i srebra. Jednak takie zakazy lub ograniczenia nie mogą stanowić środka arbitralnej dyskryminacji ani ukrytego ograniczenia w wymianie handlowej między Stronami.

Artykuł  46

Brak współpracy administracyjnej

1. Strony uzgadniają, że współpraca administracyjna jest niezbędna do wdrażania i kontroli traktowania preferencyjnego przyznanego w niniejszym tytule i podkreślają swoje zobowiązanie do zwalczania nieprawidłowości i nadużyć finansowych w sprawach celnych i związanych z cłami.

2. W przypadku gdy Strona stwierdziła na podstawie obiektywnych informacji brak współpracy administracyjnej lub nieprawidłowości lub nadużycia finansowe, o których mowa w niniejszym tytule, Strona ta może tymczasowo zawiesić zastosowane traktowanie preferencyjne danego produktu lub produktów zgodnie z niniejszym artykułem.

3. Do celów niniejszego artykułu brak współpracy administracyjnej oznacza między innymi:

a) powtarzające się przypadki niedopełnienia obowiązku weryfikacji statusu pochodzenia danego produktu lub produktów;

b) powtarzające się przypadki odmowy lub nieuzasadnionego opóźnienia w przeprowadzaniu późniejszych weryfikacji dowodów pochodzenia lub przekazywaniu ich wyników;

c) powtarzające się przypadki odmowy lub nieuzasadnionego opóźnienia w wydawaniu zezwolenia na przeprowadzenie misji współpracy administracyjnej celem weryfikacji autentyczności dokumentów lub dokładności informacji dotyczących przyznawania omawianego tu traktowania preferencyjnego.

Do celów niniejszego artykułu stwierdzenie istnienia nieprawidłowości lub nadużyć może mieć miejsce, między innymi, jeżeli nastąpił gwałtowny, nie w pełni uzasadniony wzrost wielkości przywozu towarów, przekraczający tradycyjne możliwości produkcyjne i wywozowe drugiej Strony, powiązany z posiadaniem obiektywnych informacji dotyczących nieprawidłowości lub nadużyć.

4. Zastosowanie czasowego zawieszenia podlega następującym warunkom:

a) Strona, która stwierdziła na podstawie obiektywnych informacji brak współpracy administracyjnej lub nieprawidłowości lub nadużycia finansowe, bezzwłocznie powiadamia o tym Radę Stabilizacji i Stowarzyszenia, przekazując jednocześnie obiektywne informacje, oraz rozpoczyna konsultacje w ramach Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia w oparciu o wszelkie stosowne informacje i obiektywne wnioski, celem znalezienia rozwiązania zadowalającego obie Strony;

b) w przypadku gdy Strony rozpoczęły konsultacje w ramach Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia, o których mowa powyżej, i nie osiągnęły zadowalającego rozwiązania w terminie trzech miesięcy od przekazania informacji, wówczas Strona, której to dotyczy, może tymczasowo zawiesić zastosowane traktowanie preferencyjne danych produktów. Informację o tymczasowym zawieszeniu bezzwłocznie podaje się do wiadomości Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia;

c) tymczasowe zawieszenia przewidziane w niniejszym artykule ogranicza się do niezbędnego minimum w celu ochrony interesów finansowych danej Strony. Nie przekraczają one okresu sześciu miesięcy, który może zostać przedłużony. Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia jest powiadamiany o tymczasowych zawieszeniach bezzwłocznie po ich przyjęciu. Stanowią one przedmiot okresowych konsultacji w Komitecie Stabilizacji i Stowarzyszenia, zwłaszcza w celu ich zniesienia, gdy tylko okoliczności na to pozwolą.

5. Równocześnie z powiadomieniem Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia, zgodnie z ustępem 4 litera a) niniejszego artykułu, dana Strona powinna opublikować zawiadomienie dla importerów w swoim Dzienniku Urzędowym. W zawiadomieniu dla importerów powinna być zawarta informacja, że w odniesieniu do danego produktu stwierdzono na podstawie obiektywnych informacji brak współpracy administracyjnej lub istnienie nieprawidłowości lub nadużyć.

Artykuł  47

W przypadku popełnienia przez właściwe organy błędu we właściwym zarządzaniu systemem preferencyjnym dotyczącym wywozu, a zwłaszcza w stosowaniu postanowień protokołu 3 do niniejszego układu, który to błąd wywiera skutki w zakresie ceł przywozowych, Umawiająca się Strona, której dotyczą takie skutki, może zwrócić się do Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia o zbadanie możliwości podjęcia wszelkich możliwych środków celem naprawienia tej sytuacji.

Artykuł  48

Stosowanie niniejszego układu nie narusza stosowania postanowień prawa wspólnotowego do Wysp Kanaryjskich.

TYTUŁ  V

PRZEPŁYW PRACOWNIKÓW, SWOBODA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI, ŚWIADCZENIE USŁUG, PRZEPŁYW KAPITAŁU

ROZDZIAŁ  I

Przepływ pracowników

Artykuł  49

1. Z zastrzeżeniem warunków i zasad mających zastosowanie w każdym państwie członkowskim:

a) traktowanie przyznane pracownikom, którzy są obywatelami Serbii i którzy są legalnie zatrudnieni na terytorium państwa członkowskiego, jest wolne od wszelkiej dyskryminacji ze względu na obywatelstwo w zakresie warunków pracy, wynagrodzenia lub zwolnienia w porównaniu z obywatelami tego państwa członkowskiego;

b) legalnie przebywający w danym państwie członkowskim współmałżonek i dzieci pracownika legalnie zatrudnionego na terytorium państwa członkowskiego, z wyjątkiem pracowników sezonowych lub pracowników objętych dwustronnymi umowami w rozumieniu artykułu 50, o ile w tych umowach nie przewidziano inaczej, mają dostęp do rynku pracy w tym państwie członkowskim w okresie, w którym ten pracownik ma zezwolenie na pracę.

2. Z zastrzeżeniem warunków i zasad mających zastosowanie w Serbii, przyznaje ona pracownikom, którzy są obywatelami państwa członkowskiego legalnie zatrudnionymi na jej terytorium, jak również ich współmałżonkom i dzieciom legalnie przebywającym na terytorium Serbii, traktowanie określone w ustępie 1.

Artykuł  50

1. Uwzględniając sytuację na rynku pracy w państwach członkowskich oraz z zastrzeżeniem ich ustawodawstwa i przestrzegania zasad obowiązujących w państwach członkowskich w dziedzinie mobilności pracowników:

a) należy utrzymać i w miarę możliwości poprawić istniejące ułatwienia w dostępie do zatrudnienia pracowników z Serbii, przyznane przez państwa członkowskie na mocy umów dwustronnych;

b) pozostałe państwa członkowskie rozważą możliwość zawarcia podobnych umów.

2. Po upływie trzech lat Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia zbada przyznanie dalszych udogodnień, w tym ułatwień w dostępie do szkoleń zawodowych, zgodnie z przepisami i procedurami obowiązującymi w państwach członkowskich, uwzględniając sytuację na rynku pracy w państwach członkowskich i we Wspólnocie.

Artykuł  51

1. Określa się zasady konieczne do koordynowania systemów zabezpieczenia społecznego dla pracowników mających obywatelstwo serbskie, legalnie zatrudnionych na terytorium państwa członkowskiego oraz dla członków ich rodzin legalnie przebywających na jego terytorium. W tym celu decyzja Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia, która nie powinna wpłynąć na jakiekolwiek prawa lub zobowiązania wynikające z umów dwustronnych w przypadku, gdy te ostatnie zapewniają korzystniejsze traktowanie, zawiera następujące postanowienia:

a) wszystkie okresy ubezpieczenia, zatrudnienia lub pobytu odbyte przez takich pracowników w różnych państwach członkowskich są sumowane na potrzeby obliczenia emerytur i rent z tytułu wieku, inwalidztwa i śmierci oraz na potrzeby opieki medycznej dla takich pracowników oraz członków ich rodzin;

b) wszelkie emerytury lub renty z tytułu wieku, śmierci, wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, a także wynikającego z nich inwalidztwa, z wyłączeniem świadczeń nieskładkowych, mogą być swobodnie przenoszone według stawki określonej na mocy prawa państwa członkowskiego lub państw członkowskich zobowiązanych do wypłaty świadczenia;

c) pracownicy, o których mowa, otrzymują dodatki rodzinne dla członków swoich rodzin na zasadach określonych powyżej.

2. Serbia przyznaje pracownikom, którzy są obywatelami państwa członkowskiego legalnie zatrudnionymi na jej terytorium, jak również ich współmałżonkom i dzieciom legalnie przebywającym na terytorium Serbii, traktowanie podobne do tego, jakie określono w ustępie 1 litery b) i c).

ROZDZIAŁ  II

Swoboda przedsiębiorczości

Artykuł  52

Definicja

Do celów niniejszego układu:

a) "przedsiębiorstwo wspólnotowe" lub "przedsiębiorstwo serbskie" oznacza odpowiednio: przedsiębiorstwo założone zgodnie z prawem danego państwa członkowskiego lub Serbii, posiadające siedzibę, zarząd lub główne miejsce prowadzenia działalności na terytorium Wspólnoty albo Serbii. Jednak jeżeli przedsiębiorstwo założone zgodnie z ustawodawstwem państwa członkowskiego lub Serbii ma jedynie siedzibę odpowiednio na terytorium Wspólnoty lub Serbii, jest ono uważane za przedsiębiorstwo wspólnotowe albo przedsiębiorstwo serbskie, jeżeli jego działalność ma rzeczywisty i ciągły związek z gospodarką jednego z państw członkowskich lub Serbii.

b) "podmiot zależny" danego przedsiębiorstwa oznacza przedsiębiorstwo faktycznie kontrolowane przez pierwsze przedsiębiorstwo;

c) "oddział" danego przedsiębiorstwa oznacza zakład nieposiadający osobowości prawnej o charakterze stałym, powstały w wyniku rozszerzenia działalności podmiotu macierzystego, posiadający zarząd i wyposażony odpowiednio do prowadzenia negocjacji handlowych z osobami trzecimi, tak aby osoby te, wiedząc że w razie konieczności powstanie związek prawny z podmiotem macierzystym, którego siedziba zarządu znajduje się za granicą, nie były zobowiązane negocjować bezpośrednio z takim podmiotem macierzystym, lecz mogły dokonywać transakcji handlowych w miejscu prowadzenia działalności stanowiącej rozszerzenie działalności podmiotu macierzystego;

d) "swoboda przedsiębiorczości" oznacza:

(i) w odniesieniu do obywateli, prawo do podejmowania działalności gospodarczej jako osoby pracujące na własny rachunek oraz do zakładania przedsiębiorstw, zwłaszcza przedsiębiorstw, nad którymi sprawują faktyczną kontrolę. Obywatele pracujący na własny rachunek oraz przedsiębiorstwa założone przez obywateli nie poszukują ani nie podejmują zatrudnienia na rynku pracy ani nie przyznają prawa dostępu do rynku pracy innej Strony. Postanowienia niniejszego rozdziału nie mają zastosowania w odniesieniu do osób, które nie pracują wyłącznie na własny rachunek;

(ii) w odniesieniu do przedsiębiorstw wspólnotowych lub serbskich, prawo podejmowania działalności gospodarczej poprzez tworzenie podmiotów zależnych i oddziałów odpowiednio w Serbii lub we Wspólnocie;

e) "prowadzenie działalności" oznacza prowadzenie działalności gospodarczej;

f) "działalność gospodarcza" obejmuje zasadniczo działalność o charakterze przemysłowym, handlowym i zawodowym oraz wykonywanie wolnych zawodów;

g) "obywatel Wspólnoty" i "obywatel Serbii" oznacza odpowiednio osobę fizyczną, która jest obywatelem jednego z państw członkowskich lub Serbii;

W odniesieniu do międzynarodowego transportu morskiego, w tym transportu intermodalnego obejmującego częściowo odcinki morskie, z postanowień niniejszego rozdziału oraz rozdziału III korzystają także obywatele Wspólnoty lub obywatele Serbii, zamieszkujący poza Wspólnotą lub Serbią, oraz przedsiębiorstwa żeglugowe mające siedzibę poza Wspólnotą lub Serbią i kontrolowane przez obywateli Wspólnoty lub obywateli Serbii, jeżeli ich statki są zarejestrowane odpowiednio w tym państwie członkowskim lub w Serbii zgodnie z ich odpowiednim ustawodawstwem.

h) "usługi finansowe" oznaczają działalność opisaną w załączniku VI. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może rozszerzyć lub zmienić zakres tego załącznika.

Artykuł  53

1. Serbia ułatwia przedsiębiorstwom i obywatelom Wspólnoty prowadzenie działalności na swoim terytorium. W tym celu, z chwilą wejścia w życie niniejszego układu, Serbia przyznaje:

(a) w odniesieniu do zakładania przedsiębiorstw wspólnotowych na terytorium Serbii - traktowanie nie mniej korzystne niż traktowanie przyznawane jej przedsiębiorstwom lub przedsiębiorstwom krajów trzecich, w zależności od tego, które jest korzystniejsze; oraz

(b) w odniesieniu do działalności założonych na terytorium Serbii oddziałów i podmiotów zależnych przedsiębiorstw wspólnotowych - traktowanie nie mniej korzystne niż traktowanie przyznawane jej przedsiębiorstwom i oddziałom lub podmiotom zależnym i oddziałom przedsiębiorstw krajów trzecich, w zależności od tego, które jest korzystniejsze.

2. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota i jej państwa członkowskie przyznają:

(a) w odniesieniu do zakładania przedsiębiorstw serbskich - traktowanie nie mniej korzystne niż traktowanie przyznawane przez państwa członkowskie własnym przedsiębiorstwom lub przedsiębiorstwom krajów trzecich, w zależności od tego, które jest korzystniejsze;

(b) w odniesieniu do działalności podmiotów zależnych i oddziałów serbskich przedsiębiorstw założonych na terytorium Serbii - traktowanie nie mniej korzystne niż traktowanie przyznawane przez państwa członkowskie własnym przedsiębiorstwom i oddziałom lub podmiotom zależnym i oddziałom przedsiębiorstw krajów trzecich, założonym na ich terytorium, w zależności od tego, które jest korzystniejsze.

3. Strony nie przyjmują żadnych nowych przepisów ani środków, które powodują dyskryminację w odniesieniu do zakładania przedsiębiorstw wspólnotowych lub serbskich na terytorium drugiej ze Stron lub w odniesieniu do prowadzenia działalności przez założone przedsiębiorstwa w porównaniu z przedsiębiorstwami wspólnotowymi lub serbskimi.

4. Cztery lata po wejściu w życie niniejszego układu Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia określa zasady rozszerzenia zakresu stosowania powyższych postanowień, tak aby obejmowały one podejmowanie działalności gospodarczej przez obywateli Umawiających się Stron na zasadzie samozatrudnienia.

5. Niezależnie od postanowień zawartych w niniejszym artykule:

a) z chwilą wejścia w życie niniejszego układu podmioty zależne i oddziały przedsiębiorstw wspólnotowych mają prawo do korzystania z nieruchomości w Serbii i ich dzierżawy;

b) z chwilą wejścia w życie niniejszego układu podmioty zależne przedsiębiorstw wspólnotowych mają prawo do nabywania nieruchomości i korzystania z praw własności do nich tak jak przedsiębiorstwa serbskie oraz w odniesieniu do dóbr publicznych/dóbr użytkowanych we wspólnym interesie, takich samych praw jakie przysługują przedsiębiorstwom serbskim, jeżeli prawa te są niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej, dla której zostały ustanowione;

c) po upływie czterech lat od daty wejścia w życie niniejszego układu Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia bada możliwość przyznania praw określonych w literze b) także oddziałom przedsiębiorstw wspólnotowych.

Artykuł  54

1. Z zastrzeżeniem postanowień artykułu 56, z wyjątkiem usług finansowych, o których mowa w załączniku VI, Strony mogą regulować zasady przedsiębiorczości i prowadzenia działalności przez przedsiębiorstwa i obywateli na swoim terytorium pod warunkiem że uregulowania te nie stanowią dyskryminacji wobec przedsiębiorstw i obywateli drugiej Strony w porównaniu z własnymi przedsiębiorstwami i obywatelami.

2. W zakresie usług finansowych, nie naruszając innych postanowień niniejszego układu, nie ma przeszkód, aby Strona podjęła środki ze względów ostrożności, w tym ze względu na ochronę inwestorów, deponentów, posiadaczy polis ubezpieczeniowych lub osób, do których należą prawa powiernicze z tytułu umów z usługodawcami finansowymi, w celu zapewnienia integralności i stabilności systemu finansowego. Środki takie nie będą wykorzystywane jako sposób uchylania się przez Stronę od obowiązków wynikających z niniejszego układu.

3. Żadne z postanowień niniejszego układu nie może być interpretowane w sposób wymagający od którejkolwiek ze Stron ujawnienia informacji odnoszących się do interesów i rachunków klientów indywidualnych, ani jakiejkolwiek informacji poufnej lub informacji zastrzeżonej będącej w posiadaniu instytucji publicznych.

Artykuł  55

1. Bez uszczerbku dla odmiennych postanowień zawartych w wielostronnym porozumieniu w sprawie utworzenia Wspólnego Europejskiego Obszaru Lotniczego ¹¹  (zwanym dalej "ECAA"), postanowień niniejszego rozdziału nie stosuje się w odniesieniu do usług transportu lotniczego, usług żeglugi śródlądowej oraz usług kabotażu morskiego.

2. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może wydać zalecenia dotyczące poprawy swobody przedsiębiorczości i prowadzenia działalności w obszarach objętych ustępem 1.

Artykuł  56

1. Postanowienia artykułów 53 i 54 nie stanowią przeszkody dla stosowania przez Stronę szczególnych zasad dotyczących zakładania oddziałów przedsiębiorstw drugiej Strony, niezarejestrowanych na terytorium pierwszej Strony, i prowadzenia przez nie działalności na jej terytorium, które to zasady są uzasadnione prawnymi lub technicznymi różnicami pomiędzy tymi oddziałami w porównaniu z oddziałami przedsiębiorstw zarejestrowanych na jej terytorium lub, w odniesieniu do usług finansowych, ze względów ostrożnościowych.

2. Różnica w traktowaniu nie wykracza poza to, co jest absolutnie konieczne w związku z istnieniem wspomnianych różnic prawnych lub technicznych lub, w odniesieniu do usług finansowych, ze względów ostrożności.

Artykuł  57

W celu ułatwienia obywatelom Wspólnoty i obywatelom Serbii podejmowania i prowadzenia regulowanej działalności zawodowej na terytorium, odpowiednio, Serbii i Wspólnoty, Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia analizuje kroki, jakie należy podjąć w celu wzajemnego uznawania kwalifikacji. Może podjąć w tym celu wszystkie konieczne środki.

Artykuł  58

1. Przedsiębiorstwo wspólnotowe z siedzibą na terytorium Serbii lub przedsiębiorstwo serbskie z siedzibą na terytorium Wspólnoty jest uprawnione do zatrudniania lub do zatrudniania w jednym ze swoich podmiotów zależnych lub oddziałów, zgodnie z ustawodawstwem obowiązującym odpowiednio na terytorium przyjmującym siedziby, na terytorium Republiki Serbii oraz Wspólnoty, pracowników, którzy są odpowiednio obywatelami państw członkowskich lub obywatelami Serbii, pod warunkiem że pracownicy tacy należą do kluczowego personelu określonego w ustępie 2 oraz że są zatrudnieni wyłącznie przez te przedsiębiorstwa, podmioty zależne lub oddziały. Zezwolenia na pobyt i na pracę dla takich pracowników są wydawane wyłącznie na okres zatrudnienia.

2. Personel kluczowy wyżej wymienionych przedsiębiorstw, zwanych dalej "organizacjami", składa się z "osób przeniesionych w ramach przedsiębiorstwa", określonych w literze c) niniejszego ustępu i należących do niżej wymienionych kategorii, pod warunkiem że organizacja jest osobą prawną, a pracownicy tacy zostali zatrudnieni przez nią lub były w niej wspólnikami (innymi niż udziałowcy większościowi) przez okres co najmniej jednego roku, bezpośrednio poprzedzającego takie przeniesienie:

a) osoby pracujące w organizacji na wyższych stanowiskach, które przede wszystkim zarządzają przedsiębiorstwem, nadzorowane i otrzymujące wytyczne głównie ze strony zarządu lub udziałowców przedsiębiorstwa lub równoważnych organów, włączając w to:

(i) kierowanie przedsiębiorstwem lub wydziałem lub działem przedsiębiorstwa;

(ii) nadzór i kontrolę pracy innych pracowników nadzoru i kierownictwa lub sprawujących funkcje techniczne;

(iii) bezpośrednie zatrudnianie lub zwalnianie pracowników lub zalecanie zatrudniania, zwalniania lub podejmowanie innych działań odnośnie do spraw kadrowych;

b) osoby pracujące w organizacji, posiadające szczególną wiedzę kluczową dla obsługi przedsiębiorstwa, aparatury badawczej, technologii lub zarządzania. Ocena posiadanych kwalifikacji może uwzględniać, poza wiedzą właściwą dla przedsiębiorstwa, wysoki poziom kwalifikacji odnoszących się do danego rodzaju pracy lub branży wymagającej specyficznej wiedzy technicznej, w tym wykonywanie uznanego zawodu;

c) "osoba przeniesiona w ramach przedsiębiorstwa" oznacza osobę fizyczną pracującą dla organizacji na terytorium jednej ze Stron i czasowo przeniesioną w ramach wykonywanej działalności gospodarczej na terytorium innej Strony; organizacja dokonująca przeniesienia musi mieć główne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium jednej ze Stron, a przeniesienie pracownika musi się odbywać do oddziału lub podmiotu zależnego tej organizacji, wykonującej faktycznie działalność gospodarczą na terytorium drugiej Strony.

3. Zezwala się na wjazd i czasowy pobyt na terytorium Wspólnoty lub Serbii obywateli odpowiednio Serbii i Wspólnoty, jeżeli ci przedstawiciele przedsiębiorstw są osobami pracującymi w danym przedsiębiorstwie na wyższym stanowisku zgodnie z ustępem 2 litera a) powyżej oraz są odpowiedzialni za założenie wspólnotowego podmiotu zależnego lub oddziału serbskiego przedsiębiorstwa lub serbskiego podmiotu zależnego lub oddziału przedsiębiorstwa wspólnotowego, odpowiednio w państwie członkowskim lub w Serbii, jeżeli:

a) przedstawiciele ci nie są zaangażowani w bezpośrednią sprzedaż lub świadczenie usług; oraz

b) przedsiębiorstwo ma główne miejsce prowadzenia działalności odpowiednio poza Wspólnotą lub Serbią oraz nie ma innych przedstawicieli, oddziałów lub podmiotów zależnych odpowiednio w tym państwie członkowskim lub Serbii.

ROZDZIAŁ  III

Świadczenie usług

Artykuł  59

1. Wspólnota i Serbia zobowiązują się zgodnie z postanowieniami niniejszego rozdziału do podejmowania niezbędnych kroków w kierunku stopniowego zezwalania na świadczenie usług przez przedsiębiorstwa lub obywateli Wspólnoty lub Serbii, których siedziba znajduje się na terytorium Strony innej, niż Strona na terytorium której ma swoją siedzibę usługobiorca.

2. Wraz z procesem liberalizacji, o którym mowa w ustępie 1, Strony zezwalają na czasowy przepływ osób fizycznych świadczących usługi lub zatrudnionych przez usługodawcę jako personel kluczowy w rozumieniu artykułu 58, w tym osoby fizyczne będące przedstawicielami przedsiębiorstwa lub obywatela Wspólnoty lub Serbii i pragnące czasowo przebywać na danym terytorium w celu prowadzenia negocjacji dotyczących sprzedaży usług lub zawierające umowy sprzedaży usług dla tego usługodawcy, jeżeli wymienieni przedstawiciele nie będą zaangażowani w bezpośrednią sprzedaż lub świadczenie usług dla ludności.

3. Po upływie czterech lat Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia podejmie środki konieczne do stopniowego wdrażania postanowień ustępu 1. Uwzględniony zostanie postęp, jaki Strony osiągnęły w dostosowywaniu ustawodawstwa.

Artykuł  60

1. Strony nie podejmują żadnych środków ani działań powodujących, że warunki świadczenia usług przez obywateli lub przedsiębiorstwa Wspólnoty lub Serbii, których siedziba mieści się na terytorium Strony innej niż Strona osoby, dla której usługi te są przeznaczone, są znacznie bardziej restrykcyjne w porównaniu z sytuacją panującą w przeddzień wejścia w życie niniejszego układu.

2. Jeżeli jedna Strona uważa, że w wyniku wprowadzenia środków przez drugą Stronę od chwili wejścia w życie niniejszego układu sytuacja pod względem świadczenia usług stała się znacznie bardziej restrykcyjna w porównaniu z sytuacją panującą w przeddzień wejścia w życie niniejszego układu, Strona stwierdzająca ten fakt może zwrócić się do drugiej Strony o przeprowadzenie konsultacji.

Artykuł  61

W odniesieniu do świadczenia usług transportowych pomiędzy Wspólnotą a Serbią, stosuje się następujące postanowienia:

1. W odniesieniu do transportu lądowego protokół 4 określa zasady mające zastosowanie do stosunków pomiędzy Stronami w celu zapewnienia, w szczególności, nieograniczonego tranzytu drogowego przez Serbię oraz całą Wspólnotę, a także skutecznego stosowania zasady niedyskryminacji i stopniowej harmonizacji serbskiego ustawodawstwa w zakresie transportu z prawodawstwem wspólnotowym.

2. W odniesieniu do międzynarodowego transportu morskiego Strony zobowiązują się stosować skutecznie zasadę nieograniczonego dostępu do międzynarodowych rynków morskich i handlu, w oparciu o zasady handlowe oraz szanować zobowiązania międzynarodowe i europejskie w dziedzinie ochrony, bezpieczeństwa i norm ochrony środowiska. Strony potwierdzają swoją gotowość przestrzegania zasad swobodnej konkurencji jako istotnej cechy międzynarodowego transportu morskiego.

3. Przy stosowaniu zasad określonych w ustępie 2 Strony:

a) nie wprowadzają w przyszłych umowach dwustronnych z państwami trzecimi klauzul o podziale ładunku;

b) znoszą z dniem wejścia w życie niniejszego układu wszelkie środki jednostronne, przeszkody administracyjne, techniczne i inne, które mogłyby wywierać skutek ograniczający lub dyskryminacyjny w stosunku do swobodnego świadczenia usług w międzynarodowym transporcie morskim;

c) każda ze Stron przyznaje między innymi statkom będącym własnością obywateli lub przedsiębiorstw drugiej Strony traktowanie nie mniej korzystne, niż traktowanie przyznawane własnym statkom w zakresie dostępu do portów otwartych dla handlu międzynarodowego, możliwości korzystania z infrastruktury i pomocniczych służb morskich w tych portach, jak również związane z należnościami i opłatami, ułatwieniami celnymi oraz wyznaczaniem miejsc cumowania, a także infrastrukturą przeznaczoną do załadunku i wyładunku.

4. W celu zapewnienia skoordynowanego rozwoju i stopniowej liberalizacji transportu między Stronami, dostosowanych do ich wzajemnych potrzeb handlowych, warunki wzajemnego dostępu do rynku w transporcie lotniczym zostaną określone w ECAA.

5. Do chwili zawarcia ECAA Strony nie podejmują żadnych środków ani działań, które byłyby bardziej restrykcyjne lub dyskryminujące w porównaniu z sytuacją panującą przed wejściem w życie niniejszego układu.

6. Serbia dostosowuje swoje ustawodawstwo, w tym przepisy administracyjne, techniczne i inne, do przepisów wspólnotowych obowiązujących w danej chwili w dziedzinie transportu lotniczego, żeglugi śródlądowej i transportu morskiego, o ile służy to liberalizacji i wzajemnemu dostępowi do rynków Stron oraz ułatwia przepływ pasażerów i towarów.

7. W miarę wspólnych postępów w osiąganiu celów niniejszego rozdziału, Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia zbada sposoby tworzenia warunków niezbędnych do poprawy swobody świadczenia usług w zakresie transportu lotniczego, lądowego i żeglugi śródlądowej.

ROZDZIAŁ  IV

Płatności bieżące i przepływ kapitału

Artykuł  62

Strony zobowiązują się zezwolić na dokonywanie, w walucie w pełni wymienialnej zgodnie z postanowieniami art. VIII Statutu Międzynarodowego Funduszu Walutowego, wszelkich płatności i transferów na rachunku bieżącym w ramach bilansu płatniczego między Wspólnotą a Serbią.

Artykuł  63

1. W odniesieniu do transakcji na rachunku kapitałowym i finansowym bilansu płatniczego, od daty wejścia w życie niniejszego układu zapewniony jest swobodny przepływ kapitału związany z bezpośrednimi inwestycjami dokonywanymi w przedsiębiorstwach utworzonych zgodnie z ustawodawstwem państwa przyjmującego oraz inwestycjami dokonywanymi zgodnie z postanowieniami rozdziału II tytułu V, jak również likwidacją lub przeniesieniem tych inwestycji oraz wszelkiego wynikającego z nich zysku.

2. W odniesieniu do transakcji na rachunkach kapitałowych i finansowych bilansu płatniczego, od momentu wejścia w życie niniejszego układu zapewniony jest swobodny przepływ kapitału w odniesieniu do kredytów związanych z transakcjami handlowymi lub świadczeniem usług, w których uczestniczy rezydent jednej ze Stron oraz do pożyczek pieniężnych i kredytów, których okres wymagalności jest dłuższy niż rok.

3. Od chwili wejścia w życie niniejszego układu Serbia zezwala, poprzez pełne i właściwe wykorzystanie obecnie obowiązujących procedur, na nabywanie nieruchomości w Serbii przez obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej. W okresie czterech lat od daty wejścia w życie niniejszego układu Serbia stopniowo dostosowuje swoje przepisy dotyczące nabywania nieruchomości na jej terytorium przez obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej, aby zagwarantować im takie samo traktowanie jak obywatelom serbskim.

4. Po upływie czterech lat od chwili wejścia w życie niniejszego układu Wspólnota i Serbia zapewniają również swobodny przepływ kapitału związanego z inwestycjami portfelowymi oraz pożyczkami finansowymi i kredytami, których okres wymagalności jest krótszy niż rok.

5. Bez uszczerbku dla postanowień ustępu 1, Strony nie wprowadzają żadnych nowych ograniczeń dotyczących przepływu kapitału i płatności bieżących, dokonywanych między mieszkańcami Wspólnoty lub Serbii, ani nie czynią istniejących ustaleń bardziej restrykcyjnymi.

6. Bez uszczerbku dla postanowień artykułu 62 i niniejszego artykułu, w przypadku gdy w szczególnych okolicznościach przepływ kapitału między Wspólnotą a Serbią powoduje lub może spowodować poważne trudności w funkcjonowaniu polityki kursowej lub polityki pieniężnej Wspólnoty lub Serbii, odpowiednio Wspólnota i Serbia mogą przedsięwziąć środki ochronne w odniesieniu do przepływu kapitału między Wspólnotą a Serbią na okres nieprzekraczający sześciu miesięcy, jeżeli środki takie są absolutnie niezbędne.

7. Żadne z powyższych postanowień nie oznacza ograniczeń w prawach podmiotów gospodarczych Stron do korzystania z jakiegokolwiek korzystniejszego traktowania, które może być przewidziane w obowiązujących dwustronnych lub wielostronnych porozumieniach obejmujących Strony niniejszego układu.

8. Strony prowadzą wzajemne konsultacje mające na celu ułatwienie przepływu kapitału pomiędzy Wspólnotą a Serbią w dążeniu do wspierania realizacji celów niniejszego układu.

Artykuł  64

1. W ciągu pierwszych czterech lat po wejściu w życie niniejszego układu Wspólnota i Serbia podejmują środki pozwalające na stworzenie warunków niezbędnych do dalszego stopniowego wprowadzania wspólnotowych przepisów dotyczących swobodnego przepływu kapitału.

2. Przed upływem czterech lat od dnia wejścia w życie niniejszego układu Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia określa zasady pełnego zastosowania w Serbii wspólnotowych przepisów dotyczących przepływu kapitału.

ROZDZIAŁ  V

Postanowienia ogólne

Artykuł  65

1. Postanowienia niniejszego tytułu są stosowane z zastrzeżeniem ograniczeń uzasadnionych względami porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego i zdrowia publicznego.

2. Nie znajdują one zastosowania wobec działalności, która na terytorium którejkolwiek ze Stron związana jest, choćby sporadycznie, z wykonywaniem władzy publicznej.

Artykuł  66

Do celów niniejszego tytułu, żadne z postanowień niniejszego układu nie stanowi przeszkody dla stosowania przez Strony ich przepisów ustawowych i wykonawczych dotyczących wjazdu i pobytu, zatrudnienia, warunków pracy, osiedlania się osób fizycznych oraz świadczenia usług, szczególnie w zakresie przyznawania, przedłużenia lub odmowy udzielenia zezwolenia na pobyt, pod warunkiem że działania te nie wpływają w sposób unieważniający lub szkodliwy na korzyści, które przysługują Stronom zgodnie ze szczególnymi postanowieniami niniejszego układu. Postanowienie pozostaje bez uszczerbku dla stosowania artykułu 65.

Artykuł  67

Przedsiębiorstwa będące pod wspólną kontrolą i będące wspólną własnością przedsiębiorstw lub obywateli Serbii i przedsiębiorstw lub obywateli Wspólnoty są również objęte postanowieniami niniejszego tytułu.

Artykuł  68

1. Klauzula największego uprzywilejowania, przyznana zgodnie z postanowieniami niniejszego tytułu, nie ma zastosowania do ulg podatkowych, których Strony udzielają lub udzielą w przyszłości na podstawie umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania lub innych ustaleń podatkowych.

2. Żadne z postanowień niniejszego tytułu nie będzie interpretowane w sposób, który by przeszkodził przyjęciu lub stosowaniu przez Strony środka mającego zapobiegać uchylaniu się od płacenia podatków, zgodnie z postanowieniami podatkowymi umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania lub innych ustaleń podatkowych lub krajowego ustawodawstwa podatkowego.

3. Żadne z postanowień niniejszego tytułu nie będzie interpretowane w sposób, który by przeszkodził państwom członkowskim lub Serbii w stosowaniu odpowiednich przepisów ich ustawodawstwa podatkowego dotyczącego podatników, którzy nie są w identycznej sytuacji ze względu na miejsce zamieszkania.

Artykuł  69

1. W każdym przypadku gdy będzie to możliwe Strony podejmują wysiłki w celu uniknięcia nakładania środków ograniczających, w tym środków dotyczących przywozu, do celów związanych z bilansem płatniczym. Strona przyjmująca takie środki możliwie najszybciej przedstawia drugiej Stronie harmonogram ich znoszenia.

2. W przypadku gdy jedno lub kilka państw członkowskich lub Serbia napotka poważne trudności w zrównoważeniu bilansu płatniczego lub gdy zaistnieje ryzyko wystąpienia takich trudności, Wspólnota lub Serbia mogą zgodnie z warunkami określonymi w Porozumieniu WTO przyjąć środki ograniczające, w szczególności środki dotyczące przywozu, których zakres nie może wykraczać poza to, co jest niezbędne dla naprawy sytuacji bilansu płatniczego. Wspólnota i Serbia niezwłocznie informują o tym drugą Stronę.

3. Żaden środek ograniczający nie ma zastosowania do transferów związanych z inwestowaniem, w szczególności z przenoszeniem za granicę kwot zainwestowanych lub reinwestowanych, ani też do jakiegokolwiek przychodu, który z nich pochodzi.

Artykuł  70

Postanowienia niniejszego tytułu są stopniowo dostosowywane, zwłaszcza do wymogów wynikających z art. V GATS.

Artykuł  71

Postanowienia niniejszego układu pozostają bez uszczerbku dla stosowania przez każdą ze Stron wszelkich środków niezbędnych do zapobieżenia ominięcia jej środków dotyczących dostępu krajów trzecich do jej rynku w oparciu o postanowienia niniejszego układu.

TYTUŁ  VI

ZBLIŻANIE USTAWODAWSTWA, EGZEKWOWANIE PRAWA I REGUŁY KONKURENCJI

Artykuł  72

1. Strony uznają znaczenie dostosowania obowiązującego ustawodawstwa Serbii do prawodawstwa Wspólnoty oraz jego skutecznego wdrażania. Serbia podejmuje wysiłki w celu zapewnienia stopniowego dostosowywania obowiązujących przepisów prawnych i przyszłego ustawodawstwa do dorobku prawnego Wspólnoty. Serbia zapewnia odpowiednie wdrażanie i egzekwowanie obowiązujących przepisów prawnych i przyszłego ustawodawstwa.

2. Dostosowywanie rozpoczyna się w dniu podpisania niniejszego układu i jest stopniowo rozszerzane o wszystkie elementy wspólnotowego dorobku prawnego, o których mowa w niniejszym układzie, do zakończenia okresu przejściowego określonego w artykule 8 niniejszego układu.

3. Na etapie początkowym zbliżanie ustawodawstwa koncentruje się na podstawowych elementach wspólnotowego dorobku prawnego dotyczących rynku wewnętrznego, w obszarze sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa, jak również w obszarach związanych z handlem. Na późniejszym etapie Serbia koncentruje się na pozostałych częściach wspólnotowego dorobku prawnego.

Zbliżanie ustawodawstwa odbywa się na podstawie programu uzgodnionego między Komisją Europejską a Serbią.

4. Serbia określa również, w porozumieniu z Komisją Europejską, sposób monitorowania realizacji zbliżania ustawodawstwa oraz działania, jakie zostaną podjęte w celu egzekwowania prawa.

Artykuł  73

Konkurencja i inne postanowienia gospodarcze

1. Za niezgodne z właściwym funkcjonowaniem niniejszego układu w zakresie, w jakim mogą wpływać na handel między Wspólnotą a Serbią uznaje się:

(i) wszystkie porozumienia między przedsiębiorstwami, decyzje związków przedsiębiorstw i praktyki uzgodnione między przedsiębiorstwami, których celem lub skutkiem jest zapobieganie, ograniczenie lub zakłócenie konkurencji;

(ii) nadużywanie przez jedno lub więcej przedsiębiorstw pozycji dominującej na terytoriach Wspólnoty lub Serbii jako całości lub na znacznej części tych terytoriów;

(iii) wszelką pomoc publiczna, zakłócającą konkurencję lub grożącą jej zakłóceniem przez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub niektórym produktom.

2. Każda praktyka niezgodna z niniejszym artykułem oceniania jest na podstawie kryteriów wynikających ze stosowania reguł konkurencji obowiązujących we Wspólnocie, w szczególności z art. 81, 82, 86 i 87 Traktatu WE oraz instrumentów interpretacyjnych przyjętych przez instytucje wspólnotowe.

3. Strony zapewniają nadanie działającemu niezależnie organowi uprawnień niezbędnych do pełnego stosowania ustępu 1 punkty (i) oraz (ii) niniejszego artykułu w odniesieniu do przedsiębiorstw prywatnych i publicznych oraz przedsiębiorstw, którym nadano szczególne prawa.

4. W terminie jednego roku od daty wejścia w życie niniejszego układu Serbia powoła niezależnie działający organ, któremu nada uprawnienia niezbędne do pełnego stosowania postanowień ustępu 1 punkt (iii). Organ ten uzyskuje między innymi uprawnienia do zatwierdzania programów pomocy państwa, indywidualnej pomocy w formie dotacji zgodnie z ustępem 2, jak również uprawnienia do nakazania zwrotu pomocy państwa przyznanej niezgodnie z prawem.

5. Wspólnota z jednej strony, a Serbia z drugiej strony, zapewniają przejrzystość zasad pomocy państwa między innymi poprzez przekazywanie drugiej Stronie okresowych sprawozdań rocznych lub ich odpowiedników, sporządzonych zgodnie z metodą i formą właściwą dla badań dotyczących pomocy państwa przeprowadzanych przez Wspólnotę Europejską. Na wniosek jednej ze Stron druga Strona dostarcza informacji na temat szczególnych indywidualnych przypadków pomocy publicznej.

6. Serbia tworzy wyczerpujący spis wszystkich programów pomocy ustanowionych przed powołaniem urzędu, o którym mowa w ustępie 4, i dostosuje te programy do kryteriów wymienionych w ustępie 2 w okresie nieprzekraczającym czterech lat od wejścia w życie niniejszego układu.

7.

a) Do celów stosowania postanowień ustępu 1 punkt (iii) Strony uzgadniają, że w ciągu pierwszych pięciu lat po wejściu w życie niniejszego układu każda pomoc publiczna przyznana przez Serbię będzie oceniania, biorąc pod uwagę fakt, że Serbia uważana jest za taki sam obszar, jak obszary Wspólnoty określone w art. 87 ust. 3 lit. a) Traktatu WE.

b) W ciągu czterech lat do wejścia w życie niniejszego układu Serbia przedstawia Komisji Europejskiej dane o swoim PKB na mieszkańca, ujednolicone na poziomie NUTS II. Następnie organ, o którym mowa w ustępie 4, oraz Komisja Europejska dokonują wspólnie oceny kwalifikowania się regionów Serbii do pomocy, jak również związanej z tym maksymalnej intensywności pomocy w celu sporządzenia regionalnej mapy pomocy na podstawie stosownych wytycznych Wspólnoty.

8. W protokole 5 określone zostały odpowiednie przepisy dotyczące pomocy państwa w przemyśle stalowym. W protokole tym zawarte są przepisy mające zastosowanie w przypadku udzielenia pomocy na restrukturyzację w przemyśle stalowym. Podkreślają one wyjątkowy charakter takiej pomocy oraz fakt, że pomoc taka jest ograniczona czasowo oraz powiązana ze zmniejszeniem zdolności produkcyjnych w ramach programów wykonalności.

9. W odniesieniu do produktów określonych w tytule IV rozdział II:

a) ustęp 1 punkt (iii) nie stosuje się;

b) jakiekolwiek praktyki niezgodne z ustępem 1 punkt (i) ocenia się zgodnie z kryteriami ustalonymi przez Wspólnotę na podstawie art. 36 i 37 Traktatu WE i szczególnych instrumentów wspólnotowych przyjętych na tej podstawie.

10. Jeżeli jedna ze Stron uważa, że dana praktyka jest niezgodna z ustępem 1, może podjąć właściwe środki po konsultacjach w ramach Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia lub po upływie 30 dni roboczych od daty złożenia wniosku o przeprowadzenie takich konsultacji. Żadne z postanowień niniejszego artykułu nie narusza ani nie wpływa w jakikolwiek sposób na wprowadzenie przez Wspólnotę lub Serbię środków antydumpingowych lub wyrównawczych zgodnie z GATT 1994, Porozumieniem WTO w sprawie subsydiów i środków wyrównawczych czy odpowiednim powiązanym ustawodawstwem wewnętrznym.

Artykuł  74

Przedsiębiorstwa publiczne

Przed końcem trzeciego roku od wejścia w życie niniejszego układu Serbia zastosuje w odniesieniu do przedsiębiorstw publicznych oraz do przedsiębiorstw, którym przyznano specjalne lub wyłączne uprawnienia, zasady określone w Traktacie WE, w szczególności w jego art. 86.

Szczególne uprawnienia przedsiębiorstw publicznych podczas okresu przejściowego nie przewidują możliwości nałożenia ograniczeń ilościowych lub środków o skutku równoważnym na przywóz towarów ze Wspólnoty do Serbii.

Artykuł  75

Własność intelektualna, przemysłowa i handlowa

1. Zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu oraz załącznika VII, Strony potwierdzają znaczenie, jakie przywiązują do zapewnienia wystarczającej i skutecznej ochrony oraz stosowania praw własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej.

2. Pod względem uznawania i ochrony własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej od chwili wejścia w życie niniejszego układu Strony traktują przedsiębiorstwa i obywateli drugiej ze Stron w sposób nie mniej korzystny niż traktują kraje trzecie zgodnie z postanowieniami dwustronnymi.

3. Najpóźniej pięć lat od wejścia w życie niniejszego układu Serbia przyjmuje środki niezbędne do zagwarantowania ochrony praw własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej na poziomie porównywalnym do poziomu osiągniętego we Wspólnocie, w tym środki skutecznego przestrzegania tych praw.

4. Serbia zobowiązuje się przystąpić we wspomnianym wyżej okresie do wielostronnych konwencji w zakresie praw własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej określonych w załączniku VII. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może podjąć decyzję o zobowiązaniu Serbii do przystąpienia do określonych konwencji wielostronnych w tej dziedzinie.

5. W przypadku wystąpienia problemów w dziedzinie własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej, wpływających na warunki wymiany handlowej, są one pilnie przekazywanie Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia, na wniosek jednej ze Stron, w celu osiągnięcia wzajemnie satysfakcjonujących rozwiązań.

Artykuł  76

Zamówienia publiczne

1. Wspólnota i Serbia uznają za pożądany cel udostępnienie udzielania zamówień publicznych na zasadzie równego traktowania i wzajemności, zwłaszcza zgodnie z zasadami WTO.

2. Z dniem wejścia w życie niniejszego układu przedsiębiorstwom serbskim niezależnie od tego, czy mają siedzibę na terytorium Wspólnoty, przyznany zostaje dostęp do publicznych procedur udzielania zamówień we Wspólnocie na warunkach nie mniej korzystnych niż te, które są stosowane wobec przedsiębiorstw wspólnotowych.

Powyższe postanowienia stosuje się również w odniesieniu do zamówień w sektorze usług użyteczności publicznej, po tym jak rząd Serbii przyjmie ustawodawstwo wprowadzające przepisy wspólnotowe w tej dziedzinie. Wspólnota okresowo sprawdza, czy Serbia faktycznie wprowadza stosowne ustawodawstwo.

3. Z chwilą wejścia w życie niniejszego układu przedsiębiorstwa wspólnotowe mające siedzibę w Serbii, zgodnie z postanowieniami tytułu V rozdział II, mają dostęp do zamówień publicznych na warunkach nie mniej korzystnych niż te, które są stosowane wobec przedsiębiorstw serbskich.

4. W terminie pięciu lat od daty wejścia w życie niniejszego układu przedsiębiorstwom wspólnotowym niemającym siedziby na terytorium Serbii przyznany zostaje dostęp do procedur udzielania zamówień w Serbii na mocy serbskiej ustawy o zamówieniach publicznych na warunkach nie mniej korzystnych niż te, które są stosowane wobec przedsiębiorstw serbskich.

Po wejściu w życie niniejszego układu Serbia przekształca wszelkie istniejące mechanizmy preferencyjnego traktowania krajowych podmiotów gospodarczych w preferencje cenowe i przez okres pięciu lat stopniowo zmniejsza te preferencje zgodnie z poniższym haromonogramem:

- preferencje nie przekraczają 15 % do końca drugiego roku od daty wejścia w życie niniejszego układu,

- preferencje nie przekraczają 10 % do końca trzeciego roku od daty wejścia w życie niniejszego układu,

- preferencje nie przekraczają 5 % do końca czwartego roku od daty wejścia w życie niniejszego układu,

- preferencje zostają całkowicie zniesione w terminie do końca piątego roku od daty wejścia w życie niniejszego układu.

5. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia co pewien czas bada możliwość przyznania przez Serbię dostępu do procedur zamówień publicznych w Serbii wszystkim przedsiębiorstwom wspólnotowym. Serbia co roku składa Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia sprawozdanie na temat środków, jakie podjęła w celu zwiększenia przejrzystości i zapewnienia skutecznej kontroli sądowej decyzji podejmowanych w obszarze zamówień publicznych.

6. W odniesieniu do swobody przedsiębiorczości, prowadzenia działalności, świadczenia usług między Wspólnotą a Serbią, jak również do zatrudnienia i przepływu siły roboczej związanych z realizacją zamówień publicznych stosuje się postanowienia artykułów 49-69.

Artykuł  77

Normalizacja, metrologia, akredytacja i ocena zgodności

1. Serbia podejmuje niezbędne środki w celu stopniowego osiągania zgodności z technicznymi przepisami wspólnotowymi i europejskimi procedurami dotyczącymi normalizacji, metrologii, akredytacji i oceny zgodności.

2. W tym celu Strony podejmują starania w celu:

a) promowania stosowania wspólnotowych przepisów technicznych, europejskich norm i procedur oceny zgodności;

b) zapewniania pomocy we wspieraniu tworzenia infrastruktury jakości: normalizacji, metrologii, akredytacji i oceny zgodności;

c) promowania uczestnictwa Serbii w pracach organizacji związanych z normami, oceną zgodności, metrologią i podobnymi funkcjami (np. CEN, CENELEC, ETSI, EA, WELMEC, EUROMET) ¹² ;

d) w stosownych przypadkach, zawarcia układu o ocenie zgodności oraz akceptacji wyrobów przemysłowych, gdy tylko ramy prawne i procedury Serbii zostaną w wystarczającym stopniu dostosowane do wspólnotowych oraz dostępna będzie odpowiednia wiedza fachowa.

Artykuł  78

Ochrona konsumentów

Strony współpracują w celu dostosowania norm ochrony konsumentów w Serbii do norm wspólnotowych. Skuteczna ochrona konsumentów jest potrzebna do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania gospodarki rynkowej, a ochrona ta będzie zależała od stworzenia infrastruktury administracyjnej w celu zapewnienia nadzoru rynku oraz egzekwowania prawa w tej dziedzinie.

W tym celu oraz uwzględniając ich wspólny interes, Strony zapewniają:

a) politykę aktywnej ochrony konsumenta, zgodnie z prawem wspólnotowym, w tym podniesienie poziomu wiedzy i tworzenie niezależnych organizacji;

b) harmonizację ustawodawstwa dotyczącego ochrony konsumentów w Serbii z obowiązującym w tym zakresie prawodawstwem wspólnotowym;

c) skuteczną ochronę prawną dla konsumentów w celu poprawy jakości towarów konsumpcyjnych oraz utrzymania odpowiednich norm bezpieczeństwa;

d) monitorowanie zasad przez właściwe organy oraz zapewnienie dostępu do wymiaru sprawiedliwości w przypadku sporów;

e) wymiana informacji o produktach niebezpiecznych.

Artykuł  79

Warunki pracy i równość szans

Serbia stopniowo harmonizuje z prawodawstwem wspólnotowym swoje ustawodawstwo dotyczące warunków pracy, w szczególności w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa w pracy oraz równości szans.

TYTUŁ  VII

SPRAWIEDLIWOŚĆ, WOLNOŚĆ I BEZPIECZEŃSTWO

Artykuł  80

Wzmocnienie instytucji i państwo prawa

Przy współpracy w zakresie sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa Strony zwracają szczególną uwagę na konsolidację zasad praworządności oraz ogólne wzmocnienie instytucji na wszystkich szczeblach administracji, a w szczególności na wzmocnienie egzekwowania prawa i wymiaru sprawiedliwości. Współpraca ma na celu w szczególności wzmocnienie niezawisłości sądownictwa i zwiększenie wydajności, poprawę funkcjonowania policji i innych organów egzekwujących prawo, zapewnienie odpowiedniego przeszkolenia oraz zwalczanie korupcji i przestępczości zorganizowanej.

Artykuł  81

Ochrona danych osobowych

Z chwilą wejścia w życie niniejszego układu Serbia harmonizuje ustawodawstwo dotyczące ochrony danych osobowych z prawem wspólnotowym oraz innym prawodawstwem europejskim i międzynarodowym dotyczącym ochrony prywatności. Serbia ustanawia jeden lub kilka niezależnych organów nadzoru z wystarczającymi zasobami finansowymi i ludzkimi, aby skutecznie monitorować i gwarantować egzekwowanie krajowego ustawodawstwa dotyczącego ochrony danych osobowych. Strony współpracują na rzecz osiągnięcia tego celu.

Artykuł  82

Wizy, zarządzanie granicami, azyl i migracja

Strony współpracują w dziedzinach takich jak wizy, kontrola granic, azyl i migracja oraz ustanawiają ramy do współpracy w tych dziedzinach również na poziomie regionalnym, uwzględniając i w pełni korzystając z innych inicjatyw istniejących odpowiednio w tym obszarze.

