uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 177,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
po konsultacji z Europejskim Komitetem Ekonomiczno-Społecznym,
po konsultacji z Komitetem Regionów,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 1 ,
(1) Państwa członkowskie, a w szczególności środkowe i wschodnie regiony Unii Europejskiej, zostały poważnie dotknięte skutkami agresji zbrojnej Federacji Rosyjskiej na Ukrainę w czasie, gdy gospodarki państw członkowskich nadal odbudowują się po pandemii COVID-19. W obliczu ciągłego napływu osób uciekających przed agresją rosyjską wiele państw członkowskich cierpi również z powodu niedoboru siły roboczej, trudności w łańcuchach dostaw oraz rosnących cen i kosztów energii. Z jednej strony stwarza to wyzwania dla budżetów publicznych, a z drugiej opóźnia realizację inwestycji. Okoliczności te doprowadziły do wyjątkowej sytuacji, której należy zaradzić za pomocą konkretnych, dobrze ukierunkowanych środków, aby uniknąć konieczności zmian w rocznych pułapach wieloletnich ram finansowych na zobowiązania i płatności określonych w załączniku I do rozporządzenia Rady (UE, Euratom) 2020/2093 2 oraz osłabienia trwającej ekologicznej i cyfrowej odbudowy gospodarki zwiększającej jej odporność.
(2) Aby zmniejszyć rosnące obciążenie budżetów krajowych, rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/562 3 wprowadzono szereg ukierunkowanych zmian w rozporządzeniach Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 4 i (UE) nr 223/2014 5 z myślą o ułatwieniu państwom członkowskim wykorzystania pozostałych środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) i Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD) w wieloletnich ramach finansowych na lata 2014-2020, a także zasobów REACT-EU, w celu jak najskuteczniejszego i jak najszybszego sprostania wyzwaniom migracyjnym wynikającym z agresji zbrojnej Federacji Rosyjskiej.
(3) Ponadto w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/613 6 przewidziano dodatkowe możliwości szybkiego uruchomienia zasobów w celu skompensowania bezpośrednich kosztów budżetowych ponoszonych przez państwa członkowskie oraz ustanowiono stawkę jednostkową, by ułatwić finansowanie podstawowych potrzeb i wsparcie osób uciekających przed agresją rosyjską, którym przyznano ochronę tymczasową.
(4) Należy jednak zapewnić państwom członkowskim dodatkowe nadzwyczajne rozwiązania pozwalające państwom członkowskim skoncentrowanie się na niezbędnej reakcji na bezprecedensową sytuację społeczno-gospodarczą, bio- rąc pod uwagę rozszerzony charakter rosyjskiej inwazji, w szczególności w odniesieniu do operacji służących sprostaniu wyzwaniom migracyjnym wynikającym z agresji zbrojnej Federacji Rosyjskiej.
(5) Mając na względzie dodatkowe obciążenie budżetów publicznych spowodowane agresją zbrojną Federacji Rosyjskiej, elastyczność wykorzystania EFRR i EFS, o której mowa w art. 98 ust. 4 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013, w odniesieniu do takich operacji należy również rozszerzyć na Fundusz Spójności, tak aby jego zasoby można również było wykorzystywać do wsparcia operacji wchodzących w zakres EFRR lub EFS zgodnie z przepisami mającymi zastosowanie do tych funduszy. Ponadto należy rozszerzyć stosowanie uproszczonych wymogów dotyczących monitorowania określonych w art. 98 ust. 4 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 na operacje wspierane z EFS mające na celu sprostanie wyzwaniom migracyjnym, w przypadku gdy operacje te są programowane w ramach osi priorytetowej obejmującej wyłącznie te wyzwania. Należy również wprowadzić możliwość, aby priorytety promujące społecznoekonomiczną integrację obywateli państw trzecich, w tym priorytety dotyczące operacji mających na celu sprostanie wyzwaniom migracyjnym wynikającym z agresji rosyjskiej, korzystały ze stopy dofinansowania do wysokości 100 % w obu okresach programowania, aby wspierać państwa członkowskie w rozwiązywaniu problemów wysiedleńców zarówno obecnie, jak i w przyszłości. W tym samym duchu należy zwiększyć kwotę stawki jednostkowej, aby ułatwić finansowanie podstawowych potrzeb i wsparcie dla uchodźców oraz przedłużyć jego stosowanie w czasie.
(6) Ponadto wyznaczenie dnia 24 lutego 2022 r. jako daty rozpoczęcia kwalifikowalności w odniesieniu do operacji mających na celu sprostanie wyzwaniom migracyjnym wynikającym z agresji zbrojnej Federacji Rosyjskiej okazało się niewystarczające na potrzeby zapewnienia wsparcia z funduszy dla wszystkich odpowiednich operacji dotyczących tych wyzwań. Należy zatem wyjątkowo zezwolić na wybór takich operacji przed zatwierdzeniem powiązanej zmiany programu oraz na kwalifikowalność wydatków na takie operacje, które zostały fizycznie ukończone lub w pełni zrealizowane, a także rozszerzyć tę elastyczność na operacje wspierane z Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (EFMR) dotyczące konsekwencji rosyjskiej agresji dla sektora rybołówstwa i akwakultury. Ponadto, biorąc pod uwagę ograniczone finansowanie dostępne w najbardziej dotkniętych regionach, powinno być możliwe wspieranie takich operacji poza granicami obszaru objętego programem w danym państwie członkowskim, zważywszy że sytuacja osób uciekających przed rosyjską agresją i przemieszczających się w obrębie państw członkowskich i między nimi stanowi wyzwanie dla spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej Unii jako całości. Takie operacje powinny zatem być kwalifikowalne niezależnie od tego, gdzie są realizowane w danym państwie członkowskim, ponieważ ich lokalizacja nie jest ostatecznie decydującym kryterium przy zaspokajaniu najpilniejszych potrzeb.
