uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 715/2009 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1775/2005 1 , w szczególności jego art. 6 ust. 11 oraz art. 7 ust. 3,
(1) Rozporządzeniem (WE) nr 715/2009 ustanowiono niedyskryminacyjne zasady określające warunki dostępu do systemów przesyłowych gazu ziemnego w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego gazu.
(2) Dublowanie gazowych systemów przesyłowych w większości przypadków nie jest opłacalne ani efektywne. Konkurencja na rynkach gazu ziemnego wymaga zatem, aby wszyscy użytkownicy sieci dysponowali przejrzystym i niedyskryminacyjnym dostępem do infrastruktury gazowej. W dużej części Unii brak równego i przejrzystego dostępu do zdolności przesyłowych pozostaje jednak nadal główną przeszkodą w osiągnięciu prawdziwej konkurencji na rynku hurtowym. Także różnice w przepisach krajowych poszczególnych państw członkowskich utrudniają utworzenie właściwie funkcjonującego rynku wewnętrznego gazu.
(3) Nieefektywne wykorzystanie i ograniczony dostęp do unijnych gazociągów wysokociśnieniowych prowadzą do nieoptymalnych warunków rynkowych. Konieczne jest wdrożenie bardziej przejrzystego, wydajniejszego i niedyskryminacyjnego systemu alokacji ograniczonych zdolności w odniesieniu do unijnych gazowych systemów przesyłowych, tak aby umożliwić dalszy rozwój konkurencji transgranicznej oraz integracji rynkowej. Za opracowaniem takich zasad konsekwentnie opowiadają się zainteresowane podmioty.
(4) W celu doprowadzenia do skutecznej konkurencji pomiędzy dostawcami unijnymi i spoza Unii konieczne jest, aby mogli oni w sposób elastyczny korzystać z istniejących systemów przesyłowych do przesyłania gazu zgodnie z sygnałami cenowymi. Tylko dobrze funkcjonujący system wzajemnie połączonych sieci przesyłowych, które stwarzają wszystkim użytkownikom równe warunki dostępu, umożliwi swobodny przepływ gazu w całej Unii. Takie warunki przyciągną z kolei większą liczbę dostawców, co zwiększy płynność w centrach handlu gazem i przyczyni się do powstania skutecznych mechanizmów ustalania poziomu cen, a w efekcie zapewni godziwe ceny gazu oparte na zasadzie podaży i popytu.
(5) Celem rozporządzenia Komisji (UE) nr 984/2013 2 ustanawiającego kodeks sieci dotyczący mechanizmów alokacji zdolności w systemach przesyłowych gazu było osiągnięcie niezbędnego stopnia harmonizacji w Unii. W celu skutecznego wykonania przepisów wspomnianego rozporządzenia konieczne było ponadto wprowadzenie systemów taryf, które są spójne z mechanizmami alokacji zdolności proponowanymi w niniejszym rozporządzeniu, aby zapewnić ich wdrożenie bez pogorszenia sytuacji operatorów systemów przesyłowych w zakresie dochodów i przepływów pieniężnych.
(6) Niniejsze rozporządzenie ma szerszy zakres niż rozporządzenie (UE) nr 984/2013, głównie jeśli chodzi o zasady oferowania zdolności przyrostowej, a także precyzuje niektóre przepisy dotyczące definicji i oferowania zdolności ciągłej i zdolności przerywanej oraz poprawy dostosowania warunków umów odpowiednich operatorów systemów przesyłowych w zakresie oferowania zdolności powiązanej. Przepisy niniejszego rozporządzenia dotyczące koordynacji konserwacji i remontów oraz standaryzacji procedur komunikacji należy interpretować w kontekście rozporządzenia Komisji (UE) 2015/703 3 .
(7) Aby umożliwić użytkownikom sieci czerpanie korzyści z mechanizmów alokacji zdolności, zharmonizowanych w najszerszym stopniu na zintegrowanym rynku, niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie do nieobjętych zwolnieniem zdolności w ramach istotnych nowych infrastruktur, które otrzymały zwolnienie na podstawie art. 32 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/73/WE 4 , w zakresie, w jakim niniejsze rozporządzenie nie narusza takiego zwolnienia i z uwzględnieniem szczególnego charakteru połączeń międzysystemowych w przypadku wiązania zdolności.