Współpraca w zakresie powyższych kwestii opiera się na wzajemnych konsultacjach i bliskiej współpracy między Stronami i powinna obejmować pomoc techniczną i administracyjną przy:

a) wymianie informacji i danych statystycznych w zakresie ustawodawstwa i praktyk;

b) opracowaniu ustawodawstwa;

c) zwiększaniu potencjału i wydajności instytucji;

d) szkoleniu personelu;

e) bezpieczeństwie dokumentów podróży i wykrywaniu sfałszowanych dokumentów;

f) zarządzaniu granicami.

Współpraca koncentruje się w szczególności:

a) w kwestii azylu - na wdrożeniu krajowego ustawodawstwa w celu spełnienia norm Konwencji dotyczącej statusu uchodźców sporządzonej dnia 18 lipca 1951 r. w Genewie i Protokołu dotyczącego statusu uchodźców sporządzonego w Nowym Jorku dnia 31 stycznia 1967 r., zapewniając w ten sposób poszanowanie zasady nonrefoulement oraz innych praw osób ubiegających się o azyl i uchodźców;

b) w kwestii legalnej migracji - na zasadach przyjmowania na teren kraju oraz prawach i statusie osób wpuszczonych na teren kraju. W odniesieniu do migracji, Strony zgadzają się na uczciwe traktowanie obywateli innych państw, którzy legalnie przebywają na ich terytorium oraz do promowania polityki integracyjnej, której celem jest doprowadzenie do tego, że ich prawa i obowiązki będą porównywalne z prawami i obowiązkami ich własnych obywateli.

Artykuł  83

Zapobieganie nielegalnej imigracji i jej kontrolowanie; readmisja

1. Strony współpracują w celu zapobiegania nielegalnej imigracji i jej kontrolowania. W tym celu Serbia i państwa członkowskie dokonują readmisji wszystkich swoich obywateli przebywających na ich terytoriach oraz zgadzają się w pełni wdrożyć umowę o readmisji między Wspólnotą a Serbią jak również dwustronne umowy między państwami członkowskimi i Serbią, o ile postanowienia tych dwustronnych umów są zgodne z postanowieniami umowy o readmisji między Wspólnotą a Serbią, w tym ze zobowiązaniem do readmisji obywateli innych państw oraz bezpaństwowców.

Państwa członkowskie oraz Serbia dostarczają swoim obywatelom odpowiednie dokumenty tożsamości i zapewniają im konieczne w tym celu udogodnienia administracyjne.

Szczegółowe procedury dotyczące readmisji obywateli i obywateli krajów trzecich oraz bezpaństwowców określone są w ramach umowy o readmisji między Wspólnotą Europejską a Serbią oraz w dwustronnych umowach między państwami członkowskimi a Serbią, o ile postanowienia tych umów są zgodne z postanowieniami umowy o readmisji między Wspólnotą a Serbią.

2. Serbia wyraża zgodę na zawarcie umów w sprawie readmisji z innymi państwami procesu stabilizacji i stowarzyszenia. Serbia zobowiązuje się podjąć wszelkie niezbędne środki w celu zapewnienia elastycznego i szybkiego wdrożenia wszystkich umów w sprawie readmisji, o których mowa w niniejszym artykule.

3. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia określa inne wspólne wysiłki, które można podjąć w celu zapobiegania i kontroli nielegalnej imigracji, w tym sieci nielegalnego handlu ludźmi i nielegalnej migracji.

Artykuł  84

Pranie pieniędzy i finansowanie działalności terrorystycznej

1. Strony współpracują w celu uniemożliwienia wykorzystywania ich systemów finansowych i właściwych sektorów niefinansowych do prania zysków pochodzących z ogólnie rozumianej działalności przestępczej, a w szczególności z przestępstw związanych z narkotykami, jak również do finansowania działalności terrorystycznej.

2. Współpraca w tym obszarze może obejmować pomoc administracyjną i techniczną mającą na celu przyspieszenie wdrażania przepisów i skutecznego funkcjonowania stosownych norm oraz mechanizmów zwalczania prania brudnych pieniędzy i finansowania terroryzmu, równoważnych tym przyjętym przez Wspólnotę oraz inne gremia międzynarodowe w tej dziedzinie, a w szczególności przez Grupę Roboczą ds. Działań Finansowych (FATF).

Artykuł  85

Współpraca w zakresie narkotyków

1. W granicach swoich uprawnień i kompetencji Strony współpracują w celu zapewnienia zrównoważonego i zintegrowanego podejścia do zagadnień związanych z narkotykami. Polityka i działania antynarkotykowe będą miały na celu wzmocnienie struktur antynarkotykowych, zmniejszenie dostaw, handlu i popytu na narkotyki, radzenie sobie ze skutkami zdrowotnymi i społecznymi nadużywania narkotyków, jak i bardziej skuteczną kontrolę prekursorów.

2. Strony uzgadniają metody współpracy niezbędne do osiągnięcia tych celów. Działania opierają się na wspólnie uzgodnionych zasadach zgodnie ze strategią kontroli antynarkotykowej UE.

Artykuł  86

Zapobieganie i zwalczanie zorganizowanej działalności przestępczej i pozostałej działalności nielegalnej

Strony współpracują w zakresie zwalczania i zapobiegania działalności przestępczej i nielegalnej, zorganizowanej lub innej, takiej jak:

a) przemyt ludzi i handel ludźmi;

b) nielegalna działalność gospodarcza, zwłaszcza fałszowanie pieniędzy i bezgotówkowych środków płatniczych, nielegalne transakcje dotyczące produktów takich jak odpady przemysłowe, materiały radioaktywne i transakcje dotyczące produktów nielegalnych, podrobionych lub pirackich;

c) korupcja, zarówno w sektorze prywatnym jak i publicznym, w szczególności związana z nieprzejrzystymi praktykami administracyjnymi;

d) oszustwa podatkowe;

e) kradzież tożsamości;

f) nielegalny handel narkotykami i substancjami psychotropowymi;

g) nielegalny handel bronią;

h) fałszowanie dokumentów;

i) przemyt towarów i nielegalny handel towarami, w tym samochodami;

j) cyberprzestępczość.

Promuje się współpracę regionalną i przestrzeganie uznanych norm międzynarodowych.

Artykuł  87

Zwalczanie terroryzmu

Strony zgadzają się na współpracę w celu zapobiegania atakom terrorystycznym i ich finansowaniu oraz zwalczaniu tych ataków i ich finansowania, zgodnie z międzynarodowymi konwencjami, których są stronami oraz zgodnie ze swoimi przepisami ustawowymi i wykonawczymi:

a) w ramach pełnego wdrożenia rezolucji 1373 (2001) Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz innych stosownych rezolucji ONZ, konwencji międzynarodowych i instrumentów;

b) poprzez wymianę informacji na temat grup terrorystycznych oraz ich sieci wsparcia zgodnie z prawem międzynarodowym i krajowym;

c) poprzez wymianę doświadczeń w zakresie środków i metod zwalczania terroryzmu, jeżeli chodzi o sprawy techniczne i szkolenia, oraz poprzez wymianę doświadczeń w dziedzinie zapobiegania terroryzmowi.

TYTUŁ  VIII

ZASADY WSPÓŁPRACY

Artykuł  88

1. Wspólnota i Serbia ustanawiają ścisłą współpracę mającą na celu przyczynianie się do rozwoju i potencjału wzrostu Serbii. Współpraca taka wzmacnia istniejące powiązania gospodarcze w jak najszerszym zakresie, z korzyścią dla obu Stron.

2. Polityki i inne środki są planowane w taki sposób, aby umożliwić osiągnięcie zrównoważonego rozwoju gospodarczego i społecznego Serbii. Polityki te powinny zagwarantować od początku pełne uwzględnianie kwestii ochrony środowiska i powinny być powiązane z wymogami harmonijnego rozwoju społecznego.

3. Polityki współpracy zostają włączone do regionalnych ram współpracy. Szczególna uwaga zostanie poświęcona środkom wspomagającym współpracę pomiędzy Serbią a sąsiadującymi z nią państwami, w tym państwami członkowskimi, przyczyniając się w ten sposób do stabilizacji regionalnej. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia określa priorytety pomiędzy obszarami współpracy oraz w ramach nich, zgodnie z partnerstwem europejskim.

Artykuł  89

Polityka handlowa i gospodarcza

Wspólnota i Serbia ułatwiają proces reform gospodarczych poprzez współpracę mającą na celu lepsze zrozumienie podstaw zasad rządzących ich systemami gospodarczymi i sformułowanie oraz wdrożenie polityki gospodarczej w gospodarkach rynkowych.

W tym celu Wspólnota i Serbia współpracują w zakresie:

a) wymiany danych dotyczących wyników i prognoz makroekonomicznych oraz strategii rozwoju;

b) wspólnej analizy kwestii ekonomicznych będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, w tym określania polityki gospodarczej oraz instrumentów jej wdrażania; oraz

c) promowania szerszej współpracy w celu przyspieszenia napływu know-how i zwiększenia dostępu do nowych technologii.

Serbia dąży do stworzenia sprawnie działającej gospodarki rynkowej oraz stopniowego zbliżenia swojej polityki do zorientowanych na stabilizację polityk Unii Gospodarczej i Walutowej. Na wniosek władz serbskich Wspólnota może udzielić pomocy przeznaczonej na wsparcie wysiłków Serbii w tym względzie.

Współpraca ma również na celu wzmocnienie praworządności w dziedzinie przedsiębiorczości poprzez stabilne i niedyskryminujące ramy prawne dotyczące handlu.

Współpraca w tej dziedzinie obejmuje również wymianę informacji dotyczących zasad i funkcjonowania Europejskiej Unii Gospodarczej i Walutowej.

Artykuł  90

Współpraca w dziedzinie statystyki

Współpraca między Stronami koncentruje się przede wszystkim na obszarach priorytetowych związanych z wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie statystyki. Ma ona na celu przede wszystkim stworzenie wydajnego i trwałego systemu statystycznego zdolnego do dostarczania wiarygodnych, obiektywnych i dokładnych danych niezbędnych do planowania i monitorowania procesu przekształcania i reform w Serbii. Powinna ona również umożliwić serbskiemu urzędowi statystycznemu lepsze zaspokajanie potrzeb jego klientów w kraju (zarówno administracji publicznej jak i sektora prywatnego). System statystyczny powinien przestrzegać podstawowych zasad statystki wydanych przez ONZ, przepisów europejskiego kodeksu postępowania w zakresie statystyki i przepisów europejskiego prawa statystycznego oraz rozwijać się w kierunku osiągnięcia zgodności ze wspólnotowym dorobkiem prawnym. Strony współpracują szczególnie w celu zapewnienia poufności danych indywidualnych, stopniowego zwiększonego gromadzenia danych i przekazywania ich do europejskiego systemu statystycznego.

Artykuł  91

Bankowość, ubezpieczenia i pozostałe usługi finansowe

Współpraca między Serbią a Wspólnotą koncentruje się na obszarach priorytetowych związanych z wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie bankowości, ubezpieczeń i usług finansowych. Strony współpracują w celu ustanowienia i opracowania stosownych ram wsparcia dla sektorów bankowości, ubezpieczeń i usług finansowych w Serbii, opartych na uczciwej konkurencji i konieczności zapewnienia wszystkim równych szans.

Artykuł  92

Współpraca w dziedzinie wewnętrznej kontroli finansowej i audytu zewnętrznego

Współpraca między Stronami koncentruje się na obszarach priorytetowych związanych ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie publicznej wewnętrznej kontroli finansowej (PIFC) i audytu zewnętrznego. Strony współpracują w szczególności - poprzez opracowanie i przyjęcie odpowiednich przepisów - w celu utworzenia wydajnej i rentownej PIFC (w tym zarządzania finansowego i kontroli oraz niezależnie działającego audytu wewnętrznego) i zewnętrznego systemu audytu w Serbii, zgodnie z uznanymi międzynarodowymi standardami i metodami oraz najlepszymi praktykami UE. Współpraca koncentruje się również na budowaniu zdolności instytucjonalnych najwyższego urzędu kontroli w Serbii. W celu wypełnienia zobowiązań dotyczących współpracy i harmonizacji wynikających z powyższych wymogów współpraca powinna koncentrować się na stworzeniu i wzmocnieniu centralnych jednostek harmonizacyjnych ds. zarządzania finansowego i kontroli oraz audytu wewnętrznego.

Artykuł  93

Promowanie i ochrona inwestycji

Współpraca między Stronami, w granicach ich stosownych kompetencji, w dziedzinie promowania i ochrony inwestycji ma na celu stworzenie klimatu sprzyjającego inwestycjom prywatnym, zarówno krajowym jak i zagranicznym, które są istotne dla ożywienia gospodarczego i przemysłowego w Serbii. Serbia powinna za szczególny cel współpracy uznać poprawę ram prawnych, aby sprzyjały inwestycjom i je chroniły.

Artykuł  94

Współpraca przemysłowa

Współpraca ma na celu promowanie modernizacji i restrukturyzacji przemysłu Serbii oraz jego poszczególnych sektorów. Powinna również obejmować współpracę przemysłową pomiędzy podmiotami gospodarczymi celem wzmocnienia sektora prywatnego na warunkach gwarantujących ochronę środowiska.

Inicjatywy współpracy przemysłowej odzwierciedlają priorytety określone przez obie Strony. Uwzględniają one regionalne aspekty rozwoju przemysłowego, promując, w odpowiednich przypadkach, partnerstwa transgraniczne. Inicjatywy powinny mieć na celu w szczególności stworzenie odpowiednich ram prawnych dla przedsiębiorstw, poprawę zarządzania, wzrost wiedzy fachowej i wspieranie rynków, przejrzystości rynku i otoczenia biznesowego. Szczególną wagę przywiązuje się do stworzenia w Serbii skutecznych działań wspierających wywóz.

Współpraca uwzględnia wspólnotowy dorobek prawny w dziedzinie polityki przemysłowej.

Artykuł  95

Małe i średnie przedsiębiorstwa

Współpraca między Stronami ma na celu rozwinięcie i wzmocnienie sektora prywatnego małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), utworzenie nowych przedsiębiorstw w obszarach o znacznym potencjale wzrostu oraz współpracę między wspólnotowymi i serbskimi MŚP.

Współpraca uwzględnia obszary priorytetowe związane ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie MŚP, jak również zasady zapisane w Europejskiej karcie małych przedsiębiorstw.

Artykuł  96

Turystyka

Współpraca między Stronami w dziedzinie turystyki ma na celu głównie wzmocnienie przepływu informacji w dziedzinie turystyki (poprzez sieci międzynarodowe, bazy danych itp.); wspieranie tworzenia infrastruktury sprzyjającej inwestycjom w sektorze turystyki i członkostwo Serbii w ważnych europejskich organizacjach turystycznych. Jej celem jest również badanie możliwości prowadzenia wspólnych działań i wzmocnienia współpracy między przedsiębiorstwami z branży turystycznej, ekspertami i rządami oraz ich odpowiednimi agencjami turystycznymi, jak również przekazanie wiedzy fachowej (poprzez szkolenia, wymiany czy seminaria). Współpraca należycie uwzględnia wspólnotowy dorobek prawny związany z tym sektorem.

Współpraca może zostać włączona do regionalnych ram współpracy.

Artykuł  97

Rolnictwo oraz sektor rolno-przemysłowy

Współpraca między Stronami jest prowadzona we wszystkich obszarach priorytetowych związanych ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie rolnictwa, weterynarii i kwestii fitosanitarnych. Współpraca ma na celu przede wszystkim modernizację i restrukturyzację rolnictwa oraz sektora rolno-przemysłowego w Serbii, a zwłaszcza wypełnienie wspólnotowych wymogów sanitarnych, poprawę zarządzania zasobami wodnymi oraz rozwój obszarów wiejskich i sektora leśnictwa, a także wsparcie stopniowego zbliżenia serbskiego ustawodawstwa i praktyk do zasad i norm wspólnotowych.

Artykuł  98

Rybołówstwo

Strony badają możliwość określenia wzajemnie korzystnych obszarów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania w sektorze rybołówstwa. Współpraca należycie uwzględnia również priorytetowe obszary związane ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie rybołówstwa, w tym przestrzeganie międzynarodowych zobowiązań wynikających z zasad zarządzania zasobami połowowymi i ich zachowania opracowanych przez międzynarodowe i regionalne organizacje rybołówstwa.

Artykuł  99

Cła

Strony ustanawiają współpracę w tym obszarze w celu zagwarantowania zgodności z postanowieniami, które zostaną przyjęte w dziedzinie handlu oraz zbliżenia systemu celnego Serbii do systemu wspólnotowego, pomagając tym samym w utorowaniu drogi dla środków liberalizacji zaplanowanych zgodnie z niniejszym układem oraz w stopniowym zbliżaniu ustawodawstwa celnego Serbii do wspólnotowego dorobku prawnego.

Współpraca należycie uwzględnia obszary priorytetowe związane ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie ceł.

Zasady wzajemnej pomocy administracyjnej między Stronami w sprawach celnych są ustanowione w protokole 6.

Artykuł  100

Opodatkowanie

Strony ustanawiają współpracę w dziedzinie opodatkowania włącznie ze środkami mającymi na celu dalsze zreformowanie systemu podatkowego Serbii oraz restrukturyzację administracji podatkowej po to, aby zagwarantować skuteczne ściąganie podatków i wzmocnić walkę z nadużyciami podatkowymi.

Współpraca uwzględnia obszary priorytetowe związane ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie opodatkowania i walki ze szkodliwą konkurencją podatkową. Zniesienie szkodliwej konkurencji podatkowej powinno zostać wykonane na podstawie zasad Kodeksu postępowania w dziedzinie opodatkowania biznesu uzgodnionego przez Radę w dniu 1 grudnia 1997 r.

Współpraca służy również zwiększeniu przejrzystości i zwalczaniu korupcji, w tym wymianie informacji z państwami członkowskimi w ramach dążenia do skuteczniejszego egzekwowania środków mających zapobiegać nadużyciom podatkowym, uchylaniu się od płacenia podatków oraz unikaniu ich płacenia. Serbia uzupełni sieć porozumień dwustronnych z państwami członkowskimi zgodnie z najnowszą zaktualizowaną wersją modelowej konwencji OECD o podatkach dochodowych i kapitałowych oraz na podstawie modelowej umowy OECD w sprawie wymiany informacji w sprawach podatkowych, o ile przystąpiło do nich państwo członkowskiewnioskodawca.

Artykuł  101

Współpraca społeczna

Współpraca między Stronami w zakresie zatrudnienia skupia się szczególnie na poprawie usług pośrednictwa pracy i doradztwa zawodowego, środków wspomagających te usługi oraz wspieraniu rozwoju regionalnego w celu wsparcia restrukturyzacji sektora przemysłu i rynku pracy. Obejmuje ona również środki takie jak badania, pomoc oddelegowanych ekspertów oraz działania informacyjne i szkoleniowe.

Strony współpracują w celu ułatwienia reformy polityki zatrudnienia w Serbii w kontekście wzmocnionej reformy gospodarczej i integracji. Współpraca ma również na celu wspieranie dostosowania systemów zabezpieczenia społecznego Serbii do nowych wymogów gospodarczych i społecznych i obejmuje dostosowanie serbskiego ustawodawstwa dotyczącego warunków pracy oraz równości szans kobiet i mężczyzn, osób niepełnosprawnych oraz osób należących do mniejszości oraz innych szczególnie narażonych grup, jak i lepszą ochronę zdrowia i bezpieczeństwo dla pracowników, przyjmując jako odniesienie poziom ochrony we Wspólnocie.

Współpraca należycie uwzględnia obszary priorytetowe związane ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w tej dziedzinie.

Artykuł  102

Edukacja i szkolenia

Strony współpracują w celu podwyższenia poziomu wykształcenia ogólnego i zawodowego oraz szkolenia w Serbii, a także polityki dotyczącej młodzieży i pracy wykonywanej przez młodzież, w tym kształcenia nieformalnego. Priorytetem dla systemów szkolnictwa wyższego jest osiągnięcie celów deklaracji bolońskiej w międzyrządowym procesie bolońskim.

Strony współpracują również w tym celu, by dostęp do wszystkich szczebli edukacji i szkolenia w Serbii był nieograniczony ze względu na płeć, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub wyznanie.

Odpowiednie programy i instrumenty wspólnotowe przyczyniają się do podwyższania poziomu struktur i działań w zakresie edukacji i szkoleń w Serbii.

Współpraca należycie uwzględnia obszary priorytetowe związane ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w tej dziedzinie.

Artykuł  103

Współpraca kulturalna

Strony zobowiązują się do promowania współpracy kulturalnej. Współpraca ta służy między innymi zwiększeniu wzajemnego zrozumienia i poszanowania między obywatelami, wspólnotami i narodami. Strony zobowiązują się również do współpracy w zakresie promowania różnorodności kulturowej, zwłaszcza w ramach Konwencji Unesco w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego.

Artykuł  104

Współpraca w sektorze audiowizualnym

Strony współpracują w celu promowania przemysłu audiowizualnego w Europie i zachęcają do koprodukcji w obszarach takich jak kinematografia i telewizja.

Współpraca mogłaby obejmować między innymi programy i fundusze na rzecz szkoleń dla dziennikarzy i innych osób zatrudnionych w sektorze mediów, jak również pomoc techniczną dla mediów publicznych i prywatnych w celu wzmocnienia ich niezależności, profesjonalizmu i powiązań z mediami europejskimi.

Serbia dostosowuje swoją politykę w dziedzinie uregulowania treści przy nadawaniu transgranicznym do polityki WE i harmonizuje swoje ustawodawstwo ze wspólnotowym dorobkiem prawnym. Serbia zwraca szczególną uwagę na kwestie związane z nabywaniem praw własności intelektualnej dla programów i transmisji nadawanych drogą satelitarną, naziemną i kablową.

Artykuł  105

Społeczeństwo informacyjne

Współpraca prowadzona jest przede wszystkim na obszarach związanych ze wspólnotowym dorobkiem prawnym dotyczącym społeczeństwa informacyjnego. Jej celem jest głównie wspieranie stopniowego dostosowania polityki i ustawodawstwa Serbii w tym sektorze do polityki i prawodawstwa Wspólnoty.

Strony współpracują również w celu dalszego rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Serbii. Do ogólnych celów zaliczają się przygotowanie ogółu społeczeństwa do ery cyfrowej, przyciąganie inwestycji i zapewnienie interoperacyjności sieci i usług.

Artykuł  106

Sieci i usługi łączności elektronicznej

Współpraca koncentruje się przede wszystkim na obszarach priorytetowych związanych ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w tej dziedzinie.

Strony wzmacniają zwłaszcza współpracę w dziedzinie sieci łączności elektronicznej i związanych z nimi usług, przy czym ostatecznym celem będzie przyjęcie przez Serbię wspólnotowego dorobku prawnego w tych sektorach w ciągu trzech lat od wejścia w życie niniejszego układu.

Artykuł  107

Informacja i komunikacja

Wspólnota i Serbia podejmują środki niezbędne do stymulowania wzajemnej wymiany informacji. Pierwszeństwo jest przyznawane programom mającym na celu dostarczanie społeczeństwu podstawowych informacji na temat Wspólnoty, a środowiskom zawodowym w Serbii - bardziej specjalistycznych informacji.

Artykuł  108

Transport

Współpraca między Stronami koncentruje się na obszarach priorytetowych związanych ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie transportu.

Współpraca może w szczególności mieć na celu restrukturyzację i modernizację różnych środków transportu w Serbii, poprawę swobodnego przepływu osób i towarów oraz zwiększenie dostępu do rynku oraz infrastruktury, w tym do portów morskich i lotniczych. Ponadto współpraca może wspierać rozwoju infrastruktur multimodalnych w powiązaniu z głównymi sieciami transeuropejskimi, w szczególności poprzez wzmocnienie powiązań regionalnych z Europą Południowo-Wschodnią, zgodnie z protokołem ustaleń w sprawie głównej regionalnej sieci transportowej. Celem współpracy jest osiągnięcie norm działania porównywalnych z normami wspólnotowymi oraz rozwój systemu transportowego w Serbii zgodnego z systemem wspólnotowym i do niego dostosowanego, a także lepsza ochrona środowiska w sektorze transportu.

Artykuł  109

Energia

Współpraca koncentruje się przede wszystkim na obszarach priorytetowych związanych ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie energii. Opiera się ona na Traktacie ustanawiającym Europejską Wspólnotę Energii Atomowej i jest rozwijana w celu stopniowej integracji Serbii z europejskimi rynkami energii. Współpraca może obejmować w szczególności:

a) formułowanie i planowanie strategii w dziedzinie energii, w tym modernizację infrastruktury, poprawę i dywersyfikację dostaw oraz lepszy dostęp do rynku energii, w tym łatwiejszy tranzyt, przesyłanie i dystrybucję oraz renowację sieci połączeń przesyłowych o regionalnym znaczeniu, wraz z krajami sąsiadującymi;

b) promowanie oszczędności energii, efektywności energetycznej, odnawialnych źródeł energii oraz badanie wpływu produkcji i zużycia energii na środowisko;

c) formułowanie ramowych warunków restrukturyzacji przedsiębiorstw energetycznych oraz wzajemnej współpracy przedsiębiorstw w tym sektorze.

Artykuł  110

Bezpieczeństwo jądrowe

Strony współpracują w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego i zabezpieczeń. Współpraca może obejmować następujące zagadnienia:

a) modernizacja przepisów i regulacji Stron w zakresie ochrony przed promieniowaniem, bezpieczeństwa jądrowego, księgowania materiałów jądrowych i kontroli oraz wzmocnienie organów nadzorczych i ich zasobów;

b) zachęcanie do wspierania porozumień między państwami członkowskimi lub Europejską Wspólnotą Energii Atomowej a Serbią dotyczących, w zależności od przypadku, wczesnego informowania o awariach jądrowych i wymiany informacji w takich przypadkach oraz porozumień dotyczących przygotowania na wypadek awarii i ogólnie kwestii bezpieczeństwa jądrowego;

c) odpowiedzialność jądrowa osób trzecich.

Artykuł  111

Środowisko

Strony rozwijają i zacieśniają współpracę w dziedzinie środowiska, w ramach której podstawowym zadaniem będzie zwalczanie dalszej jego degradacji oraz rozpoczęcie działań na rzecz poprawy stanu środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju.

W szczególności strony podejmują współpracę w celu wzmocnienia struktur i procedur administracyjnych, aby zapewnić planowanie strategiczne w kwestiach środowiska naturalnego oraz koordynację działań odpowiednich podmiotów. Współpraca ta skupia się na dostosowaniu ustawodawstwa Serbii do prawodawstwa Wspólnoty. Współpraca może również koncentrować się na rozwijaniu strategii mających na celu znaczne obniżenie zanieczyszczenia powietrza i wody na poziomie lokalnym, regionalnym i międzynarodowym, ustanowienie ram dla wydajnej, czystej, zrównoważonej i odnawialnej produkcji energii i jej zużycia oraz strategii służących przeprowadzaniu ocen wpływu na środowisko i strategicznych ocen oddziaływania na środowisko. Szczególna uwaga zostaje poświęcona ratyfikacji i wdrożeniu protokołu z Kioto.

Artykuł  112

Współpraca w dziedzinie badań naukowych i rozwoju technologicznego

Strony zachęcają do współpracy w dziedzinie cywilnych badań naukowych i rozwoju technologicznego (BRT) na bazie wspólnych korzyści oraz z uwzględnieniem dostępności zasobów i odpowiedniego dostępu do swoich programów, z zastrzeżeniem odpowiedniego poziomu skutecznej ochrony praw własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej.

Współpraca należycie uwzględnia obszary priorytetowe związane ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie badań i rozwoju technicznego.

Artykuł  113

Współpraca w zakresie rozwoju regionalnego i lokalnego

Strony pracują nad wzmocnieniem współpracy w zakresie rozwoju regionalnego i lokalnego w celu wsparcia rozwoju gospodarczego i obniżenia nierówności regionalnych. Szczególna uwaga zostaje poświęcona współpracy transgranicznej, międzynarodowej i międzyregionalnej.

Współpraca należycie uwzględnia obszary priorytetowe związane ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie rozwoju regionalnego.

Artykuł  114

Administracja publiczna

Współpraca ma na celu stworzenie wydajnej i odpowiedzialnej administracji publicznej w Serbii, zwłaszcza po to, aby wspierać wdrażanie zasad praworządności i właściwe funkcjonowanie instytucji państwowych z korzyścią dla społeczeństwa Serbii jako całości oraz w celu pomyślnego budowania stosunków pomiędzy UE a Serbią.

Współpraca w tej dziedzinie koncentruje się głównie na tworzeniu instytucji, w tym na rozwijaniu i wdrażaniu przejrzystych i bezstronnych procedur rekrutacji, zarządzania zasobami ludzkimi i rozwoju kariery dla służb publicznych, szkoleń ustawicznych i promowania etyki w ramach administracji publicznej. Współpraca obejmuje wszystkie szczeble administracji publicznej, w tym administrację lokalną.

TYTUŁ  IX

WSPÓŁPRACA FINANSOWA

Artykuł  115

Aby osiągnąć cele niniejszego układu oraz zgodnie z artykułami 5, 116 i 118, Serbia może otrzymywać pomoc finansową od Wspólnoty w formie dotacji i pożyczek, w tym pożyczek od Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Pomoc Wspólnoty jest uzależniona od dalszych postępów w wypełnianiu politycznych kryteriów kopenhaskich, w szczególności od postępów w osiąganiu konkretnych priorytetów partnerstwa europejskiego. Pod uwagę są brane wyniki rocznych przeglądów w krajach uczestniczących w procesie stabilizacji i stowarzyszenia, szczególnie te dotyczące działań podejmowanych przez beneficjentów pomocy w celu przeprowadzenia demokratycznych, gospodarczych i instytucjonalnych reform. Uwzględnione zostaną również inne wnioski Rady dotyczące szczególnie realizacji programów dostosowawczych. Pomoc przyznana Serbii jest skierowana na zaspokojenie potrzeb, wybranych priorytetów, odzwierciedlenie zdolności absorpcji i zwrotu oraz wdrożenie środków w celu zreformowania i restrukturyzacji gospodarki.

Artykuł  116

Pomoc finansowa w postaci dotacji jest pokrywana ze środków operacyjnych określonych w stosownym rozporządzeniu Rady w ramach wieloletniego indykatywnego dokumentu planowania i rocznych przeglądów, ustanowionych przez Wspólnotę po konsultacjach z Serbią.

Pomoc finansowa może obejmować wszystkie sektory współpracy, ze szczególnym naciskiem na obszar sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa, zbliżenie prawodawstwa, zrównoważony rozwój, zmniejszenie ubóstwa i ochronę środowiska.

Artykuł  117

Na wniosek Serbii oraz w przypadku wystąpienia szczególnej potrzeby, Wspólnota może w porozumieniu z międzynarodowymi instytucjami finansowymi zbadać możliwość udzielenia w drodze wyjątku pomocy makrofinansowej, podlegającej określonym warunkom i przy uwzględnieniu dostępności wszystkich zasobów finansowych. Pomoc ta byłaby udostępniana tylko w przypadku spełniania warunków, które zostaną określone w kontekście programu uzgodnionego między Serbią a Międzynarodowym Funduszem Walutowym.

Artykuł  118

W celu umożliwienia optymalnego wykorzystania dostępnych zasobów Strony zapewniają, że wkład Wspólnoty będzie ściśle skoordynowany z pomocą pochodzącą z innych źródeł, takich jak państwa członkowskie, inne państwa i międzynarodowe instytucje finansowe.

W tym celu Strony regularnie wymieniają informacje dotyczące wszystkich źródeł pomocy.

TYTUŁ  X

POSTANOWIENIA INSTYTUCJONALNE, OGÓLNE I KOŃCOWE

Artykuł  119

Niniejszym powołuje się Radę Stabilizacji i Stowarzyszenia, która nadzoruje stosowanie i wykonanie niniejszego układu. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia zbiera się na odpowiednim szczeblu na posiedzenia regularnie oraz gdy wymagają tego okoliczności. Bada wszelkie istotne kwestie związane z niniejszym układem, jak również wszelkie inne kwestie dwustronne lub międzynarodowe leżące we wspólnym interesie Stron.

Artykuł  120

1. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia składa się z jednej strony z członków Rady Unii Europejskiej i członków Komisji Europejskiej, a z drugiej strony z członków rządu Serbii.

2. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia przyjmuje swój regulamin wewnętrzny.

3. Członkowie Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia mogą być reprezentowani zgodnie z warunkami, które zostaną określone w regulaminie wewnętrznym.

4. Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia przewodniczą kolejno przedstawiciel Komisji Wspólnot oraz przedstawiciel Serbii, zgodnie z zasadami które zostaną określone w jej regulaminie wewnętrznym.

5. Europejski Bank Inwestycyjny uczestniczy jako obserwator w pracach Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia, w kwestiach, które go dotyczą.

Artykuł  121

Dla osiągnięcia celów niniejszego układu Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia ma prawo podejmowania decyzji w ramach niniejszego układu w przypadkach w nim przewidzianych. Podjęte decyzje są wiążące dla Stron, które są zobowiązane do podjęcia środków niezbędnych do wykonania takich decyzji. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może również formułować odpowiednie zalecenia. Opracowuje ona swoje decyzje i zalecenia za zgodą obu Stron.

Artykuł  122

1. W pełnieniu swoich zadań Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia jest wspierana przez Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia składający się z jednej strony z przedstawicieli Rady Unii Europejskiej i przedstawicieli Komisji Europejskiej, a z drugiej strony z przedstawicieli Serbii.

2. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia określa w swoim regulaminie zadania Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia, obejmujące w szczególności przygotowywanie posiedzeń Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia oraz zasady funkcjonowania tego Komitetu.

3. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może przekazać Komitetowi Stabilizacji i Stowarzyszenia wszystkie swoje uprawnienia. W takim przypadku Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia podejmuje swoje decyzje zgodnie z warunkami ustanowionymi w artykule 121.

Artykuł  123

Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia może tworzyć podkomitety. Przed końcem pierwszego roku po dniu wejścia w życie niniejszego układu Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia tworzy podkomitety niezbędne do właściwego wdrażania niniejszego układu.

Stworzony zostanie podkomitet zajmujący się kwestią migracji.

Artykuł  124

Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może podjąć decyzję o powołaniu wszelkich innych komitetów lub organów, które będą pomagać jej w pełnieniu zadań. W swoim regulaminie Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia określa skład i obowiązki takich komitetów lub ich organów oraz zasady ich funkcjonowania.

Artykuł  125

Niniejszym powołany zostaje Parlamentarny Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia. Stanowi on forum spotkań i wymiany poglądów między członkami parlamentu serbskiego i Parlamentu Europejskiego. Zbiera się z częstotliwością, którą sam określa.

Parlamentarny Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia składa się z członków Parlamentu Europejskiego oraz z członków parlamentu serbskiego.

Parlamentarny Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia przyjmuje swój regulamin wewnętrzny.

Parlamentarnemu Komitetowi Stabilizacji i Stowarzyszenia przewodniczy kolejno członek Parlamentu Europejskiego i członek parlamentu serbskiego zgodnie z zasadami, które zostaną określone w jego regulaminie wewnętrznym.

Artykuł  126

W zakresie niniejszego układu każda ze Stron zobowiązuje się zagwarantować osobom fizycznym i prawnym drugiej Strony wolny od dyskryminacji w stosunku do swoich własnych obywateli dostęp do właściwych sądów i władz administracyjnych, aby mogły przed nimi dochodzić swoich praw osobistych i rzeczowych.

Artykuł  127

Żadne z postanowień niniejszego układu nie stanowi przeszkody dla podjęcia przez Stronę jakichkolwiek środków, które:

a) uważa za niezbędne w celu zapobiegania ujawnieniu informacji szkodzących jej podstawowym interesom bezpieczeństwa;

b) odnoszą się do produkcji lub handlu bronią, amunicją lub materiałami wojskowymi lub też do badań, rozwoju lub produkcji niezbędnej do celów obronnych, o ile środki te nie osłabiają warunków konkurencji w zakresie produktów nieprzeznaczonych do celów ściśle wojskowych;

c) uznaje za istotne dla zapewnienia własnego bezpieczeństwa w przypadku poważnych niepokojów wewnętrznych naruszających utrzymanie porządku publicznego, w czasie wojny lub poważnych napięć międzynarodowych grożących wybuchem wojny, lub w celu wywiązania się z obowiązków, jakie na siebie przyjęła, aby zapewnić utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego.

Artykuł  128

1. W dziedzinach objętych niniejszym układem oraz nie naruszając jakichkolwiek zawartych w nim postanowień szczególnych:

a) uregulowania stosowane przez Serbię w stosunku do Wspólnoty nie mogą prowadzić do powstania jakiejkolwiek dyskryminacji między państwami członkowskimi, ich obywatelami czy też przedsiębiorstwami lub spółkami;

b) uregulowania stosowane przez Wspólnotę w odniesieniu do Serbii nie mogą prowadzić do powstania jakiejkolwiek dyskryminacji obywateli Serbii lub też jej przedsiębiorstw czy spółek.

2. Postanowienia ustępu 1 pozostają bez uszczerbku dla prawa Stron do stosowania właściwych postanowień ich ustawodawstwa podatkowego wobec podatników, którzy nie znajdują się w sytuacji identycznej ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę.

Artykuł  129

1. Strony podejmują wszelkie niezbędne środki o charakterze ogólnym lub szczególnym wymagane do wypełnienia swoich zobowiązań wynikających z niniejszego układu. Zapewniają one osiągnięcie celów określonych w niniejszym układzie.

2. Strony zgadzają się prowadzić w trybie pilnym i właściwymi sposobami, na wniosek jednej ze Stron, konsultacje mające na celu rozpatrzenie wszelkich kwestii związanych z interpretacją lub wdrażaniem niniejszego układu oraz innymi istotnymi aspektami wzajemnych stosunków.

3. Każda ze Stron odwołuje się do Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia w przypadku sporu dotyczącego stosowania lub interpretacji niniejszego układu. W takim wypadku stosuje się artykuł 130 oraz, w odpowiednich przypadkach, protokół 7.

Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może rozstrzygać spory w drodze wiążących decyzji.

4. Jeżeli jedna ze Stron uważa, że druga Strona nie wypełniła zobowiązania, jakie nakłada na nią niniejszy układ, może podjąć odpowiednie środki. Przedtem jednak, z wyjątkiem szczególnie nagłych przypadków, powinna przekazać Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia wszelkie informacje niezbędne do dokładnego zbadania sytuacji w celu znalezienia rozwiązania zadowalającego obie Strony. W wyborze środków pierwszeństwo należy przyznać tym, które w najmniejszym stopniu zakłócają funkcjonowanie niniejszego układu. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia jest niezwłocznie powiadamiana o podjęciu tych środków i jeżeli druga Strona wystąpi z takim wnioskiem, stanowią one przedmiot konsultacji w Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia, Komitecie Stabilizacji i Stowarzyszenia lub dowolnym innym organie utworzonym na podstawie artykułów 123 lub 124.

5. Postanowienia ustępów 2, 3 i 4 nie wpływają w żaden sposób na postanowienia artykułów 32, 40, 41, 42, 46 i protokołu 3 (definicja pojęcia "produktów pochodzących" oraz metod współpracy administracyjnej) i pozostają bez uszczerbku dla tych postanowień.

Artykuł  130

1. W przypadku powstania sporu między Stronami dotyczącego wykładni lub stosowania niniejszego układu jedna ze Stron przekazuje drugiej stronie oraz Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia formalny wniosek o rozstrzygnięcie spornej kwestii.

Jeżeli Strona uzna, że środki przyjęte przez drugą Stronę lub brak działań drugiej Strony stanowią naruszenie zobowiązań wynikających z niniejszego układu, formalny wniosek o rozstrzygnięcie spornej kwestii powinien zawierać uzasadnienie takiego stanowiska, a w stosownych przypadkach informację, że Strona może podjąć środki przewidziane w artykule 129 ustęp 4.

2. Strony dokładają wszelkich starań, aby rozstrzygnąć spór poprzez prowadzone w dobrej wierze konsultacje w ramach Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia oraz innych organów przewidzianych w ustępie 3 w celu jak najszybszego znalezienia rozwiązań możliwych do przyjęcia przez obie Strony.

3. Strony przekazują Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia wszelkie istotne informacje wymagane w celu dokładnego zbadania sytuacji.

Do czasu znalezienia rozwiązania sporna kwestia jest przedmiotem dyskusji podczas każdego spotkania Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia, chyba że możliwe jest wszczęcie postępowania arbitrażowego przewidzianego w protokole 7. Spór uznaje się za rozstrzygnięty, jeżeli Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia podjęła wiążącą decyzję rozstrzygającą zgodnie z artykułem 129 ustęp 3 lub jeżeli oświadczyła, że spór już nie istnieje.

Konsultacje w sprawie sporu mogą również toczyć się na spotkaniach Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia lub innych odpowiednich komitetów i organów ustanowionych na podstawie artykułów 123 lub 124, jak uzgodniono między Stronami oraz na wniosek jednej ze Stron. Konsultacje mogą być również prowadzone w formie pisemnej.

Wszystkie informacje ujawnione podczas konsultacji są poufne.

4. W kwestiach wchodzących w zakres stosowania protokołu 7 każda ze Stron może przedłożyć sporną kwestię do rozstrzygnięcia w ramach arbitrażu zgodnie z tym protokołem, jeżeli Stronom nie udało się rozstrzygnąć sporu w ciągu dwóch miesięcy od rozpoczęcia procedury rozstrzygania sporu zgodnie z ustępem 1.

Artykuł  131

Do czasu przyznania równoważnych praw osobom i podmiotom gospodarczym na mocy niniejszego układu, pozostaje on bez wpływu na prawa gwarantowane tym osobom i podmiotom postanowieniami obowiązujących umów wiążących jedno lub kilka państw członkowskich z jednej strony i Serbię, z drugiej strony.

Artykuł  132

Załączniki I-VII oraz protokoły 1, 2, 3, 4, 5, 6 i 7 stanowią integralną część niniejszego układu.

Umowa ramowa między Wspólnotą Europejską i Serbią w sprawie ogólnych zasad uczestnictwa Serbii i Czarnogóry w programach wspólnotowych podpisana w dniu 21 listopada 2004 r. oraz załącznik do tej umowy stanowią integralną część niniejszego układu. Przegląd przewidziany w art. 8 tej umowy ramowej prowadzony jest w ramach Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia, która może wprowadzać zmiany w umowie ramowej, w razie potrzeby.

Artykuł  133

Układ zostaje zawarty na czas nieokreślony.

Każda ze Stron może wypowiedzieć niniejszy układ poprzez powiadomienie drugiej Strony. Niniejszy układ przestaje obowiązywać po upływie sześciu miesięcy od daty takiego powiadomienia.

Każda ze Stron może zawiesić niniejszy układ ze skutkiem natychmiastowym w przypadku niezastosowania się przez drugą ze Stron do zasadniczych elementów niniejszego układu.

Artykuł  134

Do celów niniejszego układu określenie "Strony" oznacza z jednej strony Wspólnotę lub jej państwa członkowskie, lub Wspólnotę i jej państwa członkowskie, zgodnie z ich stosownymi uprawnieniami, a z drugiej strony Serbię.

Artykuł  135

Niniejszy układ stosuje się z jednej strony do terytoriów, na których obowiązują Traktaty ustanawiające Wspólnotę Europejską oraz Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, zgodnie z warunkami określonymi w tych Traktatach, a z drugiej strony do terytorium Serbii.

Niniejszy układ nie stosuje się do Kosowa, które znajduje się obecnie pod międzynarodową administracją na mocy rezolucji Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych 1244 z dnia 10 czerwca 1999 r. Nie narusza to obecnego statusu Kosowa lub ustalenia jego ostatecznego statusu na mocy tej rezolucji.

Artykuł  136

Depozytariuszem niniejszego układu jest Sekretarz Generalny Rady Unii Europejskiej.

Artykuł  137

Niniejszy układ sporządza się w dwóch egzemplarzach w językach: angielskim, bułgarskim, czeskim, duńskim, estońskim, fińskim, francuskim, greckim, hiszpańskim, litewskim, łotewskim, maltańskim, niderlandzkim, niemieckim, polskim, portugalskim, rumuńskim, słowackim, słoweńskim, szwedzkim, węgierskim, włoskim oraz serbskim, przy czym każdy z tych tekstów jest na równi autentyczny.

Artykuł  138

Strony zatwierdzają niniejszy układ zgodnie z ich procedurami wewnętrznymi.

Niniejszy układ wchodzi w życie pierwszego dnia drugiego miesiąca następującego po dniu, w którym Strony powiadomiły się wzajemnie o zakończeniu procedur określonych w akapicie pierwszym.

Artykuł  139

Umowa przejściowa

W przypadku gdy przed zakończeniem procedur niezbędnych dla wejścia w życie niniejszego układu, postanowienia pewnych części tego układu, zwłaszcza postanowienia dotyczące swobodnego przepływu towarów, jak również istotne postanowienia dotyczące transportu, są stosowane na mocy umów przejściowych między Wspólnotą a Serbią, Strony uzgadniają, iż w tych okolicznościach, do celów postanowień tytułu IV, artykułów 73, 74 i 75 niniejszego układu, protokołów 1, 2, 3, 5, 6 i 7 oraz stosownych postanowień protokołu 4 do niniejszego układu, przez "datę wejścia w życie niniejszego układu" rozumie się datę wejścia w życie stosownej umowy przejściowej w odniesieniu do obowiązków zawartych w postanowieniach, o których mowa powyżej.

Съставено в Люксембург на двадесет и девети април две хиляди и осма година.

Hecho en Luxemburgo, el veintinueve de abril de dosmile ocho.

V Lucemburku dne dvacátého devátého dubna dva tisíce osm.

Udfærdiget i Lussemburgu den niogtyvende April to tusind og otte.

Geschehen zu Luxemburg am neunundzwanzigsten April zweitausendacht.

Kahe tuhande kaheksanda aasta aprillikuu kahekümne üheksandal päeval Luxembourgis.

'Εγινε στο Λουξεμβούργο, στις είκοσι εννέα Απριλίου δύο χιλιάδες οκτώ.

Done at Lussemburgu on the twenty-ninth day of April in the year two thousand and eight.

Fait à Lussemburgu, le vingt-neuf avril deux mille huit.

Fatto a Lussemburgo, addì ventinove aprile duemilaotto.

Luksemburgā, divtūkstoš astotā gada divdesmit devītajā aprīlī.

Priimta du tūkstančiai aštuntų metų balandžio dvidešimt devintą dieną Liuksemburge.

Kelt Luxembourgban, a kétezer-nyolcadik év április huszonkilencedik napján.

Magħmul fil-Lussemburgu, fid-disgħa u għoxrin jum ta' April tas-sena elfejn u tmienja.

Gedaan te Luxemburg, de negenentwintigste April tweeduizend acht.

Sporządzono w Luksemburgu dnia dwudziestego dziewiątego kwietnia roku dwa tysiące ósmego.

Feito em Luxemburgo, em vinte e nove de Abril de dois mil e oito.

Întocmit la Luxemburg, la douăzeci ș i nouă aprilie două mii opt.

V Luxemburgu dňa dvadsiateho deviateho apríla dvetisícosem.

V Luxembourgu, dne devetindvajsetega aprila leta dva tisoč osem.

Tehty Luxemburgissa kahdentenakymmenentenäyhdeksäntenä päivänä huhtikuuta vuonna kaksituhattakahdeksan.

Som skedde i Luxemburg den tjugonionde April tjugohundraåtta.

Сачињено у Луксембургу, двадесетдеветог априла двехиљадеосме.

Voor het Koninkrijk België

Pour le Royaume de Belgique

Für das Königreich Belgien

(podpis pominięto)

Deze handtekening verbindt eveneens de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap, de Duitstalige Gemeenschap, het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Cette signature engage également la Communauté française, la Communauté flamande, la Communauté germanophone, la Région wallonne, la Région flamande et la Région de Bruxelles-Capitale.

Diese Unterschrift bindet zugleich die Deutschsprachige Gemeinschaft, die Flämische Gemeinschaft, die Französische Gemeinschaft, die Wallonische Region, die Flämische Region und die Region Brüssel-Hauptstadt.