(7) Ponadto biorąc pod uwagę ogromne obciążenie jakie dla władz lokalnych i organizacji społeczeństwa obywatelskiego działających w społecznościach lokalnych wywołały wyzwania migracyjne wynikające z agresji zbrojnej Federacji Rosyjskiej, należy przeznaczyć minimalny poziom wsparcia w wysokości 30 % dla takich podmiotów w kontekście zasobów wykorzystywanych do wspierania operacji w ramach EFRR lub EFS zgodnie z art. 98 ust. 4 akapit pierwszy i drugi rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.
(8) Aby zmniejszyć obciążenie administracyjne państw członkowskich w celu uwzględnienia zmieniających się potrzeb i zgodności z alokacjami finansowymi w ramach programu operacyjnego, należy uchylić obowiązujący dla okresu programowania 2014-2020 wymóg formalnej zmiany programu w zakresie przesunięć między celami tematycznymi w ramach priorytetu tego samego funduszu i tej samej kategorii regionu.
(9) Wreszcie, aby zoptymalizować wykorzystanie środków przydzielonych na lata 2014-2020 w kontekście zamykania programów w okresie programowania 2014-2020, należy zwiększyć pułap elastyczności między priorytetami w celu obliczenia salda końcowego wkładu z funduszy.
(10) W ramach prawnych regulujących programy w okresie programowania 2021-2027 należy również przewidzieć pewną elastyczność w celu zaradzenia bezprecedensowej sytuacji. Również z myślą o zmniejszeniu obciążenia budżetów krajowych należy zwiększyć płatności zaliczkowe na rzecz programów w ramach celu "Inwestycje na rzecz zatrudnienia i wzrostu". Ponadto, biorąc pod uwagę wyzwania związane z przesiedleniem osób i zintegrowane działania niezbędne ze strony państw członkowskich, w przypadku gdy państwo członkowskie przeznacza priorytet jednego ze swoich programów spójności na lata 2021-2027 na wspieranie operacji promujących integrację społeczno-gospodarczą obywateli państw trzecich, stopa dofinansowania tego priorytetu w wysokości do 100 % powinna być możliwa do dnia 30 czerwca 2024 r., pod warunkiem że odpowiedni poziom wsparcia zostanie nakierowany na władze lokalne i organizacje społeczeństwa obywatelskiego działające w społecznościach lokalnych oraz że łączna kwota zaprogramowana w ramach takich priorytetów w danym państwie członkowskim nie przekracza 5 % początkowej alokacji krajowej tego państwa członkowskiego z EFRR i Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+) łącznie. Pozostaje to bez uszczerbku dla możliwości programowania przez państwa członkowskie dodatkowych kwot na takie priorytety przy zastosowaniu zwykłych stóp dofinansowania. Co więcej, biorąc pod uwagę zakłócenia na koniec okresu programowania 2014-2020 spowodowane agresją zbrojną Federacji Rosyjskiej, oprócz długotrwałych skutków pandemii COVID -19 dla realizacji projektów i utrzymujących się zakłóceń w łańcuchach wartości należy również zapewnić dodatkową elastyczność, aby umożliwić bezpośrednie przyznawanie wsparcia i zakończenie operacji, których realizacja rozpoczęła się zgodnie z ramami legislacyjnymi na lata 2014-2020 przed datą wniosku ustawodawczego dotyczącego niniejszego rozporządzenia, nawet jeżeli takie operacje nie wchodziłyby w zakres danego funduszu w okresie programowania 2021-2027, z wyjątkiem przypadków, w których fundusze były wykorzystywane na podstawie art. 98 ust. 4 akapit pierwszy i drugi rozporządzenia (UE) nr 1303/2013. Aby zapewnić możliwość przypisania takich operacji do rodzajów interwencji, należy odpowiednio dostosować załącznik I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 7 . Wsparcie dla takich operacji nie powinno mieć wpływu na obowiązki państw członkowskich w zakresie przestrzegania wymogów koncentracji tematycznej i celów dotyczących wkładu w działania w dziedzinie klimatu.
(11) Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, a mianowicie pomoc państwom członkowskim w sprostaniu wyzwaniom wynikającym z wyjątkowo wysokiej liczby osób uciekających przed agresją zbrojną Federacji Rosyjskiej przeciwko Ukrainie oraz wspieranie ciągłych wysiłków państw członkowskich na rzecz przejścia do odbudowy gospodarki zwiększającej jej odporność po pandemii COVID-19, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie natomiast ze względu na rozmiary i skutki proponowanego działania możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działanie zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE). Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.
(12) Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 oraz (UE) 2021/1060.
(13) Z uwagi na potrzebę szybkiej pomocy dla budżetów publicznych w celu zachowania zdolności państw członkowskich do podtrzymania procesu ożywienia gospodarczego, a także umożliwienia szybkiego programowania etapów operacji na okres programowania 2021-2027, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie w trybie pilnym następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Sporządzono w Strasburgu dnia 19 października 2022 r.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2022.275.23 |
Rodzaj: | Rozporządzenie |
Tytuł: | Rozporządzenie 2022/2039 w sprawie zmiany rozporządzeń (UE) nr 1303/2013 i (UE) 2021/1060 w odniesieniu do dodatkowej elastyczności w celu przeciwdziałania skutkom agresji zbrojnej Federacji Rosyjskiej FAST (Flexible Assistance for Territories - elastyczna pomoc dla terytoriów) - CARE |
Data aktu: | 19/10/2022 |
Data ogłoszenia: | 25/10/2022 |
Data wejścia w życie: | 26/10/2022 |