(8) Niniejsze rozporządzenie powinno pozostawać bez uszczerbku dla stosowania unijnych i krajowych reguł konkurencji, w szczególności zakazu umów ograniczających konkurencję (art. 101 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej) i nadużywania pozycji dominującej (art. 102 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej). Wprowadzane mechanizmy alokacji zdolności powinny zostać opracowane w taki sposób, aby zapobiegały sytuacji, w której zasilane rynki dostaw nie mogłyby funkcjonować.
(9) Aby zapewnić maksymalizację oferty zdolności ciągłej przez operatorów systemów przesyłowych, należy przestrzegać zasady hierarchii produktów, zgodnie z którą roczna, kwartalna i miesięczna zdolność przerywana jest oferowana tylko w przypadku niedostępności zdolności ciągłej.
(10) Jeżeli odpowiednie warunki mające zastosowanie do produktów z zakresu zdolności powiązanej oferowanej przez operatorów systemów przesyłowych po obu stronach punktu połączenia międzysystemowego znacznie się różnią, wartość i użyteczność rezerwacji zdolności powiązanej dla użytkowników sieci może być ograniczona. Należy zatem uruchomić proces, kierowany przez Agencję ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki ("Agencja") oraz europejską sieć operatorów systemów przesyłowych gazu ("ENTSO gazu"), w ramach którego należy poddać ocenie i w miarę możliwości ujednolicić wspomniane warunki operatorów systemów przesyłowych w całej Unii w odniesieniu do produktów z zakresu zdolności powiązanej, z myślą o stworzeniu wspólnego wzoru warunków.
(11) Usprawniony i zharmonizowany w całej Unii proces oferowania zdolności przyrostowej jest potrzebny do reagowania na ewentualne zapotrzebowanie rynku na tego rodzaju zdolność. Proces ten powinien obejmować regularne oceny zapotrzebowania poprzedzające ustrukturyzowaną fazę projektowania i alokacji, w oparciu o skuteczną współpracę transgraniczną pomiędzy operatorami systemów przesyłowych i krajowymi organami regulacyjnymi w całej Unii. Każda decyzja inwestycyjna, podejmowana po dokonaniu oceny zapotrzebowania rynku na zdolność, powinna być uzależniona od wyniku testu ekonomicznego służącego ustaleniu rentowności. Wspomniany test ekonomiczny powinien z kolei zagwarantować, że użytkownicy sieci zgłaszający zapotrzebowanie na zdolność przyjmują odpowiednie ryzyko związane z ich zapotrzebowaniem, aby uchronić dotychczasowych odbiorców przed ryzykiem takich inwestycji.
(12) Alokacja zdolności w kontekście standardowych projektów przyrostowych powinna być realizowana w formie standardowego aukcyjnego procesu alokacji w celu zagwarantowania najwyższego poziomu przejrzystości i niedyskryminacji. W przypadku dużych i złożonych projektów, które dotyczą kilku państw członkowskich, operatorzy systemów przesyłowych powinni mieć jednak możliwość stosowania alternatywnych mechanizmów alokacji. Mechanizmy te powinny zapewniać niezbędną elastyczność, aby umożliwić dokonywanie inwestycji w przypadkach rzeczywistego zapotrzebowania rynku, ale także powinny zostać ujednolicone na zasadzie transgranicznej. W przypadku dopuszczenia alternatywnego mechanizmu alokacji trzeba zapobiec utrudnieniu dostępu do rynku poprzez zwiększenie części zdolności, która jest wyodrębniana na potrzeby rezerwacji krótkoterminowych.
(13) Wdrażając złożone systemy wejścia-wyjścia, szczególnie w przypadku fizycznych przepływów gazu - przeznaczonych dla innych rynków - poprzez te strefy, operatorzy systemów przesyłowych wdrożyli i krajowe organy regulacyjne zatwierdziły rozmaite podejścia umowne do produktów z zakresu zdolności ciągłej, których skutki powinny zostać ocenione w kontekście całej Unii.
