Suplement nr 3 do pierwotnej wersji regulaminu - data wejścia w życie: 30 września 2021 r.
Niniejszy dokument służy wyłącznie do celów dokumentacyjnych. Następujące teksty są autentyczne i prawnie wiążące:
- ECE/TRANS/WP.29/2018/159/Rev.1
- ECE/TRANS/WP.29/2019/83
- ECE/TRANS/WP.29/2020/34 oraz
- ECE/TRANS/WP.29/2021/47
SPIS TREŚCI
REGULAMIN
1. Zakres
2. Definicje
3. Przepisy administracyjne
4. Wymogi ogólne
5. Szczegółowe wymogi techniczne
6. Przepisy przejściowe
ZAŁĄCZNIKI
1 Zawiadomienie
2 Minimalne wymogi dotyczące procedur kontroli zgodności produkcji
3 Minimalne wymogi dotyczące przeprowadzania kontroli wyrywkowej przez inspektora
4 Pomiary fotometryczne urządzeń odblaskowych i materiałów do oznakowania
5 Specyfikacje kształtu i wymiarów
6 Odporność na działanie wysokich temperatur
7 Wodoszczelność urządzeń odblaskowych
8 Alternatywne procedury badania wodoszczelności urządzeń odblaskowych klas IB i IIIB
9 Odporność na paliwa
10 Odporność na oleje smarowe
11 Odporność na korozję (norma ISO 3768)
12 Wytrzymałość dostępnej tylnej powierzchni urządzeń odblaskowych pokrytych warstwą lustrzaną
13 Odporność na czynniki atmosferyczne
14 Stabilność właściwości fotometrycznych
15 Odporność na czyszczenie w przypadku jednostki badanej urządzeń do oznakowania odblaskowego
16 Siła spoiwa
17 Zginanie - oznakowania odblaskowe
18 Odporność na uderzenia
19 Sztywność tablic
20 Dalsze procedury badania dla trójkątów ostrzegawczych typu 1 i 2
21 Trwałość barwy urządzeń odblaskowych klas IA, IB, IIIA, IIIB i IVA
22 Trwałość barwy wystawionej na działanie światła sztucznego - badanie z lampą ksenonową o wyładunku łukowym Dodatek 1 Definicja "skali szarości"
23 Opis geometrii pomiarowej do pomiaru barwy i współczynnika luminancji fluorescencyjnych materiałów odblaskowych
24 Przykłady znaków homologacji
25 Wytyczne dotyczące montażu tylnych tablic wyróżniających na pojazdach (konstrukcyjnie) wolnobieżnych i ich przyczepach
WPROWADZENIE
Niniejszy regulamin stanowi połączenie przepisów poszczególnych regulaminów ONZ nr 3, 27, 69, 70 i 104 w jeden regulamin ONZ i jest wynikiem decyzji Światowego Forum na rzecz Harmonizacji Przepisów dotyczących Pojazdów (WP.29) w sprawie uproszczenia regulaminów dotyczących oświetlenia i sygnalizacji świetlnej podjętej na podstawie pierwotnego wniosku Unii Europejskiej i Japonii.
Celem niniejszego regulaminu jest zwiększenie przejrzystości, konsolidacja i uproszczenie złożoności wymogów zawartych w regulaminach ONZ nr 3, 27, 69, 70 i 104 oraz przygotowanie się do przejścia w przyszłości na wymogi oparte na właściwościach użytkowych poprzez ograniczenie liczby regulaminów ONZ w drodze redakcji bez zmiany żadnego ze szczegółowych wymogów technicznych obowiązujących do dnia wejścia w życie niniejszego regulaminu.
Mimo że niniejszy regulamin odbiega od tradycyjnego podejścia polegającego na stosowaniu oddzielnego regulaminu dla każdego rodzaju urządzeń odblaskowych, poprzez uwzględnienie wszystkich świateł odblaskowych, tablic wyróżniających odblaskowych, oznakowań odblaskowych i trójkątów ostrzegawczych w jednym regulaminie, to niniejszy uproszczony regulamin ONZ zawiera wszystkie przepisy i działa zgodnie z istniejącą strukturą serii poprawek, ich przepisami przejściowymi i uzupełnieniami. Przepisy przejściowe związane z nową serią poprawek do niniejszego regulaminu zostaną określone dla każdego urządzenia jako mające zastosowanie; w regulaminie zawarty jest również wykaz urządzeń i mające do nich zastosowanie wskaźniki zmian odnoszące się do serii poprawek.
Oczekuje się, że wszystkie Umawiające się Strony Porozumienia z 1958 r. przyjmą niniejszy regulamin oraz przedstawią szczegółowe wyjaśnienia, jeżeli nie są w stanie przyjąć przepisów dotyczących niektórych urządzeń odblaskowych. Decyzje te zostaną odnotowane w dokumencie ECE/TRANS/WP.29/343, w którym określa się status załączonych regulaminów ONZ i ich zmian.
Jeżeli chodzi o znaki homologacji, niniejszy regulamin zawiera wymogi dotyczące stosowania niepowtarzalnego identyfikatora, który umożliwia uzyskanie dostępu do bezpiecznej internetowej bazy danych utworzonej przez EKG ONZ (zgodnie z załącznikiem 5 do Porozumienia z 1958 r.), w której przechowywana jest cała dokumentacja dotycząca homologacji typu. Jeżeli użyje się niepowtarzalnego identyfikatora, umieszczenie na urządzeniach odblaskowych konwencjonalnego znaku homologacji typu (znaku E) nie jest obowiązkowe. Jeżeli z przyczyn technicznych użycie niepowtarzalnego identyfikatora nie jest możliwe (np. jeżeli nie można zapewnić bezpiecznego dostępu do internetowej bazy danych ONZ lub jeżeli bezpieczna internetowa baza danych ONZ nie działa), to do czasu, gdy użycie niepowtarzalnego identyfikatora będzie możliwe, wymagane jest stosowanie konwencjonalnego znaku homologacji typu.
1. ZAKRES
Niniejszy regulamin ma zastosowanie do urządzeń odblaskowych, takich jak:
Światła odblaskowe klas IA, IB, IIIA, IIIB i IVA
Oznakowania odblaskowe klas C, D, E i F
Tablice wyróżniające odblaskowe do pojazdów ciężkich i długich klas 1, 2, 3, 4 i 5
Tablice wyróżniające odblaskowe do pojazdów o ograniczonej prędkości klas 1 i 2
Trójkąty ostrzegawcze typu 1 i 2
2. DEFINICJE
Do celów niniejszego regulaminu:
2.1. O ile nie określono inaczej w niniejszym regulaminie lub w regulaminach ONZ nr 53, 74 i 86 dotyczących
instalacji, wszystkie definicje podane w najnowszej serii poprawek do regulaminu ONZ nr 48 obowiązujące w momencie wystąpienia o homologację typu mają zastosowanie.
2.1.1. "Urządzenia odblaskowe różnych typów" oznaczają urządzenia odblaskowe, takie jak światła odblaskowe lub
materiały odblaskowe lub tablice wyróżniające odblaskowe lub trójkąty ostrzegawcze różnych typów, które różnią się między sobą pod następującymi istotnymi względami:
a) nazwa handlowa lub znak towarowy:
(i) urządzenia odblaskowe opatrzone tą samą nazwą handlową lub znakiem towarowym, lecz wytwarzane przez różnych producentów, uważa się za należące do różnych typów;
(ii) urządzenia odblaskowe wyprodukowane przez tego samego producenta, różniące się jedynie nazwą handlową lub znakiem towarowym, uznaje się za należące do tego samego typu;
b) właściwości materiału odblaskowego;
c) właściwości materiału fluorescencyjnego, w stosownych przypadkach;
d) części mające wpływ na właściwości materiału odblaskowego lub tablic odblaskowych;
e) specyficzne cechy geometryczne i mechaniczne konstrukcji (tylko w przypadku tablic/urządzeń odpowiadających załącznikowi 5.
W przypadku materiałów lub tablic odpowiadających załącznikowi 5 różnice w kształcie i wymiarach oznakowania nie oznaczają przynależności do innego typu.
2.1.2. W przypadku typów "urządzenia odblaskowego" lub materiału do oznakowania odblaskowego różniących się tylko nazwą handlową lub znakiem towarowym od typu, który był już homologowany, wystarczy przedstawić:
a) oświadczenie producenta "urządzenia odblaskowego" lub materiału do oznakowania odblaskowego, że przedkładany typ jest (z wyjątkiem nazwy handlowej lub znaku towarowego) identyczny i jest produkowany przez tego samego producenta co typ posiadający już homologację, który można zidentyfikować na podstawie przydzielonego numeru homologacji;
b) dwie próbki opatrzone nową nazwą handlową lub znakiem towarowym lub równoważną dokumentację.
2.2. Typ "urządzenia odblaskowego" lub materiału odblaskowego jest określony przez modele i literaturę opisową
przedłożoną razem z wnioskiem homologacyjnym. Można uznać, że urządzenia odblaskowe należą do tego samego typu, jeżeli posiadają jeden lub więcej "optycznych zestawów odblaskowych", które są identyczne z modelem standardowym lub, w przypadku gdy nie są identyczne, są symetryczne i przeznaczone do montowania po jednym urządzeniu po lewej i prawej stronie pojazdu, oraz jeśli ich inne części różnią się od części standardowego modelu wyłącznie pod względami niemającymi wpływu na właściwości, do których stosuje się niniejszy regulamin. Zmiana barwy materiałów odblaskowych klas "D" i "E" nie stanowi zmiany typu.
2.3. Definicje dotyczące goniometru zgodnie z wymogami CIE
2.3.1. Definicje geometryczne (zob. rysunek A4-II)
2.3.1.1. "Oś oświetlenia (symbol I)" oznacza odcinek linii od środka odniesienia do źródła światła.
2.3.1.2. "Oś obserwacji (symbol O)" oznacza odcinek linii od środka odniesienia do głowicy fotometrycznej.
2.3.1.3. "Kąt obserwacji (symbol a)" oznacza kąt między osią oświetlenia i osią obserwacji. Kąt obserwacji ma zawsze wartość dodatnią, a w przypadku odblasku ograniczony jest do niewielkich wartości.
2.3.1.4. "Półpłaszczyzna obserwacji" oznacza półpłaszczyznę zaczynającą się na osi oświetlenia i obejmującą oś obserwacji.
2.3.1.5. "Oś odniesienia (symbol R)" oznacza wyznaczony odcinek linii zaczynający się w środku odniesienia, używany do opisu pozycji kątowej urządzenia odblaskowego.
2.3.1.6. "Kąt oświetlenia (symbol 3)" oznacza kąt między osią oświetlenia i osią odniesienia. Kąt oświetlenia zwykle nie jest większy niż 90°, jednakże w celu uwzględnienia wszystkich przypadków jego pełny zakres definiuje się jako 0° < P < 180°. W celu pełnego określenia orientacji kąt ten charakteryzuje się dwiema składowymi, P1 i P2.
2.3.1.7. "Kąt obrotu (symbol s)" oznacza kąt wskazujący poprzez odpowiedni symbol kierunek ustawienia materiału odblaskowego w odniesieniu do obrotu wokół osi odniesienia. Jeżeli materiały lub urządzenia odblaskowe są oznakowane (np. "TOP"), to oznakowanie takie decyduje o pozycji wyjściowej. Kąt obrotu e mieści się w zakresie -180° < e <+180°.
2.3.1.8. "Oś pierwsza (symbol 1)" oznacza oś przechodzącą przez środek odniesienia i prostopadłą do półpłaszczyzny obserwacji.
2.3.1.9. "Pierwsza składowa kąta oświetlenia (symbol 31)" oznacza kąt między osią oświetlenia a płaszczyzną zawierającą oś odniesienia i oś pierwszą;
zakres: -180° < β1 < 180°.
2.3.1.10. "Druga składowa kąta oświetlenia (symbol 32)" oznacza kąt między płaszczyzną zawierającą półpłaszczyznę
obserwacji a osią odniesienia;
zakres: -90° < β2 < 90°.
2.3.1.11. "Oś druga (symbol 2)" oznacza oś przechodzącą przez środek odniesienia i prostopadłą zarówno do osi pierwszej, jak i do osi odniesienia. Kierunek dodatni osi drugiej leży w półpłaszczyźnie obserwacji, jeżeli -90° < P1 < 90°, jak przedstawiono na rysunku A4-II.
2.3.2. Definicje terminów fotometrycznych
2.3.2.1. "Współczynnik odblasku (symbol R')" oznacza iloraz współczynnika światłości R płaszczyzny powierzchni odblaskowej i jej powierzchni A.
2.3.2.2. "Średnica kątowa próbki urządzenia odblaskowego (symbol η1)" oznacza kąt leżący naprzeciwko największego wymiaru próbki odblaskowej, w środku źródła oświetlenia lub w środku odbiornika (β1 = β2 = 0°).
2.3.2.3. "Średnica kątowa odbiornika (symbol η2)" oznacza kąt leżący naprzeciwko największego wymiaru odbiornika
widzianego ze środka odniesienia (01 = 02 = 0°).
2.3.2.4. "Współczynnik luminancji (symbol β)" oznacza stosunek luminancji obiektu do luminancji rozpraszacza doskonałego w identycznych warunkach oświetlenia i obserwacji.
2.3.2.5. "Barwa światła odbitego od urządzenia" - definicje barw odbitego światła podano w pkt 2.11 regulaminu ONZ nr 48.
3. PRZEPISY ADMINISTRACYJNE
3.1. Wystąpienie o homologację
3.1.1. Wystąpienia o homologację typu dokonuje właściciel nazwy handlowej lub znaku towarowego lub jego należycie upoważniony przedstawiciel. Do wniosku należy dołączyć:
3.1.1.1. w przypadku świateł odblaskowych:
a) zgodnie z wyborem wnioskodawcy, informację we wniosku o udzielenie homologacji typu określającą, czy urządzenie może być montowane w pojeździe z różnym nachyleniem osi odniesienia w stosunku do płaszczyzn odniesienia pojazdu i do podłoża albo, jak to ma miejsce w przypadku świateł odblaskowych klas IA, IB i IVA, obraca się wokół własnej osi odniesienia; takie różne warunki montażu należy określić w formularzu zawiadomienia;
b) rysunki (w trzech egzemplarzach) o stopniu szczegółowości umożliwiającym identyfikację typu i przedstawiające geometryczne położenie (położenia), w którym(-ch) urządzenie odblaskowe może być montowane w pojeździe, a w przypadku klasy IB lub IIIB - szczegóły dotyczące montażu szkieł odblaskowych. Rysunki muszą pokazywać przewidywane położenie numeru homologacyjnego i wskaźnika klasy w stosunku do okręgu wokół znaku homologacji;
c) skrócony opis specyfikacji technicznych materiałów, z których wykonany jest optyczny zestaw odblaskowy;
d) próbki urządzenia odblaskowego w barwie podanej przez producenta, a w razie potrzeby środki, za pomocą których urządzenia te są mocowane; liczba próbek, które należy przedstawić, podana jest w pkt 5.1 i 5.2;
e) w razie potrzeby dwie próbki w innej barwie (innych barwach) w celu jednoczesnego lub późniejszego przedłużenia homologacji urządzeń w innym barwie (innych barwach);
f) w przypadku urządzeń klasy IVA: próbki urządzenia odblaskowego, a w razie potrzeby środki, za pomocą których urządzenia te są mocowane; liczba próbek, które należy przedstawić, podana jest w pkt 5.3;
3.1.1.2. w przypadku trójkątów ostrzegawczych:
a) rysunki wymiarowe w trzech egzemplarzach o dostatecznej szczegółowości, umożliwiające identyfikację typu;
b) krótki opis zawierający specyfikacje techniczne materiałów tworzących trójkąt ostrzegawczy oraz instrukcje użytkowania;
c) kopię instrukcji jego montażu do użycia;
d) próbki powierzchni odblaskowych i powierzchni fluorescencyjnych; liczba próbek, które należy przedstawić, podana jest w pkt 5.9;
3.1.1.3. w przypadku tablic wyróżniających:
a) rysunki w trzech egzemplarzach, dostatecznie szczegółowe, by umożliwić identyfikację typu. Rysunki muszą w sposób geometryczny przedstawiać, w którym miejscu tylnej części pojazdu montowane mają być tablice wyróżniające. Muszą one również wskazywać miejsce przeznaczone dla numeru homologacji oraz symbolu identyfikacyjnego w odniesieniu do okręgu będącego częścią znaku homologacji;
b) krótki opis przedstawiający specyfikacje techniczne materiałów, z których wykonano powierzchnie odblaskowe;
c) krótki opis przedstawiający specyfikacje techniczne materiałów, z których wykonano powierzchnie fluorescencyjne;
d) próbki powierzchni odblaskowych i powierzchni fluorescencyjnych; liczba próbek, które należy przedstawić, podana jest w pkt 5.7 i 5.8.
3.1.1.3.1. Przed udzieleniem homologacji typu organ udzielający homologacji typu weryfikuje istnienie zadowalających środków zapewniających skuteczną kontrolę zgodności produkcji;
3.1.1.4. w przypadku materiału do oznakowania odblaskowego:
a) rysunki w trzech egzemplarzach, dostatecznie szczegółowe, by umożliwić identyfikację typu. Rysunki muszą przedstawiać geometrycznie orientację, w jakiej materiały do oznakowania należy montować na pojeździe. Muszą one również wskazywać miejsce przeznaczone dla numeru homologacji oraz symbolu identyfikacyjnego w odniesieniu do okręgu będącego częścią znaku homologacji;
b) krótki opis zawierający specyfikacje techniczne materiałów do oznakowania odblaskowego;
c) próbki materiałów do oznakowania odblaskowego, jak określono w pkt 5.4 i 5.5;
d) w przypadku typów materiału do oznakowania odblaskowego różniących się tylko nazwą handlową lub znakiem towarowym od typu, który był już homologowany, wystarczy przedstawić:
(i) oświadczenie producenta, że przedkładany typ materiału do oznakowania odblaskowego jest (z wyjątkiem nazwy handlowej lub znaku towarowego) identyczny i jest produkowany przez tego samego producenta, co typ już posiadający homologację, który można zidentyfikować przydzielonym kodem homologacji;
(ii) dwie próbki opatrzone nową nazwą handlową lub znakiem towarowym lub równoważną dokumentację.
