Przeliczenie cen, taryf i opłat w związku ze zmianą systemu pieniężnego.

INSTRUKCJA
RADY MINISTRÓW
z dnia 28 października 1950 r.
o przeliczeniu cen, taryf i opłat w związku ze zmianą systemu pieniężnego.

§  1.
Instrukcja niniejsza stosuje się do cen, taryf i opłat w komunikacji kolejowej, samochodowej, wodnej, powietrznej, miejskiej i podmiejskiej, w spedycji, gospodarce komunalnej, służbie zdrowia, leśnictwie, instytucjach i zakładach kulturalno-artystycznych (kinach, teatrach, muzeach itp.), w poczcie, telegrafie i telefonie, do opłat górniczych, administracyjnych, skarbowych i sądowych oraz wszelkich innych należności za odpłatne świadczenie rzeczy, bądź usług z wyjątkiem sprzedaży towarów i usług w obrocie handlowym.

Zasady przeliczenia cen w handlu wewnętrznym (zakładach handlowych, usługowo-handlowych i gastronomicznych) określa zarządzenie Ministra Handlu Wewnętrznego z dnia 28 października 1950 r., wydane na podstawie art. 11 ustawy z dnia 28 października 1950 r. o zmianie systemu pieniężnego i zatwierdzone przez Radę Ministrów.

§  2.
Ilekroć w instrukcji niniejszej mowa jest o należnościach za usługi, rozumieć należy należności z tytułu cen, taryf i opłat, określonych w § 1.
§  3.
Przeliczenie należności za usługi winno być tak dokonane, aby z dniem 30 października 1950 r. godzina 0,00 mogły być stosowane ceny, taryfy i opłaty w nowym pieniądzu.

Jeżeli do dnia 30 października 1950 r. godzina 0,00 przeliczenie należności za usługi nie zostało w pełni dokonane, wówczas dalszych przeliczeń należy dokonywać w dniu 30 października 1950 r. przed załatwieniem klienta (podróżnego, interesanta). W tym przypadku winno być dokonane przeliczenie każdej pozycji oddzielnie. Przeliczenie łączne ogólnej sumy wszystkich należności, przypadających od danego klienta (podróżnego, interesanta), jest niedopuszczalne. Zakazuje się odmowy świadczenia usług z powodu braku przeliczenia.

§  4.
Należności za usługi, wymienione w § 1, mogą być w okresie do dnia 5 listopada 1950 r. zaspakajane dotychczasowymi banknotami w przeliczeniu 100 (sto) złotych dotychczasowych równe 1 (jednemu) zł w nowym pieniądzu.

Należności, uiszczane w znaczkach (opłaty sądowe, skarbowe itp.), mogą być w okresie do dnia 5 listopada 1950 r. zaspakajane znaczkami dotychczasowymi, jednakże w wysokości potrójnej dotychczasowej wartości taryfowej.

§  5.
Dla ułatwienia przeliczeń należności za niektóre usługi w komunikacji kolejowej, poczcie, telefonie i telegrafie wydaje się odrębnie tabele należności za te usługi w nowym pieniądzu, wraz z przykładami ilustrującymi sposób dokonania przeliczeń.

Należności nieobjęte tymi tabelami, a których dotychczasowa wartość taryfowa (opłata, cena) nie przekraczała, licząc w dotychczasowym pieniądzu zł 500 (pięćset), przeliczać można, posługując się dla ułatwienia tabelą przeliczeń załączoną do zarządzenia Ministra Handlu Wewnętrznego z dnia 28 października 1950 r. o przeliczeniu cen w związku ze zmianą systemu pieniężnego.

Tabela przeliczeń oparta jest na następujących zasadach:

a)
jeżeli cena dotychczasowa nie przekraczała złotych 33 (co równa się cenie w nowym pieniądzu do 99 groszy), żadne zaokrąglenia nie zostały zastosowane,
b)
jeżeli cena w starym pieniądzu przekraczała złotych 33, lecz nie przekraczała złotych 333 (co równa się cenie w nowym pieniądzu od złotych 1 do złotych 9 groszy 99), zastosowano zaokrąglenia do najbliższych groszy 5-ciu w dół lub w górę.

