Tryb sprzedaży towarów i świadczenia usług w związku ze zmianą systemu pieniężnego.

INSTRUKCJA
RADY MINISTRÓW
z dnia 28 października 1950 r.
w sprawie trybu sprzedaży towarów i świadczenia usług w związku ze zmianą systemu pieniężnego.

I.

Tryb i zakres sprzedaży towarów i świadczenia usług w niedzielę, dnia 29.X. 1950 r., tj. w przeddzień wprowadzenia nowego pieniądza.

§  1.
1.
Detaliczna sieć handlowa sprzedaży towarów i świadczenia usług handlowych nie wyłączając sklepów spożywczych winna być w dniu 29.X. 1950 r. zamknięta.
2.
Wyjątki od tej zasady zawarte są w §§ 3-5.
§  2.
Zakazuje się sprzedaży w dniu 29.X. 1950 r. napojów alkoholowych z wyjątkiem piwa.
§  3.
1.
W dniu 29.X. 1950 r. winny być otwarte zakłady gastronomiczne położone na terenie miast, normalnie jak w każdy dzień świąteczny. Zakłady te obowiązuje w tym dniu zakaz sprzedaży napojów alkoholowych w jakiejkolwiek formie z wyjątkiem piwa.
2.
Przepis ustępu poprzedzającego ma zastosowanie do wagonów restauracyjnych.
3.
Zakłady gastronomiczne położone w gminach wiejskich winny być w dniu 29.X. 1950 r. zamknięte.
§  4.
W dniu 29.X. 1950 r. winny być otwarte apteki, na które w tym dniu przypada dyżur.
§  5.
W dniu 29.X. 1950 r. winny być otwarte kioski uliczne i kioski w lokalach zamkniętych, jednakże tylko w zakresie sprzedaży gazet i czasopism.
§  6.
Nie będą w dniu 29.X. 1950 r. przyjmowane przez urzędy pocztowo-telegraficzne przesyłki pieniężne.
§  7.
Kto wykracza przeciw postanowieniom §§ 1-5, ścigany będzie wedle obowiązujących przepisów z całą surowością prawa.
§  8.
1.
Kto w dniu 29.X. 1950 r. będąc obowiązany do sprzedaży towarów lub świadczenia usług odmawia ich lub żąda za nie wyższych cen od dotychczas obowiązujących, ścigany będzie wedle obowiązujących przepisów z całą surowością prawa.
2.
Przepis ustępu poprzedzającego odnosi się w szczególności do opłat za wszelkie usługi komunikacyjne (nabycie biletów kolejowych, lotniczych, autobusowych, tramwajowych, trolejbusowych i wodnych środków komunikacji, opłata kursu taksówek i dorożek konnych, opłaty bagażowe i inne), za usługi pocztowe (zakup znaczków pocztowych, nadawanie listów, telegramów i paczek, opłacanie rozmów telefonicznych itp.), za bilety wstępu na wszelkie widowiska i imprezy (teatr, kino, cyrk, imprezy sportowe itp.), oraz za należności hotelowe i pensjonatowe.

II.

Tryb i zakres sprzedaży towarów i świadczenia usług w dniach 30.X. 1950 r. do 5.XI. 1950 r.