3.2. Homologacja
3.2.1. W przypadku każdego z urządzeń odblaskowych wymienionych w pkt 1 wymagana jest oddzielna homologacja.
3.2.2. Zawiadomienie o udzieleniu, rozszerzeniu, odmowie lub cofnięciu homologacji typu urządzenia na podstawie niniejszego regulaminu należy przekazać Umawiającym się Stronom Porozumienia z 1958 r. stosującym niniejszy regulamin za pomocą formularza zgodnego ze wzorem zamieszczonym w załączniku 1.
3.2.3. Każdemu homologowanemu typowi należy nadać numer homologacji i umieścić na urządzeniu zgodnie z wymogami określonymi w pkt 3.3. Ta sama umawiająca się strona nie może przypisać tego samego numeru do innego typu urządzenia o tej samej funkcji, z wyjątkiem przedłużenia homologacji urządzenia różniącego się jedynie barwą.
3.2.4. W przypadku rozszerzenia homologacji udzielonej na urządzenie odblaskowe na inne takie urządzenia różniące się jedynie barwą, należy przedłożyć dwie próbki o dowolnej innej barwie zgodnie z pkt 3.1.1.1 lit. d) niniejszego regulaminu odpowiadające jedynie specyfikacjom kolorymetrycznej i fotometrycznej, bez wymogu przeprowadzenia innych badań. Niniejszy punkt nie ma zastosowania do urządzeń klasy IVA.
3.2.5. Symbole identyfikujące urządzenia odblaskowe, o których mowa w załączniku 1, są następujące:
Tabela 1:
Wykaz urządzeń odblaskowych i ich symbole
| Urządzenia odblaskowe | Symbol | Dodatkowy symbol |
Wartość minimalna "a" dla rysunku A24-I (wartości w mm) |
Punkt |
| Światła odblaskowe do pojazdów silnikowych (niezależne) | IA | 4 | 5.1. | |
| Światła odblaskowe do pojazdów silnikowych (połączone z innymi światłami sygnalizacyjnymi, które nie są wodoszczelne) | IB | 4 | 5.1. | |
| Światła odblaskowe do przyczep (niezależne) | IIIA | 4 | 5.2. | |
| Światła odblaskowe do przyczep (połączone z innymi światłami sygnalizacyjnymi, które nie są wodoszczelne) | DIB | 4 | 5.2. | |
| Światło odblaskowe szerokokątne | IVA | 4 | 5.3. | |
| Oznakowanie o dużej widoczności (materiał do oznakowań konturowych/w formie pasów) | C | 104R | 12 | 5.4. |
| Oznakowanie o dużej widoczności (materiał do oznakowań/grafik wyróżniających do umieszczania na ograniczonej powierzchni) | D | 104R | 12 | 5.5 |
| Oznakowanie o dużej widoczności (materiał do oznakowań wyróżniających/grafik do umieszczania na rozszerzonej powierzchni) | E | 104R | 12 | 5.5. |
| Oznakowanie o dużej widoczności (materiały przeznaczone do oznakowań wyróżniających lub grafik jako tło w procesie drukowania pełnobarwnych logo i oznakowań klasy "E" w trakcie użytkowania, które spełniają wymogi określone dla materiałów klasy "D") | D/E | 104R | 12 | 5.5. |
| Materiały odblaskowe do oznakowań krańców klasy F | F | 104R | 12 | 5.6. |
| Oznakowanie odblaskowe pojazdów długich lub ciężkich (materiały odblaskowe i fluorescencyjne) Tablica wyróżniająca klasy 1 lub klasy 2 | RF | 5 | 5.7. | |
| Oznakowanie odblaskowe pojazdów długich lub ciężkich (materiały wyłącznie odblaskowe) - tablica wyróżniająca klasy 3, klasy 4 lub klasy 5 | RR | 5 |
5.7 dla klasy 3 lub klasy 4; 5.6 dla klasy 5 |
|
| Oznakowanie pojazdów wolnobieżnych (materiały odblaskowe i fluorescencyjne) - tablica wyróżniająca klasy 1 | RF | 5 | 5.8. | |
| Oznakowanie pojazdów wolnobieżnych (materiały wyłącznie odblaskowe) - tablica wyróżniająca klasy 2 | RR | 5 | 5.8. | |
| Trójkąt ostrzegawczy | - | 27R | 8 | 5.9. |
3.2.6. Obowiązujące wskaźniki zmian dla każdego urządzenia odnoszące się do serii poprawek są następujące (zob. również pkt 6.1.1):
Tabela 2:
Seria poprawek i wskaźnik zmian
| Seria poprawek do regulaminu | 00 | ||
| Urządzenie | Wskaźnik zmian dla danego urządzenia | ||
| Światła odblaskowe do pojazdów silnikowych (niezależne) | 0 | ||
| Światła odblaskowe do pojazdów silnikowych (połączone z innymi światłami sygnalizacyjnymi, które nie są wodoszczelne) | 0 | ||
| Światła odblaskowe do przyczep (niezależne) | 0 | ||
| Światła odblaskowe do przyczep (połączone z innymi światłami sygnalizacyjnymi, które nie są wodoszczelne) | 0 | ||
| Światło odblaskowe szerokokątne | 0 | ||
| Oznakowanie o dużej widoczności (materiał do oznakowań konturowych/w formie pasów) | 0 | ||
| Oznakowanie o dużej widoczności (materiał do oznakowań/ grafik wyróżniających do umieszczania na ograniczonej powierzchni) | 0 | ||
| Oznakowanie o dużej widoczności (materiał do oznakowań wyróżniających/grafik do umieszczania na rozszerzonej powierzchni) | 0 | ||
| Oznakowanie o dużej widoczności (materiały przeznaczone do oznakowań wyróżniających lub grafik jako tło w procesie drukowania pełnobarwnych logo i oznakowań klasy "E" w trakcie użytkowania, które spełniają wymogi określone dla materiałów klasy "D") | 0 | ||
| Materiały odblaskowe do oznakowań krańców klasy F | 0 | ||
| Oznakowanie odblaskowe pojazdów długich lub ciężkich (materiały odblaskowe i fluorescencyjne) - Tablica wyróżniająca klasy 1 lub klasy 2 | 0 | ||
| Oznakowanie odblaskowe pojazdów długich lub ciężkich (materiały wyłącznie odblaskowe) - Tablica wyróżniająca klasy 3, klasy 4 lub klasy 5 | 0 | ||
| Oznakowanie pojazdów wolnobieżnych (materiały odblaskowe i fluorescencyjne) - Tablica wyróżniająca klasy 1 | 0 | ||
|
Oznakowanie pojazdów wolnobieżnych (materiały wyłącznie odblaskowe) - Tablica wyróżniająca klasy 2 |
0 | ||
| Trójkąt ostrzegawczy | 0 | ||
3.3. Znak homologacji
3.3.1. Przepisy ogólne
3.3.1.1. Na każdym urządzeniu należącym do typu posiadającego homologację musi znajdować się wystarczająco dużo miejsca, aby umieścić niepowtarzalny identyfikator (UI), zgodnie z Porozumieniem z 1958 r., oraz inne oznakowania określone w pkt 3.3.4.2-3.3.4.6 lub, jeżeli jest to technicznie niemożliwe, znak homologacji wraz z dodatkowymi symbolami i innymi oznakowaniami określonymi w pkt 3.3.2.
3.3.1.2. Przykłady rozmieszczenia oznakowań znajdują się w załączniku 24.
3.3.2. Znak homologacji musi składać się z:
3.3.2.1. okręgu otaczającego literę "E", po której następuje numer identyfikujący państwo udzielające homologacji;
3.3.2.2. numeru homologacji opisanego w pkt 3.2.3;
3.3.2.3. symboli określających urządzenie odblaskowe opisane w pkt 3.2.4;
3.3.2.4. numeru niniejszego regulaminu, po którym następuje litera "R" i dwie cyfry oznaczające serię poprawek obowiązujących w czasie udzielenia homologacji;
3.3.2.5. numer homologacji umieszcza się w pobliżu okręgu opisanego w pkt 3.3.2.1;
3.3.2.6. na urządzeniach o zmniejszonym kącie rozsyłu światła zgodnie z pkt 5.1.4.5, 5.2.3.2 lub 5.3.4.2 niniejszego
regulaminu - pionowej strzałki wychodzącej z odcinka poziomego i skierowanej w dół.
3.3.3. Format niepowtarzalnego identyfikatora musi być taki jak w poniższym przykładzie:
Rysunek I
Niepowtarzalny identyfikator
a ≥ 8 mm
Powyższy niepowtarzalny identyfikator umieszczony na urządzeniu odblaskowym wskazuje, że dany typ uzyskał homologację i że odpowiednie informacje dotyczące tej homologacji typu są dostępne w bezpiecznej internetowej bazie danych ONZ przy użyciu nr 270650 jako niepowtarzalnego identyfikatora.
3.3.4. Wymogi dotyczące oznakowania
Urządzenia odblaskowe do homologacji
3.3.4.1. Mają wystarczająco dużo miejsca, aby umieścić znak homologacji lub niepowtarzalny identyfikator.
3.3.4.1.1. Znak homologacji lub niepowtarzalny identyfikator muszą być widoczne po zamontowaniu urządzenia odblaskowego na pojeździe, nawet po otwarciu dowolnej ruchomej części pojazdu, takiej jak pokrywa silnika, pokrywa bagażnika lub drzwi.
3.3.4.1.2. Znak homologacji należy umieścić na wewnętrznej lub zewnętrznej części (przezroczystej lub nieprzezroczystej) urządzenia odblaskowego, pod warunkiem że części tej nie można oddzielić od przezroczystej części urządzenia odblaskowego.
3.3.4.2. Są opatrzone nazwą handlową lub znakiem towarowym wnioskodawcy; oznakowanie musi być czytelne i nieusuwalne.
3.3.4.2.1. W przypadku urządzeń odblaskowych klas IA, IIIA, IB, IIIB lub IVA umieszcza się słowo "TOP" poziomo w górnej części powierzchni świetlnej, jeżeli jest to niezbędne do jednoznacznego ustalenia kąta lub kątów obrotu określonych przez producenta.
3.3.4.2.2. W przypadku klas C, D, E lub F na każdym materiale do oznakowania, którego właściwości odblaskowe uzależnione są od orientacji, umieszcza się znak wskazujący orientację "TOP":
a) przynajmniej co 0,5 m na pasach,
b) co najmniej jeden na powierzchni 100 x 100 mm2.
3.3.4.2.3. W przypadku klas 1, 2, 3, 4 lub 5, na tablicach, którego właściwości odblaskowe uzależnione są od orientacji, umieszcza się słowo "TOP" poziomo na tej części tablic, która ma stanowić najwyższą część tablicy po zamontowaniu w pojeździe.
3.3.4.3. Symbole identyfikujące urządzenie odblaskowe, materiały do oznakowania lub tablice wyróżniające oraz dodatkowe symbole określone w tabeli 1.
3.3.4.4. Znak homologacji musi być czytelny i nieusuwalny.
3.3.4.4.1. W przypadku klasy C, D, E lub F znak homologacji musi być widoczny i czytelny na zewnątrz materiału do oznakowania oraz musi być nieusuwalny i usytuowany:
a) przynajmniej co 0,5 m na pasach,
b) co najmniej jeden na powierzchni 100 x 100 mm2.
3.3.4.5. Numer homologacji i dodatkowe symbole umieszcza się w pobliżu okręgu i powyżej lub poniżej litery "E", albo z prawej lub z lewej strony tej litery. Cyfry numeru homologacji muszą znajdować się po tej samej stronie litery "E" i być zwrócone w tym samym kierunku.
3.3.4.6. Miejsce na znak homologacji musi być podane na rysunkach, o których mowa w pkt 3.1.1.
3.3.4.7. W przypadku gdy co najmniej dwa światła wchodzą w skład tego samego zespołu świateł zespolonych, połączonych lub wzajemnie sprzężonych (obejmującego światło odblaskowe), homologacji udziela się wyłącznie, jeżeli każde z tych świateł spełnia wymogi niniejszego regulaminu lub innego regulaminu. Światła niespełnia- jące wymogów żadnego z tych regulaminów nie mogą stanowić części takiego zespołu świateł zespolonych, połączonych lub wzajemnie sprzężonych.
3.3.4.8. Jeżeli zespolone, połączone lub wzajemnie sprzężone światła spełniają wymagania kilku regulaminów, wystarczy umieścić jeden międzynarodowy znak homologacji składający się z okręgu otaczającego literę "E", po którym następuje numer wskazujący kraj, w którym udzielono homologacji, numer homologacji oraz, w stosownych przypadkach, wymagana strzałka. Taki znak homologacji może być umieszczony w dowolnym miejscu na zespolonych, połączonych lub wzajemnie sprzężonych światłach, pod warunkiem że:
3.3.4.8.1. pozostaje widoczny po zamontowaniu świateł;
3.3.4.8.2. usunięcie dowolnej części świateł zespolonych, połączonych lub wzajemnie sprzężonych, która przepuszcza światło, powoduje jednoczesne usunięcie znaku homologacji.
3.3.4.9. Symbol identyfikacyjny dla każdego światła, właściwy dla każdego regulaminu, na podstawie którego udzielono homologacji, wraz z odpowiednią serią poprawek obejmujących najnowsze istotne zmiany techniczne wprowadzone do regulaminu przed datą udzielenia homologacji, należy umieścić:
3.3.4.9.1. na odpowiedniej powierzchni emitującej światło;
3.3.4.9.2. albo w grupie, w sposób umożliwiający jednoznaczną identyfikację każdego światła należącego do świateł zespolonych, połączonych lub wzajemnie sprzężonych (zob. przykładowe układy przedstawione w załączniku 24).
3.3.4.10. Wymiary elementów pojedynczego znaku homologacji nie mogą być mniejsze niż minimalne wymiary najmniejszego z indywidualnych znaków wymaganych w regulaminie, na podstawie którego udzielono homologacji.
3.3.4.11. Miejsce na znak homologacji musi być podane na rysunkach, o których mowa w pkt 3.1.2.3.
3.4. Modyfikacje typu urządzenia odblaskowego pojazdów silnikowych i ich przyczep a rozszerzenie homologacji
3.4.1. O każdej modyfikacji typu urządzenia odblaskowego należy powiadomić organ udzielający homologacji typu, który udzielił homologacji typu. Organ ten może:
3.4.1.1. uznać, że dokonane modyfikacje nie powinny mieć istotnych skutków negatywnych i że w każdym wypadku dane urządzenie odblaskowe w dalszym ciągu spełnia odpowiednie wymogi; lub
3.4.1.2. zażądać kolejnego sprawozdania od placówki technicznej odpowiedzialnej za ich przeprowadzenie.
3.4.2. Umawiające się Strony Porozumienia z 1958 r. stosujące niniejszy regulamin zostają powiadomione o potwierdzeniu lub odmowie udzielenia homologacji z wyszczególnieniem zmian, zgodnie z procedurą określoną w pkt 3.2.2.
3.4.3. Organ udzielający homologacji typu, który udziela rozszerzenia homologacji, nadaje numer seryjny każdemu takiemu rozszerzeniu i powiadamia o nim pozostałe Umawiające się Strony Porozumienia z 1958 r. stosujące regulamin ONZ, zgodnie z którym udzielono homologacji, na formularzu zawiadomienia zgodnego ze wzorem przedstawionym w załączniku 1.
3.5. Zgodność produkcji
Procedury zgodności produkcji muszą być zgodne z procedurami określonymi w załączniku 1 do Porozumienia z 1958 r. (E/ECE/TRANS/505/Rev.3) i następującymi wymogami:
3.5.1. Urządzenia odblaskowe homologowane zgodnie z niniejszym regulaminem muszą być wykonane tak, aby spełniając wymagania określone w pkt 4 i 5 powyżej, odpowiadały homologowanemu typowi.
3.5.1.1. Wymagana jest zgodność z minimalnymi wymogami dotyczącymi procedur kontroli zgodności produkcji określonymi w załączniku 2.
3.5.1.2. Wymagana jest zgodność z minimalnymi wymogami dotyczącymi przeprowadzania kontroli wyrywkowej przez inspektora, określonymi w załączniku 3.
3.5.2. Organ, który udzielił homologacji typu, może w dowolnym czasie zweryfikować metody kontroli zgodności stosowane w każdym zakładzie produkcyjnym. Weryfikacji takiej dokonuje się zazwyczaj co dwa lata.
3.5.3. Trójkąty ostrzegawcze homologowane zgodnie z niniejszym regulaminem muszą być produkowane w sposób zapewniający jego zgodność z typem homologowanym na podstawie niniejszego regulaminu.
Zgodność z wymogami określonymi w pkt 4 i 5 należy sprawdzać w następujący sposób:
3.5.3.1. Dodatkowo sprawdza się stabilność w czasie właściwości optycznych oraz barwę optycznych zestawów odblaskowych trójkątów ostrzegawczych zgodnych z homologowanym typem i w trakcie użytkowania. Homologacja może zostać cofnięta w przypadku systematycznej niesprawności optycznych zestawów odblaskowych trójkątów ostrzegawczych w trakcie użytkowania i zgodnych z homologowanym typem. Uznaje się, że "systematyczna niesprawność" występuje, jeżeli homologowany typ trójkąta ostrzegawczego nie spełnia wymogów określonych w pkt 5.
3.5.4. Każdy materiał do oznakowania odblaskowego homologowany zgodnie z niniejszym regulaminem musi być produkowany w sposób zapewniający jego zgodność z typem homologowanym poprzez spełnienie wymogów określonych w pkt 4 i 5 powyżej.
3.5.4.1. Nie kwestionuje się zgodności produkcji, jeśli średnia wartość wyników pomiarów fotometrycznych pięciu egzemplarzy wybranych losowo odbiega na niekorzyść o nie więcej niż 20 % od wymaganych wartości podanych w pkt 4 i 5.
3.5.4.2. Nie kwestionuje się zgodności produkcji, jeśli średnia wartość właściwości kolorymetrycznych pięciu egzemplarzy pobranych losowo spełnia specyfikacje określone w pkt 4 i 5, co należy zbadać w drodze oględzin.