W wyniku tego końcówki na 1 i 2 grosze zaokrąglono do najbliższego dziesiątka groszy w dół, końcówki na 3 i 4 grosze do najbliższych 5-ciu groszy w górę, końcówki na 6 i 7 groszy do najbliższych 5-ciu groszy w dół, zaś końcówki na 8 i 9 groszy do najbliższych 10-ciu groszy w górę,

c)
jeżeli cena w starym pieniądzu przekraczała złotych 333, lecz nie przekraczała złotych 500 (co równa się cenie w nowym pieniądzu od złotych 10 do złotych 15) zastosowano zaokrąglenia do najbliższego dziesiątka groszy w dół lub w górę w ten sposób, że końcówki do 4 groszy odrzucono, a końcówki od 5 groszy zaokrąglono do najbliższego dziesiątka groszy w górę.
§  6.
Należności, które nie figurują w tabelach przeliczeń, stanowiących załącznik do zarządzenia Ministra Handlu Wewnętrznego z dnia 28 października 1950 r. o przeliczeniu cen w związku ze zmianą systemu pieniężnego, a których cena (wartość taryfowa, opłata) w dotychczasowym pieniądzu wynosi więcej niż zł 500, to znaczy więcej niż zł 15, licząc w nowym pieniądzu, przelicza się w braku przygotowanej tabeli w sposób następujący: nowa należność stanowi 3 proc. dawnej; najłatwiej zatem obliczyć ją w ten sposób, że starą należność mnoży się przez trzy i oddziela ostatnie dwa znaki arytmetyczne przecinkiem.

Przykład: należność w dotychczasowym pieniądzu wynosi zł 600. Mnożymy ją przez 3 i otrzymujemy w wyniku 1800, oddzielamy dwa ostatnie znaki. Należność w nowym pieniądzu wynosi zatem zł 18.

§  7.
Jeżeli przy stosowaniu metody, podanej w § 6, wypadają grosze, należy zastosować zaokrąglenia według zasad następujących:
a)
jeżeli należność przeliczona na nowy pieniądz przekracza zł 15, lecz nie przekracza zł 100, zaokrąglenia stosuje się do najbliższych 10 gr w dół lub w górę w ten sposób, że końcówkę do 4 groszy odrzuca się, zaś końcówkę od 5 groszy wzwyż zaokrągla się do najbliższych 10 groszy w górę,
b)
jeżeli należność przeliczona na nowy pieniądz przekracza zł 100, lecz nie przekracza zł 200, zaokrąglenia stosuje się do najbliższych 50 gr w dół lub w górę w ten sposób, że końcówkę do 24 gr odrzuca się, zaś końcówkę od 25 gr wzwyż zaokrągla się do najbliższych 50 gr w górę,
c)
jeżeli należność przeliczona na nowy pieniądz przekracza zł 200, zaokrąglenia stosuje się do najbliższego złotego w dół lub w górę w ten sposób, iż końcówkę do 49 gr odrzuca się, zaś końcówkę od 50 gr wzwyż zaokrągla się do pełnego złotego w górę.
§  8.
Władze, organizacje i instytucje nadzorujące zakłady, urzędy, przedsiębiorstwa, które bezpośrednio wykonują świadczenia rzeczy, bądź usług objęte niniejszą instrukcją (sprzedaż biletów, znaczków, opłaty bagażowe i spedycyjne, opłaty telefoniczne, telegraficzne, opłaty za pobyt w hotelach, szpitalach itp.) obowiązane są niezwłocznie przystąpić do sprawdzenia prawidłowości zastosowanych w podległych im jednostkach przeliczeń oraz do opracowania i przekazania wszystkim zainteresowanym nowych taryf, cenników i tabel opłat.
§  9.
Wykonanie niniejszej instrukcji powierza się Przewodniczącemu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego i wszystkim ministrom.
§  10.
Instrukcja niniejsza wchodzi w życie z dniem 28 października 1950 r.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1950.A-117.1452

Rodzaj: Instrukcja
Tytuł: Przeliczenie cen, taryf i opłat w związku ze zmianą systemu pieniężnego.
Data aktu: 28/10/1950
Data ogłoszenia: 02/11/1950
Data wejścia w życie: 28/10/1950