§  9.
1.
W okresie od dnia 30.X. 1950 r. do dnia 5.XI. 1950 r. włącznie konsumenci mogą nabywać również za banknoty opiewające na złote dotychczasowe następujące artykuły spożywcze i codziennego użytku: mięso, wędliny nietrwałe (kiełbasa zwyczajna, krakowska, serdelowa, parówki i inne wędliny nietrwałe) warzywa, jaja, tłuszcze, mleko, ziemniaki, chleb, sól, owoce, ryby, potrawy i napoje w zakładach gastronomicznych z wyjątkiem napojów alkoholowych (oprócz piwa), lekarstwa, książki, gazety i czasopisma, kwiaty, wianki i świeczki, a także - lecz tylko w kioskach - zapałki i papierosy.
2.
Przy sprzedaży powyższych towarów obowiązują od dnia 30.X. 1950 r. ceny ustalane w nowym pieniądzu. Wobec tego przy nabyciu za banknoty dotychczasowe przyjmowane są one według stosunku 100 złotych dotychczasowych równe 1 złotemu w nowym pieniądzu.
§  10.
Przepis § 9 ust. 2 ma odpowiednie zastosowanie do należności za: gaz, elektryczność, wodę, przejazdy taksówkami i dorożkami, bilety widowiskowe, honoraria lekarskie, dentystyczne, położnicze, pielęgniarskie oraz do opłat sanatoryjnych, szpitalnych, hotelowych i pensjonatowych.
§  11.
Należności za przejazdy w komunikacji miejskiej (tramwaje, autobusy, trolejbusy itp. środki lokomocji miejskiej), podmiejskiej, kolejowej, wodnej i lotniczej, jak również z tytułu opłat bagażowych mogą być opłacane od dnia 30.X. 50 r. godz. 000 do dnia 5.XI. 50 r. godz. 2400 dotychczasowymi banknotami w stosunku przeliczeniowym podanym w § 9 ust. 2, tj. 100 złotych dotychczasowych równe 1 złotemu w nowym pieniądzu.
§  12.
1.
Listy i przesyłki pocztowe nadane po dniu 28.X. 1950 r. mogą być ofrankowywane również dotychczasowymi znaczkami pocztowymi, jednakże w tym wypadku nadawca obowiązany jest nakleić znaczki o wartości trzykrotnie wyższej od przewidzianej w taryfie dotychczasowej.
2.
Inne opłaty pocztowe oraz opłaty telefoniczne i telegraficzne mogą być w okresie od dnia 30.X. 1950 r. do dnia 5.XI. 1950 r. uiszczane w dotychczasowym pieniądzu w stosunku przeliczeniowym podanym w § 9 ust. 2, tj. 100 złotych dotychczasowych równe 1 złotemu, w nowym pieniądzu.
3.
W związku z tym sprzedaż znaczków pocztowych, opiewających na złote dotychczasowe, odbywać się będzie po dniu 29.XI. 1950 r. po cenie odpowiednio przeliczonej, a mianowicie w stosunku przeliczeniowym 100 złotych dotychczasowych równe 1 złotemu w nowym pieniądzu.
§  13.
1.
Hurtownie Centrali Spożywczej i powiatowych związków gminnych spółdzielni "Samopomoc Chłopska" mogą w okresie od dnia 30.X. 1950 r. do dnia 5.XI. 1950 r. udzielić w wypadku konieczności gospodarczej kredytu towarowego prywatnym piekarniom w wysokości jednokrotnego przydziału mąki. Taki sam kredyt może być udzielony rzeźnikom i masarzom ze strony zakładów mięsnych Centralnego Zarządu Przemysłu Mięsnego w odniesieniu do mięsa i wędlin nietrwałych.
2.
Hurtownie, obsługujące sieć detaliczną, które obowiązane są w okresie od dnia 30.X. 1950 r. do dnia 5.XI. 1950 r. dokonywać sprzedaży artykułów określonych w § 8 za dotychczasowe banknoty, winny w tymże okresie przyjmować zapłatę za te towary w dotychczasowych banknotach bez naruszenia jednakże przepisów o obrocie bezgotówkowym.
§  14.
Kto utrudnia przeprowadzenie zmiany systemu pieniężnego przez zamykanie sklepu, ograniczenie sprzedaży, pobieranie wyższych cen od ustalonych obowiązującymi zarządzaniami, bądź przez inne czyny godzące w interes społeczny, ścigany będzie wedle obowiązujących przepisów z całą surowością prawa.
§  15.
1.
Zakłady handlowe (usług handlowych, żywienia zbiorowego) w sieci uspołecznionej winny być w dniu 29.X 1950 r. zlustrowane przez upoważnionych do tego inspektorów. To samo odnosi się do prywatnych zakładów uprawnionych do sprzedaży spirytusu i wyrobów Polskiego Monopolu Spirytusowego. Zakłady, o których mowa wyżej, mogą być otwierane w dniu 30.X. 1950 r. jedynie w tym przypadku, jeżeli zostały one zlustrowane w dniu 29.X. 1950 r.
2.
W wyjątkowych przypadkach lustracja zakładu może się odbyć w dniu 30.X. 1950 r. rano przed jego otwarciem.
§  16.
Prezydia wojewódzkich (m. Warszawy i Łodzi), miejskich, powiatowych oraz gminnych rad narodowych obowiązane są w okresie od dnia 29.X. 1950 r. do dnia 5.XI. 1950 r. roztoczyć szczegółowy nadzór nad prawidłowym i ścisłym wykonywaniem niniejszej instrukcji.
§  17.
Instrukcja niniejsza wchodzi w życie z dniem 29.X. 1950 r.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1950.A-117.1453

Rodzaj: Instrukcja
Tytuł: Tryb sprzedaży towarów i świadczenia usług w związku ze zmianą systemu pieniężnego.
Data aktu: 28/10/1950
Data ogłoszenia: 02/11/1950
Data wejścia w życie: 29/10/1950