3.5.4.3. Organ, który udzielił homologacji typu, może w dowolnym czasie zweryfikować metody kontroli zgodności stosowane w każdym zakładzie produkcyjnym. Weryfikacji takiej dokonuje się zazwyczaj co dwa lata.
3.5.5. Każda odblaskowa tablica wyróżniająca homologowana zgodnie z niniejszym regulaminem musi być produkowana w sposób zapewniający jej zgodność z typem homologowanym poprzez spełnienie wymogów określonych w pkt 4 i 5 (w odniesieniu do odporności na czynniki zewnętrzne stosuje się wyłącznie pkt 5.7.6.1).
3.5.5.1. Należy spełnić minimalne wymogi w zakresie procedur kontroli zgodności produkcji określonych w załączniku 2 do niniejszego regulaminu.
3.5.5.2. Należy spełnić minimalne wymogi pobierania próbek przez kontrolera, określone w załączniku 3 do niniejszego regulaminu;
3.5.5.3. Organ, który udzielił homologacji typu, może w dowolnym czasie zweryfikować metody kontroli zgodności stosowane w każdym zakładzie produkcyjnym. Weryfikacji takiej dokonuje się zazwyczaj co dwa lata.
3.6. Sankcje z tytułu niezgodności produkcji
3.6.1. Homologacja może zostać cofnięta, jeżeli nie są spełnione wymogi określone w niniejszym regulaminie.
3.6.2. Jeżeli Umawiająca się Strona Porozumienia z 1958 r. stosująca niniejszy regulamin postanowi o cofnięciu uprzednio przez siebie udzielonej homologacji, niezwłocznie powiadamia o tym fakcie na formularzu zawiadomienia zgodnym ze wzorem przedstawionym w załączniku 1, pozostałe Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin.
3.7. Ostateczne zaniechanie produkcji
W razie całkowitego zaniechania produkcji typu urządzenia odblaskowego homologowanego zgodnie z niniejszym regulaminem posiadacz homologacji jest zobowiązany poinformować o tym organ, który udzielił homologacji. Po otrzymaniu stosownego zawiadomienia organ ten powiadamia o tym pozostałe Umawiające się Strony Porozumienia stosujące niniejszy regulamin na formularzu zawiadomienia zgodnym ze wzorem przedstawionym w załączniku 1.
3.8. Nazwy i adresy placówek technicznych odpowiedzialnych za przeprowadzanie badań homologacyjnych oraz nazwy i adresy organów udzielających homologacji typu
Umawiające się Strony Porozumienia stosujące niniejszy regulamin przekazują sekretariatowi Organizacji Narodów Zjednoczonych nazwy i adresy placówek technicznych odpowiedzialnych za przeprowadzanie badań homologacyjnych oraz organów udzielających homologacji typu, którym należy przesyłać wydane w innych państwach formularze poświadczające udzielenie, rozszerzenie, odmowę udzielenia lub cofnięcie homologacji albo ostateczne zaniechanie produkcji.
4. WYMOGI OGÓLNE
Wymogi zawarte w sekcji 5 "Specyfikacje ogólne" i sekcji 6 "Specyfikacje poszczególnych urządzeń" (oraz w załącznikach, o których mowa we wspomnianych sekcjach) regulaminów ONZ nr 48, 53, 74 lub 86 i seriach poprawek do nich obowiązujących w momencie wystąpienia o homologację typu urządzenia odblaskowego mają zastosowanie do niniejszego regulaminu.
Wymogi odnoszące się do każdego urządzenia odblaskowego i do kategorii pojazdów, w których ma zostać zainstalowane dane urządzenie odblaskowe, muszą być stosowane, w przypadku gdy ich weryfikacja jest możliwa w momencie udzielania homologacji typu urządzenia odblaskowego.
4.1. Do celów niniejszego regulaminu światła odblaskowe lub materiały odblaskowe lub tablice wyróżniające odblaskowe lub trójkąty ostrzegawcze zwane są dalej "urządzeniami odblaskowymi" na potrzeby ogólnych opisów.
4.1.1. Urządzenia odblaskowe muszą być tak skonstruowane, aby funkcjonowały poprawnie również w warunkach normalnego użytkowania. Ponadto muszą być one wolne od wad konstrukcyjnych lub wad wykonania wpływających niekorzystnie na wydajność ich działania lub na utrzymanie ich w dobrym stanie.
4.1.2. Elementy urządzeń odblaskowych lub ich części nie mogą być łatwe do zdemontowania.
4.1.3. Materiały do oznakowania muszą być przytwierdzone w sposób trwały i stabilny.
4.1.4. Zewnętrzna powierzchnia urządzeń odblaskowych musi być łatwa do czyszczenia. W związku z tym nie może być ona chropowata, a występujące na niej ewentualne wypukłości nie mogą utrudniać czyszczenia.
4.1.5. W normalnych warunkach użytkowania nie może być dostępu do wewnętrznej powierzchni świateł odblaskowych.
4.1.6. W przypadku świateł odblaskowych
4.1.6.1. Urządzenia odblaskowe mogą składać się z połączenia optycznych zestawów odblaskowych i filtru, które muszą być skonstruowane tak, aby nie można ich było rozdzielić w normalnych warunkach użytkowania.
4.1.6.2. Barwienie optycznych zestawów odblaskowych i filtrów za pomocą farby lub lakieru jest niedopuszczalne.
4.2. Warunki badania kolorymetrycznego
4.2.1. Procedura badania barw nocnych:
4.2.1.1. Niniejszą specyfikację stosuje się wyłącznie do białych, czerwonych lub bursztynowych urządzeń odblaskowych.
4.2.1.2. Na potrzeby badania barwy urządzeń odblaskowych dane urządzenie jest oświetlane wzorcowym iluminantem A według CIE o kącie rozproszenia 1/3 stopni i kącie oświetlenia V f= H = 0 stopni lub, jeżeli taki kąt powoduje bezbarwne odbicie od powierzchni, o kącie V = +/-5 stopni, H = 0 stopni, a współrzędne trójchromatyczne odbijanego źródła światła muszą mieścić się w granicach wynikających ze specyfikacji dla poszczególnych urządzeń odblaskowych określonych w pkt 4.
4.2.1.3. Białe urządzenia odblaskowe nie mogą powodować odbicia selektywnego, co oznacza, że współrzędne trój- chromatyczne "x" i "y" wzorcowego iluminanta A stosowanego do oświetlenia urządzenia odblaskowego nie mogą ulegać zmianom większym niż 0,01 po odbiciu przez urządzenie odblaskowe.
4.2.2. Procedura badania barw dziennych:
4.2.2.1. Na potrzeby badania barwy dziennej materiałów dany materiał jest oświetlany wzorcowym iluminantem D65 według CIE pod kątem 45° do normalnej oraz przy obserwacji (pomiarze) wzdłuż normalnej (geometria 45/0) za pomocą spektrofotometru zgodnie z wytycznymi dokumentu CIE nr 15 (1971).
Barwa materiału w stanie nowym musi mieścić się w granicach wynikających ze specyfikacji dla poszczególnych urządzeń odblaskowych w pkt 5.9.5.2.2.
4.2.3. Procedura badania barw fluorescencyjnych:
4.2.3.1. Barwa materiału fluorescencyjnego bez odblasku:
4.2.3.1.1. Na potrzeby badania barwy materiału fluorescencyjnego dany materiał jest oświetlany wzorcowym iluminan- tem D65 według CIE (ISO 11664-2:2007(E)/CIE S 014-2/E:2006) i mierzony za pomocą spektrofotometru zgodnie z wytycznymi publikacji CIE 15:2004 (Zalecenia dotyczące kolorymetrii - wydanie drugie), przy oświetleniu polichromatycznym wzorcowym iluminantem albo z użyciem monochromatora umożliwiającego stopniową reprodukcję wzorcowego iluminanta D65 według CIE (ISO 11664-2:2007(E)/CIE S 014-2/E:2006) pod kątem 45° do normalnej oraz przy obserwacji wzdłuż normalnej (geometria 45/0). W tym drugim przypadku rozdzielczość krokowa Δλ nie może być większa niż 10 nm. Alternatywnie dopuszcza się podobne "iluminanty", jeżeli zweryfikowano, że procedura pomiaru kolorymetrycznego ma taką samą wystarczającą dokładność, co oznacza, że jakość symulacji D65 ocenia się metodą opisaną w normie ISO 23603:2005(E)/CIE S 012/E:2004. Rozkład widmowy iluminanta odpowiada kategorii BC (CIELAB) lub lepszej.
Oświetla się pod kątem 45° do normalnej oraz przy obserwacji wzdłuż normalnej (geometria 45/0).
4.2.3.2. Barwa materiału fluorescencyjnego z odblaskiem:
4.2.3.2.1. Na potrzeby badania barwy materiału fluorescencyjnego dany materiał jest oświetlany wzorcowym iluminantem D65 według CIE (ISO 11664-2:2007(E)/CIE S 014-2/E:2006) i mierzony za pomocą spektrofotometru zgodnie z wytycznymi publikacji CIE 15:2004 (Zalecenia dotyczące kolorymetrii - wydanie drugie), przy oświetleniu poli- chromatycznym wzorcowym iluminantem albo z użyciem monochromatora zapewniającego w sposób krokowy wzorcowy iluminant D65 według CIE (ISO 11664-2:2007(E)/CIE S 014-2/E:2006). W tym drugim przypadku rozdzielczość krokowa Δλ nie może być większa niż 10 nm. Alternatywnie dopuszcza się podobne "iluminanty", jeżeli zweryfikowano, że procedura pomiaru kolorymetrycznego ma taką samą wystarczającą dokładność, co oznacza, że jakość symulacji D65 ocenia się metodą opisaną w normie ISO 23603:2005(E)/CIE S 012/E:2004. Rozkład widmowy iluminanta odpowiada kategorii BC (CIELAB) lub lepszej. Należy oświetlać po obwodzie pod kątem 45° do normalnej oraz przy obserwacji wzdłuż normalnej (geometria pierścieniowa 45/0) (geometria obwodowa/normalna), jak opisano w załączniku 23.
4.3. Ustalanie współczynnika luminancji:
4.3.1. Na potrzeby ustalenia współczynnika luminancji próbkę poddaje się badaniu:
a) w przypadku urządzeń odblaskowych bez fluorescencji (barwy dzienne) i materiału fluorescencyjnego bez odblasku - tą samą metodą, co opisana w pkt 4.2.3.1;
b) w przypadku materiału fluorescencyjnego z odblaskiem - tą samą metodą, co opisana w pkt 4.2.3.2;
4.3.1.1. poprzez ustawienie luminancji L próbki w stosunku do luminancji Lo rozpraszacza doskonałego, którego współczynnik luminancji □ o jest znany w identycznych warunkach oświetlenia i obserwacji; współczynnik luminancji □ dla próbki otrzymuje się następnie ze wzoru:
4.3.1.2. Jeżeli barwa materiału fluorescencyjnego została określona kolorymetrycznie zgodnie z pkt 4.2.3, to na podstawie stosunku współrzędnej trójchromatycznej Y próbki i współrzędnej trójchromatycznej rozpraszacza doskonałego Yo w tym przypadku wynosi:
5. SZCZEGÓŁOWE WYMOGI TECHNICZNE
5.1. Wymogi techniczne dotyczące świateł odblaskowych klas IA i IB (symbole "IA" i "IB")
5.1.1. Każde światło odblaskowe klas IA i IB, badane zgodnie z pkt 5.1.7, musi spełniać:
a) wymogi dotyczące wymiarów i kształtu, o których mowa w załączniku 5; oraz
b) wymogi fotometryczne i kolorymetryczne określone w pkt 5.1.4-5.1.5; oraz
c) wymogi fizyczne i mechaniczne określone w pkt 5.1.7, w zależności od rodzaju materiałów i konstrukcji urządzeń odblaskowych.
5.1.2. Na potrzeby uzyskania homologacji wnioskodawca przedkłada dziesięć próbek w celu przeprowadzenia badań w kolejności chronologicznej określonej w pkt 5.1.7.
5.1.3. Procedura badania
5.1.3.1. Po weryfikacji zgodności ze specyfikacją ogólną (pkt 4) oraz specyfikacją kształtu i wymiarów (załącznik 5) dziesięć próbek poddaje się badaniu odporności na działanie wysokich temperatur opisanemu w załączniku 6 i po upływie co najmniej jednej godziny od zakończenia badania próbki te są analizowane pod kątem ich charakterystyki kolorymetrycznej, o której mowa w pkt 5.1.5, oraz współczynnika światłości, o którym mowa w pkt 5.1.4, dla kąta rozproszenia 20' oraz kąta oświetlenia V = H = 0° lub, jeśli zachodzi taka potrzeba, w położeniu określonym w załączniku 4 pkt 1.1 i 1.2.
Dwa urządzenia odblaskowe, których badania dały wartości minimalne i maksymalne, poddaje się pełnemu zakresowi badań zgodnie z pkt 5.1.4.
Te dwie próbki są przechowywane w laboratoriach na potrzeby wszelkich dalszych ewentualnych kontroli.
Pozostałych osiem próbek dzieli się na cztery grupy po dwie próbki w każdej:
Grupa pierwsza: Dwie próbki są kolejno poddawane badaniu wodoszczelności (załącznik 7), a w przy padku pozytywnego wyniku badania - badaniom odporności na paliwa i środki smarne (załącznik 9 i załącznik 10).
Grupa druga: Jeśli zachodzi taka potrzeba, dwie próbki są poddawane badaniu odporności na korozję (załącznik 11), a następnie badaniu odporności na ścieranie tylnej powierzchni urządzenia odblaskowego (załącznik 12).
Grupa trzecia: Dwie próbki poddawane są badaniu odporności na starzenie właściwości optycznych urządzeń odblaskowych (załącznik 14).
Grupa czwarta: Dwie próbki poddawane są badaniu trwałości barwy (załącznik 21).
5.1.3.2. Po przejściu badań wymienionych w pkt 5.1.3.1 urządzenia odblaskowe w każdej grupie muszą charakteryzować się:
5.1.3.2.1. barwą spełniającą warunki określone w pkt 5.1.5;
5.1.3.2.2. współczynnikiem światłości spełniającym wymogi określone w pkt 5.1.4. Sprawdzenia dokonuje się wyłącznie dla kąta rozproszenia 20' i dla kąta oświetlenia V = H = 0° lub, w razie potrzeby, we wszystkich położeniach określonych w załączniku 4 pkt 1.1 i 1.2.
5.1.4. Minimalne wartości współczynnika światłości dla odblasku
5.1.4.1. Składając wniosek homologacyjny, wnioskodawca określa jedną lub więcej osi odniesienia lub też szereg osi odniesienia odpowiadających kątowi oświetlenia V = H = 0° w tabeli współczynników światłości.
5.1.4.2. W przypadku określenia przez producenta kilku różnych osi odniesienia lub zakresu różnych osi odniesienia, powtarza się pomiary fotometryczne za każdym razem względem innej osi odniesienia lub skrajnej osi odniesienia zakresu określonego przez producenta.
5.1.4.3. W pomiarach fotometrycznych należy uwzględnić jedynie powierzchnię świetlną wyznaczoną płaszczyznami przylegającymi do najbardziej skrajnych części systemu optycznego urządzenia odblaskowego, zgodnie ze wskazaniami producenta, wpisaną w okrąg o średnicy 200 mm w przypadku klasy IA lub IB, a sama powierzchnia świetlna nie przekracza 100 cm2, jakkolwiek powierzchnie odblaskowe niekoniecznie muszą mieć taką powierzchnię. Producent podaje kontur powierzchni przeznaczonej do wykorzystania.
5.1.4.4. Klasa IA i klasa IB
5.1.4.4.1. W przypadku pomiaru opisanego w załączniku 4 pkt 3 wartości współczynnika światłości dla czerwonych urządzeń odblaskowych muszą być co najmniej równe wartościom podanym w tabeli 3, wyrażonym w mili- kandelach na luks, dla podanych kątów rozproszenia i luminancji.
Tabela 3:
Wymogi dotyczące wartości współczynnika światłości (klasy IA i IB) [mcd.lx-1]
| Klasa | Kąt rozproszeniaα | Kąty oświetlenia (w stopniach) | |||
|
Pionowy V Poziomy H |
0° 0° |
±10° 0° |
±5 ° ±20 ° |
||
| IA, IB |
20' 1°30' |
300 5 |
200 2,8 |
100 2,5 |
|
Wartości współczynnika światłości mniejsze od wartości podanych w dwóch ostatnich kolumnach w tabeli 3 nie są dopuszczane wewnątrz kąta bryłowego o wierzchołku w środku odniesienia i ograniczonego płaszczyznami przecinającymi się w następujących miejscach:
(V = ±10°, H = 0°) (V = ±5°, H = ±20°).
5.1.4.4.2. Wartości współczynnika światłości dla bursztynowych urządzeń odblaskowych klasy IA lub IB muszą być co najmniej równe wartościom podanym w tabeli 3 pomnożonym przez współczynnik 2,5.
5.1.4.4.3. Wartości współczynnika światłości dla białych urządzeń odblaskowych klasy IA lub IB muszą być co najmniej równe wartościom podanym w tabeli 3 pomnożonym przez współczynnik 4.
5.1.4.5. Jednakże w przypadku, gdy urządzenie odblaskowe klasy IA lub klasy IB przeznaczone jest do zamontowania przy położeniu płaszczyzny H na wysokości mniejszej niż 750 mm ponad podłożem, wartości współczynnika światłości sprawdza się tylko do kąta 5° w dół.
5.1.5. Barwa światła odbitego od urządzenia:
5.1.5.1. Badanie barwy urządzenia odblaskowego (barwa nocna) przeprowadza się zgodnie z metodą opisaną w pkt 4.2.1.
5.1.5.2. Współrzędne trójchromatyczne odbijanego źródła światła muszą mieścić się w granicach określonych dla barw nocnych: czerwonej, bursztynowej lub białej, jak określono w regulaminie ONZ nr 48.
