Zasady organizacji i system finansowy gospodarstw pomocniczych, prowadzonych przez jednostki budżetowe według zasad rozrachunku gospodarczego.

ZARZĄDZENIE
PRZEWODNICZĄCEGO PAŃSTWOWEJ KOMISJI PLANOWANIA GOSPODARCZEGO I MINISTRA FINANSÓW
z dnia 25 kwietnia 1952 r.
w sprawie zasad organizacji i systemu finansowego gospodarstw pomocniczych, prowadzonych przez jednostki budżetowe według zasad rozrachunku gospodarczego. *

Na podstawie § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 kwietnia 1949 r. w sprawie zakresu działania Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (Dz. U. R. P. Nr 26, poz. 190) i § 1 pkt 11 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1950 r. w sprawie zakresu działania Ministra Finansów i zmiany zakresu działania Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (Dz. U. R. P. z 1950 r. Nr 22, poz. 188 i z 1951 r. Nr 25, poz. 185) zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
Jednostki budżetowe mogą prowadzić uboczne czynności produkcyjne lub usługowe w zakresie ich podstawowych zadań w formie gospodarstw pomocniczych według zasad przewidzianych dla środków specjalnych (zarządzenie Ministra Finansów Nr 10/52 z dnia 8 sierpnia 1951 r.) lub według zasad rozrachunku gospodarczego.
2.
Zarządzenie niniejsze dotyczy gospodarstw pomocniczych działających według zasad rozrachunku gospodarczego, zwanych dalej "gospodarstwami pomocniczymi".
3.
Gospodarstwa rolne, zakłady i warsztaty stanowiące część składową instytutów naukowo-badawczych i realizujące ich podstawowe zadania mogą być również uznane za gospodarstwa pomocnicze.
§  2.
1.
O utworzeniu gospodarstwa pomocniczego jednostki budżetowej objętej budżetem centralnym decyduje właściwy minister (kierownik urzędu centralnego) za zgodą Ministra Finansów i Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego, jednostki zaś objętej budżetem terenowym - prezydium właściwej rady narodowej za zgodą właściwego ministra.
2.
Prezydia gminnych rad narodowych i rad narodowych miast nie stanowiących powiatów nie mogą tworzyć gospodarstw pomocniczych działających według zasad rozrachunku gospodarczego.
3.
Decyzja o utworzeniu gospodarstwa pomocniczego (ust. 1) stanowi podstawę dla właściwego banku do otwarcia rachunku bankowego.
§  3.
1.
Organ właściwy do utworzenia gospodarstwa pomocniczego dokonuje wyodrębnienia majątku niezbędnego dla wykonania planowych zadań gospodarstwa pomocniczego.
2.
Wyodrębnienie majątku następuje protokolarnie.
§  4.
1.
Organ właściwy do utworzenia gospodarstwa pomocniczego wyznacza kierownika gospodarstwa pomocniczego, któremu udziela pełnomocnictwa do prowadzenia działalności gospodarstwa.
2.
Kierownik gospodarstwa pomocniczego w granicach udzielonego mu pełnomocnictwa upoważniony jest do składania w imieniu macierzystej jednostki budżetowej oświadczeń.
3.
Do składania oświadczeń dotyczących zaciągnięcia kredytu bankowego (§ 13) oraz zbycia w przypadkach prawem przewidzianych środków trwałych (§ 11) wymagane jest specjalne pełnomocnictwo udzielone przez kierownika macierzystej jednostki budżetowej.
§  5.
Kierownik gospodarstwa pomocniczego lub osoba przez niego do tego upoważniona łącznie z głównym (starszym) księgowym lub osobą przez niego do tego upoważnioną podpisują w zakresie działalności gospodarstwa pomocniczego wszelkie dokumenty obrotu pieniężnego, dokumenty obrotu materiałami i towarami, jak również dokumenty o charakterze rozliczeniowym i kredytowym, stanowiące podstawę do otrzymania lub wydania środków pieniężnych, materiałów albo towarów.
§  6.
1.
Gospodarstwa pomocnicze prowadzą księgowość według właściwego planu kont w zależności od tego, czy są jednostkami przemysłowymi, usługowymi, czy też stanowią gospodarstwa rolne.
2.
Gospodarstwa pomocnicze sporządzają szczegółowe plany techniczno-ekonomiczne (z wyjątkiem planów w zakresie inwestycji i kapitalnych remontów) na podstawie przepisów obowiązujących analogiczne przedsiębiorstwa państwowe (przemysłowe, usługowe, gospodarstwa rolne itp.).
3.
W ramach planów, wymienionych w ust. 2, uwzględnione będą koszty utrzymania zarządu gospodarstw pomocniczych, limitowanie specjalnym preliminarzem wydatków.
§  7.
1.
Gospodarstwa pomocnicze rozliczają się z budżetem Państwa przez preliminarze jednostkowe macierzystej jednostki budżetowej na podstawie bilansu dochodów i wydatków, sporządzonego w zasadzie zgodnie z przepisami obowiązującymi analogiczne przedsiębiorstwa państwowe (§ 6 ust. 2), z wyjątkiem rozliczeń w zakresie inwestycji i kapitalnych remontów (§ 14 i 15).
2.
Przy finansowaniu gospodarstw pomocniczych stosuje się paragrafy wydatków klasyfikacji budżetowej, właściwe dla finansowania przedsiębiorstw działających według zasad rozrachunku gospodarczego.
3.