(podpis pominięto)

За Релублика България

(podpis pominięto)

Za Českou republiku

(podpis pominięto)

På Kongeriget Danmarks vegne

(podpis pominięto)

Für die Bundesrepublik Deutschland

(podpis pominięto)

Eesti Vabariigi nimel

(podpis pominięto)

Thar cheann Na hÉireann

For Ireland

(podpis pominięto)

Για την Ελληνική Δημοκρατία

(podpis pominięto)

Por el Reino de España

(podpis pominięto)

Pour la République française

(podpis pominięto)

Per la Repubblica italiana

(podpis pominięto)

Για την Κυπριακή Δημοκρατία

(podpis pominięto)

Latvijas Republikas vārdā

(podpis pominięto)

Lietuvos Respublikos vardu

(podpis pominięto)

Pour le Grand-Duché de Luxembourg

(podpis pominięto)

A Magyar Köztársaság részéről

(podpis pominięto)

Gћal Malta

(podpis pominięto)

Voor het Koninkrijk der Nederlanden

(podpis pominięto)

Für die Republik Österreich

(podpis pominięto)

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

(podpis pominięto)

Pela República Portuguesa

(podpis pominięto)

Pentru România

(podpis pominięto)

Za Republiko Slovenijo

(podpis pominięto)

Za Slovenskú republiku

(podpis pominięto)

Suomen tasavallan puolesta

För Republiken Finland

(podpis pominięto)

För Konungariket Sverige

(podpis pominięto)

For the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland

(podpis pominięto)

За Европейската общност

Por las Comunidades Europeas

Za Evropská společenství

For De Europæiske Fællesskaber

Für die Europäischen Gemeinschaften

Euroopa ühenduste nimel

Για τις Ευρωπαϊκές Κοινότητες

For the European Communities

Pour les Communautés européennes

Per le Comunità europee

Eiropas Kopienu vārdā

Europos Bendrijų vardu

Az Európai Közösségek részéről

Għall-Komunitajiet Ewropej

Voor de Europese Gemeenschappen

W imieniu Wspólnot Europejskich

Pelas Comunitatea Europeias

Pentru Comunitatea Europeană

Za Európske spoločenstvá

Za Evropske skupnosti

Euroopan yhteisöjen puolesta

På europeiska gemenskapernas vägnar

(podpisy pominięto)

За Републику Србиjу

(podpis pominięto)

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  I

ZAŁĄCZNIK Ia

SERBSKIE KONCESJE NA WSPÓLNOTOWE PRODUKTY PRZEMYSŁOWE,

o których mowa w art. 21

grafika

ZAŁĄCZNIK  Ib

SERBSKIE KONCESJE NA WSPÓLNOTOWE PRODUKTY PRZEMYSŁOWE,

o których mowa w art. 21

grafika

ZAŁĄCZNIK  Ic

SERBSKIE KONCESJE NA WSPÓLNOTOWE PRODUKTY PRZEMYSŁOWE,

o których mowa w art. 21

grafika

ZAŁĄCZNIK  II

DEFINICJA MŁODEJ WOŁOWINY,

o której mowa w art. 26 ust. 3

grafika

ZAŁĄCZNIK  IIIa

SERBSKIE KONCESJE NA WSPÓLNOTOWE PRODUKTY ROLNE,

o których mowa w art. 27 ust. 2 lit. a)

grafika

ZAŁĄCZNIK  IIIb

SERBSKIE KONCESJE NA WSPÓLNOTOWE PRODUKTY ROLNE,

o których mowa w art. 27 ust. 2 lit. b)

grafika

ZAŁĄCZNIK  IIIc

SERBSKIE KONCESJE NA WSPÓLNOTOWE PRODUKTY ROLNE,

o których mowa w art. 27 ust. 2 lit. c)

grafika

ZAŁĄCZNIK  IIId

SERBSKIE KONCESJE NA WSPÓLNOTOWE PRODUKTY ROLNE

o których mowa w art. 27 ust. 2 lit. c)

grafika

ZAŁĄCZNIK  IIIE  ¹³

SERBSKIE KONCESJE CELNE NA PODSTAWOWE PRODUKTY ROLNE POCHODZĄCE Z UNII EUROPEJSKIEJ

(o których mowa w art. 27 ust. 3)

Wskazane cła (cła ad valorem lub cła specyficzne) będą stosowane od dnia wejścia w życie Protokołu w celu uwzględnienia przystąpienia Chorwacji do Unii Europejskiej względem produktów wymienionych w niniejszym załączniku w ramach ilości wskazanych dla każdego produktu

Kod CN (2013)	Wyszczególnienie	Ilość roczna (w tonach)	Stawka celna w ramach kontyngentu (% KNU)
0103	Świnie żywe: - Pozostałe:	200	0 %
0103 92	- - O masie 50 kg lub większej: - - - Gatunki domowe:
0103 92 11	- - - - Maciory mające prosiaki co najmniej raz, o masie nie mniejszej niż 160 kg
0103 92 19	- - - - Pozostałe
0206	Jadalne podroby z bydła, świń, owiec, kóz, koni, osłów, mułó lub osłomułów, świeże, schłodzone lub zamrożone: - Ze świń, zamrożone:	200	0 %
0206 41 00	- - Wątroby
0206 49 00	- - Pozostałe
0402	Mleko i śmietana, zagęszczone lub zawierające dodatek cukru lub innego środka słodzącego:	70	5 %
0402 10	- W proszku, granulkach lub w innej stałej postaci, o zawartości tłuszczu nieprzekraczającej 1,5 % masy - - Niezawierające dodatku cukru ani innego środka słodzącego:
0402 10 11	- - - W bezpośrednich opakowaniach o zawartości netto nieprzekraczającej 2,5 kg
0402 10 19	- - - Pozostałe - - Pozostałe
0402 10 99	- - - Pozostałe - W proszku, granulkach lub w innej stałej postaci, o zawartości tłuszczu przekraczającej 1,5 % masy:
0402 21	- - Niezawierające dodatku cukru ani innego środka słodzącego: - - - O zawartości tłuszczu nieprzekraczającej 27 % masy:
0402 21 11	- - - - W bezpośrednich opakowaniach o zawartości netto nieprzekraczającej 2,5 kg
0402 21 18	- - - - Pozostałe
0406	Ser i twaróg:	50	0 %
0406 10	- Ser (niedojrzewający lub niekonserwowany) świeży, włącznie z serem serwatkowym i twaróg
0406 10 20	- - O zawartości tłuszczu nieprzekraczającej 40 % masy:
0406 10 80	- - Pozostałe
0406 30	- Ser przetworzony (ser topiony), nietarty lub nieproszkowany:
0406 30 10	- - Do produkcji którego nie użyto innych serów, jak Emmentaler, Gruyère i Appenzell i który może zawierać jako dodatek ziołowy ser Glarus (znany jako Schabziger), pakowany do sprzedaży detalicznej, o zawartości tłuszczu w suchej masie nieprzekraczającej 56 % masy - - Pozostały: - - - O zawartości tłuszczu nieprzekraczającej 36 % masy i o zawartości tłuszczu w suchej masie:
0406 30 31	- - - - Nieprzekraczającej 48 % masy
0406 30 39	- - - - Przekraczającej 48 % masy
0406 30 90	- - - O zawartości tłuszczu przekraczającej 36 % masy
0406 90	- Pozostałe sery: - - Pozostałe:
0406 90 13	- - - Emmentaler
0406 90 15	- - - Gruyère, Sbrinz
0406 90 17	- - - Bergkäse, Appenzell
0406 90 18	- - - Fromage fribourgeois, Vacherin Mont d'Or i Tête de Moine
0406 90 19	- - - Ser ziołowy Glarus (znany jako Schabziger) zrobiony z odtłuszczonego mleka i zmieszany z drobno zmielonymi ziołami
0406 90 21	- - - Cheddar
0406 90 23	- - - Edam
0406 90 25	- - - Tilsit
0406 90 27	- - - Butterkäse
0406 90 29	- - - Kashkaval
0406 90 32	- - - Feta
0406 90 37	- - - Finlandia
0406 90 39	- - - Jarlsberg - - - Pozostałe
0406 90 50	- - - - Ser z mleka owiec lub mleka bawołów, w pojemnikach zawierających solankę lub w butelkach z owczej lub koziej skóry
	- - - - Pozostałe: - - - - - O zawartości tłuszczu nieprzekraczającej 40 % masy i o zawartości wody, w substancji beztłuszczowej: - - - - - - Nieprzekraczającej 47 % masy:
0406 90 61	- - - - - - - Grana Padano, Parmigiano Reggiano
0406 90 63	- - - - - - - Fiore Sardo, Pecorino
0406 90 69	- - - - - - - Pozostałe: - - - - - - Przekraczającej 47 % masy, ale nieprzekraczającej 72 % masy:
0406 90 73	- - - - - - - Provolone
0406 90 75	- - - - - - - Asiago, Caciocavallo, Montasio, Ragusano
0406 90 76	- - - - - - - Danbo, Fontal, Fontina, Fynbo, Havarti, Maribo, Samsø
0406 90 78	- - - - - - - Gouda
0406 90 79	- - - - - - - Esrom, Italico, Kernhem, Saint-Nectaire, Saint-Paulin, Taleggio
0406 90 81	- - - - - - - Cantal, Cheshire, Wensleydale, Lancashire, Double Gloucester, Blarney, Colby, Monterey
0406 90 82	- - - - - - - Camembert
0406 90 84	- - - - - - - Brie - - - - - - - Pozostałe sery, o zawartości wody w substancji beztłuszczowej:
0406 90 86	- - - - - - - - Przekraczającej 47 % masy, ale nieprzekraczającej 52 % masy:
0406 90 87	- - - - - - - - Przekraczającej 52 % masy, ale nieprzekraczającej 62 % masy:
0406 90 88	- - - - - - - - Przekraczającej 62 % masy, ale nieprzekraczającej 72 % masy:
0406 90 93	- - - - - - Przekraczającej 72 % masy
0406 90 99	- - - - - Pozostałe
0701	Ziemniaki, świeże lub schłodzone:	165	0 %
0701 90	- Pozostałe: - - Pozostałe:
0701 90 90	- - - Pozostałe
0710	Warzywa (niepoddane obróbce cieplnej lub ugotowane na parze lub w wodzie), zamrożone: - Warzywa strączkowe, nawet łuskane	20	0 %
0710 21 00	- - Groch (Pisum sativum)
1001	Pszenica i meslin:	300	0 %
	- Pozostałe:
1001 99 00	- - Pozostałe
1005	Kukurydza:	270	0 %
1005 10	- Nasiona: - - Hybrydy:
1005 10 15	- - - Hybrydy zwykłe
1005 10 18	- - - Pozostałe:
ex 1005 10 18	- - - - Hybrydy podwójne i hybrydy szczytowo-krzyżowe nasion kukurydzy
1512	Olej z nasion słonecznika, z krokosza barwierskiego lub z nasion bawełny i ich frakcje, nawet rafinowane, ale niemodyfikowane chemicznie: - Olej z nasion słonecznika lub z krokosza barwierskiego i ich frakcje:	60	5 %
1512 19	- - Pozostałe:
1512 19 90	- - - Pozostałe
1602	Pozostałe mięso, podroby lub krew, przetworzone lub zakonserwowane:	150	0 %
1602 10 00	- Przetwory homogenizowane - Ze świń:
1602 41	- - Szynki i ich kawałki
1602 42	- - Łopatki i ich kawałki
1602 49	- - Pozostałe, włącznie z mieszankami:
1602 50	- Z bydła
1701	Cukier trzcinowy lub buraczany i chemicznie czysta sacharoza, w postaci stałej: - Cukier surowy niezawierający dodatku środków aromatyzujących lub barwiących:	70	20 %
1701 12	- - Cukier buraczany:
1701 12 90	- - - Pozostały
1701 14	- - Pozostały cukier trzcinowy:
1701 14 90	- - - Pozostały
	- Pozostały:
1701 91 00	- - Zawierający dodatek środków aromatyzujących lub barwiących
1701 99	- - Pozostały:
1701 99 10	- - - Cukier biały
1701 99 90	- - - Pozostały
2009	Soki owocowe (włączając moszcz gronowy) i soki warzywne niesfermentowane i niezawierające dodatku alkoholu, nawet z dodatkiem cukru lub innej substancji słodzącej: - Sok z dowolnego innego pojedynczego owocu lub z dowolnego warzywa:	20	0 %
2009 89	- - Pozostałe:
	- - - O liczbie Brixa nieprzekraczającej 67:
	- - - - Pozostałe:
	- - - - - Pozostałe:
	- - - - - - Niezawierające dodatku cukru:
2009 89 96	- - - - - - - Sok wiśniowy i czereśniowy
2401	Tytoń nieprzetworzony; odpady tytoniowe:	75	0 %
2401 10	- Tytoń nieodżyłowany:
2401 10 35	- - Tytoń suszony powietrzem na jasny
2401 10 60	- - Tytoń typu Oriental suszony na słońcu
2401 10 85	- - Tytoń suszony ogniowo-rurowo
2401 20	- Tytoń częściowo lub całkowicie odżyłowany:
2401 20 35	- - Tytoń suszony powietrzem na jasny
2401 20 60	- - Tytoń typu Oriental suszony na słońcu
2401 20 85	- - Tytoń suszony ogniowo-rurowo
2401 20 95	- - Pozostały
2401 30 00	- Odpady tytoniu

ZAŁĄCZNIK  IV

KONCESJE WSPÓLNOTOWE NA SERBSKIE PRODUKTY RYBOŁÓWSTWA,

o których mowa w art. 29 ust. 2

grafika

ZAŁĄCZNIK  V

SERBSKIE KONCESJE NA WSPÓLNOTOWE PRODUKTY RYBOŁÓWSTWA,

o których mowa w art. 30 ust. 2

grafika

ZAŁĄCZNIK  VI

SWOBODA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI: USŁUGI FINANSOWE,

o których mowa w tytule V rozdział II

USŁUGI FINANSOWE: DEFINICJE

Pod pojęciem "usługi finansowej" rozumie się każdą usługę o charakterze finansowym, świadczoną przez usługodawcę finansowego jednej ze Stron.

Usługi finansowe obejmują następujące rodzaje działalności:

A. Wszelkie usługi ubezpieczeniowe oraz inne związane z ubezpieczeniami:

1. ubezpieczenia bezpośrednie (w tym koasekuracja):

a) na życie;

b) ubezpieczenie inne niż na życie;

2. reasekuracja i retrocesja;

3. pośrednictwo ubezpieczeniowe, takie jak usługi brokerskie i agencyjne;

4. pomocnicze usługi ubezpieczeniowe, takie jak doradztwo ubezpieczeniowe, usługi aktuarialne, ocena ryzyka oraz likwidacja szkód.

B. Usługi bankowe i inne usługi finansowe (z wyłączeniem ubezpieczeń):

1. przyjmowanie depozytów i innych funduszy zwrotnych od ludności;

2. udzielanie wszelkiego rodzaju pożyczek i kredytów, w tym między innymi kredytów konsumenckich i kredytów hipotecznych, factoring oraz finansowanie transakcji handlowych;

3. leasing finansowy;

4. wszelkiego rodzaju usługi w sferze płatności i transferu środków pieniężnych, w tym kart kredytowych, debetowych, czeków podróżnych oraz czeków;

5. gwarancje i zobowiązania;

6. operacje przeprowadzane na własny rachunek lub na rachunek klientów, zarówno na giełdzie, jak i na rynku pozagiełdowym i w inny sposób za pomocą:

a) instrumentów rynku pieniężnego (czeki, weksle, certyfikaty depozytowe itp.);

b) waluty obcej;

c) instrumentów pochodnych w tym, miedzy innymi, transakcje typu financial futures i opcje.

d) kursu walutowego i stóp procentowych, w tym instrumenty takie jak transakcje swapowe, transakcje FRA (Forward Rate Agreement) itp.

e) zbywalnych papierów wartościowych.

f) innych instrumentów zbywalnych i aktywów finansowych, w tym kruszcu;

7. uczestnictwo w emisji wszelkiego rodzaju papierów wartościowych, w tym w gwarantowaniu i inwestycjach (publicznych i prywatnych) w charakterze agenta oraz świadczenie usług z tym związanych;

8. działalność maklerska na rynku pieniężnym;

9. zarządzanie majątkiem, a szczególnie zarządzanie środkami pieniężnymi i portfelem, wszelkie formy zarządzania inwestycjami zbiorowymi, zarządzanie funduszem emerytalnym oraz usługi w zakresie przechowywania, deponowania i powiernictwa;

10. usługi rozrachunkowe i rozliczeniowe w odniesieniu do aktywów finansowych, takich jak papiery wartościowe, instrumenty pochodne i inne instrumenty zbywalne.

11. dostarczanie i przekazywanie informacji finansowych oraz przetwarzanie danych finansowych, udostępnianie związanego z nimi oprogramowania przez usługodawców świadczących inne usługi finansowe;

12. doradztwo i inne pomocnicze usługi finansowe odnośnie do wszystkich rodzajów działalności wymienionych w pkt 1-11, w tym informacje i analiza kredytowa, badania i doradztwo odnośnie do inwestycji i tworzenia portfela aktywów, doradztwo w zakresie nabywania oraz restrukturyzacji i strategii przedsiębiorstw.

Definicja usług finansowych nie obejmuje następującej działalności:

a) działalności prowadzonej przez banki centralne albo inne instytucje publiczne w ramach realizacji założeń polityki pieniężnej i odnoszącej się do kursu walutowego;

b) działalności prowadzonej przez banki centralne, organizacje, administrację lub instytucje publiczne, w imieniu rządu lub przy posiadaniu gwarancji rządowych, z wyjątkiem sytuacji, gdy działalność taka może być realizowana przez usługodawców świadczących usługi finansowe w konkurencji z tymi podmiotami publicznymi;

c) działalności stanowiącej część ustawowego systemu ubezpieczeń społecznych albo powszechnego programu emerytalnego, z wyjątkiem sytuacji, gdy działalność taka może być realizowana przez usługodawców świadczących usługi finansowe w konkurencji z tymi podmiotami publicznymi.

ZAŁĄCZNIK  VII

PRAWA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ, PRZEMYSŁOWEJ I HANDLOWEJ

o których mowa w art. 75

1. Art. 75 ust. 4 niniejszego układu dotyczy wymienionych poniżej wielostronnych konwencji, których państwa członkowskie są stronami lub które są faktycznie stosowane przez państwa członkowskie:

- Traktat o prawie patentowym (Genewa, 2000 r.);

- Międzynarodowa konwencja o ochronie nowych odmian roślin (konwencja UPOV, Paryż, 1961 r., zrewidowana w 1972, 1978 i 1991 r.);

2. Strony potwierdzają, że przywiązują duże znaczenie do zobowiązań wynikających z następujących wielostronnych konwencji:

- Konwencja o ustanowieniu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (konwencja WIPO, Sztokholm, 1967, zmieniona w 1979 r.);

- Konwencja berneńska o ochronie dzieł literackich i artystycznych (Akt paryski, 1971);

- Konwencja brukselska dotycząca rozpowszechniania sygnałów będących nośnikami programów transmitowanych drogą satelitarną (Bruksela, 1974);

- Traktat budapeszteński o międzynarodowym uznawaniu depozytu drobnoustrojów dla celów postępowania patentowego (Budapeszt, 1977, zmieniony w 1980 r.);

- Porozumienie haskie dotyczące międzynarodowej rejestracji wzorów przemysłowych (Akt londyński, 1934, i Akt haski, 1960);

- Porozumienie z Locarno ustanawiające międzynarodową klasyfikację wzorów przemysłowych (Locarno, 1968, zmienione w 1979 r.);

- Porozumienie madryckie o międzynarodowej rejestracji znaków (Akt sztokholmski, 1967, zmieniony w 1979 r.);

- Protokół dotyczący porozumienia madryckiego o międzynarodowej rejestracji znaków (protokół madrycki, 1989),

- Porozumienie nicejskie dotyczące międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług do celów rejestracji znaków (Genewa, 1977, zmienione w 1979 r.);

- Konwencja paryska o ochronie własności przemysłowej (Akt sztokholmski, 1967, zmieniony w 1979 r.);

- Traktat o współpracy patentowej (Waszyngton, 1970, zmieniony w 1979 r. i zmodyfikowany w 1984 r.);

- Konwencja o ochronie producentów nagrań fonograficznych przed nieupoważnionym powielaniem ich nagrań fonograficznych (konwencja fonograficzna, Genewa, 1971);

- Międzynarodowa konwencja o ochronie wykonawców, producentów nagrań fonograficznych oraz organizacji nadawczych (konwencja rzymska, 1961);

- Porozumienie strasburskie dotyczące międzynarodowej klasyfikacji patentowej (Strasburg, 1971, zmienione w 1979 r.);

- Traktat o znakach towarowych (Genewa, 1994);

- Porozumienie wiedeńskie ustanawiające międzynarodową klasyfikację elementów obrazowych znaków (Wiedeń, 1973, zmienione w 1985 r.);

- Traktat WIPO o prawie autorskim (Genewa, 1996);

- Traktat WIPO o wykonaniach artystycznych i nagraniach fonograficznych (Genewa, 1996).

- Konwencja o patencie europejskim;

- Porozumienie WTO w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej.

PROTOKÓŁ 1  ¹⁴

w sprawie handlu przetworzonymi produktami rolnymi między wspólnotą a serbią

Artykuł  1

1. Wspólnota oraz Serbia stosują w stosunku do przetworzonych produktów rolnych opłaty celne wymienione odpowiednio w załączniku I i załączniku II na warunkach w nich określonych, niezależnie od ograniczeń kontyngentowych.

2. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia podejmuje decyzje w sprawie:

a) rozszerzenia wykazu przetworzonych produktów rolnych, na mocy niniejszego protokołu;

b) zmian stawek celnych określonych w załącznikach I i II;

c) powiększenia lub zniesienia kontyngentów taryfowych.

3. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może zastąpić należności celne ustanowione w niniejszym protokole systemem ustanowionym na podstawie odpowiednich cen rynkowych obowiązujących we Wspólnocie i w Serbii na produkty rolne faktycznie stosowane przy wytwarzaniu przetworzonych produktów rolnych objętych niniejszym protokołem.

Artykuł  2

Stawki celne stosowane na podstawie artykułu 1 niniejszego protokołu mogą zostać obniżone decyzją Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia:

a) kiedy w handlu między Wspólnotą a Serbią obniżone są cła stosowane do produktów podstawowych; lub

b) w odpowiedzi na obniżkę wynikającą z wzajemnych preferencji dotyczących przetworzonych produktów rolnych.

Obniżkę określoną w literze a) oblicza się w oparciu o część stawki celnej wskazanej jako element rolny, który powinien odpowiadać produktom rolnym rzeczywiście używanym do produkcji określonych przetworzonych produktów rolnych i który powinien zostać odliczony od stawki celnej stosowanej do podstawowych produktów rolnych.

Artykuł  3

Wspólnota i Serbia informują się wzajemnie o uzgodnieniach administracyjnych przyjętych w stosunku do produktów objętych niniejszym protokołem. Uzgodnienia te powinny zapewnić równe traktowanie wszystkich zainteresowanych stron i powinny być możliwie jak najprostsze i jak najbardziej elastyczne.

ZAŁĄCZNIK I DO PROTOKOŁU 1

CŁA STOSOWANE PRZY PRZYWOZIE DO WSPÓLNOTY TOWARÓW POCHODZĄCYCH Z SERBII

grafika

ZAŁĄCZNIK II DO PROTOKOŁU 1

CŁA STOSOWANE PRZY PRZYWOZIE DO WSPÓLNOTY TOWARÓW POCHODZĄCYCH Z SERBII

(pośrednio lub stopniowo)

grafika

ZAŁĄCZNIK III DO PROTOKOŁU 1

KONTYNGENTY TARYFOWE MAJĄCE ZASTOSOWANIE DO TOWARÓW POCHODZĄCYCH Z UNII EUROPEJSKIEJ PRZY PRZYWOZIE DO SERBII,

o których mowa w art. 25

Kod CN (2013)	Wyszczególnienie	Ilość roczna (w tonach)	Stawka celna w ramach kontyngentu
0403	Maślanka, mleko zsiadłe i śmietana ukwaszona, jogurt, kefir i inne sfermentowane lub zakwaszone mleko i śmietana, nawet zagęszczone lub zawierające dodatek cukru lub innego środka słodzącego, lub aromatyzowane lub zawierające dodatek owoców, orzechów lub kakao:	190	0 %
0403 10	- Jogurt:
	- - Niearomatyzowane ani niezawierające dodatku owoców, orzechów lub kakao
	- - - Niezawierający dodatku cukru lub innego środka słodzącego, o zawartości tłuszczu
0403 10 11	- - - - Nieprzekraczającej 3 % masy
0403 10 13	- - - - Przekraczającej 3 % masy, ale nieprzekraczającej 6 % masy:
0403 90	- Pozostałe:
	- - Aromatyzowane lub zawierające dodatek owoców, orzechów lub kakao:
	- - - Pozostałe, o zawartości tłuszczu mlecznego
0403 90 91	- - - - Nieprzekraczającej 3 % masy
0403 90 93	- - - - Przekraczającej 3 % masy, ale nieprzekraczającej 6 % masy:
2207	Alkohol etylowy nieskażony o objętościowej mocy alkoholu 80 % obj. lub większej; alkohol etylowy i pozostałe wyroby alkoholowe, o dowolnej mocy, skażone:	1 180	0 %
2207 10 00	- Alkohol etylowy nieskażony o objętościowej mocy alkoholu 80 % obj. lub większej;
2402	Cygara, nawet z obciętymi końcami, cygaretki i papierosy, z tytoniu lub namiastek tytoniu:	25 1 600	10 % 15 %
2402 20	- Papierosy zawierające tytoń:
2402 20 90	- - Pozostałe

PROTOKÓŁ 2  ¹⁵

w sprawie wzajemnych preferencyjnych koncesji na niektóre wina, wzajemnego uznawania, ochrony i kontroli nazw win, wyrobów spirytusowych i win aromatyzowanych

Artykuł  1

Niniejszy protokół zawiera:

(1) Umowę w sprawie wzajemnych preferencyjnych koncesji handlowych na niektóre wina (załącznik I do niniejszego protokołu).

(2) Umowę w sprawie wzajemnego uznawania, ochrony i kontroli nazw win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych (załącznik II do niniejszego protokołu).

Artykuł  2

Umowy, o których mowa w art. 1 niniejszego protokołu, stosuje się do:

(1) win objętych pozycją 22.04 zharmonizowanego systemu według Międzynarodowej konwencji w sprawie zharmonizowanego systemu oznaczania i kodowania towarów, zawartej w Brukseli dnia 14 czerwca 1983 roku, które wyprodukowano ze świeżych winogron,

a) pochodzących ze Wspólnoty, wyprodukowanych zgodnie z przepisami dotyczącymi praktyk i procesów enologicznych, o których mowa w tytule V rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999 z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie wspólnej organizacji rynku wina ¹⁶ , z późniejszymi zmianami, oraz zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1622/2000 z dnia 24 lipca 2000 r. ustanawiającym szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia (WE) nr 1493/1999 w sprawie wspólnej organizacji rynku wina oraz ustanawiającym wspólnotowy kodeks praktyk i procesów enologicznych ¹⁷ , z późniejszymi zmianami.

Lub

b) pochodzących z Serbii, wyprodukowanych zgodnie z przepisami dotyczącymi praktyk i procesów enologicznych oraz w zgodzie z prawem serbskim. Wspomniane wyżej przepisy dotyczące praktyk i procesów enologicznych muszą być zgodne z prawem wspólnotowym.

(2) napojów spirytusowych objętych pozycją 22.08 konwencji, o której mowa w ust. 1, które:

a) pochodzą ze Wspólnoty i są zgodne z rozporządzeniem Rady (EWG) nr 1576/89 z dnia 29 maja 1989 r. ustanawiającym ogólne zasady definicji, opisu i prezentacji napojów spirytusowych ¹⁸ , z późniejszymi zmianami, oraz z rozporządzeniem Komisji (EWG) nr 1014/90 z dnia 24 kwietnia 1990 r. ustanawiającym szczegółowe przepisy wykonawcze dla definicji, opisu i prezentacji napojów spirytusowych ¹⁹ , z późniejszymi zmianami,

lub

b) pochodzą z Serbii i zostały wyprodukowane w zgodzie z prawem serbskim, które z kolei musi być zgodne z prawem wspólnotowym.

(3) win aromatyzowanych objętych pozycją 22.05 konwencji, o której mowa w ust. 1, które:

a) pochodzą ze Wspólnoty i są zgodne z rozporządzeniem Rady (EWG) nr 1601/91 z dnia 10 czerwca 1991 r. ustanawiającym ogólne zasady definicji, opisu i prezentacji win aromatyzowanych, aromatyzowanych napojów winopochodnych i aromatyzowanych koktajli winopodobnych ²⁰ , z późniejszymi zmianami,

lub

b) pochodzą z Serbii i zostały wyprodukowane w zgodzie z prawem serbskim, które z kolei musi być zgodne z prawem wspólnotowym.

ZAŁĄCZNIK I DO PROTOKOŁU 2

UMOWA

między wspólnotą a serbią w sprawie wzajemnych preferencyjnych koncesji handlowych na niektóre wina

1. Przywóz do Unii Europejskiej następujących win, o których mowa w art. 2 niniejszego Protokołu, zostaje objęty koncesjami określonymi poniżej:

Kod CN	Wyszczególnienie (zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. b) Protokołu 2)	Stosowana stawka celna	Roczna ilość (hl)	Postanowienia szczególne
ex 2204 10	Gatunkowe wino musujące	Zwolnienie	55 000	(1)
ex 2204 21	Wino ze świeżych winogron
ex 2204 29	Wino ze świeżych winogron	Zwolnienie	12 300	(1)
(1) Na wniosek jednej ze Stron mogą zostać przeprowadzone konsultacje mające na celu dostosowanie kontyngentów poprzez przeniesienie ilości z kontyngentu dotyczącego pozycji ex 2204 29 do kontyngentu dotyczącego pozycji ex 2204 10 oraz ex 2204 21.

2. Wspólnota przyznaje preferencyjną zerową stawkę celną w ramach kontyngentów taryfowych wymienionych w pkt 1, pod warunkiem że Serbia nie będzie wspierać wywozu tych ilości żadnymi dotacjami wywozowymi.

3. Przywóz do Serbii następujących win, o których mowa w art. 2 niniejszego protokołu, zostaje objęty koncesjami określonymi poniżej:

Serbski kod taryfy celnej	Wyszczególnienie (zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. a)) protokołu 2	Obowiązujące cło	Ilość w momencie wejście w życie (hl)
ex 2204 10 ex 2204 21	Gatunkowe wino musujące Wino ze świeżych winogron	zwolnienie	25 000

4. Serbia przyznaje preferencyjną zerową stawkę celną w ramach kontyngentów taryfowych wymienionych w pkt 3, pod warunkiem że Wspólnota nie będzie wspierać wywozu tych ilości żadnymi dotacjami wywozowymi.

5. Reguły pochodzenia mające zastosowanie na mocy umowy zawartej w niniejszym załączniku są określone w protokole 3 do układu o stabilizacji i stowarzyszeniu.

6. Przywóz wina w ramach koncesji określonych w niniejszej umowie jest objęty wymogiem przedstawienia zaświadczenia i dokumentu towarzyszącego zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 883/2001 z dnia 24 kwietnia 2001 r. ustanawiającym szczegółowe zasady wykonywania rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999 w odniesieniu do handlu z państwami trzecimi produktami w sektorze wina ²¹ , stwierdzających, że dane wino jest zgodne z art. 2 ust. 1 protokołu 2. Zaświadczenie i dokument towarzyszący wydaje wzajemnie uznawany organ urzędowy widniejący w sporządzonym wspólnie wykazie.

7. Nie później niż trzy lata od daty wejścia w życie niniejszej umowy Strony zbadają możliwości wzajemnego przyznania dalszych koncesji, biorąc pod uwagę rozwój wzajemnego handlu winem.

8. Strony zadbają o to, by przyznane sobie wzajemnie korzyści nie były podważane przez inne środki.

9. Na wniosek jednej ze Stron odbędą się konsultacje w sprawie problemów związanych ze sposobem funkcjonowania umowy zawartej w niniejszym załączniku.

ZAŁĄCZNIK II DO PROTOKOŁU 2

UMOWA

między Wspólnotą a Serbią w sprawie wzajemnego uznawania, ochrony i kontroli nazw win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych

Artykuł  1

Cele

1. Strony, na zasadzie równego traktowania i wzajemności, uznają, chronią i kontrolują nazwy produktów, o których mowa w art. 2 niniejszego protokołu zgodnie z warunkami określonymi w niniejszym załączniku.

2. Strony przyjmują wszelkie ogólne i szczególne środki konieczne do wypełnienia zobowiązań i osiągnięcia celów określonych w niniejszej umowie.

Artykuł  2

Definicje

Do celów umowy zawartej w niniejszym załączniku oraz o ile wyraźnie nie przewidziano w niej inaczej:

a) określenie "pochodzący", w przypadku, gdy jest używane w odniesieniu do nazwy strony układu, oznacza że:

- wino jest produkowane w całości na terytorium danej Strony wyłącznie z winogron, które zostały w całości zebrane na jej terytorium,

- napój spirytusowy lub wino aromatyzowane jest produkowane na terytorium danej Strony;

b) "oznaczenie geograficzne", wymienione w dodatku 1, to oznaczenie zgodne z definicją zawartą w art. 22 ust. 1 Porozumienia w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej (dalej zwanego "porozumieniem TRIPS");

c) "tradycyjne określenie" oznacza tradycyjnie stosowaną nazwę, jak wyszczególniono w dodatku 2, odnoszącą się w szczególności do metody produkcji lub do jakości, koloru, rodzaju lub miejsca, lub określonego wydarzenia związanego z historią danego wina, uznawaną na mocy przepisów ustawowych i wykonawczych Strony na potrzeby opisu i prezentacji danego wina pochodzącego z terytorium tej Strony;

d) "homonimiczny" oznacza takie samo oznaczenie geograficzne lub tradycyjne określenie, lub termin podobny w stopniu mogącym powodować nieporozumienia, stosowane w celu oznaczenia różnych miejsc pochodzenia, procedur lub przedmiotów;

e) "opis" oznacza wyrazy stosowane do opisu wina, napoju spirytusowego lub wina aromatyzowanego na etykiecie lub w dokumentach towarzyszących przewozowi wina, napoju spirytusowego lub wina aromatyzowanego, a także w dokumentach handlowych, szczególnie na fakturach i w specyfikacjach wysyłkowych oraz w materiałach reklamowych;

f) "etykiety" oznaczają wszystkie opisy i inne odniesienia, znaki, wzory, oznaczenia geograficzne lub znaki towarowe służące do identyfikacji wina, napojów spirytusowych lub win aromatyzowanych, znajdujące się na tym samym pojemniku, w tym na zamknięciu butelki lub na przyczepionej do pojemnika przywieszce oraz na osłonie szyjki butelki;

g) "prezentacja" oznacza wszelkie terminy, aluzje i tym podobne, odnoszące się do wina, napoju spirytusowego lub wina aromatyzowanego, umieszczane na etykietach, opakowaniu; na pojemnikach, zamknięciach, w reklamach lub stosowane we wszelkiego rodzaju promocjach;

h) "opakowanie" oznacza ochronne opakowania, takie jak papier, wszelkiego rodzaju otuliny słomiane, kartony i skrzynki używane do transportu jednego lub wielu pojemników lub do sprzedaży konsumentowi końcowemu;

i) określenie "wyprodukowany" odnosi się do całego procesu wytwarzania wina, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych;

j) "wino" oznacza wyłącznie napój uzyskany w procesie pełnej lub częściowej fermentacji alkoholowej świeżych winogron odmian winorośli, o których mowa w umowie zawartej w niniejszym załączniku, prasowanych lub nie, lub moszczu z tych winogron;

k) "odmiany winorośli" oznaczają odmiany roślin gatunku Vitis vinifera, bez uszczerbku dla przepisów prawnych danej Strony dotyczące użytkowania różnych odmian winorośli do produkcji wina na jej terytorium;

l) "porozumienie WTO" oznacza porozumienie z Marrakeszu ustanawiające Światową Organizację Handlu sporządzone dnia 15 kwietnia 1994 r.

Artykuł  3

Ogólne zasady przywozu i wprowadzania do obrotu

O ile umowa zawarta w niniejszym załączniku nie stanowi inaczej, przywozu i wprowadzenia do produktów, o których mowa w art. 2, dokonuje się zgodnie z przepisami ustawowymi i wykonawczymi obowiązującymi na terytorium danej Strony.

TYTUŁ  I

WZAJEMNA OCHRONA NAZW WIN, NAPOJÓW SPIRYTUSOWYCH I WIN AROMATYZOWANYCH

Artykuł  4

Nazwy chronione

Bez uszczerbku dla art. 5, 6 i 7 niniejszego załącznika, ochroną obejmuje się następujące produkty:

a) w odniesieniu do produktów, o których mowa w art. 2:

- odniesienia do nazwy państwa członkowskiego, z którego pochodzi wino, napój spirytusowy lub wino aromatyzowane, lub inne nazwy określające to państwo członkowskie,

- oznaczenia geograficzne, wymienione w dodatku 1, część A, pkt a) - dla win, b) - dla napojów spirytusowych i c) - dla win aromatyzowanych,

- tradycyjne określenia wymienione w dodatku 2, część A.

b) w przypadku win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych pochodzących z Serbii:

- odniesienia do nazwy "Serbia" lub innej nazwy określającej to państwo,

- oznaczenia geograficzne, wymienione w dodatku 1, część B, pkt a) - dla win, b) - dla napojów spirytusowych i c) - dla win aromatyzowanych

- tradycyjne określenia wyszczególnione w części B dodatku 2

Artykuł  5

Ochrona nazw odnoszących się do państw członkowskich Wspólnoty i do Serbii

1. W Serbii odniesienia do państw członkowskich Wspólnoty i inne nazwy określające państwa członkowskie, mające na celu określenie pochodzenia wina, napoju spirytusowego i wina aromatyzowanego:

a) będą zastrzeżone dla win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych pochodzących z danego państwa członkowskiego oraz

b) nie będą używane przez Wspólnotę w inny sposób, niż zgodnie z warunkami określonymi w przepisach ustawowych i wykonawczych Wspólnoty.

2. We Wspólnocie odniesienia do Serbii i inne nazwy określające Serbię, mające na celu określenie pochodzenia wina, napoju spirytusowego i wina aromatyzowanego:

a) będą zastrzeżone dla win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych pochodzących z Serbii oraz

b) nie będą używane przez Serbię w inny sposób niż zgodnie z warunkami określonymi w serbskich przepisach ustawowych i wykonawczych.

Artykuł  6

Ochrona oznaczeń geograficznych

1. W Serbii oznaczenia geograficzne odnoszące się do Wspólnoty, wymienione w dodatku 1, część A:

a) są chronione w odniesieniu do win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych pochodzących ze Wspólnoty, oraz

b) nie będą używane w inny sposób, niż zgodnie z warunkami określonymi w przepisach ustawowych i wykonawczych Wspólnoty.

2. We Wspólnocie oznaczenia geograficzne odnoszące się do Serbii, wymienione w dodatku 1, część B:

a) są zastrzeżone dla win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych pochodzących z Serbii, oraz

b) nie mogą być używane w inny sposób, niż zgodnie z warunkami określonymi w serbskich przepisach ustawowych i wykonawczych.

Niezależnie od art. 2 ust. 2 lit. b) protokołu 2, w zakresie, w jakim dotyczy on prawodawstwa UE odnoszącego się do napojów spirytusowych, nazwy handlowe napojów spirytusowych pochodzących z Serbii i sprzedawanych na terytorium UE nie mogą być uzupełniane ani zastępowane oznaczeniem geograficznym.

3. Strony przyjmują wszelkie zgodne z umową zawartą w niniejszym załączniku środki konieczne do wzajemnej ochrony nazw, o których mowa w art. 4 lit. a) tiret drugie i lit. b) tiret drugie, które są używane do opisu i prezentacji win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych pochodzących z terytoriów Stron. W tym celu każda ze Stron stosuje właściwe środki prawne, o których mowa w art. 23 porozumienia TRIPS, by zapewnić skuteczną ochronę i zapobiec przypadkom stosowania oznaczeń geograficznych i tradycyjnych określeń do oznaczania win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych nieobjętych odpowiednimi oznaczeniami i opisami.

4. Oznaczenia geograficzne, o których mowa w art. 4, są zastrzeżone wyłącznie dla produktów pochodzących z terytorium tej Strony, do której się odnoszą, i mogą być stosowane wyłącznie zgodnie z warunkami określonymi w przepisach ustawowych i wykonawczych tej Strony.

5. Ochrona przewidziana w umowie zawartej w niniejszym załączniku w szczególności zakazuje stosowania nazw chronionych w odniesieniu do win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych, które nie pochodzą ze wskazanego obszaru geograficznego, i ma zastosowanie nawet wtedy, gdy:

- wskazane jest faktyczne pochodzenie wina, napoju spirytusowego lub wina aromatyzowanego,

- dane oznaczenie geograficzne zostało przetłumaczone,

- nazwie towarzyszą terminy takie jak "rodzaj", "typ", "styl", "imitacja", "metoda" lub podobne,

- chronionej nazwy używa się w dowolny sposób w odniesieniu do produktów objętych pozycją 20.09 zharmonizowanego systemu Międzynarodowej konwencji w sprawie zharmonizowanego systemu oznaczania i kodowania towarów, sporządzonej w Brukseli dnia 14 czerwca 1983 r.

6. Jeżeli oznaczenia geograficzne wymienione w dodatku 1 są homonimiczne, chronione są wszystkie oznaczenia, pod warunkiem że zostały użyte w dobrej wierze. Strony wspólnie określają praktyczne warunki stosowania, na podstawie których rozróżniane będą homonimiczne oznaczenia geograficzne, uwzględniając przy tym potrzebę równoważnego traktowania producentów oraz dbając o to, aby nie wprowadzać w błąd konsumentów.

7. Jeżeli oznaczenie geograficzne wymienione w dodatku 1 i oznaczenie geograficzne z kraju trzeciego są homonimiczne, stosuje się art. 23 ust. 3 porozumienia TRIPS.

8. Postanowienia umowy zawartej w niniejszym załączniku w żaden sposób nie naruszają prawa jakiejkolwiek osoby do używania do celów handlowych swojej własnej nazwy (nazwiska) lub nazwy (nazwiska) swojego poprzednika, z wyjątkiem przypadku, gdy dana nazwa (nazwisko) stosowana jest w sposób wprowadzający w błąd konsumentów.

9. Żadne postanowienia umowy zawartej w niniejszym załączniku nie zobowiązują żadnej ze Stron do ochrony oznaczenia geograficznego drugiej Strony, jak wymienione w dodatku 1, jeżeli oznaczenie to nie jest lub przestaje być chronione w swoim kraju pochodzenia lub jeżeli w tym kraju wyszło z użycia.

10. Z dniem wejścia w życie niniejszej umowy Strony przestają uznawać chronione nazwy geograficzne wymienione w dodatku 1 za zwyczajowe, używane w języku potocznym Stron, pospolite nazwy win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych, jak przewidziano w art. 24 ust. 6 porozumienia TRIPS.

Artykuł  7

Ochrona określeń tradycyjnych

1. W Serbii tradycyjne określenia Wspólnoty wymienione w dodatku 2:

a) nie mogą być używane do opisu lub prezentacji win pochodzących z Serbii oraz

b) nie mogą być używane do opisu lub prezentacji win pochodzących ze Wspólnoty w inny sposób, niż zgodnie z pochodzeniem i kategorią i w języku określonym dla win wymienionych w dodatku 2 i zgodnie z warunkami przewidzianymi w przepisach ustawowych i wykonawczych Wspólnoty.

2. We Wspólnocie, tradycyjne serbskie określenia wyszczególnione w dodatku 2: nie mogą być wykorzystywane do opisu lub prezentacji wina pochodzącego ze Wspólnoty; oraz mogą być wykorzystywane do opisu lub prezentacji win pochodzących z Serbii wyłącznie w odniesieniu do win o pochodzeniu i kategorii wyszczególnionych w dodatku 2, w języku serbskim i na warunkach przewidzianych przez przepisy i regulacje obowiązujące w Serbii.

3. Strony podejmują, zgodnie z niniejszym tytułem, środki niezbędne do ochrony tradycyjnych określeń, o których mowa w art. 4, używanych do opisu i prezentacji win pochodzących z terytorium Stron. W tym celu Strony ustanawiają odpowiednie środki prawne, gwarantujące skuteczną ochronę i zapobiegające użyciu tradycyjnych określeń do opisu wina, wobec którego określenia te tradycyjne określenia nie mogą być stosowane, nawet w przypadkach, gdy takim tradycyjnym określeniom towarzyszą wyrażenia takie, jak "rodzaj", "typ", "styl", "imitacja", "metoda" lub podobne.

4. Ochrona tradycyjnego określenia obowiązuje tylko: w odniesieniu do języka lub języków, w których zostało ono podane w dodatku 2, ale nie w odniesieniu do tłumaczenia oraz w odniesieniu do kategorii produktu, w ramach której jest ono chronione dla Wspólnoty, jak określono w dodatku 2. Jeżeli tradycyjne określenia wyszczególnione w dodatku 2 są homonimiczne, ochrona przyznawana jest każdemu określeniu, o ile było ono wykorzystywane w dobrej wierze i nie wprowadza konsumentów w błąd co do rzeczywistego pochodzenia wina. Strony wspólnie decydują o praktycznych warunkach wykorzystywania nazw, które pozwolą na odróżnienie poszczególnych homonimicznych tradycyjnych określeń, biorąc pod uwagę potrzebę zapewnienia równego traktowania zainteresowanych producentów oraz zapobieżenia wprowadzania w błąd konsumentów.

5. Ochrona tradycyjnych określeń dotyczy wyłącznie: języku lub języków i alfabetów, w których występują w dodatku 2, a nie w tłumaczeniach; oraz kategorii produktów, w odniesieniu do której podlega ochronie na rzecz Stron, określonych w dodatku 2.

Artykuł  8

Znaki towarowe

1. Właściwe urzędy Stron odmawiają rejestracji znaku towarowego wina, napoju spirytusowego lub wina aromatyzowanego, który jest identyczny z oznaczeniem geograficznym chronionym na mocy art. 4, lub jest do niego podobny albo zawiera odniesienie do niego lub składa się z takiego oznaczenia geograficznego, jeżeli pochodzenie danego wina, napoju spirytusowego lub wina aromatyzowanego nie odpowiada temu oznaczeniu i jeżeli wymienione produkty nie są zgodne z właściwymi przepisami dotyczącymi stosowania tego oznaczenia.

2. Właściwe urzędy Stron odmawiają rejestracji znaku towarowego wina, który zawiera tradycyjne określenie chronione na mocy umowy zawartej w niniejszym załączniku lub składa się z niego, jeżeli dane wino nie jest tym winem, dla którego zastrzeżone są określenia tradycyjne, wskazane w dodatku 2.

Artykuł  9

Wywóz

Strony podejmują wszelkie niezbędne kroki w celu zagwarantowania tego, by w przypadku, gdy wina, napoje spirytusowe i wina aromatyzowane pochodzące z danej Strony są wywożone poza terytorium tej Strony, chronione oznaczenia geograficzne, o których mowa w art. 4 lit. a) tiret drugie i lit. b) tiret drugie oraz, w przypadku win, tradycyjne określenia stosowane przez daną Stronę, o których mowa w art. 4 lit. a) i art. 4 lit. b) tiret trzecie nie były używane do opisywania i prezentowania takich produktów, które pochodzą z innej Strony.

TYTUŁ  II

WYKONANIE UMOWY, WZAJEMNA POMOC WŁAŚCIWYCH ORGANÓW ORAZ ZARZĄDZANIE WYKONANIEM UMOWY ZAWARTEJ W NINIEJSZYM ZAŁĄCZNIKU

Artykuł  10

Grupa robocza

1. Powołuje się grupę roboczą działającą pod auspicjami podkomitetu ds. rolnictwa, który zostanie utworzony zgodnie z art. 123 układu o stabilizacji i stowarzyszeniu.

2. Grupa robocza nadzoruje prawidłowe funkcjonowanie umowy zawartej w niniejszym załączniku oraz rozpatruje wszelkie zagadnienia, które mogą się pojawić w związku z jej wdrożeniem.

3. Grupa robocza może wydawać zalecenia, omawiać i przedstawiać sugestie dotyczące wszelkich kwestii będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, związanych z sektorem wina, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych, które mogłyby się przyczynić do osiągnięcia celów umowy zawartej w niniejszym załączniku. Grupa robocza zbiera się na wniosek jednej ze Stron, na przemian na terytorium Wspólnoty i Serbii, w miejscu, w terminie i w sposób określony wspólnie przez Strony.

Artykuł  11

Zadania Stron

1. Strony regularnie kontaktują się ze sobą, bezpośrednio albo za pośrednictwem grupy roboczej, o której mowa w art. 10, we wszelkich sprawach związanych z wdrożeniem i funkcjonowaniem niniejszej umowy.

2. Serbia jako swój organ przedstawicielski wyznacza Ministerstwo Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Wodnej. Wspólnota jako swój organ przedstawicielski wyznacza Dyrekcję Generalną ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Komisji Europejskiej. Każda Strona powiadamia drugą Stronę o każdej zmianie swojego organu przedstawicielskiego.

3. Organ przedstawicielski zapewnia koordynację działań wszelkich organów odpowiedzialnych za wykonanie umowy zawartej w niniejszym załączniku.

4. Strony:

a) wprowadzają wzajemnie zmiany w wykazach, o których mowa w art. 4, na mocy decyzji Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia, mające na celu uwzględnienie zmian w przepisach ustawowych i wykonawczych Stron;

b) wspólnie decydują, na mocy decyzji Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia, o konieczności wprowadzenia zmian w dodatkach do umowy zawartej w niniejszym załączniku. Dodatki uznaje się za zmienione odpowiednio od daty odnotowanej w wymianie listów między Stronami albo od daty podjęcia decyzji przez grupę roboczą;

c) wspólnie podejmują decyzje dotyczące warunków praktycznych, o których mowa w art. 6 ust. 6;

d) informują się nawzajem o zamiarze przyjęcia nowych przepisów wykonawczych lub dokonania zmian obowiązujących przepisów wykonawczych dotyczących polityki publicznej, w dziedzinach takich jak zdrowie lub ochrona konsumentów, mających wpływ na sektor win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych;

e) informują się nawzajem o wszelkich środkach ustawodawczych i administracyjnych oraz o decyzjach sądowych dotyczących wykonania umowy zawartej w niniejszym załączniku oraz informują się wzajemnie o środkach podjętych na podstawie takich decyzji.

Artykuł  12

Stosowanie i funkcjonowanie umowy zawartej w niniejszym załączniku

Strony wyznaczają punkty kontaktowe określone w dodatku 3, które są odpowiedzialne za stosowanie i funkcjonowanie umowy zawartej w niniejszym załączniku.

Artykuł  13

Wykonanie umowy i wzajemna pomoc

1. Jeżeli opis lub prezentacja wina, napoju spirytusowego lub wina aromatyzowanego, szczególnie na etykietach, w dokumentach urzędowych lub handlowych bądź w reklamie, narusza umowę zawartą w niniejszym załączniku, Strony stosują konieczne środki administracyjne lub wszczynają postępowanie sądowe w celu zwalczania nieuczciwej konkurencji lub zapobieżenia innemu bezprawnemu użyciu chronionej nazwy.

2. Środki i postępowanie, o których mowa w ust. 1, stosuje się w szczególności:

a) w przypadku, gdy stosowane opisy lub ich tłumaczenia, nazwy, napisy lub ilustracje dotyczące wina, napoju spirytusowego lub wina aromatyzowanego, których nazwy są chronione na mocy umowy zawartej w niniejszym załączniku, bezpośrednio lub pośrednio podają informacje fałszywe lub wprowadzające w błąd co do pochodzenia, charakteru lub jakości wina, napoju spirytusowego lub wina aromatyzowanego.

b) w przypadku gdy pojemniki używane jako opakowania mogą wprowadzać w błąd co do pochodzenia wina.

3. Jeżeli jedna ze Stron ma powody podejrzewać, że:

a) wino, napój spirytusowy lub wino aromatyzowane, zdefiniowane w art. 2, które jest lub było przedmiotem handlu w Serbii lub we Wspólnocie, nie spełnia przepisów dotyczących sektora wina, napojów spirytusowych lub win aromatyzowanych we Wspólnocie lub w Serbii lub jest niezgodne z niniejszą umową oraz

b) niezgodność ta jest związana ze szczególnym interesem drugiej Strony i może prowadzić do podjęcia środków administracyjnych lub wszczęcia postępowania sądowego,

natychmiast poinformuje ona o tym organ przedstawicielski drugiej Strony.

4. Informacje przekazywane zgodnie z ust. 3 obejmują szczegółowe dane dotyczące niezgodności z przepisami dotyczącymi sektora wina, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych obowiązującymi daną Stronę lub z umową zawartą w niniejszym załączniku i są przekazywane wraz z dokumentami urzędowymi, handlowymi lub innymi stosownymi dokumentami oraz ze szczegółowymi informacjami dotyczącymi środków administracyjnych lub postępowań sądowych, które mogą zostać podjęte w razie konieczności.

Artykuł  14

Konsultacje

1. Jeżeli jedna ze Stron uważa, że druga Strona nie wypełniła zobowiązania zawartego w umowie zawartej w niniejszym załączniku, Strony przystępują do konsultacji.

2. Strona, która zwraca się o przeprowadzenie konsultacji, przedstawia drugiej Stronie wszystkie informacje niezbędne do szczegółowego zbadania danego zagadnienia.

3. W przypadku gdy jakakolwiek zwłoka mogłaby stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzkiego lub osłabić skuteczność środków działania mających na celu kontrolę nadużyć finansowych, można podjąć odpowiednie przejściowe środki ochronne, bez wcześniejszej konsultacji, pod warunkiem że konsultacje będą miały miejsce niezwłocznie po podjęciu takich środków.

4. Jeżeli w wyniku konsultacji przewidzianych w ust. 1 i 3 Strony nie osiągną porozumienia, Strona, która zwróciła się o przeprowadzenie konsultacji lub podjęła środki określone w ustępie 3, może podjąć, zgodnie z art. 129 układu o stabilizacji i stowarzyszeniu, odpowiednie środki umożliwiające prawidłowe stosowanie umowy zawartej w niniejszym załączniku.

TYTUŁ  III

POSTANOWIENIA OGÓLNE

Artykuł  15

Tranzyt niewielkich ilości

I. Umowa zawarta w niniejszym załączniku nie ma zastosowania do win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych, które:

a) są przewożone tranzytem przez terytorium jednej ze Stron lub

b) pochodzą z terytorium jednej ze Stron i są przesyłane w niewielkich ilościach między Stronami, na warunkach przewidzianych w ust. II i zgodnie z określonymi w nim procedurami.

II. W odniesieniu do win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych za niewielkie ilości uznaje się:

1. ilości w pojemnikach opatrzonych etykietą o pojemności nie przekraczającej 5 litrów, zaopatrzonych w zamknięcie nienadające się do ponownego zastosowania, o ile łączna ilość przewożonego wina, nawet złożona z oddzielnych przesyłek, nie przekracza 50 litrów;

2.

a) ilości znajdujące się w bagażu osobistym podróżnych, nieprzekraczające 30 litrów;

b) ilości wina nieprzekraczające 30 litrów, przesyłane w przesyłkach przez jedną osobę prywatną innej osobie prywatnej;

c) ilości stanowiące część rzeczy osobistych osób prywatnych będących w trakcie przeprowadzki;

d) ilości przywożone do celów eksperymentów naukowych lub technicznych, nieprzekraczające 1 hektolitra;

e) ilości przeznaczone dla przedstawicielstw dyplomatycznych, konsularnych lub podobnych jednostek, przywożone jako część limitu bezcłowego;

f) ilości przechowywane na pokładzie międzynarodowych środków transportu w charakterze zapasów żywnościowych.

