(Dz.U.UE L z dnia 16 listopada 2023 r.)
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/788 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie europejskiej inicjatywy obywatelskiej 1 , w szczególności jego art. 6 ust. 2 i 3,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) 9 października 2023 r. do Komisji wpłynął wniosek o rejestrację europejskiej inicjatywy obywatelskiej "Trust and
Freedom" ("Zaufanie i wolność").
(2) Jest on kontynuacją wcześniejszego wniosku o rejestrację europejskiej inicjatywy obywatelskiej "Trust and Freedom" ("Zaufanie i wolność"), który wpłynął do Komisji 24 lipca 2023 r.
(3) Pismem z 23 sierpnia 2023 r. (C(2023) 5630 final), na podstawie art. 6 ust. 4 rozporządzenia (UE) 2019/788, Komisja poinformowała grupę organizatorów, że w odniesieniu do wniosku o rejestrację złożonego 24 lipca 2023 r. wymogi dotyczące rejestracji określone w art. 6 ust. 3 akapit pierwszy lit. a), d) i e) tego rozporządzenia są spełnione oraz że jego art. 6 ust. 3 akapit pierwszy lit. b) nie ma zastosowania. Komisja wyjaśniła jednak również, że inicjatywa nie spełnia wymogu określonego w art. 6 ust. 3 akapit pierwszy lit. c) rozporządzenia (UE) 2019/788. Komisja wyjaśniła, że w odniesieniu do trzeciego z trzech celów inicjatywy ("Ochrona praw podstawowych w prawodawstwie UE za pośrednictwem mechanizmu unieważnienia") Komisja nie jest uprawniona do zaproponowania jakichkolwiek przepisów, które umożliwiłyby ustanowienie niezależnej kontroli sądowej "aktywowanej przez obywateli, władze lokalne i parlamenty narodowe w celu dokonania przeglądu i unieważnienia wszelkich unijnych projektów aktów prawnych naruszających prawa podstawowe zapisane w Karcie praw podstawowych, przed przyjęciem takich aktów" oraz że środki odwoławcze są w sposób wyczerpujący ustanowione w Traktatach.
(4) W związku z tym Komisja poinformowała organizatorów zgodnie z art. 6 ust. 4 akapit pierwszy rozporządzenia (UE) 2019/788, że mogą oni dokonać zmiany inicjatywy w celu uwzględnienia oceny Komisji albo utrzymać lub wycofać pierwotną inicjatywę zgodnie z art. 6 ust. 4 akapit drugi rozporządzenia (UE) 2019/788.
(5) 9 października 2023 r. grupa organizatorów ponownie przedłożyła inicjatywę, usunąwszy z niej trzeci cel.
(6) W zmienionej inicjatywie organizatorzy wzywają Komisję do zaproponowania przepisów "sprzyjających wolności, przejrzystości, rozliczalności i indywidualnemu zaangażowaniu" oraz do ustanowienia i konsolidacji "mechanizmów kontroli i równowagi, które zagwarantują, że instytucje UE będą reagowały na potrzeby jednostek i uwzględniały ich interesy, a jednocześnie respektowały prawa człowieka zapisane w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej". Organizatorzy przedstawili założenia inicjatywy w formie dwu celów szczegółowych. Cel pierwszy, czyli "Ochrona godności człowieka i poszanowanie zasady świadomej zgody", wymaga podjęcia środków skierowanych do państw członkowskich w odniesieniu do "definicji świadomej zgody oraz promowania w Unii Europejskiej nadrzędności godności człowieka, wolności i decydowania o własnym ciele". W ramach drugiego celu "Zwiększanie przejrzystości i wzmocnienie pozycji obywateli" organizatorzy wzywają Komisję do zaproponowania aktu prawnego, który "ulepszy przejrzystość i dostęp do informacji w procesach decyzyjnych UE".
(7) Załącznik do zmienionej inicjatywy zawiera bardziej szczegółowe informacje na temat przedmiotu, celów i kontekstu inicjatywy. Dotyczy ona praw podstawowych i wzywa Komisję do "ochrony moralnego i duchowego dziedzictwa zapisanego w preambule" Karty praw podstawowych Unii Europejskiej "przez promowanie niepodzielnych, powszechnych wartości, takich jak godność człowieka, wolność, równość i solidarność, wspieranie demokracji i praworządności oraz priorytetowe traktowanie jednostki w ramach obywatelstwa Unii oraz strefy wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości."
(8) Jeśli chodzi o pierwszy cel szczegółowy inicjatywy dotyczący godności człowieka i poszanowania zasady świadomej zgody, w załączniku wymieniono pięć zasad: (i) "Poszanowanie autonomii i integralności osoby ludzkiej" przez uznanie, że "świadoma zgoda oznacza, że każda osoba ma prawo do podejmowania świadomych decyzji dotyczących wariantów opieki zdrowotnej i leczenia"; (ii) "Ochrona zasady dobrowolnej zgody we wszystkich okolicznościach", ponieważ dobrowolna zgoda "ma kluczowe znaczenie zarówno w kontekście badań naukowych (badań klinicznych), jak i leczenia"; (iii) "Udostępnianie dokładnych, zrozumiałych i przystępnych informacji" w odniesieniu do komunikacji między pracownikami służby zdrowia a pacjentami; (iv) "Kompleksowa wiedza na temat badań klinicznych i procedur medycznych", co oznacza, że pacjenci "powinni w pełni rozumieć charakter, cel, ryzyko i potencjalne korzyści"; (v) "Poszanowanie prawa do odmowy lub do wycofania zgody".