Nadwyżki gospodarstw pomocniczych w granicach określonych w § 10 zarachowuje się na dochody budżetowe stosując podziałki klasyfikacji budżetowej przewidziane dla wpłat nadwyżek gospodarstw pomocniczych.
§  8.
1.
Bilanse dochodów i wydatków gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych objętych budżetem centralnym jak również preliminarze kosztów utrzymania zarządów tych gospodarstw (§ 6 ust. 3) zatwierdza właściwy minister w porozumieniu z Ministrem Finansów, odpowiednie zaś bilanse i preliminarze gospodarstw pomocniczych jednostek objętych budżetami terenowymi - prezydium właściwej rady narodowej na wniosek wydziału finansowego.
2.
Równocześnie z zatwierdzeniem, o którym mowa w ust. 1, organ zatwierdzający określa, jaki procent normatywów środków obrotowych podlega pokryciu z funduszów własnych i pasywów stałych.
3.
Zatwierdzenie bilansu dochodów i wydatków oraz preliminarza kosztów utrzymania stanowi dla właściwego banku podstawę do uruchomienia wypłat z rachunku bankowego.
§  9.
1.
Zmiany w zatwierdzonych bilansach dochodów i wydatków i preliminarzach kosztów utrzymania przeprowadza organ uprawniony do ich zatwierdzenia.
2.
Zmiany powodujące konieczność zwiększenia finansowania gospodarstwa pomocniczego z dotacji budżetowych mogą być dokonane dopiero po przeprowadzeniu w trybie obowiązujących przepisów odpowiednich przeniesień kredytów budżetowych lub po uzyskaniu kredytów dodatkowych.
§  10.
1.
Planowe nadwyżki operacyjne gospodarstw pomocniczych powinny być przede wszystkim przeznaczone na pokrycie normatywu środków obrotowych w granicach ustalonych na podstawie § 8 ust. 2, reszta zaś powinna być wpłacona na dochód właściwego budżetu.
2.
Ponadplanowe nadwyżki powinny być z wyjątkiem przypadków przewidzianych w § 12 wpłacone na dochód właściwego budżetu.
3.
Wpłaty określone w ustępach poprzednich powinny być dokonane w ciągu okresu budżetowego co kwartał do dnia 25 miesiąca następującego po upływie kwartału.
4.
Przepisy przewidujące przeznaczenie części nadwyżek na fundusz zakładowy lub na inne odliczenia celowe obowiązujące w stosunku do przedsiębiorstw państwowych nie mają zastosowania przy podziale nadwyżek operacyjnych gospodarstw pomocniczych.
§  11.
Wpływy z tytułu zbycia środków trwałych w przypadkach prawem dopuszczalnych powinny być natychmiast po ich uzyskaniu odprowadzone na dochód właściwego budżetu, jako wpływy majątkowe macierzystej jednostki budżetowej.
§  12.
1.
W przypadkach uzyskania ponadplanowych nadwyżek organ zatwierdzający (§ 8) może wyrazić zgodę na przekazanie ich na pokrycie ewentualnego ponadplanowego zapotrzebowania środków obrotowych, związanego z przekroczeniem planów produkcyjnych.
2.
Jeżeli normatyw środków obrotowych jak również ponadplanowe ich zapotrzebowanie (ust. 1) są w granicach ustalonych na podstawie § 8 ust. 2 całkowicie pokryte, organ zatwierdzający może wyrazić zgodę na przeznaczenie najwyżej 25% ponadplanowych nadwyżek na inwestycje pozalimitowe lub na dodatkowe kapitalne remonty przeciwawaryjne.
§  13.
Po zatwierdzeniu bilansu dochodów i wydatków gospodarstwo pomocnicze może za każdorazową zgodą macierzystej jednostki budżetowej korzystać z kredytu bankowego zgodnie z obowiązującymi przepisami w sprawie zasad normowania i finansowania środków obrotowych przedsiębiorstw państwowych.
§  14.
1.
Inwestycje gospodarstw pomocniczych na rozrachunku gospodarczym powinny być objęte preliminarzem wydatków macierzystej jednostki budżetowej.
2.
Remonty kapitalne finansowane są w całości ze specjalnej dotacji budżetowej, z wyjątkiem przypadku przewidzianego w § 12 ust. 2.
§  15.
Gospodarstwa pomocnicze dokonują co miesiąc wpłat z tytułu odpisów amortyzacyjnych bezpośrednio na dochody właściwego budżetu, według zasad i w terminach obowiązujących analogiczne przedsiębiorstwa państwowe działające według rozrachunku gospodarczego.
§  16.
Gospodarstwa pomocnicze realizują swoją produkcję i świadczą usługi po cenach ustalonych zgodnie z obowiązującymi przepisami.
§  17.
Plany finansowo-gospodarcze (bilanse dochodów i wydatków) gospodarstw pomocniczych działających według zasad rozrachunku gospodarczego na rok 1952 zostaną opracowane zgodnie z zasadami niniejszego zarządzenia.
§  18.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 stycznia 1952 r.
* Z dniem 1 lipca 1959 r. tracą moc przepisy § 7, 10 i 12 nin. zarządzenia, w stosunku do pomocniczych gospodarstw rolnych jednostek budżetowych budżetu centralnego, podległych Ministrowi Rolnictwa, zgodnie z § 3 pkt 2 zarządzenia z dnia 2 października 1959 r. w sprawie zasad podziału zysków oraz zasad i trybu rozliczeń z tytułu zysków i strat pomocniczych gospodarstw rolnych jednostek budżetowych podległych Ministrowi Rolnictwa. (M.P.59.87.458).