Wyjątek określony w pkt 1 nie może być łączony z jednym lub większą ilością wyjątków określonych w pkt 2.

Artykuł  16

Obrót wcześniej zgromadzonymi zapasami

1. Wina, napoje spirytusowe lub wina aromatyzowane, które w chwili wejścia w życie niniejszej umowy były produkowane, przygotowywane, opisywane i prezentowane zgodnie z wewnętrznymi przepisami ustawowymi i wykonawczymi Stron, a których zakazuje umowa zawarta w niniejszym załączniku, mogą być sprzedawane do wyczerpania zapasów.

2. O ile Strony nie postanowią inaczej, wina, napoje spirytusowe i wina aromatyzowane, które były produkowane, przygotowywane, opisywane i prezentowane zgodnie z umową zawartą w niniejszym załączniku, a których produkcja, przygotowanie, opis i prezentacja przestają być z nią zgodne na skutek zmiany umowy, mogą być nadal sprzedawane do wyczerpania zapasów.

DODATEK  1

WYKAZ NAZW CHRONIONYCH

(o którym mowa w art. 4 i 6 załącznika II do protokołu 2)

grafika

DODATEK  2

WYKAZ TRADYCYJNYCH OKREŚLEŃ I TERMINÓW OKREŚLAJĄCYCH JAKOŚĆ WIN WE WSPÓLNOCIE

(o których mowa w art. 4 i 7 załącznika II do protokołu 2)

grafika

DODATEK  3

WYKAZ PUNKTÓW KONTAKTOWYCH

(o którym mowa w art. 12 załącznika II do protokołu 2)

a) Serbia

Ministerstwo Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Wodnej

Nemanjina 22-26

11000 Beograd

Serbia

Telefon: [phone]

Faks: [phone]

E-mail: [e-mail]

b) Wspólnota

Komisja Europejska

Dyrekcja Generalna ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich

Dyrekcja B: Sprawy międzynarodowe II

Kierownik działu B.2 Rozszerzenie

B-1049 Bruxelles/Bruksela

Belgia

Telefon: [phone]

Faks: [phone]

E-mail: [e-mail]

PROTOKÓŁ 3  ²²

dotyczący definicji pojęcia "produkty pochodzące" i metod współpracy administracyjnej

Artykuł  1

Obowiązujące reguły pochodzenia

1. Na potrzeby wykonania układu stosuje się dodatek I oraz odpowiednie postanowienia dodatku II do Regionalnej konwencji w sprawie paneurośródziemnomorskich preferencyjnych reguł pochodzenia ²³  (zwanej dalej "konwencją") z uwzględnieniem ostatnich zmian opublikowanych w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

2. Wszystkie odniesienia do "odpowiedniej umowy" zawarte w dodatku I oraz w odpowiednich postanowieniach dodatku II do konwencji interpretuje się jako odniesienia do układu.

3. Niezależnie od art. 16 ust. 5 i art. 21 ust. 3 dodatku I do konwencji, w przypadku gdy kumulacja obejmuje tylko państwa EFTA, Wyspy Owcze, Unię Europejską, Republikę Turcji, uczestników procesu stabilizacji i stowarzyszenia, Republikę Mołdawii, Gruzję i Ukrainę, dowodem pochodzenia może być świadectwo przewozowe EUR.1 lub deklaracja pochodzenia.

Artykuł  2

Obowiązujące alternatywne reguły pochodzenia

1. Niezależnie od postanowień art. 1 niniejszego protokołu, do celów wykonania niniejszego układu produkty, które uzyskują preferencyjne pochodzenie zgodnie z obowiązującymi alternatywnymi regułami pochodzenia określonymi w dodatku A do niniejszego protokołu (zwanymi dalej "regułami przejściowymi"), również uważa się za pochodzące z Unii Europejskiej lub z Republiki Serbii.

2. Reguły przejściowe stosuje się do momentu wejścia w życie zmiany konwencji, na której opierają się reguły przejściowe.

Artykuł  3

Rozstrzyganie sporów

1. Spory zaistniałe w związku z procedurami weryfikacji określonymi w art. 32 dodatku I do konwencji lub art. 34 dodatku A do niniejszego protokołu, których nie można rozstrzygnąć pomiędzy organami celnymi wnioskującymi o przeprowadzenie weryfikacji a organami celnymi odpowiedzialnymi za przeprowadzenie weryfikacji, przekazuje się Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia.

2. We wszystkich przypadkach rozstrzyganie sporów pomiędzy importerem a organami celnymi kraju przywozu podlega prawodawstwu tego kraju.

Artykuł  4

Zmiany w protokole

Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może zadecydować o wprowadzeniu zmian do niniejszego protokołu.

Artykuł  5

Wystąpienie z konwencji

1. Jeżeli Unia Europejska lub Republika Serbii zawiadomi na piśmie depozytariusza konwencji o zamiarze wystąpienia z konwencji zgodnie z jej art. 9, Unia Europejska i Republika Serbii niezwłocznie rozpoczną negocjacje w sprawie reguł pochodzenia w celu wykonania układu.

2. Do czasu wejścia w życie takich nowo wynegocjowanych reguł pochodzenia do układu nadal mają zastosowanie reguły pochodzenia zawarte w dodatku I oraz, w stosownych przypadkach, w odpowiednich postanowieniach dodatku II do konwencji, mające zastosowanie w momencie wystąpienia. Jednakże począwszy od momentu wystąpienia reguły pochodzenia zawarte w dodatku I oraz, w stosownych przypadkach, w odpowiednich postanowieniach dodatku II do konwencji interpretuje się w taki sposób, aby umożliwić dwustronną kumulację wyłącznie między Unią Europejską a Republiką Serbii.

Dodatek A

OBOWIĄZUJĄCE ALTERNATYWNE REGUŁY POCHODZENIA

Reguły przeznaczone do fakultatywnego stosowania między Umawiającymi się Stronami Regionalnej konwencji w sprawie paneurośródziemnomorskich preferencyjnych reguł pochodzenia do czasu zawarcia i wejścia w życie zmiany konwencji

(zwane dalej "regułami" lub "regułami przejściowymi")

DEFINICJA POJĘCIA "PRODUKTY POCHODZĄCE" I METODY WSPÓŁPRACY ADMINISTRACYJNEJ

SPIS TREŚCI

CELE

TYTUŁ I POSTANOWIENIA OGÓLNE

Artykuł 1 Definicje

TYTUŁ II DEFINICJA POJĘCIA "PRODUKTY POCHODZĄCE"

Artykuł 2 Wymogi ogólne

Artykuł 3 Produkty całkowicie uzyskane

Artykuł 4 Wystarczająca obróbka lub przetworzenie

Artykuł 5 Reguła tolerancji

Artykuł 6 Niewystarczająca obróbka lub przetworzenie

Artykuł 7 Kumulacja pochodzenia

Artykuł 8 Warunki stosowania kumulacji pochodzenia

Artykuł 9 Jednostka kwalifikacyjna

Artykuł 10 Zestawy

Artykuł 11 Elementy neutralne

Artykuł 12 Rozróżnienie księgowe

TYTUŁ III WYMOGI TERYTORIALNE

Artykuł 13 Zasada terytorialności

Artykuł 14 Zasada niemanipulacji

Artykuł 15 Wystawy

TYTUŁ IV ZWROT LUB ZWOLNIENIE

Artykuł 16 Zwrot ceł lub zwolnienie z ceł

TYTUŁ V DOWÓD POCHODZENIA

Artykuł 17 Wymogi ogólne

Artykuł 18 Warunki sporządzania deklaracji pochodzenia

Artykuł 19 Upoważniony eksporter

Artykuł 20 Procedura wystawiania świadectwa przewozowego EUR.1

Artykuł 21 Świadectwa przewozowe EUR.1 wystawione retrospektywnie

Artykuł 22 Wystawianie duplikatu świadectwa przewozowego EUR.1

Artykuł 23 Termin ważności dowodu pochodzenia

Artykuł 24 Wolne obszary celne

Artykuł 25 Wymogi dotyczące przywozu

Artykuł 26 Przywóz partiami

Artykuł 27 Zwolnienie z dowodu pochodzenia

Artykuł 28 Niezgodności i pomyłki formalne

Artykuł 29 Deklaracje dostawcy

Artykuł 30 Kwoty wyrażone w euro

TYTUŁ VI ZASADY WSPÓŁPRACY I DOWODY W POSTACI DOKUMENTÓW

Artykuł 31 Dowody w postaci dokumentów, przechowywanie dowodów pochodzenia i dokumentów uzupełniających

Artykuł 32 Rozstrzyganie sporów

TYTUŁ VII WSPÓŁPRACA ADMINISTRACYJNA

Artykuł 33 Powiadamianie i współpraca

Artykuł 34 Weryfikacja dowodów pochodzenia

Artykuł 35 Weryfikacja deklaracji dostawcy

Artykuł 36 Sankcje

TYTUŁ VIII STOSOWANIE DODATKU A

Artykuł 37 Europejski Obszar Gospodarczy

Artykuł 38 Liechtenstein

Artykuł 39 Republika San Marino

Artykuł 40 Księstwo Andory

Artykuł 41 Ceuta i Melilla

Wykaz załączników

ZAŁĄCZNIK I Uwagi wstępne do wykazu w załączniku II

ZAŁĄCZNIK II Wykaz procesów obróbki lub przetwarzania, którym należy poddać materiały niepochodzące, aby wytworzony produkt mógł uzyskać status pochodzenia

ZAŁĄCZNIK III Tekst deklaracji pochodzenia

ZAŁĄCZNIK IV Wzory świadectwa przewozowego EUR.1 i wniosku o wystawienie świadectwa przewozowego EUR.1

ZAŁĄCZNIK V Szczególne warunki dotyczące produktów pochodzących z Ceuty i Melilli

ZAŁĄCZNIK VI Deklaracja dostawcy

ZAŁĄCZNIK VII Długoterminowa deklaracja dostawcy

CELE

Reguły te są fakultatywne. Są one przeznaczone do tymczasowego stosowania, do czasu zawarcia i wejścia w życie zmiany Regionalnej konwencji w sprawie paneurośródziemnomorskich preferencyjnych reguł pochodzenia (zwanej dalej "konwen- cją PEM" lub "konwencją"). Reguły te będą mieć dwustronne zastosowanie w handlu między tymi Umawiającymi się Stronami, które tak uzgodnią i zawrą te reguły lub odniesienie do nich w swoich dwustronnych umowach preferencyjnych. Reguły te mają być stosowane jako alternatywa do reguł konwencji, które, jak przewidziano w konwencji, nie naruszają zasad określonych w odpowiednich umowach i innych powiązanych umowach dwustronnych między Umawiającymi się Stronami. W związku z tym reguły te nie będą obowiązkowe, ale fakultatywne. Mogą być one stosowane przez podmioty gospodarcze, które chcą ubiegać się o preferencje oparte na tych regułach, a nie na regułach konwencji.

Reguły te nie mają na celu zmiany konwencji. Konwencja jest nadal w pełni stosowana przez Umawiające się Strony konwencji. Reguły te nie zmienią wynikających z konwencji praw i obowiązków Umawiających się Stron.

TYTUŁ  I

POSTANOWIENIA OGÓLNE

Artykuł  1

Definicje

Na potrzeby niniejszych reguł:

a) "stosująca Umawiająca się Strona" oznacza Umawiającą się Stronę konwencji PEM, która włącza niniejsze reguły do dwustronnych umów preferencyjnych z inną Umawiającą się Stroną konwencji PEM i obejmują Strony układu;

b) "działy", "pozycje" i "podpozycje" oznaczają działy, pozycje i podpozycje (kody cztero- lub sześciocyfrowe) stosowane w nomenklaturze, która tworzy Zharmonizowany system oznaczania i kodowania towarów (zwany dalej "Systemem zharmonizowanym"), wraz ze zmianami zgodnie z zaleceniem Rady Współpracy Celnej z dnia 26 czerwca 2004 r.;

c) "klasyfikowany" oznacza klasyfikację towaru do poszczególnej pozycji lub podpozycji Systemu zharmonizowanego;

d) "przesyłka" oznacza produkty, które są:

(i) wysłane w tym samym czasie od jednego eksportera do jednego odbiorcy albo

(ii) objęte jednolitym dokumentem przewozowym obejmującym ich transport od eksportera do odbiorcy lub, w przypadku braku takiego dokumentu, jedną fakturą;

e) "organy celne Strony lub stosującej Umawiającej się Strony" w odniesieniu do Unii Europejskiej oznaczają dowolne organy celne państw członkowskich Unii Europejskiej;

f) "wartość celna" oznacza wartość określoną zgodnie z Porozumieniem w sprawie stosowania artykułu VII Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu z 1994 r. (Porozumienie WTO w sprawie ustalania wartości celnej);

g) "cena ex-works" oznacza cenę zapłaconą za produkt ex-works producentowi na terytorium Strony, w którego przedsiębiorstwie dokonuje się ostatecznej obróbki lub przetworzenia, pod warunkiem że cena ta zawiera wartość wszystkich użytych materiałów i wszystkie inne koszty związane z wytworzeniem produktu, z wyłączeniem wszystkich podatków wewnętrznych, które są lub mogą być zwrócone w momencie wywozu uzyskanego produktu. W przypadku gdy ostatnia obróbkę lub przetworzenie zlecono podwykonawcy producenta, pojęcie "producent" odnosi się do przedsiębiorstwa, które zatrudnia podwykonawcę.

W przypadku gdy cena faktycznie zapłacona nie odzwierciedla wszystkich kosztów związanych z wytworzeniem produktu, które to koszty zostały rzeczywiście poniesione na terytorium Strony, cena ex-works oznacza sumę wszystkich tych kosztów pomniejszoną o wszelkie podatki wewnętrzne, które zostaną lub mogą zostać zwrócone w momencie wywozu uzyskanego produktu;

h) "materiał zamienny" lub "produkt zamienny" oznacza materiał lub produkt tego samego rodzaju i jakości handlowej, charakteryzujący się identycznymi cechami technicznymi i fizycznymi, oraz niemożliwy do rozróżnienia;

i) "towary" oznaczają zarówno materiał, jak i produkt;

j) "wytwarzanie" oznacza każdy rodzaj obróbki lub przetworzenia łącznie z montażem;

k) "materiał" oznacza każdy składnik, surowiec, komponent lub część itp. użyte do wytworzenia produktu;

l) "najwyższa dopuszczalna zawartość materiałów niepochodzących" oznacza maksymalną zawartość materiałów niepo- chodzących, jaka pozwala na uznanie procesu wytwarzania za operację obróbki lub przetworzenia wystarczającą dla nadania produktowi statusu pochodzenia. Może być ona wyrażona w postaci wartości procentowej ceny ex-works produktu lub jako procent masy netto wspomnianych wykorzystanych materiałów, objętych określoną grupą działów, działem, pozycją lub podpozycją;

m) "produkt" oznacza wytwarzany produkt, nawet jeśli jest on przeznaczony do użycia w innym procesie wytwarzania;

n) "terytorium" obejmuje terytorium lądowe, wody wewnętrzne i morze terytorialne Strony;

o) "wartość dodana" oznacza cenę ex-works produktu pomniejszoną o wartość celną każdego z użytych materiałów, które pochodzą z terytorium pozostałych stosujących Umawiających się Stron, do których ma zastosowanie kumulacja lub, w przypadku gdy wartość celna nie jest znana lub nie może zostać ustalona - pierwszą możliwą do ustalenia cenę zapłaconą za materiały na terytorium Strony wywozu;

p) "wartość materiałów" oznacza wartość celną w momencie przywozu użytych materiałów niepochodzących lub, jeśli ta wartość nie jest znana i nie może zostać ustalona - pierwszą możliwą do ustalenia cenę zapłaconą za materiały na terytorium Strony wywozu. W przypadku gdy należy ustalić wartość użytych materiałów pochodzących, niniejszą literę stosuje się odpowiednio.

TYTUŁ  II

DEFINICJA POJĘCIA "PRODUKTY POCHODZĄCE"

Artykuł  2

Wymogi ogólne

Na potrzeby wykonania układu następujące produkty uważa się za pochodzące z terytorium Strony przy ich wywozie do drugiej Strony:

a) produkty całkowicie uzyskane na terytorium Strony w rozumieniu art. 3;

b) produkty uzyskane na terytorium Strony zawierające materiały, które nie zostały całkowicie tam uzyskane, pod warunkiem że materiały te zostały poddane wystarczającej obróbce lub przetworzeniu na terytorium tej Strony w rozumieniu art. 4.

Artykuł  3

Produkty całkowicie uzyskane

1. Następujące produkty uważa się za całkowicie uzyskane na terytorium Strony przy ich wywozie do drugiej Strony:

a) produkty mineralne i woda naturalna wydobyte na jej terytorium z ziemi lub z dna morskiego;

b) rośliny, w tym rośliny wodne, i produkty roślinne tam uprawiane lub zebrane;

c) żywe zwierzęta tam urodzone i chowane;

d) produkty uzyskane od żywych zwierząt tam chowanych;

e) produkty pochodzące z ubitych zwierząt tam urodzonych i chowanych;

f) produkty uzyskane przez polowanie lub połowy tam przeprowadzone;

g) produkty akwakultury, w przypadkach gdy ryby, skorupiaki, mięczaki i pozostałe bezkręgowce były tam urodzone lub chowane z jaj, larw, narybku lub palczaków;

h) produkty rybołówstwa morskiego i inne produkty wydobyte z morza poza wodami terytorialnymi przez jej statki; i) produkty wytworzone na pokładzie jej statków przetwórni wyłącznie z produktów, o których mowa w lit. h);

j) używane artykuły tam zebrane, nadające się tylko do odzysku surowców;

k) odpady i złom powstające w wyniku działalności wytwórczej tam prowadzonej;

l) produkty wydobyte z dna morskiego lub gruntu pod dnem morskim, które znajduje się poza jej morzami terytorialnymi, lecz do którego strona ta posiada wyłączne prawa eksploatacji;

m) towary tam wytworzone wyłącznie z produktów wymienionych w lit. a) do l).

2. Pojęcia "jej statki" i "jej statki przetwórnie" odpowiednio w ust. 1 lit. h) oraz i) odnoszą się tylko do statków i statków przetwórni, które spełniają każdy z następujących wymogów:

a) są wpisane do rejestru na terytorium Strony wywozu lub przywozu;

b) pływają pod banderą Strony wywozu lub przywozu;

c) spełniają jeden z następujących warunków:

(i) w części wynoszącej co najmniej 50 % są własnością obywateli Strony wywozu lub przywozu lub

(ii) są własnością spółek:

– których główna siedziba i główne miejsce prowadzenia działalności znajduje się na terytorium Strony wywozu lub przywozu oraz

– które są co najmniej w 50 % własnością Strony wywozu lub przywozu lub podmiotów publicznych lub obywateli tych Stron.

3. Na potrzeby ust. 2, jeżeli Stroną wywozu lub przywozu jest Unia Europejska, oznacza to państwa członkowskie Unii Europejskiej.

4. Na potrzeby ust. 2 państwa EFTA uznaje się za jedną stosującą Umawiającą się Stronę.

Artykuł  4

Wystarczająca obróbka lub przetworzenie

1. Bez uszczerbku dla ust. 3 niniejszego artykułu i art. 6 produkty, które nie są całkowicie uzyskane na terytorium Strony, uważa się za poddane wystarczającej obróbce lub przetworzeniu, gdy spełnione są warunki określone dla przedmiotowych towarów w wykazie zawartym w załączniku II.

2. Jeśli produkt, który uzyskał status pochodzenia na terytorium Strony zgodnie z ust. 1, jest użyty jako materiał do wytworzenia innego produktu, nie bierze się pod uwagę materiałów niepochodzących, które mogły zostać użyte w procesie jego wytworzenia.

3. Ustalenie, czy spełniono wymogi określone w ust. 1, przeprowadza się dla każdego produktu.

Jeśli jednak odpowiednia reguła opiera się na zgodności z najwyższą dopuszczalną zawartością materiałów niepochodzą- cych, organy celne Stron mogą zezwolić eksporterom na obliczanie ceny ex-works produktu i wartości materiałów niepo- chodzących na podstawie średniej, jak określono w ust. 4, w celu uwzględnienia wahań kosztów i kursów wymiany walut.

4. W przypadku gdy zastosowanie ma ust. 3 akapit drugi niniejszego artykułu, średnią cenę ex-works produktu i średnią wartość użytych materiałów niepochodzących oblicza się odpowiednio na podstawie sumy naliczonych cen ex-works dla całej sprzedaży tych samych produktów dokonanej w poprzednim roku budżetowym i sumy wartości wszystkich materiałów niepochodzących użytych w procesie wytworzenia tych samych produktów w poprzednim roku budżetowym, określonej na terytorium Strony wywozu, lub, w przypadku gdy dane liczbowe dotyczące pełnego roku budżetowego nie są dostępne, w krótszym okresie, który nie powinien być krótszy niż trzy miesiące.

5. Eksporterzy, którzy wybrali obliczanie na podstawie średniej, konsekwentnie stosują taką metodę w roku następującym po roku budżetowym odniesienia lub, w stosownych przypadkach, w roku następującym po krótszym okresie wykorzystanym jako okres odniesienia. Mogą zaprzestać stosowania takiej metody, jeżeli w danym roku budżetowym lub w krótszym reprezentatywnym okresie trwającym nie krócej niż trzy miesiące odnotują, że ustały wahania kosztów lub kursów wymiany walut uzasadniające zastosowanie takiej metody.

6. Średnie, o których mowa w ust. 4, stosuje się odpowiednio jako cenę ex-works i wartość materiałów niepochodzą- cych w celu ustalenia zgodności z najwyższą dopuszczalną zawartością materiałów niepochodzących.

Artykuł  5

Reguła tolerancji

1. Na zasadzie odstępstwa od art. 4 i z zastrzeżeniem ust. 2 i 3 niniejszego artykułu, materiały niepochodzące, których zgodnie z warunkami określonymi w wykazie w załączniku II nie można używać w procesie wytworzenia danego produktu, mogą jednak zostać użyte, pod warunkiem że ich całkowita masa lub wartość netto oceniona dla produktu nie przekracza:

a) 15 % masy netto produktu objętego działami 2 i 4 do 24, innego niż przetworzone produkty rybołówstwa objęte działem 16;

b) 15 % ceny ex-works produktu w przypadku produktów innych niż objęte lit. a).

Niniejszego ustępu nie stosuje się do produktów objętych działami 50 do 63 Systemu zharmonizowanego, w odniesieniu do których stosuje się tolerancje wymienione w uwagach 6 i 7 załącznika I.

2. Ust. 1 niniejszego artykułu nie dopuszcza przekraczania żadnego z udziałów procentowych najwyższej dopuszczalnej zawartości materiałów niepochodzących, jak wskazano w regułach określonych w wykazie w załączniku II.

3. Ust. 1 i 2 niniejszego artykułu nie stosuje się do produktów całkowicie uzyskanych na terytorium Strony w rozumieniu art. 3. Bez uszczerbku dla art. 6 i art. 9 ust. 1, tolerancję przewidzianą w tych postanowieniach stosuje się jednak do produktu, w przypadku którego reguła ustanowiona w wykazie w załączniku II wymaga, aby materiały użyte w procesie wytworzenia tego produktu były całkowicie uzyskane.

Artykuł  6

Niewystarczająca obróbka lub przetworzenie

1. Bez uszczerbku dla ust. 2 niniejszego artykułu, następujące czynności uważa się za niewystarczającą obróbkę lub przetworzenie do nadania produktowi statusu produktu pochodzącego, niezależnie od tego, czy wymogi art. 4 zostały spełnione:

a) czynności służące zachowaniu produktów w dobrym stanie podczas transportu i składowania;

b) rozdzielanie i łączenie opakowań;

c) mycie, czyszczenie; usuwanie kurzu, rdzy, oleju, farby lub innych pokryć;

d) prasowanie wyrobów włókienniczych;

e) proste czynności malowania i polerowania;

f) łuskanie i częściowe lub całkowite bielenie ryżu; polerowanie i glazurowanie zbóż oraz ryżu;

g) czynności polegające na barwieniu lub aromatyzowaniu cukru lub formowaniu kostek cukru; częściowe lub całkowite mielenie cukru krystalicznego;

h) obieranie ze skóry, drylowanie lub łuskanie owoców, orzechów i warzyw;

i) ostrzenie, proste szlifowanie lub przycinanie;

j) przesiewanie, przeglądanie, sortowanie, klasyfikowanie, dobieranie (łącznie z kompletowaniem zestawów artykułów); k) proste umieszczanie w butelkach, puszkach, flakonach, torbach, skrzynkach, pudełkach, umieszczanie na kartach lub tablicach oraz wszelkie inne proste czynności związane z pakowaniem;

l) umieszczanie lub drukowanie na produktach lub ich opakowaniach znaków, etykiet, logo i innych podobnych znaków odróżniających;

m) proste mieszanie produktów, nawet różnych rodzajów;

n) mieszanie cukru z dowolnymi materiałami;

o) proste dodawanie wody, rozcieńczanie albo odwadnianie lub skażanie produktów;

p) prosty montaż części artykułów w celu otrzymania kompletnego artykułu lub demontaż produktów na części;

q) ubój zwierząt;

r) połączenie co najmniej dwóch czynności spośród wymienionych w lit. a) do q).

2. Przy określaniu, czy obróbkę lub przetworzenie, jakim został poddany dany produkt, należy uznać za niewystarczające w rozumieniu ust. 1, uwzględnia się wszystkie czynności wykonane na terytorium Strony wywozu w odniesieniu do danego produktu.

Artykuł  7

Kumulacja pochodzenia

1. Bez uszczerbku dla art. 2, w przypadku wywozu na terytorium drugiej Strony produkty uważa się za materiały pochodzące z terytorium Strony wywozu, jeżeli zostały tam uzyskane z wykorzystaniem materiałów pochodzących z terytorium dowolnej stosującej Umawiającej się Strony innej niż Strona wywozu, pod warunkiem że obróbka lub przetworzenie, któremu zostały one poddane na terytorium Strony wywozu, wykracza poza zakres czynności określonych w art. 6. Nie jest konieczne poddanie takich materiałów wystarczającej obróbce lub przetworzeniu.

2. W przypadku gdy obróbka lub przetworzenie na terytorium Strony wywozu nie wykracza poza zakres czynności, o których mowa w art. 6, produkt uzyskany z wykorzystaniem materiałów pochodzących z terytorium dowolnej innej stosującej Umawiającej się Strony uważa się za pochodzący z terytorium Strony wywozu tylko wtedy, gdy wartość dodana na jej terytorium jest wyższa niż wartość użytych materiałów pochodzących z terytorium dowolnej innej stosującej Umawiającej się Strony. W przeciwnym wypadku uzyskany produkt uważa się za pochodzący z terytorium stosującej Umawiającej się Strony, której wkład w materiały pochodzące użyte do produkcji na terytorium Strony wywozu ma najwyższą wartość.

3. Bez uszczerbku dla art. 2, z wyłączeniem produktów objętych działami 50-63, obróbkę lub przetworzenie na terytorium stosującej Umawiającej się Strony innej niż Strona wywozu uważa się za przeprowadzone na terytorium Strony wywozu, jeżeli uzyskane produkty poddaje się dalszej obróbce lub przetworzeniu na terytorium tej Strony wywozu.

4. Bez uszczerbku dla art. 2, w przypadku produktów objętych działami 50-63 i wyłącznie na potrzeby handlu dwustronnego między Stronami, obróbkę lub przetworzenie na terytorium Strony przywozu uważa się za przeprowadzone na terytorium Strony wywozu, jeżeli uzyskane produkty poddaje się dalszej obróbce lub przetworzeniu na terytorium tej Strony wywozu.

Na potrzeby niniejszego ustępu uczestników procesu stabilizacji i stowarzyszenia Unii Europejskiej oraz Republikę Mołdawii uznaje się za jedną stosującą Umawiającą się Stronę.

5. Strony mogą postanowić o jednostronnym rozszerzeniu stosowania ust. 3 niniejszego artykułu na przywóz produktów objętych działami 50 do 63. Strona postanawiająca o takim rozszerzeniu powiadamia o tym drugą Stronę i informuje Komisję Europejską zgodnie z art. 8 ust. 2.

6. Na potrzeby kumulacji w rozumieniu ust. 3 do 5 niniejszego artykułu produkty pochodzące uważa się za pochodzące z terytorium Strony wywozu tylko wówczas, gdy obróbka lub przetworzenie, któremu zostały tam poddane, wykraczają poza zakres czynności określonych w art. 6.

7. Produkty pochodzące z terytorium stosujących Umawiających się Stron, o których to produktach mowa w ust. 1, których nie poddaje się obróbce ani przetwarzaniu na terytorium Strony wywozu, zachowują swoje pochodzenie w przypadku wywozu na terytorium jednej z pozostałych stosujących Umawiających się Stron.

Artykuł  8

Warunki stosowania kumulacji pochodzenia

1. Kumulacja przewidziana w art. 7 ma zastosowanie wyłącznie, gdy spełnione są następujące warunki:

a) pomiędzy stosującymi Umawiającymi się Stronami zaangażowanymi w uzyskanie statusu pochodzenia a stosującą Umawiającą się Stroną przeznaczenia ma zastosowanie umowa preferencyjna zgodna z art. XXIV Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu 1994 (GATT); oraz

b) towary uzyskały status pochodzenia poprzez zastosowanie reguł pochodzenia identycznych z niniejszymi regułami.

2. Powiadomienia wskazujące na wypełnienie wszelkich wymogów niezbędnych do zastosowania kumulacji publikuje się w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (seria C) oraz w urzędowej publikacji w Serbii zgodnie z jej własnymi procedurami.

Kumulację przewidzianą w art. 7 stosuje się od dnia wskazanego w powiadomieniu.

Strony informują Komisję Europejską szczegółowo o odpowiednich umowach zawartych z innymi stosującymi Umawiającymi się Stronami, w tym o datach wejścia w życie niniejszych reguł.

3. W przypadku gdy produkty uzyskały status pochodzenia przez zastosowanie kumulacji pochodzenia zgodnie z art. 7, dowód pochodzenia powinien zawierać stwierdzenie w języku angielskim "CUMULATION APPLIED WITH (nazwa odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron w języku angielskim)".

W przypadku wykorzystywania jako dowodu pochodzenia świadectwa przewozowego EUR.1 stwierdzenie to należy umieścić w polu 7 świadectwa przewozowego EUR.1.

4. Strony mogą podjąć decyzję, w odniesieniu do wywożonych na ich terytorium produktów, które uzyskały status pochodzenia na terytorium Strony wywozu przez zastosowanie kumulacji pochodzenia zgodnie z art. 7, o odstąpieniu od obowiązku umieszczania na dowodzie pochodzenia stwierdzenia, o którym mowa w ust. 3 niniejszego artykułu ²⁴ .

Strony powiadamiają Komisje Europejską o takim odstąpieniu zgodnie z art. 8 ust. 2.

Artykuł  9

Jednostka kwalifikacyjna

1. Jednostką kwalifikacyjną na potrzeby stosowania niniejszych reguł jest poszczególny produkt, który uważa się za jednostkę podstawową na potrzeby ustalenia klasyfikacji według nomenklatury Systemu zharmonizowanego. Wynika z tego, że:

a) jeżeli produkt złożony z grupy lub zestawu artykułów klasyfikowany jest w oparciu o System zharmonizowany w jednej pozycji, to całość stanowi jednostkę kwalifikacyjną;

b) jeżeli przesyłka składa się z kilku identycznych produktów klasyfikowanych w tej samej pozycji Systemu zharmonizowanego, to każdy produkt traktuje się indywidualnie do celów stosowania niniejszych reguł.

2. Jeśli na potrzeby klasyfikacji zgodnie z 5 regułą ogólną Systemu Zharmonizowanego opakowanie jest traktowane łącznie z produktem, powinno ono być również traktowane łącznie na potrzeby określania pochodzenia.

3. Akcesoria, części zamienne i narzędzia dostarczone z urządzeniem, maszyną, aparaturą lub pojazdem, które są częścią typowego ich wyposażenia i zostały wliczone w jego cenę ex-works, uznaje się za stanowiące całość z danym urządzeniem, maszyną, aparaturą lub pojazdem.

Artykuł  10

Zestawy

Zestawy w rozumieniu ogólnej reguły nr 3 systemu zharmonizowanego uważa się za pochodzące, jeżeli wszystkie elementy zestawu są produktami pochodzącymi.

Jeżeli jednak zestaw składa się z produktów pochodzących i niepochodzących, to zestaw jako całość uważa się za pochodzący, pod warunkiem że wartość produktów niepochodzących nie przekracza 15 % ceny ex-works zestawu.

Artykuł  11

Elementy neutralne

W celu ustalenia, czy produkt jest produktem pochodzącym, nie bierze się pod uwagę pochodzenia następujących składników, które mogły zostać użyte w procesie jego wytwarzania:

a) energia i paliwo;

b) sprzęt i wyposażenie;

c) maszyny i narzędzia;

d) jakiekolwiek inne towary, które nie wchodzą w końcowy skład produktu ani nie są przeznaczone do ich wejścia w jego skład.

Artykuł  12

Rozróżnienie księgowe

1. Jeżeli do obróbki lub przetwarzania produktu stosuje się pochodzące i niepochodzące materiały zamienne, podmioty gospodarcze mogą zapewnić zarządzanie materiałami z zastosowaniem metody rozróżnienia księgowego, nie magazynując tych materiałów oddzielnie.

2. Podmioty gospodarcze mogą zapewnić zarządzanie pochodzącymi i niepochodzącymi produktami zamiennymi objętymi pozycją 1701 z zastosowaniem metody rozróżnienia księgowego, nie magazynując tych produktów oddzielnie.

3. Strony mogą wymagać, aby warunkiem stosowania rozróżnienia księgowego było wydanie przez organy celne uprzedniego pozwolenia. Organy celne mogą wydawać pozwolenie na warunkach, które uznają za stosowne, i monitorują sposób wykorzystania pozwolenia. Organy celne mogą cofnąć pozwolenie, ilekroć korzystający w jakikolwiek sposób czyni z niego niewłaściwy użytek lub nie spełnia któregokolwiek z pozostałych warunków określonych w niniejszych regułach.

Stosując rozróżnienie księgowe, należy zapewnić, aby w żadnym momencie za "pochodzące z terytorium Strony wywozu" nie można było uznać większej liczby produktów, niż miałoby to miejsce w przypadku zastosowania metody fizycznego oddzielnego magazynowania.

Metodę tę stosuje się, a jej stosowanie rejestruje na podstawie ogólnie przyjętych zasad rachunkowości obowiązujących na terytorium Strony wywozu.

4. Korzystający z metody, o której mowa w ust. 1 i 2, może sporządzać dowody pochodzenia lub występować z wnioskiem o nie w odniesieniu do takiej ilości produktów, która może być uznana za pochodzącą z terytorium Strony wywozu. Na żądanie organów celnych korzystający składa oświadczenie dotyczące sposobu zarządzania tymi ilościami.

TYTUŁ  III

WYMOGI TERYTORIALNE

Artykuł  13

Zasada terytorialności

1. Warunki określone w tytule II wypełnia się nieprzerwanie na terytorium danej Strony.

2. Jeżeli produkty pochodzące, wywiezione z terytorium Strony do innego kraju, są przywożone ponownie, uważa się je za niepochodzące, chyba że można wykazać w sposób przekonujący dla organów celnych, że:

a) produkty przywożone ponownie są tymi samymi produktami, które zostały wywiezione; oraz

b) produkty te nie zostały poddane żadnym czynnościom wykraczającym poza czynności konieczne do utrzymania ich w dobrym stanie, gdy znajdowały się w tym kraju lub podczas wywozu.

3. Na uzyskanie statusu pochodzenia zgodnie z warunkami określonymi w tytule II nie ma wpływu obróbka lub przetworzenie poza terytorium Strony wywozu materiałów wywiezionych z terytorium tej Strony, a następnie tam ponownie przywożonych, pod warunkiem że:

a) materiały te zostały całkowicie uzyskane na terytorium Strony wywozu lub przed wywozem zostały poddane obróbce lub przetworzeniu wykraczającym poza zakres czynności, o których mowa w art. 6; oraz

b) można wykazać w sposób przekonujący dla organów celnych, że:

(i) produkty przywożone ponownie zostały uzyskane poprzez obróbkę lub przetworzenie materiałów wywiezionych; oraz

(ii) całkowita wartość dodana nabyta poza terytorium Strony wywozu wskutek zastosowania niniejszego artykułu nie przekracza 10 % ceny ex-works produktu końcowego, dla którego wnioskowano o status pochodzenia.

4. Na potrzeby ust. 3 niniejszego artykułu warunki uzyskania statusu pochodzenia ustanowione w tytule II nie dotyczą obróbki ani przetwarzania dokonanego poza terytorium Strony wywozu. Jeśli jednak w wykazie zamieszczonym w załączniku II do określania statusu pochodzenia produktu końcowego stosuje się zasadę określającą maksymalną wartość dla wszystkich materiałów niepochodzących wykorzystanych w produkcji, wówczas łączna wartość materiałów niepochodzą- cych wykorzystanych na terytorium Strony wywozu, wraz z całkowitą wartością dodaną nabytą poza terytorium tej Strony zgodnie z niniejszym artykułem, nie przekracza określonej wartości procentowej.

5. Na potrzeby stosowania ust. 3 i 4 "całkowitą wartość dodaną" należy rozumieć jako wszystkie koszty poniesione poza terytorium Strony wywozu, w tym wartość użytych tam do produkcji materiałów.

6. Ust. 3 i 4 niniejszego artykułu nie dotyczą produktów, które nie spełniają warunków określonych w wykazie w załączniku II, lub które można uznać za poddane wystarczającej obróbce lub przetworzeniu jedynie po zastosowaniu ogólnego marginesu tolerancji, o którym mowa w art. 5.

7. Wszelkie czynności obróbki lub przetwarzania objęte niniejszym artykułem oraz wykonywane poza terytorium Strony wywozu przeprowadza się w ramach procedury uszlachetniania biernego lub podobnych procedur.

Artykuł  14

Zasada niemanipulacji

1. Preferencyjne traktowanie przewidziane w układzie stosuje się wyłącznie do produktów spełniających wymogi niniejszych reguł i zgłoszonych do przywozu na terytorium Strony, pod warunkiem że produkty te są tymi samymi produktami co produkty wywiezione z terytorium Strony wywozu. Nie mogą one ulec żadnym zmianom, przeróbkom ani czynnościom wykraczającym poza czynności niezbędne do zachowania ich w dobrym stanie lub poza dodawanie lub umieszczanie znaków, etykiet, pieczęci lub jakiejkolwiek dokumentacji w celu zapewnienia zgodności ze szczególnymi wymogami krajowymi Strony przywozu, przeprowadzone pod dozorem celnym w państwie trzecim (państwach trzecich) tranzytu, lub dzielenie, przed zgłoszeniem ich do obrotu.

2. Dopuszcza się przechowywanie produktów lub przesyłek, pod warunkiem że pozostaną one pod dozorem celnym w państwie trzecim (państwach trzecich) tranzytu.

3. Bez uszczerbku dla tytułu V niniejszego dodatku dopuszcza się dzielenie przesyłek, pod warunkiem że pozostają one pod dozorem celnym w państwie trzecim (państwach trzecich) dzielenia przesyłek.

4. W przypadku wątpliwości Strona przywozu może w każdym momencie zażądać od importera lub jego przedstawiciela przedstawienia wszelkich stosownych dokumentów w celu udokumentowania zgodności z niniejszym artykułem, przy czym zgodność tę można udowodnić za pomocą wszelkich dowodów w postaci dokumentów, a w szczególności za pomocą:

a) umownych dokumentów przewozowych w rodzaju konosamentu;

b) dowodów faktycznych lub materialnych, jak oznakowanie lub numeracja opakowań;

c) świadectwa niemanipulacji dostarczonego przez organy celne państwa (państw) tranzytu lub dzielenia przesyłek lub wszelkich innych dokumentów wykazujących, że towary pozostawały pod dozorem celnym w państwie (państwach) tranzytu lub dzielenia przesyłek; lub

d) wszelkich dowodów związanych z samymi towarami.

Artykuł  15

Wystawy

1. Produkty pochodzące, wysyłane na wystawę w innym kraju niż kraje, z którymi stosuje się kumulację zgodnie z art. 7 i 8, i sprzedane po wystawie w celu przywiezienia na terytorium Strony, korzystają w przywozie z postanowień odpowiedniej umowy, pod warunkiem wykazania w sposób przekonujący dla organów celnych, że:

a) eksporter wysłał te produkty z terytorium Strony do kraju, w którym odbywała się wystawa, i tam je wystawił;

b) produkty zostały sprzedane lub w inny sposób zbyte przez eksportera osobie na terytorium innej Strony;

c) produkty zostały wysłane w trakcie wystawy lub niezwłocznie po niej w stanie, w jakim zostały wysłane na wystawę; oraz

d) od chwili ich wysyłki na wystawę produkty nie były używane w innym celu niż prezentacja na wystawie.

2. Dowód pochodzenia musi być wystawiony lub sporządzony zgodnie z tytułem V niniejszego dodatku i przedstawiony organom celnym Strony przywozu w normalnym trybie. Należy w nim podać nazwę i adres wystawy. W razie potrzeby może być wymagana dodatkowa dokumentacja potwierdzająca warunki, na jakich produkty były wystawione.

3. Ust. 1 stosuje się w odniesieniu do wszelkich wystaw, targów lub podobnych publicznych pokazów handlowych, przemysłowych, rolniczych lub rzemieślniczych, które nie są organizowane do celów prywatnych w sklepach czy lokalach przedsiębiorstw, z zamiarem sprzedaży produktów zagranicznych i podczas których produkty pozostają pod dozorem celnym.

TYTUŁ  IV

ZWROT LUB ZWOLNIENIE

Artykuł  16

Zwrot ceł lub zwolnienie z ceł

1. Materiały niepochodzące użyte do wytworzenia produktów objętych działami 50 do 63 Systemu zharmonizowanego, pochodzących z terytorium Strony, dla których dowód pochodzenia jest wystawiany lub sporządzany zgodnie z tytułem V niniejszego dodatku, nie podlegają na terytorium Strony wywozu zwrotom ceł ani zwolnieniu z ceł żadnego rodzaju.

2. Zakaz określony w ust. 1 stosuje się do wszelkich ustaleń dotyczących całkowitego lub częściowego zwrotu, umorzenia lub zwolnienia z ceł lub opłat o skutku równoważnym, stosowanych na terytorium Strony wywozu w odniesieniu do materiałów użytych do wytwarzania, w przypadku gdy taki zwrot, umorzenie lub zwolnienie stosuje się, w sposób bezpośredni lub pośredni, przy wywozie produktów uzyskanych z tych materiałów, a nie stosuje się go przy ich zatrzymaniu na użytek krajowy.

3. Eksporter produktów objętych dowodem pochodzenia jest zobowiązany do przedłożenia na każde żądanie organów celnych wszelkich odpowiednich dokumentów potwierdzających, że nie uzyskano żadnego zwrotu w odniesieniu do materiałów niepochodzących użytych do wytworzenia danych produktów oraz że faktycznie uiszczono wszystkie cła lub opłaty o skutku równoważnym stosowane w odniesieniu do takich materiałów.

4. Zakazu, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, nie stosuje się do handlu między Stronami w przypadku produktów, które uzyskały status pochodzenia poprzez zastosowanie kumulacji pochodzenia objętej art. 7 ust. 4 lub 5.

TYTUŁ  V

DOWÓD POCHODZENIA

Artykuł  17

Wymogi ogólne

1. Produkty pochodzące z jednej ze Stron przy przywozie do innej Strony korzystają z postanowień układu po przedstawieniu jednego z następujących dowodów pochodzenia:

a) świadectwa przewozowego EUR.1, którego wzór przedstawiono w załączniku IV do niniejszego dodatku;

b) w przypadkach określonych w art. 18 ust. 1 - deklaracji, zwanej dalej "deklaracją pochodzenia", sporządzonej przez eksportera na fakturze, specyfikacji wysyłkowej lub jakimkolwiek innym dokumencie handlowym, który opisuje dane produkty w sposób wystarczająco szczegółowy do ich identyfikacji; tekst deklaracji pochodzenia przedstawiono w załączniku III do niniejszego dodatku.

2. Niezależnie od postanowień ust. 1 niniejszego artykułu, w przypadkach określonych w art. 27 produkty pochodzące w rozumieniu niniejszych reguł korzystają z postanowień układu bez konieczności przedstawienia żadnego z dowodów pochodzenia, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu.

3. Bez uszczerbku dla ust. 1 Strony mogą uzgodnić, że - na potrzeby prowadzenia między nimi handlu na warunkach preferencyjnych- dowody pochodzenia wymienione w ust. 1 lit. a) i b) zastępuje się oświadczeniami o pochodzeniu sporządzanymi przez eksporterów zarejestrowanych w elektronicznej bazie danych zgodnie z prawodawstwem wewnętrznym Stron.

Stosowanie oświadczenia o pochodzeniu sporządzonego przez eksporterów zarejestrowanych w elektronicznej bazie danych uzgodnionej przez co najmniej dwie stosujące Umawiające się Strony nie może utrudniać stosowania kumulacji diagonalnej z innymi stosującymi Umawiającymi się Stronami.

4. Na potrzeby ust. 1 Strony mogą uzgodnić ustanowienie systemu zapewniającego możliwość wystawiania dowodów pochodzenia wymienionych w ust. 1 lit. a) i b) w formie elektronicznej lub ich przedkładania drogą elektroniczną.

5. Na potrzeby art. 7, w przypadku, gdy zastosowanie ma art. 8 ust. 4, eksporter mający siedzibę w stosującej Umawiającej się Stronie, a który wystawia dowód pochodzenia na podstawie innego dowodu pochodzenia, który korzysta ze zwolnienia z obowiązku zamieszczenia stwierdzenia wymaganego w innym przypadku na mocy art. 8 ust. 3 lub ubiega się o taki dowód pochodzenia, podejmuje wszelkie niezbędne kroki w celu zapewnienia spełnienia warunków zastosowania kumulacji oraz jest przygotowany do przedłożenia organom celnym wszelkich stosownych dokumentów.

Artykuł  18

Warunki sporządzania deklaracji pochodzenia

1. Deklaracja pochodzenia, o której mowa w art. 17 ust. 1 lit. b), może zostać sporządzona przez:

a) upoważnionego eksportera w rozumieniu art. 19; lub

b) dowolnego eksportera w przypadku każdej przesyłki składającej się z paczki lub paczek zawierającej produkty pochodzące, których łączna wartość nie przekracza 6 000 EUR.

2. Deklaracja pochodzenia może zostać sporządzona, jeżeli produkty można uznać za pochodzące z terytorium stosującej Umawiającej się Strony i jeżeli spełniają one pozostałe wymogi niniejszych reguł.

3. Eksporter sporządzający deklarację pochodzenia musi być przygotowany do przedłożenia na każde żądanie organów celnych Strony wywozu wszelkich stosownych dokumentów potwierdzających status pochodzenia danych produktów oraz spełnienie pozostałych wymogów niniejszych reguł.

4. Eksporter sporządza deklarację pochodzenia poprzez umieszczenie tekstu przedstawionego w załączniku III do niniejszego dodatku, w jednej z wersji językowych określonych w tym załączniku, w postaci pisma maszynowego, stempla bądź wydruku, na fakturze, specyfikacji wysyłkowej lub innym dokumencie handlowym, w sposób zgodny z przepisami prawa krajowego państwa wywozu. Jeżeli deklaracja jest sporządzana ręcznie, należy ją napisać tuszem, drukowanymi literami.

5. Deklaracje pochodzenia opatruje się oryginalnym, własnoręcznym podpisem eksportera. Od upoważnionego eksportera w rozumieniu art. 19 nie wymaga się jednak podpisu na takiej deklaracji, pod warunkiem że złoży on organom celnym Strony wywozu pisemne zobowiązanie do przyjęcia pełnej odpowiedzialności za każdą deklarację pochodzenia, która go identyfikuje, tak jakby była podpisana własnoręcznie.

6. Deklaracja pochodzenia może zostać sporządzona przez eksportera w chwili wysyłania produktów, do których się odnosi, lub po ich wysłaniu (zwana dalej " retrospektywną deklaracją pochodzenia"), pod warunkiem że jest przedstawiona w państwie przywozu w ciągu dwóch lat od dokonania przywozu produktów, do których się odnosi.

W przypadkach, w których doszło do podziału przesyłki zgodnie z art. 14 ust. 3, i pod warunkiem dotrzymania analogicznego terminu dwóch lat upoważniony eksporter Strony wywozu produktów sporządza retrospektywną deklarację pochodzenia.

Artykuł  19

Upoważniony eksporter

1. Organy celne Strony wywozu mogą - z zastrzeżeniem wymogów krajowych - upoważnić każdego eksportera mającego swoją siedzibę na terytorium tej Strony (zwanego dalej "upoważnionym eksporterem") do sporządzania deklaracji pochodzenia niezależnie od wartości danych produktów.

2. Eksporter ubiegający się o takie upoważnienie przedstawia, w sposób przekonujący dla organów celnych, wszelkie gwarancje niezbędne do zweryfikowania statusu pochodzenia produktów oraz spełnienia pozostałych wymogów niniejszych reguł.

3. Organy celne przyznają upoważnionemu eksporterowi numer upoważnienia celnego, który zamieszcza się w deklaracji pochodzenia.

4. Organy celne weryfikują, czy upoważnienie jest wykorzystywane w prawidłowy sposób. Organy celne mogą wycofać upoważnienie, jeżeli upoważniony eksporter korzysta z niego w niewłaściwy sposób i jeżeli nie daje już gwarancji, o których mowa w ust. 2.

Artykuł  20

Procedura wystawiania świadectwa przewozowego EUR.1

1. Świadectwo przewozowe EUR.1 wystawiają właściwe organy celne Strony wywozu na pisemny wniosek złożony przez eksportera lub, na odpowiedzialność eksportera, przez jego upoważnionego przedstawiciela.

2. W tym celu eksporter lub jego upoważniony przedstawiciel wypełnia świadectwo przewozowe EUR.1 oraz formularz wniosku, których wzory znajdują się w załączniku IV do niniejszego dodatku. Formularze te wypełnia się w jednym z języków, w których sporządzony został układ, oraz zgodnie z przepisami prawa krajowego państwa wywozu. Jeśli są one wypełniane odręcznie, wypełnia się je tuszem, drukowanymi literami. Opis produktów zamieszcza się w polu do tego przeznaczonym, bez pozostawienia pustych wierszy. Jeżeli pole nie jest wypełnione w całości, poniżej ostatniego wiersza opisu należy nakreślić poziomą linię, przekreślając puste miejsce.

3. Świadectwo przewozowe EUR.1 zawiera w polu 7 oświadczenie w języku angielskim o treści: "TRANSITIONAL RULES".

4. Eksporter występujący z wnioskiem o wystawienie świadectwa przewozowego EUR.1 musi być przygotowany do przedłożenia na każde żądanie organów celnych Strony wywozu, w której wystawiono dane świadectwo przewozowe EUR.1, wszelkich stosownych dokumentów potwierdzających status pochodzenia przedmiotowych produktów oraz spełnienie pozostałych wymogów niniejszych reguł.

5. Organy celne Strony wywozu wystawiają świadectwo przewozowe EUR.1, jeżeli dane produkty mogą zostać uznane za produkty pochodzące i jeżeli spełniają one pozostałe wymogi niniejszych reguł.

6. Organy celne wystawiające świadectwa przewozowe EUR.1 podejmują wszelkie kroki niezbędne do zweryfikowania statusu pochodzenia produktów i wypełnienia pozostałych wymogów niniejszych reguł. W tym celu mają one prawo żądać przedstawienia wszelkich dowodów i przeprowadzać kontrole ksiąg rachunkowych eksportera lub dokonywać wszelkich innych czynności kontrolnych, jakie uznają za odpowiednie. Organy celne wystawiające świadectwa zapewniają także, aby formularze określone w ust. 2 niniejszego artykułu były należycie wypełnione. W szczególności sprawdzają, czy pole przeznaczone na opis produktów zostało wypełnione w sposób wykluczający wszelką możliwość dodania fałszywych wpisów.