5.1.6. Specyfikacja specjalna (badania) / odporność na działanie czynników zewnętrznych
W zależności od rodzaju materiałów, z których wykonane są urządzenia odblaskowe, w szczególności ich zestawy optyczne, organy udzielające homologacji typu mogą zezwolić laboratoriom na pominięcie niektórych niepotrzebnych badań, pod warunkiem wyraźnego zastrzeżenia, że takie pominięcie musi być zaznaczone w świadectwie homologacji w jego części "Uwagi".
Ma to zastosowanie wyłącznie do badań opisanych w załącznikach 11, 12, 14 i 21.
5.1.7. Kolejność chronologiczna badań
Tabela 4:
Kolejność chronologiczna badań (klasy IA i IB)
| Numer załącznika | Badania | Próbki | |||||||||
| a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | ||
| - | Specyfikacje ogólne: oględziny | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x |
| 5 | Kształty i wymiary: oględziny | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x |
| 6 |
Ciepło: 48 h przy 65° ± 2 °C Oględziny pod kątem odkształceń |
x | x | x | x | x | x | x | x | x | x |
| x | x | x | x | x | x | x | x | x | x | ||
| 23 |
Kolorymetria: oględziny W razie wątpliwości współrzędne trójchromatyczne |
x |
x x |
x | x | x | x | x | x | x | x |
| 4 | Fotometria: ograniczona do 20' i V = H = 0° | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x |
| 4 | Pełna fotometria | x | x | ||||||||
| 7 |
Woda: 10 min w normalnym położeniu 10 min w odwróconym położeniu oględziny |
x x x |
x x x |
||||||||
| 23 |
Kolorymetria: oględziny W razie wątpliwości współrzędne trójchromatyczne |
x x |
x x |
||||||||
| 4 | Fotometria: ograniczona do 20' i V = H = 0° | x | x | ||||||||
| 9 |
Paliwa silnikowe: 5 min oględziny |
x x |
x x |
||||||||
| 10 |
Oleje: 5 min oględziny |
x x |
x x |
||||||||
| 23 |
Kolorymetria: oględziny W razie wątpliwości współrzędne trójchromatyczne |
x | x | ||||||||
| 4 | Fotometria: ograniczona do 20' i V = H = 0° | x | x | ||||||||
| 8 |
Korozja: 24 godziny 2 godziny przerwy 24 godziny oględziny |
x x x x |
x x x x |
||||||||
| 12 |
Tylna płaszczyzna: 1 min oględziny |
x x |
x x |
||||||||
|
Kolorymetria: oględziny W razie wątpliwości współrzędne trójchromatyczne |
x x |
x x |
|||||||||
| Fotometria: ograniczona do 20' i V = H = 0° | x | x | |||||||||
| 14 | Stabilność w czasie | ||||||||||
| 23 | Kolorymetria: oględziny lub współrzędne trójchromatyczne | ||||||||||
| 4 | Fotometria: ograniczona do 20' i V = H = 0° | ||||||||||
| 13 | Trwałość barwy | ||||||||||
| 23 | Kolorymetria: oględziny lub współrzędne trójchromatyczne | ||||||||||
| 4 | Fotometria: ograniczona do 20' i V = H = 0° | ||||||||||
| Przekazanie próbek organowi | x | x | |||||||||
5.2. Wymogi techniczne dotyczące świateł odblaskowych klas IIIA i IIIB (symbole "IIIA" i "IIIB")
5.2.1. Każdy reflektor klas IIIA i IIIB, badany zgodnie z pkt 5.2.6, musi spełniać:
a) wymogi dotyczące wymiarów i kształtu, o których mowa w załączniku 5; oraz
b) wymogi fotometryczne i kolorymetryczne określone w pkt 5.2.3-5.2.4; oraz
c) wymogi fizyczne i mechaniczne określone w pkt 5.2.6, w zależności od rodzaju materiałów i konstrukcji urządzeń odblaskowych.
5.2.2. Na potrzeby uzyskania homologacji wnioskodawca przedkłada dziesięć próbek w celu przeprowadzenia badań w kolejności chronologicznej określonej w pkt 5.2.6.
5.2.2.1. Po weryfikacji zgodności ze specyfikacją ogólną (pkt 4) oraz specyfikacją kształtu i wymiarów (załącznik 5) dziesięć próbek poddaje się badaniu odporności na działanie wysokich temperatur opisanemu w załączniku 6 i po upływie co najmniej jednej godziny od zakończenia badania próbki te są analizowane pod kątem ich charakterystyki kolorymetrycznej, o której mowa w pkt 5.2.4, oraz współczynnika światłości, o którym mowa w pkt 5.2.3, dla kąta rozproszenia 20' oraz kąta oświetlenia V = H = 0° lub, jeśli zachodzi taka potrzeba, w położeniu określonym w załączniku 4 pkt 1.1 i 1.2.
Dwa urządzenia odblaskowe, których badania dały wartości minimalne i maksymalne, poddaje się pełnemu zakresowi badań zgodnie z pkt 5.2.4.
Te dwie próbki są przechowywane w laboratoriach na potrzeby wszelkich dalszych ewentualnych kontroli.
Pozostałych osiem próbek dzieli się na cztery grupy po dwie próbki w każdej:
Grupa pierwsza: Dwie próbki są kolejno poddawane badaniu wodoszczelności (załącznik 7), a w przypadku pozytywnego wyniku badania - badaniom odporności na paliwa i środki smarne (załącznik 9 i załącznik 10).
Grupa druga: Jeśli zachodzi taka potrzeba, dwie próbki są poddawane badaniu odporności na korozję (załącznik 11), a następnie badaniu odporności na ścieranie tylnej powierzchni urządzenia odblaskowego (załącznik 12).
Grupa trzecia: Dwie próbki poddawane są badaniu odporności na starzenie właściwości optycznych urządzeń odblaskowych (załącznik 14).
Grupa czwarta: Dwie próbki poddawane są badaniu trwałości barwy (załącznik 21).
5.2.2.2. Po przejściu badań wymienionych w pkt 5.2.2.1 urządzenia odblaskowe w każdej grupie muszą charakteryzować się:
5.2.2.2.1. barwą spełniającą warunki określone w pkt 5.2.4;
5.2.2.2.2. współczynnikiem światłości spełniającym wymogi określone w pkt 5.2.3. Sprawdzenia dokonuje się wyłącznie dla kąta rozproszenia 20' i dla kąta oświetlenia V = H = 0° lub, w razie potrzeby, we wszystkich położeniach określonych w załączniku 4 pkt 1.1 i 1.2.
5.2.3. Minimalne wartości współczynnika światłości dla odblasku:
5.2.3.1. W przypadku pomiaru opisanego w załączniku 4 wartości współczynnika światłości dla czerwonych urządzeń odblaskowych muszą być co najmniej równe wartościom podanym w tabeli 5, wyrażonym w milikandelach na luks, dla podanych kątów rozproszenia i luminancji.
Tabela 5:
Wymogi dotyczące wartości współczynnika światłości (klasy IIIA i IIIB) [mcd.lx-1]
| Klasa | Kąt rozproszeniaα | Kąty oświetlenia (w stopniach) | |||
| Pionowy V | 0° | ±10° | ±5 ° | ||
| Poziomy H | 0° | 0° | ±20 ° | ||
| IIIA, DIB | 20' | 450 | 200 | 150 | |
| 1°30' | 12 | 8 | 8 | ||
Wartości współczynnika światłości mniejsze od wartości podanych w dwóch ostatnich kolumnach w tabeli 5 nie są dopuszczane wewnątrz kąta bryłowego o wierzchołku w środku odniesienia i ograniczonego płaszczyznami przecinającymi się w następujących miejscach:
(V = ±10°, H = 0°) (V = ±5°, H = ±20°).
5.2.3.2. Jednakże w przypadku, gdy urządzenie odblaskowe klasy IIIA lub klasy IIIB przeznaczone jest do zamontowania przy położeniu płaszczyzny H na wysokości mniejszej niż 750 mm ponad podłożem, wartości współczynnika światłości sprawdza się tylko do kąta 5° w dół.
5.2.4. Barwa światła odbitego od urządzenia:
5.2.4.1. Badanie barwy urządzenia odblaskowego (barwa nocna) przeprowadza się zgodnie z metodą opisaną w pkt 4.2.1.
5.2.4.2. Współrzędne trójchromatyczne odbijanego źródła światła muszą mieścić się w granicach określonych dla barwy nocnej czerwonej, jak określono w regulaminie ONZ nr 48.
5.2.5. Specyfikacja specjalna (badania) / odporność na działanie czynników zewnętrznych
W zależności od rodzaju materiałów, z których wykonane są urządzenia odblaskowe, w szczególności ich zestawy optyczne, organy udzielające homologacji typu mogą zezwolić laboratoriom na pominięcie niektórych niepotrzebnych badań, pod warunkiem wyraźnego zastrzeżenia, że takie pominięcie musi być zaznaczone w świadectwie homologacji w jego części "Uwagi".
Ma to zastosowanie wyłącznie do badań opisanych w załącznikach 11, 12, 14 i 21.
5.2.6. Kolejność chronologiczna badań
Tabela 6:
Kolejność chronologiczna badań (klasy IIIA i IIIB)
| Numer załącznika | Badania | Próbki | |||||||||
| a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | ||
| - | Specyfikacje ogólne: oględziny | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x |
| 5 | Kształty i wymiary: oględziny | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x |
| 6 |
Ciepło: 48 h przy 65° ± 2 °C Oględziny pod kątem odkształceń |
x x |
x x |
x x |
x x |
x x |
x x |
x x |
x x |
x x |
x x |
| 23 |
Kolorymetria: oględziny W razie wątpliwości współrzędne trójchromatyczne |
x |
x x |
x | x | x | x | x | x | x | x |
| Fotometria: ograniczona do 20' i V = H = 0° | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x | |
| 4 | Pełna fotometria | x | x | ||||||||
| 7 |
Woda: 10 min w normalnym położeniu 10 min w odwróconym położeniu oględziny |
x x x |
x x x |
||||||||
| 23 |
Kolorymetria: oględziny W razie wątpliwości współrzędne trójchromatyczne |
x x |
x x |
||||||||
| 4 | Fotometria: ograniczona do 20' i V = H = 0° | x | x | ||||||||
| 9 |
Paliwa silnikowe: 5 min oględziny |
x x |
x x |
||||||||
| 10 |
Oleje: 5 min oględziny |
x x |
x x |
||||||||
| 23 |
Kolorymetria: oględziny W razie wątpliwości współrzędne trójchromatyczne |
x | x | ||||||||
| 4 | Fotometria: ograniczona do 20' i V = H = 0° | x | x | ||||||||
| 8 |
Korozja: 24 godziny 2 godziny przerwy 24 godziny oględziny |
x x x x |
x x x x |
||||||||
| 12 |
Tylna płaszczyzna: 1 min oględziny |
x x |
x x |
||||||||
| 23 |
Kolorymetria: oględziny W razie wątpliwości współrzędne trójchromatyczne |
x x |
x x |
||||||||
| 4 | Fotometria: ograniczona do 20' i V = H = 0° | x | x | ||||||||
| 14 | Stabilność w czasie | ||||||||||
| 23 | Kolorymetria: oględziny lub współrzędne trójchromatyczne | ||||||||||
| 4 | Fotometria: ograniczona do 20' i V = H = 0° | ||||||||||
| 13 | Trwałość barwy | ||||||||||
| 23 | Kolorymetria: oględziny lub współrzędne trójchromatyczne | ||||||||||
| 4 | Fotometria: ograniczona do 20' i V = H = 0° | ||||||||||
| Przekazanie próbek organowi | x | x | |||||||||
5.3. Wymogi techniczne dotyczące świateł odblaskowych klasy IVA (symbole "IVA")
5.3.1. Każdy reflektor klas IVA, badany zgodnie z pkt 5.3.7, musi spełniać:
a) wymogi dotyczące wymiarów i kształtu, o których mowa w załączniku 5; oraz
b) wymogi fotometryczne i kolorymetryczne określone w pkt 5.3.4-5.3.5; oraz
c) wymogi fizyczne i mechaniczne określone w pkt 5.3.7, w zależności od rodzaju materiałów i konstrukcji urządzeń odblaskowych.
5.3.2. Na potrzeby uzyskania homologacji wnioskodawca przedkłada dziesięć próbek w celu przeprowadzenia badań w kolejności chronologicznej określonej w pkt 5.3.7.
5.3.3. Procedura badania
5.3.3.1. Po weryfikacji zgodności ze specyfikacją określoną w pkt 4 oraz specyfikacją kształtu i wymiarów (załącznik 5) dziesięć próbek poddaje się badaniu odporności na działanie wysokich temperatur (załącznik 6) i po upływie co najmniej jednej godziny od zakończenia badania próbki te są analizowane pod kątem ich charakterystyki kolorymetrycznej, o której mowa w pkt 5.3.5, oraz współczynnika światłości, o którym mowa w pkt 5.3.4, dla kąta rozproszenia 20' oraz kąta oświetlenia V = H = 0° lub, jeśli zachodzi taka potrzeba, w położeniach określonych w załączniku 4 pkt 1.1 i 1.2. Dwa urządzenia odblaskowe, których badania dały wartości minimalne i maksymalne, poddaje się pełnemu zakresowi badań zgodnie z pkt 5.3.4. Te dwie próbki są przechowywane w laboratoriach na potrzeby wszelkich dalszych ewentualnych kontroli.
5.3.3.2. Z pozostałych ośmiu próbek wybierane są losowo cztery i dzielone na dwie grupy po dwie próbki w każdej.
Grupa pierwsza:
Dwie próbki są kolejno poddawane badaniu wodoszczelności (załącznik 7), a w przypadku pozytywnego wyniku badania - badaniom odporności na paliwa i środki smarne (załącznik 9 i załącznik 10).
Grupa druga:
Jeśli zachodzi taka potrzeba, dwie próbki są poddawane badaniu odporności na korozję (załącznik 11), a następnie badaniu odporności na ścieranie tylnej powierzchni urządzenia odblaskowego (załącznik 12); te dwie próbki poddawane są również badaniu wytrzymałości na uderzenia, o którym mowa w załączniku 18.
5.3.3.3. Po przejściu wymienionych w powyższym punkcie badań urządzenia odblaskowe w każdej grupie muszą charakteryzować się:
5.3.3.3.1. barwą spełniającą warunki określone w pkt 5.3.5. Sprawdzenia dokonuje się metodą jakościową, a w razie wątpliwości potwierdza metodą ilościową;
5.3.3.3.2. współczynnikiem światłości spełniającym wymogi określone w pkt 5.3.4.
Sprawdzenia dokonuje się wyłącznie dla kąta rozproszenia 20' i dla kąta oświetlenia V = H = 0° lub, w razie potrzeby, w położeniach określonych w załączniku 4 pkt 1.1 i 1.2.
5.3.3.4. W razie potrzeby cztery pozostałe próbki można wykorzystać do innych celów.
5.3.4. Minimalne wartości współczynnika światłości dla odblasku
5.3.4.1. W przypadku pomiaru opisanego w załączniku 4 pkt 3 wartości współczynnika światłości dla urządzeń klasy IVA muszą być co najmniej równe wartościom podanym w tabeli 7, wyrażonym w milikandelach na luks, dla podanych kątów rozproszenia i luminancji.
Tabela 7:
Wymogi dotyczące wartości współczynnika światłości (klasa IVA) [mcd.lx-1]
| Barwa | Kąt rozproszeniaα | Kąty oświetlenia (w stopniach) | ||||||
| Pionowy V | 0 | ±10 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
| Poziomy Po | 0 | 0 | ±20 | ±30 | ±40 | ±50 | ||
| 20' | 1 800 | 1 200 | 610 | 540 | 470 | 400 | ||
| Biała | 1'30' | 34 | 24 | 15 | 15 | 15 | 15 | |
| Burszty- | 20' | 1 125 | 750 | 380 | 335 | 290 | 250 | |
| nowa | 1'30' | 21 | 15 | 10 | 10 | 10 | 10 | |
| 20' | 450 | 300 | 150 | 135 | 115 | 100 | ||
| Czerwona | 1'30' | 9 | 6 | 4 | 4 | 4 | 4 | |
5.3.4.2. Jednakże w przypadku, gdy urządzenie odblaskowe klasy IVA przeznaczone jest do zamontowania przy położeniu płaszczyzny H na wysokości mniejszej niż 750 mm ponad podłożem, wartości współczynnika światłości sprawdza się tylko do kąta 5° w dół.
5.3.5. Barwa światła odbitego od urządzenia
5.3.5.1. Badanie barwy urządzenia odblaskowego (barwa nocna) przeprowadza się zgodnie z metodą opisaną w pkt 4.2.1.
5.3.5.2. Współrzędne trójchromatyczne odbijanego źródła światła muszą mieścić się w granicach określonych dla barw nocnych: czerwonej, bursztynowej lub białej, jak określono w regulaminie ONZ nr 48.
5.3.6. Specyfikacja specjalna (badania) / odporność na działanie czynników zewnętrznych
W zależności od rodzaju materiałów, z których wykonane są urządzenia odblaskowe, w szczególności ich zestawy optyczne, organy udzielające homologacji typu mogą zezwolić laboratoriom na pominięcie niektórych niepotrzebnych badań, pod warunkiem wyraźnego zastrzeżenia, że takie pominięcie musi być zaznaczone w świadectwie homologacji w jego części "Uwagi".
Ma to zastosowanie wyłącznie do badań opisanych w załącznikach 11, 12, 14 i 21.