(14) Krajowe organy regulacyjne i operatorzy systemów przesyłowych powinni mieć na uwadze najlepsze praktyki i starania służące harmonizacji procedur na potrzeby wdrożenia niniejszego rozporządzenia. Działając zgodnie z art. 7 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 713/2009 5 , Agencja i krajowe organy regulacyjne powinny zapewnić wdrożenie w odpowiednich punktach połączeń międzysystemowych w całej Unii mechanizmów alokacji zdolności w najbardziej skuteczny sposób.
(15) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią komitetu ustanowionego na mocy art. 51 dyrektywy 2009/73/WE,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
PRZEPISY OGÓLNE
Przedmiot
Niniejsze rozporządzenie ustanawia kodeks sieci określający mechanizmy alokacji zdolności w systemach przesyłowych gazu w odniesieniu do istniejącej zdolności i zdolności przyrostowej. Niniejsze rozporządzenie określa zasady współpracy operatorów sąsiadujących systemów przesyłowych w celu ułatwienia sprzedaży zdolności, z uwzględnieniem ogólnych zasad handlowych oraz zasad technicznych związanych z mechanizmami alokacji zdolności.
Zakres
Definicje
Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się definicje zawarte w art. 2 rozporządzenia (WE) nr 715/2009, art. 3 rozporządzenia Komisji (UE) 2017/460 6 i w art. 2 dyrektywy (WE) 2009/73. Ponadto stosuje się następujące definicje:
ZASADY WSPÓŁPRACY
Koordynacja w zakresie konserwacji i remontów
W przypadku gdy konserwacje i remonty gazociągu lub części sieci przesyłowej mają wpływ na ilość zdolności przesyłowej, która może być oferowana w punktach połączeń międzysystemowych, operatorzy systemów przesyłowych w pełni współpracują z operatorami sąsiadujących systemów przesyłowych w zakresie ich odpowiednich planów konserwacji i remontów, tak aby zminimalizować wpływ na potencjalne przepływy gazu ziemnego i zdolność w punkcie połączenia międzysystemowego.
Standaryzacja procedur komunikacji
Obliczanie i maksymalizowanie zdolności
Wymiana informacji pomiędzy operatorami sąsiadujących systemów przesyłowych
ALOKACJA PRODUKTÓW ZDOLNOŚCI CIĄGŁEJ
Metodologia alokacji
Standardowe produkty z zakresu zdolności
Stosowana jednostka zdolności
Oferowana zdolność jest wyrażana w jednostkach energii na jednostkę czasu. Stosuje się następujące jednostki: kWh/h lub kWh/d. W przypadku kWh/d przyjmuje się ryczałtową stawkę za przepływ w ciągu doby gazowej.
Coroczne aukcje zdolności rocznej
A - B - C + D + E - F
gdzie:
A to zdolność techniczna operatora systemu przesyłowego przypadająca na każdy standardowy produkt z zakresu zdolności;
B w przypadku corocznych aukcji zdolności rocznej, w ramach których oferowana jest zdolność na najbliższe 5 lat, to wielkość zdolności technicznej (A) wyodrębniana zgodnie z art. 8 ust. 7; w przypadku corocznych aukcji zdolności rocznej, w ramach których oferowana jest zdolność na okres wykraczający poza najbliższe 5 lat, to wielkość zdolności technicznej (A) wyodrębniana zgodnie z art. 8 ust. 7;
C to wcześniej sprzedana zdolność techniczna, skorygowana o zdolność, która jest ponownie oferowana zgodnie z odpowiednimi procedurami zarządzania ograniczeniami;
D to ewentualna dodatkowa zdolność na dany rok.
E to ewentualna zdolność przyrostowa na dany rok uwzględniona w odpowiednim poziomie oferty;
F to wielkość ewentualnej zdolności przyrostowej (E), wyodrębniona zgodnie z art. 8 ust. 8 i 9.