 Z dniem 1 lipca 1961 r. tracą moc przepisy § 7, 10 i 12 nin. zarządzenia, w zakresie unormowanym zarządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 stycznia 1962 r. w sprawie rozliczeń z tytułu zysków i strat pomocniczych gospodarstw rolnych jednostek budżetowych podległych wydziałom rolnictwa i leśnictwa prezydiów rad narodowych (M.P.62.12.40.), zgodnie z § 3 przywołanego zarządzenia.

 Z dniem 1 lipca 1964 r. nin. zarządzenie traci moc obowiązującą w zakresie uregulowanym zarządzeniem Ministra Finansów z dnia z dnia 27 sierpnia 1964 r. w sprawie gospodarki finansowej pomocniczych gospodarstw rolnych podległych i nadzorowanych przez Ministra Rolnictwa (M.P.64.62.285.), zgodnie z § 5 pkt 1 przywołanego zarządzenia.

 Z dniem 21 sierpnia 1965 r. nin. zarządzenie traci moc obowiązującą w stosunku do gospodarstw rolnych i leśnych szkół wyższych, zgodnie z § 39 zarządzenia Ministra Finansów z dnia 31 lipca 1965 r. w sprawie zasad gospodarki finansowej rolnych i leśnych gospodarstw pomocniczych wykonujących działalność dydaktyczną oraz naukowo-badawczą, prowadzonych na zasadach rozrachunku gospodarczego (M.P65.44.252).

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1952.A-37.545

Rodzaj: Zarządzenie
Tytuł: Zasady organizacji i system finansowy gospodarstw pomocniczych, prowadzonych przez jednostki budżetowe według zasad rozrachunku gospodarczego.
Data aktu: 25/04/1952
Data ogłoszenia: 10/05/1952
Data wejścia w życie: 01/01/1952, 10/05/1952