5.3.7. Kolejność chronologiczna badań dla klasy IVA
Tabela 8:
Kolejność chronologiczna badań (klasa IVA)
| Numer załącznika | Badania | Próbki | |||||||||
| a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | ||
| - | Specyfikacje ogólne: oględziny | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x |
| 5 | Kształt i wymiary: oględziny | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x |
| 6 | Ciepło: 48 h przy 65 °C ± 2 °C Oględziny pod kątem odkształceń |
x x |
x x |
x x |
x x |
x x |
x x |
x x |
x x |
x x |
x x |
| 23 |
Kolorymetria: oględziny W razie wątpliwości współrzędne trójchromatyczne |
x |
x x |
x | x | x | x | x | x | x | x |
| 4 | Fotometria: ograniczona do 20' i V = H = 0° | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x |
| 4 | Pełna fotometria | x | x | ||||||||
| 7 | Woda: 10 min w normalnym położeniu | x | x | ||||||||
| 10 min w odwróconym położeniu oględziny |
x x |
x x |
|||||||||
| 9 | Paliwa silnikowe: 5 min | x | x | ||||||||
| oględziny | x | x | |||||||||
| 10 | Oleje: 5 min | x | x | ||||||||
| oględziny | x | x | |||||||||
| 23 |
Kolorymetria: oględziny W razie wątpliwości współrzędne trójchromatyczne |
x x |
x x |
||||||||
| 4 | Fotometria: ograniczona do 20' i V = H = 0° | x | x | ||||||||
| 8 | Korozja: 24 godziny | x | x | ||||||||
| 2 godziny przerwy |
x x |
x x |
|||||||||
| 24 godziny oględziny | x | x | |||||||||
| 12 |
Tylna płaszczyzna: 1 min oględziny |
x | x | ||||||||
| x | x | ||||||||||
| 18 | Wpływ oględziny |
x x |
x x |
||||||||
| 23 |
Kolorymetria: oględziny W razie wątpliwości współrzędne trójchromatyczne |
x x |
x x |
||||||||
| 4 | Fotometria: ograniczona do 20' i V = H = 0° | x | x | ||||||||
| Przekazanie próbek organowi | x | x | |||||||||
5.4. Wymogi techniczne dotyczące oznakowań odblaskowych klasy C (symbol "C")
5.4.1. Każdy oznakowanie odblaskowe klasy C, badane zgodnie z pkt 5.4.3, musi spełniać:
a) wymogi dotyczące wymiarów i kształtu, o których mowa w załączniku 5; oraz
b) wymogi fotometryczne i kolorymetryczne określone w pkt 5.4.4-5.4.5; oraz
c) wymogi fizyczne i mechaniczne określone w pkt 5.4.6.
5.4.2. Na potrzeby homologacji wnioskodawca dostarcza:
5.4.2.1. Do laboratorium badawczego należy dostarczyć pięć próbek w postaci pasów materiałów do oznakowania odblaskowego. W przypadku pasów ich długość musi wynosić co najmniej 3 metry.
5.4.2.2. Próbki przeznaczone do badania muszą być reprezentatywne dla bieżącej produkcji i wytworzone zgodnie z zaleceniami producenta materiałów do oznakowania odblaskowego 1 .
5.4.2.3. Próbki bada się w kolejności chronologicznej wskazanej w pkt 5.4.7.
5.4.3. Procedura badania
5.4.3.1. Po weryfikacji zgodności ze specyfikacją ogólną (pkt 4) oraz specyfikacją kształtu i wymiarów (załącznik 5), a przed wykonaniem badań opisanych w pkt 5.4.4 i 5.4.5, próbki poddaje się badaniu odporności na działanie wysokich temperatur opisanemu w załączniku 6.
5.4.3.2. Pomiary fotometryczne i kolorymetryczne przeprowadzane mogą być na pięciu próbkach. Należy obliczyć wartości średnie.
5.4.3.3. Do pozostałych badań należy użyć próbek, które nie zostały poddane jeszcze żadnemu badaniu.
5.4.4. Minimalne wartości współczynnika odblasku
Specyfikacja fotometryczna oznakowań odblaskowych klasy C:
5.4.4.1. W przypadku pomiaru opisanego w załączniku 4 współczynnik odblasku R' w kandelach na m2 na luks (cd/m2/luks) powierzchni odblaskowych w stanie nowym musi odpowiadać co najmniej wartościom wskazanym w tabeli 9 w odniesieniu do materiałów żółtych, białych i czerwonych.
Tabela 9:
Minimalne wartości współczynnika odblasku R' [cd • m-2 • lx-1]
| Kąt obserwacji α [o] | Kąt oświetlenia β [o] | |||||
| α = 0,33 (20') | β1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| β2 | 5 | 20 | 30 | 40 | 60 | |
| Barwa | ||||||
| Żółta | 300 | - | 130 | 75 | 10 | |
| Biała | 450 | - | 200 | 95 | 16 | |
| Czerwona | 120 | 60 | 30 | 10 | - | |
5.4.5. Barwa światła odbitego od urządzenia
5.4.5.1. Badanie barwy urządzenia odblaskowego (barwa nocna) przeprowadza się zgodnie z metodą opisaną w pkt 4.2.1.
5.4.5.2. Współrzędne trójchromatyczne odbijanego źródła światła muszą mieścić się w granicach określonych dla barw nocnych: czerwonej, bursztynowej lub białej, jak określono w regulaminie ONZ nr 48.
5.4.6. Specyfikacja specjalna (badania) / odporność na działanie czynników zewnętrznych
5.4.6.1. Odporność na czynniki atmosferyczne
Egzemplarz poddaje się badaniu określonemu w załączniku 13.
5.4.6.2. Odporność na korozję
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 11.
5.4.6.3. Odporność na paliwa
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 9.
5.4.6.4. Odporność na działanie wysokich temperatur
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 6.
5.4.6.5. Odporność na czyszczenie
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 15.
5.4.6.6. Stabilność właściwości fotometrycznych
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 14.
5.4.6.7. Wodoszczelność
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 7.
5.4.6.8. Siła spoiwa (w przypadku materiałów przyczepnych)
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 16.
5.4.6.9. Zginanie
W przypadku próbek, które mają zostać przymocowane do podłoża elastycznego, to jest brezentu, przeprowadza się następujące badanie:
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 17.
5.4.7. Kolejność chronologiczna badań dla klasy IVA
5.4.7.1. Do laboratorium badawczego należy dostarczyć pięć próbek w postaci pasów lub arkuszy materiałów do oznakowania odblaskowego. W przypadku pasów ich długość musi wynosić co najmniej 3 metry; w przypadku arkuszy ich powierzchnia nie może być mniejsza niż 500 mm x 500 mm.
5.4.7.2. Próbki przeznaczone do badania muszą być reprezentatywne dla bieżącej produkcji i wytworzone zgodnie z zaleceniami producenta materiałów do oznakowania odblaskowego 2 .
5.4.7.3. Po weryfikacji zgodności ze specyfikacją ogólną (pkt 4) oraz specyfikacją kształtu i wymiarów (załącznik 5), a przed wykonaniem badań opisanych w załącznikach 6 i 7, próbki poddaje się badaniu odporności na działanie wysokich temperatur opisanemu w załączniku 8.
5.4.7.4. Pomiary fotometryczne i kolorymetryczne przeprowadzane mogą być na pięciu próbkach. Należy obliczyć wartości średnie.
5.4.7.5. Do pozostałych badań należy użyć próbek, które nie zostały poddane jeszcze żadnemu badaniu.
5.5. Wymogi techniczne dotyczące oznakowań odblaskowych klas D i E (symbole "D" i "E")
5.5.1. Każde oznakowanie odblaskowe klasy D i E musi spełnić wymogi dotyczące kontroli i badań opisane w pkt 5.5.3-5.5.5.
5.5.2. Na potrzeby homologacji wnioskodawca dostarcza:
5.5.2.1. Do laboratorium badawczego należy dostarczyć pięć próbek w postaci arkuszy materiałów do oznakowania odblaskowego. W przypadku arkuszy ich powierzchnia nie może być mniejsza niż 500 mm x 500 mm.
5.5.2.2. Próbki przeznaczone do badania muszą być reprezentatywne dla bieżącej produkcji i wytworzone zgodnie z zaleceniami producenta materiałów do oznakowania odblaskowego 3 .
5.5.3. Procedura badania
Każde oznakowanie odblaskowe klasy D i E musi spełnić wymogi dotyczące kontroli i badań opisane w pkt 5.5.5.
5.5.4. Maksymalne wartości współczynnika odblasku
Tabela 10:
Specyfikacja fotometryczna oznakowań wyróżniających lub grafik klasy D i klasy E: Minimalne wartości współczynnika odblasku R' [cd • m-2 • lx-1]
| Kąt obserwacji α [o] | Kąt oświetlenia β (°) | |||||
| α = 0,33° (20') | β1 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| β2 | 5 | 30 | 40 | 60 | ||
| Dowolna barwa | klasa D | 150 | 65 | 37 | 5 | |
| klasa E | 50 | 22 | 12 | 1 | ||
Uwaga: Jeżeli próbka jest opatrzona znakiem wskazującym orientację, wymagane wartości muszą być zachowane tylko w podanej orientacji. W przypadku próbek bez znaku wskazującego orientację wymagane wartości muszą być zachowane również w orientacji 0° i 90°.
5.5.5. Barwa światła odbitego od urządzenia
5.5.5.1. Odblaskowe oznakowania wyróżniające lub grafiki (klasy D i E) mogą mieć dowolną barwę.
5.5.6. Specyfikacja specjalna (badania) / odporność na działanie czynników zewnętrznych
5.5.6.1. W reklamach składających się z odblaskowych logo, oznakowań wyróżniających lub liter/znaków pisma należy zachować przyzwoitość.
Stosować do nich można materiały do oznakowania należące do klasy "D", jeśli całkowita powierzchnia odblaskowa jest mniejsza niż 2 m2; jeśli całkowita powierzchnia odblaskowa jest równa lub większa niż 2 m2, należy użyć materiału do oznakowania należącego do klasy "E" 4 .
5.5.6.2. Białe materiały do oznakowania odblaskowego, przeznaczone do stosowania jako tło w procesie drukowania pełnobarwnych logo i oznakowań klasy "E" w trakcie użytkowania, bez niezadrukowanych pustych powierzchni, mogą spełniać wymogi określone w załączniku 7 w odniesieniu do materiałów klasy "D" i muszą być oznaczone jako materiały klasy "D/E".
5.5.6.3. W zależności od rodzaju materiału do oznakowania odblaskowego, organy udzielające homologacji typu mogą zezwolić laboratoriom na pominięcie niektórych niepotrzebnych badań pod warunkiem, że wzmianka o takim pominięciu zostanie umieszczona w rubryce "Uwagi" formularza zawiadomienia o udzieleniu homologacji.
5.6. Wymogi techniczne dotyczące oznakowań odblaskowych klasy F oraz tablic wyróżniających odblaskowych klasy 5
5.6.1. Każde oznakowanie odblaskowe klasy F poddawane kontroli i badaniom musi spełniać następujące wymogi:
a) wymogi dotyczące wymiarów i kształtu określone w załączniku 5; oraz
b) wymogi fotometryczne i kolorymetryczne określone w pkt 5.6.4-5.6.5; oraz
c) wymogi fizyczne i mechaniczne określone w pkt 5.5.6.
5.6.2. Na potrzeby homologacji wnioskodawca dostarcza:
5.6.2.1. do laboratorium badawczego pięć próbek w postaci pasów lub arkuszy materiałów do oznakowania odblaskowego. W przypadku pasów ich długość musi wynosić co najmniej 3 metry; w przypadku arkuszy ich powierzchnia nie może być mniejsza niż 500 mm x 500 mm.
5.6.2.2. Próbki przeznaczone do badania muszą być reprezentatywne dla bieżącej produkcji i wytworzone zgodnie z zaleceniami producenta materiałów do oznakowania odblaskowego 5 .
Próbki bada się w kolejności chronologicznej wskazanej w pkt 5.6.4.
5.6.3. Procedura badania
Każde oznakowanie odblaskowe klasy F i klasy 5 musi spełnić wymogi dotyczące kontroli i badań opisane w pkt 5.6.4 i 5.6.5.
5.6.4. Minimalne wartości współczynnika odblasku
Specyfikacja fotometryczna oznakowań odblaskowych klasy F:
Tabela 11:
Minimalne wartości współczynnika odblasku R' [cd • m-2 • lx-1]
| Kąt obserwacji α [o] | Kąt oświetlenia β [o] | |||||
| α = 0,33 (20') | β1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| β2 | 5 | 20 | 30 | 40 | 60 | |
| Barwa | ||||||
| Biała | 450 | - | 200 | 95 | 16 | |
| Czerwona | 120 | 60 | 30 | 10 | - | |
Specyfikacja fotometryczna oznakowań odblaskowych klasy 5:
Tabela 11-2
Minimalne wartości współczynnika odblasku R' [cd • m-2 • lx-1]
| Kąt obserwacji α [o] | Kąt oświetlenia β [o] | ||||
| α = 0,33 (20') | β1 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| β2 | 5 | 30 | 40 | 60 | |
| Barwa | |||||
| Biała | 450 | 200 | 95 | 16 | |
| Czerwona | 120 | 30 | 10 | 2 | |
5.6.5. Barwa światła odbitego od urządzenia 5.6.5.1. Badanie barwy dziennej urządzenia odblaskowego przeprowadza się zgodnie z metodą opisaną w pkt 4.2.2.
5.6.5.2. Współrzędne trójchromatyczne odbijanego źródła światła muszą mieścić się w granicach określonych dla barwy czerwonej i barwy białej, jak określono w regulaminie ONZ nr 48.
5.6.5.3. Współczynnik luminancji ustalony zgodnie z pkt 4.2.2:
dla barwy czerwonej wynosi ≥ 0,03;
dla barwy białej wynosi ≥ 0,25.
5.6.6. Specyfikacja specjalna (badania) / odporność na działanie czynników zewnętrznych
5.6.6.1. Odporność na czynniki atmosferyczne
Egzemplarz poddaje się badaniu określonemu w załączniku 13.
5.6.6.2. Odporność na korozję
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 11.
5.6.6.3. Odporność na paliwa
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 9.
5.6.6.4. Odporność na działanie wysokich temperatur
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 6.
5.6.6.5. Odporność na czyszczenie
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 15.
5.6.6.6. Stabilność właściwości fotometrycznych
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 14.
5.6.6.7. Wodoszczelność
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 7.
5.6.6.8. Siła spoiwa (w przypadku materiałów przyczepnych)
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 16.
5.6.6.9. Zginanie
W przypadku próbek, które mają zostać przymocowane do podłoża elastycznego, to jest brezentu, przeprowadza się następujące badanie:
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 17.
5.6.7. W przypadku tablic:
Egzemplarz kompletnej tablicy poddaje się badaniu sztywności tablic określonemu w załączniku 19.
5.7. Wymogi techniczne dotyczące tablic wyróżniających odblaskowych klas 1, 2, 3 i 4
5.7.1. Urządzenia odblaskowe, o których mowa w niniejszym punkcie, muszą spełniać odpowiednie warunki, jeśli chodzi o:
a) wymogi dotyczące wymiarów i kształtu określone w załączniku 5; oraz
b) wymogi fotometryczne i kolorymetryczne określone w pkt 5.7.4-5.7.5;
c) wymogi fizyczne i mechaniczne określone w pkt 5.7.6.
5.7.2. Na potrzeby homologacji wnioskodawca dostarcza:
5.7.2.1. W celu przeprowadzenia różnych badań do laboratorium badawczego należy dostarczyć dwie duże tylne tablice wyróżniające ze wzorem szewronu dla samochodów ciężarowych i ciągników oraz dwie duże tylne tablice wyróżniające do przyczep i naczep (lub ich ekwiwalent w postaci mniejszych tablic).
5.7.2.2. Próbki przeznaczone do badania muszą być reprezentatywne dla bieżącej produkcji i wytworzone zgodnie z zaleceniami producenta materiałów lub urządzeń odblaskowych lub producenta materiałów lub urządzeń odblaskowych/fluorescencyjnych.
Próbki bada się w kolejności chronologicznej wskazanej w pkt 5.7.3.
5.7.3. Procedura badania
Wszystkie tablice wyróżniające odblaskowe klas 1, 2, 3 i 4: muszą spełnić wymogi dotyczące kontroli i badań opisane w załączniku 5.
5.7.3.1. Po weryfikacji zgodności ze specyfikacją ogólną (pkt 3) oraz specyfikacją kształtu i wymiarów (załącznik 5), a przed wykonaniem badań opisanych w załącznikach 6, 7 i 8, próbki poddaje się badaniu odporności na działanie wysokich temperatur opisanemu w załączniku 9 do niniejszego regulaminu.
5.7.3.2. Pomiary fotometryczne i kolorymetryczne przeprowadzane mogą być na tej samej próbce.
5.7.3.3. Do pozostałych badań należy użyć próbek, które nie zostały poddane jeszcze żadnemu badaniu.
5.7.4. Maksymalne wartości współczynnika odblasku
Specyfikacja fotometryczna tablic wyróżniających odblaskowych klas 1, 2, 3 i 4:
urządzenia klasy 1 i klasy 2 muszą spełniać wartości podane w tabeli 12 wyłącznie dla barwy żółtej,
urządzenia klasy 3 i klasy 4 - wartości podane w tabeli 12 dla barwy żółtej i czerwonej.
Tabela 12:
Minimalne wartości współczynnika odblasku R' [cd • m-2 • lx-1]
| Kąt obserwacji α['] | Kąt oświetlenia β [°] | ||||
| 20' | β1 | 0° | 0° | 0° | 0° |
| β2 | 5 ° | 30 ° | 40 ° | 60 ° | |
| Współczynnik R' | Barwa: Żółta | 300 | 180 | 75 | 10 |
| [cd • m-2 • lx-1] | Barwa: Czerwona | 10 | 7 | 4 | - |
5.7.4.1. Kąt naprzeciwległy przy próbce nie powinien przekraczać 80'.
5.7.5. Barwa światła odbitego od urządzenia
5.7.5.1. Badanie barwy urządzenia odblaskowego (barwa nocna) przeprowadza się zgodnie z metodą opisaną w pkt 4.2.1.
5.7.5.1.1. Współrzędne trójchromatyczne odbijanego źródła światła muszą mieścić się w granicach określonych dla barwy czerwonej i barwy żółtej, jak określono w regulaminie ONZ nr 48.
5.7.5.2. Badanie barwy urządzenia odblaskowego (barwa dzienna) przeprowadza się zgodnie z metodą opisaną w pkt 4.2.2.
5.7.5.2.1. Współrzędne trójchromatyczne odbijanego źródła światła muszą mieścić się w granicach określonych dla barwy czerwonej i barwy żółtej, jak określono w regulaminie ONZ nr 48.