7. Datę wystawienia świadectwa przewozowego EUR.1 wskazuje się w polu 11 świadectwa przewozowego EUR.1.

8. Organy celne wystawiają świadectwo przewozowe EUR.1 i udostępniają je eksporterowi od chwili faktycznego dokonania wywozu lub jego zapewnienia.

Artykuł  21

Świadectwa przewozowe EUR.1 wystawione retrospektywnie

1. Niezależnie od przepisów art. 20 ust. 8 świadectwo przewozowe EUR.1 może być wyjątkowo wystawione po wywozie produktów, do których się odnosi, jeżeli:

a) nie zostało ono wystawione w momencie dokonywania wywozu z powodu błędów, niezamierzonych pominięć lub szczególnych okoliczności;

b) organom celnym przedstawiono w sposób przekonujący dowody potwierdzające, że świadectwo przewozowe EUR.1 zostało wystawione, ale nie zostało przyjęte przy przywozie z przyczyn technicznych;

c) miejsce przeznaczenia danych produktów nie było znane w momencie dokonywania wywozu i zostało ustalone w trakcie transportu lub składowania produktów oraz po ewentualnym podzieleniu przesyłek zgodnie z art. 14 ust. 3;

d) świadectwo przewozowe EUR.1 lub EUR.MED wystawiono zgodnie z postanowieniami konwencji PEM w odniesieniu do produktów, które są również produktami pochodzącymi zgodnie z niniejszymi regułami. Eksporter podejmuje wszelkie niezbędne kroki w celu zapewnienia spełnienia warunków stosowania kumulacji oraz jest przygotowany do przedłożenia organom celnym wszelkich stosownych dokumentów potwierdzających, że dany produkt jest produktem pochodzącym zgodnie z niniejszymi regułami lub

e) świadectwo przewozowe EUR.1 wystawiono na podstawie art. 8 ust. 4 i przy przywozie do innej stosującej Umawiającej się Strony wymagane jest zastosowanie art. 8 ust. 3.

2. Na potrzeby wykonania postanowień ust. 1 eksporter podaje w swoim wniosku miejsce i datę wywozu produktów, do których odnosi się świadectwo przewozowe EUR.1, oraz uzasadnienie wniosku.

3. Organy celne mogą wystawić świadectwo przewozowe EUR.1 retrospektywnie w terminie dwóch lat od daty wywozu i tylko po sprawdzeniu, czy informacje podane we wniosku eksportera są zgodne z informacjami zawartymi w odpowiedniej dokumentacji.

4. Dodatkowo do wymogów wynikających z art. 20 ust. 3 świadectwa przewozowe EUR.1 wystawione retrospektywnie opatruje się wpisem w języku angielskim: "ISSUED RETROSPECTIVELY".

5. Wpis określony w ust. 4 umieszcza się w polu 7 świadectwa przewozowego EUR.1.

Artykuł  22

Wystawianie duplikatu świadectwa przewozowego EUR.1

1. W przypadku kradzieży, utraty lub zniszczenia świadectwa przewozowego EUR.1 eksporter może wystąpić do organów celnych, które je wystawiły, o wystawienie duplikatu na podstawie dokumentów eksportowych znajdujących się w ich posiadaniu.

2. Dodatkowo do wymogów wynikających z art. 20 ust. 3 duplikat wystawiony zgodnie z ust. 1 niniejszego artykułu opatruje się wpisem w języku angielskim: "DUPLICATE".

3. Wpis określony w ust. 2 umieszcza się w polu 7 duplikatu świadectwa przewozowego EUR.1.

4. Duplikat, który opatruje się datą wystawienia oryginalnego świadectwa przewozowego EUR.1, obowiązuje od tej daty.

Artykuł  23

Termin ważności dowodu pochodzenia

1. Dowód pochodzenia jest ważny przez dziesięć miesięcy od daty wystawienia lub sporządzenia na terytorium Strony wywozu i musi zostać przedłożony w wymienionym okresie organom celnym Strony przywozu.

2. Dowody pochodzenia przedstawiane organom celnym Strony przywozu po upływie terminu ważności, o którym mowa w ust. 1, mogą zostać przyjęte na potrzeby zastosowania preferencji taryfowych, jeżeli nieprzedłożenie tych dokumentów przed upływem terminu ważności było spowodowane wyjątkowymi okolicznościami.

3. W innych przypadkach przedłożenia dowodów z opóźnieniem organy celne Strony przywozu mogą przyjąć dowody pochodzenia, jeżeli produkty zostały im przedstawione przed upływem terminu ważności.

Artykuł  24

Wolne obszary celne

1. Strony podejmują wszelkie niezbędne kroki w celu zapewnienia, aby sprzedawane produkty objęte dowodem pochodzenia, które podczas transportu korzystają z wolnych obszarów celnych znajdujących się na ich terytorium, nie były zastępowane innymi towarami ani poddawane zabiegom innym niż normalne czynności zapobiegające pogorszeniu ich stanu.

2. Na zasadzie odstępstwa od ust. 1, w przypadku gdy produkty pochodzące z terytorium stosującej Umawiającej się Strony są przywożone do wolnego obszaru celnego na podstawie dowodu pochodzenia i są poddawane obróbce lub przetworzeniu, dopuszcza się możliwość wystawienia lub sporządzenia nowego dowodu pochodzenia, jeżeli obróbka lub przetworzenie, jakiemu zostały poddane, są zgodne z niniejszymi regułami.

Artykuł  25

Wymogi dotyczące przywozu

Dowody pochodzenia przedkłada się organom celnym Strony przywozu zgodnie z procedurami stosowanymi na terytorium tej Strony.

Artykuł  26

Przywóz partiami

Jeżeli, na wniosek importera i na warunkach określonych przez organy celne Strony przywozu, produkty rozmontowane lub niezmontowane w rozumieniu reguły ogólnej nr 2a) interpretacji Systemu zharmonizowanego ujęte w sekcjach XVI i XVII lub pozycjach 7308 i 9406 przywożone są partiami, organom celnym przedstawia się jeden dowód pochodzenia wraz z przywozem pierwszej przesyłki.

Artykuł  27

Zwolnienie z dowodu pochodzenia

1. Produkty wysyłane jako małe paczki od osób prywatnych do osób prywatnych lub będące częścią bagażu osobistego podróżnych uznaje się za produkty pochodzące bez wymogu przedstawienia dowodu pochodzenia, pod warunkiem że takie produkty nie są przywożone w celach handlowych i zostały zgłoszone jako spełniające wymogi niniejszych reguł oraz nie ma wątpliwości co do prawdziwości takiego zgłoszenia.

2. Przywozu nie uznaje się za przywóz w celach handlowych, jeżeli spełnione są wszystkie następujące warunki:

a) przywóz ma charakter okazjonalny;

b) przywóz dotyczy wyłącznie produktów przeznaczonych do osobistego użytku odbiorców, podróżnych lub ich rodzin;

c) rodzaj i liczba produktów wyraźnie świadczą o ich niehandlowym przeznaczeniu.

3. Łączna wartość tych produktów nie może przekraczać 500 EUR w przypadku małych paczek lub 1 200 EUR w przypadku produktów stanowiących część osobistego bagażu podróżnych.

Artykuł  28

Niezgodności i pomyłki formalne

1. Stwierdzenie drobnych niezgodności między oświadczeniami złożonymi w dowodzie pochodzenia a oświadczeniami podanymi w dokumentach przedłożonych urzędowi celnemu w celu dopełnienia formalności wymaganych przy przywozie produktów nie unieważnia samo w sobie dowodu pochodzenia, jeśli zostało należycie dowiedzione, że dokument ten rzeczywiście odpowiada przedłożonym produktom.

2. Oczywiste pomyłki formalne, takie jak błędy literowe na dowodzie pochodzenia, nie powodują odrzucenia dokumentów, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, jeżeli nie powodują wątpliwości co do prawidłowości oświadczeń złożonych w tych dokumentach.

Artykuł  29

Deklaracje dostawcy

1. W przypadku wystawienia świadectwa przewozowego EUR.1 lub sporządzenia deklaracji pochodzenia na terytorium Strony w odniesieniu do produktów pochodzących, do których wytworzenia użyto towarów pochodzących z terytorium innej stosującej Umawiającej się Strony i poddanych tam obróbce lub przetworzeniu bez uzyskania przez nie preferencyjnego statusu pochodzenia zgodnie z art. 7 ust. 3 lub art. 7 ust. 4, uwzględnia się deklarację dostawcy wydaną dla tych towarów zgodnie z niniejszym artykułem.

2. Deklaracja dostawcy, o której mowa w ust. 1, stanowi dowód obróbki lub przetworzenia, jakim poddano dane towary na terytorium stosującej Umawiającej się Strony, na potrzeby ustalenia, czy produkty wytworzone z wykorzystaniem tych towarów można uznać za produkty pochodzące z danej Strony wywozu oraz czy spełniają one pozostałe wymogi niniejszych reguł.

3. Z wyjątkiem przypadków, o których mowa w ust. 4, dostawca sporządza odrębną deklarację dostawcy dla każdej przesyłki towarów, w formie przewidzianej w załączniku VI, na arkuszu papieru załączonym do faktury, specyfikacji wysyłkowej lub jakiegokolwiek innego dokumentu handlowego zawierającego opis danych towarów wystarczająco szczegółowy do ich identyfikacji.

4. Jeżeli dostawca regularnie zaopatruje konkretnego klienta w towary, co do których oczekuje się, że będą nadal w niezmiennym stopniu poddawane obróbce lub przetworzeniu na terytorium stosującej Umawiającej się Strony, może przedstawić pojedynczą deklarację dostawcy obejmującą kolejne przesyłki tych towarów (zwaną dalej "długoterminową deklaracją dostawcy"). Długoterminowa deklaracja dostawcy może co do zasady zachowywać ważność przez maksymalnie dwa lata od daty jej sporządzenia. Organy celne stosującej Umawiającej się Strony, na której terytorium sporządza się deklarację, określają warunki, na jakich dopuszcza się możliwość przedłużenia tego terminu. Dostawca sporządza długoterminową deklarację dostawcy w formie przewidzianej w załączniku VII i opisuje w niej odpowiednie towary w sposób wystarczająco szczegółowy do ich identyfikacji. Deklarację należy przekazać odpowiedniemu klientowi przed dostarczeniem mu pierwszej przesyłki towarów objętych tą deklaracją lub wraz z taką pierwszą przesyłką. Jeżeli długoterminowa deklaracja dostawcy nie ma już zastosowania do dostarczanych towarów, dostawca niezwłocznie informuje swojego klienta o tym fakcie.

5. Deklaracje dostawcy, o których mowa w ust. 3 i 4, sporządza się na maszynie lub w postaci wydruku w jednym z języków układu, zgodnie z prawem krajowym stosującej Umawiającej się Strony, na której terytorium sporządza się deklarację, i opatruje się je oryginalnym, własnoręcznym podpisem dostawcy. Deklarację można również sporządzić pismem odręcznym; w takim przypadku spisuje się ją tuszem, drukowanymi literami.

6. Dostawca sporządzający deklarację musi być przygotowany do przedłożenia na każde żądanie organów celnych stosującej Umawiającej się Strony, na której terytorium sporządzono deklarację, wszelkich stosownych dokumentów potwierdzających prawidłowość informacji zawartych w tej deklaracji.

Artykuł  30

Kwoty wyrażone w euro

1. Na potrzeby stosowania art. 18 ust. 1 lit. b) i art. 27 ust. 3 w przypadkach, w których produkty zostały zafakturowane w walucie innej niż euro, kwoty w walutach krajowych Stron stanowiące równowartość kwot wyrażonych w euro są ustalane co roku przez poszczególne zainteresowane państwa.

2. Przesyłka podlega art. 18 ust. 1 lit. b) lub art. 27 ust. 3 poprzez odniesienie do waluty, w której sporządzono fakturę, stosownie do kwoty ustalonej przez zainteresowane państwo.

3. Kwoty wyrażone w danej walucie krajowej stanowią równowartość w tej walucie kwot wyrażonych w euro w pierwszym dniu roboczym października. Wysokość stosownych kwot przekazuje się Komisji Europejskiej do dnia 15 października i obowiązują one od dnia 1 stycznia następnego roku. Komisja Europejska powiadamia wszystkie zainteresowane państwa o wysokości stosownych kwot.

4. Strona może zaokrąglić w górę lub w dół kwoty otrzymane po przeliczeniu kwoty wyrażonej w euro na swoją walutę krajową. Zaokrąglona kwota nie może różnić się od kwoty wynikającej z przeliczenia o więcej niż 5 %. Strona może zachować bez zmian równowartość kwoty wyrażonej w euro w swojej walucie krajowej, jeżeli po przeliczeniu w ramach corocznego dostosowania przewidzianego w ust. 3 wzrost równowartości w walucie krajowej, przed zaokrągleniem, jest niższy niż 15 %. Równowartość w walucie krajowej może pozostać bez zmian, jeżeli przeliczenie doprowadziłoby do jej obniżenia.

5. Na wniosek którejkolwiek ze Stron Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia dokonuje przeglądu kwot wyrażonych w euro. Dokonując tego przeglądu, Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia rozważa, na ile pożądane jest zachowanie skutków wspomnianych ograniczeń w ujęciu realnym. W tym celu może on podjąć decyzję o zmianie kwot wyrażonych w euro.

TYTUŁ  VI

ZASADY WSPÓŁPRACY I DOWODY W POSTACI DOKUMENTÓW

Artykuł  31

Dowody w postaci dokumentów, przechowywanie dowodów pochodzenia i dokumentów uzupełniających

1. Eksporter, który sporządził deklarację pochodzenia lub wystąpił z wnioskiem o wystawienie świadectwa przewozowego EUR.1, przechowuje kopię tych dowodów pochodzenia i wszelkich dokumentów potwierdzających status pochodzenia produktu w formie papierowej lub elektronicznej przez okres co najmniej trzech lat od dnia wystawienia lub sporządzenia deklaracji pochodzenia.

2. Dostawca sporządzający deklarację dostawcy przechowuje kopie deklaracji oraz wszystkich faktur, specyfikacji wysyłkowych lub innych dokumentów handlowych, do których załączono tę deklarację, a także dokumentów, o których mowa w art. 29 ust. 6, przez okres co najmniej trzech lat.

Dostawca sporządzający długoterminową deklarację dostawcy przechowuje kopie deklaracji oraz wszystkich faktur, specyfikacji wysyłkowych lub innych dokumentów handlowych dotyczących towarów objętych tą deklaracją przesłanych danemu klientowi, a także dokumentów, o których mowa w art. 29 ust. 6, przez okres co najmniej trzech lat. Okres ten liczy się od dnia upływu ważności długoterminowej deklaracji dostawcy.

3. Na potrzeby ust. 1 niniejszego artykułu dokumentami potwierdzającymi status pochodzenia są między innymi:

a) bezpośrednie dowody procesów przeprowadzonych przez eksportera lub dostawcę w celu otrzymania produktu, zawarte na przykład w jego księgach rachunkowych lub dokumentach wewnętrznych;

b) dokumenty potwierdzające status pochodzenia użytych materiałów, wystawione lub sporządzone na terytorium odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony zgodnie z jej prawem krajowym;

c) dokumenty potwierdzające obróbkę lub przetworzenie materiałów na terytorium odpowiedniej Strony, sporządzone lub wystawione na terytorium tej Strony zgodnie z jej prawem krajowym;

d) deklaracje pochodzenia lub świadectwa przewozowe EUR.1 potwierdzające status pochodzenia użytych materiałów, sporządzone lub wystawione na terytorium Stron zgodnie z niniejszymi regułami;

e) odpowiednie dowody dotyczące obróbki lub przetworzenia przeprowadzonych poza terytorium Stron zgodnie z art. 13 i 14, potwierdzające spełnienie wymogów ustanowionych w tych artykułach.

4. Organy celne Strony wywozu wystawiające świadectwa przewozowe EUR.1 przechowują formularz wniosku, o którym mowa w art. 20 ust. 2, przez co najmniej trzy lata.

5. Organy celne Strony przywozu przechowują przedłożone im deklaracje pochodzenia i świadectwa przewozowe EUR.1 przez co najmniej trzy lata.

6. Deklaracje dostawcy, sporządzone na terytorium stosującej Umawiającej się Strony, potwierdzające poddanie wykorzystanych materiałów obróbce lub przetworzeniu na terytorium tej stosującej Umawiającej się Strony, uważa się za dokument, o którym mowa w art. 18 ust. 3, art. 20 ust. 4 i art. 29 ust. 6, wykorzystywany w celu potwierdzenia, że produkty objęte świadectwem przewozowym EUR.1 lub deklaracją pochodzenia mogą zostać uznane za produkty pochodzące z terytorium tej stosującej Umawiającej się Strony oraz że spełniają one pozostałe wymogi niniejszych reguł.

Artykuł  32

Rozstrzyganie sporów

Spory zaistniałe w związku z procedurami weryfikacji na podstawie art. 34 i 35 lub w związku z wykładnią postanowień niniejszego dodatku, których to sporów nie można rozstrzygnąć pomiędzy organami celnymi wnioskującymi o przeprowadzenie weryfikacji a organami celnymi odpowiedzialnymi za jej przeprowadzenie, przekazuje się do rozpoznania Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia.

We wszystkich przypadkach rozstrzyganie sporów pomiędzy importerem a organami celnymi Strony przywozu podlega prawodawstwu tego państwa.

TYTUŁ  VII

WSPÓŁPRACA ADMINISTRACYJNA

Artykuł  33

Powiadamianie i współpraca

1. Organy celne Stron udostępniają sobie wzajemnie wzory odcisków pieczęci używanych w ich urzędach celnych na potrzeby wystawiania świadectw przewozowych EUR.1 wraz z modelami numerów upoważnień przyznanych upoważnionym eksporterom oraz adresami organów celnych odpowiedzialnych za weryfikację tych świadectw i deklaracji pochodzenia.

2. W celu zapewnienia prawidłowego stosowania niniejszych reguł Strony udzielają sobie wzajemnej pomocy za pośrednictwem właściwych organów celnych przy kontroli autentyczności świadectw przewozowych EUR.1, deklaracji pochodzenia, deklaracji dostawcy oraz poprawności informacji podanych w tych dokumentach.

Artykuł  34

Weryfikacja dowodów pochodzenia

1. Późniejsze weryfikacje dowodów pochodzenia przeprowadza się wyrywkowo lub w każdym przypadku, kiedy organy celne Strony przywozu mają uzasadnione wątpliwości co do autentyczności takich dokumentów, statusu pochodzenia sprawdzanych produktów lub spełniania innych wymogów niniejszych reguł.

2. Składając wniosek o przeprowadzenie późniejszej weryfikacji organy celne Strony przywozu zwracają świadectwo przewozowe EUR.1 i fakturę, jeśli została przedłożona, oraz deklarację pochodzenia lub kopie tych dokumentów organom celnym Strony wywozu, w razie potrzeby podając uzasadnienie wniosku o weryfikację. Wszelkie dokumenty i informacje wskazujące, że informacje podane w dowodzie pochodzenia są nieprawidłowe, przekazuje się wraz z wnioskiem o weryfikację.

3. Weryfikacji dokonują organy celne Strony wywozu. W tym celu mają one prawo żądać przedstawienia wszelkich dowodów i przeprowadzać kontrole ksiąg rachunkowych eksportera lub dokonywać wszelkich innych czynności kontrolnych, jakie uznają za odpowiednie.

4. Jeżeli organy celne Strony przywozu postanowią zawiesić przyznanie preferencyjnego traktowania sprawdzanych produktów do czasu uzyskania wyników weryfikacji, proponują one importerowi zwolnienie produktów, stosując wobec nich wszelkie środki zabezpieczające uznane za konieczne.

5. Organy celne występujące z wnioskiem o weryfikację informuje się możliwie najszybciej o wynikach weryfikacji. Wyniki takie muszą wyraźnie wskazywać, czy dokumenty są autentyczne oraz czy dane produkty mogą zostać uznane za produkty pochodzące z jednej ze Stron i czy spełniają pozostałe wymogi niniejszych reguł.

6. Jeśli w przypadkach uzasadnionej wątpliwości brak jest odpowiedzi w ciągu dziesięciu miesięcy od dnia złożenia wniosku o weryfikację lub jeśli odpowiedź nie zawiera informacji wystarczających do ustalenia autentyczności danego dokumentu lub rzeczywistego pochodzenia produktów, organy celne wnioskujące o weryfikację odmawiają prawa do skorzystania z preferencji, o ile nie zaistnieją wyjątkowe okoliczności.

Artykuł  35

Weryfikacja deklaracji dostawcy

1. Późniejsze weryfikacje deklaracji dostawcy lub długoterminowych deklaracji dostawcy można przeprowadzać wyrywkowo lub w każdym przypadku, kiedy organy celne Strony, na której terytorium uwzględniono takie deklaracje w celu wystawienia świadectwa przewozowego EUR.1 lub sporządzenia deklaracji pochodzenia, mają uzasadnione wątpliwości co do autentyczności takich dokumentów lub prawidłowości zawartych w nich informacji.

2. Na potrzeby wdrożenia ust. 1 organy celne Strony, o której mowa w ust. 1, zwracają deklarację dostawcy lub długoterminową deklarację dostawcy oraz fakturę(-y), specyfikację(-e) wysyłkową(-e) lub inny(-e) dokument(y) handlowy(-e) dotyczące towarów objętych tą deklaracją organom celnym stosującej Umawiającej się Strony, w której sporządzono deklarację, podając, w odpowiednich przypadkach, formalne lub merytoryczne uzasadnienie wniosku o przeprowadzenie weryfikacji.

Do wniosku o przeprowadzenie późniejszej weryfikacji organy celne dołączają wszelkie uzyskane dokumenty i informacje wskazujące, że informacje zawarte w deklaracji dostawcy lub długoterminowej deklaracji dostawcy są nieprawidłowe.

3. Weryfikacji dokonują organy celne stosującej Umawiającej się Strony, na której terytorium sporządzono deklarację dostawcy lub długoterminową deklarację dostawcy. W tym celu mają one prawo żądać przedstawienia wszelkich dowodów i przeprowadzać kontrole ksiąg rachunkowych dostawcy lub dokonywać wszelkich innych czynności kontrolnych, jakie uzna za odpowiednie.

4. Organy celne występujące z wnioskiem o weryfikację informuje się możliwie najszybciej o wynikach weryfikacji. Wyniki te muszą wyraźnie wskazywać, czy informacje podane w deklaracji dostawcy lub długoterminowej deklaracji dostawcy są prawidłowe, oraz umożliwiać organom celnym ustalenie, czy i w jakim zakresie daną deklarację dostawcy można wziąć pod uwagę przy wystawianiu świadectwa przewozowego EUR.1 lub sporządzaniu deklaracji pochodzenia.

Artykuł  36

Sankcje

Każda ze Stron przewiduje możliwość nałożenia sankcji karnych, cywilnych lub administracyjnych z tytułu naruszenia prawodawstwa krajowego powiązanego z niniejszymi regułami.

TYTUŁ  VIII

STOSOWANIE DODATKU A

Artykuł  37

Europejski Obszar Gospodarczy

Towary pochodzące z Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) w rozumieniu protokołu 4 do Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym uznaje się za pochodzące z Unii Europejskiej, Islandii, Liechtensteinu lub Norwegii ("Strony EOG") w przypadku ich wywozu odpowiednio z Unii Europejskiej, Islandii, Liechtensteinu lub Norwegii do Serbii, o ile między Serbią a danymi Stronami EOG mają zastosowanie umowy o wolnym handlu stosujące niniejsze reguły.

Artykuł  38

Liechtenstein

Bez uszczerbku dla art. 2, z uwagi na unię celną między Szwajcarią a Liechtensteinem produkt pochodzący z Liechtensteinu uznaje się za produkt pochodzący ze Szwajcarii.

Artykuł  39

Republika San Marino

Bez uszczerbku dla art. 2, z uwagi na unię celną między Unią Europejską a Republiką San Marino produkt pochodzący z Republiki San Marino uznaje się za produkt pochodzący z Unii Europejskiej.

Artykuł  40

Księstwo Andory

Bez uszczerbku dla art. 2, z uwagi na unię celną między Unię Europejską a Księstwem Andory produkt pochodzący z Księstwa Andory sklasyfikowany w działach 25 do 97 Systemu zharmonizowanego uznaje się za produkt pochodzący z Unii Europejskiej.

Artykuł  41

Ceuta i Melilla

1. Na potrzeby niniejszych reguł termin "Unia Europejska" nie obejmuje Ceuty i Melilli.

2. Na mocy protokołu 2 do Aktu w sprawie warunków przystąpienia Królestwa Hiszpanii i Republiki Portugalskiej oraz dostosowań w Traktatach ²⁵  produkty pochodzące z Serbii przywożone do Ceuty lub Melilli korzystają pod każdym względem z takiej samej procedury celnej, jaka jest stosowana wobec produktów pochodzących z obszaru celnego Unii Europejskiej. Serbia poddaje przywożone produkty objęte odpowiednią umową i pochodzące z Ceuty i Melilli takiej samej procedurze celnej, jak produkty przywożone z Unii Europejskiej i pochodzące z niej.

3. Na potrzeby ust. 2 niniejszego artykułu niniejsze reguły stosuje się odpowiednio do produktów pochodzących z Ceuty i Melilli, z zastrzeżeniem spełnienia szczególnych warunków określonych w załączniku V.

ZAŁĄCZNIK I

UWAGI WSTĘPNE DO WYKAZU W ZAŁĄCZNIKU II

Uwaga 1 - Wprowadzenie ogólne

W niniejszym wykazie określono warunki, jakie muszą spełniać wszystkie produkty, by można było uznać je za poddane wystarczającej obróbce lub przetworzeniu w rozumieniu art. 4 tytułu II niniejszego dodatku. Istnieją cztery rodzaje reguł, które różnią się w zależności od produktów:

a) w wyniku obróbki lub przetwarzania nie zostaje przekroczona najwyższa dopuszczalna zawartość materiałów niepo- chodzących;

b) w wyniku obróbki lub przetwarzania czterocyfrowy kod pozycji lub sześciocyfrowy kod podpozycji Systemu zharmonizowanego produktów wytworzonych staje się różny, odpowiednio, od czterocyfrowego kodu pozycji lub sześciocyfrowego kodu podpozycji użytych materiałów;

c) przeprowadza się określone czynności obróbki lub przetwarzania;

d) przeprowadza się obróbkę lub przetwarzanie określonych materiałów całkowicie uzyskanych.

Uwaga 2 - Struktura wykazu

2.1. Pierwsze dwie kolumny wykazu stanowią opis uzyskanego produktu. W kolumnie (1) podany jest numer pozycji lub numer działu używany w Systemie zharmonizowanym, a w kolumnie (2) - stosowany w tym systemie opis towarów w odniesieniu do danej pozycji lub działu. W kolumnie (3) określono regułę dla każdego wpisu figurującego w pierwszych dwóch kolumnach. W przypadku gdy zapis w kolumnie (1) jest poprzedzony oznaczeniem "ex", oznacza to, że reguła określona w kolumnie (3) odnosi się tylko do części tej pozycji, zgodnie z opisem w kolumnie (2).

2.2. Jeżeli w kolumnie (1) zebrano większą liczbę numerów pozycji albo podano numer działu i w związku z tym opis produktów w kolumnie (2) sformułowano ogólnie, odpowiednie reguły w kolumnie (3) stosuje się do wszystkich produktów, które w ramach Systemu zharmonizowanego klasyfikowane są w pozycjach danego działu lub w którejkolwiek z pozycji lub podpozycji zebranych w kolumnie (1).

2.3. Jeżeli w wykazie podane są różne reguły mające zastosowanie do różnych produktów w ramach jednej pozycji, to każde tiret zawiera opis odnoszący się do części pozycji, której dotyczą odpowiednie reguły z kolumny (3).

2.4. W przypadkach gdy w kolumnie (3) określono dwie alternatywne reguły rozdzielone słowem "lub", eksporter może wybrać, którą regułę zastosować.

Uwaga 3 - Przykłady stosowania reguł

3.1. Art. 4 tytułu II niniejszego dodatku dotyczący produktów, które uzyskały status pochodzących i zostały następnie użyte do wytworzenia innych produktów, stosuje się niezależnie od tego, czy status ten został uzyskany w zakładzie, w którym użyto tych produktów, czy w innym zakładzie na terytorium Strony.

3.2. Zgodnie z art. 6 tytułu II niniejszego dodatku przeprowadzone czynności obróbki lub przetwarzania muszą wykraczać poza zakres czynności opisanych w tym artykule. W przeciwnym wypadku towary nie kwalifikują się do przyznania im preferencyjnego traktowania taryfowego, nawet jeśli spełniają warunki określone w poniższym wykazie.

Z zastrzeżeniem art. 6 tytułu II niniejszego dodatku, reguły zawarte w wykazie określają minimalny wymagany stopień obróbki lub przetworzenia, przy czym przeprowadzenie dalszej obróbki lub przetworzenia także nad- aje status pochodzenia, natomiast przeprowadzenie obróbki lub przetworzenia w mniejszym zakresie nie może powodować nadania statusu pochodzenia.

Jeśli zatem reguła stanowi, że na pewnym etapie produkcji może zostać użyty materiał niepochodzący, to użycie takiego materiału na etapie wcześniejszym jest dopuszczone, a na etapie późniejszym nie jest dopuszczone.

Jeżeli natomiast reguła stanowi, że na pewnym etapie produkcji nie mogą zostać użyte materiały niepocho- dzące, to użycie takich materiałów na etapie wcześniejszym jest dopuszczone, a na etapie późniejszym nie jest dopuszczone.

Przykład: jeżeli zgodnie z regułą z wykazu ustanowioną dla działu 19 "materiały niepochodzące objęte pozycjami 1101 do 1108 nie mogą przekraczać 20 % masy", to wykorzystywanie (tj. przywóz) zbóż objętych działem 10 (materiały na wcześniejszym etapie produkcji) nie podlega ograniczeniu.

3.3. Bez uszczerbku dla uwagi 3.2, jeśli w regule występuje sformułowanie "wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją", mogą być użyte materiały objęte dowolną pozycją lub pozycjami (nawet opatrzone takim samym opisem i objęte taką samą pozycją jak produkt), jednak z zastrzeżeniem wszelkich szczególnych ograniczeń, które mogą być również zawarte w regule.

Jednakże sformułowanie "wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją, włącznie z innymi materiałami objętymi pozycją ..." lub "wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją, łącznie z innymi materiałami objętymi tą samą pozycją co produkt" oznacza, że mogą być użyte materiały objęte dowolną pozycją lub pozycjami z wyjątkiem tych, których opis jest identyczny z opisem produktu umieszczonym w kolumnie (2) wykazu.

3.4. Jeżeli reguła w wykazie stanowi, że produkt może być wytwarzany z więcej niż jednego materiału, oznacza to, że może zostać użyty jeden lub więcej materiałów. Nie oznacza to, że należy użyć wszystkich materiałów.

3.5. Jeżeli reguła w wykazie stanowi, że produkt musi być wytworzony z określonego materiału, warunek ten nie wyklucza użycia innych materiałów, które ze względu na swoje naturalne właściwości nie mogą spełniać tej reguły.

3.6. Jeżeli przedstawiona w wykazie reguła przewiduje dwie maksymalne wartości procentowe dla materiałów nie- pochodzących, które mogą być użyte, to tych wartości nie można sumować. Innymi słowy, maksymalna wartość wszystkich użytych materiałów niepochodzących nie może nigdy przekroczyć wyższej z podanych wartości procentowych. Ponadto poszczególne wartości procentowe nie mogą zostać przekroczone w odniesieniu do poszczególnych materiałów, do których mają zastosowanie.

Uwaga 4 - Przepisy ogólne dotyczące niektórych towarów rolnych

4.1. Towary rolne objęte działami 6, 7, 8, 9, 10, 12 oraz pozycją 2401, uprawiane lub zebrane na terytorium Strony, traktuje się jako pochodzące z terytorium tej Strony, nawet jeśli otrzymuje się je z przywożonych nasion, bulw, korzeni, sadzonek, szczepów, pędów, pąków lub innych żywych części roślin.

4.2. W przypadkach gdy zawartość niepochodzącego cukru w danym produkcie podlega ograniczeniom, przy obliczaniu takich ograniczeń uwzględniana jest łącznie masa cukrów objętych pozycjami 1701 (sacharoza) oraz 1702 (np. fruktoza, glukoza, laktoza, maltoza, izoglukoza lub cukier inwertowany) użytych do wytworzenia produktu końcowego oraz użytych do wytworzenia produktów niepochodzących, które weszły w skład produktu końcowego.

Uwaga 5 - Terminologia stosowana w odniesieniu do niektórych wyrobów włókienniczych

5.1. Określenie "włókna naturalne" jest używane w wykazie w odniesieniu do włókien innych niż włókna sztuczne lub syntetyczne. Określenie to jest ograniczone do etapów poprzedzających przędzenie, włączając w to także odpady oraz, o ile nie wskazano inaczej, obejmuje ono również włókna zgrzebne, czesane lub inaczej przetworzone, ale nie przędzone.

5.2. Określenie "włókna naturalne" obejmuje włosie końskie objęte pozycją 0511, jedwab objęty pozycjami 5002 i 5003, jak również włókna wełniane, cienką lub grubą sierść zwierzęcą objęte pozycjami od 5101 do 5105, włókna bawełniane objęte pozycjami od 5201 do 5203 oraz pozostałe włókna roślinne objęte pozycjami od 5301 do 5305.

5.3. Użyte w wykazie określenia "masa włókiennicza", "materiały chemiczne" oraz "materiały do produkcji papieru" opisują materiały nieklasyfikowane w działach od 50 do 63, które mogą być użyte do produkcji sztucznych, syntetycznych lub papierowych włókien lub przędz.

5.4. Użyte w wykazie określenie "włókna odcinkowe chemiczne" odnosi się do kabla z włókna ciągłego syntetycznego lub sztucznego, włókien odcinkowych lub odpadów, objętych pozycjami od 5501 do 5507.

5.5. "Drukowanie" (w połączeniu z "tkaniem", "dzianiem", "tuftowaniem" lub "flokowaniem") oznacza technikę, na skutek której materiałowi włókienniczemu nadaje się w sposób trwały obiektywną cechę, np. kolor, wzór, lub charakterystykę techniczną, przy użyciu sitodruku, druku na wałkach drukarskich, technik druku cyfrowego lub transferowego.

5.6. "Drukowanie (jako samodzielna czynność)" oznacza technikę, na skutek której materiałowi włókienniczemu nadaje się w sposób trwały obiektywną cechę, np. kolor, wzór, lub charakterystykę techniczną, przy użyciu sitodruku, druku na wałkach drukarskich, technik druku cyfrowego lub transferowego, oraz której towarzyszą co najmniej dwie czynności przygotowawcze lub wykończeniowe (takie jak czyszczenie, wybielanie, mercery- zacja, stabilizacja termiczna, drapanie, kalandrowanie, uodparnianie na kurczliwość, utrwalanie, dekatyzowa- nie, impregnowanie, reperowanie i robienie węzełków), pod warunkiem że wartość wszystkich użytych materiałów niepochodzących nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu.

Uwaga 6 - Tolerancja odnosząca się do produktów wytworzonych z mieszaniny materiałów włókienniczych

6.1. Jeżeli danemu produktowi w wykazie towarzyszy odniesienie do niniejszej uwagi, warunki ustalone w kolumnie (3) tego wykazu nie mają zastosowania do żadnych podstawowych materiałów włókienniczych użytych do wytworzenia tego produktu, które stanowią razem 15 % lub mniej łącznej masy wszystkich użytych podstawowych materiałów włókienniczych (zob. także uwagi 6.3 i 6.4).

6.2. Tolerancja określona w uwadze 6.1 może jednak mieć zastosowanie tylko do produktów mieszanych, które zostały wytworzone z dwóch lub większej liczby podstawowych materiałów włókienniczych.

Podstawowymi materiałami włókienniczymi są:

– jedwab,

– wełna,

– gruba sierść zwierzęca,

– cienka sierść zwierzęca,

– włosie końskie,

– bawełna,

– materiały do produkcji papieru i papier,

– len,

– konopie siewne,

– juta i inne włókna tekstylne łykowe,

– sizal i pozostałe włókna tekstylne z rodzaju Agave,

– włókno kokosowe, manila, ramia i pozostałe włókna tekstylne roślinne,

– syntetyczne włókna ciągłe chemiczne z polipropylenu,

– syntetyczne włókna ciągłe chemiczne z poliestru,

– syntetyczne włókna ciągłe chemiczne z poliamidu,

– syntetyczne włókna ciągłe chemiczne z poliakrylonitrylu,

– syntetyczne włókna ciągłe chemiczne z poliimidu,

– syntetyczne włókna ciągłe chemiczne z politetrafluoroetylenu,

– syntetyczne włókna ciągłe chemiczne z poli(siarczku fenylenu),

– syntetyczne włókna ciągłe chemiczne z poli(chlorku winylu),

– pozostałe syntetyczne włókna ciągłe chemiczne,

– sztuczne włókna ciągłe chemiczne z wiskozy,

– pozostałe sztuczne włókna ciągłe chemiczne z wiskozy,

– włókna ciągłe przewodzące prąd,

– syntetyczne włókna odcinkowe chemiczne z polipropylenu,

– syntetyczne włókna odcinkowe chemiczne z poliestru,

– syntetyczne włókna odcinkowe chemiczne z poliamidu,

– syntetyczne włókna odcinkowe chemiczne z poliakrylonitrylu,

– syntetyczne włókna odcinkowe chemiczne z poliimidu,

– syntetyczne włókna odcinkowe chemiczne z politetrafluoroetylenu,

– syntetyczne włókna odcinkowe chemiczne z poli(siarczku fenylu),

– syntetyczne włókna odcinkowe chemiczne z poli(chlorku winylu),

– pozostałe syntetyczne włókna odcinkowe chemiczne,

– sztuczne włókna odcinkowe chemiczne z wiskozy,

– pozostałe sztuczne włókna odcinkowe chemiczne,

– przędza z poliuretanu uzupełniona elastycznymi segmentami z polieteru, nawet rdzeniowa,

– produkty objęte pozycją 5605 (przędza metalizowana) zawierające pasek składający się z rdzenia wykonanego z folii aluminiowej lub rdzenia wykonanego z warstwy tworzywa sztucznego, nawet powlekanego proszkiem aluminiowym, o szerokości nieprzekraczającej 5 mm, umieszczony i przyklejony przy pomocy przezroczystego lub kolorowego spoiwa między dwie warstwy tworzywa sztucznego;

– pozostałe produkty objęte pozycją 5605,

– włókna szklane,

– włókna metalowe,

– włókna mineralne.

6.3. W przypadku produktów zawierających "przędzę wykonaną z poliuretanu uzupełnioną elastycznymi segmentami z polieteru, nawet rdzeniową" margines tolerancji w odniesieniu do tej przędzy wynosi 20 %.

6.4. W przypadku produktów zawierających "pasek składający się z rdzenia wykonanego z folii aluminiowej lub rdzenia wykonanego z warstwy tworzywa sztucznego, nawet powlekanego proszkiem aluminiowym, o szerokości nieprzekraczającej 5 mm, umieszczony i przyklejony między dwie warstwy tworzywa sztucznego" margines tolerancji wynosi 30 % w odniesieniu do tego paska.

Uwaga 7 - Inne tolerancje mające zastosowanie do niektórych wyrobów włókienniczych

7.1. Jeżeli wykaz zawiera odesłanie do niniejszej uwagi, materiały włókiennicze (z wyłączeniem podszewek i mię- dzypodszewek), które nie spełniają reguły zawartej w kolumnie (3) wykazu dotyczącej przedmiotowych produktów gotowych, mogą być użyte, pod warunkiem że są klasyfikowane do innej pozycji niż ta, którą objęty jest produkt, oraz pod warunkiem że wartość tych materiałów nie przekracza 15 % ceny ex-works produktu.

7.2. Bez uszczerbku dla uwagi 7.3 materiały, które nie są sklasyfikowane w działach 50-63, mogą być swobodnie użyte do wytwarzania wyrobów włókienniczych niezależnie od tego, czy zawierają elementy włókiennicze.

7.3. W przypadku gdy stosowana jest reguła określająca procentową zawartość danego materiału, wartość niepo- chodzących materiałów, które nie są sklasyfikowane w działach 50 do 63, musi być uwzględniona przy obliczaniu wartości zastosowanych materiałów niepochodzących.

Uwaga 8 - Definicja specyficznych procesów i prostych czynności przeprowadzanych na określonych produktach objętych działem 27

8.1. Na potrzeby pozycji ex 2707 i 2713 "procesami specyficznymi" są:

a) destylacja próżniowa;

b) redestylacja przez bardzo dokładny proces frakcjonowania;

c) krakowanie;

d) reformowanie;

e) ekstrakcja przy użyciu selektywnych rozpuszczalników;

f) proces obejmujący wszystkie następujące czynności: przetwarzanie przy użyciu stężonego kwasu siarkowego, oleum lub bezwodnika siarkowego; neutralizacja środkami alkalicznymi; odbarwianie i oczyszczanie ziemiami naturalnie aktywnymi, ziemiami aktywowanymi, aktywowanym węglem drzewnym lub boksytem;

g) polimeryzacja;

h) alkilacja;

i) izomeryzacja.

8.2. Na potrzeby pozycji 2710, 2711 i 2712 "procesami specyficznymi" są:

a) destylacja próżniowa;

b) redestylacja przez bardzo dokładny proces frakcjonowania;

c) krakowanie;

d) reformowanie;

e) ekstrakcja przy użyciu selektywnych rozpuszczalników;

f) proces obejmujący wszystkie następujące czynności: przetwarzanie przy użyciu stężonego kwasu siarkowego, oleum lub bezwodnika siarkowego; neutralizacja środkami alkalicznymi; odbarwianie i oczyszczanie ziemiami naturalnie aktywnymi, ziemiami aktywowanymi, aktywowanym węglem drzewnym lub boksytem;

g) polimeryzacja;

h) alkilacja;

i) izomeryzacja;

j) wyłącznie w odniesieniu do olejów ciężkich objętych pozycją ex 2710 - odsiarczanie z wykorzystaniem wodoru, prowadzące do obniżenia o co najmniej 85 % zawartości siarki w przetworzonych produktach (metoda ASTM D 1266-59 T);

k) wyłącznie w odniesieniu do produktów objętych pozycją 2710 - odparafinowywanie z zastosowaniem procesu innego niż filtrowanie;

l) wyłącznie w odniesieniu do olejów ciężkich objętych pozycją ex 2710 - poddawanie działaniu wodoru przy ciśnieniu powyżej 20 barów i temperaturze wyższej niż 250 °C przy użyciu katalizatora, do celów innych niż odsiarczanie, gdy wodór stanowi czynnik aktywny w reakcji chemicznej. Dalsze traktowanie wodorem olejów smarowych objętych pozycją ex 2710 (np. wykańczanie metodą wodorową lub odbarwianie), szczególnie w celu ulepszenia koloru lub stabilności, nie jest jednak uważane za proces specyficzny;

m) wyłącznie w odniesieniu do olejów opałowych objętych pozycją ex 2710 - destylacja atmosferyczna, pod warunkiem że oddestylowane zostanie mniej niż 30 % objętości tych produktów, łącznie ze stratami, w 300 °C, przy zastosowaniu metody ASTM D 86;

n) wyłącznie w odniesieniu do olejów ciężkich innych niż oleje napędowe i oleje opałowe objęte pozycją ex 2710 - poddawanie działaniu elektrycznych wyładowań snopiastych wysokiej częstotliwości;

o) wyłącznie w odniesieniu do produktów surowych (innych niż wazelina, ozokeryt, wosk montanowy lub wosk torfowy i parafina, zawierających mniej niż 0,75 % masy oleju) objętych pozycją ex 2712 - odoleja- nie w procesie krystalizacji frakcyjnej.

8.3. Na potrzeby pozycji ex 2707 i 2713 proste czynności, takie jak oczyszczanie, dekantacja, odsalanie, oddzielanie od wody, filtrowanie, barwienie, znakowanie, uzyskiwanie danej zawartości siarki poprzez wymieszanie produktów o różnej zawartości siarki lub wszelkiego rodzaju kombinacje tych lub podobnych czynności, nie nadają statusu pochodzenia.

Uwaga 9 - Definicja specyficznych procesów i czynności przeprowadzanych na określonych produktach

9.1. Produkty objęte działem 30 uzyskane na terytorium Strony z wykorzystaniem kultur komórkowych uznaje się za pochodzące z terytorium tej Strony. "Kulturę komórkową" definiuje się jako hodowlę komórek ludzkich, zwierzęcych i roślinnych w kontrolowanych warunkach (takich jak określone temperatury, podłoże, mieszanka gazów, pH) poza organizmem żywym.

9.2. Produkty objęte działami 29 (z wyjątkiem podpozycji 2905.43-2905.44), 30, 32, 33 (z wyjątkiem pozycji i podpozycji 3302.10, 3301), 34, 35 (z wyjątkiem pozycji i podpozycji 35.01, 3502.11-3502.19, 3502.20, 35.05), 36, 37, 38 (z wyjątkiem pozycji i podpozycji 3809.10, 38.23, 3824.60, 38.26) i 39 (z wyjątkiem pozycji 39.16-39.26) uzyskane na terytorium Strony w drodze fermentacji uznaje się za pochodzące z terytorium tej Strony. "Fermentacja" jest to proces biotechnologiczny, w którym komórki ludzkie, zwierzęce, roślinne, bakterie, drożdże, grzyby lub enzymy wykorzystuje się do wytworzenia produktów objętych działami 29-39.

9.3. Następujące czynności przetworzenia uważa się za wystarczające zgodnie z art. 4 ust. 1 w odniesieniu do produktów objętych działami 28, 29 (z wyjątkiem podpozycji: 2905.43-2905.44), 30, 32, 33 (z wyjątkiem pozycji i podpozycji 3302.10, 3301), 34, 35 (z wyjątkiem pozycji i podpozycji 35.01, 3502.11-3502.19, 3502.20, 35.05), 36, 37, 38 (z wyjątkiem pozycji i podpozycji 3809.10, 38.23, 3824.60, 38.26) i 39 (z wyjątkiem pozycji 39.16-39.26):

– Reakcja chemiczna: "Reakcja chemiczna" jest to proces (w tym proces biochemiczny), którego skutkiem jest cząsteczka o nowej strukturze, powstała w wyniku zerwania wiązań wewnątrzcząsteczkowych i utworzenia nowych wiązań wewnątrzcząsteczkowych lub w wyniku zmiany przestrzennego rozmieszczenia atomów w cząsteczce. Reakcję chemiczną można wyrazić poprzez zmianę "numeru CAS".

Na potrzeby określenia pochodzenia nie uwzględnia się następujących procesów: a) rozpuszczanie w wodzie lub innych rozpuszczalnikach; b) eliminacja rozpuszczalników, w tym wody będącej rozpuszczalnikiem lub c) dodanie lub eliminacja wody krystalizacyjnej. Reakcję chemiczną zgodną z powyższą definicją uznaje się za nadanie statusu pochodzenia.

– Mieszaniny i mieszanki: Zamierzone i proporcjonalnie kontrolowane mieszanie lub sporządzanie mieszanin (w tym rozpraszanie) materiałów, inne niż dodanie rozcieńczalników, w celu spełnienia z góry określonych specyfikacji, które prowadzi do wytworzenia towaru o właściwościach chemicznych lub fizycznych mających znaczenie dla przeznaczenia lub wykorzystania towaru i odmiennych od materiałów wsadowych, uznaje się za nadanie statusu pochodzenia.

– Oczyszczanie: Oczyszczanie uznaje się za nadanie statusu pochodzenia, jeżeli oczyszczanie mające miejsce na terytorium jednej lub obu Stron skutkuje spełnieniem jednego z poniższych warunków:

a) oczyszczanie towaru prowadzące do eliminacji co najmniej 80 % zawartości istniejących zanieczyszczeń lub

b) zmniejszenie lub eliminacja zanieczyszczeń prowadzące do powstania towaru odpowiedniego do jednego lub większej liczby z poniższych zastosowań:

(i) substancje klasy farmaceutycznej, medycznej, kosmetycznej, weterynaryjnej lub spożywczej;

(ii) produkty chemiczne i odczynniki do zastosowań analitycznych, diagnostycznych lub laboratoryjnych;

(iii) części składowe i komponenty do zastosowania w mikroelektronice;

(iv) specjalistyczne zastosowania optyczne;

(v) zastosowania biotechniczne (np. do kultury komórkowej, w inżynierii genetycznej lub jako katalizator);

(vi) nośniki stosowane w procesie rozdzielania lub

(vii) zastosowania klasy jądrowej.

– Zmiana wielkości cząstek: Zamierzoną i kontrolowaną zmianę wielkości cząstek towaru inną niż przez zwykłe rozdrabnianie lub wyciskanie, prowadzącą do uzyskania przez towar określonej wielkości cząstek, określonej dystrybucji wielkości cząstek lub określonej powierzchni, mających znaczenie dla przeznaczenia powstałego towaru, oraz właściwości chemicznych lub fizycznych odmiennych od materiałów wsadowych, uznaje się za nadanie statusu pochodzenia.

– Materiały wzorcowe: Materiały wzorcowe (w tym roztwory wzorcowe) to preparaty odpowiednie do celów analitycznych, pomiarowych lub referencyjnych, charakteryzujące się precyzyjnie określonym stopniem czystości lub proporcjami składników certyfikowanymi przez producenta. Produkcję materiałów wzorcowych uznaje się za nadanie statusu pochodzenia.

– Separacja izomerów: Wyizolowanie lub separację izomerów z mieszaniny izomerów uznaje się za nadanie statusu pochodzenia.