(9) Jeśli chodzi o drugi cel szczegółowy inicjatywy dotyczący przejrzystości, w załączniku wymieniono pięć zasad: (i) "Zobowiązanie do większej przejrzystości przez wezwanie do publikowania porządków obrad, protokołów posiedzeń, sprawozdań wewnętrznych, wiadomości e-mail i wiadomości SMS."; (ii) "Ujawnianie działalności lobbingowej przez utworzenie publicznego rejestru lobbystów" oraz "ich kontaktów z urzędnikami UE." (iii) "Zakaz tajnych spotkań" obowiązujący urzędników UE; (iv) "Ocena, czy interes publiczny ma pierwszeństwo przed interesem prywatnym"; (v) "Ustanowienie sankcji za naruszenia."
(10) W ramach swojego wniosku o rejestrację organizatorzy przedłożyli również dodatkowy dokument dołączony do inicjatywy wskazujący ogólnie podstawy prawne i proponowane instrumenty.
(11) W odniesieniu do środków wymaganych w ramach pierwszego celu inicjatywy dotyczącego godności człowieka i świadomej zgody, Komisja uważa, że chociaż nie jest uprawniona do zaproponowania aktu ustawodawczego regulującego kwestię zgody w sposób szeroki i ogólny, we wszystkich różnych obszarach prawa zdrowotnego, mogłaby ona zasadniczo zaproponować odpowiednie środki oparte na postanowieniach szczegółowych TFUE, takich jak art. 114 i art. 168 ust. 4 lit. c). Ten ostatni przepis stanowi podstawę do wprowadzenia szczególnych środków mających na celu rozwiązanie wspólnych problemów w zakresie bezpieczeństwa. Komisja mogłaby zatem przedłożyć wniosek dotyczący aktu prawnego w tych dziedzinach zdrowia publicznego, w których Unii przyznano szczególne kompetencje. Poza kompetencjami do wprowadzenia tych szczególnych środków Unia posiada jedynie kompetencje wspierające w dziedzinie zdrowia publicznego zgodnie z art. 6 i art. 168 ust. 1 TFUE, przy czym działanie Unii uzupełnia polityki krajowe oraz, zgodnie z art. 168 ust. 7 TFUE, prowadzone jest z poszanowaniem obowiązków państw członkowskich w zakresie kształtowania ich polityki dotyczącej zdrowia, jak również organizacji i świadczenia usług zdrowotnych i opieki medycznej.
(12) Jeżeli chodzi o środki wymagane do realizacji drugiego celu inicjatywy, dotyczącego przejrzystości, Komisja mogłaby przedstawić wniosek dotyczący aktu prawnego zwiększającego przejrzystość i dostęp do informacji w procesach decyzyjnych UE na podstawie art. 15 ust. 3 TFUE.
(13) Z wymienionych powodów Komisja uważa, że żadna z części zmienionej inicjatywy nie wykracza w sposób oczywisty poza kompetencje Komisji do przedłożenia wniosku dotyczącego aktu prawnego Unii w celu wprowadzenia w życie Traktatów.
(14) Konkluzja ta pozostaje bez uszczerbku dla oceny, czy w tym przypadku spełnione są konkretne warunki merytoryczne wymagane do podjęcia działań przez Komisję, w tym zgodność z zasadami proporcjonalności i pomocniczości oraz z prawami podstawowymi.
(15) Grupa organizatorów przedstawiła odpowiednie dowody na to, że inicjatywa spełnia wymogi określone w art. 5 ust. 1 i 2 rozporządzenia (UE) 2019/788, i wskazała osoby wyznaczone do kontaktów zgodnie z art. 5 ust. 3 akapit pierwszy tego rozporządzenia.
(16) Zmieniona inicjatywa nie jest oczywistym nadużyciem i nie jest w sposób wyraźny niepoważna lub dokuczliwa, nie jest też w sposób oczywisty sprzeczna z wartościami Unii określonymi w art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej ani z prawami zapisanymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej.
(17) Należy zatem zarejestrować inicjatywę "Trust and Freedom" ("Zaufanie i wolność)".
(18) Konkluzja, że warunki rejestracji określone w art. 6 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2019/788 są spełnione, nie oznacza, że Komisja w jakikolwiek sposób potwierdza poprawność treści zmienionej inicjatywy pod względem merytorycznym, za co wyłączną odpowiedzialność ponosi grupa organizatorów inicjatywy. Treść zmienionej inicjatywy wyraża jedynie poglądy grupy organizatorów i w żaden sposób nie może być rozumiana jako odzwierciedlenie poglądów Komisji,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Sporządzono w Brukseli dnia 8 listopada 2023 r.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025
Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025
Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025
Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025
Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025
Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2023.2520 |
| Rodzaj: | Decyzja |
| Tytuł: | Decyzja wykonawcza 2023/2520 w sprawie wniosku o rejestrację europejskiej inicjatywy obywatelskiej zatytułowanej Trust and Freedom (Zaufanie i wolność) zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/788 |
| Data aktu: | 08/11/2023 |
| Data ogłoszenia: | 16/11/2023 |