5.7.5.2.2. Współczynnik luminancji β ustalony zgodnie z pkt 4.2.3:
a) dla barwy czerwonej wynosi ≥ 0,03;
b) dla barwy żółtej wynosi ≥ 0,16.
5.7.5.3. Badanie barwy materiału fluorescencyjnego przeprowadza się zgodnie z metodą opisaną w pkt 4.2.3.
5.7.5.3.1. Współrzędne trójchromatyczne odbijanego źródła światła muszą mieścić się w granicach określonych dla barwy, jak określono w regulaminie ONZ nr 48.
5.7.5.3.2. Współczynnik luminancji β ustalony zgodnie z pkt 4.2.3: dla barwy czerwonej wynosi ≥ 0,3.
5.7.5.4. Tylne tablice wyróżniające do pojazdów ciężkich i przyczep muszą składać się z materiałów lub urządzeń odblaskowych żółtych i odblaskowych czerwonych lub odblaskowych żółtych i fluorescencyjnych czerwonych.
5.7.6. Specyfikacja specjalna (badania) / odporność na działanie czynników zewnętrznych
5.7.6.1. Odporność na czynniki atmosferyczne
Egzemplarz poddaje się badaniu określonemu w załączniku 13.
5.7.6.2. Odporność na korozję
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 11.
5.7.6.3. Odporność na paliwa
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 9.
5.7.6.4. Odporność na działanie wysokich temperatur
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 6.
5.7.6.5. Odporność na czyszczenie
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 15.
5.7.6.6. Stabilność właściwości fotometrycznych
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 14.
5.7.6.7. Wodoszczelność
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 7.
5.7.6.8. Siła spoiwa (w przypadku materiałów przyczepnych)
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 16.
5.7.6.9. Zginanie
5.7.6.9.1. W przypadku próbek, które mają zostać przymocowane do podłoża elastycznego, to jest brezentu, przeprowadza się następujące badanie:
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 17.
5.7.6.9.2. W przypadku tablic:
Egzemplarz kompletnej tablicy poddaje się badaniu sztywności tablic określonemu w załączniku 19.
5.7.7. Kolejność chronologiczna badań dla klas 1, 2, 3 i 4
5.7.7.1. W celu przeprowadzenia różnych badań do laboratorium badawczego należy dostarczyć dwie duże tylne tablice wyróżniające ze wzorem szewronu dla samochodów ciężarowych i ciągników oraz dwie duże tylne tablice wyróżniające do przyczep i naczep (lub ich ekwiwalent w postaci mniejszych tablic).
5.7.7.2. Próbki przeznaczone do badania muszą być reprezentatywne dla bieżącej produkcji i wytworzone zgodnie z zaleceniami producenta materiałów lub urządzeń odblaskowych lub producenta materiałów lub urządzeń odblaskowych/fluorescencyjnych.
5.7.7.3. Po weryfikacji zgodności ze specyfikacją ogólną (pkt 4) oraz specyfikacją kształtu i wymiarów (załącznik 5), a przed wykonaniem badań opisanych w pkt 4.2 i 5.7.4 oraz w załączniku 8, próbki poddaje się badaniu odporności na działanie wysokich temperatur opisanemu w załączniku 6.
5.7.7.4. Pomiary fotometryczne i kolorymetryczne przeprowadzane mogą być na tej samej próbce.
5.7.7.5. Do pozostałych badań należy użyć próbek, które nie zostały poddane jeszcze żadnemu badaniu.
5.8. Wymogi techniczne dotyczące odblaskowych tablic wyróżniających do pojazdów wolnobieżnych
5.8.1. Urządzenia odblaskowe, o których mowa w niniejszym punkcie, muszą spełniać odpowiednie warunki, jeśli chodzi o:
a) wymogi dotyczące wymiarów i kształtu określone w załączniku 5; oraz
b) wymogi fotometryczne i kolorymetryczne określone w pkt 5.8.4-5.8.5; oraz
c) wymogi fizyczne i mechaniczne określone w załącznikach 9 oraz 11-13.
5.8.2. Na potrzeby homologacji wnioskodawca dostarcza:
5.8.2.1. W celu przeprowadzenia różnych badań do laboratorium badawczego dostarcza się pięć tylnych tablic wyróżniających pojazdów wolnobieżnych.
5.8.2.2. Próbki przeznaczone do badania muszą być reprezentatywne dla bieżącej produkcji i wytworzone zgodnie z zaleceniami producenta materiałów lub urządzeń odblaskowych i fluorescencyjnych (klasa 1) bądź wyłącznie fluorescencyjnych (klasa 2).
Próbki bada się w kolejności chronologicznej wskazanej w pkt 5.8.7.
5.8.3. Procedura badania
5.8.3.1. Każda odblaskowa tablica wyróżniająca do pojazdów wolnobieżnych musi spełnić wymogi dotyczące kontroli i badań opisane w załączniku 5.
5.8.3.2. Po weryfikacji zgodności ze specyfikacją ogólną (pkt 4) oraz specyfikacją kształtu i wymiarów (załącznik 5), a przed wykonaniem badań opisanych w pkt 4.2 i 5.7.4 oraz w załączniku 8, cztery próbki poddaje się badaniu odporności na działanie wysokich temperatur opisanemu w załączniku 6 do niniejszego regulaminu. Piątą próbkę zachowuje się do celów odniesienia podczas procedur badawczych.
5.8.3.3. Pomiary fotometryczne i kolorymetryczne przeprowadzane mogą być na tej samej próbce.
5.8.3.4. Do pozostałych badań należy użyć próbek, które nie zostały poddane jeszcze żadnemu badaniu.
5.8.4. Maksymalne wartości współczynnika odblasku
Specyfikacja fotometryczna tablic wyróżniających odblaskowych do pojazdów wolnobieżnych
5.8.4.1. W przypadku pomiaru opisanego w pkt 3 współczynnik odblasku R' w kandelach na m2 na luks (cd/m2/luks) całej powierzchni odblaskowej w stanie nowym musi odpowiadać co najmniej wartościom wskazanym w tabeli 13.
Tabela 13:
Minimalne wartości współczynnika odblasku R' [cd • m-2 • lx-1]
| Kąt obserwacji α | Kąt oświetlenia β | ||||
| 20' | β1 | 0° | 0° | 0° | 0° |
| β2 | 5 ° | 20 ° | 30 ° | 40 ° | |
| Współczynnik R' [cd • m-2 • lx-1] | R' krawędzi zewnętrznej (klasa 1, 2) | 120 | 60 | 30 | 10 |
| R' wewnętrznego trójkąta (klasa 2) | 10 | 7 | 4 | - | |
5.8.4.2. Kąt naprzeciwległy przy próbce nie powinien przekraczać 80'.
5.8.5. Barwa światła odbitego od urządzenia
5.8.5.1. Badanie barwy urządzenia odblaskowego (barwa nocna) przeprowadza się zgodnie z metodą opisaną w pkt 4.2.1.
5.8.5.1.1. Współrzędne trójchromatyczne odbijanego źródła światła muszą mieścić się w granicach określonych dla barwy, jak określono w regulaminie ONZ nr 48.
5.8.5.2. Badanie barwy urządzenia odblaskowego (barwa dzienna) przeprowadza się zgodnie z metodą opisaną w pkt 4.2.2.
5.8.5.2.1. Współrzędne trójchromatyczne odbijanego źródła światła muszą mieścić się w granicach określonych dla barwy czerwonej, jak określono w regulaminie ONZ nr 48.
5.8.5.2.2. Współczynnik luminancji β ustalony zgodnie z pkt 4.2.2 wynosi ≥ 0,03.
5.8.6. Specyfikacje kolorymetryczna
5.8.6.1. Tylne tablice wyróżniające do pojazdów wolnobieżnych i ich przyczep składają się z czerwonych materiałów lub urządzeń odblaskowych i fluorescencyjnych (klasa 1) bądź z czerwonych materiałów lub urządzeń wyłącznie odblaskowych (klasa 2).
5.8.7. Specyfikacja specjalna (badania) / odporność na działanie czynników zewnętrznych
5.8.7.1. Odporność na czynniki atmosferyczne
Egzemplarz poddaje się badaniu określonemu w załączniku 13.
5.8.7.2. Odporność na korozję
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 11.
5.8.7.3. Odporność na paliwa
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 9.
5.8.7.4. Odporność na działanie wysokich temperatur
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 6.
5.8.7.5. Odporność na czyszczenie
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 15.
5.8.7.6. Stabilność właściwości fotometrycznych
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 14.
5.8.7.7. Wodoszczelność
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 7.
5.8.7.8. Siła spoiwa (w przypadku materiałów przyczepnych)
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 16.
5.8.7.9. Zginanie
5.8.7.9.1. W przypadku próbek, które mają zostać przymocowane do podłoża elastycznego, to jest brezentu, przeprowadza się następujące badanie:
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 17.
5.8.7.9.2. W przypadku tablic:
Egzemplarz kompletnej tablicy poddaje się badaniu sztywności tablic określonemu w załączniku 19.
5.8.8. Kolejność chronologiczna
5.8.8.1. W celu przeprowadzenia różnych badań do laboratorium badawczego dostarcza się pięć tylnych tablic wyróżniających pojazdów wolnobieżnych.
5.8.8.2. Próbki przeznaczone do badania muszą być reprezentatywne dla bieżącej produkcji i wytworzone zgodnie z zaleceniami producenta materiałów lub urządzeń odblaskowych i fluorescencyjnych (klasa 1) bądź wyłącznie fluorescencyjnych (klasa 2).
5.8.8.3. Po weryfikacji zgodności ze specyfikacją ogólną (pkt 4) oraz specyfikacją kształtu i wymiarów (załącznik 5), a przed wykonaniem badań opisanych w pkt 4.2 i 5.7.4 oraz w załączniku 8, cztery próbki poddaje się badaniu odporności na działanie wysokich temperatur opisanemu w załączniku 6. Piątą próbkę zachowuje się do celów odniesienia podczas procedur badawczych.
5.8.8.4. Pomiary fotometryczne i kolorymetryczne przeprowadzane mogą być na tej samej próbce.
5.8.8.5. Do pozostałych badań należy użyć próbek, które nie zostały poddane jeszcze żadnemu badaniu.
5.9. Wymogi techniczne dotyczące trójkątów ostrzegawczych typu 1 i 2
5.9.1. Urządzenia odblaskowe, o których mowa w niniejszym punkcie, muszą spełniać odpowiednie warunki, jeśli chodzi o:
a) wymogi dotyczące wymiarów i kształtu określone w załączniku 5; oraz
b) wymogi fotometryczne i kolorymetryczne określone w pkt 5.9.4-5.9.5; oraz
c) wymogi fizyczne i mechaniczne określone w załącznikach 7, 9, 12, 13 i 20.
5.9.2. Na potrzeby homologacji wnioskodawca dostarcza:
5.9.2.1. cztery próbki trójkąta ostrzegawczego i co najmniej dwie osłony ochronne, jeżeli przednie trójkąty ostrzegawcze mają być zaopatrzone w osłony ochronne;
5.9.2.2. dwie próbki ego materiału fluorescencyjnego lub fluorescencyjno-odblaskowego, na których można nanieść kwadrat o wymiarach 100 x 100 mm i które są w pełni reprezentatywne dla materiału zastosowanego w tych samych warunkach do tego samego materiału podstawowego, jaki jest używany w przypadku przedniego trójkąta ostrzegawczego;
5.9.2.3. w przypadku typów trójkąta ostrzegawczego różniących się tylko nazwą handlową lub znakiem towarowym od typu, który był już homologowany, wystarczy przedstawić:
5.9.2.3.1. oświadczenie producenta trójkąta ostrzegawczego, że przedkładany typ jest (z wyjątkiem nazwy handlowej lub znaku towarowego) identyczny i jest produkowany przez tego samego producenta co typ posiadający już homologację, który można zidentyfikować na podstawie przydzielonego numeru homologacji;
5.9.2.3.2. dwie próbki opatrzone nową nazwą handlową lub znakiem towarowym lub równoważną dokumentację.
Próbki bada się w kolejności chronologicznej wskazanej w pkt 5.9.6.
5.9.3. Procedura badania
Każdy trójkąt ostrzegawczy oraz jego ewentualna osłona ochronna muszą spełnić wymogi dotyczące kontroli i badań opisane w załączniku 5.
5.9.4. Minimalne wartości współczynnika odblasku
Wymogi fotometryczne dla trójkątów ostrzegawczych typu 1 i 2
5.9.4.1. W przypadku dokonywania pomiaru opisanego w pkt 5.9.4.1.1 i załączniku 4 pkt 2, 3 i 4 wartości współczynnika światłości całej powierzchni odblaskowej w stanie nowym muszą odpowiadać co najmniej wartościom wskazanym w tabeli 14.
5.9.4.1.1. Do celów tego pomiaru przyjmuje się, że kierunek oświetlenia H = V = Θ dla trójkąta ostrzegawczego w jego położeniu użytkowym jest równoległy do płaszczyzny podstawy i pionowy do dolnego boku trójkąta, który z kolei jest równoległy do wspomnianej płaszczyzny podstawy.
5.9.4.2. Urządzenia odblaskowe oraz materiały fluorescencyjno-odblaskowe
Tabela 14:
Minimalne wartości współczynnika światłości [mcd.lx-1]
| Kąty oświetlenia β | ||||
| Pionowy V (β1) | 0° | ±20 ° | 0° | 0° |
| Poziomy H (β2) | 0° lub ±5° | 0° | ±30 ° | ±40 ° |
| Kąty rozproszenia 20' | 8 000 | 4 000 | 1 700 | 600 |
| Kąty rozproszenia 1°30' | 600 | 200 | 100 | 50 |
5.9.4.2.1. Współczynnik światłości mierzony na losowo wybranych fragmentach o długości 50 mm urządzenia odblaskowego musi mieścić się między wartościami ekstremalnymi o stosunku nieprzekraczającym 3. Fragmenty te są mieszczą się pomiędzy prostopadłymi opuszczonymi z wierzchołków wewnętrznego trójkąta do boków wspomnianego trójkąta. Wymóg ten stosuje się do kąta rozproszenia 20' oraz do kątów oświetlenia V = 0°, H = 0° lub ±5° oraz V = ±20°, H = 0°.
5.9.4.2.2. Zróżnicowanie luminancji przy kątach oświetlenia V = 0°, H = ±30° oraz V = 0°, H = ±40° jest dopuszczalne, pod warunkiem że trójkątny kształt pozostaje wyraźnie rozpoznawalny, dla kąta rozproszenia 20' i oświetlenia wynoszącego około 1 luks.
5.9.4.2.3. Pomiary, o których mowa powyżej, przeprowadza się metodą opisaną w załączniku 4 pkt 3.
5.9.5. Specyfikacja kolorymetryczna
5.9.5.1. Urządzenia odblaskowe
5.9.5.1.1. Urządzenia odblaskowe muszą być wykonane z materiału barwionego na czerwono w masie.
5.9.5.1.2. Badanie barwy urządzenia odblaskowego (barwa nocna) przeprowadza się zgodnie z metodą opisaną w pkt 4.2.1, a współrzędne trójchromatyczne odbijanego źródła światła czerwonego muszą mieścić się w następujących granicach:
Tabela 15:
Współrzędne barwy urządzenia odblaskowego (barwa nocna)
| Punkt | 1 | 2 | 3 | 4 |
| x | 0,712 | 0,735 | 0,589 | 0,625 |
| y | 0,258 | 0,265 | 0,376 | 0,375 |
5.9.5.2. Materiały fluorescencyjne
5.9.5.2.1. Materiały fluorescencyjne muszą być barwione w masie albo mieć formę oddzielnych powłok nałożonych na powierzchnię trójkąta.
5.9.5.2.2. Badanie barwy materiałów fluorescencyjnych (barwa dzienna) trójkąta ostrzegawczego typu 1 lub typu 2 przeprowadza się zgodnie z metodą opisaną w pkt 4.2.3, a barwa materiału w stanie nowym musi znajdować się wewnątrz obszaru, którego punkty narożne wyznacza się za pomocą następujących współrzędnych określonych w tabeli 16:
Tabela 16:
Współrzędne barwy materiałów fluorescencyjnych (barwa dzienna)
| Punkt | 1 | 2 | 3 | 4 |
| x | 0,570 | 0,506 | 0,595 | 0,690 |
| y | 0,430 | 0,404 | 0,315 | 0,310 |
5.9.5.2.3. Badanie współczynnika luminancji materiałów fluorescencyjnych przeprowadza się zgodnie z metodą opisaną w pkt 4.3.
Współczynnik luminancji uwzględniający luminancję wytworzoną poprzez odbicie i fluorescencję musi wynosić:
a) dla trójkąta ostrzegawczego typu 1 - nie mniej niż 30 %; oraz
b) dla trójkąta ostrzegawczego typu 2 - nie mniej niż 25 %.
5.9.5.3. Najwyższa wartość współrzędnej trójchromatycznej y zmierzona zgodnie z pkt 4.2.1 (barwa nocna) musi być równa lub mniejsza od najwyższej wartości współrzędnej trójchromatycznej y zmierzonej zgodnie z pkt 4.2.2 (barwa dzienna).
5.9.6. Specyfikacja specjalna (badania) / odporność na działanie czynników zewnętrznych
5.9.6.1. Odporność na czynniki atmosferyczne
Egzemplarz poddaje się badaniu określonemu w załączniku 13.
5.9.6.2. Odporność na paliwa
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 9.
5.9.6.3. Odporność na działanie wysokich temperatur
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 20.
5.9.6.4. Wodoszczelność
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 7.
5.9.6.5. Badanie stabilności wiatrowej
Egzemplarz kompletnej tablicy poddaje się badaniu sztywności tablic określonemu w załączniku 20.
5.9.6.6. Badanie prześwitu do podłoża
Egzemplarz jednostki badanej poddaje się badaniu określonemu w załączniku 20.
5.9.7. Kolejność chronologiczna
5.9.7.1. Wymagania ogólne
5.9.7.1.1. Na potrzeby uzyskania homologacji wnioskodawca przedkłada próbki, jak określono w pkt 3.1.
5.9.7.1.2. Po weryfikacji zgodności ze specyfikacją ogólną (pkt 4) oraz specyfikacją kształtu i wymiarów (załącznik 5 rysunek A5-VIII lub A5-IX) wszystkie próbki poddaje się badaniu odporności na działanie wysokich temperatur (załącznik 6) i analizuje po pozostawieniu na co najmniej jedną godzinę.