ZAŁĄCZNIK II

WYKAZ PROCESÓW OBRÓBKI LUB PRZETWARZANIA, KTÓRYM NALEŻY PODDAĆ MATERIAŁY NIEPOCHODZĄCE, ABY WYTWORZONY PRODUKT MÓGŁ UZYSKAĆ STATUS POCHODZENIA

Pozycja	Opis produktu		Obróbka lub przetworzenie dokonywane na materiałach niepochodzących, nadające produktom status pochodzenia
(1)	(2)		(3)
Dział 1	Zwierzęta żywe		Wszystkie zwierzęta objęte działem 1 są całkowicie uzyskane
Dział 2	Mięso i podroby jadalne		Wytwarzanie, w którym mięso oraz podroby jadalne zawarte w produktach objętych tym działem są całkowicie uzyskane
Dział 3	Ryby i skorupiaki, mięczaki i pozostałe bezkręgowce wodne		Wytwarzanie, w którym wszystkie użyte materiały objęte działem 3 są całkowicie uzyskane
Dział 4	Produkty mleczarskie; jaja ptasie; miód naturalny; jadalne produkty pochodzenia zwierzęcego, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone		Wytwarzanie, w którym wszystkie użyte materiały objęte działem 4 są całkowicie uzyskane
ex Dział 5	Produkty pochodzenia zwierzęcego, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją
ex 0511 91	Ikra i mlecz z ryb, niejadalne		Ikra i mlecz są całkowicie uzyskane
Dział 6	Drzewa żywe i pozostałe rośliny; bulwy, korzenie i podobne; kwiaty cięte i liście ozdobne		Wytwarzanie, w którym wszystkie użyte materiały objęte działem 6 są całkowicie uzyskane
Dział 7	Warzywa oraz niektóre korzenie i bulwy, jadalne		Wytwarzanie, w którym wszystkie użyte materiały objęte działem 7 są całkowicie uzyskane
Dział 8	Owoce i orzechy jadalne; skórki owoców cytrusowych lub melonów		Wytwarzanie, w którym wszystkie użyte owoce, orzechy i skórki owoców cytrusowych lub melonów objęte działem 8 są całkowicie uzyskane
Dział 9	Kawa, herbata, maté (herbata paragwajska) i przyprawy		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją
Dział 10	Zboża		Wytwarzanie, w którym wszystkie użyte materiały objęte działem 10 są całkowicie uzyskane
Dział 11	Produkty przemysłu młynarskiego; słód; skrobie; inulina; gluten pszenny		Wytwarzanie, w którym wszystkie użyte materiały objęte działami 8, 10 i 11, pozycjami 0701, 0714, 2302 i 2303 oraz podpozycją 0710 10 są całkowicie uzyskane
Dział 12	Nasiona i owoce oleiste; ziarna, nasiona i owoce różne; rośliny przemysłowe lub lecznicze; słoma i pasza		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
ex Dział 13	Szelak; gumy, żywice oraz pozostałe soki i ekstrakty roślinne; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją
ex 1302		Substancje pektynowe, pektyniany i pektany		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją oraz w którym masa użytego cukru nie przekracza 40 % masy produktu końcowego
Dział 14		Materiały roślinne do wyplatania; Przetwory spożywcze, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją
ex Dział 15		Tłuszcze i oleje pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego oraz produkty ich rozkładu; gotowe tłuszcze jadalne; woski pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
1504-1506		Tłuszcze i oleje i ich frakcje, z ryb lub ze ssaków morskich; tłuszcz z wełny oraz substancje tłuszczowe otrzymane z niego (włącznie z lanoliną); pozostałe tłuszcze i oleje zwierzęce oraz ich frakcje, nawet rafinowane, ale niemodyfikowane chemicznie:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją
1508		Olej z orzeszków ziemnych i jego frakcje, nawet rafinowane, ale niemodyfikowane chemicznie		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną podpozycją z wyjątkiem podpozycji danego produktu
1509 i 1510		Oliwa z oliwek i jej frakcje		Wytwarzanie, w którym wszystkie użyte materiały roślinne są całkowicie uzyskane
1511		Olej palmowy i jego frakcje, nawet rafinowany, ale niemodyfikowany chemicznie		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną podpozycją z wyjątkiem podpozycji danego produktu
ex1512		Oleje z nasion słonecznika i ich frakcje - do zastosowań technicznych lub przemysłowych innych niż produkcja artykułów spożywanych przez ludzi - pozostałe		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu Wytwarzanie, w którym wszystkie użyte materiały roślinne są całkowicie uzyskane
1515		Pozostałe ciekłe tłuszcze i oleje roślinne (włącznie z olejem jojoba) i ich frakcje, nawet rafinowane, ale niemodyfikowane chemicznie		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną podpozycją z wyjątkiem podpozycji danego produktu
ex1516		Tłuszcze i oleje i ich frakcje, z ryb		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją
1520		Glicerol surowy; wody glicerolowe i ługi glicerolowe		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją
Dział 16		Przetwory z mięsa, ryb lub skorupiaków, mięczaków lub pozostałych bezkręgowców wodnych		Wytwarzanie, w którym wszystkie użyte materiały objęte działami 2, 3 i 16 są całkowicie uzyskane
ex Dział 17		Cukry i wyroby cukiernicze; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
1702		Pozostałe cukry, włącznie z chemicznie czystymi: laktozą, maltozą, glukozą i fruktozą, w postaci stałej; syropy cukrowe niezawierające dodatku środków aromatyzujących lub barwiących; miód sztuczny, nawet zmieszany z miodem naturalnym; karmel: - Chemicznie czyste maltoza i fruktoza - Pozostałe		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją, łącznie z innymi materiałami objętymi pozycją 1702 Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym masa użytych materiałów objętych pozycjami od 1101 do 1108, 1701i 1703 nie przekracza 30 % masy produktu końcowego
1704		Wyroby cukiernicze (włącznie z białą czekoladą), niezawierające kakao		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym: - masa użytego cukru nie przekracza 40 % masy produktu końcowego lub - wartość użytego cukru nie przekracza 30 % ceny ex-works produktu
ex Dział 18		Kakao i przetwory z kakao; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym masa użytego cukru nie przekracza 40 % masy produktu końcowego
ex 1806		Czekolada i pozostałe przetwory spożywcze zawierające kakao; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym: - masa użytego cukru nie przekracza 40 % masy produktu końcowego lub - wartość użytego cukru nie przekracza 30 % ceny ex-works produktu
180610		Proszek kakaowy zawierający dodatek cukru lub innego środka słodzącego		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym masa użytego cukru nie przekracza 40 % masy produktu końcowego
1901		Ekstrakt słodowy; przetwory spożywcze z mąki, kasz, mączki, skrobi lub z ekstraktu słodowego, niezawierające kakao lub zawierające mniej niż 40 % masy kakao, obliczone w stosunku do całkowicie odtłuszczonej bazy, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone; przetwory spożywcze z towarów objętych pozycjami od 0401 do 0404, niezawierające kakao lub zawierające mniej niż 5 % masy kakao, obliczone w stosunku do całkowicie odtłuszczonej bazy, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone - Ekstrakt słodowy - Pozostałe		Wytwarzanie ze zbóż objętych działem 10 Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym indywidualna masa cukru i użytych materiałów objętych działem 4 nie przekracza 40 % masy produktu końcowego
1902		Makarony, nawet poddane obróbce cieplnej lub nadziewane (mięsem lub innymi substancjami), lub przygotowane inaczej, takie jak spaghetti, rurki, nitki, lasagne, gnocchi, ravioli, cannelloni; kuskus, nawet przygotowany		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym: - masa użytych materiałów objętych pozycjami 1006 i od 1101 do 1108 nie przekracza 20 % masy produktu końcowego oraz - masa użytych materiałów objętych działami 2, 3 i 16 nie przekracza 20 % masy produktu końcowego
1903		Tapioka i jej namiastki, przygotowane ze skrobi, w postaci płatków, ziaren, perełek, odsiewu lub w podobnych postaciach		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem skrobi ziemniaczanej objętej pozycją 1108
1904		Przetwory spożywcze otrzymane przez spęcznianie lub prażenie zbóż, lub produktów zbożowych (na przykład płatki kukurydziane); zboża (inne niż kukurydza) w postaci ziarna lub w postaci płatków, lub inaczej przetworzonego ziarna (z wyjątkiem mąki, kasz i mączki), wstępnie obgotowane lub inaczej przygotowane, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym: - masa użytych materiałów objętych pozycjami 1006 i od 1101 do 1108 nie przekracza 20 % masy produktu końcowego oraz - masa użytego cukru nie przekracza 40 % masy produktu końcowego
1905		Chleb, bułki, pieczywo cukiernicze, ciasta i ciastka, herbatniki i pozostałe wyroby piekarnicze, nawet zawierające kakao; opłatki sakralne, puste kapsułki stosowane do celów farmaceutycznych, wafle wytłaczane, papier ryżowy i podobne wyroby		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym masa użytych materiałów objętych pozycjami 1006 i od 1101 do 1108 nie przekracza 20 % masy produktu końcowego
ex Dział 20		Przetwory z warzyw, owoców, orzechów lub pozostałych części roślin z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
2002 i 2003		Pomidory, grzyby i trufle, przetworzone lub zakonserwowane inaczej niż octem lub kwasem octowym		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym wszystkie użyte materiały objęte działem 7 są całkowicie uzyskane
2006		Warzywa, owoce, orzechy, skórki z owoców i pozostałe części roślin, zakonserwowane cukrem (odsączone, lukrowane lub kandyzowane)		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym masa użytego cukru nie przekracza 40 % masy produktu końcowego
2007		Dżemy, galaretki owocowe, marmolady, przeciery i pasty owocowe lub orzechowe, otrzymane w wyniku obróbki cieplnej, nawet zawierające dodatek cukru lub innej substancji słodzącej		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym masa użytego cukru nie przekracza 40 % masy produktu końcowego
ex 2008		Produkty inne niż: - orzechy, niezawierające dodatku cukru ani alkoholu - masło orzechowe; mieszanki na bazie zbóż; rdzenie palmowe; kukurydza - owoce i orzechy gotowane inaczej niż na parze lub w wodzie, niezawierające dodatku cukru, mrożone		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym masa użytego cukru nie przekracza 40 % masy produktu końcowego
2009		Soki owocowe (włączając moszcz gronowy) i soki warzywne niesfermentowane i niezawierające dodatku alkoholu, nawet z dodatkiem cukru lub innej substancji słodzącej		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym masa użytego cukru nie przekracza 40 % masy produktu końcowego
ex Dział 21		Różne przetwory spożywcze; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
2103		- Sosy i preparaty do nich; zmieszane przyprawy i zmieszane przyprawy korzenne - Mąka i mączka, z gorczycy oraz gotowa musztarda		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć mąki lub mączki z gorczycy lub gotowej musztardy Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją
2105		Lody i pozostałe lody jadalne, nawet zawierające kakao		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym: - ani masa użytego cukru, ani masa użytych materiałów objętych działem 4 nie przekracza 40 % masy produktu końcowego oraz - całkowita łączna masa użytego cukru i użytych materiałów objętych działem 4 nie przekracza 60 % masy produktu końcowego
2106		Przetwory spożywcze, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym masa użytego cukru nie przekracza 40 % masy produktu końcowego
ex Dział 22		Napoje bezalkoholowe, alkoholowe i ocet z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym wszystkie użyte materiały objęte podpozycjami 0806 10, 2009 61, 2009 69 są całkowicie uzyskane
2202		Wody, włącznie z wodami mineralnymi i wodami gazowanymi, zawierające dodatek cukru lub innego środka słodzącego, lub wody aromatyzowane i pozostałe napoje bezalkoholowe, z wyłączeniem soków owocowych i warzywnych, objętych pozycją 2009		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
2207 i 2208		Alkohol etylowy nieskażony o objętościowej mocy alkoholu większej lub mniejszej niż 80 % obj.; wódki, likiery i pozostałe napoje spirytusowe		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji 2207 lub 2208, w którym wszystkie użyte materiały objęte podpozycjami 0806 10, 2009 61, 2009 69 są całkowicie uzyskane
ex Dział 23		Pozostałości i odpady przemysłu spożywczego; gotowa karma dla zwierząt; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
2309		Preparaty, w rodzaju stosowanych do karmienia zwierząt		Wytwarzanie, w którym: - wszystkie użyte materiały objęte działami 2 i 3 są całkowicie uzyskane, - masa użytych materiałów objętych działami 10 i 11 oraz pozycjami 2302 i 2303 nie przekracza 20 % masy produktu końcowego,
				- ani masa użytego cukru, ani masa użytych materiałów objętych działem 4 nie przekracza 40 % masy produktu końcowego, oraz - całkowita łączna masa użytego cukru i użytych materiałów objętych działem 4 nie przekracza 50 % masy produktu końcowego
ex Dział 24		Tytoń i przemysłowe namiastki tytoniu; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją, w którym masa materiałów objętych pozycją 2401 nie przekracza 30 % całkowitej masy użytych materiałów objętych działem 24
2401		Tytoń nieprzetworzony; odpady tytoniowe		Wytwarzanie, w którym wszystkie użyte materiały objęte pozycją 2401 są całkowicie uzyskane
ex 2402		Papierosy, z tytoniu lub namiastek tytoniu		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu i tytoniu do palenia objętego podpozycją 2403 19, w którym co najmniej 10 % masy wszystkich użytych materiałów objętych pozycją 2401 jest całkowicie uzyskane
ex 2403		Produkty przeznaczone do wdychania poprzez podgrzanie lub w inny sposób, bez spalania		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, w którym co najmniej 10 % masy wszystkich użytych materiałów objętych pozycją 2401 jest całkowicie uzyskane
ex Dział 25		Sól; siarka; ziemie i kamienie; materiały gipsowe, wapno i cement; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 70 % ceny ex-works produktu
ex 2519		Kruszony naturalny węglan magnezu (magnezyt), w szczelnie zamkniętych pojemnikach, tlenek magnezu, nawet czysty, inny niż magnezja topiona lub magnezja całkowicie wypalona (spiekana)		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednak użyć naturalnego węglanu magnezu (magnezytu)
Dział 26		Rudy metali, żużel i popiół		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
ex Dział 27		Paliwa mineralne, oleje mineralne i produkty ich destylacji; substancje bitumiczne; woski mineralne z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex 2707		Oleje, w których masa składników aromatycznych jest większa niż składników niearomatycznych, podobne do olejów mineralnych uzyskiwanych z destylacji wysokotemperaturowej smoły węglowej, z których więcej niż 65 % objętościowo destyluje do 250 °C (łącznie z mieszaninami benzyny lakowej i benzolu), przeznaczone do stosowania jako paliwo napędowe lub do ogrzewania		Operacje rafinacji lub jeden lub większa liczba procesów specyficznych f) lub Inne operacje, w których wszystkie użyte materiały są sklasyfikowane w obrębie pozycji innej niż pozycja produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
2710		Oleje ropy naftowej i oleje otrzymywane z minerałów bitumicznych, inne niż surowe; preparaty gdzie indziej niewymienione ani niewłączone, zawierające 70 % masy lub więcej olejów ropy naftowej lub olejów otrzymywanych z minerałów bitumicznych, których te oleje stanowią składniki zasadnicze preparatów; oleje odpadowe		Operacje rafinacji lub jeden lub większa liczba procesów specyficznych f) lub Inne operacje, w których wszystkie użyte materiały są sklasyfikowane w obrębie pozycji innej niż pozycja produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
2711		Gaz ziemny (mokry) i pozostałe węglowodory gazowe		Operacje rafinacji lub jeden lub większa liczba procesów specyficznych f) lub Inne operacje, w których wszystkie użyte materiały są sklasyfikowane w obrębie pozycji innej niż pozycja produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
2712		Wazelina; parafina, wosk mikrokrystaliczny, gacz parafinowy, ozokeryt, wosk montanowy, wosk torfowy, pozostałe woski mineralne i podobne produkty otrzymywane w drodze syntezy lub innych procesów, nawet barwione		Operacje rafinacji lub jeden lub większa liczba procesów specyficznych f) lub Inne operacje, w których wszystkie użyte materiały są sklasyfikowane w obrębie pozycji innej niż pozycja produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
2713		Koks naftowy, bitum naftowy oraz inne pozostałości olejów ropy naftowej lub olejów otrzymywanych z minerałów bitumicznych		Operacje rafinacji lub jeden lub większa liczba procesów specyficznych f) lub Inne operacje, w których wszystkie użyte materiały są sklasyfikowane w obrębie pozycji innej niż pozycja produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 28		Chemikalia nieorganiczne; organiczne lub nieorganiczne związki metali szlachetnych, metali ziem rzadkich, pierwiastków promieniotwórczych lub izotopów		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 20 % ceny ex-works produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex Dział 29		Chemikalia organiczne; z wyjątkiem:		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 20 % ceny ex-works produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex 2901		Węglowodory alifatyczne przeznaczone do stosowania jako paliwo napędowe lub do ogrzewania		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Operacje rafinacji lub jeden lub większa liczba procesów specyficznych (1) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex 2902		Cykloalkany i cykloalkeny (inne niż azuleny), benzen, toluen i ksyleny, przeznaczone do stosowania jako paliwo napędowe lub do ogrzewania		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Operacje rafinacji lub jeden lub większa liczba procesów specyficznych (1) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex 2905		Alkoholany metali z alkoholi wymienionych w tej pozycji i z etanolu		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją, łącznie z innymi materiałami objętymi pozycją 2905. Można jednakże użyć alkoholanów metalu objętych tą pozycją, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 20 % ceny ex-works produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 30		Produkty farmaceutyczne		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją
Dział 31		Nawozy		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 20 % ceny ex-works produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 32		Ekstrakty garbników lub środków barwiących; garbniki i ich pochodne; barwniki, pigmenty i pozostałe środki barwiące; farby i lakiery; kit i pozostałe masy uszczelniające; atramenty		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 20 % ceny ex-works produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 33		Olejki eteryczne i rezinoidy; preparaty perfumeryjne, kosmetyczne lub toaletowe		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 20 % ceny ex-works produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 34		Mydło, organiczne środki powierzchniowo czynne, preparaty piorące, preparaty smarowe, woski syntetyczne, woski preparowane, preparaty do czyszczenia lub szorowania, świece i artykuły podobne, pasty modelarskie, "woski dentystyczne" oraz preparaty dentystyczne produkowane na bazie gipsu		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 20 % ceny ex-works produktu
				lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 35		Substancje białkowe; skrobie modyfikowane; kleje; enzymy		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 20 % ceny ex-works produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 40 % ceny ex-works produktu
Dział 36		Materiały wybuchowe; wyroby pirotechniczne; zapałki; stopy piroforyczne; niektóre materiały łatwo palne		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 20 % ceny ex-works produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 37		Materiały fotograficzne lub kinematograficzne		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 20 % ceny ex-works produktu
				lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex Dział 38		Produkty chemiczne różne; z wyjątkiem:		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą pozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 20 % ceny ex-works produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex 3811		Środki przeciwstukowe, inhibitory utleniania, inhibitory tworzenia się żywic, dodatki zwiększające lepkość, preparaty antykorozyjne oraz pozostałe preparaty dodawane do olejów mineralnych (włącznie z benzyną) lub do innych cieczy, stosowanych do tych samych celów, co oleje mineralne - Przygotowane dodatki do olejów smarowych, zawierające oleje ropy naftowej lub oleje otrzymywane z minerałów bitumicznych		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów objętych pozycją 3811 nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex 3824 99 oraz ex 3826 00		Biodiesel		Wytwarzanie, w którym biodiesel uzyskuje się poprzez transestryfikację lub estryfikację, lub w drodze hydrorafinacji
Dział 39		Tworzywa sztuczne i artykuły z nich		Proces(y) specyficzny(e) (4) lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć materiałów objętych tą samą podpozycją co produkt, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 20 % ceny ex-works produktu
				lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex Dział 40		Kauczuk i artykuły z kauczuku; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex 4012		Opony bieżnikowane pneumatyczne, pełne lub z poduszką powietrzną, gumowe		Bieżnikowanie opon używanych
ex Dział 41		Skóry i skórki surowe (inne niż skóry futerkowe) oraz skóry wyprawione; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
4104-4106		Skóry lub skórki garbowane lub "crust", bez wełny lub włosa, nawet dwojone, ale dalej nieprzetworzone		Dogarbowywanie wstępnie garbowanych skór lub Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
Dział 42		Artykuły ze skóry wyprawionej; wyroby siodlarskie i rymarskie; artykuły podróżne, torebki i podobne pojemniki; artykuły z jelit zwierzęcych (innych niż jelita jedwabników)		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex Dział 43		Skóry futerkowe i futra sztuczne; wyroby z nich; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
ex 4302		Skóry futerkowe garbowane lub wykończone, połączone: - Płaty, krzyże i podobne kształty. - Pozostałe		Bielenie lub barwienie, w uzupełnieniu cięcia i łączenia niepołączonych garbowanych lub wykończonych skór futerkowych Wytwarzanie z niepołączonych skór futerkowych, garbowanych lub wykończonych
4303		Artykuły odzieżowe, dodatki odzieżowe i pozostałe artykuły ze skór futerkowych		Wytwarzanie z niepołączonych skór futerkowych, garbowanych lub wykończonych, objętych pozycją 4302
ex Dział 44		Drewno i artykuły z drewna; węgiel drzewny; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex 4407		Drewno przetarte lub strugane wzdłużnie, skrawane warstwami lub obwodowo, o grubości przekraczającej 6 mm, strugane, szlifowane lub łączone stykowo		Struganie, szlifowanie lub łączenie stykowo
ex 4408		Arkusze na forniry (włącznie z otrzymanymi przez cięcie drewna warstwowego) i na sklejkę, o grubości nieprzekraczającej 6 mm, łączone na długość, i na inne drewno, przetarte wzdłużnie, skrawane warstwami lub obwodowo, o grubości nieprzekraczającej 6 mm, strugane, szlifowane lub łączone stykowo		Łączenie na długość, struganie, szlifowanie lub łączenie stykowo
ex 4410- ex 4413		Kształtki i profile łącznie z listwami przypodłogowymi oraz inne deski profilowane		Frezowanie lub profilowanie
ex 4415		Skrzynie, pudła, klatki, bębny i podobne opakowania, z drewna		Wytwarzanie z desek nieciętych na wymiar
ex 4418		- Wyroby stolarskie i ciesielskie budowlane, z drewna		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć komórkowych płyt drewnianych, gontów i dachówek
		- Kształtki i profile		Frezowanie lub profilowanie
ex 4421		Drewienka na zapałki; drewniane kołki lub szpilki do obuwia		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem drewna ciągniętego objętego pozycją 4409
Dział 45		Korek i artykuły z korka		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 46		Wyroby ze słomy, z esparto lub pozostałych materiałów do wyplatania; wyroby koszykarskie oraz wyroby z wikliny		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 47		Masa włóknista z drewna lub z pozostałego włóknistego materiału celulozowego; papier lub tektura, z odzysku (makulatura i odpady)		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 48		Papier i tektura; artykuły z masy papierniczej, papieru lub tektury		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 49		Książki, gazety, obrazki i pozostałe wyroby przemysłu poligraficznego, drukowane; manuskrypty, maszynopisy i plany		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex Dział 50		Jedwab; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
ex 5003		Odpady jedwabiu (włącznie z kokonami nienadającymi się do motania, odpadami przędzy lub szarpanką rozwłóknioną), zgrzebne lub czesane		Zgrzeblenie lub czesanie odpadów jedwabiu
5004- ex 5006		Przędza jedwabna i nitka wyczeskowa z odpadów jedwabiu		(2) Przędzenie włókien naturalnych lub Wytłaczanie włókien ciągłych chemicznych połączone z przędzeniem lub Wytłaczanie włókien ciągłych chemicznych połączone ze skręcaniem lub Skręcanie połączone z wszelkimi czynnościami mechanicznymi
5007		Tkaniny jedwabne lub z odpadów jedwabiu		(2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z tkaniem lub Wytłaczanie przędzy z włókna ciągłego chemicznego połączone z tkaniem lub Skręcanie lub wszelkie czynności mechaniczne połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z barwieniem lub Barwienie przędzy połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z drukowaniem lub Drukowanie (jako samodzielna czynność)
ex Dział 51		Wełna, cienka lub gruba sierść zwierzęca; przędza i tkanina z włosia końskiego z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
5106- 5110		Przędza z wełny, cienkiej lub grubej sierści zwierzęcej lub włosia końskiego		(2) Przędzenie włókien naturalnych lub Wytłaczanie włókien syntetycznych połączone z przędzeniem lub Skręcanie połączone z wszelkimi czynnościami mechanicznymi
5111 -5113		Tkaniny z wełny, cienkiej lub grubej sierści zwierzęcej lub z włosia końskiego:		(2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z tkaniem lub Wytłaczanie przędzy z włókna ciągłego chemicznego połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z barwieniem lub Barwienie przędzy połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z drukowaniem lub Drukowanie (jako samodzielna czynność)
ex Dział 52		Bawełna; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
5204-5207		Przędza i nici bawełniane		(2) Przędzenie włókien naturalnych lub Wytłaczanie włókien syntetycznych połączone z przędzeniem lub Skręcanie połączone z wszelkimi czynnościami mechanicznymi
5208- 5212		Tkaniny bawełniane		(2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z tkaniem lub Wytłaczanie przędzy z włókna ciągłego chemicznego połączone z tkaniem lub Skręcanie lub wszelkie czynności mechaniczne połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z barwieniem lub z powlekaniem lub z laminowaniem lub Barwienie przędzy połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z drukowaniem lub Drukowanie (jako samodzielna czynność)
ex Dział 53		Pozostałe włókna roślinne; przędza papierowa i tkaniny z przędzy papierowej; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
5306-5308		Przędza z pozostałych włókien tekstylnych roślinnych; przędza papierowa		(2) Przędzenie włókien naturalnych lub Wytłaczanie włókien syntetycznych połączone z przędzeniem lub Skręcanie połączone z wszelkimi czynnościami mechanicznymi
5309- 5311		Tkaniny z pozostałych włókien tekstylnych roślinnych; tkaniny z przędzy papierowej:		(2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z tkaniem lub Wytłaczanie przędzy z włókna ciągłego chemicznego połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z barwieniem lub z powlekaniem lub z laminowaniem lub Barwienie przędzy połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z drukowaniem lub Drukowanie (jako samodzielna czynność)
5401-5406		Przędza, przędza jednowłóknowa (monofilament) i nici z włókien ciągłych chemicznych		(2) Przędzenie włókien naturalnych lub Wytłaczanie włókien syntetycznych połączone z przędzeniem lub Skręcanie połączone z wszelkimi czynnościami mechanicznymi
5407 i 5408		Tkaniny z przędzy z włókien ciągłych chemicznych		(2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z tkaniem lub Wytłaczanie przędzy z włókna ciągłego chemicznego połączone z tkaniem lub Skręcanie lub wszelkie czynności mechaniczne połączone z tkaniem lub Barwienie przędzy połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z barwieniem lub z powlekaniem lub z laminowaniem lub Tkanie połączone z drukowaniem lub Drukowanie (jako samodzielna czynność)
5501-5507		Włókna odcinkowe chemiczne		Wytłaczanie włókien chemicznych
5508-5511		Przędza i nici do szycia z włókien odcinkowych chemicznych		(2) Przędzenie włókien naturalnych lub Wytłaczanie włókien syntetycznych połączone z przędzeniem lub Skręcanie połączone z wszelkimi czynnościami mechanicznymi
5512-5516		Tkaniny z włókien odcinkowych chemicznych:		(2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z tkaniem lub Wytłaczanie przędzy z włókna ciągłego chemicznego połączone z tkaniem lub Skręcanie lub wszelkie czynności mechaniczne połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z barwieniem lub z powlekaniem lub z laminowaniem lub Barwienie przędzy połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z drukowaniem lub Drukowanie (jako samodzielna czynność)
ex Dział 56		Wata, filc i włókniny; przędze specjalne; szpagat, powrozy, linki i liny oraz artykuły z nich z wyjątkiem:		(2) Przędzenie włókien naturalnych lub Wytłaczanie włókien syntetycznych połączone z przędzeniem
5601		Wata z materiałów włókienniczych i artykuły z niej; włókna tekstylne o długości nieprzekraczającej 5 mm (kosmyki), pył oraz węzły i pęczki, tekstylne		Przędzenie włókien naturalnych lub Wytłaczanie włókien syntetycznych połączone z przędzeniem lub Flokowanie połączone z barwieniem lub drukowaniem lub Powlekanie, flokowanie, laminowanie lub metalizowanie połączone z co najmniej dwoma innymi głównymi czynnościami przygotowawczymi lub wykończeniowymi (takimi jak kalandrowanie, uodparnianie na kurczliwość, stabilizacja termiczna, trwałe wykończenie), pod warunkiem że wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
5602		Filc, nawet impregnowany, powleczony, pokryty lub laminowany:
		- Filc igłowany		(2) Wytłaczanie włókien chemicznych połączone z formowaniem tkaniny, Jednakże: - włókno polipropylenowe ciągłe objęte pozycją 5402, - włókna polipropylenowe objęte pozycją 5503 lub 5506 lub - włókno polipropylenowe ciągłe objęte pozycją 5501, których masa jednostkowa pojedynczej przędzy ciągłej lub włókna jest we wszystkich przypadkach mniejsza od 9 decyteksów, mogą zostać użyte, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 40 % ceny ex-works produktu lub Samo formowanie włókniny w przypadku filcu z włókien naturalnych
		- Pozostałe		(2) Wytłaczanie włókien chemicznych połączone z formowaniem tkaniny, lub Samo formowanie włókniny w przypadku innego filcu z włókien naturalnych
5603		Włókniny, nawet impregnowane, powleczone, pokryte lub laminowane
5603 11 -5603 14		Włókniny, nawet impregnowane, powleczone, pokryte lub laminowane, z włókien ciągłych chemicznych		Wytwarzanie z: - ukierunkowanych lub ułożonych dowolnie włókien lub - substancji lub polimerów o pochodzeniu naturalnym lub chemicznym, po czym w obu przypadkach następuje łączenie w celu uzyskania włókniny
5603 91- 5603 94		Włókniny, nawet impregnowane, powleczone, pokryte lub laminowane, inne niż z włókien ciągłych chemicznych		Wytwarzanie z: - ukierunkowanych lub ułożonych dowolnie włókien odcinkowych lub - ciętej przędzy, o pochodzeniu naturalnym lub chemicznym; po czym w obu przypadkach następuje łączenie w celu uzyskania włókniny
5604		Nić gumowa i sznurek, pokryte materiałem włókienniczym; przędza włókiennicza oraz pasek i temu podobne, objęte pozycją 5404 lub 5405, impregnowane, powleczone, pokryte lub otulane gumą, lub tworzywami sztucznymi: - Nić gumowa i sznurek, pokryte materiałem włókienniczym - Pozostałe		Wytwarzanie z nici gumowej lub sznurka, niepokrytych materiałem włókienniczym (2) Przędzenie włókien naturalnych lub Wytłaczanie włókien syntetycznych połączone z przędzeniem lub Skręcanie połączone z wszelkimi czynnościami mechanicznymi
5605		Przędza metalizowana, nawet rdzeniowa, będąca przędzą włókienniczą lub paskiem, lub tym podobnym, objętym pozycją 5404 lub 5405, połączona z metalem w postaci nici, taśmy lub proszku, lub pokryta metalem		(2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych lub Wytłaczanie włókien syntetycznych połączone z przędzeniem lub Skręcanie połączone z wszelkimi czynnościami mechanicznymi
5606		Przędza rdzeniowa oraz pasek i tym podobne, objęte pozycją 5404 lub 5405 (inne niż te objęte pozycją 5605 oraz przędza rdzeniowa z włosia końskiego); przędza szenilowa (włącznie z przędzą szenilową kosmykową); przędza pętelkowa		(2) Wytłaczanie włókien syntetycznych połączone z przędzeniem lub Skręcanie połączone ze zwijaniem lub Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych lub Flokowanie połączone z barwieniem
Dział 57		Dywany i pozostałe pokrycia podłogowe włókiennicze:		(2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z tkaniem lub z tuftowaniem lub Wytłaczanie przędzy z włókna ciągłego chemicznego połączone z tkaniem lub z tuftowaniem lub Wytwarzanie z przędzy z włókna kokosowego, sizalu, przędzy jutowej lub klasycznej przędzy wiskozowej obrączkowej lub Tuftowanie połączone z barwieniem lub drukowaniem
				lub Flokowanie połączone z barwieniem lub drukowaniem lub Wytłaczanie włókien syntetycznych połączone z technikami włókninowymi, w tym igłowaniem Tkanina z juty może zostać użyta jako podłoże
ex Dział 58		Tkaniny specjalne; materiały włókiennicze igłowe; koronki; tkaniny obiciowe; pasmanteria; hafty; z wyjątkiem		(2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z tkaniem lub z tuftowaniem lub Wytłaczanie przędzy z włókna ciągłego chemicznego połączone z tkaniem lub z tuftowaniem lub Tkanie połączone z barwieniem, flokowaniem, powlekaniem, laminowaniem lub metalizowaniem lub Tuftowanie połączone z barwieniem lub drukowaniem lub Flokowanie połączone z barwieniem lub drukowaniem lub Barwienie przędzy połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z drukowaniem lub Drukowanie (jako samodzielna czynność)
5805		Tkaniny dekoracyjne ręcznie tkane typu gobeliny, Flanders, Aubusson, Beauvais i podobne oraz tkaniny dekoracyjne haftowane na kanwie (na przykład małym ściegiem lub ściegiem krzyżykowym), nawet gotowe		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
5810		Hafty w sztukach, paskach lub motywach		Haftowanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu, nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
5901		Tekstylia powleczone żywicą naturalną lub substancją skrobiową, w rodzaju stosowanych do opraw książek lub temu podobnych; kalka techniczna płócienna; płótno malarskie zagruntowane; bukram i podobne tekstylia usztywniane, w rodzaju stosowanych do formowania stożków kapeluszy		Tkanie połączone z barwieniem, flokowaniem, powlekaniem, laminowaniem lub metalizowaniem lub Flokowanie połączone z barwieniem lub drukowaniem
5902		Materiały na kord oponowy z przędzy o dużej wytrzymałości na rozciąganie, z nylonu lub pozostałych poliamidów, poliestrów lub włókien wiskozowych - Zawierające nie więcej niż 90 % masy materiałów włókienniczych - Pozostałe		Tkanie Wytłaczanie włókien chemicznych połączone z tkaniem
5903		Tekstylia impregnowane, powleczone, pokryte lub laminowane tworzywami sztucznymi, inne niż te objęte pozycją 5902		Tkanie połączone z impregnowaniem, powlekaniem, pokrywaniem, laminowaniem lub metalizowaniem lub Tkanie połączone z drukowaniem lub Drukowanie (jako samodzielna czynność)
5904		Linoleum, nawet cięte do kształtu; pokrycia podłogowe składające się z powłoki lub pokrycia nałożonego na podkład włókienniczy, nawet cięte do kształtu		(2) Tkanie połączone z barwieniem, powlekaniem, laminowaniem lub metalizowaniem Tkanina z juty może zostać użyta jako podłoże
5905		Pokrycia ścienne włókiennicze: - Impregnowane, powlekane, pokryte lub laminowane gumą, tworzywami sztucznymi lub innymi materiałami		Tkanie, dzianie lub formowanie włókniny połączone z impregnowaniem, powlekaniem, pokrywaniem, laminowaniem lub metalizowaniem
		- Pozostałe		(2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z tkaniem lub Wytłaczanie przędzy z włókna ciągłego chemicznego połączone z tkaniem lub Tkanie, dzianie lub formowanie włókniny połączone z barwieniem, powlekaniem lub laminowaniem lub Tkanie połączone z drukowaniem lub Drukowanie (jako samodzielna czynność)
5906		Tekstylia gumowane, inne niż te objęte pozycją 5902: - Dzianiny		(2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z dzianiem lub Wytłaczanie przędzy z włókna ciągłego chemicznego połączone z dzianiem lub Dzianie połączone z gumowaniem lub Gumowanie połączone z co najmniej dwoma innymi głównymi czynnościami przygotowawczymi lub wykończeniowymi (takimi jak kalandrowanie, uodparnianie na kurczliwość, stabilizacja termiczna, trwałe wykończenie), pod warunkiem że wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
		- Pozostałe tkaniny wykonane z przędzy z syntetycznego włókna ciągłego, zawierające więcej niż 90 % masy materiałów włókienniczych		Wytłaczanie włókien chemicznych połączone z tkaniem
		- Pozostałe		Tkanie, dzianie lub proces wytwarzania włóknin połączone z barwieniem, powlekaniem lub gumowaniem lub Barwienie przędzy połączone z tkaniem, dzianiem lub procesem wytwarzania włókniny lub Gumowanie połączone z co najmniej dwoma innymi głównymi czynnościami przygotowawczymi lub wykończeniowymi (takimi jak kalandrowanie, uodparnianie na kurczliwość, stabilizacja termiczna, trwałe wykończenie), pod warunkiem że wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
5907		Tekstylia w inny sposób impregnowane, powleczone lub pokryte; płótna pomalowane będące dekoracjami teatralnymi, tłami studyjnymi lub temu podobnymi		Tkanie, dzianie lub formowanie włókniny połączone z barwieniem, drukowaniem, powlekaniem, impregnowaniem lub pokrywaniem lub Flokowanie połączone z barwieniem lub drukowaniem lub Drukowanie (jako samodzielna czynność)
5908		Knoty tkane, plecione lub dziane, z materiałów włókienniczych, do lamp, kuchenek, zapalniczek, świec lub tym podobnych; koszulki żarowe oraz dzianiny workowe do ich wyrobu, nawet impregnowane - Koszulki żarowe, impregnowane - Pozostałe		Wytwarzanie z dzianin workowych Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
5909-5911		Artykuły włókiennicze, w rodzaju nadających się do celów przemysłowych:		(2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z tkaniem lub Wytłaczanie włókien chemicznych połączone z tkaniem lub Tkanie połączone z barwieniem lub z powlekaniem lub z laminowaniem lub Powlekanie, flokowanie, laminowanie lub metalizowanie połączone z co najmniej dwoma innymi głównymi czynnościami przygotowawczymi lub wykończeniowymi (takimi jak kalandrowanie, uodparnianie na kurczliwość, stabilizacja termiczna, trwałe wykończenie), pod warunkiem że wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 60		Dzianiny		(2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z dzianiem lub Wytłaczanie przędzy z włókna ciągłego chemicznego połączone z dzianiem lub Dzianie połączone z barwieniem, flokowaniem, powlekaniem, laminowaniem lub drukowaniem lub Flokowanie połączone z barwieniem lub drukowaniem lub Barwienie przędzy połączone z dzianiem lub Skręcanie lub teksturowanie połączone z dzianiem, pod warunkiem że wartość użytej przędzy przed skręcaniem/teksturowaniem nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 61		Artykuły odzieżowe i dodatki odzieżowe, dziane - Uzyskane przez zszycie lub połączenie w inny sposób dwóch lub większej liczby kawałków dzianiny, które zostały wykrojone do kształtu lub uzyskane bezpośrednio w kształcie - Pozostałe		(2) (3) Dzianie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem dzianiny (2) Przędzenie włókien odcinkowych naturalnych lub chemicznych połączone z dzianiem lub Wytłaczanie przędzy z włókna ciągłego chemicznego połączone z dzianiem lub Dzianie i wykańczanie jako jedna czynność
ex Dział 62		Artykuły odzieżowe i dodatki odzieżowe, niedziane; z wyjątkiem:		(2) (3) Tkanie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny lub Wykańczanie, w tym przycinanie tkaniny poprzedzone drukowaniem (jako samodzielna czynność)
ex 6202, ex 6204, ex 6206, ex 6209 oraz ex 6211		Odzież damska, dziewczęca i niemowlęca oraz dodatki odzieżowe dla niemowląt, haftowane		(3) Tkanie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny lub Wytwarzanie z tkanin niehaftowanych, pod warunkiem że wartość użytych tkanin niehaftowanych nie przekracza 40 % ceny ex-works produktu
ex 6210 oraz ex 6216		Sprzęt ogniotrwały z tkanin pokrytych folią z aluminiowanego poliestru		(2) (3) Tkanie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny lub Powlekanie lub laminowanie, pod warunkiem że wartość tkanin przed powleczeniem lub laminowaniem nie przekracza 40 % ceny ex-works produktu, połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny
ex 6212		Biustonosze, pasy, gorsety, szelki, podwiązki i podobne artykuły oraz ich części, dziane, uzyskane przez zszycie lub połączenie w inny sposób dwóch lub większej liczby kawałków dzianiny, która została docięta do kształtu lub uzyskana bezpośrednio w kształcie		(2) (3) Dzianie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny lub Wykańczanie, w tym przycinanie tkaniny poprzedzone drukowaniem (jako samodzielna czynność)
6213 i 6214		Chusteczki do nosa, szale, chusty, szaliki, mantyle, welony i temu podobne: - Haftowane - Pozostałe		(2) (3) Tkanie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny lub Wytwarzanie z tkanin niehaftowanych, pod warunkiem że wartość użytych tkanin niehaftowanych nie przekracza 40 % ceny ex-works produktu lub Wykańczanie, w tym przycinanie tkaniny poprzedzone drukowaniem (jako samodzielną czynnością) (2) (3) Tkanie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny lub Wykańczanie poprzedzone drukowaniem (jako samodzielną czynnością)
6217		Pozostałe gotowe dodatki odzieżowe; części odzieży lub dodatków odzieżowych, inne niż te objęte pozycją 6212: - Haftowane		(3) Tkanie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny lub Wytwarzanie z tkanin niehaftowanych, pod warunkiem że wartość użytych tkanin niehaftowanych nie przekracza 40 % ceny ex-works produktu lub Wykańczanie poprzedzone drukowaniem (jako samodzielną czynnością)
		- Sprzęt ogniotrwały z tkanin pokrytych folią z aluminiowanego poliestru		(3) Tkanie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny lub Powlekanie lub laminowanie, pod warunkiem że wartość tkanin przed powleczeniem lub laminowaniem nie przekracza 40 % ceny ex-works produktu, połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny
		- Wycięte wkładki do kołnierzy i mankietów		Wytwarzanie: - z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu oraz - w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 40 % ceny ex-works produktu
		- Pozostałe		(3) Tkanie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny
ex Dział 63		Pozostałe gotowe artykuły włókiennicze; zestawy; odzież używana i używane artykuły włókiennicze; szmaty; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
6301- 6304		Koce, pledy, bielizna pościelowa itp.; zasłony itp.; pozostałe artykuły wyposażenia wnętrz: - Z filcu, z włóknin - Pozostałe - Haftowane - Pozostałe		(2) Formowanie włókniny połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem włókniny (2) (3) Tkanie lub dzianie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny lub Wytwarzanie z tkanin niehaftowanych (innych niż dziane), pod warunkiem że wartość użytych niehaftowanych tkanin nie przekracza 40 % ceny ex-works produktu (2) (3) Tkanie lub dzianie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny
6305		Worki i torby, w rodzaju stosowanych do pakowania towarów		(2) Wytłaczanie włókien chemicznych lub przędzenie naturalnych lub chemicznych włókien odcinkowych połączone z tkaniem lub dzianiem i wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny
6306		Brezenty, markizy i zasłony przeciwsłoneczne; namioty; żagle do łodzi, desek windsurfingowych lub pojazdów lądowych; wyposażenie kempingowe: - Z włóknin - Pozostałe		(2) (3) Formowanie włókniny połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem włókniny (2) (3) Tkanie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny
6307		Pozostałe artykuły gotowe, włącznie z wykrojami odzieży		Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 40 % ceny ex-works produktu
6308		Zestawy składające się z tkaniny i przędzy, nawet z dodatkami, do wykonywania dywaników (mat), obić, haftowanej bielizny stołowej lub serwetek, lub podobnych artykułów włókienniczych, pakowane w opakowania do sprzedaży detalicznej		Każda pozycja w zestawie musi odpowiadać wymogom reguły, jaka dotyczyłaby jej wtedy, gdyby nie była w zestawie. Jednakże artykuły niepochodzące mogą zostać włączone, pod warunkiem że ich całkowita wartość nie przekracza 15 % ceny ex-works zestawu
ex Dział 64		Obuwie, getry i tym podobne; części tych artykułów; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją, wyłączając komplety cholewek przymocowanych do podpodeszew (wkładek) lub do innych części składowych podeszwy objęte pozycją 6406
6406		Części obuwia (włącznie z cholewkami, nawet przymocowanymi do podeszew innych niż podeszwy zewnętrzne); podpodeszwy wyjmowane (wkładki), podkładki pod pięty i podobne artykuły; getry, sztylpy i podobne artykuły oraz ich części		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
Dział 65		Nakrycia głowy i ich części		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
Dział 66		Parasole, parasole przeciwsłoneczne, laski, stołki myśliwskie, bicze, szpicruty i ich części		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 67		Pióra i puch, preparowane oraz artykuły wykonane z piór lub puchu; kwiaty sztuczne; artykuły z włosów ludzkich		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 68		Artykuły z kamienia, gipsu, cementu, azbestu, miki lub podobnych materiałów		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 70 % ceny ex-works produktu
Dział 69		Wyroby ceramiczne		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
ex Dział 70		Szkło i wyroby ze szkła		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
7010		Balony, butle, butelki, słoje, dzbany, fiolki, ampułki i pozostałe pojemniki, ze szkła, w rodzaju stosowanych do transportu lub pakowania towarów; słoje szklane na przetwory; korki, przykrywki i pozostałe zamknięcia ze szkła		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Cięcie wyrobów ze szkła, pod warunkiem że całkowita wartość użytych nieciętych wyrobów ze szkła nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
7013		Wyroby ze szkła, w rodzaju stosowanych do celów stołowych, kuchennych, toaletowych, biurowych, dekoracji wnętrz lub podobnych celów (inne niż te objęte pozycją 7010 lub 7018)		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
ex Dział 71		Perły naturalne lub hodowlane, kamienie szlachetne lub półszlachetne, metale szlachetne, metale platerowane metalem szlachetnym i artykuły z nich; sztuczna biżuteria; monety; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 70 % ceny ex-works produktu
ex 7102, ex 7103 i ex 7104		Kamienie szlachetne lub półszlachetne, obrobione (naturalne, syntetyczne lub odtworzone)		Wytwarzanie materiałów objętych dowolną podpozycją z wyjątkiem podpozycji danego produktu
7106, 7108 i 7110		Metale szlachetne: - W stanie surowym - W stanie półproduktu lub w postaci proszku		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji 7106, 7108 i 7110 lub Oddzielanie elektrolityczne, termiczne lub chemiczne metali szlachetnych z pozycji 7106, 7108 lub 7110 lub Wytwarzanie stopów metali szlachetnych objętych pozycją 7106, 7108 lub 7110 między sobą, metalami nieszlachetnymi lub oczyszczanie Wytwarzanie z metali szlachetnych w stanie surowym
ex 7107, ex 7109 i ex 7111		Metale platerowane metalem szlachetnym, w stanie półproduktu		Wytwarzanie z metali platerowanych metalami szlachetnymi, w stanie surowym
ex Dział 72		Żelazo i stal; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
7207		Półprodukty z żelaza lub stali niestopowej		Wytwarzanie z materiałów objętych pozycjami 7201, 7202, 7203, 7204 lub 7205
7208-7212		Wyroby walcowane płaskie z żelaza lub stali niestopowej		Wytwarzanie z półproduktów objętych pozycją 7207
7213-7216		Sztaby i pręty, kątowniki, kształtowniki i profile z żelaza lub stali niestopowej		Wytwarzanie z wlewek lub pozostałych form pierwotnych z pozycji 7206
7217		Drut z żelaza lub stali niestopowej		Wytwarzanie z półproduktów objętych pozycją 7207
7218 91i 7218 99		Półprodukty		Wytwarzanie z materiałów objętych pozycjami 7201, 7202, 7203, 7204 lub 7205
7219-7222		Wyroby walcowane płaskie, sztaby i pręty, kątowniki, kształtowniki i profile ze stali nierdzewnej		Wytwarzanie z wlewek lub pozostałych form pierwotnych z pozycji 7218
7223		Drut ze stali nierdzewnej		Wytwarzanie z półproduktów objętych pozycją 7218
7224 90		Półprodukty		Wytwarzanie z materiałów objętych pozycjami 7201, 7202, 7203, 7204 lub 7205
7225-7228		Wyroby walcowane płaskie, sztaby i pręty walcowane na gorąco w nieregularnych kręgach; kątowniki, kształtowniki i profile z pozostałych stali stopowych; sztaby i pręty drążone ze stali stopowej lub niestopowej, nadające się do celów wiertniczych		Wytwarzanie z wlewek lub pozostałych form pierwotnych z pozycji 7206, 7218 lub 7224
7229		Drut z pozostałej stali stopowej		Wytwarzanie z półproduktów objętych pozycją 7224
ex Dział 73		Artykuły z żelaza lub stali; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
ex 7301		Ścianka szczelna		Wytwarzanie z materiałów objętych pozycją 7207
7302		Elementy konstrukcyjne torów kolejowych lub tramwajowych, z żelaza lub stali: szyny, odbojnice i szyny zębate, iglice zwrotnicowe, krzyżownice, pręty zwrotnicowe i pozostałe elementy skrzyżowań, podkłady kolejowe, nakładki stykowe, siodełka szynowe, kliny siodełkowe, podkładki szynowe, łapki mocujące, płyty podstawowe, cięgna i pozostałe elementy przeznaczone do łączenia lub mocowania szyn		Wytwarzanie z materiałów objętych pozycją 7206
7304, 7305 i 7306		Rury, przewody rurowe i profile drążone, z żelaza lub stali		Wytwarzanie z materiałów objętych pozycją od 7206 do 7212 i 7218 lub 7224
ex 7307		Łączniki rur lub przewodów rurowych ze stali nierdzewnej (nr ISO X5CrNiMo 1712), składające się z kilku części		Toczenie, wiercenie, rozwiercanie, gwintowanie, usuwanie krawędzi i piaskowanie przedkuwek, pod warunkiem że całkowita wartość użytych przedkuwek nie przekracza 35 % ceny ex-works produktu
7308		Konstrukcje (z wyłączeniem budynków prefabrykowanych objętych pozycją 9406) i części konstrukcji (na przykład mosty i części mostów, wrota śluz, wieże, maszty kratowe, dachy, szkielety konstrukcji dachów, drzwi i okna oraz ramy do nich, progi drzwiowe, okiennice, balustrady, filary i kolumny), z żelaza lub stali; płyty, pręty, kątowniki, kształtowniki, profile, rury i tym podobne, przygotowane do stosowania w konstrukcjach, z żelaza lub stali		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Nie można jednakże użyć spawanych kątowników, kształtowników i profili objętych pozycją 7301.
ex 7315		Łańcuch przeciwpoślizgowy		Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów objętych pozycją 7315 nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex Dział 74		Miedź i artykuły z miedzi; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
7403		Miedź rafinowana i stopy miedzi, nieobrobione plastycznie		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją
7408		Drut miedziany		Wytwarzanie: - z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu oraz - w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 75		Nikiel i artykuły z niklu		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
ex Dział 76		Aluminium i artykuły z aluminium; z wyjątkiem:		Wytwarzanie: - z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu oraz - w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
7601		Aluminium nieobrobione plastycznie		Wytwarzanie: - z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu oraz - w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu lub Wytwarzanie poprzez obróbkę cieplną lub elektrolityczną z aluminium niestopowego lub odpadów i złomu aluminium
7602		Odpady i złom aluminium		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
ex 7616		Artykuły z aluminium inne niż siatka, tkaniny, kraty, siatki, ogrodzenia, tkaniny wzmacniające i podobne materiały (w tym taśmy bez końca) z drutu aluminiowego, i siatka metalowa rozciągana z aluminium		Wytwarzanie: - z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu. Można jednakże użyć siatki, tkanin, krat, siatek, ogrodzeń, tkanin wzmacniających i podobnych materiałów (w tym taśm bez końca) z drutu aluminiowego, lub siatki metalowej rozciąganej z aluminium; oraz - w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 78		Ołów i artykuły z ołowiu;		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
Dział 79		Cynk i artykuły z cynku;		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
Dział 80		Cyna i artykuły z cyny;		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
Dział 81		Pozostałe metale nieszlachetne; cermetale; artykuły z tych materiałów		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją
ex Dział 82		Narzędzia, przybory, noże, łyżki, widelce i pozostałe sztućce z metali nieszlachetnych; ich części z metali nieszlachetnych; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8206		Narzędzia z dwóch lub więcej pozycji od 8202 do 8205, pakowane w zestawy do sprzedaży		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji 8202 do 8205. Jednakże narzędzia objęte pozycjami od 8202 do 8205 mogą zostać włączone do zestawu, pod warunkiem że ich łączna wartość nie przekracza 15 % ceny ex-works zestawu
Dział 83		Artykuły różne z metali nieszlachetnych		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex Dział 84		Reaktory jądrowe, kotły, maszyny i urządzenia mechaniczne; ich części; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8407		Silniki spalinowe z zapłonem iskrowym z tłokami wykonującymi ruch posuwistozwrotny lub obrotowy		Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8408		Silniki spalinowe tłokowe z zapłonem samoczynnym (wysokoprężne i średnioprężne)		Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8425-8430		Wielokrążki i wciągniki, inne niż wyciągi pochyłe; wciągarki i przyciągarki; podnośniki Okrętowe żurawie masztowe; dźwignice, włączając linomostowe; bramownice drogowe, wozy okraczające podsiębierne oraz wozy i wózki transportu wewnętrznego z urządzeniami dźwigowymi Wózki widłowe; inne wozy i wózki transportu wewnętrznego wyposażone w urządzenia podnoszące lub przenoszące Pozostałe urządzenia do podnoszenia, przenoszenia, załadunku lub rozładunku (na przykład windy, schody ruchome, przenośniki, kolejki linowe) Spycharki czołowe, spycharki skośne, równiarki, niwelatory, zgarniarki, koparki, czerparki, ładowarki, podbijarki mechaniczne i walce drogowe, samobieżne Pozostałe maszyny do przemieszczania, równania, niwelowania, zgarniania, kopania, ubijania, zagęszczania, wybierania lub wiercenia ziemi, minerałów lub rud; kafary do wbijania pali i urządzenia do wyciągania pali; pługi odśnieżające i dmuchawy śniegowe		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu i pozycji 8431 lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8444-8447		Maszyny do wytłaczania, rozciągania, teksturowania lub cięcia materiałów włókienniczych chemicznych Maszyny do przygotowywania włókien tekstylnych; przędzarki, łączniarki lub skręcarki oraz pozostałe maszyny do wytwarzania przędzy włókienniczej; motarki lub przewijarki (włączając przewijarki wątkowe), włókiennicze oraz maszyny do przygotowania przędzy włókienniczej do stosowania na maszynach objętych pozycją 8446 lub 8447 Maszyny tkackie (krosna) Dziewiarki, zszywarki-trykotarki i maszyny do wyrobu przędzy rdzeniowej, tiulu, koronek, haftów, aplikacji, plecionek lub siatek oraz maszyny do tuftowania		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu i pozycji 8448 lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8456- 8465		Obrabiarki do obróbki dowolnych materiałów przez usuwanie materiału Centra obróbkowe, obrabiarki zespołowe (jednostanowiskowe) i wielostanowiskowe obrabiarki przestawialne, do metalu Tokarki do usuwania metalu Obrabiarki		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu i pozycji 8466 lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8470-8472		Maszyny liczące i kieszonkowe maszyny z funkcjami liczącymi do zapisu, odtwarzania i wyświetlania danych; maszyny do księgowania, frankowania, maszyny do wydawania biletów i podobne maszyny, wyposażone w urządzenia liczące; kasy rejestrujące Maszyny do automatycznego przetwarzania danych i urządzenia do nich; czytniki magnetyczne lub optyczne, maszyny do przenoszenia danych w postaci zakodowanej na nośniki danych oraz maszyny do przetwarzania takich danych Pozostałe maszyny biurowe		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu i pozycji 8473 lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex Dział 85		Maszyny i urządzenia elektryczne oraz ich części; rejestratory i odtwarzacze dźwięku, rejestratory i odtwarzacze obrazu i dźwięku oraz części i akcesoria do tych artykułów; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8501-8502		Silniki elektryczne i prądnice Zespoły prądotwórcze oraz przetwornice jednotwornikowe		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu i pozycji 8503 lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8519, 8521		Aparatura do rejestrowania lub odtwarzania dźwięku Aparatura do zapisu lub odtwarzania obrazu i dźwięku, nawet z wbudowanym urządzeniem do odbioru sygnałów wizyjnych i dźwiękowych (tunerem wideo)		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu i pozycji 8522 lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8525-8528		Aparatura nadawcza do radiofonii lub telewizji, kamery telewizyjne, kamery i aparaty cyfrowe oraz rejestrujące kamery wideo Aparatura radarowa, radionawigacyjna oraz do zdalnego sterowania drogą radiową Aparatura odbiorcza do radiofonii Monitory i projektory, niezawierające aparatury odbiorczej do telewizji; aparatura odbiorcza dla telewizji lub aparatura do zapisu lub odtwarzania obrazu		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu i pozycji 8529 lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8535-8537		Urządzenia elektryczne do przełączania lub zabezpieczania obwodów elektrycznych, lub do wykonywania połączeń w obwodach elektrycznych lub do tych obwodów; złącza do włókien optycznych, wiązek włókien optycznych lub kabli światłowodowych; tablice, panele, konsole, pulpity, szafy i pozostałe układy wspornikowe, służące do elektrycznego sterowania lub rozdziału energii elektrycznej		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu i pozycji 8538 lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8542 31- 8542 39		Układy scalone monolityczne		Dyfuzja, podczas której obwody scalone są formowane na podłożu półprzewodnika przez selektywne wprowadzenie odpowiedniej domieszki, nawet zmontowane lub przetestowane w kraju niebędącym stroną lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8544 - 8548		Drut izolowany, kable (oraz pozostałe izolowane przewody elektryczne, kable światłowodowe) Elektrody węglowe, szczotki węglowe, węgle do lamp, węgiel do baterii oraz inne artykuły z grafitu lub innego rodzaju węgla, w rodzaju stosowanych w elektrotechnice Izolatory elektryczne z dowolnego materiału Osprzęt izolacyjny do maszyn, urządzeń lub sprzętu elektrycznego, elektryczne rurki kablowe oraz ich połączenia, z metali nieszlachetnych, wyłożone materiałem izolacyjnym Odpady i braki ogniw galwanicznych, baterii galwanicznych i akumulatorów elektrycznych; zużyte ogniwa galwaniczne, zużyte baterie galwaniczne i zużyte akumulatory elektryczne; elektryczne części maszyn lub urządzeń, niewymienione ani niewłączone gdzie indziej w niniejszym dziale		Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 86		Lokomotywy pojazdów szynowych, tabor szynowy i jego części; osprzęt i elementy torów kolejowych lub tramwajowych, i ich części; komunikacyjne urządzenia sygnalizacyjne wszelkich typów, mechaniczne (włączając elektromechaniczne)		Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
ex Dział 87		Pojazdy nieszynowe oraz ich części i akcesoria z wyjątkiem:		Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 45 % ceny ex-works produktu
8708		Części i akcesoria pojazdów objętych pozycjami od 8701 do 8705		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
8711		Motocykle (włączając motorowery) oraz rowery wyposażone w pomocnicze silniki, z wózkiem bocznym lub bez; wózki boczne		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 88		Statki powietrzne, statki kosmiczne i ich części		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 89		Statki, łodzie oraz konstrukcje pływające		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu; nie można jednak użyć kadłubów objętych pozycją 8906, lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 40 % ceny ex-works produktu
ex Dział 90		Przyrządy i aparatura, optyczne, fotograficzne, kinematograficzne, pomiarowe, kontrolne, precyzyjne, medyczne lub chirurgiczne; ich części i akcesoria; z wyjątkiem:		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
9001 50		Soczewki okularowe z materiałów innych niż szkło		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wykonuje się jedną z następujących czynności: - obróbka powierzchniowa częściowo obrobionej soczewki i wytworzenie gotowej soczewki okulistycznej z korektą optyczną przeznaczonej do zamocowania w okularach - powleczenie soczewki za pomocą odpowiednich procesów w celu poprawy widzenia i zapewnienia ochrony użytkownika lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 91		Zegary i zegarki oraz ich części		Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 40 % ceny ex-works produktu
Dział 92		Instrumenty muzyczne; części i akcesoria do takich artykułów		Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 93		Broń i amunicja; ich części i akcesoria		Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 94		Meble; pościel, materace, stelaże pod materace, poduszki i podobne wypychane artykuły wyposażeniowe; lampy i oprawy oświetleniowe, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone; podświetlane znaki, podświetlane tablice i tabliczki, i tym podobne; budynki prefabrykowane		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 95		Zabawki, gry i przybory sportowe; ich części i akcesoria		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 96		Artykuły przemysłowe różne		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu lub Wytwarzanie, w którym wartość wszystkich użytych materiałów nie przekracza 50 % ceny ex-works produktu
Dział 97		Dzieła sztuki, przedmioty kolekcjonerskie i antyki		Wytwarzanie z materiałów objętych dowolną pozycją z wyjątkiem pozycji danego produktu
(1) W odniesieniu do warunków szczególnych dotyczących "procesu(-ów) specyficznego(-ych)", zob. uwagi wstępne od 8.1 do 8.3. (2) Szczególne warunki mające zastosowanie do produktów składających się z mieszanki materiałów włókienniczych opisane są w uwadze wstępnej 6. (3) Zob. uwaga wstępna 7. (4) Zob. uwaga wstępna 9.

