Prawa i obowiązki głównych (starszych) księgowych jednostek budżetowych.

UCHWAŁA Nr 112
RADY MINISTRÓW
z dnia 21 lutego 1951 r.
w sprawie praw i obowiązków głównych (starszych) księgowych jednostek budżetowych. *

I.

Przepisy ogólne.

§  1.
1.
Uchwała niniejsza określa prawa i obowiązki głównych (starszych) księgowych w jednostkach budżetowych.
2.
Jednostkami budżetowymi w rozumieniu niniejszej uchwały są: władze, urzędy, instytucje i zakłady państwowe, których dochody i wydatki brutto są objęte budżetem Państwa, oraz te jednostki organizacyjne przedsiębiorstw, które na podstawie przepisów szczególnych utrzymywane są z budżetu Państwa.
3.
Ilekroć w dalszych przepisach niniejszej uchwały jest mowa o głównych księgowych, przepisy te odnoszą się także do starszych księgowych.
§  2.
Głównym księgowym jednostki budżetowej jest kierownik komórki prowadzącej rachunkowość budżetu i pozabudżetowych środków specjalnych. W przypadku gdy jednostka budżetowa nie posiada specjalnej komórki rachunkowości, wówczas przepisy niniejsze stosuje się do pracownika, który prowadzi rachunkowość, choćby te czynności nie stanowiły jego wyłącznego zajęcia.
§  3.
Właściwi ministrowie oraz kierownicy urzędów centralnych określą w drodze zarządzeń, wydanych w porozumieniu z Ministrem Finansów, w zależności od wielkości i zakresu działania komórek prowadzących rachunkowość kategorie jednostek budżetowych, w których kierownik komórki prowadzącej rachunkowość jest głównym, a w których - starszym księgowym.
§  4.
Główny księgowy jest w pełni odpowiedzialny za zachowanie dyscypliny finansowo-budżetowej oraz zasad prawidłowej i oszczędnej gospodarki budżetowej. Przepis ten nie wyklucza odpowiedzialności innych osób za naruszenie dyscypliny finansowo-budżetowej oraz za niezachowanie zasad prawidłowej i oszczędnej gospodarki budżetowej.
§  5.
Mianowanie, zwolnienie lub przeniesienie głównego księgowego może mieć miejsce za zgodą jednostki nadrzędnej. Przepis ten nie dotyczy głównych księgowych jednostek budżetowych, będących władzami naczelnymi i urzędami centralnymi.
§  6.
Przejęcie spraw, należących do zakresu działania głównego księgowego, oraz przekazanie tych spraw innemu głównemu księgowemu dokonuje się protokolarnie; protokół sporządza się po sprawdzeniu stanu rachunkowości finansowej i materiałowej jednostki budżetowej.
§  7.
Podczas nieobecności głównego księgowego (delegacja, urlop, choroba) wszystkie jego obowiązki i uprawnienia przechodzą na jego zastępcę.

II.

Obowiązki głównego księgowego.

§  8.
Do obowiązków głównego księgowego należy:
1)
czuwanie nad prawidłowością gospodarki kredytami budżetowymi oraz pozabudżetowymi środkami specjalnymi,
2)
nadzór nad terminowym pobieraniem dochodów budżetowych,
3)
organizowanie i prowadzenie księgowości i sprawozdawczości finansowej, organizowanie prawidłowego obiegu dokumentów oraz przestrzeganie ustalonych zasad i wzorów dokumentacji księgowej,
4)
prawidłowe księgowanie środków budżetowych i pozabudżetowych środków specjalnych,
5)
bieżące i prawidłowe kwalifikowanie dowodów,
6)
prawidłowe i terminowe obliczanie oraz uiszczanie podatków i opłat publicznych, należnych od jednostki budżetowej lub potrącanych z wynagrodzeń jej pracowników,
7)
przeprowadzanie inwentaryzacji środków materialnych w terminach ustalonych w obowiązujących przepisach,
8)
terminowe i prawidłowe sporządzanie i składanie sprawozdań,
9)
instruowanie i szkolenie wewnętrzne personelu rachunkowego,
10)
należyte przechowywanie i zabezpieczenie ksiąg i dokumentów,
11)
kontrola gospodarki środkami materialnymi oraz prawidłowości dokumentów, dotyczących zużycia, uszkodzeń, braków lub nadwyżek tych środków,
12)
kontrola prawidłowego wydatkowania funduszu płac przez przestrzeganie ustalonych etatów i stawek,
13)
kontrola przestrzegania zasad dyscypliny finansowej w zakresie inwestycji,
14)
kontrola terminowego rozliczania zaliczek budżetowych i regulowania zobowiązań,
15)
instruowanie i szkolenie personelu rachunkowego podporządkowanych jednostek budżetowych,
16)
nadzór nad prawidłowym prowadzeniem rachunkowości i sprawozdawczości finansowej przez podporządkowane jednostki.