5.9.7.1.3. Wartość współczynnika światłości dla czterech przedłożonych próbek trójkątów ostrzegawczych jest mierzona pod kątem obserwacji 20' i pod kątem oświetlenia przy elementach V = 0°, H = ±5°; badanie to przeprowadza się zgodnie z metodą opisaną w pkt 4.
5.9.7.1.4. Dwie próbki o najmniejszej i największej wartości współczynnika światłości w badaniach, o których mowa w pkt 5.9.7.1.3, poddaje się następnie poniższym badaniom:
5.9.7.1.4.1. pomiar wartości współczynnika światłości w odniesieniu do kątów obserwacji i oświetlenia, o których mowa w pkt 5.9.4, zgodnie z metodą opisaną w pkt 4;
5.9.7.1.4.2. badanie barwy odblaskowego światła zgodnie z pkt 4.2. na danej próbce o najwyższym współczynniku światłości;
5.9.7.1.4.3. badanie prześwitu do podłoża zgodnie z załącznikiem 20 pkt 1;
5.9.7.1.4.4. badanie wytrzymałości mechanicznej zgodnie z załącznikiem 20 pkt 2.
5.9.7.1.5. Jedną próbkę inną niż próbki, o których mowa w pkt 5.9.7.1.4, poddaje się poniższym badaniom:
5.9.7.1.5.1. badanie wodoszczelności urządzenia odblaskowego zgodnie z załącznikiem 7 lub, w stosownych przypadkach, tylnej powierzchni urządzenia odblaskowego pokrytej od wewnątrz materiałem odbijającym światło, zgodnie z załącznikiem 7.
5.9.7.1.6. Drugą próbkę inną niż próbki, o których mowa w pkt 5.9.7.1.4, poddaje się poniższym badaniom:
5.9.7.1.6.1. badanie odporności na wodę zgodnie z załącznikiem 7;
5.9.7.1.6.2. badanie odporności na paliwa zgodnie z załącznikiem 9;
5.9.7.1.6.3. badanie stabilności wiatrowej zgodnie z załącznikiem 20.
5.9.7.1.7. Po wykonaniu badań określonych w pkt 5.9.7.1.4 dwie próbki przedłożone zgodnie z pkt 3.1 poddaje się poniższym badaniom:
5.9.7.1.7.1. badanie barwy zgodnie z pkt 4.2;
5.9.7.1.7.2. badanie współczynnika luminancji zgodnie z pkt 4.3;
5.9.7.1.7.3. badanie odporności na czynniki atmosferyczne zgodnie z załącznikiem 13.
6. PRZEPISY PRZEJŚCIOWE
6.1 Wymagania ogólne
6.1.1. Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin nadal muszą uznawać homologacje typu urządzeń udzielone na podstawie wszelkich wcześniejszych serii poprawek do niniejszego regulaminu, których nie dotyczą zmiany wprowadzone najnowszą serią poprawek.
W celu weryfikacji wskaźnik zmian mający zastosowanie do danego urządzenia nie może różnić się od wskaźnika zmian określonego w najnowszej serii poprawek.
6.1.2. Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin nie mogą odmówić rozszerzenia homologacji typu udzielonych zgodnie z wszelkimi poprzednimi seriami poprawek do niniejszego regulaminu.
Pomiary fotometryczne urządzeń odblaskowych i materiałów do oznakowania
1.1. Podczas pomiaru współczynnika światłości urządzenia odblaskowego dla kąta β, dla którego V = H = 0°, należy upewnić się czy niewielki obrót urządzenia daje efekt odbicia lustrzanego. Jeżeli efekt taki występuje, odczytu dokonuje się dla kąta β, dla którego V = ± 5°, H = 0°. Przyjęte położenie odpowiada minimalnemu współczynnikowi światłości w jednym z tych położeń.
1.2. W przypadku kąta oświetlenia β, dla którego V = H = 0°, lub kąta określonego w pkt 5 niniejszego regulaminu oraz kąta rozproszenia 20' urządzenia odblaskowe, które nie posiadają oznaczenia "TOP", są obracane względem swoich osi odniesienia do położenia minimalnego współczynnika światłości, który musi odpowiadać wartości określonej w pkt 5 niniejszego regulaminu. W przypadku gdy współczynnik światłości mierzony jest dla innych kątów oświetlenia i rozproszenia, urządzenie odblaskowe umieszcza się w położeniu odpowiadającym wartości ε. Jeżeli podane wartości nie są uzyskane, urządzenie może być obrócone względem swojej osi odniesienia o ± 5° pozycji stosunku do tego położenia.
1.3. W przypadku kąta oświetlenia β, dla którego V = H = 0°, lub kąta określonego w pkt 4 niniejszego regulaminu oraz kąta rozproszenia 20' urządzenia odblaskowe oznaczone "TOP" są obracane względem swoich osi o ±5°. W trakcie obrotu współczynnik światłości nie może przyjąć wartości niższej niż zalecana dla wszelkich położeń urządzenia.
1.4. Jeżeli dla kierunku V = H = 0° i dla ε = 0° współczynnik światłości przewyższa określoną wartość o 50 procent lub więcej, wszelkie pomiary dla wszystkich kątów oświetlenia i rozproszenia są określone dla ε = 0°.
2. DEFINICJE
Definicje wyjaśniono na rysunkach A4-I do A4-V.
3. SPECYFIKACJA WYMIAROWA I FIZYCZNA DLA FOTOMETRII URZĄDZEŃ ODBLASKOWYCH
3.1. Należy stosować układ kątowy CIE pokazany na rysunku A4-I.
Odpowiednią podporę (goniometr) przedstawiono na rysunku A4-II.
3.2. Na potrzeby badania odblasku urządzenia odblaskowe są oświetlane wzorcowym iluminantem A według CIE (ISO 11664-2:2007(E)/CIE S 014-2/E:2006) i mierzone zgodnie z opisem w załączniku 4.
3.3. Geometrię pomiarową opisano na rysunku A4-I i określono następujące wartości graniczne:
Średnica kątowa źródła - δ ≤ 10'
Średnica kątowa urządzenia pomiarowego - γ ≤ 10'
Średnica kątowa oświetlanej powierzchni - η ≤ 80'
3.4. W trakcie pomiarów fotometrycznych należy unikać odbić zakłócających przy pomocy odpowiedniej osłony.
3.5. Odległość pomiarowa musi być wybrana w takim porządku, aby przestrzegane były co najmniej wartości graniczne dla kątów □ , □ □ oraz □ pokazanych na rysunku A4-IV, ale nie może być mniejsza niż odległość 10 m lub jej optyczny odpowiednik.
Wartości odblaskowe ustala się za pomocą geometrii pomiarowej, jak opisano powyżej, przy urządzeniu odblaskowym ustawionym w odległości co najmniej 10 m przed środkiem odniesienia każdego urządzenia odblaskowego, prostopadle do osi pomiarowej przechodzącej przez źródło systemu gonio(foto)metrycznego.
3.6. Oświetlenie urządzenia odblaskowego
Oświetlenie na powierzchni użytkowej urządzenia odblaskowego, mierzone prostopadle do padającego światła, musi być wystarczająco jednolite. Sprawdzenie tego warunku wymaga elementu pomiarowego, którego powierzchnia czuła jest nie większa niż jedna dziesiąta badanej powierzchni. Zróżnicowanie wartości oświetlenia musi być zgodne z następującym warunkiem:
3.7. Temperatura barwowa i rozkład widmowy źródła
Źródło stosowane do oświetlania urządzenia odblaskowego musi jak najwierniej reprezentować iluminant A według CIE, zarówno pod względem temperatury barwowej, jak i rozkładu widmowego mocy.
3.8. Głowica fotometryczna (element pomiarowy)
3.8.1. Głowicę fotometryczną koryguje się do wartości widmowej skuteczności świetlnej obserwatora fotometrycznego CIE normalnego w zakresie widzenia fotopowego.
3.8.2. Urządzenie nie może wykazywać wyczuwalnej zmiany czułości lokalnej w obrębie powierzchni otworu; w przeciwnym razie należy dodać odpowiednie elementy, np. zastosować okno dyfuzyjne w pewnej odległości przed powierzchnią czułą.
3.8.3. Doświadczenie pokazało, że nieliniowość głowic fotometrycznych może stanowić problem w przypadku bardzo małych ilości światła, które są regułą w fotometrii urządzeń odblaskowych. Zaleca się sprawdzenie przy porównywalnych poziomach oświetlenia na głowicy fotometrycznej.
3.9. Wpływ odbicia regularnego
Wielkość i rozkład odbicia regularnego od powierzchni światła odblaskowego zależy od płaskości i połysku powierzchni. Zasadniczo najlepszym sposobem uniknięcia odbicia regularnego jest umieszczenie osi odniesienia w taki sposób, aby odbicie regularne było kierowane w stronę źródła naprzeciwko głowicy fotometrycznej (np. przy β1 = -5°).
4. Środki ostrożności przy pomiarze fotometrii odblasku
4.1. Światło resztkowe i rozproszone
4.1.1. Przy pomiarze bardzo niskich poziomów światła konieczne są specjalne środki ostrożności w celu zminimalizowania błędów spowodowanych światłem rozproszonym. Tło próbki i ramy uchwytu na próbkę powinny być barwy czarnej matowej, a pole widzenia głowicy fotometrycznej i rozproszenie światła zarówno z próbki, jak i ze źródła powinno być w jak największym stopniu ograniczone.
4.1.2. Zarówno próbka, jak i głowica fotometryczna muszą być zabezpieczone osłonami przed odbiciami od podłogi i ścian, które występują podczas badań na stosunkowo długich odległościach. Należy bezwzględnie sprawdzić głowicą fotometryczną obecność źródeł światła rozproszonego.
4.1.3. Cenną pomocą w zmniejszaniu ilości światła rozproszonego w laboratorium jest wykorzystanie jako źródła światła układu optycznego typu diaskopu. Można przy tym zastosować przysłonę irysową lub otwory o odpowiedniej wielkości w systemie optycznym, aby ograniczyć oświetlaną powierzchnię próbki do minimalnego rozmiaru niezbędnego do zapewnienia jednolitego oświetlenia na próbce.
4.1.4. Należy zawsze uwzględniać resztkowe światło rozproszone, mierząc je, gdy próbka jest pokryta nieprzezroczystą matową czarną powierzchnią, czarnym papierem składanym w harmonijkę o tej samej wielkości i kształcie lub odpowiednio ustawioną czarną powierzchnią zwierciadlaną wyposażoną w pułapkę świetlną. Wartość tę należy odjąć od wartości zmierzonej na urządzeniu odblaskowym.
4.2. Stabilność aparatury
4.2.1. Źródło światła i głowica fotometryczna powinny zachować stabilność przez cały okres badania. W tym okresie temperatura otoczenia w laboratorium nie powinna się znacząco zmieniać, ponieważ czułość i dostosowanie do funkcji V (□ ) większości głowic fotometrycznych zmienia się wraz z temperaturą. Przed rozpoczęciem pomiarów należy zawsze zapewnić wystarczająco dużo czasu na ustabilizowanie się aparatury.
4.2.2. Zasilanie źródła światła powinno być odpowiednio ustabilizowane, tak aby światłość lampy mogła zostać zachowana przez cały czas trwania badania z dokładnością wymaganą dla pracy.
4.2.3. Użyteczna kontrola ogólnej stabilności fotometru refleksyjnego podczas serii badań polega na dokonywaniu okresowych pomiarów wartości współczynnika światłości dla stabilnego wzorca odniesienia.
4.2.4. Inną techniką jest włączenie do aparatury detektora pomocniczego w celu sprawdzania lub monitorowania strumienia źródła światła. Chociaż strumień z detektora pomocniczego można sprawdzić pod kątem wszelkich zmian odczytu, użytecznym udoskonaleniem jest wykorzystanie strumienia do elektronicznej modyfikacji czułości głównej głowicy fotometru refleksyjnego i automatycznej kompensacji zmian strumienia świetlnego źródła.
4.3. Opis goniometru
Na rysunku A4-II przedstawiono goniometr, który można zastosować do pomiarów odblasku w układzie geometrii CIE, odpowiadający definicji zawartej w pkt 2.3 niniejszego regulaminu. Na potrzeby rysunku przyjęto, iż głowica fotometryczna (O) znajduje się pionowo nad źródłem (I). Oś pierwsza pokazana jest jako stała, pozioma i prostopadła do półpłaszczyzny obserwacji. Zastosować można dowolny układ części składowych równoważny układowi przedstawionemu.
Rysunek A4-I
Układ współrzędnych CIE
Na rysunku A4-I przedstawiono układ kątowy CIE do określania i pomiaru parametrów urządzeń odblaskowych i materiałów do oznakowania. Oś pierwsza jest prostopadła do płaszczyzny zawierającej oś obserwacji i oś oświetlenia. Oś druga jest prostopadła zarówno do osi pierwszej, jak i do osi odniesienia.
Rysunek A4-II
Mechanizm goniometru odzwierciedlający układ kątowy CIE
Rysunek A4-II przedstawia mechanizm goniometru odzwierciedlający układ kątowy CIE do określania i pomiaru parametrów urządzenia odblaskowego i materiałów do oznakowania. Wszystkie osie, kąty i kierunki obrotu przedstawiono jako dodatnie.
Uwagi:
a) Główną osią stałą jest oś oświetlenia.
b) Oś pierwsza jest stała i prostopadła do płaszczyzny zawierającej oś obserwacji i oś oświetlenia.
c) Oś odniesienia jest umocowana w urządzeniu odblaskowym i ulega przemieszczeniu w zależności od ß1 i ß2.
Rysunek A4-III
Rozkład odblaskowego światła w urządzeniu odblaskowym
Rysunek A4-IV
Geometria pomiarowa do pomiaru urządzenia odblaskowego
Do celów niniejszego regulaminu wyznacza się następujące wartości graniczne:
δ ≤ 10'
γ ≤ 10'
η ≤ 80'
Rysunek A4-V
Układ sprzętu badawczego dla urządzeń odblaskowych klas IA, IB, IIIA, IIIB, IVA
Widok z boku
Symbole i zespoły
A = Powierzchnia świetlna urządzenia odblaskowego (cm2)
C = Środek odniesienia
NC = Oś odniesienia
Rr = Odbiornik, obserwator lub urządzenie pomiarowe
Cr = Środek odbiornika
Ør = Średnica odbiornika Rr, jeżeli jest okrągły (w cm)
Se = Źródło oświetlenia
Cs = Środek źródła oświetlenia
Øs = Średnica źródła oświetlenia (w cm)
De = Odległość między środkiem Cs a środkiem C (w m)
D'e = Odległość między środkiem Cr a środkiem C (w m)
Uwaga: Na ogół De i D'e są bardzo do siebie zbliżone i w normalnych warunkach obserwacji można założyć, że De = D'e.
D = Odległość obserwacji powierzchni świetlnej, która wydaje się ciągła z większej odległości niż odległość obserwacji
α = Kąt rozproszenia
β = Kąt oświetlenia. W stosunku do linii CsC, która jest zawsze pozioma, kąt ten poprzedzony jest znakami - (lewo), + (prawo), + (góra) lub - (dół), zgodnie z położeniem źródła Se w stosunku do osi NC, patrząc w kierunku urządzenia odblaskowego. W przypadku kierunku wyznaczonego przez dwa kąty - pionowy i poziomy, kąt pionowy zawsze podaje się w pierwszej kolejności.
Γ = Średnica kątowa urządzenia pomiarowego Rr widziana z punktu C
δ = Średnica kątowa źródła Se widziana z punktu C
ε = Kąt obrotu. Kąt jest dodatni, gdy obrót jest zgodny z ruchem wskazówek zegara, patrząc od strony
powierzchni świetlnej. Jeżeli na urządzeniu znajduje się oznaczenie "TOP", to tak oznaczone położenie przyjmuje się jako początkowe.
E = Oświetlenie urządzenia odblaskowego (w luksach)
CIL = Współczynnik światłości (w milikandelach/luks)
Kąty wyrażane są w stopniach i minutach.
Specyfikacje kształtu i wymiarów
1.1. Kształt powierzchni świetlnych musi być prosty i nie może być z normalnej odległości obserwacji mylony z trójkątem.
1.2. Niezależnie od poprzedniego punktu 1.1 dopuszcza się kształt przypominający litery lub cyfry w prostej formie O, I, U lub 8.
2. KSZTAŁT I WYMIARY URZĄDZEŃ ODBLASKOWYCH KLASY IIIA I IIIB (ZOB. DODATEK DO NINIEJSZEGO ZAŁĄCZNIKA)
2.1. Powierzchnie świetlne urządzeń odblaskowych klas IIIA i IIIB muszą mieć kształt trójkąta równobocznego. W przypadku umieszczenia w rogu słowa "TOP" wierzchołek tego rogu musi być skierowany w górę.
2.2. Powierzchnia świetlna może w swoim środku zawierać trójkątną płaszczyznę nieodblaskową, której boki są równoległe do boków trójkąta zewnętrznego.
2.3. Powierzchnia świetlna może być ciągła lub nieciągła. W każdym z tych przypadków najmniejsza odległość między dwoma przylegającymi optycznymi zestawami odblaskowymi nie może przekraczać 15 mm.
2.4. Powierzchnia świetlna urządzenia odblaskowego jest uznawana za ciągłą, gdy krawędzie powierzchni świetlnych przylegających niezależnych zestawów optycznych są równoległe i gdy te zestawy są równomiernie rozłożone na całej ciągłej powierzchni trójkąta.
2.5. Gdy powierzchnia świetlna nie jest ciągła, liczba niezależnych optycznych zestawów odblaskowych wraz z zestawami narożnymi jest nie mniejsza niż cztery dla każdego boku trójkąta.