ZAŁĄCZNIK III

TEKST DEKLARACJI POCHODZENIA

Deklaracja pochodzenia, której tekst znajduje się poniżej, musi być sporządzona zgodnie z przypisami. Nie jest jednak konieczne zamieszczanie tych przypisów.

⁽¹⁾ Jeżeli deklaracja pochodzenia jest sporządzona przez upoważnionego eksportera, w tym miejscu należy wpisać numer jego upoważnienia. Jeżeli deklaracja pochodzenia nie jest sporządzona przez upoważnionego eksportera, tekst w nawiasach należy pominąć lub pozostawić pole niewypełnione.

⁽²⁾ Należy wskazać pochodzenie produktów. W przypadku gdy deklaracja pochodzenia odnosi się w całości lub w części do produktów pochodzących z Ceuty i Melilli, eksporter musi wyraźnie wskazać je w dokumencie, którego dotyczy deklaracja, poprzez użycie symbolu "CM".

⁽³⁾ Dane te można pominąć, jeżeli zawarte są w samym dokumencie.

⁽⁴⁾ W przypadkach, gdy podpis eksportera nie jest wymagany, zwolnienie z obowiązku złożenia podpisu oznacza również zwolnienie z obowiązku podania nazwiska osoby podpisującej.

ZAŁĄCZNIK IV

WZORY ŚWIADECTWA PRZEWOZOWEGO EUR.1 I WNIOSKU O WYSTAWIENIE ŚWIADECTWA PRZEWOZOWEGO EUR.1

INSTRUKCJE DOTYCZĄCE DRUKU

1. Wymiary formularza wynoszą 210 x 297 mm; dopuszczalna tolerancja wynosi do minus 5 mm lub plus 8 mm

na długości. Stosuje się biały papier, zaklejony do pisania, niezawierający masy ściernej, o gramaturze co najmniej 25 g/m². Jego tło stanowi nadrukowany wzór giloszowy koloru zielonego, umożliwiający wzrokowe rozpoznanie wszelkich mechanicznych lub chemicznych fałszerstw.

2. Właściwe organy Stron mogą zastrzec sobie prawo do samodzielnego drukowania świadectw lub mogą zlecić

drukowanie upoważnionym przez nie drukarniom. W drugim przypadku każdy z formularzy musi zawierać odniesienie do powyższego upoważnienia. Każdy formularz musi zawierać odniesienie do takiego upoważnienia. Na każdym formularzu musi znajdować się nazwa i adres drukarni lub znak, na podstawie którego można zidentyfikować drukarnię. Formularz opatrzony jest również numerem seryjnym, nadrukowanym lub nie, za pomocą którego może on być zidentyfikowany.

ŚWIADECTWO PRZEWOZOWE

grafika

UWAGI

1. Świadectwa nie mogą zawierać wymazań ani wyrazów wpisanych na innych wyrazach. Wszelkie zmiany muszą być dokonane poprzez skreślenie nieprawidłowych informacji i dodanie wszelkich koniecznych poprawek. Każda taka zmiana musi być parafowana przez osobę, która wypełnia świadectwo, i potwierdzona przez organy celne kraju lub terytorium wystawiającego świadectwo.

2. Między pozycjami wpisanymi do świadectwa nie może być odstępów i każda pozycja musi być poprzedzona numerem porządkowym. Bezpośrednio pod ostatnią pozycją musi być narysowana linia pozioma. Każde niewykorzystane miejsce musi być przekreślone w taki sposób, aby uniemożliwić późniejsze uzupełnienia.

3. Towary muszą być opisane zgodnie z praktyką handlową z podaniem wystarczającej ilości szczegółów, w celu umożliwienia ich zidentyfikowania.

WNIOSEK O WYSTAWIENIE ŚWIADECTWA PRZEWOZOWEGO

grafika

OŚWIADCZENIE EKSPORTERA

grafika

ZAŁĄCZNIK V

SZCZEGÓLNE WARUNKI DOTYCZĄCE PRODUKTÓW POCHODZĄCYCH Z CEUTY I MELILLI

Artykuł

1. Następujące produkty, o ile są one zgodne z zasadą niemanipulacji określoną w art. 14 niniejszego dodatku, uważa się za:

1) produkty pochodzące z Ceuty i Melilli:

a) produkty całkowicie uzyskane w Ceucie i Melilli;

b) produkty uzyskane na terytorium Ceuty i Melilli, do których wytworzenia użyto produktów innych niż produkty całkowicie uzyskane w Ceucie i Melilli, pod warunkiem że:

(i) produkty te poddano wystarczającej obróbce lub przetworzeniu w rozumieniu art. 4 niniejszego dodatku; lub

(ii) produkty te pochodzą z Serbii lub z Unii Europejskiej, pod warunkiem że zostały poddane obróbce lub przetworzeniu, które wykraczają poza czynności określone w art. 6 niniejszego dodatku;

2) produkty pochodzące z Serbii:

a) produkty całkowicie uzyskane w Serbii;

b) produkty uzyskane na terytorium Serbii, do których wytworzenia użyto produktów innych niż produkty całkowicie uzyskane w Serbii, pod warunkiem że:

(i) produkty te poddano wystarczającej obróbce lub przetworzeniu w rozumieniu art. 4 niniejszego dodatku; lub

(ii) produkty te pochodzą z Ceuty i Melilli lub z Unii Europejskiej oraz zostały poddane obróbce lub przetworzeniu, które wykraczają poza czynności określone w art. 6 niniejszego dodatku.

2. Ceutę i Melillę uznaje się za jedno terytorium.

3. Eksporter lub jego upoważniony przedstawiciel wpisują nazwę Strony wywozu oraz "Ceuta i Melilla" w polu 2 świadectw przewozowych EUR.1 lub na deklaracjach pochodzenia. Ponadto w przypadku produktów pochodzących z Ceuty i Melilli zaznacza się to w polu 4 świadectw przewozowych EUR.1 lub w deklaracjach pochodzenia.

4. Hiszpańskie organy celne są odpowiedzialne za stosowanie niniejszych reguł w Ceucie i Melilli.

ZAŁĄCZNIK VI

DEKLARACJA DOSTAWCY

Deklaracja dostawcy, której tekst zamieszczony jest poniżej, musi zostać sporządzona zgodnie z przypisami. Nie jest jednak konieczne przytaczanie tych przypisów.

DEKLARACJA DOSTAWCY

dotycząca towarów, które zostały poddane obróbce lub przetworzeniu na terytorium stosujących Umawiających się Stron bez uzyskania statusu preferencyjnego pochodzenia

Ja, niżej podpisany, dostawca towarów wymienionych w załączonym dokumencie, oświadczam, że:

1. Wymienione poniżej materiały niepochodzące z [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron] zostały użyte w [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron] do wytworzenia następujących towarów:

Opis dostarczonych towarów (1)	Opis użytych materiałów niepochodzących	Pozycje obejmujące użyte materiały niepochodzące (2)	Wartość użytych materiałów niepochodzących (2) (3)
Wartość całkowita

2. Wszystkie pozostałe materiały użyte w [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron] do wytworzenia tych towarów pochodzą z [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron].

3. Wymienione poniżej towary zostały poddane obróbce lub przetworzeniu poza terytorium [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron] zgodnie z art. 13 niniejszego dodatku i nabyły tam następującą całkowitą wartość dodaną:

Opis dostarczonych towarów

	Całkowita wartość dodana nabyta poza [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron] (4)
	(Miejsce i data)
	(Adres i podpis dostawcy oraz czytelnie wpisane imię i nazwisko osoby podpisującej deklarację)

⁽¹⁾ Jeśli faktura, specyfikacja wysyłkowa lub inny dokument handlowy, do którego dołączona jest deklaracja, odnosi się do towarów różnych typów lub do towarów niezawierających takiej samej ilości materiałów niepochodzących, dostawca musi je wyraźnie rozróżnić.

Przykład:

Dokument odnosi się do różnych silników elektrycznych objętych pozycją 8501, używanych w produkcji maszyn pralniczych objętych pozycją 8450. Rodzaj i wartość materiałów niepochodzących użytych do produkcji takich silników różni się w zależności od modelu. W pierwszej kolumnie należy zatem dokonać rozróżnienia takich modeli, a w każdej z pozostałych kolumn należy podać oddzielnie dla każdego z nich oznaczenie umożliwiające producentowi maszyn pralniczych dokonanie prawidłowej oceny statusu pochodzenia jego wyrobów w zależności od modelu silnika elektrycznego, jakiego używa.

⁽²⁾ Informacje, jakie należy umieścić w tych kolumnach, podaje się tylko, jeśli jest to konieczne.

Przykłady:

Reguła odnosząca się do odzieży z ex działu 62 dopuszcza "Tkanie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny". Jeżeli producent takiej odzieży na terytorium stosującej Umawiającej się Strony wykorzystuje tkaninę przywiezioną z Unii Europejskiej i uzyskaną tam z przędzy niepochodzącej, wystarczy, aby w swojej deklaracji dostawca z Unii Europejskiej wpisał jako opis materiału niepochodzącego słowo "przędza", nie podając pozycji ani wartości takiej przędzy.

Producent drutu z żelaza, objętego pozycją 7217, który wytwarza taki drut z niepochodzących sztab z żelaza, powinien w drugiej kolumnie wpisać "sztaby z żelaza". Jeżeli drut taki ma zostać użyty do produkcji maszyny, dla której reguła pochodzenia ogranicza do określonej wartości wyrażonej w procentach wartość materiałów niepochodzących, w trzeciej kolumnie należy podać wartość sztab niepochodzących.

(3) Termin "wartość materiałów" oznacza wartość celną użytych materiałów niepochodzących w chwili przywozu lub - jeśli wartość ta nie jest znana i nie może być ustalona - pierwszą możliwą do ustalenia cenę zapłaconą za te materiały w [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron].

Dla towarów wymienionych w pierwszej kolumnie należy podać dokładną wartość jednostkową poszczególnych użytych materiałów niepochodzących.

⁽⁴⁾ Termin "całkowita wartość dodana" oznacza wszelkie koszty zakumulowane poza [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron], w tym wartość wszystkich dodanych tam materiałów. Dla towarów wymienionych w pierwszej kolumnie należy podać dokładną całkowitą wartość dodaną nabytą poza [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron] w przeliczeniu na jednostkę towaru.

ZAŁĄCZNIK VII

DŁUGOTERMINOWA DEKLARACJA DOSTAWCY

Długoterminowa deklaracja dostawcy, której tekst zamieszczony jest poniżej, musi zostać sporządzona zgodnie z przypisami. Nie jest jednak konieczne przytaczanie tych przypisów.

DŁUGOTERMINOWA DEKLARACJA DOSTAWCY

dotycząca towarów, które zostały poddane obróbce lub przetworzeniu na terytorium stosujących Umawiających się Stron bez uzyskania statusu preferencyjnego pochodzenia

Ja, niżej podpisany, dostawca towarów wymienionych w załączonym dokumencie, które są regularnie dostarczane do ⁽¹⁾ ..........................................................., oświadczam, że:

1. Wymienione poniżej materiały niepochodzące z [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron] zostały użyte w [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron] do wytworzenia następujących towarów:

Opis dostarczonych towarów (2)	Opis użytych materiałów niepochodzących	Pozycje obejmujące użyte materiały niepochodzące (3)	Wartość użytych materiałów niepochodzących (3) (4)
Wartość całkowita

2. Wszystkie pozostałe materiały użyte w [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron] do wytworzenia tych towarów pochodzą z [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron].

3. Wymienione poniżej towary zostały poddane obróbce lub przetworzeniu poza terytorium [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron] zgodnie z art. 13 niniejszego dodatku i nabyły tam następującą całkowitą wartość dodaną:

Opis dostarczonych towarów	Całkowita wartość dodana nabyta poza [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron] (5)

Niniejsza deklaracja jest ważna dla wszystkich dalszych przesyłek takich towarów realizowanych od dnia ..............................................................................................................

do dnia ..........................................................................................................................⁽⁶⁾

Zobowiązuję się bezzwłocznie powiadomić ........ ⁽¹⁾ o wygaśnięciu ważności niniejszej deklaracji.

(Miejsce i data)

(Adres i podpis dostawcy oraz czytelnie wpisane imię i nazwisko osoby podpisującej deklarację)"

⁽¹⁾ Imię, nazwisko/nazwa i adres klienta.

⁽²⁾ Jeśli faktura, specyfikacja wysyłkowa lub inny dokument handlowy, do którego dołączona jest deklaracja, odnosi się do towarów różnych typów lub do towarów niezawierających takiej samej ilości materiałów niepochodzących, dostawca musi je wyraźnie rozróżnić.

Przykład:

Dokument odnosi się do różnych silników elektrycznych objętych pozycją 8501, używanych w produkcji maszyn pralniczych objętych pozycją 8450. Rodzaj i wartość materiałów niepochodzących użytych do produkcji takich silników różni się w zależności od modelu. W pierwszej kolumnie należy zatem dokonać rozróżnienia takich modeli, a w każdej z pozostałych kolumn należy podać oddzielnie dla każdego z nich oznaczenie umożliwiające producentowi maszyn pralniczych dokonanie prawidłowej oceny statusu pochodzenia jego wyrobów w zależności od modelu silnika elektrycznego, jakiego używa.

⁽³⁾ Informacje, jakie należy umieścić w tych kolumnach, podaje się tylko, jeśli jest to konieczne.

Przykłady:

Reguła odnosząca się do odzieży z ex działu 62 dopuszcza "Tkanie połączone z wykańczaniem, w tym przycinaniem tkaniny". Jeżeli producent takiej odzieży na terytorium stosującej Umawiającej się Strony wykorzystuje tkaninę przywiezioną z Unii Europejskiej i uzyskaną tam z przędzy niepochodzącej, wystarczy, aby w swojej deklaracji dostawca z Unii Europejskiej wpisał jako opis materiału niepochodzącego słowo "przędza", nie podając pozycji ani wartości takiej przędzy.

Producent drutu z żelaza, objętego pozycją 7217, który wytwarza taki drut z niepochodzących sztab z żelaza, powinien w drugiej kolumnie wpisać "sztaby z żelaza". Jeżeli drut taki ma zostać użyty do produkcji maszyny, dla której reguła pochodzenia ogranicza do określonej wartości wyrażonej w procentach wartość materiałów niepochodzących, w trzeciej kolumnie należy podać wartość sztab niepochodzących.

⁽⁴⁾ Termin "wartość materiałów" oznacza wartość celną użytych materiałów niepochodzących w chwili przywozu lub - jeśli wartość ta nie jest znana i nie może być ustalona - pierwszą możliwą do ustalenia cenę zapłaconą za te materiały w [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron].

Dla towarów wymienionych w pierwszej kolumnie należy podać dokładną wartość jednostkową poszczególnych użytych materiałów niepochodzących.

⁽⁵⁾ Termin "całkowita wartość dodana" oznacza wszelkie koszty zakumulowane poza [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron], w tym wartość wszystkich dodanych tam materiałów. Dla towarów wymienionych w pierwszej kolumnie należy podać dokładną całkowitą wartość dodaną nabytą poza [wskazać nazwę odpowiedniej stosującej Umawiającej się Strony/ odpowiednich stosujących Umawiających się Stron] w przeliczeniu na jednostkę towaru.

⁽⁶⁾ Należy podać daty. Okres ważności długoterminowej deklaracji dostawcy nie powinien zwykle przekraczać 24 miesięcy, o ile spełnione są warunki określone przez organy celne stosującej Umawiającej się Strony, w którym sporządzono długoterminową deklarację dostawcy.

PROTOKÓŁ 4

w sprawie transportu lądowego

Artykuł  1

Cel

Celem niniejszego protokołu jest wspieranie współpracy między Stronami w zakresie transportu lądowego, a w szczególności ruchu tranzytowego, oraz zapewnienie w tym celu skoordynowanego rozwoju transportu między terytoriami i przez terytoria Stron w drodze pełnego i niezależnego zastosowania postanowień niniejszego protokołu.

Artykuł  2

Zakres

1. Współpraca obejmuje transport, w szczególności transport drogowy, kolejowy i kombinowany oraz dotyczy odpowiedniej infrastruktury.

2. W związku z tym zakres niniejszego protokołu obejmuje w szczególności:

- infrastrukturę transportową na terytorium jednej lub drugiej Strony, w zakresie niezbędnym do osiągnięcia celu niniejszego protokołu,

- dostęp do rynku, na zasadzie wzajemności, w zakresie transportu drogowego,

- istotne prawne i administracyjne środki wspierające, w tym środki handlowe, podatkowe, społeczne oraz techniczne,

- współpracę w zakresie opracowywania systemu transportu, który odpowiada potrzebom środowiska naturalnego,

- regularną wymianę informacji na temat rozwoju polityki transportowej Stron, ze szczególnym uwzględnieniem infrastruktury transportowej.

Artykuł  3

Definicje

Do celów niniejszego protokołu stosuje się następujące definicje:

a) Wspólnotowy ruch tranzytowy: przewóz towarów tranzytem przez terytorium Serbii w drodze do lub z państwa członkowskiego Wspólnoty za pośrednictwem przewoźnika mającego siedzibę we Wspólnocie;

b) Serbski ruch tranzytowy: przewóz towarów tranzytem z Serbii przez terytorium Wspólnoty do kraju trzeciego lub towarów przewożonych z kraju trzeciego do Serbii, za pośrednictwem przewoźnika mającego siedzibę w Serbii.

c) transport kombinowany: transport towarów, podczas którego samochód ciężarowy, przyczepa, naczepa z jednostką ciągnącą lub bez jednostki ciągnącej, nadwozie wymienne lub kontener o długości 20 stóp lub większej korzysta z drogi w początkowym lub końcowym odcinku przewozu, a na innym odcinku z usługi kolei, żeglugi śródlądowej lub transportu morskiego, przy czym odcinek ten przekracza 100 km w linii prostej, a w początkowym lub końcowym odcinku przewóz odbywa transportem drogowym;

- między punktem załadunku towarów a najbliższą dogodną stacją kolejową załadunku, w przypadku początkowego odcinka, oraz między najbliższą dogodną stacją kolejową wyładunku a punktem wyładunku towarów, w przypadku końcowego odcinka, lub

- w promieniu nieprzekraczającym 150 km w linii prostej z portu śródlądowego lub portu morskiego załadunku lub wyładunku.

INFRASTRUKTURA

Artykuł  4

Postanowienia ogólne

Strony niniejszym zgadzają się na przyjęcie wzajemnie skoordynowanych środków w celu stworzenia sieci infrastruktury transportu intermodalnego, jako kluczowego sposobu rozwiązania problemów związanych z przewozem towarów przez Serbię, w szczególności na paneuropejskich korytarzach VII i X; na połączeniu kolejowym między Belgradem i Vrbnicą (granica z Czarnogórą), które stanowi część podstawowej sieci transportu regionalnego.

Artykuł  5

Planowanie

Stworzenie regionalnej sieci transportu multimodalnego na terytorium Serbii, zaspokajającej potrzeby Serbii i regionu Europy Południowo-Wschodniej i obejmującej główne trasy drogowe i kolejowe, wodne szlaki śródlądowe, porty śródlądowe i morskie, porty lotnicze i inne elementy sieci, ma szczególne znaczenie dla Wspólnoty i Serbii. Sieć taka została określona w protokole ustaleń dotyczącym stworzenia podstawowej sieci infrastruktury transportowej w Europie Południowo-Wschodniej, który został podpisany w przez ministrów państw tego regionu i Komisję Europejską w czerwcu 2004 r. Tworzeniem sieci i wyborem priorytetów będzie się zajmować komitet sterujący złożony z przedstawicieli każdego z sygnatariuszy.

Artykuł  6

Aspekty finansowe

1. Wspólnota, zgodnie z art. 116 niniejszego układu, może wnosić wkład finansowy w niezbędne prace nad infrastrukturą, o których mowa w art. 5. Wkład finansowy może mieć formę kredytu z Europejskiego Banku Inwestycyjnego, jak również każdą inną formę finansowania zapewniającą dodatkowe środki.

2. W celu przyspieszenia prac Komisja Europejska, w miarę możliwości, dołoży starań, aby zachęcić do wykorzystania dodatkowych zasobów, takich jak inwestycje pochodzące z niektórych państw członkowskich realizowane na zasadzie dwustronnej lub zasoby pochodzące z funduszy publicznych bądź prywatnych.

TRANSPORT KOLEJOWY LUB KOMBINOWANY

Artykuł  7

Postanowienia ogólne

Strony przyjmują wzajemnie skoordynowane środki niezbędne do rozwoju i wspierania transportu kolejowego i transportu kombinowanego w celu zapewnienia, że w przyszłości większa część ich transportu dwustronnego i tranzytu przez Serbię będzie się odbywać w warunkach sprzyjających w większym stopniu środowisku naturalnemu.

Artykuł  8

Szczególne aspekty dotyczące infrastruktury

W ramach modernizacji serbskich kolei należy podjąć niezbędne kroki w celu przystosowania tego systemu do transportu kombinowanego, ze szczególnym uwzględnieniem rozwinięcia lub zbudowania terminali i wiaduktów oraz zwiększenia przepustowości, co wymaga znacznych nakładów inwestycyjnych.

Artykuł  9

Środki wspierające

Strony podejmą wszelkie niezbędne kroki sprzyjające rozwojowi transportu kombinowanego.

Celem tych środków jest:

- zachęcanie użytkowników i nadawców do korzystania z transportu kombinowanego,

- uczynienie transportu kombinowanego konkurencyjnym w stosunku do transportu drogowego, w szczególności poprzez wsparcie finansowe ze strony Wspólnoty lub Serbii w kontekście obowiązujących obie Strony przepisów prawnych,

- zachęcanie do korzystania z transportu kombinowanego na trasach o dużej odległości oraz szczególne propagowanie korzystania z nadwozi wymiennych, kontenerów i innych środków transportu nietowarzyszącego,

- poprawa szybkości i niezawodności transportu kombinowanego, a w szczególności:

- zwiększenie częstotliwości przewozów, zgodnie z potrzebami wysyłających i użytkowników,

- skrócenie czasu oczekiwania w terminalach oraz zwiększenie ich wydajności,

- usunięcie w odpowiedni sposób wszelkich przeszkód z dróg dojazdowych w celu poprawienia dostępu do transportu kombinowanego,

- w razie konieczności, zharmonizowanie tonażu, wymiarów oraz właściwości technicznych specjalistycznego sprzętu, w szczególności w sposób zapewniający niezbędną kompatybilność taboru, oraz podjęcie skoordynowanych działań zapewniających, że zamawianie i włączanie takiego sprzętu do eksploatacji będzie się odbywać w zależności od natężenia ruchu, oraz

- ogólnie, podejmowanie wszelkich innych, właściwych działań.

Artykuł  10

Znaczenie transportu kolejowego

W zakresie odpowiednich kompetencji państwa i przedsiębiorstw kolejowych, Strony, w odniesieniu do przewozu pasażerów i towarów, zalecają, aby ich przedsiębiorstwa kolejowe:

- nawiązały współpracę dwustronną, wielostronną lub w ramach międzynarodowych organizacji kolejowych we wszystkich dziedzinach, ze szczególnym uwzględnieniem poprawy jakości usług transportowych,

- podjęły próbę stworzenia wspólnego systemu organizacji kolei, aby zachęcić wysyłających do wysyłania ładunku, w szczególności w tranzycie, koleją zamiast drogą lądową, na zasadzie uczciwej konkurencji, pozostawiając jednocześnie użytkownikowi swobodę wyboru,

- przygotowały Serbię do udziału we wdrażaniu i rozwoju wspólnotowego dorobku prawnego w dziedzinie rozwoju kolejnictwa.

TRANSPORT DROGOWY

Artykuł  11

Postanowienia ogólne

1. W odniesieniu do wzajemnego dostępu do rynków transportowych Strony ustalają wstępnie i bez uszczerbku dla ust. 2 utrzymanie systemu wynikającego z umów dwustronnych lub innych obowiązujących dwustronnych instrumentów międzynarodowych zawartych przez każde państwo członkowskie Wspólnoty z Serbią lub, w przypadku gdy nie ma takich umów lub aktów, wynikającego ze stanu faktycznego, jaki istniał w 1991 r.

Jednakże do czasu zawarcia umów między Wspólnotą a Serbią w sprawie dostępu do rynku transportu drogowego, zgodnie z art. 12, oraz w sprawie podatków drogowych, zgodnie z art. 13 ust. 2, Serbia współpracuje z państwami członkowskimi Wspólnoty nad zmianą tych umów dwustronnych w celu ich dostosowania do niniejszego protokołu.

2. Niniejszym Strony postanawiają przyznać sobie nawzajem nieograniczony dostęp dla tranzytu przez swoje terytoria z mocą obowiązującą od dnia wejścia w życie niniejszego układu.

3. Jeżeli, w wyniku praw przyznanych na mocy ust. 2, ruch tranzytowy obsługiwany przez przewoźników wspólnotowych wzrośnie do poziomu powodującego poważne uszkodzenie infrastruktury drogowej lub zakłócenie płynności ruchu na osiach, o których mowa w art. 5, lub poziomu grożącego takim uszkodzeniem czy zakłóceniem, i jeżeli w tych samych okolicznościach pojawią się problemy na części terytorium Wspólnoty położonej przy granicy z Serbią, sprawa zostaje przekazana Radzie Stabilizacji i Stowarzyszenia, zgodnie z art. 121 układu. Strony mogą zaproponować środki przejściowe o charakterze niedyskryminującym, niezbędne dla ograniczenia lub zmniejszenia tych uszkodzeń.

4. Jeżeli Wspólnota Europejska ustanowi zasady mające na celu zredukowanie zanieczyszczeń wydzielanych przez pojazdy ciężarowe zarejestrowane w Unii Europejskiej oraz poprawę bezpieczeństwa na drogach, podobne zasady stosuje się do pojazdów ciężarowych zarejestrowanych w Serbii poruszających się po terytorium Wspólnoty. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia przyjmuje niezbędne zasady.

5. Strony powstrzymują się od wszelkich jednostronnych działań, które mogłyby prowadzić do nierównego traktowania przewoźników lub pojazdów ze Wspólnoty i Serbii. Każda z Stron podejmuje wszelkie kroki niezbędne do ułatwienia transportu drogowego na terytorium drugiej Strony lub przez to terytorium.

Artykuł  12

Dostęp do rynku

Jako priorytet, zgodnie z własnymi zasadami wewnętrznymi, Strony zobowiązują się do wspólnej pracy nad:

- rozwiązaniami mogącymi przyczynić się do stworzenia systemu transportowego, który spełnia potrzeby Stron i który jest zgodny, z jednej strony, z dążeniem do osiągnięcia wewnętrznego rynku wspólnotowego i wdrażaniem wspólnej polityki transportowej, z drugiej zaś strony z zasadami polityki gospodarczej i transportowej Serbii,

- opracowaniem ostatecznego systemu regulującego w przyszłości dostęp do rynku transportu drogowego między Stronami na zasadzie wzajemności.

Artykuł  13

Podatki, winiety i inne opłaty

1. Strony przyjmują, że opodatkowanie pojazdów drogowych, winiety i inne opłaty pobierane przez każdą ze Stron nie mogą mieć charakteru dyskryminującego.

2. Strony rozpoczną w możliwie najszybszym terminie negocjacje w celu osiągnięcia porozumienia w kwestii podatków drogowych, w oparciu o przyjęte w tej dziedzinie zasady wspólnotowe. Celem tego porozumienia będzie w szczególności zagwarantowanie swobodnego przepływu ruchu transgranicznego, stopniowa eliminacja różnic między systemami podatków drogowych stosowanymi przez Strony oraz usunięcie zakłóceń konkurencji wynikających z tych różnic.

3. Do czasu zakończenia negocjacji wspomnianych w ust. 2 niniejszego artykułu Strony usuną wszelkie przejawy nierównego traktowania przewoźników wspólnotowych i serbskich pod względem nakładania podatków i pobierania opłat od ruchu lub posiadania samochodów ciężarowych, a także podatków lub opłat pobieranych od operacji transportowych na terytorium Stron. Serbia zobowiązuje się do informowania Komisji Europejskiej, na jej wniosek, o wysokości stosowanych podatków, winiet i opłat, jak również metod ich obliczania.

4. Do chwili zawarcia porozumień, o których mowa w ust. 2 i art. 12, wszelkie zmiany w podatkach, winietach lub innych opłatach, proponowane po wejściu w życie niniejszego układu, w tym zmiany dotyczące systemów ich pobierania mających zastosowanie do wspólnotowego ruchu tranzytowego przez Serbię, muszą być poprzedzone konsultacjami.

Artykuł  14

Tonaż i wymiary

1. Serbia przyjmuje, że pojazdy drogowe spełniające normy wspólnotowe pod względem tonażu i wymiarów mogą swobodnie i bez przeszkód poruszać się po drogach objętych art. 5. W terminie sześciu miesięcy od wejścia w życie niniejszego układu, na pojazdy drogowe, które nie spełniają obowiązujących w Serbii norm może zostać nałożona specjalna opłata o charakterze niedyskyminacyjnym, proporcjonalna do szkód spowodowanych przez dodatkowy nacisk osi.

2. Serbia postara się zharmonizować obowiązujące uregulowania i normy dotyczące budowy dróg z obowiązującym we Wspólnocie prawodawstwem przed upływem piątego roku po wejściu w życie niniejszego układu oraz podejmie wysiłki zmierzające do dostosowania jakości istniejących dróg objętych art. 5 do wspomnianych nowych uregulowań i norm w zaproponowanym terminie, stosownie do możliwości finansowych.

Artykuł  15

Środowisko

1. Mając na uwadze ochronę środowiska naturalnego Strony dołożą starań, aby wprowadzić normy dotyczące emisji gazów i zanieczyszczeń pyłowych oraz poziomu hałasu dla pojazdów ciężarowych, zapewniające wysoki poziom ochrony środowiska naturalnego.

2. Aby zapewnić przejrzystość informacji w sektorze transportowym oraz zachęcić do skoordynowanych badań, programowania i produkcji, należy unikać w tej dziedzinie norm krajowych wprowadzających wyjątki.

3. Pojazdy, które spełniają normy ustanowione na mocy umów międzynarodowych, odnoszące się do ochrony środowiska, mogą się poruszać po terytorium Stron bez dalszych ograniczeń.

4. W zakresie wprowadzania nowych norm Strony współpracują ze sobą w celu zrealizowania wspomnianych powyżej celów.

Artykuł  16

Aspekty socjalne

1. Serbia ujednolici z normami Wspólnoty swoje ustawodawstwo dotyczące szkolenia pracowników zatrudnianych przez przewoźników drogowych, w szczególności w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych.

2. Serbia, jako strona umowy europejskiej o pracy załóg pojazdów międzynarodowego transportu drogowego (ERTA), oraz Wspólnota skoordynują w największym możliwym stopniu swoje przepisy w zakresie czasu pracy kierowców, przerw w czasie jazdy i czasu przeznaczonego na odpoczynek dla kierowców i załóg, w odniesieniu do rozwoju prawodawstwa socjalnego w tej dziedzinie.

3. Strony będą współpracować ze sobą w zakresie wdrożenia i egzekwowania przepisów socjalnych w dziedzinie transportu drogowego.

4. Strony zapewniają równoważność swych przepisów regulujących dopuszczenie do wykonywania zawodu przewoźnika transportu drogowego, mając na względzie ich wzajemne uznawanie.

Artykuł  17

Postanowienia dotyczące ruchu drogowego

1. Strony będą wymieniały się doświadczeniami i dążyły do zharmonizowania swych przepisów w celu poprawy płynności ruchu w okresach szczytu (weekendy, święta państwowe, sezon turystyczny).

2. Strony będą ogólnie wspierać wprowadzenie, rozwijanie i koordynację systemu informacji o ruchu drogowym.

3. Strony będą dążyć do zharmonizowania swych przepisów regulujących przewóz towarów szybko psujących się, żywych zwierząt i substancji niebezpiecznych.

4. Strony dołożą również wszelkich starań w celu zharmonizowania pomocy technicznej dla kierowców, upowszechniania podstawowych informacji na temat ruchu drogowego i innych kwestii przydatnych dla turystów, a także zharmonizowania zasad działania służb ratowniczych, w tym pogotowia ratunkowego.

Artykuł  18

Bezpieczeństwo ruchu drogowego

1. Serbia ujednolici z prawodawstwem wspólnotowym swoje ustawodawstwo dotyczące bezpieczeństwa ruchu drogowego, szczególnie w odniesieniu do transportu towarów niebezpiecznych, przed upływem trzeciego roku od dnia wejścia w życie niniejszego układu.

2. Serbia jako strona umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu towarów niebezpiecznych transportem drogowym (ADR) oraz Wspólnota skoordynują w największym możliwym stopniu swoje zasady dotyczące przewozu towarów niebezpiecznych.

3. Strony będą współpracować w zakresie wdrożenia i egzekwowania przepisów regulujących bezpieczeństwo ruchu drogowego, w szczególności w zakresie wydawania prawa jazdy i zmniejszenia liczby wypadków.

UPROSZCZENIE FORMALNOŚCI

Artykuł  19

Uproszczenie formalności

1. Strony postanawiają uprościć przepływ towarów w transporcie kolejowym i drogowym, zarówno w ruchu dwustronnym, jak i tranzytowym.

2. Strony postanawiają rozpocząć negocjacje w celu zawarcia porozumienia w sprawie uproszczenia kontroli i formalności dotyczących przewozu towarów.

3. Strony postanawiają podjąć, w niezbędnym zakresie, wspólne działania w sprawie przyjęcia środków upraszczających oraz zachęcać do przyjmowania takich środków.

POSTANOWIENIA KOŃCOWE

Artykuł  20

Rozszerzenie zakresu

Jeżeli jedna ze Stron, w oparciu o swoje doświadczenia w stosowaniu niniejszego protokołu, dojdzie do wniosku, że inne środki niewchodzące w zakres zastosowania niniejszego protokołu leżą w interesie skoordynowanej europejskiej polityki transportowej a w szczególności że mogą one pomóc w rozwiązaniu problemu ruchu tranzytowego, kieruje swoje sugestie w tym względzie do drugiej Strony.

Artykuł  21

Wdrożenie

1. Współpraca między Stronami odbywa się w ramach specjalnego podkomitetu utworzonego zgodnie z art. 123 niniejszego układu.

2. Do zadań podkomitetu należy w szczególności:

a) sporządzanie planów współpracy w dziedzinie transportu kolejowego i kombinowanego, badań w dziedzinie transportu i środowiska naturalnego;

b) analizowanie stosowania postanowień niniejszego protokołu i proponowanie Komitetowi Stabilizacji i Stowarzyszenia odpowiednich rozwiązań wszelkich pojawiających się problemów;

c) przeprowadzenie, w terminie dwóch lat od wejścia w życie niniejszego układu, oceny sytuacji pod względem poprawy infrastruktury i skutków swobodnego tranzytu;

d) koordynacja monitorowania, prognozowania i innych prac statystycznych dotyczących transportu międzynarodowego, w szczególności ruchu tranzytowego.

WSPÓLNA DEKLARACJA

1. Wspólnota i Serbia przyjmują do wiadomości, że poziomy emisji zanieczyszczeń gazowych i poziomy hałasu przyjęte we Wspólnocie do celów homologacji typu pojazdów ciężarowych, począwszy od dnia 9 listopada 2006 r. ²⁶ , są następujące ²⁷ :

Wartości progowe w mierzone zgodnie z europejskim testem stacjonarnym (ESC) i europejskim testem obciążenia (ELR):

		Masa tlenku węgla	Masa węglowodorów	Masa tlenków azotu	Masa pyłów	Zadymienie
		g/kWh	(HC) g/kWh	(NOx) g/kWh	(PT) g/kWh	m-1
Wiersz B1	Euro IV	1,5	0,46	3,5	0,02	0,5

Wartości progowe mierzone zgodnie z europejskim testem niestacjonarnym (ETC):

		Masa tlenku węgla	Masa węglowodorów niemetanowych	Masa metanu	Masa tlenków azotu	Masa pyłów
		(CO) g/kWh	(NMHC) g/kWh	(CH4)4)(a) g/kWh	(NOx) g/kWh	(PT)(b) g/kWh
Wiersz B1	Euro IV	4,0	0,55	1,1	3,5	0,03
(a) Dla silników napędzanych wyłącznie gazem ziemnym. (b) Nie ma zastosowania do silników gazowych.

2. W przyszłości Wspólnota i Serbia dołożą starań w celu zmniejszenia emisji spalin z pojazdów silnikowych poprzez wykorzystanie najnowszych osiągnięć w dziedzinie technologii kontroli emisji z pojazdów oraz lepszej jakości paliw silnikowych.

PROTOKÓŁ 5

w sprawie pomocy państwa dla przemysłu stalowego

1. Strony uznają, że w Serbii istnieje potrzeba niezwłocznego rozwiązania trudności strukturalnych w sektorze hutnictwa stali w taki sposób, aby zapewnić konkurencyjność tego przemysłu na rynku światowym.

2. Zgodnie z zasadami określonymi w art. 73 ust. 1 ppkt (iii) niniejszego układu, oceny zgodności pomocy państwa dla przemysłu stalowego ze wspólnym rynkiem, jak określono w załączniku I wytycznych w sprawie krajowej pomocy regionalnej na lata 2007-2013, dokonuje się na podstawie kryteriów wynikających z zastosowania do sektora hutnictwa stali art. 87 Traktatu WE, w tym prawodawstwa wtórnego.

3. Na potrzeby stosowania postanowień art. 73 ust. 1 ppkt (iii) niniejszego układu w odniesieniu do przemysłu stalowego Wspólnota zgadza się, aby w ciągu pięciu lat następujących po wejściu w życie niniejszego układu Serbia mogła wyjątkowo przyznawać pomoc państwa na cele restrukturyzacyjne dla firm produkujących stal i będących w trudnej sytuacji, pod warunkiem że:

a) pomoc ta prowadzi do osiągnięcia długoterminowej rentowności przedsiębiorstw z niej korzystających w normalnych warunkach rynkowych na koniec okresu restrukturyzacji oraz

b) kwota i intensywność tej pomocy są ściśle ograniczone do tego, co jest bezwzględnie konieczne do przywrócenia takiej rentowności, a pomoc w stosownych przypadkach jest stopniowo zmniejszana, oraz

c) Serbia przedstawia programy restrukturyzacji, które są powiązane z procesem ogólnej racjonalizacji, w tym likwidowania nieefektywnych mocy produkcyjnych. Każde przedsiębiorstwo produkujące stal i korzystające z pomocy restrukturyzacyjnej zapewnia, jeżeli to możliwe, środki kompensacyjne równoważące skutki zakłócenia konkurencji powstałego w wyniku przyznania takiej pomocy.

4. Serbia przedstawia Komisji Europejskiej do oceny krajowy program restrukturyzacji i indywidualne plany działalności gospodarczej każdej ze spółek korzystających z pomocy restrukturyzacyjnej, z których wynika, że spełnione zostały warunki, o których mowa powyżej.

Indywidualne plany działalności gospodarczej powinny być uprzednio ocenione i zatwierdzone przez serbski organ nadzorujący pomoc państwa pod kątem ich zgodności z pkt 3 niniejszego protokołu.

Komisja Europejska potwierdza, że krajowy program restrukturyzacji jest zgodny z wymogami ust. 3.

5. Komisja Europejska monitoruje realizację planów w ścisłej współpracy z właściwymi organami krajowymi, w szczególności z serbskim organem nadzorującym pomoc państwa.

Jeżeli w wyniku nadzoru okaże się, że po dacie podpisania niniejszego układu przyznano beneficjentom pomoc, która nie jest zatwierdzona w krajowym programie restrukturyzacji lub jakąkolwiek pomoc restrukturyzacyjną dla przedsiębiorstw produkujących stal, która nie jest ujęta w krajowym programie restrukturyzacji, serbski organ nadzorujący pomoc państwa zadba o to, by tego rodzaju pomoc została zwrócona.

6. Na wniosek Serbii Komisja dostarcza jej wsparcia technicznego w przygotowaniu krajowego programu restrukturyzacji i indywidualnych planów działalności gospodarczej.

7. Każda ze Stron zapewnia pełną jawność w dziedzinie przyznawania pomocy państwa. W szczególności wymaga się pełnej i nieprzerwanej wymiany informacji na temat pomocy państwa przyznawanej na produkcję stali w Serbii i realizacji programu restrukturyzacji oraz planów działalności gospodarczej.

8. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia monitoruje spełnianie wymogów określonych w ust. 1-4. W tym celu Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może opracować odpowiednie zasady wykonawcze.

9. Jeżeli jedna ze Stron uzna, że określona praktyka drugiej Strony jest niezgodna z postanowieniami niniejszego protokołu i jeżeli praktyka ta powoduje lub może spowodować naruszenie interesów pierwszej Strony lub szkodę majątkową dla jej przemysłu krajowego, Strona ta może podjąć właściwe środki, po przeprowadzeniu konsultacji z podkomitetem zajmującym się sprawami konkurencji lub po upływie trzydziestu dni roboczych od chwili złożenia wniosku o takie konsultacje.

PROTOKÓŁ 6

protokół w sprawie wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach celnych

Artykuł  1

Definicje

Do celów niniejszego protokołu:

a) "prawodawstwo celne" oznacza wszelkie przepisy ustawowe i wykonawcze obowiązujące na terytoriach Stron, regulujące przywóz, wywóz i tranzyt towarów oraz poddawanie ich jakimkolwiek innym systemom lub procedurom celnym, łącznie ze środkami zakazu, ograniczenia i kontroli;

b) "organ występujący z wnioskiem" oznacza właściwy organ administracyjny, wyznaczony w tym celu przez Strony oraz występujący z wnioskiem o pomoc na podstawie niniejszego protokołu;

c) "organ otrzymujący wniosek" oznacza właściwy organ administracyjny, wyznaczony w tym celu przez Strony oraz otrzymujący wniosek o pomoc na podstawie niniejszego protokołu;

d) "dane osobowe" oznaczają wszelkie informacje dotyczące osoby zidentyfikowanej lub dającej się zidentyfikować;

e) "działanie naruszające prawodawstwo celne" oznacza wszelkie naruszenie lub próbę naruszenia prawodawstwa celnego.

Artykuł  2

Zakres

1. Strony pomagają sobie nawzajem w zakresie swoich uprawnień, w sposób i na warunkach ustanowionych w niniejszym protokole, aby zapewnić prawidłowe stosowanie prawodawstwa celnego, w szczególności przez zapobieganie, wykrywanie i zwalczanie działań odbywających się z naruszeniem tego prawodawstwa.

2. Pomoc w sprawach celnych, przewidziana w niniejszym protokole, stosuje się do wszelkich organów administracyjnych Stron, które są właściwe pod względem stosowania niniejszego protokołu. Nie narusza to zasad regulujących wzajemną pomoc w sprawach karnych. Nie obejmuje również informacji uzyskiwanych w ramach uprawnień wykonywanych na żądanie organu sądowego, z wyjątkiem przypadków, gdy organ ten wydaje upoważnienie do ujawnienia takiej informacji.

3. Niniejszy protokół nie obejmuje pomocy w zakresie odzyskiwania ceł, podatków lub grzywien.

Artykuł  3

Pomoc na wniosek

1. Na żądanie organu występującego z wnioskiem organ, do którego kierowany jest wniosek, dostarcza wszelkich stosownych informacji umożliwiających właściwe stosowanie prawodawstwa celnego, włącznie z informacjami dotyczącymi ujawnionych lub planowanych działań, które stanowią lub mogłyby stanowić naruszenie prawodawstwa celnego.

2. Na prośbę organu występującego z wnioskiem organ, do którego kierowany jest wniosek, informuje go:

a) czy towary wywiezione z terytorium jednej z Stron zostały właściwie przywiezione na terytorium drugiej Strony, określając, w razie potrzeby, procedurę celną zastosowaną wobec tych towarów;

b) czy towary przywiezione na terytorium jednej z Stron zostały właściwie wywiezione z terytorium drugiej Strony, określając, w razie potrzeby, procedurę celną zastosowaną wobec tych towarów.

3. Na prośbę organu występującego z wnioskiem, organ, do którego kierowany jest wniosek, podejmuje w ramach obowiązujących go przepisów ustawowych i wykonawczych środki niezbędne do zapewnienia specjalnego nadzoru nad:

a) osób fizycznych lub prawnych, wobec których istnieją uzasadnione podstawy, by przypuszczać, że uczestniczą lub uczestniczyły w działaniach naruszających prawodawstwo celne;

b) miejscami, w których są lub mogą być gromadzone zapasy towarów w taki sposób, że istnieją uzasadnione podstawy, by przypuszczać, że towary te są lub mają być wykorzystywane do działań naruszających prawodawstwo celne;

c) towarami, które są lub mogą być transportowane w taki sposób, że istnieją uzasadnione podstawy, by przypuszczać, że towary te są lub mają być wykorzystywane do działań naruszających prawodawstwo celne;

d) środkami transportu, które są lub mogą być wykorzystywane w taki sposób, że istnieją uzasadnione podstawy, by przypuszczać, że są lub mają być wykorzystywane do działań naruszających prawodawstwo celne.