W przypadku zdolności przyrostowej wiążące zobowiązania użytkowników sieci w zakresie kontraktowania zdolności, w tym informacje, czy spełnione są warunki powtórzenia aukcji zgodnie z art. 29 ust. 3, udostępnia się nie później niż następnego dnia roboczego po zamknięciu rundy aukcyjnej, jednocześnie poszczególnym użytkownikom sieci uczestniczącym w danej aukcji. Wyniki testów ekonomicznych udostępnia się nie później niż w ciągu 2 dni roboczych po zamknięciu rundy aukcyjnej, jednocześnie wszystkim poszczególnym użytkownikom sieci uczestniczącym w danej aukcji.
Coroczne aukcje zdolności kwartalnej
W odniesieniu do każdej corocznej aukcji zdolności kwartalnej użytkownicy sieci mają możliwość uczestniczenia we wszystkich jednocześnie przeprowadzanych aukcjach.
A - C + D
gdzie:
A to zdolność techniczna operatora systemu przesyłowego przypadająca na każdy standardowy produkt z zakresu zdolności;
C to wcześniej sprzedana zdolność techniczna, skorygowana o zdolność, która jest ponownie oferowana zgodnie z odpowiednimi procedurami zarządzania ograniczeniami;
D to ewentualna dodatkowa zdolność na dany kwartał.
Cykliczne aukcje zdolności miesięcznej
A - C + D
gdzie:
A to zdolność techniczna operatora systemu przesyłowego przypadająca na każdy standardowy produkt z zakresu zdolności;
C to wcześniej sprzedana zdolność techniczna, skorygowana o zdolność, która jest ponownie oferowana zgodnie z odpowiednimi procedurami zarządzania ograniczeniami;
D to ewentualna dodatkowa zdolność na dany miesiąc.
Cykliczne aukcje zdolności z jednodniowym wyprzedzeniem
A - C + D
gdzie:
A to zdolność techniczna operatora systemu przesyłowego przypadająca na każdy standardowy produkt z zakresu zdolności;
C to wcześniej sprzedana zdolność techniczna, skorygowana o zdolność, która jest ponownie oferowana zgodnie z odpowiednimi procedurami zarządzania ograniczeniami;
D to ewentualna dodatkowa zdolność na dany dzień.
Aukcje śróddziennej zdolności
A - C + D
gdzie:
A to zdolność techniczna operatora systemu przesyłowego przypadająca na każdy standardowy produkt z zakresu zdolności;
C to wcześniej sprzedana zdolność techniczna, skorygowana o zdolność, która jest ponownie oferowana zgodnie z odpowiednimi procedurami zarządzania ograniczeniami;
D to ewentualna dodatkowa zdolność.
Algorytmy aukcji
Algorytm aukcji z podwyższaną ceną
Algorytm dotyczący aukcji jednej ceny
WIĄZANIE ZDOLNOŚCI W PUNKTACH POŁĄCZEŃ MIĘDZYSYSTEMOWYCH
Produkty z zakresu zdolności powiązanej
Operatorzy sąsiadujących systemów przesyłowych wspólnie oferują produkty z zakresu zdolności powiązanej, na następujących zasadach:
Operatorzy sąsiadujących systemów przesyłowych przeprowadzają niezbędną analizę i ustanawiają funkcjonujące wirtualne punkty połączeń międzysystemowych nie później niż dnia 1 listopada 2018 r.
Ujednolicenie głównych warunków dotyczących produktów z zakresu zdolności powiązanej
Wiązanie zdolności w przypadku istniejących umów przesyłowych
PROCES UZYSKIWANIA ZDOLNOŚCI PRZYROSTOWEJ
Test ekonomiczny
Współczynnik f
Połączenie testów w kompleksowy test ekonomiczny
Wymogi publikacji dotyczące testu ekonomicznego
Ocena zapotrzebowania rynku
Faza projektowania
Konsultacje obejmują co najmniej następujące elementy:
Zatwierdzenie i publikacja
Przygotowując swoją decyzję, każdy krajowy organ regulacyjny bierze pod uwagę opinie pozostałych odpowiednich krajowych organów regulacyjnych. W każdym przypadku krajowe organy regulacyjne uwzględniają wszelki szkodliwy wpływ na konkurencję lub sprawne funkcjonowanie rynku wewnętrznego gazu związane z przedmiotowymi projektami zdolności przyrostowej.
