Zasady bankowej kontroli płac w państwowych i spółdzielczych przedsiębiorstwach przemysłowych, handlowych i usługowych na rozrachunku gospodarczym.

UCHWAŁA NR 54
PREZYDIUM RZĄDU
z dnia 10 stycznia 1953 r.
w sprawie zasad bankowej kontroli płac w państwowych i spółdzielczych przedsiębiorstwach przemysłowych, handlowych i usługowych na rozrachunku gospodarczym.

Ustala się następujące zasady bankowej kontroli płac w państwowych i spółdzielczych przedsiębiorstwach przemysłowych, handlowych i usługowych na rozrachunku gospodarczym:
§  1.
1.
Wydanie środków płatniczych do ostatecznego rozliczenia przedsiębiorstwom przemysłowym może nastąpić jedynie na podstawie wymienionego w § 6 lit. b) oświadczenia, najwyżej do wysokości kwoty planowanego funduszu płac, skorygowanego o procent wykonania planu produkcji w górę lub w dół.
2.
Przy stwierdzeniu pierwszego lub drugiego niekolejnego w ciągu roku względnego przekroczenia funduszu płac bank wydaje środki na pokrycie stwierdzonego przekroczenia w kwocie zwiększonej nie więcej niż o 10% miesięcznego planowanego funduszu płac. Wypłata kwoty ponad 10% względnego przekroczenia planowanego funduszu płac może w tym przypadku nastąpić jedynie na podstawie decyzji właściwego ministra lub kierownika urzędu centralnego.
3.
W przypadku drugiego kolejnego i dalszych względnych przekroczeń funduszu płac w stosunku do faktycznie wykonanego przez przedsiębiorstwo miesięcznego planu produkcji bank wydaje środki na pokrycie przekroczenia jedynie po uzyskaniu zgody właściwego ministra lub kierownika urzędu centralnego.
4.
W przypadku gdy względne przekroczenie funduszu płac następuje zgodnie z obowiązującymi zasadami wynagrodzenia progresywnego nieproporcjonalnie do wykonania planu produkcji, powstałe z tego tytułu względne przekroczenie funduszu płac może być przez bank pokryte w granicach tolerancji ustalonej instrukcją Narodowego Banku Polskiego.
5. 1
Minister Finansów w porozumieniu z Przewodniczącym Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego określi przedsiębiorstwa, w stosunku do których bank może stosować przepis ust. 4.
§  2.
1.
Wydanie przez bank środków płatniczych przedsiębiorstwom handlowym i usługowym na wypłatę części wynagrodzeń pracowniczych niezależnych od stopnia wykonania planu obrotu lub usług może nastąpić na podstawie oświadczenia, o którym mowa w § 6 lit. b), jedynie do planowanej wysokości tej części funduszu płac.
2.
Wypłata części funduszu płac zależnej od wykonania planu obrotu lub usług, tj. funduszu na wypłatę premii (funduszu premiowego), następuje w ustalonej zależności od stopnia wykonania planu obrotu lub usług, z tym jednak że w przypadku każdego względnego przekroczenia bank wydaje środki jedynie po uzyskaniu zgody właściwego ministra lub kierownika urzędu centralnego.
§  3.
O odmowie wypłaty z przyczyn podanych w §§ 1 i 2 oddział banku zawiadamia natychmiast telegraficznie centralę banku, która z kolei zawiadamia bezzwłocznie właściwego ministra lub kierownika urzędu centralnego.
§  4.
1.
Właściwi ministrowie i kierownicy urzędów centralnych mogą zezwalać na wypłatę środków na pokrycie przekroczeń, wymienionych w § 1 ust. 2 i 3 oraz w § 2 ust. 2.
2.
Zezwolenie polecające wypłatę na pokrycie przekroczeń funduszu płac, o których mowa w ust. 1, może być:
a)
ostateczne, tj. legalizujące stwierdzone przekroczenie,
b)
przejściowe, tj. przesuwające jednorazowo do następnego terminu wypłaty sankcję bankową wstrzymania części wynagrodzenia, stanowiącego przekroczenie funduszu płac w danym okresie.
3. 2
Zezwolenie ostateczne (legalizujące przekroczenie) właściwi ministrowie i kierownicy urzędów centralnych przesyłają do Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego, podając w uzasadnieniu decyzji przyczyny stwierdzonego przekroczenia oraz środki, zmierzające do likwidacji dalszych przekroczeń.
4.
Odpis zezwolenia wymienionego w ust. 3, ostatecznie legalizującego przekroczenia, właściwi ministrowie i kierownicy urzędów centralnych przesyłają do banku kontrolującego. Odpis ten stanowi dla banku podstawę do wydania środków płatniczych na pokrycie zalegalizowanej kwoty przekroczenia funduszu płac.
5.
Zobowiązuje się właściwych ministrów i kierowników urzędów centralnych, o ile wydali bankowi zezwolenie przejściowe (ust. 2 lit. b), aby przesłali przed następną wypłatą zezwolenie ostateczne, legalizujące przekroczenia funduszu płac, w trybie podanym w ust. 3 i 4.
6.
Nieprzesłanie przed następną wypłatą zezwolenia ostatecznego, legalizującego przekroczenia, do Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego, a odpisu do banku kontrolującego, zobowiązuje bank do potrącenia przy następnej wypłacie poborów kwoty nie zalegalizowanej.
§  5.
1.
Wszystkie przedsiębiorstwa kontrolowane powinny składać zatwierdzone zgodnie z uchwałą nr 53 Prezydium Rządu z dnia 10 stycznia 1953 r. w sprawie wzmocnienia kontroli funduszu płac w gospodarce socjalistycznej (Monitor Polski Nr A-15, poz. 210) plany funduszu płac w terenowo właściwym oddziale banku, w którym posiadają rachunek rozliczeniowy.