2.5.1. Oddzielne optyczne zestawy odblaskowe nie są wymienne, chyba że składają się z urządzeń odblaskowych klasy IA.
2.6. Zewnętrzne krawędzie powierzchni świetlnych trójkątnych urządzeń odblaskowych klasy IIIA i IIIB mają długość 150-200 mm. Dla urządzeń typu wydrążonego trójkąta szerokość boków mierzona pod kątem prostym do nich wynosi co najmniej 20 % długości skutecznej między krańcami powierzchni świetlnej.
3. KSZTAŁT I WYMIARY URZĄDZEŃ ODBLASKOWYCH KLASY IVA
3.1. Kształt powierzchni emitujących światło nie może być z normalnej odległości obserwacji mylony z trójkątem. Dopuszcza się jednak kształt przypominający litery lub cyfry w prostej formie O, I, U lub 8.
3.2. Powierzchnia emitująca światło urządzenia odblaskowego musi wynosić co najmniej 25 cm2.
3.3. Zgodność z powyższą specyfikacją potwierdza się w drodze oględzin.
Rysunek A5-I
Światła odblaskowe do przyczep - klasy IIIA i IIIB
Uwaga: Powyższe szkice mają jedynie charakter przykładów.
4. KSZTAŁT I WYMIARY OZNAKOWAŃ ODBLASKOWYCH BOCZNYCH I TYLNYCH Z PASAMI
4.1. Wymagania ogólne
Oznakowania muszą być wykonane z pasów materiału odblaskowego.
4.2. Wymiary
4.2.1. Szerokość materiału do oznakowania bocznego lub tylnego musi wynosić 50 mm +10/-0 mm.
4.2.2. Każdy element materiału do oznakowania odblaskowego musi być na tyle długi, by widoczny był na nim co najmniej jeden znak homologacji.
5. OZNAKOWANIA BOCZNE, TYLNE LUB PRZEDNIE Z PASAMI (KLASA F) ORAZ TABLICE WYRÓŻNIAJĄCE ODBLASKOWE KLASY 5
5.1. Wymagania ogólne
Oznakowania muszą być wykonane z pasów materiału odblaskowego.
5.2. Wymiary
5.2.1. Materiały odblaskowe klasy F i klasy 5 składają się z czerwonych i białych ukośnych pasów biegnących w dół pod kątem 45° ± 1°, jak pokazano odpowiednio na rysunkach A5-II, A5-III i A5-IV. Standardowa powierzchnia podstawowa to kwadrat o długości 141 mm ± 1 mm, podzielony przekątnie na białą połowę i czerwoną połowę, stanowiący jedną powierzchnię standardową, jak pokazano na rysunku A5-II.
5.2.2. Minimalna długość elementu materiału do oznakowania odblaskowego musi obejmować co najmniej dziewięć standardowych powierzchni, jak opisano w pkt 5.2.1, na dużych pojazdach o dostępnej przestrzeni montażowej, ale może być zmniejszona do minimum czterech standardowych powierzchni w przypadku pojazdów o ograniczonej przestrzeni montażowej.
Rysunek A5-II
Oznakowanie materiału odblaskowego klasy F (element standardowy)
Rysunek A5-III
Oznakowanie materiału odblaskowego klasy F
Rysunek A5-IV
Oznakowanie materiału odblaskowego klasy 5
6. KSZTAŁT I WYMIARY ODBLASKOWYCH/FLUORESCENCYJNYCH TYLNYCH TABLIC WYRÓŻNIAJĄCYCH
6.1. Kształt
Tablice, które mają być montowane z tyłu pojazdu, muszą mieć kształt prostokątny.
6.2. Wzór
Tablice, które mają być montowane na przyczepach i naczepach, muszą mieć żółte odblaskowe tło z czerwonym fluorescencyjnym lub odblaskowym obramowaniem.
Tablice przeznaczone do montażu na pojazdach nieprzegubowych (ciągnikach lub samochodach ciężarowych) muszą być typu szewronowego z naprzemiennymi, ukośnymi pasami żółtych odblaskowych oraz czerwonych fluorescencyjnych lub odblaskowych materiałów lub urządzeń.
6.3. Wymiary
Minimalna łączna długość zestawu tylnych tablic wyróżniających składających się tylko z jednej, dwóch lub czterech tablic wyróżniających z materiałami odblaskowymi i fluorescencyjnymi wynosi 1 130 mm, a maksymalna długość całkowita wynosi 2 300 mm.
6.3.1. Szerokość tylnej tablicy wyróżniającej wynosi:
w przypadku samochodów ciężarowych i ciągników: 140 ± 10 mm;
w przypadku przyczep i naczep:
.
6.3.2. Długość każdej tylnej tablicy wyróżniającej w zestawie składającym się z dwóch tablic dla samochodów ciężarowych i ciągników, jak pokazano na rysunkach A5-V i A5-VI, może zostać zmniejszona do minimum 130 mm, pod warunkiem że szerokość zwiększona jest tak, aby powierzchnia każdego oznakowania wynosiła co najmniej 735 cm2, nie przekraczała 1 725 cm2, a tablice wyróżniające były prostokątne.
6.3.3. Szerokość czerwonego fluorescencyjnego obramowania tylnych tablic wyróżniających do przyczep i naczep wynosi 40 mm ± 1 mm.
6.3.4. Nachylenie ukośnych pasów na taśmie szewronowej wynosi 45° ± 5°. Szerokość pasów wynosi 100 mm ± 2,5 mm.
Zalecane kształty, wzory i cechy wymiarowe przedstawiono na rysunku A5-V.
6.3.5. Tylne tablice wyróżniające dostarczane w zestawach muszą składać się z pasujących par.
Rysunek A5-V:
Tylne tablice wyróżniające (klasa 1 i klasa 3)
Rysunek A5-VI
Tylne tablice wyróżniające (klasa 2 i klasa 4)
7. KSZTAŁT I WYMIARY ODBLASKOWYCH/FLUORESCENCYJNYCH (KLASA 1) LUB WYŁĄCZNIE ODBLASKOWYCH (KLASA 2) TYLNYCH TABLIC WYRÓŻNIAJĄCYCH POJAZDÓW WOLNOBIEŻNYCH
7.1. Kształt
Tablice mają kształt trójkąta równobocznego o ściętych wierzchołkach i montowane są na tylnej części pojazdów wolnobieżnych jednym wierzchołkiem do góry.
7.2. Wzór
Tylne tablice wyróżniające pojazdów wolnobieżnych mają czerwony fluorescencyjny środek i czerwone odblaskowe obwódki wykonane z odblaskowego arkusza lub powłoki bądź z reflektorów rogowych (klasa 1). Tylne tablice wyróżniające pojazdów wolnobieżnych klasy 2 mają odblaskowy środek.
7.3. Wymiary
Długość podstawy wewnętrznego trójkąta fluorescencyjnego (klasa 1) lub trójkąta odblaskowego (klasa 2) wynosi: nie mniej niż 350 mm i nie więcej niż 365 mm. Minimalna szerokość emitującej światło powierzchni czerwonej obwódki odblaskowej wynosi 45 mm, a maksymalna 48 mm. Parametry te zilustrowano w przykładzie na rysunku A5-VI.
Rysunek A5-VII
Przykład tablicy pojazdu wolnobieżnego
8. KSZTAŁT I WYMIARY TRÓJKĄTA OSTRZEGAWCZEGO (RYSUNEK A5-VIII LUB A5-IX)
8.1. Kształt i wymiary trójkąta
8.1.1. Teoretyczne boki trójkąta mają długość 500 ± 50 mm.
8.1.2. W przypadku trójkąta ostrzegawczego typu 1 jednostki odblaskowe rozmieszcza się wzdłuż krawędzi w obrębie pasa o niezmiennej szerokości wynoszącej od 25 mm do 50 mm. W przypadku trójkąta ostrzegawczego typu 2 z materiałem fluorescencyjno-odblaskowym ta niezmienna szerokość wynosi od 50 mm do 85 mm.
8.1.3. Między zewnętrzną krawędzią trójkąta a pasem odblaskowym może znajdować się obwódka o szerokości nie większej niż 5 mm, niekoniecznie barwy czerwonej.
8.1.4. Pas odblaskowy może, ale nie musi być ciągły. W tym drugim przypadku wolna powierzchnia materiału nośnego musi być barwy czerwonej (zob. również pkt 5.9.4.2.1 niniejszego regulaminu).
8.1.5. W przypadku trójkąta ostrzegawczego typu 1 powierzchnia fluorescencyjna musi być ciągła w stosunku do jednostek odblaskowych. Jest ona ułożona symetrycznie wzdłuż trzech boków trójkąta. W trakcie użytkowania pole powierzchni nie może być mniejsze niż 315 cm2. Między powierzchnią odblaskową a powierzchnią fluorescencyjną może znajdować się jednak ciągła lub nieciągła obwódka o szerokości nie większej niż 5 mm, niekoniecznie barwy czerwonej.
8.1.6. Bok otwartego środka trójkąta musi mieć co najmniej 70 mm długości (rysunek A5-VIII).
8.2. Kształt i wymiary podparcia
8.2.1. Odległość od powierzchni nośnej do dolnego boku trójkąta nie może przekraczać 300 mm.
8.3. Materiał fluorescencyjno-odblaskowy musi być barwiony w masie, albo w elementach odblaskowych albo jako trwała warstwa powierzchniowa.
Rysunek A5-VIII
Kształt i wymiary trójkąta ostrzegawczego typu 1 oraz podparcia
Rysunek A5-IX
Kształt i wymiary trójkąta ostrzegawczego typu 2 oraz podparcia
Rysunek A5-X
Urządzenie do badania prześwitu do podłoża
Dalsze procedury badania dla trójkątów ostrzegawczych typu 1 i 2
1.1. Trójkąty ostrzegawcze muszą przejść następujące badania:
1.1.1. Do celów tego badania aparaturę przedstawioną na rysunku A5-X, która ma postać odwróconej piramidy pustej, umieszcza się na poziomej płaszczyźnie podstawowej.
1.1.2. Poszczególne podparcia do podłoża umieszcza się kolejno w otworze kwadratowym □ aparatury badawczej. Podczas badania każdego podparcia wymagane jest znalezienie takiej pozycji aparatury badawczej w stosunku do trójkąta ostrzegawczego i jego urządzenia podtrzymującego, która jest korzystna dla trójkąta i która zapewnia, aby:
1.1.2.1. wszystkie podparcia spoczywały jednocześnie na płaszczyźnie podstawy;
1.1.2.2. poza obszarem pokrytym aparaturą badawczą odległość między płaszczyzną podstawy a częściami trójkąta oraz urządzenia podtrzymującego wynosiła co najmniej 50 mm (z wyjątkiem samych podparć).
2. BADANIE WYTRZYMAŁOŚCI MECHANICZNEJ
2.1. Jeżeli trójkąt ostrzegawczy został ustawiony zgodnie z wymogami producenta, a jego podstawy są mocno utrzymywane, do wierzchołka trójkąta należy przyłożyć siłę 2 N równolegle do powierzchni nośnej i prostopadle do dolnego boku trójkąta.
2.2. Wierzchołek trójkąta nie może przesunąć się o więcej niż 5 cm w kierunku, w którym wywierana jest siła.
2.3. Po przeprowadzeniu badania położenie urządzenia nie może znacząco różnić się od jego pierwotnego położenia.
3. BADANIE ODPORNOŚCI NA DZIAŁANIE NISKICH I WYSOKICH TEMPERATUR
3.1. Trójkąt ostrzegawczy w osłonie ochronnej, jeżeli jest zapewniana, umieszcza się na 12 kolejnych godzin w suchym
otoczeniu w temperaturze 60 °C ± 2 °C.
3.2. Po przeprowadzeniu badania na urządzeniu nie mogą być widoczne żadne pęknięcia ani zauważalne odkształcenia; dotyczy to w szczególności urządzenia odblaskowego. Osłona musi być łatwo otwieralna i nie może przylegać do trójkąta.
3.3. Po przeprowadzeniu badania odporności na działanie wysokich temperatur, a następnie po 12 kolejnych godzinach w temperaturze 25 °C ± 5 °C, trójkąt ostrzegawczy w osłonie ochronnej należy umieścić na kolejne 12 godzin w suchej atmosferze w temperaturze -40 °C ± 2 °C.
3.4. Bezpośrednio po wyjęciu z chłodni na urządzeniu, a zwłaszcza na jego częściach optycznych, nie mogą być zauważalne żadne pęknięcia ani widoczne odkształcenia. Osłona ochronna, jeżeli jest zapewniana, musi umożliwiać jej odpowiednie otwieranie i nie może się rwać ani przylegać do trójkąta ostrzegawczego.
4. OKREŚLANIE CHROPOWATOŚCI NAWIERZCHNI DROGI METODĄ "PIASZCZYSTEJ PLAŻY"
4.1. Cel metody
4.1.1. Celem tej metody jest opisanie i określenie, w pewnym stopniu, chropowatości geometrycznej tej części nawierzchni drogi, na której umieszczony jest trójkąt ostrzegawczy podczas badania stabilności wiatrowej, zgodnie z wymogami załącznika 5 pkt 10.
4.2. Zasada metody
4.2.1. Znana objętość V piasku jest równomiernie rozprowadzana na nawierzchni jezdni w celu utworzenia obszaru w kształcie koła. Stosunek objętości użytej do obszaru S określa się jako "średnią głębokość piasku" HS i wyraża się w mm:
4.2.2. Badanie przeprowadza się z użyciem suchego piasku o okrągłych ziarnach o wielkości od 0,160 mm do 0,315 mm. Objętość odpowiada 25 ml ± 0,15 ml. Piasek jest rozprowadzany na nawierzchni, na której przeprowadzane jest badanie, za pomocą płaskiego, okrągłego krążka o średnicy 65 mm, którego jeden bok jest pokryty arkuszem gumowym o grubości od 1,5 mm do 2,5 mm, a drugi wyposażony jest w odpowiedni uchwyt. Jeżeli średnica pokrytego piaskiem obszaru w kształcie koła wynosi D mm, średnią głębokość warstwy piasku oblicza się według wzoru:
4.3. Wykonanie badania
4.3.1. Nawierzchnia, na której ma być przeprowadzone badanie, musi być sucha i należy ją najpierw wyszczotkować miękką szczotką w celu usunięcia brudu lub sypkiego żwiru.
4.3.2. Piasek, którym szczelnie wypełniono odpowiedni pojemnik, jest następnie wysypywany na pojedynczą stertę na badanej nawierzchni. Następnie piasek jest dokładnie rozprowadzany na nawierzchni powtarzanymi kolistymi ruchami powleczonego gumą krążka, tak aby stworzyć możliwie największy zaokrąglony obszar pokryty piaskiem. Piaskiem wypełnia się następnie wszystkie zagłębienia i puste miejsca.
4.3.3. Mierzone są zwykle dwie prostopadłe względem siebie średnice uformowanej w ten sposób "plaży". Średnią wartość zaokrągla się do najbliższych 5 mm, a głębokość piasku HS oblicza się zgodnie ze wzorem podanym w pkt 4.2.2.
4.3.4. Wykonuje się sześć badań tego rodzaju na powierzchni nośnej, przy czym badane części są rozmieszczone możliwie równomiernie na nawierzchni, która ma zostać zbadana. Ogólną średnią uzyskanych wyników podaje się jako średnią grubość HS piasku na nawierzchni drogi, na której umieszczono trójkąt ostrzegawczy.
5. Badanie stabilność wiatrowej
5.1. Trójkąt ostrzegawczy należy ustawić w tunelu aerodynamicznym, na podstawie o wymiarach około 1,50 m na 1,20 m, o nawierzchni z materiału ściernego typu P36 odpowiadającego specyfikacji FEPA ** 43-1-2006. Nawierzchnia ta charakteryzuje się chropowatością geometryczną HS = 0,5 mm ± 0,05 mm, którą definiuje i określa się tzw. metodą "piaszczystej plaży" zgodnie z załącznikiem 4 do niniejszego regulaminu.
Aby uniknąć laminarnej warstwy granicznej strumienia padającego na powierzchnię podstawy, podstawa musi mieć płytkę rozdzielającą i być usytuowana w taki sposób, aby przepływ odbywał się całkowicie wokół płytki.
5.2. Do przepływu powietrza zastosowanie mają poniższe warunki:
a) strumień powietrza musi osiągać ciśnienie dynamiczne 180 Pa; musi ponadto mieć pole przepływu, które jest jednorodne i wolne od turbulencji;
b) wymiar pola przepływu musi być taki, aby w poziomie do każdego rogu i w pionie do górnej części trójkąta ostrzegawczego istniał prześwit wynoszący co najmniej 150 mm od linii granicznej tego pola przepływu;
c) strumień powietrza (pole przepływu) musi być równoległy do powierzchni nośnej w kierunku, który wydaje się najbardziej niekorzystny dla stabilności;
d) w przypadku zamkniętego tunelu aerodynamicznego powierzchnia trójkąta ostrzegawczego nie może przekraczać 5 % powierzchni przekroju poprzecznego zamkniętego tunelu aerodynamicznego.
5.3. Po ustawieniu w ten sposób trójkąt ostrzegawczy poddawany jest działaniu tego strumienia swobodnego powietrza przez 3 minuty.
5.4. Trójkąt ostrzegawczy nie może przewracać się ani przesuwać. Dopuszcza się jednak nieznaczne przesunięcie punktów styczności z nawierzchnią drogi o nie więcej niż 5 cm.
5.5. Odblaskowa trójkątna część urządzenia nie może obracać się o więcej niż 10° wokół osi poziomej lub osi pionowej w stosunku do początkowego położenia. Obrót wokół osi poziomej lub osi pionowej określa się za pomocą płaszczyzny wirtualnej w początkowym położeniu odblaskowej trójkątnej części urządzenia, która jest prostopadła do podstawy i prostopadła do strumienia powietrza.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025
Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025
Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025
Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025
Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025
Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2021.347.297 |
| Rodzaj: | Umowa międzynarodowa |
| Tytuł: | Regulamin ONZ nr 150 - Jednolite przepisy dotyczące homologacji urządzeń i oznakowań odblaskowych w pojazdach o napędzie silnikowym i ich przyczepach [2021/1721]. |
| Data aktu: | 30/09/2021 |
| Data ogłoszenia: | 30/09/2021 |
| Data wejścia w życie: | 15/11/2019 |