Artykuł  4

Pomoc z własnej inicjatywy

Strony pomagają sobie wzajemnie, z własnej inicjatywy i zgodnie ze stosowanymi przez nie przepisami ustawowymi lub wykonawczymi, jeżeli uznają to za niezbędne w celu prawidłowego stosowania prawodawstwa celnego, w szczególności poprzez dostarczanie uzyskanych informacji odnoszących się do:

a) działań, które są sprzeczne lub wydają się sprzeczne z prawodawstwem celnym i które mogą zainteresować drugą Stronę;

b) nowych środków lub metod wykorzystywanych do prowadzenia działań naruszających prawodawstwo celne,

c) towarów, o których wiadomo, że są przedmiotem działań naruszających prawodawstwo celne,

d) osób fizycznych lub prawnych, wobec których istnieją uzasadnione podstawy, by przypuszczać, że uczestniczą lub uczestniczyły w działaniach naruszających prawodawstwo celne;

e) środków transportu, wobec których istnieje uzasadnione podejrzenie że były, są lub mogą być wykorzystane w działaniach naruszających prawodawstwo celne.

Artykuł  5

Dostarczanie dokumentów i powiadamianie

Na prośbę organu występującego z wnioskiem organ otrzymujący wniosek, zgodnie ze stosującymi się do tego drugiego przepisami ustawowymi lub wykonawczymi, podejmuje wszelkie niezbędne działania w celu:

a) dostarczenia wszelkich dokumentów lub

b) powiadomienia o wszelkich decyzjach,

wydanych przez organ występujący z wnioskiem i wchodzących w zakres niniejszego protokołu oraz doręczenia adresatowi przebywającemu lub mającemu siedzibę na terytorium, na którym działa organ otrzymujący wniosek.

Wniosek o przekazanie dokumentów lub powiadomienie o decyzji składa się pisemnie w języku urzędowym organu otrzymującego wniosek lub w języku przyjętym przez ten organ.

Artykuł  6

Forma i treść wniosków o udzielenie pomocy

1. Wnioski przedstawiane na podstawie niniejszego protokołu sporządza się w formie pisemnej. Do wniosków dołącza się dokumenty niezbędne do zapewnienia zgodności z wnioskiem. Z uwagi na pilny charakter sprawy istnieje możliwość przyjęcia wniosków w formie ustnej, lecz muszą być one niezwłocznie potwierdzone w formie pisemnej.

2. Wnioski przedstawiane zgodnie z ust. 1 zawierają następujące informacje:

a) organ występujący z wnioskiem;

b) środki, których dotyczy wniosek;

c) przedmiot i powód wystąpienia z wnioskiem;

d) przepisy ustawowe i wykonawcze oraz pozostałe instrumenty prawne;

e) możliwie dokładne i pełne informacje na temat osób fizycznych lub prawnych będących przedmiotem dochodzenia;

f) streszczenie istotnych faktów oraz już przeprowadzonych działań dochodzeniowych.

3. Wnioski przedkładane są w języku urzędowym organu, do którego kierowany jest wniosek, lub w języku akceptowanym przez ten organ. Wymóg ten nie ma zastosowania do dokumentów towarzyszących wnioskowi, określonych w ust. 1.

4. Jeżeli dany wniosek nie spełnia powyższych wymogów formalnych, można domagać się jego poprawienia lub uzupełnienia; jednocześnie można podjąć środki ostrożności.

Artykuł  7

Realizacja wniosków

1. W celu zrealizowania wniosku o przyznanie pomocy, organ, do którego kierowany jest wniosek, podejmuje działania w granicach swoich uprawnień i dostępnych środków - tak jakby działał z własnej inicjatywy lub na prośbę innych organów tej samej Strony - dostarczając posiadane już informacje, prowadząc odpowiednie postępowanie wyjaśniające lub inicjując jego przeprowadzenie. Ten przepis stosuje się także do wszelkich innych organów, którym wniosek został przekazany przez organ otrzymujący wniosek, jeżeli organ ten nie może działać samodzielnie.

2. Wnioski o pomoc są wykonywane zgodnie z przepisami ustawowymi lub wykonawczymi Strony otrzymującej wniosek.

3. Należycie upoważnieni urzędnicy Strony mogą, za zgodą drugiej zaangażowanej Strony i na warunkach określonych przez tę ostatnią, otrzymać w siedzibie organu, do którego kierowany jest wniosek, lub innych organów, których to dotyczy w rozumieniu ust. 1, informacje o działaniach, stanowiących lub mogących stanowić naruszenie prawodawstwa celnego, których organ występujący z wnioskiem potrzebuje do celów niniejszego protokołu.

4. Należycie upoważnieni urzędnicy Strony mogą, za zgodą drugiej zaangażowanej Strony i na warunkach określonych przez tę ostatnią, uczestniczyć w postępowaniach prowadzonych na terytorium drugiej Strony.

Artykuł  8

Forma przekazywania informacji

1. Organ, do którego kierowany jest wniosek, przekazuje organowi występującemu z wnioskiem, w formie pisemnej, wyniki postępowania wyjaśniającego wraz ze wszystkimi odnośnymi dokumentami, uwierzytelnionymi odpisami lub innymi pozycjami.

2. Informacja ta może być przekazana w formie elektronicznej.

3. Oryginały dokumentów przekazuje się tylko na wniosek jednej ze Stron, w przypadku gdy uwierzytelnione odpisy okażą się niewystarczające. Oryginały dokumentów zwraca się w możliwie najkrótszym czasie.

Artykuł  9

Wyjątki od obowiązku udzielania pomocy

1. Można odmówić udzielenia pomocy lub uzależnić jej udzielenie od spełnienia pewnych warunków lub wymogów, w przypadkach gdy Strona uzna, że udzielenie pomocy w ramach niniejszego protokołu:

a) mogłoby naruszać suwerenność Serbii lub państwa członkowskiego, do którego zwrócono się z wnioskiem o udzielenie pomocy na podstawie niniejszego protokołu lub

b) mogłoby grozić naruszeniem porządku publicznego, bezpieczeństwa lub innych zasadniczych interesów, w szczególności w przypadkach określonych w art. 10 ust. 2 lub

c) naruszałoby tajemnice przemysłowe, handlowe bądź zawodowe.

2. Organ, do którego kierowany jest wniosek, może odroczyć udzielenie pomocy, jeżeli kolidowałoby to z trwającym dochodzeniem, śledztwem lub postępowaniem. W takim wypadku organ, do którego kierowany jest wniosek, konsultuje się z organem występującym z wnioskiem, aby ustalić, czy pomocy można udzielić z zachowaniem warunków wymaganych przez organ, do którego kierowany jest wniosek.

3. Jeżeli organ występujący z wnioskiem składa wniosek o przyznanie pomocy, której sam nie byłby w stanie udzielić, gdyby został o to poproszony, powinien zwrócić na ten fakt uwagę w swoim wniosku. Decyzja co do sposobu rozpatrzenia takiego wniosku należy do organu, do którego kierowany jest wniosek.

4. W przypadkach określonych w ust. 1 i 2, decyzja organu, do którego kierowany jest wniosek oraz jej uzasadnienie muszą być niezwłocznie podane do wiadomości organu wnioskującego.

Artykuł  10

Wymiana informacji i poufność

1. Każda informacja przekazywana w jakiejkolwiek postaci zgodnie z niniejszym protokołem ma charakter poufny lub zastrzeżony, w zależności od zasad mających zastosowanie w każdej z Stron. Jest ona objęta obowiązkiem zachowania tajemnicy urzędowej i korzysta z ochrony, jaką objęte są informacje takiego samego rodzaju na podstawie właściwych przepisów prawnych Strony, która je otrzymała, oraz odpowiednich postanowień mających zastosowanie do władz wspólnotowych.

2. Dane osobowe mogą być wymieniane tylko w przypadku, gdy Strona, która ma je otrzymać, podejmie się ochrony takich danych w stopniu co najmniej odpowiadającym stopniowi ochrony w tej Stronie, która ma je dostarczyć. W tym celu Strony przekazują sobie wzajemnie informacje o odnośnych zasadach, w tym, jeżeli to konieczne, o przepisach obowiązujących w państwach członkowskich Wspólnoty.

3. Wykorzystanie informacji uzyskanych na mocy niniejszego protokołu w postępowaniu sądowym lub administracyjnym dotyczącym działań z naruszeniem prawodawstwa celnego uznaje się za służące realizacji postanowień niniejszego protokołu. Dlatego Strony mogą, w swoich aktach dowodowych, sprawozdaniach i zeznaniach, jak również w postępowaniach i sprawach sądowych, wykorzystać jako dowód uzyskane informacje i zbadane przez siebie dokumenty, zgodnie z postanowieniami niniejszego protokołu. Właściwy organ, który dostarczył te informacje lub udostępnił dokumenty, jest zawiadamiany o wykorzystaniu ich w ten sposób.

4. Uzyskane informacje wykorzystuje się wyłącznie do celów niniejszego protokołu. Jeżeli jedna z pragnie wykorzystać te informacje do innych celów, musi wcześniej uzyskać na to pisemną zgodę organu, który je dostarczył. Wykorzystanie informacji w ten sposób podlega wówczas ograniczeniom nałożonym przez ten organ.

Artykuł  11

Biegli i świadkowie

Urzędnik reprezentujący organ otrzymujący wniosek może zostać upoważniony do stawienia się, w ramach przyznanego upoważnienia, jako biegły lub świadek podczas postępowania sądowego lub administracyjnego w sprawach objętych niniejszym protokołem oraz przedstawiania potrzebnych w tym celu przedmiotów, dokumentów lub ich uwierzytelnionych odpisów. Wniosek o stawienie się musi wskazywać, przed jakim organem sądowym lub administracyjnym urzędnik musi się stawić, w jakiej sprawie oraz z jakiego tytułu lub kwalifikacji prawnej urzędnik ten będzie przesłuchiwany.

Artykuł  12

Wydatki związane z udzieleniem pomocy

Strony odstępują od wzajemnych roszczeń dotyczących zwrotu wydatków poniesionych w związku z realizacją postanowień niniejszego protokołu, z wyjątkiem odpowiednio wydatków poniesionych na rzecz biegłych i świadków oraz tłumaczy niebędących pracownikami administracji publicznej.

Artykuł  13

Wdrożenie

1. Wdrażanie niniejszego protokołu powierza się z jednej strony organom celnym Serbii, a z drugiej strony odpowiednio właściwym służbom Komisji Europejskiej i organom celnym państw członkowskich. Decydują one w sprawach związanych ze wszystkimi środkami praktycznymi i uzgodnieniami niezbędnymi do stosowania niniejszego protokołu, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów, zwłaszcza w dziedzinie ochrony danych. Mogą one zaproponować właściwym organom zmiany, które ich zdaniem powinny być wprowadzone do niniejszego protokołu.

2. Strony konsultują się wzajemnie, a następnie na bieżąco przekazują sobie informacje na temat szczegółowych zasad wykonawczych przyjętych zgodnie z postanowieniami niniejszego protokołu.

Artykuł  14

Inne umowy

1. Uwzględniając odpowiednie uprawnienia Wspólnoty i państw członkowskich, postanowienia niniejszego protokołu:

a) nie wpływają na zobowiązania Stron wynikające z jakiejkolwiek innej umowy lub konwencji międzynarodowej;

b) są uznawane za uzupełniające w stosunku do umów o wzajemnej pomocy, które zostały lub mogą zostać zawarte pomiędzy poszczególnymi państwami członkowskimi a Serbią; oraz

c) nie mają wpływu na przepisy wspólnotowe regulujące przekazywanie między właściwymi służbami Komisji Europejskiej i organami celnymi państw członkowskich wszelkich informacji otrzymanych na podstawie niniejszego protokołu, które mogłyby być przedmiotem zainteresowania Wspólnoty.

2. Niezależnie od postanowień zawartych w ust. 1, postanowienia zawarte w niniejszym protokole mają pierwszeństwo przed postanowieniami wszelkich dwustronnych umów o wzajemnej pomocy, które zostały lub mogą zostać zawarte między poszczególnymi państwami członkowskimi i Serbią, o ile postanowienia tych umów okażą się niezgodne z postanowieniami niniejszego protokołu.

3. W sprawach związanych ze stosowaniem niniejszego protokołu Strony konsultują się wzajemnie w celu rozstrzygnięcia sprawy w ramach Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia ustanowionego na mocy art. 119 niniejszego układu.

PROTOKÓŁ 7

Rozstrzyganie sporów

ROZDZIAŁ  I

Cel i zakres stosowania

Artykuł  1

Cel

Celem niniejszego protokołu jest uniknięcie sporów między Stronami i ich rozstrzyganie z myślą o osiągnięciu wzajemnie akceptowalnych rozwiązań.

Artykuł  2

Zakres

Postanowienia niniejszego protokołu stosuje się w odniesieniu do wszelkich różnic w interpretacji i stosowaniu wymienionych niżej przepisów, między innymi w sytuacji, gdy jedna Strona uważa, że środek przyjęty przez drugą Stronę lub zaniechanie działania przez drugą Stronę stanowi naruszenie zobowiązań wynikających z tych postanowień:

a) Tytuł IV (Swobodny przepływ towarów), z wyjątkiem art. 33, 40 oraz 41 ust. 1, 4 i 5 (w zakresie, w jakim dotyczą one środków przyjętych na mocy art. 41 ust. 1) i art. 47;

b) Tytuł V (Przepływ pracowników, swoboda przedsiębiorczości, świadczenie usług, kapitał):

- Rozdział II (Swoboda przedsiębiorczości) (art. 52-56 i 58)

- Rozdział III "Świadczenie usług" (art. 59, 60 i 61 ust. 2 i 3)

- Rozdział IV "Płatności bieżące i przepływ kapitału" (art. 62 i art. 63, z wyjątkiem ust. 3 zdanie drugie)

- Rozdział V "Postanowienia ogólne" (art. 65-71);

c) Tytuł VI (Zbliżanie prawa, egzekwowanie prawa i reguły konkurencji);

- 75 ust. 2 (Własność intelektualna, przemysłowa i handlowa) i art. 76 ust. 1, ust. 2 akapit pierwszy i ust. 3-6 (Zamówienia publiczne)

ROZDZIAŁ  II

Procedury dotyczące rozstrzygania sporów

Sekcja  I

Procedura arbitrażowa

Artykuł  3

Wszczęcie procedury arbitrażowej

1. W przypadku gdy Stronom nie uda się rozstrzygnąć sporu, Strona skarżąca może zgodnie z warunkami określonymi w art. 130 niniejszego układu skierować do Strony skarżonej oraz do Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia pisemny wniosek o ustanowienie organu arbitrażowego.

2. Strona skarżąca podaje we wniosku przedmiot sporu oraz - jeżeli ma to zastosowanie - środek przyjęty przez drugą Stronę lub przypadek zaniechania działania, które jej zdaniem stanowią naruszenie postanowień, o których mowa w art. 2.

Artykuł  4

Skład organu arbitrażowego

1. W skład organu arbitrażowego wchodzi trzech arbitrów.

2. W ciągu 10 dni od daty złożenia do Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia wniosku o ustanowienie organu arbitrażowego, Strony konsultują się w celu osiągnięcia porozumienia co do składu organu arbitrażowego.

3. W przypadku gdy Strony nie są w stanie porozumieć się w tej kwestii w czasie wyznaczonym w ust. 2, jedna ze Stron może zwrócić się do przewodniczącego Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia o to, by ten samodzielnie lub za pośrednictwem osoby przez siebie delegowanej wyznaczył wszystkich trzech członków w drodze losowania spośród listy kandydatów ustanowionej na mocy art. 15 - jednego spośród osób zaproponowanych przez Stronę skarżącą, jednego spośród osób zaproponowanych przez Stronę skarżoną i jednego spośród arbitrów wytypowanych przez Strony na stanowisko przewodniczącego.

W przypadku gdy Strony porozumieją się co do jednego lub większej liczby członków organu arbitrażowego, pozostałych członków wyznacza się według tej samej procedury.

4. Przewodniczący Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia lub osoba przez niego delegowana dokonują wyboru arbitrów w obecności przedstawiciela każdej ze Stron.

5. Datą ustanowienia organu arbitrażowego jest dzień, w którym przewodniczący organu zostaje poinformowany o wyznaczeniu wszystkich trzech arbitrów za porozumieniem stron lub - jeżeli ma to zastosowanie - dzień, w którym dokonano ich wyboru zgodnie z ust. 3.

6. Jeżeli jedna ze Stron uzna, że arbiter nie spełnia wymogów kodeksu postępowania, o którym mowa w art. 18, Strony konsultują się i za obopólnym porozumieniem zastępują takiego arbitra innym; wyboru nowego arbitra dokonuje się zgodnie z ust. 7. Jeżeli Strony nie dojdą do porozumienia w kwestii potrzeby wymiany arbitra, sprawę przekazuje się przewodniczącemu organu arbitrażowego, którego decyzja będzie ostateczna.

Jeżeli jedna ze Stron uznaje, że przewodniczący organu arbitrażowego nie spełnia wymogów kodeksu postępowania, o którym mowa w art. 18, sprawę przekazuje się jednej z pozostałych osób z grona arbitrów, wybranej do występowania w charakterze przewodniczącego. Jej nazwisko ustala przewodniczący Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia lub osoba przez niego delegowana w drodze losowania, w obecności przedstawiciela każdej ze Stron, chyba że Strony uzgodnią między sobą inaczej.

7. Jeżeli arbiter nie może uczestniczyć w postępowaniu, wycofuje się z udziału lub zostaje zastąpiony innym zgodnie z ust. 6, w ciągu pięciu dni wyznacza się zastępstwo zgodnie z procedurami selekcji obowiązującymi przy wyborze poprzedniego arbitra. Prowadzone przez organ czynności zostaną zawieszone na okres potrzebny do przeprowadzenia tej procedury.

Artykuł  5

Orzeczenie organu arbitrażowego

1. W ciągu 90 dni od daty powołania organ arbitrażowy podaje swoją decyzję Stronom oraz Komitetowi Stabilizacji i Stowarzyszenia. Jeżeli organ uzna, że nie zdoła dotrzymać tego terminu, przewodniczący organu zobowiązany jest powiadomić o tym na piśmie Strony oraz Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia, podając przyczyny opóźnienia. W każdym razie decyzję należy wydać nie później niż 120 dni od daty powołania organu.

2. W przypadkach niecierpiących zwłoki, między innymi dotyczących towarów łatwo psujących się, organ arbitrażowy stara się wydać decyzję w ciągu 45 dni od daty powołania. W żadnym razie nie powinno zająć to dłużej niż 100 dni od daty powołania organu. Jeżeli organ arbitrażowy uzna daną sprawę za pilną, może wydać decyzję wstępną w ciągu 10 dni od daty powołania.

3. W decyzji podaje się fakty ustalone w sprawie, odniesienie do odpowiednich postanowień niniejszego układu oraz ogólne

uzasadnienie ustaleń i wniosków. Decyzja może zawierać zalecenia w sprawie środków, które należy przyjąć w celu zapewnienia zgodności z tą decyzją.

4. Strona skarżąca może wycofać skargę poprzez pisemne zawiadomienie przewodniczącego organu arbitrażowego, strony skarżonej oraz Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia w dowolnym czasie przed powiadomieniem Stron oraz Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia o podjętej decyzji. Wycofanie skargi nie umniejsza prawa Strony skarżącej do wniesienia w późniejszym czasie nowej skargi dotyczącej tego samego środka.

5. Na wniosek obu Stron organ arbitrażowy może w każdej chwili zawiesić pracę na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy. Z chwilą przekroczenia okresu dwunastomiesięcznego organ arbitrażowy zostaje rozwiązany, co nie umniejsza prawa Strony skarżącej do złożenia w późniejszym czasie wniosku o powołanie organu arbitrażowego w sprawie tego samego środka.

Sekcja  II

Wykonanie decyzji

Artykuł  6

Wykonanie decyzji organu arbitrażowego

Każda ze Stron podejmuje wszelkie środki konieczne do wykonania decyzji organu arbitrażowego; Strony starają się ustalić między sobą rozsądnie krótki czas na spełnienie tego wymogu.

Artykuł  7

Rozsądnie krótki czas na wykonanie decyzji

1. Nie później niż 30 dni od daty przekazania Stronom decyzji organu arbitrażowego, Strona skarżona powiadamia Stronę skarżącą, ile czasu potrzebuje na wykonanie decyzji (czas ten określa się dalej jako "rozsądnie krótki czas"). Obie Strony starają się ustalić rozsądnie krótki czas.

2. Jeżeli Strony nie mogą się porozumieć co do rozsądnie krótkiego czasu, w którym należy wykonać decyzję organu arbitrażowego, Strona skarżąca może w ciągu 20 dni od daty powiadomienia, o którym mowa w ust. 1, złożyć wniosek do Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia o ponowne powołanie organu arbitrażowego w pierwotnym składzie w celu ustalenia długości rozsądnie krótkiego czasu. Organ arbitrażowy podaje swoją decyzję w ciągu 20 dni od daty złożenia takiego wniosku.

3. Jeżeli organ arbitrażowy w pierwotnym składzie lub niektórzy jego członkowie nie mogą zebrać się ponownie, stosuje się procedurę określoną w art. 4. Termin przekazania decyzji w takim przypadku nadal wynosi 20 dni od daty ustanowienia organu.

Artykuł  8

Przegląd środków podjętych w celu wykonania decyzji organu arbitrażowego

1. Strona skarżona przed upływem rozsądnie krótkiego czasu powiadamia drugą Stronę oraz Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia o wszelkich środkach, które podjęła w celu wykonania decyzji organu arbitrażowego.

2. W przypadku braku porozumienia co do zgodności środka zgłoszonego na podstawie ust. 1 niniejszego artykułu z postanowieniami, o których mowa w art. 2, Strona skarżąca może wystąpić z wnioskiem do organu arbitrażowego w pierwotnym składzie o wydanie decyzji w tej sprawie. We wniosku takim należy wyjaśnić, dlaczego dany środek jest sprzeczny z postanowieniami niniejszego układu. Ponownie powołany organ arbitrażowy wyda swoją decyzję w ciągu 45 dni od daty ponownego ustanowienia.

3. Jeżeli organ arbitrażowy w pierwotnym składzie lub niektórzy jego członkowie nie mogą zebrać się ponownie, stosuje się procedurę określoną w art. 4. Termin przekazania decyzji w takim przypadku nadal wynosi 45 dni od daty ustanowienia organu.

Artykuł  9

Tymczasowe środki zaradcze w przypadku niewykonania decyzji

1. Jeżeli przed upływem rozsądnie krótkiego czasu Strona skarżona nie powiadomi o podjęciu środków służących wykonaniu decyzji organu arbitrażowego lub jeżeli organ arbitrażowy uzna, że środek zgłoszony na podstawie art. 8 jest sprzeczny ze zobowiązaniem nałożonym na tę Stronę na mocy niniejszego układu, Strona skarżona, na wniosek Strony skarżącej, jest zobowiązana do przedstawienia propozycji tymczasowej rekompensaty.

2. Jeżeli w ciągu 30 dni od upłynięcia rozsądnie krótkiego okresu czasu Strony nie dojdą do porozumienia co do sposobu rekompensaty lub jeżeli w decyzji podjętej na podstawie art. 8 organ arbitrażowy uzna, że dany środek jest sprzeczny z niniejszym układem, Strona skarżąca uzyska prawo - po wcześniejszym powiadomieniu drugiej Strony oraz Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia - do zawieszenia korzyści przyznanych na mocy postanowień, o których mowa w art. 2 niniejszego protokołu, w stopniu adekwatnym do strat ekonomicznych spowodowanych naruszeniem postanowień układu. Strona skarżąca może wprowadzić w życie taki środek 10 dni po dacie powiadomienia, o którym mowa powyżej, chyba że Strona skarżąca złoży wniosek o arbitraż na podstawie ust. 3.

3. Jeżeli Strona skarżona uzna stopień zawieszenia korzyści za nieadekwatny do strat ekonomicznych spowodowanych naruszeniem, może przed upływem dziesięciu dni, o których mowa w ust., 2, zwrócić się z pisemnym wnioskiem do przewodniczącego pierwotnego organu arbitrażowego o ponowne powołanie tego organu. Organ arbitrażowy w ciągu 30 dni od daty złożenia wniosku przekazuje Stronom oraz Komitetowi Stabilizacji i Stowarzyszenia decyzję w sprawie stopnia zawieszenia korzyści. Zawieszenie korzyści nie może nastąpić przed wydaniem decyzji organu arbitrażowego i musi być zgodne z decyzją tego organu.

4. Zawieszenie korzyści ma charakter tymczasowy i stosuje się je jedynie do czasu wycofania środka uznanego za sprzeczny z niniejszym układem lub do czasu zmiany takiego środka w sposób zapewniający jego zgodność z niniejszym układem, lub też do czasu rozstrzygnięcia sporu przez Strony.

Artykuł  10

Ocena środków podjętych w celu wykonania decyzji o zawieszeniu korzyści

1. Strona skarżona powiadamia drugą Stronę oraz Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia o środkach podjętych w celu wykonania decyzji organu arbitrażowego oraz o wniosku o zakończenie wprowadzonego przez Stronę skarżącą zawieszenia korzyści.

2. Jeżeli Strony w ciągu 30 dni od daty takiego powiadomienia nie osiągną porozumienia w kwestii zgodności zgłoszonego środka z niniejszym układem, Strona skarżąca może zwrócić się do przewodniczącego pierwotnego organu arbitrażowego z pisemnym wnioskiem o wydanie decyzji w tej sprawie. O złożeniu takiego wniosku należy powiadomić jednocześnie drugą Stronę oraz Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia. Decyzję organu arbitrażowego podaje się w ciągu 45 dni od daty złożenia wniosku. Uznawszy, że środek podjęty w celu wykonania decyzji jest sprzeczny z niniejszym układem, organ arbitrażowy ustala, czy Strona skarżąca może utrzymać zawieszenie korzyści na dotychczasowym poziomie czy też powinna go zmienić. Jeżeli organ arbitrażowy uzna, że środek podjęty w celu wykonania decyzji jest zgodny z niniejszym układem, zawieszenie korzyści należy przerwać.

3. Jeżeli organ arbitrażowy w pierwotnym składzie lub niektórzy jego członkowie nie mogą zebrać się ponownie, stosuje się procedurę określoną w art. 4. Termin przekazania decyzji w takim przypadku wynosi nadal 45 dni od daty ustanowienia organu.

Sekcja  III

Postanowienia wspólne

Artykuł  11

Posiedzenie otwarte

Posiedzenia organu arbitrażowego mają charakter otwarty zgodnie z warunkami określonymi w regulaminie wewnętrznym, o którym mowa w art. 18, chyba że organ arbitrażowy zadecyduje inaczej z inicjatywy własnej lub na wniosek Stron.

Artykuł  12

Informacje i porady techniczne

Na wniosek jednej ze Stron lub z inicjatywy własnej organ arbitrażowy może w związku z prowadzonym przez siebie postępowaniem wyjaśniającym starać się o uzyskanie informacji z dowolnego źródła, które uzna za stosowne. Ma także prawo w razie potrzeby zwrócić się o opinię do specjalistów. Wszelkie uzyskane w ten sposób informacje należy ujawnić obu Stronom, dając im możliwość zgłoszenia swoich uwag. Zainteresowane strony mają prawo do przekazywania organowi arbitrażowemu spostrzeżeń amicus curiae zgodnie z warunkami określonymi w regulaminie wewnętrznym, o którym mowa w art. 18.

Artykuł  13

Zasady wykładni

Organy arbitrażowe stosują i interpretują postanowienia niniejszego układu zgodnie z zasadami wykładni międzynarodowego prawa publicznego, w tym Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów. Nie powinny one podawać wykładni przepisów wspólnotowego dorobku prawnego. Fakt, że dane postanowienie jest w swojej istocie identyczne z postanowieniem Traktatu ustanawiającego Wspólnoty Europejskie nie przesądza o jego wykładni.

Artykuł  14

Decyzje i orzeczenia organu arbitrażowego

1. Wszystkie decyzje organu arbitrażowego, w tym decyzję o przyjęciu orzeczenia, przyjmuje się większością głosów.

2. Wszystkie orzeczenia organu arbitrażowego mają dla Stron moc wiążącą. Orzeczenia przekazuje się Stronom oraz Komitetowi Stabilizacji i Stowarzyszenia, który podaje je do wiadomości publicznej, chyba że postanawia inaczej za wspólnym porozumieniem.

ROZDZIAŁ  III

Postanowienia ogólne

Artykuł  15

Wykaz arbitrów

1. Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia nie później niż sześć miesięcy po wejściu w życie niniejszego protokołu ustala wykaz piętnastu osób chętnych i zdolnych do pełnienia roli arbitrów. Każda ze Stron wybiera pięć osób mogących pełnić rolę arbitra. Strony ustalają także wspólnie listę pięciu kandydatów na stanowisko przewodniczącego organów arbitrażowych. Komitet Stabilizacji i Stowarzyszenia dba o utrzymanie pełnego wykazu takich osób.

2. Arbitrzy powinni mieć wiedzę specjalistyczną i doświadczenie w dziedzinie prawa, prawa międzynarodowego, prawa wspólnotowego lub handlu międzynarodowego. Powinny to być osoby niezależne, działające w imieniu własnym, niepowiązane z jakimkolwiek rządem czy organizacją oraz niedziałające na polecenie żadnego rządu czy organizacji; ich postępowanie powinno być zgodne z kodeksem postępowania, o którym mowa w art. 18.

Artykuł  16

Odniesienie do zobowiązań WTO

Po ostatecznym przystąpieniu Serbii do Światowej Organizacji Handlu (WTO), stosuje się następujące postanowienia:

a) Organy arbitrażowe ustanowione na mocy niniejszego protokołu nie orzekają w sporach dotyczących praw i obowiązków Stron wynikających z porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu;

b) Przysługujące każdej ze Stron prawo odwołania się do zawartych w niniejszym protokole postanowień dotyczących rozstrzygania sporów nie ma wpływu na żadne czynności wynikające z mocy porozumienia WTO, w tym czynności związane z rozstrzyganiem sporów. Jeżeli jednak jedna ze Stron w odniesieniu do konkretnego środka wszczęła postępowanie o rozstrzygnięcie sporu - czy to na mocy art. 3 ust. 1 niniejszego protokołu, czy to na mocy porozumienia WTO - do czasu zakończenia tego postępowania nie może ona wszcząć postępowania w sprawie rozstrzygnięcia sporu w odniesieniu do tego samego środka z tytułu drugiej z wymienionych podstaw prawnych. Na potrzeby niniejszego ustępu postępowanie w sprawie rozstrzygnięcia sporu na mocy porozumienia WTO uznaje się za rozpoczęte z chwilą wniesienia przez jedną ze Stron wniosku o ustanowienie organu arbitrażowego na mocy art. 6 uzgodnień w sprawie zasad i procedur regulujących rozstrzyganie sporów w ramach porozumienia WTO;

c) Żadne z postanowień niniejszego protokołu nie wyklucza możliwości wprowadzenia zawieszenia zobowiązań przez jedną ze Stron, jeżeli zezwala na to organ ds. rozstrzygania sporów WTO.

Artykuł  17

Terminy

1. Wszystkie terminy określone w niniejszym protokole liczy się w dniach kalendarzowych od dnia następującego po wykonaniu czynności lub wystąpieniu faktu, do którego się odnoszą.

2. Każdy termin, o którym mowa w niniejszym protokole, można przedłużyć za obopólnym porozumieniem Stron.

3. Każdy termin, o którym mowa w niniejszym protokole, może być także przedłużony decyzją przewodniczącego organu arbitrażowego, na uzasadniony wniosek jednej ze Stron lub z inicjatywy własnej.

Artykuł  18

Regulamin wewnętrzny, kodeks postępowania i zmiany w niniejszym protokole

1. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia nie później niż sześć miesięcy po wejściu w życie niniejszego protokołu ustala regulamin wewnętrzny dotyczący prowadzenia postępowań przez organ arbitrażowy.

2. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia nie później niż sześć miesięcy po wejściu w życie niniejszego protokołu uzupełnia regulamin wewnętrzny kodeksem postępowania gwarantującym niezależność i bezstronność arbitrów.

3. Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia może zdecydować o wprowadzeniu zmian do niniejszego protokołu (z wyjątkiem art. 2).

AKT KOŃCOWY

Pełnomocnicy:

KRÓLESTWA BELGII,

REPUBLIKI BUŁGARII,

REPUBLIKI CZESKIEJ,

KRÓLESTWA DANII,

REPUBLIKI FEDERALNEJ NIEMIEC,

REPUBLIKI ESTOŃSKIEJ,

IRLANDII,

REPUBLIKI GRECKIEJ,

KRÓLESTWA HISZPANII,

REPUBLIKI FRANCUSKIEJ,

REPUBLIKI WŁOSKIEJ,

REPUBLIKI CYPRYJSKIEJ,

REPUBLIKI ŁOTEWSKIEJ,

REPUBLIKI LITEWSKIEJ,

WIELKIEGO KSIĘSTWA LUKSEMBURGA,

REPUBLIKI WĘGIERSKIEJ,

MALTY,

KRÓLESTWA NIDERLANDÓW,

REPUBLIKI AUSTRII,

RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

REPUBLIKI PORTUGALSKIEJ,

RUMUNII,

REPUBLIKI SŁOWENII,

REPUBLIKI SŁOWACKIEJ,

REPUBLIKI FINLANDII,

KRÓLESTWA SZWECJI,

ZJEDNOCZONEGO KRÓLESTWA WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII PÓŁNOCNEJ

umawiających się stron Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej i Traktatu o Unii Europejskiej, zwanych dalej "państwami członkowskimi", oraz

WSPÓLNOTA EUROPEJSKA i EUROPEJSKA WSPÓLNOTA ENERGII ATOMOWEJ,

zwane dalej "Wspólnotą"

z jednej strony oraz

pełnomocnicy REPUBLIKI SERBII,

zwanej dalej "Serbią",

z drugiej strony

na spotkaniu w Luksemburgu w dniu dwudziestym dziewiątym kwietnia roku dwa tysiące ósmego, zorganizowanym w celu podpisania Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Serbii, z drugiej strony, zwanego dalej "niniejszym układem", przyjęli następujące teksty:

niniejszy układ i załączniki I-VII, mianowicie:

Załącznik I (art. 21) - Serbskie koncesje na wspólnotowe produkty przemysłowe

Załącznik II (art. 26) - Definicja "młodej wołowiny"

Załącznik III (art. 27) - Serbskie koncesje na wspólnotowe produkty rolne

Załącznik IV (art. 29) - Wspólnotowe koncesje na wspólnotowe produkty rybołówstwa

Załącznik V (art. 30) - Serbskie koncesje na wspólnotowe produkty rybołówstwa

Załącznik VI (art. 52) - Swoboda przedsiębiorczości: "usługi finansowe"

Załącznik VII (art. 75) - Prawa własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej

oraz następujące protokoły:

Protokół 1 (art. 25) - Handel przetworzonymi produktami rolnymi

Protokół 2 (art. 28) - Wina i napoje spirytusowe

Protokół 3 (art. 44) - Definicja pojęcia "produkty pochodzące" oraz metody współpracy administracyjnej

Protokół 4 (art. 61) - Transport lądowy

Protokół 5 (art. 73) - Pomoc państwa dla przemysłu stalowego

Protokół 6 (art. 99) - Wzajemna pomoc administracyjna w sprawach celnych

Protokół 7 (art. 129) -Rozstrzyganie sporów

Pełnomocnicy państw członkowskich i Wspólnoty oraz pełnomocnicy Serbii przyjęli teksty wymienionych poniżej wspólnych deklaracji, załączonych do niniejszego Aktu końcowego:

Wspólna deklaracja w sprawie art. 3

Wspólna deklaracja w sprawie art. 32

Wspólna deklaracja w sprawie art. 75

Pełnomocnicy Serbii przyjęli do wiadomości deklarację zamieszczoną poniżej i dołączoną do niniejszego Aktu końcowego:

Deklaracja Wspólnoty i jej państw członkowskich

Съставено в Люксембург на двадесет и девети април две хиляди и осма година.

Hecho en Luxemburgo, el veintinueve de abril de dosmile ocho.

V Lucemburku dne dvacátého devátého dubna dva tisíce osm.

Udfærdiget i Lussemburgu den niogtyvende April to tusind og otte.

Geschehen zu Luxemburg am neunundzwanzigsten April zweitausendacht.

Kahe tuhande kaheksanda aasta aprillikuu kahekümne üheksandal päeval Luxembourgis.

'Εγινε στο Λουξεμβούργο, στις είκοσι εννέα Απριλίου δύο χιλιάδες οκτώ.

Done at Lussemburgu on the twenty-ninth day of April in the year two thousand and eight.

Fait à Lussemburgu, le vingt-neuf avril deux mille huit.

Fatto a Lussemburgo, addì ventinove aprile duemilaotto.

Luksemburgā, divtūkstoš astotā gada divdesmit devītajā aprīlī.

Priimta du tūkstančiai aštuntų metų balandžio dvidešimt devintą dieną Liuksemburge.

Kelt Luxembourgban, a kétezer-nyolcadik év április huszonkilencedik napján.

Magħmul fil-Lussemburgu, fid-disgħa u għoxrin jum ta' April tas-sena elfejn u tmienja.

Gedaan te Luxemburg, de negenentwintigste April tweeduizend acht.

Sporządzono w Luksemburgu dnia dwudziestego dziewiątego kwietnia roku dwa tysiące ósmego.

Feito em Luxemburgo, em vinte e nove de Abril de dois mil e oito.

Întocmit la Luxemburg, la douăzeci ș i nouă aprilie două mii opt.

V Luxemburgu dňa dvadsiateho deviateho apríla dvetisícosem.

V Luxembourgu, dne devetindvajsetega aprila leta dva tisoč osem.

Tehty Luxemburgissa kahdentenakymmenentenäyhdeksäntenä päivänä huhtikuuta vuonna kaksituhattakah-

deksan.

Som skedde i Luxemburg den tjugonionde April tjugohundraåtta.

Сачињено у Луксембургу, двадесетдеветог априла двехиљадеосме.

Voor het Koninkrijk België

Pour le Royaume de Belgique

Für das Königreich Belgien

(podpis pominięto)

Deze handtekening verbindt eveneens de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap, de Duitstalige Gemeenschap,

het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Cette signature engage également la Communauté française, la Communauté flamande, la Communauté germanophone,

la Région wallonne, la Région flamande et la Région de Bruxelles-Capitale.

Diese Unterschrift bindet zugleich die Deutschsprachige Gemeinschaft, die Flämische Gemeinschaft, die Französische

Gemeinschaft, die Wallonische Region, die Flämische Region und die Region Brüssel-Hauptstadt.

(podpis pominięto)

За Релублика България

(podpis pominięto)

Za Českou republiku

(podpis pominięto)

På Kongeriget Danmarks vegne

(podpis pominięto)

Für die Bundesrepublik Deutschland

(podpis pominięto)

Eesti Vabariigi nimel

(podpis pominięto)

Thar cheann Na hÉireann

For Ireland

(podpis pominięto)

Για την Ελληνική Δημοκρατία

(podpis pominięto)

Por el Reino de España

(podpis pominięto)

Pour la République française

(podpis pominięto)

Per la Repubblica italiana

(podpis pominięto)

Για την Κυπριακή Δημοκρατία

(podpis pominięto)

Latvijas Republikas vārdā

(podpis pominięto)

Lietuvos Respublikos vardu

(podpis pominięto)

Pour le Grand Duché de Luxembourg

(podpis pominięto)

A Magyar Köztársaság részéről

(podpis pominięto)

Gћal Malta

(podpis pominięto)

Voor het Koninkrijk der Nederlanden

(podpis pominięto)

Für die Republik Österreich

(podpis pominięto)

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

(podpis pominięto)

Pela República Portuguesa

(podpis pominięto)

Pentru România

(podpis pominięto)

Za Republiko Slovenijo

(podpis pominięto)

Za Slovenskú republiku

(podpis pominięto)

Suomen tasavallan puolesta

För Republiken Finland

(podpis pominięto)

För Konungariket Sverige

(podpis pominięto)

For the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland

(podpis pominięto)

За Европейската общност

Por las Comunidades Europeas

Za Evropská společenství

For De Europæiske Fællesskaber

Für die Europäischen Gemeinschaften

Euroopa ühenduste nimel

Για τις Ευρωπαϊκές Κοινότητες

For the European Communities

Pour les Communautés européennes

Per le Comunità europee

Eiropas Kopienu vārdā

Europos Bendrijų vardu

Az Európai Közösségek részéről

Għall-Komunitajiet Ewropej

Voor de Europese Gemeenschappen

W imieniu Wspólnot Europejskich

Pelas Comunitatea Europeias

Pentru Comunitatea Europeană

Za Európske spoločenstvá

Za Evropske skupnosti

Euroopan yhteisöjen puolesta

På europeiska gemenskapernas vägnar

(podpisy pominięto)

За Републику Србиjу

(podpis pominięto)

WSPÓLNE DEKLARACJE

Wspólna deklaracja w sprawie artykułu 3

Strony układu o stabilizacji i stowarzyszeniu, Wspólnoty Europejskie i ich państwa członkowskie, z jednej strony, oraz Republika Serbska, z drugiej strony, uważają, że rozprzestrzenianie broni masowego rażenia i środków jej przenoszenia, zarówno wśród państw, jak i podmiotów niepaństwowych, stanowi jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla międzynarodowego pokoju, stabilizacji i bezpieczeństwa, co potwierdziła rezolucja 1540(2004) Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych. Dlatego kwestia nierozprzestrzeniania broni masowego rażenia jest przedmiotem wspólnej troski Wspólnot Europejskich i ich państw członkowskich oraz Serbii.

Zwalczanie zjawiska rozprzestrzeniania broni masowego rażenia i środków jej przenoszenia stanowi również jeden z podstawowych elementów rozważanych przez Unię Europejską przy podejmowaniu decyzji o zawarciu umowy z krajem trzecim. Dlatego też w dniu 17 listopada 2003 r. Rada zdecydowała, że każda nowa umowa z krajem trzecim powinna zawierać klauzulę o nierozprzestrzenianiu i uzgodniła standardową treść takiej klauzuli (zob. dokument Rady 14997/03). Klauzula ta została włączona do umów zawartych przez Unię Europejską z prawie stoma krajami.

Unia Europejska i Republika Serbska, jako odpowiedzialni członkowie wspólnoty międzynarodowej, potwierdzają pełne oddanie zasadzie nierozprzestrzeniania broni masowego i środków jej przenoszenia oraz gotowość do pełnej realizacji zobowiązań wynikających z międzynarodowych instrumentów, do których przystępują.

W tym duchu i zgodnie z wyżej określoną ogólną polityką UE oraz zobowiązaniem Serbii do przestrzegania zasady nierozprzestrzeniania broni masowego rażenia i środków jej przenoszenia, obie strony uzgodniły, ze dołączą standardową klauzulę dotyczącą broni masowego rażenia, w treści ustalonej przez Radę Unii Europejskiej, do art. 3 niniejszego układu.

Wspólna deklaracja w sprawie artykułu 32

Środki określone w art. 32 służą monitorowaniu handlu produktami o wysokiej zawartości cukru, które mogłyby zostać poddane dalszemu przetwarzaniu i zapobieżeniu ewentualnemu zakłóceniu funkcjonowania handlu cukrem i produktami mającymi zasadniczo takie same właściwości jak cukier.

Artykuł ten powinien być interpretowany w taki sposób, by nie zakłócało to, lub zakłócało w możliwie najmniejszym stopniu, rozmiary handlu produktami przeznaczonymi do ostatecznego spożycia.

Wspólna deklaracja w sprawie art. 75

Strony zgadzają się, że do celów niniejszego układu określenie własność intelektualna, przemysłowa i handlowa obejmuje w szczególności prawa autorskie, w tym prawa autorskie programów komputerowych, a także prawa pokrewne, prawa odnoszące się do baz danych, patentów, w tym dodatkowych świadectw ochronnych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych i usługowych, topografii obwodów scalonych, oznaczeń geograficznych, w tym nazw pochodzenia, oraz praw do ochrony odmian roślin.

Ochrona praw własności handlowej obejmuje w szczególności ochronę przeciwko nieuczciwej konkurencji, o której mowa w art. 10a Konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej, i ochronę informacji niejawnych, o której mowa w art. 39 Porozumienia w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej (porozumienia TRIPS).

Strony zgadzają się ponadto, że ochrona na poziomie, o którym mowa w art. 75 ust. 3 niniejszego układu, obejmuje dostęp do środków i procedur przewidzianych w dyrektywie 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej ²⁸ .

Deklaracja Wspólnoty i jej państw członkowskich

Zważywszy, że Wspólnota przyznaje nadzwyczajne środki handlowe krajom uczestniczącym w procesie stabilizacji i stowarzyszenia UE lub związanym z tym procesem, w tym Serbii, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 2007/2000, Wspólnota i jej państwa członkowskie oświadczają, że:

- w stosowaniu art. 35 niniejszego układu, oprócz umownych preferencji handlowych przyznanych przez Wspólnotę w niniejszym układzie, zastosowanie mają te spośród jednostronnych autonomicznych środków handlowych, które są bardziej korzystne, o ile stosuje się rozporządzenie Rady (WE) nr 2007/2000 z dnia 18 września 2000 r. wprowadzające nadzwyczajne środki handlowe dla krajów i terytoriów uczestniczących lub powiązanych z procesem stabilizacji i stowarzyszania Unii Europejskiej ²⁹ ,.;

- że, w szczególności w odniesieniu do produktów wspomnianych w dziale 7 i 8 nomenklatury scalonej, dla których wspólna taryfa celna przewiduje stosowanie ceł ad valorem oraz ceł specyficznych, obniżkę w drodze odstępstwa od stosownych postanowień art. 26 ust. 1 stosuje się również w odniesieniu do ceł specyficznych.

1 Dz.U. L 334 z 19.12.2007, s. 137.

2 Dz.U. L 334 z 19.12.2007, s. 46.

3 Rozporządzenie Rady (EWG) nr 2658/87 (Dz.U. L 256 z 7.9.1987, s. 1), ze zmianami.

4 Dziennik urzędowy Serbii nr 62/2005 i 61/2007.

5 Art. 26 ust. 4 zmieniony przez art. 2 umowy międzynarodowej z dnia 25 czerwca 2014 r. (Dz.U.UE.L.2014.233.3) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 sierpnia 2014 r.

6 Art. 27 ust. 3 dodany przez art. 3 ust. 1 umowy międzynarodowej z dnia 25 czerwca 2014 r. (Dz.U.UE.L.2014.233.3) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 sierpnia 2014 r.

7 Art. 29 ust. 3 dodany przez art. 4 ust. 1 umowy międzynarodowej z dnia 25 czerwca 2014 r. (Dz.U.UE.L.2014.233.3) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 sierpnia 2014 r.

8 Art. 29 ust. 4 dodany przez art. 4 ust. 2 umowy międzynarodowej z dnia 25 czerwca 2014 r. (Dz.U.UE.L.2014.233.3) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 sierpnia 2014 r.

9 Art. 30 ust. 3 dodany przez art. 5 umowy międzynarodowej z dnia 25 czerwca 2014 r. (Dz.U.UE.L.2014.233.3) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 sierpnia 2014 r.

10 Dz.U. L 93 z 31.3.2006, s. 12. Rozporządzenie zmienione rozporządzeniem (WE) nr 1791/2006 (Dz.U. L 363 z 20.12.2006, s. 1).

11 Wielostronna Umowa między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, Republiką Albanii, Bośnią i Hercegowiną, Republiką Bułgarii, Republiką Chorwacji, Byłą Jugosłowiańską Republiką Macedonii, Republiką Islandii, Republiką Czarnogóry, Królestwem Norwegii, Rumunią, Republiką Serbii i Misją Tymczasowej Administracji Organizacji Narodów Zjednoczonych w Kosowie w sprawie ustanowienia Wspólnego Europejskiego Obszaru Lotniczego (Dz.U. L 285 z 16.10.2006, s. 3).

12 Europejski Komitet Normalizacyjny, Europejski Komitet Normalizacyjny Elektrotechniki, Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych, Stowarzyszenie Europejskie, Europejska Współpraca w Dziedzinie Metrologii Prawnej, Europejska Współpraca w Dziedzinie Wzorców Jednostek Miar.

13 Załącznik IIIE dodany przez art. 3 ust. 2 umowy międzynarodowej z dnia 25 czerwca 2014 r. (Dz.U.UE.L.2014.233.3) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 sierpnia 2014 r.

14 Protokół 1 zmieniony przez art. 6 umowy międzynarodowej z dnia 25 czerwca 2014 r. (Dz.U.UE.L.2014.233.3) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 sierpnia 2014 r.

15 Protokół 2 zmieniony przez art. 7 umowy międzynarodowej z dnia 25 czerwca 2014 r. (Dz.U.UE.L.2014.233.3) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 sierpnia 2014 r.

16 Dz.U. L 179 z 14.7.1999, s. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem (WE) nr 1234/2007 (Dz.U. L 299 z 16.11.2007, s. 1).

17 Dz.U. L 194 z 31.7.2000, s. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem (WE) nr 1300/2007 (Dz.U L 289 z 7.11.2007, s. 8).

18 Dz.U. L 160 z 12.06.1989, s. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione Aktem przystąpienia z 2005 r.

19 Dz.U. L 105 z 25.4.1990, s. 9. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem (WE) nr 2140/98 (Dz.U. L 270 z 7.10.1998, str. 9).

20 Dz.U. L 149 z 14.06.1991, s. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione Aktem przystąpienia z 2005 r.

21 Dz.U. L 128 z 10.5.2001, s. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem (WE) nr 1234/2007 (Dz.U. L 299 z 16.11.2007, s. 1).

22 Protokół 3:

- zmieniony przez art. 8 umowy międzynarodowej z dnia 25 czerwca 2014 r. (Dz.U.UE.L.2014.233.3) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 sierpnia 2014 r.

- zmieniony przez art. 1 decyzji nr 2014/946/UE z dnia 17 grudnia 2014 r. (Dz.U.UE.L.2014.367.119) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 stycznia 2015 r.

- zmieniony przez art. 1 decyzji nr 1/2021 z dnia 6 grudnia 2021 r. (Dz.U.UE.L.2023.163.12) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 6 grudnia 2021 r.

23 Dz.U. UE L 54 z 26.2.2013, s. 4.

24 Strony zgadzają się odstąpić od obowiązku umieszczenia w dowodzie pochodzenia stwierdzenia, o którym mowa w art. 8 ust. 3.

25 Dz.U. WE L 302 z 15.11.1985, s. 23.

26 Dyrektywa 2005/55/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 września 2005 r. w sprawie homologacji typu pojazdów ciężkich i silników do nich w odniesieniu do emisji zanieczyszczeń (Euro IV i V) (Dz.U. L 275 z 20.10.2005, s. 1). Dyrektywa zmieniona rozporządzeniem (WE) nr 715/2007 (Dz.U. L 171 z 29.6.2007, s. 1).

27 Jak przewidziano, te wartości progowe zostaną uaktualnione w odpowiednich dyrektywach i zgodnie z ich możliwymi przyszłymi przeglądami.

28 Dz.U. L 157 z 30.4.2004, s. 45. Sprostowanie opublikowane w Dz.U. L 195 z 2.6.2004, s. 16.

29 Dz.U. L 240 z 23.9.2000, s. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem Rady (WE) nr 530/2007 (Dz.U. L 125 z 15.5.2007, s. 1).

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.2013.278.16
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Serbia-Wspólnoty Europejskie. Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu. Luksemburg.2008.04.29.
• Data aktu: 29/04/2008
• Data ogłoszenia: 18/10/2013
• Data wejścia w życie: 01/09/2013