2.
Niezłożenie planu w terminie powoduje utratę w całości lub w części premii należnej dyrektorowi (kierownikowi) przedsiębiorstwa, głównemu (starszemu) księgowemu oraz pracownikom odpowiedzialnym za sporządzenie planu. Decyzję o utracie całości lub części premii wydaje kierownik instytucji nadrzędnej nad zakładem pracy na wniosek kierownika oddziału banku kontrolującego.
§  6.
Banki sprawują kontrolę na podstawie:
a)
zatwierdzonego planu funduszu płac,
b)
oświadczenia przedsiębiorstwa, składanego przy ostatecznym rozliczeniu za cały miesiąc, stwierdzającego stopień wykonania planu produkcji, obrotów lub usług oraz planowany i zapotrzebowany na dany okres fundusz płac.
§  7.
Bank obowiązany jest do dokonywania wypłat na płace jedynie w terminach wypłat, ustalonych obowiązującymi przepisami.
§  8. 3
1.
Właściwi ministrowie i kierownicy urzędów centralnych udzielone im niniejszą uchwałą uprawnienia mogą przenieść jedynie na podsekretarzy stanu i zastępców kierowników urzędów centralnych. W ministerstwach nie posiadających podsekretarzy stanu uprawnienia mogą być przeniesione na generalnych dyrektorów.
2.
Minister Przemysłu Drobnego i Rzemiosła może udzielone mu niniejszą uchwałą uprawnienia przenieść na przewodniczących prezydiów wojewódzkich rad narodowych (Rad Narodowych m. st. Warszawy i m. Łodzi) w stosunku do przekroczeń planu funduszu płac stwierdzonych w przedsiębiorstwach państwowego przemysłu terenowego, oraz na prezesów central spółdzielni lub central spółdzielczo-państwowych w stosunku do przekroczeń planu funduszu płac, stwierdzonych w spółdzielniach zrzeszonych w tych centralach.
2a. 4
Minister Gospodarki Komunalnej może udzielone mu niniejszą uchwałą uprawnienia przenieść na przewodniczących prezydiów wojewódzkich rad narodowych (Rad Narodowych w m. st. Warszawie i m. Łodzi) w stosunku do przekroczeń planu funduszu płac stwierdzonych w przedsiębiorstwach terenowych, nad którymi sprawuje zwierzchni nadzór. Z uprawnień przeniesionych w powyższym trybie przewodniczący prezydiów wojewódzkich rad narodowych (Rad Narodowych w m. st. Warszawie i m. Łodzi) mogą korzystać tylko w tym przypadku, jeżeli przekroczenie znajduje pokrycie w planach funduszu płac zatwierdzonych przez Ministerstwo Gospodarki Komunalnej dla poszczególnych wojewódzkich zarządów (wydziałów prezydiów wojewódzkich rad narodowych).
2b. 5
Minister Handlu Wewnętrznego może udzielone mu niniejszą uchwałą uprawnienia przenieść na dyrektorów oddziałów okręgowych Związku Spółdzielni Spożywców w odniesieniu do przekroczeń w granicach do 30.000 zł planu funduszu płac, stwierdzonych w zakładach masarniczych zrzeszonych w tym Związku, jeżeli dane przekroczenie nastąpiło w wyniku niewykonania planu produkcji masarniczej, spowodowanego niedostatecznym zaopatrzeniem w surowiec, z przyczyn niezależnych od zakładu.
3. 6
Przeniesienie uprawnień, o których mowa w ust. 2a, nie może dotyczyć przypadków przekroczeń przewyższających 15% planu miesięcznego funduszu płac oraz bez względu na wysokość przekroczenia - przypadków trzeciego kolejnego i dalszych przekroczeń w ciągu roku.
4. 7
Zezwolenia ostateczne, wydawane przez przewodniczących rad narodowych oraz prezesów central, przesyłane będą do Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego za pośrednictwem Ministra Przemysłu Drobnego i Rzemiosła bądź Ministra Gospodarki Komunalnej.
5. 8
Zezwolenia ostateczne wydawane przez Prezesa Zarządu Centrali Rolniczej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska" przesyłane będą do Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego oraz w odpisie do Ministra Handlu Wewnętrznego.
6. 9
Zezwolenia ostateczne wydawane będą przez dyrektorów oddziałów okręgowych Związku Spółdzielni Spożywców w porozumieniu z przewodniczącym lub zastępcą przewodniczącego prezydium powiatowej (miejskiej) rady narodowej. Zezwolenia te przesyłane będą do Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego za pośrednictwem Ministra Handlu Wewnętrznego.
§  9.
Tryb postępowania przy wykonywaniu bankowej kontroli płac, ustanowionej niniejszą uchwałą, ustalą instrukcje wydane przez Narodowy Bank Polski. Instrukcje te podlegają zatwierdzeniu przez Ministra Finansów.
§  10.
Wykonanie uchwały porucza się Prezesowi Rady Ministrów, Przewodniczącemu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego, Ministrowi Finansów, ministrom i kierownikom urzędów centralnych.
§  11.
Uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 10 stycznia 1953 r.
1 § 1 ust. 5 zmieniony przez obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 7 kwietnia 1953 r. o sprostowaniu błędu (M.P.53.A-33.431).
2 § 4 ust. 3 zmieniony przez § 1 ust. 1 uchwały nr 502 z dnia 14 sierpnia 1956 r. w sprawie przekazania ministrom niektórych uprawnień zastrzeżonych Prezesowi Rady Ministrów i resortowym wiceprezesom Rady Ministrów (M.P.56.69.848) z dniem 24 sierpnia 1956 r.
3 § 8 zmieniony przez § 1 uchwały nr 533 z dnia 14 lipca 1953 r. (M.P.53.A-72.867) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 6 sierpnia 1953 r.
4 § 8 ust. 2a:

