Wzmocnienie kontroli funduszu płac w gospodarce socjalistycznej.

UCHWAŁA NR 53
PREZYDIUM RZĄDU
z dnia 10 stycznia 1953 r.
w sprawie wzmocnienia kontroli funduszu płac w gospodarce socjalistycznej.

W celu wzmocnienia kontroli funduszu płac jednostek organizacyjnych gospodarki uspołecznionej Prezydium Rządu uchwala, co następuje:
§  1.
1.
Fundusz płac jednostek organizacyjnych gospodarki uspołecznionej, prowadzonych według zasad rozrachunku gospodarczego, podlega kontroli bankowej. Zasady i tryb kontroli bankowej funduszu płac regulują oddzielne uchwały Prezydium Rządu.
2.
Składniki funduszu płac podaje instrukcja, stanowiąca załącznik do niniejszej uchwały.
§  2.
Zobowiązuje się ministrów i kierowników centralnych urzędów do zatwierdzania w ramach Narodowego Planu Gospodarczego, począwszy od II kwartału 1953 r., kwartalnych planów funduszu płac z podziałem na miesięczne plany funduszu płac dla podległych im centralnych zarządów, zarządów, zjednoczeń i innych równorzędnych jednostek, dalej w skrócie określonych jako jednostki nadrzędne. Jednostki nadrzędne zobowiązane są zatwierdzać począwszy od II kwartału 1953 r. kwartalne plany funduszu płac z podziałem na miesięczne plany funduszu płac dla wszystkich podległych im zakładów pracy, prowadzonych według zasad rozrachunku gospodarczego, w taki sposób, aby plany funduszu płac zostały doprowadzone do poszczególnych zakładów pracy nie później niż na 5 dni przed początkiem kwartału, na który zatwierdzono plan funduszu płac.
§  3. 1
1.
Zobowiązuje się zakłady pracy prowadzone według zasad rozrachunku gospodarczego do przedkładania właściwemu oddziałowi banku kontrolującego nie później niż na dwa dni przed początkiem kwartału kwartalnego planu funduszu płac, z podziałem na miesięczne plany funduszu płac, zatwierdzone zgodnie z § 2.
2.
Przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego może określić resorty, których zakłady pracy będą mogły składać plany funduszu płac w ciągu pierwszych 15 dni kwartału kalendarzowego.
§  4.
1.
Zmiany w złożonym w banku planie funduszu płac mogą nastąpić jedynie na podstawie uchwały Prezydium Rządu ustalającej nowe zasady wynagradzania bądź decyzji właściwego ministra lub kierownika urzędu centralnego w przypadkach:
a)
zmiany zadań w zakresie produkcji i obrotu,
b)
zmiany ilości zatrudnionych.
2.
Zmiana planu funduszu płac w przypadkach przewidzianych w ust. 1 lit. a) i b) nie może dotyczyć miesięcy ubiegłych.
3.
Zmieniony plan funduszu płac przedkłada zakład pracy właściwemu oddziałowi banku kontrolującego dołączając dokument, uzasadniający zmianę zgodnie z ust. 1.
§  5.
1.
Zobowiązuje się banki kontrolujące do wydawania środków na końcową wypłatę miesięczną tylko na podstawie oświadczenia zawierającego dane dotyczące planu funduszu płac i jego wykonania oraz stopnia wykonania planów gospodarczych, podpisanego przez kierownika zakładu i głównego księgowego (starszego księgowego, pełniącego obowiązki głównego księgowego).
2.
Wzory oświadczeń, o których mowa w ust. 1, zatwierdzi Minister Finansów.
3.
Upoważnia się banki do sprawdzania prawidłowości i rzetelności przedkładanych dokumentów, jak również badania przyczyn ewentualnych uchybień w zakresie wypłacanych wynagrodzeń.
§  6.
W razie stwierdzenia złożenia świadomie nieprawdziwego oświadczenia (§ 5) lub wypłaty tytułem wynagrodzeń pracowniczych kwot, przekraczających sumy wydane przez bank na ten cel, organy kontroli finansowej i banków są zobowiązane bezzwłocznie donieść o tym jednostce nadrzędnej zakładu pracy. Jednostka nadrzędna spowoduje wszczęcie postępowania karnego i o wyniku swych czynności powiadomi właściwy oddział banku.
§  7.
Zobowiązuje się Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego do opracowania i przedłożenia Prezydium Rządu aktów prawnych w sprawie zasad bankowej kontroli płac w przedsiębiorstwach przemysłowych, handlowych, usługowych, wykonawstwa inwestycyjnego i rolnych.
§  8.
Uchyla się uchwałę Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 1949 r. w sprawie bankowej kontroli płac w przedsiębiorstwach uspołecznionych.
§  9.
Wykonanie uchwały porucza się Prezesowi Rady Ministrów, Przewodniczącemu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego, Ministrowi Finansów, ministrom oraz kierownikom urzędów centralnych.
§  10.
Uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 10 stycznia 1953 r.