Jeżeli właściwy krajowy organ regulacyjny wyraża sprzeciw wobec przedstawionej propozycji projektu, informuje o tym pozostałe odpowiednie krajowe organy regulacyjne w możliwie najkrótszym terminie. W takiej sytuacji wszystkie odpowiednie krajowe organy regulacyjne podejmują wszelkie odpowiednie kroki na rzecz współdziałania i osiągnięcia wspólnego porozumienia.
W przypadku gdy właściwe krajowe organy regulacyjne nie są w stanie osiągnąć porozumienia w sprawie proponowanego alternatywnego mechanizmu alokacji w terminie 6 miesięcy, o którym mowa w akapicie pierwszym, Agencja podejmuje decyzję w sprawie alternatywnego mechanizmu alokacji, jaki ma zostać wdrożony, zgodnie z procedurą określoną w art. 8 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 713/2009.
Sprzedaż aukcyjna zdolności przyrostowej
W przypadku spełnienia tych warunków można rozpocząć nową aukcję dla najniższego nieskutecznego poziomu oferty, o którym mowa w lit. b).
Zasady dotyczące alternatywnych mechanizmów alokacji
Przepisy przejściowe
W przypadku projektów zdolności przyrostowej zainicjowanych przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia, art. 26-30 mają zastosowanie, chyba że tego rodzaju projekty otrzymały od odpowiednich krajowych organów regulacyjnych przed dniem 1 sierpnia 2017 r. stosowne zatwierdzenia na potrzeby alokacji zdolności.
ZDOLNOŚĆ PRZERYWANA
Alokacja usług przerywanych
Minimalny czas powiadomienia o przerwaniu usługi
Koordynacja procesu przerywania usługi
Operator systemu przesyłowego inicjujący przerwanie usługi zawiadamia odpowiedniego operatora sąsiadującego systemu przesyłowego. Operatorzy sąsiadujących systemów przesyłowych powiadamiają niezwłocznie swoich użytkowników sieci, których dotyka przerwanie usługi, jednak dbając przy tym należycie o wiarygodność przekazywanych informacji.
Określona sekwencja przerywania usługi
Uzasadnienie przerwania usługi
Operatorzy systemów przesyłowych wskazują powody uzasadniające przerwanie usługi albo bezpośrednio w ich umowach przesyłowych dotyczących zdolności przerywanej, albo w warunkach ogólnych do tych umów. Powody uzasadniające przerwanie usługi mogą obejmować m.in. jakość gazu, ciśnienie, temperaturę, strukturę przepływu, wykonywanie umów na zdolność ciągłą, konserwacje i remonty, ograniczenia związane z rynkami zasilającymi lub zasilanymi, obowiązki użyteczności publicznej i zarządzanie zdolnością w ramach procedur zarządzania ograniczeniami.
PLATFORMY REZERWACYJNE ZDOLNOŚCI
Platformy rezerwacyjne zdolności
PRZEPISY KOŃCOWE
Monitorowanie wdrożenia
Uchylenie
Rozporządzenie (UE) nr 984/2013 traci moc.
Odesłania do uchylonego rozporządzenia rozumie się jako odesłania do niniejszego rozporządzenia.
Wejście w życie
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia jego wejścia w życie.
W imieniu Komisji | |
Jean-Claude JUNCKER | |
Przewodniczący |
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
Grażyna J. Leśniak 24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
Grażyna J. Leśniak 23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
Krzysztof Koślicki 22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
Krzysztof Koślicki 22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
Robert Horbaczewski 17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Grażyna J. Leśniak 11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2017.72.1 |
Rodzaj: | Rozporządzenie |
Tytuł: | Rozporządzenie 2017/459 ustanawiające kodeks sieci dotyczący mechanizmów alokacji zdolności w systemach przesyłowych gazu i uchylające rozporządzenie (UE) nr 984/2013 |
Data aktu: | 16/03/2017 |
Data ogłoszenia: | 17/03/2017 |
Data wejścia w życie: | 06/04/2017 |