III.

Uprawnienia głównego księgowego.

§  9.
Główny księgowy jednostki budżetowej ustala w ramach obowiązujących przepisów oraz umów o pracę szczegółowe obowiązki służbowe podporządkowanych sobie pracowników.
§  10.
Wszystkie komórki organizacyjne jednostki budżetowej i zakładów pomocniczych obowiązane są przesyłać głównemu księgowemu niezbędne dla rachunkowości i kontroli dokumenty, jak również wszelkiego rodzaju umowy, ustalenia dotyczące norm i inne materiały, związane z gospodarką budżetową jednostki budżetowej.
§  11.
Zawarcie umów lub udzielenie zamówień, angażujących kredyty budżetowe lub pozabudżetowe środki specjalne, wymagają uprzedniej zgody głównego księgowego.
§  12.
Wszelkie dokumenty obrotu pieniężnego, dokumenty obrotu materiałami i towarami, jak również dokumenty o charakterze rozliczeniowym i kredytowym, stanowiące podstawę do otrzymania lub wydania środków pieniężnych, materiałów albo towarów, podpisują łącznie kierownik jednostki budżetowej lub osoba przez niego do tego upoważniona i główny księgowy lub osoba przez niego do tego upoważniona.
§  13.
Główny księgowy obowiązany jest odmówić podpisania i wykonania zleceń, dotyczących operacji sprzecznych z obowiązującymi przepisami oraz z zasadami prawidłowej i oszczędnej gospodarki, jak na przykład:
1)
bezprawnego wydania materiałów, urządzeń lub innych środków, objętych inwentarzem,
2)
dodatkowych wypłat pracownikom za prace, wchodzące w zakres ich zwykłych obowiązków służbowych, a nie przewidzianych w obowiązujących przepisach,
3)
wydatkowania środków pieniężnych, powodującego przekroczenie etatów, stawek i funduszu płac,
4)
wydatkowania środków pieniężnych na cele nie przewidziane w budżecie bądź przekraczające kredyty budżetowe lub preliminarz pozabudżetowych środków specjalnych,
5)
niewłaściwego z punktu widzenia klasyfikacji budżetowej kwalifikowania wydatków,
6)
kwalifikowania dochodów budżetowych na pozabudżetowe środki specjalne,
7)
bezprawnego zaliczenia dochodu budżetowego jako zwrot wydatku (wznowienie kredytu),
8)
użycia środków inwestycyjnych niezgodnie z tytułem inwestycyjnym pod względem rzeczowym lub finansowym.
§  14.
W przypadku otrzymania polecenia sprzecznego z obowiązującymi przepisami lub zasadami prawidłowej i oszczędnej gospodarki główny księgowy obowiązany jest zwrócić na to uwagę na piśmie kierownikowi jednostki budżetowej, który wydał polecenie. W razie pisemnego potwierdzenia przez kierownika wydanego uprzednio polecenia, główny księgowy wykonuje je i równocześnie zawiadamia o tym kierownika jednostki nadrzędnej oraz właściwe organa kontroli i rewizji finansowej. Główny księgowy, który nie zawiadomi kierownika jednostki nadrzędnej oraz organów kontrolno-rewizyjnych o bezprawnym zarządzeniu kierownika jednostki budżetowej, ponosi odpowiedzialność za wykonanie zarządzenia na równi z kierownikiem jednostki budżetowej, który wydał zarządzenie.
§  15.
Kierownik jednostki nadrzędnej po otrzymaniu od głównego księgowego zawiadomienia, o którym mowa w § 14, obowiązany jest w ciągu dni 14 rozpatrzyć to zawiadomienie i przedsięwziąć odpowiednie środki zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zawiadomić głównego księgowego o decyzji. Kierownik jednostki nadrzędnej, który nie poczynił odpowiednich kroków w przypadku otrzymania zawiadomienia o bezprawnym zarządzeniu kierownika jednostki podporządkowanej, ponosi odpowiedzialność na równi z tym kierownikiem.

IV.

Przepisy końcowe.

§  16.
Wykonanie uchwały porucza się Prezesowi Rady Ministrów, Przewodniczącemu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego oraz wszystkim ministrom i kierownikom urzędów centralnych.
§  17.
Uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
* Z dniem 7 marca 1951 r. przepisy nin. uchwały rozciąga się na głównych (starszych) księgowych przedsiębiorstw budżetowych, zgodnie z § 2 uchwały nr 113 z dnia 21 lutego 1951 r. w sprawie praw i obowiązków głównych (starszych) księgowych przedsiębiorstw budżetowych (M.P.51.A-18.235).

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1951.A-18.234

Rodzaj: Uchwała
Tytuł: Prawa i obowiązki głównych (starszych) księgowych jednostek budżetowych.
Data aktu: 21/02/1951
Data ogłoszenia: 07/03/1951
Data wejścia w życie: 07/03/1951