- dodany przez § 1 pkt 1 uchwały nr 925 z dnia 28 listopada 1953 r. (M.P.53.A-110.1462) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 12 grudnia 1953 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 1 uchwały nr 178 z dnia 10 kwietnia 1954 r. (M.P.54.A-36.499) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 24 kwietnia 1954 r.

5 § 8 ust. 2b dodany przez § 1 pkt 1 uchwały nr 262 z dnia 2 kwietnia 1955 r. (M.P.55.33.312) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 15 kwietnia 1955 r.
6 § 8 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 2 uchwały nr 178 z dnia 10 kwietnia 1954 r. (M.P.54.A-36.499) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 24 kwietnia 1954 r.
7 § 8 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 3 uchwały nr 178 z dnia 10 kwietnia 1954 r. (M.P.54.A-36.499) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 24 kwietnia 1954 r.
8 § 8 ust. 5 dodany przez § 1 pkt 2 uchwały nr 925 z dnia 28 listopada 1953 r. (M.P.53.A-110.1462) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 12 grudnia 1953 r.
9 § 8 ust. 6 dodany przez § 1 pkt 2 uchwały nr 262 z dnia 2 kwietnia 1955 r. (M.P.55.33.312) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 15 kwietnia 1955 r.

Zmiany w prawie

Lepsze prawo. W Sejmie odbyła się konferencja podsumowująca konsultacje społeczne projektów ustaw

W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.

Grażyna J. Leśniak 24.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Senat za ustawą

Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.

Grażyna J. Leśniak 23.04.2025
Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1953.A-15.211

Rodzaj: Uchwała
Tytuł: Zasady bankowej kontroli płac w państwowych i spółdzielczych przedsiębiorstwach przemysłowych, handlowych i usługowych na rozrachunku gospodarczym.
Data aktu: 10/01/1953
Data ogłoszenia: 19/02/1953
Data wejścia w życie: 19/02/1953, 10/01/1953