ZAŁĄCZNIK 

INSTRUKCJA O SKŁADNIKACH FUNDUSZU PŁAC

§ 1.
1.
Do funduszu płac zalicza się kwoty, wykazane zgodnie z obowiązującymi przepisami (tabele płac i zaszeregowania, obowiązujące normy pracy itp.) przez zakład pracy do wypłaty za pracę wykonaną przez osoby stałe i niestałe zatrudnione w danym zakładzie pracy lub przez osoby zatrudnione na podstawie umowy o dzieło lub umowy zlecenia, niezależnie od źródeł finansowania i rodzaju dokumentów płatniczych (listy płacy, rachunki). Do funduszu płac zalicza się zatem należności zarówno za prace objęte planem, jak i wykonane poza planem.
2.
Fundusz płac nie podlega pomniejszeniu o wszelkiego rodzaju potrącenia, jak np. podatek od wynagrodzeń, pobrane przez pracownika zaliczki, należność za mieszkanie i inne świadczenia komunalne oraz inne potrącenia, dokonywane na podstawie prawomocnych tytułów wykonawczych lub na pokrycie rat pobranych pożyczek z pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych.
3.
O ile zatrudniony wykonuje powierzoną jemu pracę przy użyciu swego sprzętu, narzędzi lub koni - wówczas do funduszu płac wlicza się tylko tę część wykazanej do wypłaty należności, która przysługuje zatrudnionemu z tytułu należności za wykonaną pracę, natomiast kwot należnych zatrudnionemu za użycie sprzętu, narzędzi lub koni do funduszu płac nie wlicza się. Dla określenia wysokości tej należności należy kierować się rzeczywistymi w danych warunkach kosztami zużycia narzędzi, sprzętu i koni.
4.
Do funduszu płac, wykazanego za określony czasokres (rok, kwartał, miesiąc), wlicza się należności za prace wykonane lub zakończone w tym czasokresie, rozliczone do terminu ostatecznej wypłaty. Należności nie rozliczone do ustalonego obowiązującymi przepisami terminu ostatecznej wypłaty wlicza się do funduszu płac przypadającego za ten okres, w którym dokument płatniczy przekazano do wypłaty.
§  2.
W sprawozdaniu z wykonania planu funduszu płac za dany okres (rok, kwartał, miesiąc) wykazuje się zatem wszystkie kwoty, o których mowa w § 1.
§  3.
Wszystkie państwowe i spółdzielcze zakłady pracy są obowiązane prowadzić następującą ewidencję wydatków osobowych:
1)
fundusz płac, o którym mowa w § 1, z podziałem na:
a)
osobowy,
b)
bezosobowy,

według zasad podziału, ustalonych w instrukcjach o sporządzaniu Narodowego Planu Gospodarczego,

oraz określone w dalszych paragrafach następujące składniki wydatków osobowych, nie będących funduszem płac:

2)
jednorazowe premie i nagrody,
3)
inne pieniężne i niepieniężne świadczenia na rzecz pracowników.
§  4.
Do funduszu płac zalicza się w szczególności:
1)
płacę akordową, zależną od ilości jednostek produkcji (stawka akordowa, ewentualna zachęta akordowa oraz nadwyżka akordowa),
2)
płacę czasową, zależną od ilości przepracowanych godzin, dni, miesięcy,
3)
dodatki lokalne, wyrównawcze, funkcyjne, służbowe, specjalne,
4)
dopłaty z tytułu progresji akordowej,
5)
premie (oprócz wymienionych w § 5) wypłacane periodycznie tytułem dodatkowego wynagrodzenia za osiągnięcie i przekroczenie planowych wskaźników, jak np. jakościowych, oszczędnościowych, za zmniejszenie przestojów, bezawaryjną pracę, uruchomienie nowych maszyn i urządzeń, na podstawie obowiązujących regulaminów,
6)
dopłaty z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych i świątecznych,
7)
dopłaty za pracę nocną,
8)
dopłaty za szkodliwe i uciążliwe warunki pracy,
9)
dopłaty za szkolenie wewnątrzzakładowe, kierownictwo pracą praktykantów itp.,
10)
dopłaty z tytułu wysługi lat (np. z "Karty Górnika"),
11)
dopłaty dla brygadzistów za kierownictwo brygadą,
12)
płace za przestój i braki powstałe nie z winy robotnika,
13)
wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy,
14)
wynagrodzenie za urlop okolicznościowy,
15)
wynagrodzenie za czas nieobecności, związany z wykonywaniem obowiązków społecznych i państwowych,
16)
wynagrodzenie za skrócony czas pracy młodocianych,
17)
wynagrodzenie za przerwy dla matek karmiących,
18)
wynagrodzenie pracowników delegowanych na kursy szkoleniowe i dokształcające, jeżeli pracownicy ci nadal pobierają wynagrodzenie w delegującej jednostce organizacyjnej,
19)
ustawowe odprawy przy zwolnieniu z pracy,
20)
wynagrodzenie w postaci prowizji od obrotu, nawet gdy jest wypłacane obok płacy zasadniczej,
21)
wartość deputatów bez względu na to, czy są wydawane w naturze, czy w postaci ekwiwalentu pieniężnego,
22)
wartość bezpłatnego umundurowania, w przeliczeniu na okres zużycia,
23)
wartość usług komunalnych świadczonych przez zakład pracy bez względu na to, czy są świadczone w naturze, czy w postaci ekwiwalentu pieniężnego,
24)
honorarium autorskie za prace zlecone, za wykłady zlecone, za udział w posiedzeniach komisji, za porady, ekspertyzy i inne prace zlecone,
25)
równowartość wynagrodzenia za pracę wykonywaną przez uczniów podczas praktycznej nauki zawodu,
26)
wynagrodzenia za wszelkie prace doraźne, wykonywane przez pracowników niestale zatrudnionych, np. remont maszyn biurowych, prace introligatorskie, prace ładunkowe i inne usługi, wykonywane przez osoby, które nie posiadają kart rejestracyjnych.
§  5.
Do funduszu płac nie wchodzą:
1)
jednorazowe premie i nagrody:
a)
wypłacane za osiągnięcia nie premiowane według regulaminów, o których mowa w § 4 pkt 5, jak np. premie doraźne, zatwierdzane uchwałami Prezydium Rządu lub na tej podstawie wypłacane,
b)
nagrody z tytułu osiągnięć w socjalistycznym współzawodnictwie pracy,
c)
nagrody przyznawane przez dyrektorów ze środków funduszu zakładowego bądź z innych funduszów dyrektora,
d)
premie i wynagrodzenia za wynalazki, udoskonalenia i usprawnienia;
2)
inne pieniężne i niepieniężne świadczenia na rzecz pracowników, do których zalicza się:
a)
koszty przejazdu, diet i przeniesień, zgodnie z obowiązującymi przepisami,
b)
zwrot opłat szkolnych,
c)
nagrody dla jubilatów,
d)
odprawy pośmiertne i zwrot kosztów pogrzebowych,
e)
wypłaty związane z "Dniem Górnika" i "Dniem Hutnika" oraz "Dniem Stoczniowca",
f)
wyposażenie w odzież absolwentów szkół przysposobienia zawodowego,
g)
wynagrodzenia za praktyki wakacyjne,
h)
inne świadczenia, wynikające ze zbiorowych układów pracy oraz obowiązujących przepisów, np. zwrot kosztów biletów kolejowych dla pracowników kopalń na podstawie "Karty Górnika", dodatek za rozłąkę w przemyśle węglowym dla pracowników mieszkających w domach noclegowych itp.,
i)
wartość wyżywienia wydawanego w pełni lub częściowo bezpłatnie, zgodnie z obowiązującymi przepisami,
j)
wartość odzieży wydawanej w pełni lub w części bezpłatnie zgodnie z obowiązującymi przepisami, a także wartość środków odżywczych, wydawanych pracownikom zatrudnionym przy pracach wykonywanych w szkodliwych lub uciążliwych warunkach.
1 § 3 zmieniony przez § 1 uchwały nr 510 z dnia 2 lipca 1955 r. (M.P.55.65.854) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 20 lipca 1955 r.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1953.A-15.210

Rodzaj: Uchwała
Tytuł: Wzmocnienie kontroli funduszu płac w gospodarce socjalistycznej.
Data aktu: 10/01/1953
Data ogłoszenia: 19/02/1953
Data wejścia w życie: 19/02/1953, 10/01/1953